ìqTï #·÷dæ q$«+<ë qqTï #·÷dæ q$«+<ë Hê|ü me«&√ n‘·ì#·÷dæ q$«HêqT
ã+<äs¡T \&É÷¶, mø˘‡ yÓ’ »&É÷¶ u≤>∑T+<√jYT u≤>∑T+~ #·e{≤!
e{Ϻ #·e{≤!
qH˚ï #·÷dæ q$«+~ Hêô|’ ø£qTï y˚dæ+~ X¯ó<ä∆ #·e{≤!
ã+–q|ü*¢ e÷$T&ç|ü+&ÉT u≤>∑T+<√jYT u≤>∑T+~ |üs¡eT #·e≥!
#·e{≤j·TqT H˚q÷
‘·<Ûë ` ø£‘·<Ûë e{Ϻ #·e{≤j·TqT H˚q÷
˙ø£+f… ô|<ä› #·e{≤j·TqT H˚q÷
nsTT‘˚ H˚ yÓfi§¢kÕÔ e{Ϻ #·e{≤j·TqT H˚qT ˆˆ#·e{≤ˆˆ
mø£ÿ&çø£+{≤? ø±yê\+fÒ ø±«*|òæπøwüqT ˆˆ#·e{≤ˆˆ
Ä |æ\¢ì n&çπ>kÕÔ #ÓãT‘ê $+fÒq÷ ˆˆ#·e{≤ˆˆ ˆˆ#·e{≤ˆˆ
@eTq+{≤? eTTì‡bÕ*{° yÓT+ãs¡THÓ’ ˆˆ#·e{≤ˆˆ
Áù|$T+N #·÷&ÉeT+{≤ ` ô|fi≤¢&ç #·÷&ÉeT+{≤ eT÷&˚fi¯¢<ëø£ >∑&çbÕqT ˆˆ#·e{≤ˆˆ
Wqqï ø±<äHêï ` <ëì u≤u§∫à bıeTàHêï>±ì @&Ü~ø=ø£ÿ bÕغ #·=|üq ˆˆ#·e{≤ˆˆ
e<ä\ø£ H˚ |ü&ç e⁄+{≤ ˆˆqH˚ eT÷&ÉT bÕغ\T e÷sêÃqT
m\ø£¸q¢˝À \ø£åKs¡TÑ√
X¯‘·<Ûë ` ø£‘·<Ûë ` nsTT‘˚ eTq+ yÓfi§¢<ë›+ m+m˝Ÿ@HÓ’b˛j·÷qT
mø£ÿ&çø£+{≤? |ü]à≥÷¢ ˝…’ôdqT‡\T |ü{°º
Ä |æ\¢qT n&çπ><ë›+ |ü~\ø£å\T yÓqπøXÊqT
@eTq+{≤? nHê<Ûä |æ\¢\ Vü‰düºfi¯¢+≥÷
ìqTï #·÷dæ q$«+<√ qqTï #·÷dæ q$«+<√ Á>±+≥T\T u≤>± ø={≤ºqT
‘˚˝ÒÃ<ë›+ |ü<ä|ü<ä ˆˆX¯‘·<Û눈 |üdüTÔ\T ô|{°º ô|’kÕ $T–*Ã
y˚T&É\T $T<Ó›\T ø£{≤ºqT
ne÷à! #Ó|üŒy˚ eTT<äT›>∑Te÷à @&ÉTø=+&É\ yÓ+ø£qï >∑T&çøÏ
˙e⁄ $dü]q qe⁄« |ü⁄e⁄«\T @fÒ{≤ bıjÓTT´kÕÔqT
me] >∑T+&Ó\ <ä÷¬sqq÷ e∫Ãq<ë+{À¢ #Ó] dü>∑e÷j·TqøÏ
˙≈£î q∫Ãq ˙e⁄ yÓT∫Ãq eTT&ÉT|ü⁄\T #Ó*¢+#=kÕÔqT
eT+<äuÛ≤>∑T´&ÉT me«s¡e÷à {Ϭøÿ≥Tº ˝Òø£ ¬s’˝À¢ mø°ÿ
؃$>∑ Á{≤yÓ˝Ÿ #˚XÊqT
