อีบุคอีพ่ออีแม่-บักปอป

หนงั สืออ่านเพิม่ เติม
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์
กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

ก

คำนำ

หนงั สืออ่านเพม่ิ เติม เร่ือง ศาสนพธิ ีสาหรับชาวพทุ ธเล่มน้ีถูกจดั ทาข้ึน
เพ่ือใหน้ กั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2 โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต ไดใ้ ชอ้ ่าน
เพิม่ เติม จากหนงั สือเรียนวชิ าพระพุทธศาสนา 2 ภาคเรียนท่ี 2/2562 เพม่ิ เติมท้งั ในส่วนของ
รูปภาพและเน้ือหา เพอ่ื ใหน้ กั เรียนอ่านง่ายและเขา้ ใจไดง้ ่ายข้ึน

ขา้ พเจา้ หวงั เป็นอยา่ งยงิ่ วา่ หนงั สือเล่มนี่จะเป็นประโยชนแ์ ก่นกั เรียนและผู้
ใคร่ศกึ ษาหาความรู้เร่ืองศาสนพธิ ีทางพระพุทธศาสนา และศาสนพิธีของศาสนที่สาคญั ๆ
หากแมว้ า่ หนงั สือเล่มน้ีมีขอ้ ผดิ พลาดประการใดทางผจู้ ดั ทาตอ้ งกราบขออภยั มา ณ โอกาส
น้ีดว้ ย

นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

วสหชิานหาเงัรพรสื่อรับือะงนอพกั่าทุนเรธเียพศนิม่าชสเต้นันิมาม2ธั สยมำรรศหบึกสัษญั วาชิปีาทสี่ 222104 ข

โรงคาเนราียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต หน้ำท่ี

สารบญั ก
ข

ศาสนพธิ ี 1
การทาบุญงานมงคลและงานอวมงคล 4

การนิมนตพ์ ระสงฆ์ 5
การทอดกฐิน 6

การแสดงตนเป็ นพุทธมามกะ 8

การจดั โตะ๊ หมู่บูชา รวบรวมและเรียบเรียง โดย 9
บรรณานุกรม
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม11

หนา้ ท่ี1

หน้ำท่ี

หนงั สืออพศ่าิธำนสี คเนืพอพแิ่มธิบเีบตอิมยา่ ง แบบแผน หรือรูปแบบต่างๆ หนา้ ท่ี2
ท่ีพึงปฏิบตั ิในทางศาสนา
โดยสเฉาพหาะรพับรนะพกั ุทเธรศียานสนชา้นัเรียมกวธั า่ ยศมาสศนึกพษธิ าี ปคี วทาี่ม2จริงเรื่อง ศาสนพิธี เป็นเร่ืองท่ีมีดว้ ยกนั
ทพทุ้งกธิั สีศตวโิ้นา่ารชิ สงงๆานเพาเรกีแยริดลนะตะาพสเมปทุม็วนานธเภร่ืศอากยงาหุหเกสลลิดนงัขา้แึนาบมท2วศ้ ีหทิาลสยงันศราพาลหสธิ ยัีใสนั นาวพรหชิ รังมะาสาพยสิตุทคธว2าศมา2สวา่น1มา0กีศเ็าช4ส่นนกานัเกเิดกขิด้ึนขก้ึน่อภนายแหลวล้ จงั ึงมี

ประโยชน์ของศำสนพธิ ี

ศาสนพธิ ีท่ีถูกตอ้ งทาใหพ้ ิธีมีความเรียบร้อย งดงาม ยอ่ มเพิ่มพูนความศรัทธา
ของผทู้ ่ีไดพ้ บเห็น เป็นเคร่ืองแสดงเกียรติยศของเจา้ ภาพและผเู้ ขา้ ร่วมพิธีอีกท้งั ยงั เป็นการ
รักษาวฒั นธรรมประเพณีอนั ดีงามของชาติ ศาสนพธิ ีจึงมีมากมาย

