งานวจิ ัยในช้นั เรียน
เรอ่ื ง
การพฒั นาทักษะการคิดวิเคราะหก ารสอนภูมศิ าสตร
โดยใช Power Point รายวิชาสังคมศึกษาพน้ื ฐานของนกั เรียนช้นั มัธยมศกึ ษาปท ี่ 1
ผวู ิจัย
นางสาวชนนั ญา เจนดง
กลมุ สาระการเรียนรสู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ภาค เรยี นท่ี 2 ปก ารศกึ ษา 2564
โรงเรียนสมาคมปา ไมแหงประเทศไทยอุทศิ
กิตตกิ รรมประกาศ
การวิจัยการ พัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห การสอนเศรษฐศาสตรโดยใช Power Point
รายวิชาสงั คม ศกึ ษาพื้นฐานของนักเรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปท่ี 1 โรงเรียนสมาคมปาไมแ หง ประเทศไทย
อุทิศ ครั้งนี้สำเร็จลุลวงไดผลตามขั้นตอน ไดรับความรวมมือจากนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1
โรงเรยี นสมาคมปาไมแหงประเทศไทยอุทิศที่ใหค วามรวมมือเปนอยางดใี นการ วจิ ัย และเก็บขอมูล
ในครั้งน้ีจนเสรจ็ สมบรู ณ ผูจ ดั ทำวิจัยขอขอบคณุ มา ณ โอกาสน้ี
นางสาวชนันญา เจนดง
สารบัญ หนา
ก
เร่อื ง 1
กิตติกรรมประกาศ 3
บทที่ 1 บทนำ 13
บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยทีเ่ ก่ียวขอ ง 15
บทที่ 3 วธิ ีดำเนนิ การวิจยั 16
บทที่ 4 ผลการวเิ คราะหข อ มูล
บทท่ี 5 สรปุ ผล อภิปรายผล และขอ เสนอแนะ
ภาคผนวก
บทที่ 1
บทนำ
ความเปนมาและความสำคัญ
ปจจุบันโลกและส่ิงแวดลอมมีการเปลีย่ นแปลงอยูตลอดเวลา เทคโนโลยีมีความเจรญิ กาวหนาอยาง
รวดเร็ว มีผลกระทบตอสภาพของสังคม การเตรียมความพรอมใหสามารถเผชิญกับยุคสมัยแหงการ
เปลี่ยนแปลง การศึกษา จึงเปนเรื่องสำคัญและมีบทบาทตอการพัฒนาประเทศ รูปแบบการจัดการศึกษาจึง
เปนหัวใจสำคัญ ประการหนึ่ง ของการปฏิรูปการศึกษา ตามแนวพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.
2551 ที่มีการ เปลี่ยนแปลง กระบวนการ เรียนรูโดยมุงเนนใหผูเรียนคิดเปน วิเคราะหเปน และสรางองค
ความรูได ดังนั้นการ สอนวิชาสังคมศึกษาซึ่งเปนวิชา ที่เนนทักษะทางวิชาการ และมีเนื้อทางวิชาที่มาก
ครูผสู อนมักสอนโดยเนน การ ทองจำ และการสอนแบบบรรยาย ทำใบงานเปน ผลทำใหนักเรียนเกิดความเบื่อ
หนายไมอยากเรยี น ไมตั้งใจเรียน ทำใหมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน คอ นขางต่ำ ผูว ิจัยเห็นวาการนำ Power
Point มาใชในกิจกรรมการเรยี นการสอนในระดบั ชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 1 จงึ เปนเร่อื งสำคัญท่ีจะชวยใหนักเรียน
เกิดความสนใจในกิจกรรมการเรียนการสอน สามารถกระตุนใหนักเรียน อยากจะเรียน สนใจเรียน และเรียน
อยางมีความสขุ อีกทง้ั ยังสามารถชวยเหลือนักเรยี นใหมีผลสัมฤทธทิ์ างการ เรียนสงู ขึน้ จากเหตุผลและปญหา
ดังกลาวการใช Power Point ประกอบการเรยี นการสอนจึงเปนอีกวิธีการหนึ่งที่ จะชวยในการฝกทกั ษะไดด ี
ทั้งยังไดสรางความสนุกสนานเพลิดเพลินไมเกิดความเบื่อหนายตอการเรียนอีกดวย และจะสอดคลองกับ
ความตองการทางธรรมชาติของเดก็ และสงผลใหม ีผลการเรยี นสงู ข้นึ มีประสทิ ธ์ภิ าพมาก ยิ่งขนึ้
วัตถุประสงคการวิจัย
- เพ่ือพฒั นาทักษะการคดิ วิเคราะห ทางสงั คมของนักเรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปท ี่ 1 โดยใช Power
Point
สมมติฐานการวิจยั
- การใช Power Point เพ่ือพัฒนาทกั ษะการคดิ วิเคราะหข องนักเรยี นชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 2 จะทำให
นักเรยี นมีทักษะการคดิ และวิเคราะหไดด ีขึ้น
ประโยชนของการวจิ ัย
1. นกั เรยี นมที กั ษะในการคดิ วิเคราะห
2. นักเรยี นมีผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี นสงู ขึน้
3. นักเรยี นมคี วามสนใจในการเรียน
ขอบเขตของการวิจัย
ประชากรท่ใี ชในการวจิ ยั นักเรยี นชนั้ มธั ยมศึกษาปท ี่ 1 โรงเรยี นสมาคมปาไมแ หง ประเทศไทยอุทศิ
ภาคเรยี นท่ี 2 ปก ารศึกษา 2564 จำนวน 140 คน
กลมุ ตวั อยา งที่ใชในการวจิ ัย
กลมุ ตัวอยา งทีใ่ ชใ นการวจิ ัยคร้งั นเ้ี ปนนกั เรียนชั้นมัธยมศกึ ษาปที่ 1/4 โรงเรยี นสมาคมปาไมแ หง
ประเทศไทยอุทิศ ภาคเรยี นท่ี 2 ปก ารศกึ ษา 2564 จำนวน 35 คน
ระยะเวลาทใ่ี ชในการทดลอง
การวิจยั คร้ังนใ้ี ชระยะเวลา ต้ังแตเ ดอื นพฤศจกิ ายน 2563 – มกราคม 2564
เน้อื หาที่ใชในการทดลอง
เน้ือหาท่ีใชในการสรา ง Power Point เปนเรอ่ื งเก่ยี วกบั ทักษะการคดิ วเิ คราะห จากภูมิศาสตร ใน
กลมุ สาระการเรยี นรสู ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรมชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 1 ตามหลักสตู รแกนกลาง
การศึกษา ขัน้ พนื้ ฐาน พุทธศักราช 2551
ตัวแปรทีศ่ กึ ษา
ตวั แปรตน ไดแ ก การพฒั นาทักษะการคิดวเิ คราะห การสอนภูมิศาสตรโดยใช Power Point
ตวั แปรตาม ไดแ ก ผลสมั ฤทธิ์ดา นทักษะการวิเคราะหของนักเรียนชน้ั มัธยมศกึ ษาปท ่ี 1
นิยามศัพทเ ฉพาะ
1. ทักษะพืน้ ฐานการคดิ วิเคราะห หมายถึงความสามารถเบื้องตน ที่เปน พน้ื ฐานของการเรยี นรู การ
วิเคราะห ลักษณะทางกายภาพของทวีปเอเชีย และทวปี ออสเตรเลยี และโอเชยี เนยี ลกั ษณะประชากร สังคม
เศรษฐกจิ วัฒนธรรม
2. แบบฝกทักษะทางภูมิศาสตร หมายถงึ เคร่ืองมือทใ่ี ชสำหรับฝก ทกั ษะเพ่อื ใหนกั เรยี นเกดิ ความ
เขา ใจ เร่อื ง ภูมิศาสตรไ ด
3. Power Point หมายถึง ส่ืออเิ ล็คทรอนิกสท ่ีนำมาใชใ นการพฒั นาทักษะการวเิ คราะห
สมมติฐานในการวจิ ัย
นกั เรียนทีไ่ ดรบั การฝกทกั ษะการคดิ วิเคราะหทางภูมิศาสตร โดยใช Power Point หลังการใชส งู กวา
กอนการใช
บทท่ี 2
เอกสารและงานวจิ ยั ทเี่ กีย่ วของ
เปนการศึกษาเอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห การสอน
