1
ชือ่ .................................................................................ชัน้ ................เลขท่ี............
ใบงาน วิชาสงั คมศกึ ษา
สาระประวตั ศิ าสตร์
History
ประวัติศาสตร์ คือ เหตุการณ์ทั้งหมดทเี่ กดิ ข้นึ ในอดตี ท่ีนกั ประวตั ิศาสตร์สบื สวนค้นควา้ หาหลกั ฐาน และเรียบเรียงขึ้น
บดิ าแหง่ วิชาประวตั ิศาสตรโ์ ลก (บิดาประวตั ศิ าสตรต์ ะวนั ตก) คือ เฮโรโดตสุ (ชาวกรีก)
บิดาแหง่ วิชาประวตั ิศาสตร์ตะวันออก คอื ซอื หมา่ เซยี น
บดิ าแหง่ วิชาประวตั ศิ าสตร์ไทย คอื สมเดจ็ พระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาดารงราชานุภาพ
การนับศักราช
การเทยี บศักราช
พ.ศ. = ค.ศ. + 543 = ม.ศ. + 621 = ฮ.ศ. + 1122
= ม.ศ. + 1181 = ม.ศ. + 2324
วิธีทางประวตั ิศาสตร์
***ข้นั ตอนการหาความจริงในอดตี
กาหนดหวั ข้อ รวบรวมข้อมูล ประเมนิ หลกั ฐาน ตีความ วิเคราะห์+สังเคราะห์
(วพิ ากษ)์
หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์
แบง่ ตามลักษณะของหลักฐาน คอื ลายลกั ษณอ์ ักษร และ ไม่เปน็ ลายลักษณ์อกั ษร
แบ่งตามความสาคัญของหลักฐาน คือ ชนั้ ตน้ (ปฐมภมู )ิ และ ช้ันรอง (ทุติยภูมิ)
จารกึ หรอื จาร คอื การบันทึกบนวสั ดคุ งทน เชน่ อฐิ ศิลา กระเบ้ืองดนิ เผา สารดิ แผน่ เงิน แผ่นทอง ฐานพระ
ตานาน คือ บันทึกเรื่องราวในอดตี เรื่องทเ่ี ลา่ สบื กนั มาเป็นเวลานาน ไมส่ ามารถตรวจสอบข้อเทจ็ จริงได้
พระราชพงศาวดาร คือ บนั ทึกประวัติศาสตร์ราชวงศ์และราชสานัก โดนลาดบั เหตกุ ารณ์
จดหมายเหตุ คอื รายงานการบันทกึ เหตกุ ารณ์ตา่ งๆท่ีเกิดข้ึนอาจเปน็ ของรัฐ รฐั วหิ าสกจิ หรอื บคุ คลท่ัวไป
เอกสารส่วนบุคคล คือ บนั ทึกส่วนตวั ของผรู้ เู้ หน็ หรือเกีย่ วขอ้ งกบั เหตกุ ารณ์
หนงั สือราชการ คือ เอกสารดา้ นการจัดการปกครอง
บันทกึ ชาวตา่ งชาติ คือ ตา่ งชาตทิ ่ีเข้ามาในไทย และบันทกึ ลักษณะของสังคมไทยไว้
วรรณกรรม คือ วรรณคดี ศิลปะ ท่เี กิดจากความคิด จนิ ตนาการ เรยี บเรยี งบอกเลา่ บนั ทกึ ขบั ร้อง
คนไทยมาจากไหน 2
ชอ่ื แนวคดิ
นกั วชิ าการ
หมอวลิ เลียม คลิฟตัน ดอดด์ / ขุนวจิ ติ รมาตรา
แตรีออง เดอ ลาคเู ปอร่ี / กรมพระยาดารงราชานุภาพ / หลวงวิจิตรวาทการ /
พระเทพบรหิ ารธานี / พระยาอนมุ านราชธน
อารซ์ ิบัส รอสส์ คอลคนู / พระยาประชากจิ กรจักร / เอช อาร์ เดวีย์ /