NÛ NÛ! ne÷à @$TÁ{≤ yê»e÷à! Á|üø£ÿ ùdºwüqT e#˚Ã<ëø±
Vü≤˝À yÓTÆ &Ü]¢+>¥ |”¢CŸ ø£ø£ÿdüT˝À <ë≈£îÿHêïqT
M~Û˝À b˛e⁄ ne÷àsTT yÓ+≥q+{Ï ã&Ü ã&Ü ø±+Á{≤≈£îº\T #˚dæ
á\\qT y˚dæ #ê\>∑>√Z\T #˚dæ ÁbÕC…≈£îº\T ø£{Ϻ+#êqT
Ç+{Ïπø‘Ó+∫ ÇøÏ*+#·T, ø=+#Ó, #·e≥, es¡<ä <Óã“‘√ ø=≥Tº≈£îb˛‘˚
eT∞¢ f…+&És¡T ô|{≤ºqT
51 nø√ºãsY 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£
qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr
ˇø£ ne÷àsTT ø√dü+ b˛{≤¢&ÉT≈£îqï|ü&ÉT z ∫qï<ëq qqTï $&ç∫b˛‘êefÒ
Ç+Á<Tä Dìí , #+· <Tä Dìí >=|Œü \T #|Ó ü ø√e≥+, s¬ +&√ |üø£ÿqTqï yê&çMT<ä ˙≈£î <äj·Tsê<äfÒ
yê&çì øÏ+#·|üs¡#·≥+ #·÷kÕÔ+>±˙, Ç˝≤ #·e≥ ˇø£ÿkÕ] sTT≥T #·÷&ÉT eTqdüT $|æŒ e÷{≤&ÉT
<qä +˝À Ä~øÛ ´£ + ø√d+ü b˛{≤&¢ TÉ ø√e≥+ ø=dsü êE ì»+ #Ó|üŒe˝…q+fÒ ˙≈£î Hê≈£î dü]CÀ&ÉT
Vü‰dü´ #·‘·Ts¡‘·˝À |üsêø±wü˜. ô|’>± á kÕ≈£î‘√
dü+|òüT+˝À ô|<ä›eTqTwüß\T>± #Ó˝≤eTD° ne⁄‘·÷ >∑T+‘·\øÏ&ç >∑TeTà >∑T+‘·\øÏ&ç >∑TeTà
n$˙‹øÏ bÕ\Œ&y˚ ê]ì nd\ü T #e· ≥\T>± ‘\˚ Ã&+É
ÄjT· q >&∑ TÉ dTü <qä +. ‘ê‹Hì˚ #\· |‹ü sêe⁄ d+ü ^‘+· H˚ #·÷&Éì C≤D˝Ò<äT uÛÑ÷˝Àø£+˝À` |æ˝≤¢
kÕV≤æ ‘ê´ìøÏ b˛{>° ± bÕXÊÑ´· , C≤q|<ü ,ä d+ü Á|<ü ëjT· qqT yÓT#·Ãì sêDÏ˝Ò<äT ô|’˝Àø£+˝À
X\’Ë T\ yT˚ fi$¯ +|⁄ü ‘√ eT+∫ $H√<ëìï kÕ~dÛ Tü +Ô ~. ø£+{ÏøÏ q#êÃy˚ #Ó+‘·≈£î e#êÃH˚
Ç+‘≈· î£ eTT+<Tä eTq+ #÷· dqæ \ø±å ~øÛ ±] dìæ e÷ ì\e≈î£ +&É |sü T¡ >T∑ rùdÔ ˙yÓ ∫+‘|· &ü ‘É êy˚ ˆˆ>T∑ +‘\· ˆˆ
˝Àì ˇ¨ n+<äyÓTÆq ∫qï<ëq bÕ≥˝À ≈£L&Ü