เศรษฐศาสตร โดยใช Power Point รายวิชาสังคมศึกษาพื้นฐานของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 โรงเรียน
สมาคมปา ไมแหงประเทศไทยอุทศิ ดังนี้
1. หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551
กระทรวงศึกษาธิการไดประกาศใชหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2545 ให
เปน หลักสูตรแกนกลางของประเทศ โดยกำหนดจุดหมาย มาตรฐานการเรียนรูเปนเปาหมาย และกรอบ
ทิศทางในการ พัฒนาคุณภาพผูเรียนใหเปนคนดี มีปญญา มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีขีดความสามารถในการ
แขงขันในเวทรี ะดบั โลก (กระทรวงศกึ ษาธิการ . 2544 : 4) พรอมกนั นี้ไดปรับกระบวนการพฒั นาหลักสูตรให
มีความสอดคลองกับ เจตนารมณแหงพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 และที่แกไขเพิ่มเติม
(ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ.2545 ท่ี มงุ เนน การกระจายอำนาจทางการศกึ ษาใหทองถ่ินและสถานศึกษาไดม ีบทบาทและ
มสี วนรวมในการพัฒนา หลกั สตู ร เพ่ือใหส อดคลองกับสภาพ และความตอ งการของทองถ่นิ
จากการวิจัย และติดตามประเมินผลการใชหลักสูตรในชวงระยะ 6 ปท่ีผานมา หลักสูตรการศึกษา
ข้นั พนื้ ฐาน พุทธศักราช 2544 มีจดุ ดหี ลายประการ เชน ชวยสง เสรมิ การกระจายอำนาจทางการศกึ ษา ทำให
ทองถิ่นและสถานศึกษามีสวนรวมและมีบทบาทสำคัญในการพฒั นาหลักสูตรใหสอดคลองกับความตองการ
ของ ทองถิ่น และมีแนวคิดและหลกั การในการสงเสริมการพัฒนาผูเรยี นแบบองครวม อยางชัดเจน อยางไรก็
ตามผล การศึกษาดงั กลา วยังไดสะทอนใหเห็นถึงประเดน็ ท่ีเปนปญ หาและความ ไมชดั เจนของหลักสูตรหลาย
ประการท้ังใน สว นของเอกสารหลักสูตร
กระบวนการนาหลักสูตร สูการปฏิบัติ และผลผลิตที่เกิดจากการใชหลักสูตร ไดแก ปญหาความ
สบั สนของ ผปู ฏิบัติในระดับสถานศกึ ษาในการพัฒนาหลกั สูตรสถานศกึ ษา สถานศึกษาสวนใหญกำหนดสาระ
และผลการ เรียนรู ที่คาดหวังไวมาก ทำใหเกิดปญหาหลักสูตรแนน การวัดและประเมินผลไมสะทอน
มาตรฐาน สงผลตอปญหา การจัดทำเอกสารหลักฐานทางการศึกษาและการเทียบโอนผลการเรียน รวมทั้ง
ปญ หาคุณภาพของผเู รยี นในดา น ความรู ทักษะ ความสามารถและคุณลักษณะท่ีพึงประสงคอ นั ยังไมเปนท่ีนา
พอใจ
นอกจากนั้นแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ฉบบั ที่ 10 ( พ.ศ.2550 – 2554) ไดชี้ใหเหน็ ถึง
ความ จำเปนในการปรับเปล่ยี นจุดเนน ในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยใหมีคุณธรรมและมีความรอบรู
อยาง เทาทัน ใหมีความพรอมทั้งดานรางกาย สติปญญา อารมณและศีลธรรม สามารถกาวทัน การ
เปลี่ยนแปลง เพื่อ นำไปสูสังคมฐานความรูไดอยางมั่นคง แนวการพัฒนาคนดังกลาวมุงเตรียมเด็ก และ
เยาวชนใหมีพื้นฐานจิตใจทดี่ ี งาม มจี ิตสาธารณะพรอมทั้งมสี มรรถนะ ทกั ษะและความรูพ ื้นฐาน ทีจ่ ำเปนใน
การดารงชีวิต อันจะสงผลตอการ พฒั นาประเทศแบบยงั่ ยนื (สภาพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ , 2550)
ซ่งึ แนวทางดังกลา วสอดคลองกับ นโยบายของกระทรวงศึกษาธกิ ารในการพัฒนาเยาวชนของชาตเิ ขาสูโลกยุค
ศตวรรษท่ี 21 โดยมุงสงเสริมผเู รียนมี คณุ ธรรม รักความเปนไทย ใหมีทกั ษะการคิดวิเคราะห สรางสรรค มี
ทักษะดา นเทคโนโลยี สามารถทำงานรว มกับ ผูอ ืน่ และสามารถอยรู วมกับผอู ่ืนในสงั คมโลกไดอยางสันติ
จากขอคนพบในการศึกษาวิจัยและติดตามผลการใชหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
2544ที่ผานมา ประกอบกับขอมูลจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 10 พ.ศ. 2550 –
2554 เกี่ยวกบั แนวทางการพัฒนาคนในสงั คมไทย และจุดเนน ของกระทรวงศึกษาธกิ ารในการพัฒนา เยาวชน
สูศตวรรษที่ 21 จึงเกดิ การทบทวนหลักสตู รการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 เพือ่ น าไปสูการพัฒนา
หลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ที่มีความเหมาะสมชัดเจน ทั้งเปาหมายของ
หลักสูตรใน การพัฒนาคุณภาพผูเรียน และกระบวนการน าหลักสูตรไปสูการปฏิบัติ ในระดับเขตพื้นท่ี
การศึกษาและ สถานศึกษา โดยไดม ีการกำหนดวสิ ัยทัศน จุดหมาย สมรรถนะสำคัญของผูเรียน คุณลักษณะ
อันพึงประสงค มาตรฐานการเรียนรูและตวั ชี้วัดที่ชัดเจน เพื่อใชเปนทิศทาง ในการจัดทำหลักสูตร การเรียน
การสอนในแตละ ระดบั นอกจากนั้นไดกำหนดโครงสรางเวลาเรียน ขน้ั ตอนของแตล ะกลมุ สาระการเรียนรูใน
แตละชั้นปไวใน หลักสูตร แกนกลาง และเปดโอกาสใหสถานศึกษาเพิม่ เติมเวลาเรยี นไดตามความพรอมและ
จุดเนน อีกทั้งไดปรับ กระบวนการวัด และประเมินผลผูเรียน เกณฑการจบการศึกษาแตละระดับ และ
เอกสารแสดงหลักฐานทาง การศึกษาใหมีความสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรู และมีความชัดเจนตอ การ
นำไปปฏิบตั ิ การจัดหลกั สตู ร การศึกษาขน้ั พื้นฐานจะประสบความสำเรจ็ ตามเปา หมายทคี่ าดหวังไดทุกฝายท่ี
เกี่ยวของทั้งระดับชาติ ชมุ ชน ครอบครัว และบุคคลตองรวมรบั ผิดชอบ โดยรวมกันทำงานอยางเปนระบบ
และตอเน่ือง ในการวางแผน ดำเนินการ สงเสริมสนับสนุน ตรวจสอบ ตลอดจนปรับปรุงแกไข เพื่อพัฒนา
เยาวชนของชาติไปสคู ุณภาพตาม มาตรฐานการเรยี นรทู ก่ี ำหนดไว
2. วิสัยทศั น
หลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน มงุ พฒั นาผูเรียนทุกคนซง่ึ เปนกำลังของชาติ ใหเปนมนุษยท่ี
มคี วาม สมดุลท้งั ดา นรา งกาย ความรู คุณธรรม มจี ิตสานกึ ในความเปนพลเมืองไทย และเปนพลโลก ยดึ ม่นั ใน
การ ปกครองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความรูและทักษะพื้นฐาน
รวมทั้งเจตคติ ที่จำเปนตอการศึกษาตอการประกอบอาชีพและการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุงเนนผูเรียนเปน
สำคัญบนพืน้ ฐานความ เช่ือวา ทกุ คนสามารถเรยี นรแู ละพัฒนาตนเองไดเ ต็มตามศักยภาพ หลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาข้นั พ้นื ฐาน มหี ลักการท่สี ำคญั ดงั น้ี
2.1 เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเปน เอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐานการเรียนรูเปน
เปา หมายสาหรบั พฒั นาเดก็ และเยาวชนใหมีความรู ทกั ษะ เจตคติ และคุณธรรมบนพนื้ ฐานของความเปนไทย
ควบคกู บั ความเปนสากล
2.2 เปนหลักสูตรการศึกษาเพื่อปวงชน ที่ประชาชนทุกคนมีโอกาสไดรับการศึกษาอยางเสมอภาค
และมคี ณุ ภาพ
2.3 เปนหลกั สูตรการศกึ ษาที่สนองการกระจายอำนาจใหส ังคมมสี วนรวมในการจดั การศึกษาให
สอดคลอง กบั สภาพและความตอ งการของทอ งถ่นิ
2.4 เปน หลกั สูตรการศกึ ษาที่มีโครงสรางยดื หยนุ ท้ังดานสาระการเรียนรู เวลาและการจัดการเรียนรู
2.5 เปนหลักสตู รการศกึ ษาที่เนน ผูเรียนเปน สำคญั
2.6 เปน หลักสูตรการศกึ ษาสำหรบั การศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธั ยาศยั ครอบคลุมทุก
กลมุ เปา หมาย สามารถเทยี บโอนผลการเรยี นรแู ละประสบการณ
3. หลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐาน
มงุ พัฒนาผูเรยี นใหเปน คนดี มีปญ ญา มคี วามสขุ มีศกั ยภาพใน การศกึ ษา ตอ และประกอบอาชพี จงึ
กำหนดเปนจุดหมายเพ่ือใหเ กิดกบั ผเู รียนเมือ่ จบการศกึ ษาขน้ั พืน้ ฐาน ดงั นี้
3.1 มีคุณธรรม จริยธรรมและคานิยมทีพ่ ึงประสงค เห็นคุณคาของตนเอง มีวินัย และปฏิบัติตนตาม
หลักธรรมของพระพทุ ธศาสนา หรือศาสนาทตี่ นนบั ถอื ยึดหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง
3.2 มีความรู ความสามารถในการสอื่ สาร การคดิ การแกปญ หา การใชเทคโนโลยแี ละมีทกั ษะชีวติ
3.3 มสี ุขภาพกายและสุขภาพจติ ทีด่ ี มีสขุ นสิ ยั และรักการออกกาลงั กาย
3.4 มีความรกั ชาติ มีจิตสำนึกในความเปนพลเมืองไทยและพลโลก ยดึ ม่นั ในวิถชี ีวิตและการปกครอง
ตาม ระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริยทรงเปน ประมุข
3.5 มีจติ สำนึกในการอนรุ ักษวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย การอนุรักษและพัฒนาสิง่ แวดลอม มีจิต
สาธารณะที่มุง ทาประโยชนแ ละสรา งสิง่ ท่ีดงี ามในสังคมและอยรู ว มกันในสงั คมอยางมคี วามสขุ
4. สมรรถนะสำคัญของผูเรียน และคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค
ในการพัฒนาผูเรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุง เนนพัฒนาผูเรียนใหมคี ุณภาพ
ตาม มาตรฐานท่ี กำหนด ซงึ่ จะชว ยใหผูเรียนเกดิ สมรรถนะสำคญั และคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค ดงั นี้
4.1 สมรรถนะสำคญั ของผูเรียนหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงใหผูเรียนเกิดสมรรถนะ
สำคญั 5 ประการ ดงั น้ี
1) ความสามารถในการสอ่ื สาร เปน ความสามารถในการรับและสงสาร มวี ัฒนธรรมในการ
ใชภ าษา ถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรสู ึกและทศั นะของตนเอง เพ่ือแลกเปลย่ี นขอมูลขาวสาร
และ ประสบการณอันจะเปน ประโยชนตอการพฒั นาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจดั และ
ลดปญหา ความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง
ตลอดจนการเลอื กใช วธิ ีการส่อื สารท่มี ีประสิทธภิ าพโดยคำนึงถงึ ผลกระทบที่มตี อตนเองและสงั คม
2) ความสามารถในการคดิ เปนความสามารถในการคดิ วิเคราะห การคดิ สงั เคราะห การคดิ
อยาง สรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณและการคิดเปนระบบ เพื่อนาไปสูการสรางองคความรูหรือ
สารสนเทศเพอื่ การตดั สินใจเกยี่ วกบั ตนเองและสังคมไดอยา งเหมาะสม
3) ความสามารถในการแกป ญหา เปนความสามารถในการแกป ญ หา และอปุ สรรคตา ง ๆ ที่
เผชิญไดอยาง ถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจ
ความสัมพันธและการ เปลี่ยนแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูม าใชใน
การปองกันและแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอตนเอง
สังคมและส่งิ แวดลอม
4) ความสามารถในการใชทักษะชีวิตเปนความสามารถในการนากระบวนการ ตาง ๆ ไปใช
ในการดำเนิน ชีวิตประจำวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทำงาน และการอยูรวมกัน
ในสังคมดวยการ สราง เสริมความสมั พันธอ นั ดรี ะหวางบคุ คล การปรับตวั ใหทนั กบั การเปล่ียนแปลงของสังคม
และสภาพแวดลอ ม และการ รูจ กั หลกี เลยี่ งพฤติกรรมไมพ งึ ประสงค
5) ความสามารถในการใชเทคโนโลยีเปนความสามารถในการเลือกและใช เทคโนโลยดี าน
ตาง ๆ และมี ทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การ
สอ่ื สาร การทำงาน การแกป ญ หาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมคี ุณธรรม
4.2 คุณลกั ษณะอันพึงประสงค
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุงพัฒนาผูเรียนใหมีคุณลักษณะอันพึงประสงค เพื่อให
สามารถ อยรู ว มกบั ผูอื่นในสงั คมไดอยางมคี วามสุข ในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดงั น้ี
4.2.1 รักชาติ ศาสน กษตั รยิ
4.2.2 ซอื่ สตั ย สุจรติ
4.2.3 มวี นิ ยั
4.2.4 ใฝเรยี นรู
4.2.5 อยูอยา งพอเพียง
4.2.6 มุงมั่นในการทางาน
4.2.7 รักความเปน ไทย
4.2.8 มจี ติ สาธารณะ
นอกจากนี้ สถานศึกษาสามารถกำหนดคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงคเพม่ิ เติมใหสอดคลอ งตามบรบิ ท
และ จุดเนนของตนเอง
5. มาตรฐานการเรียนรู
การพฒั นาผเู รียนใหเ กดิ ความสมดุล ตองคำนึงถึงหลักพัฒนาการทางสมองและพหุปญญา หลกั สูตร
แกนกลางการศึกษาข้นั พื้นฐานจงึ กำหนดใหผเู รียนเรยี นรู 8 กลมุ สาระการเรยี นรู ดังนี้
5.1 ภาษาไทย