วิลเฮลม์ เครดเนอน์ / วลิ เลียม เจย์ เกด็ นยี ์ / ขจร สขุ พานิช / จิตรภูมศิ กั ด์ิ /
เจิ้งองิ้ เหลียง / เฉินล่ฟู าน
ควอรชิ ต์ เวลส์ / นพ.สดุ แสงวเิ ชียร / ชิน อยู่ดี / ศรศี กั ร วลั ลโิ ภดม
สจุ ิตต์ วงษ์เทศ
รูธ เบเนดกิ ต์ / นพ.สมศักด์ิ พันธส์ มบูรณ์
การแบ่งยุคสมัยในประวัติศาสตรไ์ ทย ประวัติศาสตร์
กอ่ นประวัตศิ าสตร์
หนิ เกา่ หินกลาง หนิ ใหม่ โลหะ หลกั ฐานลายลกั ษณ์อกั ษรท่ีเก่าแก่ทส่ี ดุ ในไทย คอื จารกึ
ปราสาทเขาน้อย จ.สระแก้ว พทุ ธศตวรรษท่ี 12 ด้วย
อกั ษรปลั ลวะ ภาษาสันสกฤตและเขมร
ทองแดง / ทองแดง+ดีบุก(สารดิ ) / เหล็ก
สงั คมเกษตรกรรม ตัง้ ถ่นิ ฐานเป็นหลักแหล่ง
ฝกึ สัตว์ใช้งาน อาวุธหนิ ขดั ลา่ สตั ว์ อปุ กรณ์จบั ปลา เบ็ดตกปลา
เรอื แคนู
เร่ร่อน รู้จักใช้ไฟทลอา่งแสดัตงว์ /อาทวอธุ งหแนิดงก+ะดเทีบาุกะ(สารดิ ) / เหล็ก
3
ดนิ แดนโบราณในประเทศไทย
ฟนู ัน ศูนย์กลางอยู่อูท่ อง มีอาณาเขตภาคกลางของไทยถึงกัมพูชาทงั้ หมด เส่อื มอานาจเพราะทวารวดขี น้ึ แทน
ตามพรลิงค์ อย่แถบชายทะเลภาคใต้ของไทย เมืองสาคญั นครศรี ไชยา ปตั ตานี สงขลา ตะกว่ั ปา
ทวารวดี มีละโว้เปน็ เมืองสาคัญ อยู่สองฝ่งั ม.เจ้าพระยาตอนลา่ ง จุดเด่นธรรมจกั รกวางหมอบ
ศรีวิชยั อย่ภู าคใตข้ องไทย ชวา และคาบสมุทรมลายู ศูนย์กลางอย่ไู ชยา นครศรี เสียอานาจแกส่ ุโขทัยและอยธุ ยา
ละโว้ ตกเป็นเมอื งขึน้ ของขอม วฒั นธรรมจงึ คล้ายขอม
หริภญุ ชัย อยู่บริเวณ ม.ปงิ และวงั ลาพนู ลาปาง เปน็ เมืองสาคญั ตอ่ มาถูกรวมกับลา้ นนา
ล้านนา อยู่บริเวณ ม.ปงิ กก โขง รวมกับหริภุญชัย เมือ่ รุ่งเรืองจงึ ตัง้ เมอื งใหม่ทเี่ ชยี งใหม่
สมัยสโุ ขทยั
ปฐมกษตั รยิ ์ คือ พ่อขนุ ศรีอินทราทิตย์ ชื่อเดิม คือ พ่อขุนบางกลางหาว
ระบบการปกครองเป็นแบบ พอ่ ปกครองลูก กษตั ริยม์ ีคาหนา้ นามวา่ พอ่ ขนุ
ระบบหวั เมอื ง 4 ชัน้ ประกอบด้วย ราชธานี ลกู หลวง เมอื งพระยามหานคร เมอื งประเทศราช
สนิ ค้าสง่ ออกสาคัญ คอื เคร่ืองสงั คโลก ตลาดขายสนิ ค้า เรยี กวา่ ตลาดปสาน
สมยั อยุธยา
ผูส้ ถาปนา คือ สมเด็จพระรามาธบิ ดีที่ 1 (พระเจา้ อูท่ อง) มีแม่นา้ 3 สายล้อมรอบ ได้แก่ เจา้ พระยา ลพบุรี ปาสัก
การปกครองเป็นแบบ สมบรู ณาญาสิทธิราชย์ (เทวราชา) การปกครองแบบจตุสดมภ์ ได้แก่ เวียง วงั คลงั นา
สภาพสังคม เป็นแบบ ชนชั้น และ ระบบศักดนิ า เศรษฐกิจมี กรมพระคลัง ทาหน้าท่ีเหมอื นพอ่ คา้ คนกลาง สินคา้ สง่ ออก