ประเภทของศำสนพธิ ีทำงพระพทุ ธศำสนำ
๑. กศุ ลพธิ ี คือ พิธีกรรมที่เน่ืองดว้ ยการอบรมความดีงามทาง
พระพุทธศาสนาเฉพาะตวั บุคคล เช่น การรักษาศลี การฟังธรรม การแสดงตนเป็นพุทธมาม
กะ การเวยี นเทียนในวนั สาคญั ทางพระพทุ ธศาสนา
๒. บุญพิธี คือ พิธีทาบุญ เป็นประเพณีในครอบครัว ในสงั คม เกี่ยวเนื่องกบั
การดาเนินชีวติ ไดแ้ บ่งพิธีทาบุญเป็น ๒ ประเภท คือ ประเภทที่ ๑ พิธีทาบุญงานมงคล เป็น
พธิ ีทาบุญเพอื่ ความเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง แก่ผอู้ ่ืน แก่สถานท่ี เช่น งานฉลองยศ งานทาบุญ
ข้ึนบา้ นใหม่ งานมงคลสมรส งานทาบุญประเทศ ประเภทท่ี ๒ พิธีทาบุญงานอวมงคล เป็น
พิธีทาบุญเพื่ออุทิศใหแ้ ก่บุคคลท่ีล่วงลบั ไปแลว้ เช่น งานสวดพระอภิธรรม ทาบุญ ๗ วนั
ทาบุญ ๕๐ วนั ท๓า.บทุญาน๑พ๐ิธ๐ี ควือนั พเิธปีถ็นนรววาตาบยน้ยอรทิทวมาธนแิพลตนั ะ่าธเงร์ ีๆยนบาเเโปรค็ียนวงกงโคาดร์ ยถวายปัจจยั ส่ี คือ อาหาร
เครื่องนุ่งห่ม ที่อยอู่ าศยั ยารักษาโรกคลุแ่มลสะารสะ่ิงกขารอเงรีอยนื่นรอู้สนั ังคคมวศรึกแษกา่สศมาณสนบารแิโลภะควฒแั ดน่พธรรระมสงฆ์ จะ
เป็นการถวายทานเฉพาะเจาะจงแก่พระสงฆ์ รูปใดรูปหน่ึง ท่ีเรียกวา่ “ปาฏิปุคคลิกทาน”
หรือการถวายทานแก่หมู่พระสงฆไ์ ม่เฉพาะเจาะจงที่เรียกวา่ “สังฆทาน” หรือการถวายผา้

หนา้ ท่ี3

หนงั สืออ่านเพมิ่ เติม หนา้ ท่ี4
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี5
กำรนิมนต์พระสงฆ์
พระสงฆ์ คือ ผปู้ ระกอบพธิ ีกรรมต่างๆ เพื่อใหไ้ ดร้ ับผลสาเร็จและ
นาไปสู่ผลที่ตอ้ งการ อนั เป็นการนอ้ มนาใหผ้ ศู้ รัทธาเขา้ ถึงธรรมท่ีสูงข้ึน ดงั น้นั
ในการนิมนตพ์ ระสงฆจ์ ึงควรเขียนเป็นหนงั สือ หรือภาษาทางราชการ เรียกวา่
“การวางฏีกานิมนตพ์ ระสงฆ”์ เพือ่ ถวายพระสงฆถ์ ือไวเ้ ป็นหลกั ฐาน ซ่ึง
ประกอบดว้ ยขอ้ ความสาคญั เพ่อื ใหพ้ ระสงฆท์ ราบวา่ นิมนตง์ านพธิ ีใด วนั เวลา
และสถานท่ี ในการประกอบพธิ ีควรแจง้ ใหช้ ดั เจน ส่วนจานวนพระสงฆท์ ี่นิยม
ในแต่ละพิธีน้นั ไม่ไดก้ าหนดจานวนขา้ งมาก แต่มีการกาหนดจานวนขา้ งนอ้ ยไว้
คือ ไม่ต่ากวา่ ๕ รูป ๗ รูป ๙ รูป และ ๑๐ รูป เพอ่ื จะไดค้ รบองคค์ ณะสงฆ์ ส่วน
งานพระราชพิธีหรือพิธีการทางราชการนิยมนิมนตพ์ ระสงฆ์ ๑๐ รูป ท้งั งานมงคล
และงานอวมงคล แต่ถา้ หากเป็น พิธีบาเพญ็ กศุ ลสวดพระอภิธรรมศพประจาคืน
น้นั จะนิมนตพ์ ระสงฆส์ วดพระอภิธรรม จานวน ๔ รูป

หนงั สืออ่านเพมิ่ เติม หนา้ ท่ี 6

สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104

โรงเรียนสวนกากรตหุ กั บลาาตบรเปว็นทิ ปยระาเพลณยั ีท่ีพรุทังธสศาิตสนิกชนควรปฏิบตั ิ เพราะเป็นการใหก้ าลงั