#\· |‹ü sêe⁄ Ç˝≤+{Ï Á|jü ÷Ó >y∑ T˚ #X˚ ÊsT¡ . u…~] u…~] ˝Ò&ç˝≤>∑ >∑+‘·T˝…j·T´πø
#˚sTTã{Ϻ n&ç–q|ü⁄&ÉT _>∑Te⁄ #Ój·T´πø
n|Œü {qÏ T+&û Ç|Œü {eÏ s≈¡ L£ á #e· {≤jT· \ s¡+>∑TNs¡ *kÕÔH˚ s¡e\ ø£eTà˝ÒkÕÔH˚
bÕ≥ ì‘´· q÷‘q· +>±H˚ ñ+~. Ç≥Te+{Ï eTqTwßü \T <ë>T∑ &TÉ eT÷‘\· T e<*ä øö–* ÇeTà+{≤H˚ ˆˆ>T∑ +‘\· ˆˆ
ñqï+‘·es¡≈£î kÕs¡«ø±©q+>±H˚ ñ+≥T+~. mÁs¡
eT˝\¢… T dìæ e÷˝À ˇø£ u≤˝˝Ò À á bÕ≥qT nqTø£ ˙ q&ÉTeTT ã{Ϻ Vü≤+dü˝≤>∑ Hê≥´+ #˚kÕÔ
]+#·&É+ #·÷&=#·TÃ. sê»ø°j·÷\˝À Ç|üŒ{Ïø° ˇø£ ˙ øö–{Ï˝À >∑T+>∑TeTTà>∑ sê>∑+ rkÕÔ
nÅdüÔ+>± á bÕ≥qT m<äT{Ïyê] MT<ä Á|üjÓ÷ ø±s¡T˝À jÓTøÏÿkÕÔ CÀs√®s¡T>∑ q&çù|kÕÔ
–+#≥· + #÷· d÷ü HÔ ˚ ñ+{≤+. #Ó+|ü #Ó+|ü sêdüT≈£î+≥÷ »\kÕ>± >∑&çù|kÕÔ
|æ|”... |æ|”... ˆˆ>∑T+‘·\ˆˆ
‘·q yÓTT<ä{Ï dæìe÷\˝ÀH˚ ø£<∏ä≈£î ô|<ä›>±
nedüs¡+ ˝Òø£b˛sTTHê ÁoÁo, ø=düsêE\‘√ _Ûqï
<Ûäèyê\e+{Ï ¬s+&ÉT >=|üŒ dü+^‘·s¡÷|üø±\T
ÁyêsTT+#·Tø=ì eTqdüT≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îH˚˝≤>± ‘Ós¡
ø¬ øÿÏ +#&· +É ˝À $. sêeT#+· Á<sä êe⁄ n_sÛ T¡ ∫, Á|‹ü uÑÛ
<√´‘ø· e£ Te⁄‘êsTT.
4
dTü C≤‘ê |*æò +dt yê] Hq˚ +fÒ HH˚ ˚ 1968˝ÀH˚
$&TÉ <˝ä ’… Åø¬ y’ Té , dôüdŒH‡é , e÷dt dìæ e÷\ ø<£ ë∏ HêjT· ≈î£
&>ç ± øè£ wíü kÕHú êìï eT]+‘· |~ü \+ #d˚ +æ ~.
á dìæ e÷≈î£ eTT+<Tä e∫Ãq ‘H˚ eÓ TqdTü \T,
ny˚ø£fi¯ó¢, >∑÷&ÛÉ#ê] 116 yÓTT<ä˝…’q dæìe÷\˝À
Á|ü<Ûëq+>± |òüT+≥kÕ\, ô|’q #·÷dæq nkÕ<ÛäT´&ÉT
dìæ e÷˝À |;” Áoìyêdt øè£ w≈íü î£ H|˚ <ü ´ä∏ >±q+ #X˚ ÊsT¡ .