5.2 คณติ ศาสตร
5.3 วิทยาศาสตร
5.4 สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม
5.5 สุขศึกษาและพลศกึ ษา
5.6 ศิลปะ
5.7 การงานอาชีพและเทคโนโลยี
5.8 ภาษาตางประเทศ
ในแตละกลุมสาระการเรียนรู ไดกำหนดมาตรฐานการเรียนรูเปนเปาหมายสำคัญของการพัฒนา
คุณภาพผูเรียน มาตรฐานการเรียนรูระบุสิ่งที่ผูเรียนพึงรู ปฏิบัติได มีคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่พึง
ประสงคเมื่อจบ การศึกษา ขัน้ พื้นฐาน นอกจากนั้นมาตรฐานการเรียนรูย ังเปนกลไกสำคญั ในการขับเคลื่อน
พัฒนาการศึกษาทั้ง ระบบ เพราะ มาตรฐานการเรียนรูจะสะทอนใหทราบวาตองการอะไร จะสอนอยางไร
และประเมินอยางไร รวมท้ัง เปนเคร่ืองมือ ในการตรวจสอบเพื่อการประกันคุณภาพการศึกษาโดยใชระบบ
การประเมินคุณภาพภายในและการ ประเมิน คุณภาพภายนอก ซึ่งรวมถึงการทดสอบระดับเขตพื้นท่ี
การศกึ ษาและการทดสอบระดับชาติ ระบบการ ตรวจสอบ เพื่อประกันคุณภาพดังกลาวเปนสิ่งสำคัญที่ชวย
สะทอนภาพการจัดการศกึ ษาวาสามารถพฒั นาผูเรียน ใหมีคณุ ภาพ ตามทม่ี าตรฐานการเรียนรูก ำหนดเพยี งใด
6. ตัวชี้วดั
ตัวชี้วัดระบุสิ่งที่นักเรียนพึงรูและปฏิบัติได รวมทั้งคุณลักษณะของผูเรียนในแตละระดับชั้น ซ่ึง
สะทอนถึง มาตรฐานการเรียนรู มีความเฉพาะเจาะจงและมีความเปนรูปธรรม นำไปใชการกำหนดเนื้อหา
จัดทำหนวยการ เรียนรู จัดการเรียนการสอนและเปนเกณฑสำคัญสำหรับการวัดประเมินผลเพื่อตรวจสอบ
คุณภาพ ผเู รยี น มีดงั น้ี
6.1 ตวั ชวัดชนั้ ป เปน เปา หมายในการพัฒนาผเู รียนแตล ะชั้นป ในระดบั การศกึ ษาภาคบงั คบั
(ประถมศกึ ษาปท ่ี 1- มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 3)
6.2 ตัวชวัดชว งช้ันเปนเปาหมายในการพฒั นาผเู รยี นในระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย
(มธั ยมศึกษาปที่ 4-6)
7. สาระและมาตรฐานการเรยี นรู
หลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานกำหนดมาตรฐานการเรียนรูใน 8 กลุมสาระการเรยี นรู
เฉพาะ กลมุ สาระการเรียนรสู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมเกย่ี วของกบั การวิจัย มดี งั น้ี
สาระที่ 1 ศาสนา ศีลธรรม จรยิ ธรรม
มาตรฐาน ส 1.1 รูและเขาใจประวัติความสำคญั ศาสดาหลกั ธรรมของพระพุทธศาสนาหรอื ศาสนาที่
ตน นับถือและศาสนาอนื่ มีศรทั ธา ทถี่ ูกตอง ยึดม่นั และปฏบิ ัติตามหลกั ธรรม เพ่ืออยูรว มกันอยางสันติสุข
มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเปนศาสนิกชนที่ดีและธำรงรักษาพระพุทธศาสนา
หรือ ศาสนาท่ีตนนบั ถอื
สาระท่ี 2 หนาที่พลเมือง วฒั นธรรมและการดำเนินชวี ิตในสงั คม
มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏิบัติตนตามหนา ที่ของการเปนพลเมืองดี มีคานิยมที่ดีงาม และธำรง
รกั ษา ประเพณแี ละวัฒนธรรมไทย ดารงชวี ติ อยรู วมกันในสังคมไทย และ สงั คมโลกอยางสันตสิ ุข
มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมอื งการปกครองในสงั คมปจ จบุ ัน ยึดม่ัน ศรทั ธา และธำรงรักษาไว
ซึง่ การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข
สาระท่ี 3 เศรษฐศาสตร
มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและ การบริโภค การใช
ทรพั ยากรท่ีมอี ยูจากัดไดอ ยา งมปี ระสิทธภิ าพและคมุ คา รวมทง้ั เขาใจหลกั การของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพ่ือการ
ดำรงชีวิตอยางมดี ุลยภาพ
มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบ และสถาบันทางเศรษฐกิจตาง ๆ ความสัมพันธทางเศรษฐกิจ และ
ความ จำเปน ของการรว มมอื กันทางเศรษฐกจิ ในสงั คมโลก
สาระที่ 4 ประวตั ศิ าสตร
มาตรฐาน ส 4.1 เขา ใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยคุ สมัยทางประวัติศาสตร สามารถใช
วิธกี ารทางประวัติศาสตรม าวิเคราะหเหตุการณตางๆ อยา งเปน ระบบ
มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพัฒนาการของมนุษยชาตจิ ากอดีตจนถึงปจจุบัน ในดานความสัมพันธและ
การ เปลี่ยนแปลงของเหตุการณอยางตอเนื่อง ตระหนักถึงความสำคัญและสามารถวิเคราะหผลกระทบท่ี
เกดิ ขึน้
มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรกั ความภูมิใจ
และ ธำรงความเปนไทย
สาระท่ี 5 ภูมศิ าสตร
มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสัมพันธของสรรพสิ่งซึ่งมีผลตอกัน
และ กัน ในระบบของธรรมชาติ ใชแผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการคนหา วิเคราะห สรุปและใช
ขอมลู ภมู ิ สารสนเทศอยางมีประสทิ ธิภาพ
มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏิสัมพันธระหวางมนุษยกับสภาพแวดลอมทางกายภาพที่กอใหเกิดการ
สรางสรรควัฒนธรรม มีจิตสานึกและมีสวนรวมในการอนุรักษทรัพยากรและสิ่งแวดลอม เพื่อการพัฒนาท่ี
ย่งั ยนื
8. กิจกรรมพัฒนาผูเรียน
กจิ กรรมพัฒนาผูเรยี นมุงใหผเู รียนไดพ ัฒนาตนเองตามศักยภาพ พฒั นาอยางรอบดานเพ่ือความเปน
มนุษยทสี่ มบูรณ ทัง้ รางกาย สติปญ ญา อารมณแ ละสังคม เสรมิ สรา งใหเปน ผูมศี ลี ธรรม จรยิ ธรรม มรี ะเบียบ
วนิ ัย ปลกู ฝงและสรา งจติ สานึกของการทาประโยชนเ พื่อสังคม สามารถจัดการตนเองไดแ ละอยูรว มกับผูอนื่
อยางมี ความสขุ
กจิ กรรมพัฒนาผเู รยี น แบง เปน 3 ลักษณะ ดังนี้
8.1 กิจกรรมแนะแนว เปนกิจกรรมที่สงเสริมและพัฒนาผูเรียนใหรูจักตนเอง รูรักษสิ่งแวดลอม
สามารถ คิดตัดสินใจ คิดแกปญ หา กำหนดเปาหมาย วางแผนชีวิตทั้งดานการเรยี น และอาชีพ สามารถปรบั
ตนได อยาง เหมาะสม นอกจากนี้ยังชวยใหครูรูจักและเขาใจผูเรียน ทั้งยังเปนกิจกรรมที่ชวยเหลือและให
คำปรึกษาแก ผปู กครองในการมีสวนรว มพัฒนาผเู รียน
8.2 กิจกรรมนักเรียน เปนกิจกรรมท่ีมุงพัฒนาความมีระเบียบวินัย ความเปนผูนำผูตาม ที่ดี ความ