แก่พระภิกษุสามเณร ไดม้ ีโอกาสศึกษาเล่าเรียน ประพฤติ ปฏิบตั ิธรรมตามพระธรรมวนิ ยั และส่ัง
สอนประชาชน เป็นการสืบตอ่ พระพุทธศาสนาใหม้ น่ั คงถาวรสืบไป ท้งั น้ีจะเป็นผลดีแก่ผปู้ ฏิบตั ิ
ดว้ ย เพราะทาใหเ้ ป็นผมู้ ีใจบุญกศุ ลและเป็นการส่งเสริมผูท้ รงคุณธรรม

จุดประสงค์ในกำรทำบุญตักบำตร
1. เป็นการลดความแก่ตวั

2. เป็นการสืบตอ่ อายพุ ระศาสนา

3. เป็นการเพ่ิมความสุขและสิริมงคลแก่ตนเอง
4.เป็นการสง่ั สมบุญในแตล่ ะวนั เพราะการส่งั สมเป็นเหตุนาความสุขมาให้
5.เป็นการเริ่มตน้ วนั ใหม่ดว้ ยการทาบุญทาใหจ้ ิตใจแจ่มใส
6.เป็นการทาที่พ่งึ คือบุญใหแ้ ก่ตนเองในอนาคต

7. เป็นการอุทิศส่วนบุญแก่ผลู้ ่วงลบั ไปแลว้

8.เป็ นการช่วยรักษาพุทธประเพณี

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี 7

สหาขกนำอหรงังทผรสำ้ถูับ1บือว.ุญำนอตยต้อทกั่าักงา่นบเเนตรำแเรตียพนียรนมะจมิ่ นใะชจเสาใตใ้นมหั หิม้บพร้ ูรมรักณ้อษธัม์ไาดเยจข้ตตม้อ้อนนงศาีถ้มใึกืออีหวงษบ้ ่ำคสร์าปิสำปรคุทะีญั ทธก์ิทมอี่ ้บงำั2กท3เส่ี พขำรณคำัญะะบดคุญงัือนที้ แี่ ท้จริงน้ันอยู่ทใ่ี จ หนา้ ท่ี 8

โวรชิ งาเพรียรนะ111พส...321ทุวขกหนธ่อณลนศกงัะถจถาหุ ำววสกำำลยถยนวาตกำา้บงั็มยใแีใจ2วจลเสเท้ิวลียื่อตยสมอ้ รลางใะลหสยอนิ ยถัสยั ดวา่ ีใงวานรแยชิทดทังว้าจา้สนยริคงสิขตวอาง2มตเวัค2เาอรง1พจิต0ใจ4เบิกบานเม่ือนึกถึง
ทานท่ีตนเองไดถ้ วายไปแลว้ การทาใจใหไ้ ดท้ ้งั 3 ขณะดงั กล่าวน้ี นบั วา่ ยากมาก
เพราะมีเหตุปัจจยั หลายอยา่ งท่ีอาจทาใหจ้ ิตใจของเราเศร้าหมองในขณะใดขณะหน่ึงได้

2. ผ้รู ับ คือ พระภิกษุสำมเณร เป็ นผู้สำรวมระวงั มขี ้อวตั รปฏิบัตทิ ด่ี ีงำมตำม
พระธรรมวนิ ัย ใฝ่ ศึกษาเล่าเรียน พระพทุ ธพจน์ ทรงจา นามาบอกกล่าว ส่ังสอนได้
และเป็นผปู้ ระพฤติปฏิบตั ิเพอ่ื บรรเทาราคะ โทสะ โมหะ จนสามารถละขาดได้อยา่ ง

สิ้นเชิง

3. สิ่งของทถ่ี วำย จะต้องได้มำด้วยวธิ ีทส่ี ุจริต ไม่เบีดเบยี นผู้อ่ืนให้เดือดร้อน

และทส่ี ำคญั คือส่ิงน้ันต้องเหมำะสมแก่พระภิกษุสำมเณรด้วย

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

กำรถวำยสังฆทำน หนา้ ท่ี 9

“สงั ฆทาน” คือ ทานท่ีตง้ ใั จถวายแก่สงฆห์ รอื ผแููท้ นของสงฆไ์ มจ่ า เพาะเจาะจงรปใดรปหนง่ึ หาก