n|ü⁄&É|ü&˚ >∑fi¯+ düe]düTÔqï j·Td”Œ u≤\
‘êHê|üÁ‹ø£ nø√ºãsY 2021 52
pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq
dTü ÁãV≤ü àD´+ ˝‘Ò · ø+£ s+¡ƒ øè£ wíü qqïbÕ{Ï >=+‘T· ≈î£ n+ãy√X¯øÏÔy√ n+ø±fi¯<˚$y√
n‹øqÏ ≥T>º ± d]ü b˛‘T· +<ìä n+<]ä ø° ‘*Ó d+æ ~ á e÷ ePs¡ yÓ*dæHê »&É\ e÷¬seTày√
dìæ e÷≈î£ >±qT ø=dsü êE Áyêdqæ n‘´· +‘· Á|Cü ≤<sä D¡ n\÷¢]˝À e⁄qï b˛˝Òs¡e÷à
bı+~q ª>T∑ +‘\· ø&Ï ç >T∑ eTàμ bÕ≥‘√. (Hq˚ +fÒ HH˚ ˚ nqø±|ü*¢q e⁄qï q÷ø±\e÷à
‘s· y¡ ê‘· y+Ó ≥H˚ e∫Ãq ñ+&eÉ ÷à u§≥Tº ô|&‘É ê M] ø£\ø£‘êÔ eTVü≤+ø±[ e∫Ã+<äe÷à
u≤Û >k∑ Õ«e÷´ìøÏ eT]+‘· ã\+ #≈˚ L£ ]Ã+~.) >∑+Á&É>=&ɶ\ã{Ϻ ì*∫+<äe÷à
ø=fÒº] ≈£L‘·T]øÏ ø£˝≤´De÷
dæìe÷ |ü]uÛ≤wü˝À {°õ+>¥ (Ä≥|ü{Ϻ+#˚) |üfi¯¢ø√‹ b˛‘·TsêE ô|*¢ø=&ÉT≈£îyê
bÕ≥\T ˇø£ u≤ø±‡|d”ò t d÷ü Á‘+· . Ç≥Te+{Ï dsü <¡ ë |ü≥º\eTà |ü⁄≥º\eTà ‘√&ÉãT&ç‹yê
bÕ≥\T ø=dsü êE≈î£ ø=‘øÔ· ±e⁄. \ø&Ï ç n+fÒ >T∑ eTà&ç eø£ÿ˝≤≈£î\+<äTø√qT e∫à j·TT+{Ïyê
yÓTTø£ÿ. >∑TeTà n+fÒ >∑TeTà&çø±j·T. #ÓeTà >∑+≥\eTà yÓT&É≈£î ‘ê[>∑≥ºedæÔyê
m≈î£ ÿe>± ñ+&˚ ãTs<¡ ä >T∑ +≥\ n+#T· ˝À ô|]>π nã“ã“ ˙ k˛≈£î #·÷|ü edæÔyê
>T∑ eTà&rç >∑ ø±jT· qT >T∑ +‘\· ø&Ï >ç T∑ eTà nì |\æ T ‘·ô|Œ≥T¢ ‘êfi≤\T ~+~Û$Tà ÁyÓ÷>∑+>∑
kÕsÔ ì¡ ø√«sê˝À ˇøs£ T¡ ÁyêXÊsT¡ . ñÁ>∑+>∑ ‘ê+&Ée+ #Ój·÷´\e÷à
kÕ+Áu≤DÏ >∑T–Z\+ s¡÷bÕ\T y˚j·T+>∑
‘q· >T∑ sT¡ e⁄, e÷s<Z¡ ]ä Ù jT· dŒ” ø√<+ä &bÉ ÕDÏ •eyÓTøÏÿ Hê{≤´\T #Ój·÷´\e÷à
Ç∫ÿq VüQcÕ¬s’q es¡düqT ‘·q~>± #˚düT≈£îì y˚|üeT+&É*ï yÓT&ÉyÓj·T´Hê
}|⁄ü >±, ñ‘ê‡V≤ü +>± bÕ&qç u≤\T d˙æ J$‘+· ˝À >±e⁄>=Á¬s*ï ã* sTTe«Hê
Ç<=ø£ yÓTÆ\TsêsTT. Äs√E˝À¢ u≤\T dæ˙dü+^‘· <˚$ Äy˚X¯+ ‘·–Z+#·yê, ‘·*¢ ˙ •e+ #ê*+#·yê
ø£#˚Ø\T #˚düTÔ+fÒ á bÕ≥≈£î #ê˝≤kÕs¡T¢ eHé‡ ~≈£îÿ˝Òì ø£HÓï\qT ø±bÕ&˚ neTày˚ ø±∞j·Te÷à
y÷Ó s\Y T e#Ã˚ e≥. ÇqTeTT ø£s¡T>∑ ì|ü+~, eTT]øÏ ø£&ÉT>∑ ˙s¡T+~