รับผิดชอบการทางานรวมกัน การรูจักแกปญหา การตัดสินใจที่เหมาะสม ความมีเหตุผล การชวยเหลือ
แบงปนกัน เอื้ออาทรและสมานฉันท โดยจัดใหสอดคลองกับความสามารถ ความถนัด และความสนใจ ของ
ผูเรียน ใหไ ด ปฏิบตั ดิ วยตนเองในทุกขน้ั ตอน ไดแ ก การศกึ ษาวิเคราะหวางแผน ปฏิบตั ติ ามแผน ประเมนิ และ
ปรับปรุงการทำงาน เนนการทางานรวมกันเปนกลุม ตามความเหมาะสมและสอดคลองกับวุฒิภาวะของ
ผเู รยี น บริบทของ สถานศกึ ษาและทองถ่ินกจิ กรรมนกั เรยี นประกอบดวย
8.2.1 กจิ กรรมลูกเสอื เนตรนารี ยุวกาชาด ผบู าเพ็ญประโยชนแ ละนักศึกษาวชิ าทหาร
8.2.2 กิจกรรมชมุ นุม ชมรม
8.3 กิจกรรมเพอื่ สงั คมและสาธารณประโยชนเ ปนกิจกรรมทส่ี งเสริมใหผ ูเรยี นบำเพ็ญตนใหเ ปน
ประโยชน ตอ สงั คม ชมุ ชนและทองถ่ินตามความสนใจในลักษณะอาสาสมัคร เพ่ือแสดงถึงความรบั ผดิ ชอบ
ความดงี าม ความ เสียสละตอ สงั คม มีจติ สาธารณะ เชน กจิ กรรมอาสาพัฒนาตา ง ๆ กจิ กรรมสรางสรรค
สงั คม
9. โครงสรางเวลาเรียน
กำหนดโครงสรา งเวลาเรยี นพ้ืนฐานและเพ่ิมเตมิ สถานศกึ ษาสามารถดำเนนิ การ ดังน้ี
9.1 ระดับประถมศึกษา สามารถปรับเวลาเรียนพื้นฐานของแตละกลุมสาระการเรียนรูไดตามความ
เหมาะสม ทั้งนี้ตองมเี วลาเรียนรวมตามที่กำหนดไวในโครงสรา งเวลาเรยี นพื้นฐาน และผูเรยี นตองมีคุณภาพ
ตาม มาตรฐานการเรยี นรแู ละตวั ชว้ี ัดท่ีกำหนด
9.2 ระดับมัธยมศึกษา ตองจัดโครงสรางเวลาเรียนพื้นฐานใหเปน ไปตามท่ีกำหนดและสอดคลองกับ
เกณฑ การจบหลกั สตู ร
สำหรบั เวลาเรียนเพิ่มเติมทั้งในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ใหจัดเปนรายวิชาเพิ่มเติม หรอื
กิจกรรมพัฒนาผูเรียน โดยพิจารณาใหสอดคลองกับความพรอม จุดเนนของสถานศึกษาและเกณฑการจบ
หลักสูตร เฉพาะระดับชั้นประถมศึกษาปที่1 – 3 สถานศึกษาอาจจัดใหเปนเวลาสำหรับสาระการเรียนรู
พื้นฐานในกลุมสาระ การเรยี นรูภ าษาไทยและกลมุ สาระการเรียนรคู ณิตศาสตร
กิจกรรมพัฒนาผเู รยี นที่กำหนดไวใ นชั้นประถมศึกษาปท่ี 1 ถงึ ชั้นมธั ยมศึกษาปท ี่ 3 ปล ะ 120 ช่วั โมง
และ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4 – 6 จานวน 360 ชั่วโมงนั้นเปนเวลาสำหรับปฏิบัติกิจกรรม แนะแนวกิจกรรม
นักเรียน และ กิจกรรมเพือ่ สังคมและสาธารณประโยชน ในสวนกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชนให
สถานศึกษา จดั สรร เวลาใหผ เู รยี นไดปฏิบัติกจิ กรรม ดงั น้ี
ระดบั ประถมศกึ ษา (ป.1 – 6) รวม 6 ป จำนวน 60 ชั่วโมง ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน (ม.1 – 3) รวม
3 ป จำนวน 45 ช่ัวโมง ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย (ม.4 – 6) รวม 3 ป จำนวน 60 ช่ัวโมง
10. การจดั การศกึ ษาสำหรบั กลุม เปาหมายเฉพาะ
การจัดการศึกษาบางประเภทสาหรับกลุมเปาหมายเฉพาะ เชน การศึกษาเฉพาะทาง การศึกษา
สำหรบั ผูมี ความสามารถพิเศษ การศึกษาทางเลือก การศึกษาสำหรับผูดอยโอกาส การศึกษาตามอัธยาศัย
สามารถนำ หลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐานไปปรับใชไดต ามความเหมาะสมกับสภาพและบริบทของ
แตละกลุมเปาหมาย โดยใหมีคุณภาพตามมาตรฐานที่กำหนด ทัง้ นี้ใหเปนไปตาม หลักเกณฑและวิธีการที่
กระทรวงศกึ ษาธกิ ารกำหนด
11. การจัดการเรียนรู
การจัดการเรียนรูเปนกระบวนการสำคัญในการนำหลักสูตรสูการปฏิบัติ หลักสูตรแกนกลาง
การศกึ ษาขั้น พื้นฐาน เปนหลักสูตรที่มมี าตรฐานการเรียนรู สมรรถนะสำคัญและคณุ ลักษณะอันพึงประสงค
ของผูเรียน เปน เปาหมายสาหรับพัฒนาเด็กและเยาวชนในการพัฒนาผูเรียนใหมีคุณสมบัติตามเปาหมาย
หลักสตู ร ผูส อนพยายามคดั สรรกระบวนการเรยี นรู จดั การเรยี นรโู ดยชว ยใหผ ูเ รียนเรยี นรูผ า นสาระที่กำหนด
ไวในหลักสูตร 8 กลุมสาระการเรียนรู รวมทัง้ ปลกู ฝงเสริมสรางคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค พัฒนาทกั ษะตา ง
ๆ อันเปน สมรรถนะสำคัญใหผ เู รยี นบรรลตุ ามเปาหมาย มี ดังน้ี
11.1 หลักการจดั การเรยี นรู การจัดการเรยี นรูเพือ่ ใหผ เู รียนมคี วามรูความสามารถตามมาตรฐานการ
เรียนรู สมรรถนะสำคัญและคุณลักษณะอันพึงประสงค ตามที่กำหนดไวในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ัน
พืน้ ฐาน โดยยึดหลกั วา ผูเรยี นมคี วามสำคัญที่สุด เช่อื วาทุกคนมีความสามารถเรยี นรูและพัฒนาตนเองได ยึด
ประโยชนที่ เกิดกบั ผูเรยี น กระบวนการจัดการเรียนรตู องสง เสรมิ ใหผูเรยี น สามารถพฒั นาตามธรรมชาติและ
เตม็ ตามศักยภาพ คำนงึ ถึงความแตกตางระหวางบุคคลและพัฒนาการทางสมองเนน ใหความสำคัญท้ังความรู
และคุณธรรม
11.2 กระบวนการเรียนรู การจดั การเรียนรูทเ่ี นนผูเรียนเปนสำคัญ ผเู รยี นจะตองอาศัยกระบวนการ
เรียนรู ทีห่ ลากหลาย เปนเครื่องมือท่ีจะนำพาตนเองไปสูเ ปา หมายของหลักสูตร กระบวนการเรียนรูที่จำเปน
สำหรับผูเรียน อาทิ กระบวนการเรียนรูแบบบูรณาการ กระบวนการสรางความรู กระบวนการคิด
กระบวนการ ทางสังคม กระบวนการเผชิญสถานการณแ ละแกปญหา กระบวนการเรียนรูจากประสบการณ
จรงิ กระบวนการ ปฏิบัติ ลงมือทำจริงกระบวนการจัดการ กระบวนการวิจัย กระบวนการเรียนรูการเรียนรู
ของตนเอง กระบวนการพัฒนาลกั ษณะ นิสัยกระบวนการเหลานี้ เปนแนวทางในการจัดการเรียนรูที่ผูเรียน
ควรไดรบั การ ฝก ฝน พฒั นาเพราะ จะสามารถชว ยใหผูเรียนเกิดการเรียนรไู ดดี บรรลเุ ปาหมายของ หลักสูตร
ดังนัน้ ผูส อนจึง จำเปนตองศึกษาทาความเขา ใจในกระบวนการเรียนรูตาง ๆ เพื่อใหสามารถเลือกใชใน การ
จัดกระบวนการเรยี นรู ไดอยางมีประสทิ ธภิ าพ
11.3 การออกแบบการจัดการเรียนรูผูสอนตองศึกษาหลักสูตรสถานศึกษาใหเขาใจถึงมาตรฐานการ