ถวายโดยเจาะจง เรยี กวา่ บคุ ลกิ ทาน ดงั นนั้ สงั ฆทานมีอานิสงสม์ ากกวาบคุ ลกิ ทาน เพราะผถ้ วายมี

จติ ใจท่ี กวา้ งขวางไมเ่ จาะจงวา่ จะเป็นภิกษุรปใด เป็นการแสดงถึงความตง้ ใจจะถวายดว้ ยศรทั ธาอนั

เป็นสาธารณะ

หนงั สืออ่านเพ่ิมเติม หนา้ ท่ี 10
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี 11

หนงั สืออ่านเพิม่ เติม หนา้ ท่ี12
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

การทอดกฐิน เป็นประเพณีท่ีสาคญั ของพทุ ธศาสนิกชนอยา่ งหนง่ึ นยิ มทากันตงั้ แต่วนั แรม
ค่าเดือนสิบเอ็ด ไปจนถงึ กลางเดือนสบิ สอง คาว่า กฐิน แปลว่า ไม้สะดงึ คือกรอบไมช้ นิด
หนง่ึ สาหรบั ขงึ ผา้ ใหต้ งึ สะดวกแก่การเยบ็ ในสมยั โบราณเย็บผา้ ตอ้ งเอาไมส้ ะดงึ มาขงึ ผา้ ให้
ตงึ เสียก่อน แลว้ จงึ เยบ็

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี13

หนงั สืออ่านเพิม่ เติม หนา้ ท่ี 14
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

ประเพณีการทอดผา้ ป่ าการทอดผา้ ป่ า เป็นประเพณีการทาบุญอีกอยา่ งหน่ึงของพทุ ธศาสนิกชน
คลา้ ยกบั การทอดกฐิน แตไ่ ม่มีกาหนดระยะเวลาจากดั คือสามารถทาไดท้ ุกฤดูกาล ไม่จากดั เวลา คือ
ทาไดต้ ลอดท้งั ปี และวดั หน่ึงๆ ในแตล่ ะปี จะจดั ใหม้ ีการทอดผา้ ป่ าก่ีคร้ังก็ไดเ้ ช่นกนั ผปู้ รารถนาจะ
ทาเมื่อไรยอ่ มทาไดต้ ามกาลงั ศรัทธา ซ่ึงอาจจะผสมผสานหรือผนวกเขา้ กบั เทศกาลประเพณีประจา
ทอ้ งถิ่นอ่ืนๆ ก็ได้ อีกท้งั ยงั ไม่เจาะจงเก่ียวกบั พระภิกษุท่ีจะรับผา้ ป่ าแต่อยา่ งใดลาดบั ขนั้ ตอนในพธิ ี
ทอดผา้ ป่า
ข้นั ตอนกำรทอดผ้ำป่ ำ

การทอดผา้ ป่ า เม่ือถึงวดั ท่ีจะทอดแลว้ ก็จดั สถานท่ีต้งั องคผ์ า้ ป่ าและเคร่ืองบริวาร เช่น จดั ต้งั ไว้
ขา้ งพระอุโบสถ เพ่อื จะไดบ้ ูชาพระพทุ ธเจา้ ดว้ ย เมื่อจดั ต้งั โดยนาผา้ ป่ าไปวางต่อหนา้ ภิกษุสงฆ์
เรียบร้อยแลว้ ถา้ หากไมม่ ีพระภิกษุมาชกั ผา้ บงั สุกลุ ในขณะน้นั ก็ไมต่ อ้ งกล่าวคาถวาย แตถ่ า้ มี
พระสงฆร์ ูปหน่ึงผไู้ ดร้ ับฉนั ทานุมตั ิจากหมู่สงฆ์ ลุกข้ึนเดินถือตาลปัตรมาชกั ผา้ บงั สุกลุ ท่ีองคผ์ า้ ป่ า
เจา้ ภาพและผรู้ ่วมทอดผา้ ป่ าดว้ ยกนั กก็ ล่าวคาถวายผา้ ป่ าพร้อมๆ กนั ดงั น้ี

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์
กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี 15