eTqdüT ø£s¡T>∑T e÷s¡Zy˚T<√ #ÓbÕŒ\e÷à
Hq˚ +fÒ HH˚ ˚ dìæ e÷ ø√d+ü ø=dsü êE ªn+ãy√ n+u≤ ˙y˚ n*–qq÷ ≈£î+_Ûì ≈£î|üŒ>∑ ≈£L\T>∑<˚
Xø¯ yÔÏ √ n+ø±fi<¯ $˚ y√μ nH˚ u÷ÑÛ ‘y· <’… ´ä + bÕ≥ ≈L£ &Ü ø±∞ ˙y˚ ñ]$Tqq÷
ÁyêXÊsT¡ . kÕV≤æ ‘´· |sü +¡ >± Ç~ Ç+ø± eT+∫ bÕ≥. ô|òfi¯ô|òfi¯ |æ&ÉT>∑T\T sê\T>∑<˚
õ– õ– ∫+‘·q ∫+<äT\T <=≈£îÿ
ø<£ ë∏ HêsTTø£ (ø±+#q· ) ‘q· ≈î£ Çw+ºü ˝ìÒ ô|[¢ uÛÑ>∑ uÛÑ>∑ uÛÑ>∑TZq eT+≥\T >∑≈£îÿ
‘·\ô|{≤ºs¡ì <Ój·T´+ |ü{Ϻq≥Tº q{ÏdüTÔ+~. Ä Çwüº+>±ì jÓT~] eT÷ø£\qT
<Ój·÷´ìï e~*+#·&ÜìøÏ e÷s¡Ty˚wü+˝À Hê>∑ M|ü⁄\T ∫≥¢>∑ >=≥Tº ~Û+‘·qø£ÿ... ~Û+‘·qø£ÿ
u÷ÑÛ wDü + e∫à u÷ÑÛ ‘y· <’… ´ä + #ù˚ d dìü ïyX˚ +¯ . sêe÷ ~Û+‘·qø£ÿ... ~Û+‘·qø£ÿ
sêe⁄>±] dìæ e÷˝À¢ Ç≥Te+{Ï e÷sT¡ yc˚ Õ\T ÄjT· H˚ ~>∑T... ~>∑q÷ ~>∑‘êyê ˝Ò<ë? ~>∑T‘êqT...
<Ûä]+#˚yês¡ì ÁøÏ‘·+kÕ] #·÷XÊ+. Çø£ÿ&É ø£èwüí
>±≈£î+&Ü eT]+‘· nqTuÛÑe+, |ü]DÏ‹>∑\ Hê>∑
u÷ÑÛ wDü + á yw˚ +ü yj˚ T· &+É $Xw‚ +ü . nqï≥Tº á
dæìe÷˝À Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ ˇø£
ôV≤’ ˝{’… .Ÿ
Bs¡ÈyÓTÆq bÕ≥˝À mø£ÿ&çø£ø£ÿ&É ø=‘·Ôø=‘·Ô
$wjü ÷· \T Á|kü Õ$Ô d÷ü Ô Ädøü >ÔÏ ± #~· $Hê Äø≥£ T≈º î£ H˚
X*’Ë ˝À ÁyêXÊsT¡ ø=dsü êE. ÄjT· q Áyêdqæ á ‘s· V¡ ‰ü
53 nø√ºãsY 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£
qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr
nyÓ÷à] bÕ≥\˝À Çø£ÿ&É uÛÑ÷‘·y…’<ä´+, yÓTT<ä{Ï ãT*¢ ãT*¢ sêD…eTà ãTõ® Hê #Ó\¢eTà
#s· D¡ +˝À |Pü ìq <e˚ ‘· Ms+¡ >+∑ , s¬ +&√ #s· D¡ +˝À ã+>∑s¡Tu§e÷à ` sêy˚ e÷j·TeTàˆˆ
n+‘·ø£+fÒ ¬s+&Ü≈£î\T uÛÑ÷‘·e÷+Á‹≈£î&ÉT |ü]ƒ+ ˙ ∫s¡Tqe⁄«˝À¢ yÓHÓï\\÷πsqT
#&· +É , Çe˙ï Á|‘ü ´˚ ø±+XÊ\T. ø=f]ºÒ ≈L£ ‘T· sT¡ nqï rj·Tì e÷≥˝À¢ ‘˚HÓ\T C≤πsqT
e÷≥ ø=≥]º (ø√XÊ~øÛ ±]) qT+∫ rdTü ≈î£ ì ñ+&É ˙e⁄qï e÷sTT\T¢ ø£\ø£\˝≤&˚qT
e#·TÃ. |ü≥º\eTà (bÕ≥\ n+fÒ bÕs¡«r<˚$), e÷ \øÏÎ @ Ábı<äT› øÏ\øÏ\˝≤&˚qT sêD…e÷à ˆˆãT*ˆˆ