เรียนรู ตวั ชี้วัด สมรรถนะสำคัญของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค และสาระการเรียนรูท่ีเหมาะสมกับ
ผูเรยี น แลวจงึ พิจารณาออกแบบการจัดการเรยี นรโู ดยเลือกใชว ธิ สี อน และเทคนิคการสอน สื่อ/แหลงเรียนรู
การวัดและ ประเมนิ ผล เพอ่ื ใหผ เู รยี นไดพ ฒั นาเต็มตามศักยภาพ และบรรลตุ ามเปาหมายทีก่ ำหนด
11.4 บทบาทของผูสอนและผูเรียนการจัดการเรียนรูเพื่อใหผูเรียนมีคุณภาพตามเปาหมายของ
หลกั สตู ร ทง้ั ผสู อนและผูเรียนควรมีบทบาท ดงั น้ี
11.4.1 บทบาทของผสู อน
1) ศกึ ษาวเิ คราะหผ เู รยี นเปน รายบุคคล แลว นาขอมลู มาใชในการวางแผนการจัดการ
เรยี นรู ท่ี ทา ทายความสามารถของผูเรียน
2) กำหนดเปา หมายที่ตอ งการใหเ กดิ ขนึ้ กับผเู รยี น ดา นความรแู ละทักษะกระบวนการ
ทีเ่ ปน ความคิดรวบยอด หลักการ และความสมั พันธ รวมทั้งคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค
3) ออกแบบการเรยี นรแู ละจดั การเรียนรูท่ีตอบสนองความแตกตางระหวา งบคุ คลและ
พฒั นาการ ทางสมอง เพื่อนาผเู รยี นไปสเู ปา หมาย
4) จดั บรรยากาศท่เี อ้ือตอการเรยี นรู และดแู ลชวยเหลือผูเรยี นใหเ กดิ การเรยี นรู
5) จัดเตรยี มและเลอื กใชส่อื ใหเ หมาะสมกับกิจกรรม น าภูมปิ ญ ญาทองถน่ิ เทคโนโลยี
ที่ เหมาะสม มาประยุกตใชใ นการจัดการเรยี นการสอน
6) ประเมนิ ความกาวหนา ของผเู รียนดวยวธิ กี ารทห่ี ลากหลาย เหมาะสมกับธรรมชาติ
ของวิชา และ ระดบั พัฒนาการของผูเรยี น
7) วเิ คราะหผลการประเมินมาใชในการซอ มเสรมิ และพัฒนาผูเ รียน รวมทั้งปรบั ปรงุ การ
จดั การ เรยี นการสอนของตนเอง
11.4.2 บทบาทของผเู รียน
1) กำหนดเปาหมาย วางแผน และรับผิดชอบการเรยี นรูของตนเอง
2) เสาะแสวงหาความรู เขาถึงแหลงการเรยี นรู วิเคราะห สังเคราะหขอ ความรู ตง้ั
คำถามคดิ หา คำตอบหรอื หาแนวทางแกป ญหาดว ยวธิ กี ารตา ง ๆ
3) ลงมอื ปฏิบัติจรงิ สรปุ ส่งิ ทไ่ี ดเรียนรดู ว ยตนเอง และนาความรไู ปประยุกตใช ใน
สถานการณตาง ๆ
4) มปี ฏิสัมพันธ ทำงาน ทำกิจกรรมรว มกบั กลุมและครู
5) ประเมินและพัฒนากระบวนการเรียนรูของตนเองอยา งตอเน่ือง
12. สื่อการเรียนรู
สื่อการเรียนรูเปนเคร่ืองมือสงเสริมสนับสนนุ การจัดการกระบวนการเรียนรู ใหผูเรยี นเขาถึงความรู
ทักษะ กระบวนการและคุณลักษณะตามมาตรฐานของหลักสูตรไดอยางมีประสิทธิภาพ สื่อการเรียนรูมี
หลากหลาย ประเภททัง้ สื่อธรรมชาติ สื่อส่ิงพิมพ สื่อเทคโนโลยีและเครอื ขายการเรียนรูตาง ๆ ท่ีมใี นทองถน่ิ
การเลือกใชสื่อควร เลือกใหมีความเหมาะสมกบั ระดับพัฒนาการและลีลาการเรียนรูที่หลากหลายของผูเรยี น
การจัดหาสื่อการเรียนรูผูเรียนและผูสอนสามารถจัดทำและพัฒนาขึ้นเองหรือปรับปรุงเลือกใชอยางมี
คุณภาพจากส่อื ตาง ๆ ทม่ี ีอยรู อบตัวเพื่อนามาใชประกอบในการจัดการเรยี นรูทสี่ ามารถสง เสรมิ และส่ือสารให
ผูเรียนเกิดการเรียนรู โดยสถานศึกษาควรจัดใหมีอยางพอเพียง เพื่อพัฒนาใหผูเรียนเกิดการเรียนรูอยาง
แทจริง สถานศึกษา เขตพื้นที่การศึกษา หนวยงานที่เก่ียวของและผูมหี นา ที่ จัดการศกึ ษาข้ันพื้นฐาน ควร
ดำเนนิ การดงั น้ี
12.1 จัดใหม แี หลงการเรียนรู ศูนยสือ่ การเรียนรู ระบบสารสนเทศการเรียนรู และเครือขายการ
เรียนรูท ี่ มี ประสทิ ธิภาพท้ังในสถานศึกษาและในชมุ ชน เพ่ือการศกึ ษาคน ควาและ การแลกเปลี่ยน
ประสบการณก ารเรียนรู ระหวางสถานศกึ ษา ทองถ่ิน ชุมชน สงั คมโลก
12.2 จดั ทำและจัดหาส่อื การเรียนรสู ำหรบั การศึกษาคน ควา ของผูเ รียน เสริมความรใู หผ ูสอน รวมทั้ง
จดั หาสิง่ ที่มอี ยูในทองถ่นิ มาประยกุ ตใ ชเปนส่ือการเรยี นรู
12.3 เลอื กและใชส ือ่ การเรียนรทู ม่ี คี ุณภาพ มีความเหมาะสม มีความหลากหลาย สอดคลอ งกบั
วิธกี าร เรยี นรู ธรรมชาตขิ องสาระการเรยี นรูและความแตกตางระหวางบคุ คลของผูเรียน
12.4 ประเมนิ คุณภาพของสื่อการเรยี นรทู เี่ ลอื กใชอยา งเปนระบบ
12.5 ศกึ ษาคน ควา วิจัย เพื่อพัฒนาสอ่ื การเรียนรูใหส อดคลอ งกบั กระบวนการเรยี นรขู องผูเรียน
12.6 ใหมีการกำกบั ติดตาม ประเมนิ คุณภาพและประสทิ ธภิ าพเกยี่ วกบั สื่อและการใชส ่อื การเรียนรู
เปน ระยะๆ และสมำ่ เสมอ
ในการจดั ทำการเลือกใชและการประเมินคณุ ภาพสอ่ื การเรียนรูท่ใี ชในสถานศึกษา ควรคำนึงถงึ
หลักการ สำคญั ของส่ือการเรียนรู เชน ความสอดคลอ งกับหลักสูตร วตั ถุประสงคการเรียนรู การออกแบบ
กจิ กรรมการ เรยี นรู การจดั ประสบการณใหผเู รยี น เนือ้ หามคี วามถกู ตองและทันสมยั ไมกระทบความมัน่ คง
ของชาติ ไมขัดตอ ศีลธรรม มีการใชภาษาที่ถกู ตอง รูปแบบการน าเสนอทีเ่ ขาใจงาย และนา สนใจ
13. การวดั และประเมินผลการเรียนรู
การวัดและประเมินผลการเรียนรูของผูเรียนตองอยูบนหลักการพื้นฐานสองประการคือการประเมิน
เพอ่ื พัฒนาผูเ รยี นและเพื่อตัดสินผลการเรียน ในการพฒั นาคุณภาพการเรยี นรขู องผูเรยี น ใหป ระสบผลสำเร็จ
นั้น ผูเรียนจะตองไดรับการพัฒนาและประเมินตามตัวชี้วัดเพื่อใหบรรลุตามมาตรฐานการเรียนรู สะทอน
สมรรถนะ สำคัญ และคุณลักษณะอันพงึ ประสงคของผูเรยี นซึ่งเปนเปาหมายหลักในการวัดและประเมินผล
การเรียนรใู นทกุ ระดบั ไมว าจะเปน ระดับชนั้ เรียน ระดบั สถานศกึ ษา ระดับเขตพน้ื ทกี่ ารศึกษา และระดับชาติ
การวัดและ ประเมินผลการเรียนรู เปนกระบวนการพัฒนาคุณภาพผูเรียนโดยใชผลการประเมินเปนขอมูล
และสารสนเทศท่ี แสดงพฒั นาการ ความกาวหนา และความสำเรจ็ ทางการเรยี นของผเู รียน ตลอดจนขอมูลที่
เปนประโยชนตอการสงเสริมใหผูเรียนเกิด การพัฒนาและเรียนรูอยางเต็มตามศักยภาพการวัดและ
ประเมินผลการเรียนรู แบง ออกเปน 4 ระดับ ไดแก ระดับชั้นเรียน ระดับสถานศึกษา ระดับเขตพื้นท่ี
การศกึ ษา และระดับชาติ มีรายละเอียด ดังนี้
13.1 การประเมินระดบั ช้ันเรียน เปนการวัดและประเมินผลทอี่ ยูในกระบวนการจัดการเรยี นรู ผสู อน