เมื่อกล่าวคาถวายจบแลว้ พระสงฆผ์ ทู้ ี่ไดร้ ับฉนั ทานุมตั ิจากหมู่สงฆม์ าชกั ผา้ บงั สุกุล และไวยาวจั กร
ของวดั จะมารับตน้ ผา้ ป่ าและเคร่ืองบริวารอื่นๆ ตลอดจนเงินหรือปัจจยั ดว้ ย
โดยพระสงฆร์ ูปน้นั ก็กล่าวคาปริกรรมวา่ “อิมงั ปังสุกลุ ะจีวะรัง อสั สามิกงั มยั หงั ปาปุณาติ” แปล
เป็นใจความไดว้ า่ “ผา้ บงั สุกลุ ผนื น้ีเป็นผา้ ที่ไม่มีเจา้ ของหวงแหน ยอ่ มตกเป็นของขา้ พเจา้ ”
ตอ่ จากน้นั พระสงฆจ์ ึงสวดอนุโมทนาในผลบุญ เจา้ ภาพและผรู้ ่วมทอดผา้ ป่ าดว้ ยกนั ต่างกก็ รวดน้า
อุทิศส่วนกุศลใหแ้ ก่บุพพการี เป็นตน้ กเ็ ป็นอนั เสร็จพธิ ีการทอดผา้ ป่ าเพียงน้ี

ขอ้ สาคญั ในการทอดผา้ ป่ าคือ การทอดผา้ ป่ าน้นั ไม่เป็นการถวายแก่พระภิกษุท่ีเฉพาะเจาะจง ถา้ นาไ
ถวายเฉพาะเจาะจงพระภิกษุรูปน้นั รูปน้ีก็ไมเ่ ป็นการทอดผา้ ป่ า

หนงั สืออ่านเพ่มิ เติม หนา้ ท่ี 16
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

พธิ ีกำรและข้นั ตอนกำรถวำยผ้ำอำบนำ้ ฝน

1 . เมื่อถึงวนั กาหนดแลว้ พงึ ประชุมพร้อมกนั ตามสถานที่ท่ีไดก้ าหนดไว้ จะเป็นพระ

อุโบสถ หรือศาลาการเปรียญ นาผา้ อาบน้าฝน 1 ผนู้ าและของถวายอยา่ งอ่ืนเป็นบริวาร เช่น
ร่ม พมุ่ เทียน ไมข้ ีด สบู่ ยาสีฟัน กระดาษชาระ ฯลฯ

2 . เมื่อพระสงฆล์ งประชุมเรียบร้อยแลว้ ผเู้ ป็นหวั หนา้ กล่าวคาถวาย
3 . เมื่อกล่าวคาถวายเสร็จแลว้ เจา้ รขวอบงรผวา้ มปแระลเะคเนรียผบา้ เแรกีย่พงรโะดภยิกษุผจู้ บั ไดฉ้ ลากของตนเป็นราย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์
ๆ ต่อไป
4 . เสร็จการประเมินแลว้ พระสงฆกลอ์ ุ่มนสุโมารทะนกาารทเราียกนกรูร้สวงั ดคนม้าศึกอุษทาิศสศ่วาสนนกาศุ แลลใะหวผ้ ฒั ลู้ น่วงธลรบัรมไป
แลว้

หนา้ ท่ี 17

หนงั สืออ่านเพ่มิ เติม หนา้ ท่ี 18

พธิ สีทำาบหุญรเลับยี้ งนพรกั ะเรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 2
ปภตรั ะตกวโกาารชิหรอทงบาาราเพพบแริธกุญียรีใ่พนเนะลรต้ียะพสองภพนทุิกวรเษยนธะนุส็ ตศกงเาฆรามหุียท์ สปกี่เลจกกนรนตัาิญิทาอบพย่ีท2วา่รางะกทิสพนั ายุทมมรธาญักั มลหนวนา่ิยมัสัตสน์ ววเตมรดพช์ิื่อังมรเายนสะน็ ตภสิตวเ์ิกยาษน็น2ุสนรงุ2่้งนั ฆขเรม์้ึ1นียากเเ0จวกรลนัิญ4าเวพชา่ า้รเะล(บพ้ียางทุ งพธกรมระณนเชตี เา้ว์ ใล(นเาลสเ้ียพถงลาพ)นรถทะวเ่ีทพาี่ยล)

หรือฉนั เชา้ (ฉนั เพล) และในคราวเดียวกนั กม็ ีการตกั บาตรดว้ ย บางคนมีเวลานอ้ ย ยน่ เวลามาทาพร้อมกนั