สาคญั คือ ขา้ ว การจัดเกบ็ ภาษี 4 ประเภท ได้แก่ จกอบ ส่วย ฤชา อาการ ยุคทองของการตา่ งประเทศ คือ
สมยั สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช
เรยี งลาดับชาตติ ะวนั ตกทีเ่ ข้ามาในอยุธยา
โปรตเุ กส สเปน ฮอลันดา อังกฤษ ฝรัง่ เศส
เพม่ิ เติม 5. ไพร่ 3 ประเภท ไพรห่ ลวง ไพรส่ ม ไพร่ส่วย
ชนช้นั ระบบศักดินา 6. ทาส 7 ประเภท ในเรือนเบีย้ / ทา่ นให้ / ได้มาแต่กาเนิด /
1. กษตั รยิ ์
2. พระบรมวงศ์ศานุวงศ์ (เจ้านาย) ช่วยเหลือจากโทษทัณฑ์ / เล้ียงไว้ยากข้าวยากหมากแพง / ทาสเชลย
3. ขุนนาง (ไม่สามารถไถ่ถอนตวั เองได้) / สินไถ่ (ขายมาเป็นทาส)
4. พระสงฆ์
สมัยธนบรุ ี
ผู้สถาปนา คอื พระเจ้าตากสินมหาราช ในปี 2310 ทางฝง่ั ธนบรุ ี
ภาระกิจสาคัญ คือ การปราบปรามชมุ นมุ น้อยใหญ่ และรวมบา้ นเมืองเป็นปกึ แผ่น
4
สมัยรตั นโกสินทร์
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
สถาปนากรงุ รัตนโกสินทร์ และเป็นปฐมกษตั ริย์ เปล่ยี นแนวคดิ เกย่ี วกบั กษตั รยิ ์ใหเ้ ปน็ แบบ ธรรมราชา
ทรงตรากฎหมายตรา 3 ดวง ประกอบด้วย ตราพระราชสีห์ ตราพระคลสหี ์ ตราบัวแก้ว
ทาสงครามครง้ั ใหญ่กับพม่า คือ สงคราม 9 ทพั เกดิ วีรกรรมที่สาคญั ของ ท้าวเทพกษตั รยี ์ และท้าวศรสี ุนทร
พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหล้านภาลยั
ยุคทองของวรรณกรรม มกี วีเอก คือ สุนทรภู่
พระบาทสมเดจ็ พระนง่ั เกล้าเจา้ อยู่หัว
เคยควบคมุ กรมท่า จนไดร้ ัยฉายาว่า เจา้ สัว การคา้ ร่งุ เรอื งมาก โดยเฉพาะการค้ากับจนี สินคา้ ส่งออกสาคญั คอื ดีบุก
ทาสนธิสัญญาฉบับแรกกับตา่ งชาติ คอื สนธสิ ัญญาเบอร์นี กับประเทศ อังกฤษ ใจความสาคญั คือ การค้า
พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจ้าอย่หู ัว
เรมิ่ นาสยามเข้าสรู่ ะบบเศรษฐกจิ โลก ทาสนธิสัญญา คอื เบาว์รงิ เป็นสนธิสญั ญา การค้า ทากับประเทศ อังกฤษ
มีใจความสาคัญ 4 ข้อ คอื สทิ ธิสภาพนอกอาณาเขต / การค้าเสรี / ยกเลิกภาษีปากเรือ / องั กฤษต้องได้สิทธิเหมอื นประเทศอน่ื
เปลี่ยนธรรมเนยี มโบราณในการเข้าเฝา้ คอื ใส่เสื้อเข้าเฝา้ มีหนังสือพิมพ์ทค่ี นไทยพิมพเ์ ปน็ ครั้งแรก คือ บางกอกกรคี อเดอร์
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้าเจา้ อยู่หัว
ยกเลิกระบบหัวเมืองและประเทศราช ต้งั เทศาภบิ าล เป็นการปกครองส่วนภมู ิภาค ต้ัง สุขาภบิ าล เปน็ การปกครองส่วน