|ü⁄≥º\eTà, >∑+≥\eTà n+<äs¡÷ Á>±eT<˚e‘·\T. |ü⁄{Ϻq sTT+{Ïø° ø°]Ôì <Ó#˚Ãe⁄
b˛‘T· sêE Ms+¡ <]ä øH£ êï ∫qïyê&TÉ , ‘e· TTà&TÉ ˝<Ò ë yÓT{Ϻq #√≥Tq yÓT|ü >∑&ç+#˚e⁄
eT]~ es¡düyê&ÉT nsTTq eT>∑<˚e‘·. b˛‘·TsêE eTT<äT›\ eT÷≥yÓ’ |ü⁄e⁄«\u≤≥yÓ’
n+fÒ |üìøÏe÷*qyê&Éqï ns¡ú+ ≈£L&Ü ñ+~. #·ø£ÿ>∑ eT>∑ì eTqdüT eTT]|æ+#˚e⁄ sêD…e÷à...
(Çøÿ£ &É |fiü ø¢¯ √‹ b˛‘T· sêE nì|+æ #T· ≈î£ qï q≥T&TÉ ã˝…ã˝… nqïj·÷´ ã+>±s¡T nqïj·÷´
eT+∫ n+<ä>±&Ó’q ø£èwüí+sêE nqï~ eTs√ z e~qe÷à ne÷à e÷j·Te÷à
‘·e÷cÕ.) Çe˙ï ø£*dæq kÕVæ≤‘·´+ Ç+‘· ‘·*¢>∑ ˝≤*+∫ ‘·+Á&ç>∑ bÕ*+∫
C≤rjT· ‘‘· √ Áyêdqæ s#¡ s· TT‘\· T ys˚ =øs£ T¡ ˝sÒ T¡ . ø=s¡‘˚ ˝Ò≈£î+&Ü ~>∑T˝Ò sê≈£î+&Ü
ø£qTï\˝À qT+∫ qqT ô|+#ês¡T˝Ò
5 ì»eTT>∑ MT ãTTDeTT rsá ˝qÒ T˝Ò nqïj÷· ´ ˆˆãT*ˆ¢ ˆ
düT+<äsY˝≤˝Ÿ qVü≤‘ê>±] eTs√ dæìe÷ \qT y&˚ TÉ ≈î£ H˚ ‘e· ÷cÕ ø=dsü êE V‰ü d´ü ^‘+· ñ+~.
Áoø±+‘Y Ábı&Éø£åHé‡ yê] ø£s¡÷Œs¡Vü‰s¡‹ (1969) Ç+<äT˝ÀH˚ ªn˝≤{Ï˝≤+{Ï Ä&É<ëìïø±qT
dæìe÷ ø√dü+ ø=düsêE #·ø£ÿì nHêï#Ó˝…¢fi¯¢ bÕ≥
ÁyêXÊsT¡ . nu≤“j÷Ó μ nH˚ bÕ≥˝À ªsêE ˝qÒ |ü &TÉ kÕs+¡ >√
qTe⁄« sêsê<ë b˛sê<ë kÕs+¡ >√μ nqï C≤q|<ü ä |\ü $¢
n+<yä TÓ qÆ e÷≥\≈î£ {M° sêE #d˚ qæ e÷<TäÛ s´¡ yê&TÉ ≈î£ HêïsT¡ ø=dsü êE. C≤q|<ü ä d+ü Á|<ü ëjT· +˝À
Á|<ü ëÛ qyTÓ qÆ esd¡ ‘ü √ $qkı+ô|q’ bÕ≥ Ç~. ø=dsü êE ∫Á‘ê+– kÕs+¡ ><∑ säÛ T¡ DíÏ ñ<•›˚ +∫ bÕ&qç ≥Tº #ùÓ|Œ
Áyêdqæ bÕ≥˝À¢ á sø¡ y£ TÓ qÆ ôd+{yÏ TÓ +{Ÿ bÕ≥\T á ø£$«+|ü⁄ bÕ≥ u≤D° ‘·sê«‘· s¡+>∑÷Hé sö&û
nsT¡ <Tä . eTs√kÕ] $. sêeT#+· Á<sä êe⁄ s={H° ≈é î£ ‘~· ‘s· ¡ dìæ e÷˝À¢ ≈L£ &Ü $qã&TÉ ‘T· +~. Ç{e° \
_qÛ ï+>± ÄjT· q‘√ ÁyêsTT+#T· ø√e&+É #÷· &eÉ #T· Ã. u≤>± Á|#ü ês+¡ ˝ÀøÏ e∫Ãq kÕs+¡ >∑ <]ä j÷· bÕ≥≈î£
á |\ü $¢ øÏ d+ü ã+<+äÛ ñ+&eÉ #÷ H˚ ˇø£ }V‰ü >±q+
&_û mHé yê] nu≤“sTT>±sT¡ ne÷àsTT>±sT¡ ≈L£ &Ü ø=ìï H\Ó \ Áø‘Ï +· $ì|+æ ∫+~.