ในวนั เดียว ในตอนเชา้ หรือตอนเพลตามความสะดวก โดยนิมนตพ์ ระภิกษุสงฆ์ มาเจริญพระพทุ ธ มนต์
ก่อน จบแลว้ ถวายภตั ตาหารใหเ้ สร็จสิ้นในเวลา เดียวกนั อยา่ งน้ีเรียกวา่ ทาบุญเล้ียงพระ

กำรถวำยทำน

การถวายวตั ถุท่ีควรใหเ้ ป็นทาน ในทางพระพุทธศาสนาเรียกวา่ วตั ถุท่ีควรใหเ้ ป็นทานน้ีวา่ “ทำนวตั ถุ”

จาแนกไดเ้ ป็น 10 ประการ คือ

1. ภตั ตาหาร

2. น้ารวมท้งั เคร่ืองด่ืมอนั ควรแก่สมณบริโภค
3. ผา้ เครื่องนุ่งห่ม

4. ยานพาหนะ สงเคราะห์ปัจจยั คา่ โดยสารเขา้ ดว้ ย

5. มาลยั และดอกไมเ้ ครื่องบูชาพระ

6. ของหอม หมายถึงธูปเทียนบูชาพระ

7. เครื่องลูบไล้ หมายถึงเคร่ืองสุขภณั ฑส์ าหรับชาระร่างกายใหส้ ะอาด มรสบู่ เป็นตน้

8. ที่นอนอนั ควรแก่สมณะ

9. ที่อยอู่ าศยั มีกฎุ ีเสนาสนะและเคร่ืองสาหรับเสนาสนะ เช่น เตียง ตู้ โตะ๊ เกา้ อ้ี เป็นตน้
10. เคร่ืองตามประทีปมีเทียนจุดใชแ้ รสวงบตรวะมเกแียลงะนเร้าียมบนั เตรียะงเกโียดงยและไฟฟ้า เป็นตน้

นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

ลำดบั ข้นั ตอนกำรทำบุญถวำยภตั ตำหำร หนา้ ท่ี 19

๑. เมื่อพระคุณเจา้ มาถึงพิธี นิมนตใ์ หท้ ่านนงั่ พกั ผอ่ น พร้อมกบั ประเคนน้า หรือเครื่องดื่ม เม่ือดูวา่ ท่าน
หายเหน่ือยแลว้ ใหเ้ ริ่มพธิ ี
๒. ประธานในพิธีจุดเทียนธูป เพ่ือบูชาพระรัตนตรัย ( จุดเทียนก่อน โดยจุดดา้ นขวาของพระประธาน )

๓. กล่าวคาบูชาพระรัตนตรัย

๔. อาราธนาศีล ๕

๕. รับศีล วา่ ตามพระคุณเจา้ (ทุกคนท่ีมาร่วมพธิ ี)

๖. อาราธนาพระปริต (ฆราวาสผนู้ ากล่าว)

๗. จุดเทียนทาน้าพระพุทธมนต์ เมื่อพระคุณเจา้ สวดถึงบทอเสวนา จ พาลานงั ฯ (ประธานในพิธี)
๘. ถวายขา้ วพระพทุ ธ (โดยใหป้ ระธานยกถวายท่ีหนา้ พระพุทธรูป โดยวางใหส้ ูงกวา่ อาสนะพระภิกษุ

๙. ประเคนภตั ตาหาร เพ่ือใหพ้ ระคุณเจา้ ฉนั (ช่วยๆกนั ประเคน)

๑๐. เม่ือพระคุณเจา้ ฉนั เสร็จแลว้ ใหน้ าจตุปัจจยั และหรือสงั ฆทานมาวางรอไวท้ ่ีหนา้ พระทุกรูป และ

เจา้ ภาพเขา้ มาที่ตอ่ หนา้ พระเพอื่ ยกถวาย หลงั จากท่ีกล่าวคาถวายสงั ฆทานแลว้

๑๑. ลาขา้ วพระพทุ ธ (ฆราวาสผนู้ ากล่าว)

๑๓. ถวายสงั ฆทาน (ฆราวาสผนู้ ากล่าว)

๑๔. พระคุณเจา้ สวดอนุโมทนา เจา้ ภาพและผรู้ ่วมงานกรวดน้าอุทิศส่วนบุญกศุ ล
๑๕. พระคุณเจา้ ประพรมน้าพระพุทธมนต์ พร้อมท้งั สวดชยนั โตฯ ทุกๆท่านพนมมือรับน้าพระพทุ ธมนต์
๑๖. เจา้ ภาพนาจตุปัจจยั ข้ึนรถเพอื่ ส่งพระกลบั วดั