ดำเนินการเปนปกติและสม่ำเสมอ ในการจัดการเรียนการสอน ใชเทคนิคการประเมินอยางหลากหลาย เชน
การ ซักถาม การสังเกต การตรวจการบาน การประเมนิ โครงงานการประเมินช้ินงาน/ภาระงาน แฟมสะสม
งาน การใชแบบทดสอบ ฯลฯ โดยผูสอนเปนผูประเมินเองหรือ เปดโอกาส ใหผูเ รียนประเมินตนเอง เพื่อน
ประเมินเพื่อน ผูปกครองรว มประเมนิ ในกรณที ่ีไมผานตัวช้ีวัดใหม ีการ สอนซอมเสริม การประเมินระดับช้ัน
เรียนเปนการตรวจสอบวา ผูเรียนมพี ัฒนาการความกา วหนาในการเรียนรู อัน เปนผลมาจากการจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนหรือไมและมากนอยเพียงใด มีสิ่งที่จะตองไดร ับการพัฒนาปรับปรุง และสง เสริมในดานใด
นอกจากนี้ยังเปนขอมูลใหผูสอนใชปรับปรุงการเรียนการสอนของตนดวย ทัง้ นี้โดย สอดคลองกับมาตรฐาน
การเรียนรูและตัวชี้วดั
13.2 การประเมินระดับสถานศึกษา เปน การประเมนิ ทีส่ ถานศึกษาดาเนนิ การเพื่อตดั สนิ ผลการเรียน
ของ ผูเ รียนเปนรายป/รายภาค ผลการประเมินการอาน คิดวิเคราะหและเขยี น คุณลักษณะอันพึงประสงค
และ กจิ กรรม พฒั นาผเู รียน นอกจากนีเ้ พื่อใหไดขอมลู เก่ยี วกบั การจดั การศึกษาของสถานศึกษา วาสงผลตอ
การเรียนรู ของผูเรียน ตามเปาหมายหรือไม ผูเรียนมีจุดพัฒนาในดานใด รวมท้ังสามารถนาผลการเรียนของ
ผูเรียนใน สถานศกึ ษา เปรียบเทียบกับเกณฑระดับชาติ ผลการประเมินระดบั สถานศึกษาจะเปนขอมูลและ
สารสนเทศเพือ่ การปรับปรุง นโยบาย หลักสูตร โครงการ หรอื วิธีการจัดการเรียนการสอนตลอดจนเพื่อการ
จัดทำแผนพัฒนา คุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ตามแนวทางการประกันคุณภาพการศึกษาและการ
รายงานผลการจัด การศึกษาตอคณะกรรมการ สถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา สานักงาน
คณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน ผูปกครองและชุมชน
13.3 การประเมินระดับเขตพื้นที่การศึกษา เปนการประเมินคุณภาพผูเรียนในระดับเขตพื้นท่ี
การศกึ ษา ตามมาตรฐานการเรียนรูตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อใชเปนขอ มลู พื้นฐานใน
การพัฒนา คุณภาพการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา ตามภาระความรับผดิ ชอบ สามารถดำเนินการโดย
ประเมินคุณภาพ ผลสัมฤทธิ์ของผูเรียนดวยขอสอบมาตรฐานที่จัดทาและดำเนินการโดยเขตพื้นที่การศึกษา
หรือดวยความรวมมือ กับ หนวยงานตนสังกัด ในการดำเนินการจดั สอบ นอกจากนี้ยังไดจากการตรวจสอบ
ทบทวนขอมูลจากการ ประเมนิ ระดับสถานศึกษาในเขตพื้นทีก่ ารศึกษา
13.4 การประเมินระดับชาติ เปน การประเมนิ คณุ ภาพผเู รียนในระดบั ชาตติ ามมาตรฐานการเรยี นรู
ตาม หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พน้ื ฐาน สถานศึกษาตองจดั ใหผ เู รียนทุกคนที่เรียนในชัน้ ประถมศึกษาป
ที่ 3 ชั้น ประถมศึกษาปท ี่ 6 ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ี่ 3 และชนั้ มัธยมศกึ ษาปท่ี 6 เขา รับการประเมิน ผลจากการ
ประเมนิ ใชเ ปน ขอมูลในการเทียบเคยี งคณุ ภาพการศึกษาในระดับตา ง ๆ เพอ่ื นาไปใชในการวางแผนยกระดบั
คณุ ภาพการจดั การศกึ ษา ตลอดจนเปนขอมูลสนบั สนุนการตดั สินใจในระดับนโยบายของประเทศ
ขอมูลการประเมินในระดับ ตางๆ ขางตน เปนประโยชนตอสถานศึกษาในการตรวจสอบทบทวน
พัฒนา คุณภาพผูเรียน ถือเปนภาระความรับผิดชอบของสถานศึกษาที่จะตองจัดระบบดูแลชวยเหลือ
ปรับปรุงแกไ ข สงเสริมสนับสนนุ เพื่อใหผูเรียนไดพัฒนาเต็มตามศกั ยภาพบนพืน้ ฐาน ความแตกตางระหวาง
บุคคลที่จำแนกตาม สภาพปญหาและความตองการ ไดแก กลุมผูเรียนทั่วไป กลุมผูเรียนที่มีความสามารถ
พเิ ศษ กลุมผเู รียนทีม่ ี ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตำ่ กลุมผเู รยี นทีม่ ีปญหาดานวินยั และพฤติกรรม กลุมผูเรียนท่ี
ปฏิเสธโรงเรียน กลุม ผูเ รียน ท่ีมีปญ หาทางเศรษฐกจิ และสงั คม กลุมพิการทางรา งกายและสตปิ ญญา เปนตน
ขอมลู จากการประเมินจงึ เปนหัวใจของสถานศึกษาในการดำเนินการชว ยเหลือผูเรียนไดทันทวงที ปดโอกาส
ใหผ เู รยี นไดร ับการพฒั นาและ ประสบความสำเรจ็ ในการเรยี น
บทที่ 3
วิธดี ำเนนิ การวจิ ยั
ในการวิจัยครั้งนี้ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห การสอนเศรษฐศาสตรโดยใช Power Point
รายวิชา สังคมศึกษาพื้นฐานของนักเรียนชั้นมธั ยมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนสมาคมปาไมแหงประเทศไทยอุทิศ
ผวู ิจัยไดดำเนนิ การตามขน้ั ตอน ดังน้ี
1. ประชากรและกลมุ ตวั อยา ง
2. รูปแบบการวิจยั
3. เครอ่ื งมือท่ีใชในการวจิ ยั
4. การเกบ็ รวบรวมขอ มูล
5. การวเิ คราะหข อมลู
ประชากรและกลุมตัวอยาง
นกั เรยี นชัน้ มัธยมศกึ ษาปท ี่ 1 โรงเรียนสมาคมปา ไมแ หง ประเทศไทยอุทิศ จำนวน 140 คน
รูปแบบการวิจัย
การวจิ ัยเพ่ือพฒั นาทกั ษะการคดิ วิเคราะหการสอนภมู ิศาสตร วชิ าสงั คมศกึ ษาพืน้ ฐาน ระดบั ชั้น
มัธยมศกึ ษาปท ่ี 1
1. ขั้นวางแผนดำเนนิ ตามข้ันตอนดงั ตอไปน้ี
1.1 ผวิจัยวิเคราะหส ภาพปญหาการเรยี นการสอน วิเคราะหหาสาเหตุ
1.2 วเิ คราะหหลกั สูตรเก่ียวกับหลักสูตรสังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม ระดับชน้ั
มัธยมศึกษาปที่ 2 กำหนดเนือ้ หาทจี่ ะใชส อน
1.3 ศกึ ษาคนควาเอกสารทเี่ ก่ยี วขอ ง
1.4 สรา งแบบสงเกตพฤติกรรม แบบสัมภาษณและแบบแสดงความคิดเหน็
1.5 การใชส่ือ Power Point
2. ขั้นปฏิบัตกิ าร
ผูวิจัยนำแผนการสอน แบบสัมภาษณและแบบแสดงความคิดเห็น และสื่อ Power Point มาใช
ดำเนนิ การ ขณะลงมือปฏบิ ตั ิมกี ารวเิ คราะห
3. ขั้นสงั เกตการณ ขณะลงมือปฏิบัติการสอน ผูวิจยั เก็บรวบรวมขอมูล ดวยวิธีการดังนี้
3.1 การสงั เกตพฤตกิ รรมนักเรยี นขณะทำกจิ กรรม