(1972) dìæ e÷˝À ªHêMT<ä <jä T· sê<ëμ nì ˇø£ p<ä
•U≤eTDÏ Ä{HÏ é sêD,Ï CÀøs£ T¡ yTÓ T<˝ä q’… ù|ø±≥ <e˚ ‘·
‘êHê|üÁ‹ø£ nø√ºãsY 2021 54
pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq
6
1972˝ÀH˚ XÀuHÑÛ ué ≤ãT V≤” s√>± $. sêeT#+· Á<ä
sêe⁄ rdqæ neTàe÷≥˝À ø=dsü êE Áyêdqæ ã÷{Ÿ
bÕ*wt bÕ≥ ≈L£ &Ü ù|s=ÿq<>ä ~Z∑ . á bÕ≥˝À ø=ìï
˝q’… T,¢ yê{˝Ï Àì ôdfsÆ… Y #÷· &+É &.ç
V≤æ +#u· ÀjT˚ •Ksê\T n|Œü {øπÏ >√#s· e¡ Te⁄‘êsTT.
d‘ü ´· + d+ü ^‘+· ˝Àì ø=‘<Ô· qä +, e÷<TäÛ s´¡ + ≈L£ &Ü
u≤>T∑ +{≤sTT.
bÕ*wt... ã÷{Ÿ bÕ*wt eT+∫ j·Tqï<˚ ø±qsê<äT
eTTdü* ã÷≥¢≈£L... <ëeTà<ë sT÷ eTqTwüß\˝ÀHê... Vü≤‘˚Ô]
eTT&É‘· ã÷≥¢≈£L... dü]dü]>± ˙‹ j·Tqï<˚ ˝ÒH˚˝Ò<äT eTqdüT\˝ÀHê... Vü≤‘˚Ô]
eTTdü* ã÷≥¢≈£L eTT&É‘· ã÷≥¢≈£L #˚dæq y˚T\÷ >∑+>∑˝§ ø£*|”
j·Te«q$T#˚à e÷´õø˘ bÕ*wt >=+‘·T\T ø√kÕÔs√jYT ˆˆeT+∫ˆˆ
NøÏ] ø£fi¯¢≈£î c˛≈£î ø√düyÓTÆ ˆˆbÕ*wtˆˆ
y˚kÕÔs¡T ø±≥Tø£ bÕ*wt ˆˆbÕ*wtˆˆ Ä|ü<äeùdÔ u≤e⁄s¡+≥s¡÷ ˆˆeT+∫ˆˆ
m+&ÉT ô|<äe⁄\≈£î mÁs¡mÁs¡>± njÓ÷´u≤ãì ø±fi¯¢ã&É‘·s¡T
|üPkÕÔs¡T *|tdæºø˘ bÕ*wt
$T+>∑ yÓT‘·T≈£î ˝Ò≈£îHêï>±ì @s¡T<ë{Ï ˇ&ÉT¶≈£î #˚]+<˚
MTkÕ\≈£L dü+|ü+– bÕ*wt ‘Ó|üŒ ø±*à b˛‘ês¡jÓ÷´
ô|’q |ü{≤s¡+ ˝Àq \T{≤s¡+
Á|ü|ü+#·eT+‘ê bÕ*wteTj·TeT÷ ≈£îø£ÿ≈£î ñqï $XÊ«dü+
u≤ã÷! Ç~ bÕ*wt j·TT>∑eT÷ sT÷ qs¡T&çøÏ ˝Ò<äjÓ÷´
n<˚ dü+e‘·‡s¡+ ˇø£ ∫qï |æ\¢yê&ÉT ø£<∏ë e÷yê&É+fÒ ÁbÕD+ sTTkÕÔ+ ˆˆeT+∫ˆˆ