๑๗ เสร็จพธิ ี

หสเบานททกห่างัำเกทรรสรีกยวับมืรอดวทนนอดว่ั้านกกั่าแำ้นันเผแรเ่โมเผียดพตเ่ มยนติม่ไตามชตเจ่เาตล้ะนัมือเิมีปปก็มรนปะกฏธัโาิบยรยชตัชมนิก่วบ์อยัศอยบึกุาท่ ุคงิศษคไบลราุญใปดกเีปศุท็ลน่ีแพ2กิเศ่ญษาตโิมดิตยรใชแน้ ล้าะสสะัตอวาท์ด้งั กหรลวาดยลองยใา่ นงหนา้ ท่ี 20
วชิภอุทาาชิศพนบะุญรอเะนัทพสา่ นมทุ้นัควธรศโดายสไมน่ตอ้างใ2ชม้ ือรรอหง แสั ต่ใวหชิ ใ้ ชาน้ ้สาเป็2นเค2ร่ือ1งร0วม4ใจใหเ้ ป็นสมาธิในการ
โรงกำเรรกียรนวดสนำ้วอนย่ำกงถหุ ูกวลธิ ีนา้บนั คววทิรใชยน้ า้าลสยะั อารดังกสรวิตดลง ในภาชนะอนั สมควรโดยไมต่ อ้ ง

ใชม้ ือรอง แตใ่ หใ้ ชน้ ้าเป็นเครื่อง รวมใจใหเ้ ป็นสมาธิในการอุทิศบุญเท่าน้นั ส่วนผทู้ ี่
ไมไ่ ดล้ งมือ กรวดน้าดว้ ยตวั เองก็สามารถส่งใจไปร่วมกรวดน้าไดด้ ว้ ยการรวมจิต ใหเ้ ป็น
สมาธิ และอุทิศส่วนกศุ ลดว้ ยความต้งั ใจ โดยไม่ตอ้ งกงั วล กบั การ “แตะมือ” เพือ่ ใหบ้ ุญ
ส่งถึงกนั อยา่ งที่ชาวพุทธยคุ น้ีนิยม ปฏิบตั ิกนั แต่อยา่ งใด

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์
กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี 21

หนงั สืออ่านเพ่ิมเติม หนา้ ท่ี22
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

กำรจัดโต๊ะหมู่บูชำ หนา้ ท่ี 23

โต๊ะหมู่บูชา คือ กลุ่มหรือชุดของโตะ๊ ท่ีใชต้ ้งั พระพทุ ธรูป หรือส่ิงอนั เป็นท่ี
เคารพสักการะ เช่น พระบรมฉายาลกั ษณ์ พระบรมสาทิสลกั ษณ์หรือพระบรมรูป

หล่อของพระมหากษตั ริย์ พระฉายาลกั ษณ์ หรือพระสาทิสลกั ษณ์ของพระบรม

วงศานุวงศ์ หรือรูปของบรรพบุรุษ ประกอบดว้ ยเคร่ืองบูชาอนั เป็นการแสดงออก

ซ่ึงความเคารพอยา่ งสูงของผทู้ ่ีสักการะ และเป็นการแสดงถึงความกตญั ญูท่ีพึงมีต่อ

ผมู้ ีอุปการคุณซ่ึงเป็นวฒั นธรรมอนั ดีงามที่มีคุณค่ายงิ่ ของสงั คมไทย

หนงั สืออ่านเพ่ิมเติม หนา้ ท่ี24
สาหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 2
วชิ าพระพทุ ธศาสนา 2 รหสั วชิ า ส 22104
โรงเรียนสวนกหุ ลาบวทิ ยาลยั รังสิต

รวบรวมและเรียบเรียง โดย
นายอิทธิพนั ธ์ นาโควงค์

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หนา้ ท่ี25

บรรณานกุ รมกรม

การศาสนา กระทรวงวฒั นธรรม. ศาสนพิธีและมารยาทไทย. กรุงเทพมหานคร : โรง
พิมพช์ ุมนุม สหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จากดั . พิมพค์ ร้ังท่ี ๓, ๒๕๖๑.
http://www.dhammathai.org/index.php
https://th.wikipedia.org/wiki