ทอ้ งถิ่น ตงั้ 2 สภา คอื สภาท่ีปรึกษาราชการแผ่นดิน และ สภาทป่ี รึกษาส่วนพระองค์ ตงั้ หอรัษฎากรพิพัฒน์ ไวเ้ กบ็
รวบรวมภาษี พิมพธ์ นบตั รและตงั้ ธนาคารขึน้ ธนาคารแห่งแรก คือ สยามกมั มาจล จัดต้งั โรงเรยี น โรงเรียนนายทหาร
มหาดเลก็ โรงเรียนเบญจมบพิตร
พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา้ เจา้ อยู่หัว
เปน็ กษัตรยิ ์พระองค์แรกท่ีเรยี นจบจากต่างประเทศเกิดกบฏ ร.ศ.130 เพื่อเปลย่ี นแปลงการปกครอง ทรงตรา พรบ.การศึกษา
เดก็ ทุกคนต้องจบ ประถมศึกษาปที ี่ 6 ตั้งเมืองจาลองประชาธปิ ไตย คือ ดสุ ติ ธานี เข้าร่วม War.1 อยฝู่ าย พันธมติ ร และชนะ
จึงขอแกไ้ ขสัญญาตา่ งชาตทิ ี่ไมเ่ ปน็ ธรรม โดยมี ดร.ฟรานซิส บีแซยร์ เข้ามาช่วยเหลือ แตม่ ีเง่ือนไขวา่ ยกเลิกอานาจศาล
กงสลุ / ใหอ้ สิ ระใรการเกบ็ ภาษี / ยกเว้นภาษีใหอ้ งั กฤษ 10 ปี ทรงใหม้ ีการใช้นามสกุล สร้างสนามบนิ ดอนเมือง จัดทาประมวล
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ต้ังธนาคารออกสนิ และตั้งสหกรณ์ขึ้นแห่งแรก คือ สหกรณ์วัดจันทรไ์ ม่จากัดสินใช้
พระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจา้ อยหู่ วั
เกิดภาวะเศรษฐกจิ ตกต่าท่ัวโลก สยามเจอปัญหาหนัก ร.7 แก้ปัญหาโดยการตดั คา่ ใชจ้ า่ ยสว่ นพระองค์ และปลดขา้ ราชการออก
จานวนมาก เปน็ สาเหตใุ หเ้ กิดการเปลยี่ นแปลง 2475 (ซง่ึ จริงๆ เตรียมการมานานแล้ว แตย่ ังมี่เหตผุ ลท่ีเด่นชัดให้ทาการ
เปลยี่ นแปลง) และรชั กาลท่ี 7 สละราชสมบัติท่ปี ระเทศอังกฤษ
การเปล่ยี นแปลงการปกครอง 24 มถิ นุ ายน 2475
การเปลีย่ นแปลงการปกครอง = การสน้ิ สดุ ระบบสมบรู ณาญาสิทธริ าชย์ เกิดประชาธปิ ไตย
เกดิ การเปลย่ี นแปลงการปกคาองโดย คณะราษฎร ผูน้ าคือ พระยาพหลพลพยหุ เสนา และ นายปรดี ี พนมยงค์
ซงึ่ เป็น ทหารและพลเรือน วันท่ที าการยึดอานาจ คือ 24 มิถนุ ายน 2475 และประกาศหลกั 6 ประการ คือ เอกราช /
ปลอดภัย / เศรษฐกิจ / เสมอภาค / เสรภี าพ / การศกึ ษา เกิดรัฐธรรมนูญฉบบั ช่วั คราว 27 มิถนุ ายน 2475 เรียกว่า
พระราชบญั ญัติธรรมนูญการปกครองแผน่ ดนิ สยามชัว่ คราว พ.ศ.2475 ร.7 พระราชทานรฐั ธรรมนญู ฉบับถาวรครง้ั แรก วันท่ี
10 ธนั วาคม 2475 มปี ระธานสภาคนแรก คือ เจ้าพระยาธรรมศักดมิ์ นตรี นายกคนแรก คือ พระยามโนปกรณน์ ติ ิธาดา