3.2 การบันทกึ ตางๆเก่ียวกับการสังเกตพฤตกิ รรม
3.3 วัดผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนเม่อื สน้ิ สดุ การเรยี น
4. สะทอนผลการปฏิบตั ิจรงิ
นำขอมลู ไดจากการสงั เกต และแบบทดสอบ ระหวางเรยี นมาวิเคราะหแ ละศึกษาสงิ่ ท่ตี องปรบั ปรงุ
แกไข เพ่ือนำมาปรับปรงุ การเรียนการสอนครัง้ ตอ ไป
เคร่อื งมือทใ่ี ชในการวจิ ัย
เครือ่ งมอื ที่ใชในการวิจัยจำแนกตามลกั ษณะการใชด งั นี้
1. เครื่องมือทใี่ ชในการทดลองปฏบิ ตั ิประกอบดว ย แผนการสอนและ ส่ือ Power Point
2. เครอ่ื งมือท่ีใชใ นการเก็บรวบรวมขอมลู จากการปฏบิ ตั ิดงั น้ี
- แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธิก์ อนเรยี น – หลงั เรียน
- แบบสงั เกตพฤติกรรมนักเรียน
การเก็บรวบรวมขอมูล
การดำเนนิ การเก็บรวบรวมขอมูลผวู จิ ัยไดแบงการดำเนินการออกเปน 2 ประเภทดงั น้ี
1. การเก็บรวบรวมขอมูลเชิงคุณภาพ
- เครือ่ งมือท่ีใชไดแก แบบสังเกตพฤติกรรมนกั เรียน
2. การเก็บรวบรวมขอ มลู เชงิ ปรมิ าณ
- เครอื่ งมอื ทีใ่ ชได แกแ บบทดสอบวัดผลสมั ฤทธก์ิ อนเรียน - หลังเรยี น
การวิเคราะหข อมลู
แบง ออกเปน 2 ประเภท คือ
- การวิเคราะหขอมูลเชงิ คณุ ภาพ นำขอมูลท่ไี ดจากการสัมภาษณแ ละสงั เกตพฤติกรรม มา
วเิ คราะหส รุปแลว รายงานผลในลกั ษณะการบรรยาย
- การวเิ คราะหขอ มูลเชิงปรมิ าณ การวเิ คราะหขอมลู มูลจากแบบทดสอบเกยี่ วกับการพัฒนา
ทกั ษะการวิเคราะหทางเศรษฐศาสตรวิชาสงั คม ศึกษาพืน้ ฐาน โดยใชสถิตพิ ื้นฐาน
บทที่ 4
ผลการวิเคราะหข อ มลู
การวิเคราะหข อมลู ผลการวิจัย
ตารางที่ 1 แสดงผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียนของนักเรยี นท่ีพฒั นาการคดิ วเิ คราะหท างภมู ิศาสตรวิชา
สงั คมศกึ ษา พนื้ ฐาน โดยกิจกรรม Power Point
นกั เรียนคนที คะแนนกอ่ นสอบ นกั เรยี นคนที
(20 คะแนน)
(20 คะแนน)
17 16
29 17
36 15
48 16
57 15
จากตารางที่ 1 แสดงวา กิจกรรมการเรียนการสอนพัฒนาทกั ษะการคิดวิเคราะหทางภูมิศาสตรวิชา
สังคมศึกษา พื้นฐาน โดยใช Power Point ท าใหผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น กลาวคือ นักเรียนมี
พัฒนาการทกั ษะการคิด วิเคราะหท างเศรษฐศาสตร วิชาสังคมศึกษาพ้ืนฐาน เพิ่มสงู ขึ้น ตามลำดับ จากการ
สอนโดยใช Power Point
ผลการวิเคราะหขอมูล
หลังการพัฒนาทักษะทางการ คิดวิเคราะหทางภูมิศาสตรวิชาสังคมศึกษา พื้นฐาน พบวาการสอน
พัฒนาทักษะการวิเคราะหทางภูมิศาสตรวิชาสังคมศกึ ษาพื้นฐานโดยใช Power Point ผลการทดสอบกอน
การ ใช Power Point และหลังการใช Power Point ของนักเรียนกลุมตัวอยาง ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 แสดง
วา โดย ภาพรวมแลว นกั เรยี นกลมุ ตวั อยางช้ันมธั ยมศกึ ษาปที่ 1 มีการเรยี นรู หลงั การใช Power Point สูงขนึ้
มากกวา กอ นการใช Power Point แตผลสมั ฤทธก์ิ อ นการใช Power Point มผี ลสมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำกวา
50 % คิด เปนคะแนนคือ 10 คะแนน นกั เรียนท้ัง 5 คนมีคะแนนตำ่ กวารอ ยละ 50 แสดงใหเหน็ วา ผลสมั ฤทธิ์
การใช Power Point แตกตา งกันมาก และระดับคุณภาพการเรยี นรูเดิม นนั้ ตอ งได รบั การปรบั ปรุง ผูส อนได
พัฒนา ทักษะการคิด วิเคราะหท างภูมศิ าสตร เรือ่ ง ภูมิศาสตรโดย การใช Power Point ฝกทักษะทางการ
คดิ วิเคราะหท าง ภมู ิศาสตร พบวา ผลสัมฤทธิห์ ลงั การใช Power Point มีผลสมั ฤทธทิ์ างการเรียนสูงขึ้นกวา
กอน เรียน นักเรียนที่ผานเกณฑ รอ ยละ 80 มีจำนวน 3 คน แสดง ใหเห็นวา หลังการใช แบบฝก ทักษะการ
คิด วิเคราะหทางภูมิศาสตร ในการพฒั นาทักษะพื้นฐานทางภูมิศาสตร เร่ือง ภูมิศาสตรโดยใช Power Point
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท ี่ 1 มีผลการทดสอบ ทางดา นทักษะการคิดวิเคราะห ทางภูมิศาสตรสูงใน ระดับท่ี
ใกลเคยี งกนั มากข้ึน
บทท่ี 5
สรุปผล อภปิ รายผล และขอ เสนอแนะ
การอภิปรายผลการวิจยั
การสอนสังคมศึกษาพื้นฐาน เรอ่ื ง ภูมิศาสตรโดยใช Power Point เพื่อ พัฒนา ทกั ษะการวิเคราะห
ทางภูมิศาสตรของนักเรียนชน้ั มัธยมศึกษาปที่ 1 พบวาในการจัดกิจกรรมดังกลาว ทำใหน กั เรียนมีความสนใจ
การเรียนมคี วามรับผดิ ชอบ ทำให ไมเบื่อหนายตอการเรียน รูสึกสนุกสนาน สงเสริมทกั ษะในดานตางๆ เกิด
ความ เขาใจบทเรียนมากขึ้น ซึ่งกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช Power Point เพื่อพัฒนาทักษะการ
วิเคราะหทาง ภูมิศาสตรจะทำให การเรียนการสอนตอเน่ืองกันไปและพัฒนา ทักษะทางดา นการสังเกต การ
วเิ คราะหแ ละ การ เรยี นรขู องนกั เรยี น เกิดจากการที่ผูเรยี นเปนผกู ระทำเอง และ ถาการกระทำนั้นได รับการ
เสริมแรง ทำให นักเรียน เกิดการเปลี่ยน แปลงพฤติกรรม โดยผูเรียนเกิดการพัฒนาศักยภาพของตนเอง
เพ่ือใหผูอ ืน่ ยอมรับวา ตนเองมี คณุ คา หรือไดรับการยกยอง ตองการความเชื่อ มั่นในความสามารถของตน
จากการจัดกิจกรรมการเรียน การสอน นั้นทำให ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น นักเรียนมี พัฒนาทักษะ
ทางดา นการวิเคราะหทางภมู ิศาสตร เพม่ิ สงู ขึน้ ตามลำดับ
สรุปผลการวิจัย
การสอนสังคมศึกษาพื้นฐาน เรื่อง ภูมิศาสตรโดยใช Power Point เพื่อพัฒนาทักษะการคิด
วิเคราะห ทางภูมิศาสตรของนกเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 พบวาในการจัดกิจกรรมดังกลาว ทำใหนักเรียนมี
ความสนใจ การเรียน รสู ึกสนุกสนาน มคี วามรับผดิ ชอบ ทำใหไมเ บื่อหนา ยตอการเรียน สง เสรมิ ทักษะในดา น
ตางๆ เกิดความ เขาใจบทเรียน เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ในทางบวกและทำให ผลสัมฤทธิ์ทางการ
เรียนสูงขน้ึ ตามลำดบั
ภาคผนวก