Hêj·T≈£î&ç>±, n‘·ì ø£cÕº\≈£î Äu≤\>√bÕ\+‘√ qe÷àeT+fÒ e÷ ‘·\BkÕÔ+
ø£˙ïs¡T ô|{Ϻ+∫, |òüTq $»j·T+ kÕ~Û+∫q bÕ|ü+
|dü yæ ê&TÉ (1972) dìæ e÷≈î£ ø=dsü êE Áyêdqæ ªeT+∫ #Ó|æŒq e÷{≤ #Ó*¢kÕÔ+
jT· qï<˚ ø±qsê<Tä á eTqTwßü \˝ÀHêμ eT+∫ bÕ≥. ø√j·TsêE\+ nì|ækÕÔ+
ô|q’ #÷· dqæ bÕ≥\‘√ b˛*Ã Çøÿ£ &É u≤\÷ <=+>∑#ê≥T>± Á<√Vü≤+ #˚ùdÔ
ø£+sƒêìøÏ ñqï |ü]DÏ‹ >∑eTìùdÔ Ä Hê\Tπ>fi¯¢˝À neTà≈£î ã* ÇkÕÔ+
Äj·Tq m<äT>∑T<ä\, Äj·Tq eTTqTà+<äT n~Ûs√
55 nø√ºãsY 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£
qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr
n<˚ 1972˝À $. sêeT#·+Á<äsêe⁄ q≥T&ÉT, Çøÿ£ &É ø<£ ë∏ HêjT· ≈î£ &TÉ Äd|Ôæ sü T¡ &TÉ . ø±˙ |sü e¡ T
ìsêà‘· #\· + deü TsŒ¡ D˝À #\· yT˚ V≤” s√>± k˛eT] ã<ø›ä d£ Tü &Ô TÉ . ìÁ<˝ä À ≈î£ +uøÑÛ s£ T¡ &í TÉ . ìsê|÷üò ≥+>± ìÁ<ä
b˛‘T· nqï dìæ e÷ rXÊsT¡ . Ç≥Te+{Ï dìæ e÷\T Ä b˛‘T· qï n‘ì· øÏ ø=dsü êE e÷Á‘y· T˚ ÁyêjT· >\∑ yT˚ \T
s√E˝À¢ ø±ã{ºÏ e#êÃsTT. ø=\T|⁄ü bÕ≥ ªãTÁse¡ TTøÿ£ ã“jT· ´, uÀ&ç dTü ã“jT· ´.μ
ô|q’ #÷· dqæ #e· {≤jT· \ bÕ≥‘√ b˛*ùdÔ á
k˛eT]b˛‘T· bÕ≥ ô|<>›ä ± Á|#ü ês+¡ ˝ÀøÏ sê˝<Ò Tä ø±˙
ys¬Ó {’ ° bÕ≥>± #÷· &<É >ä ~Z∑ . ≈î£ +uøÑÛ s£ T¡ Dí íÏ ìÁ<˝ä |Ò &ü ÜìøÏ
sêø£ådüT\T yê&çq |ü<ä∆‘·T\˝≤+{Ï$ Çø£ÿ&É≈£L&Ü
øì£ |kæ ÕsÔ TT.
á dæìe÷ ø√dü+ neTà |æ˝≤¢ nqï ˇø£
e÷eT÷\T bÕ≥ ≈L£ &Ü ø=dsü êE ÁyêXÊsT¡ .
ãTÁs¡eTTø£ÿã“j·T´, uÀ&ç düTã“j·T´ X¯s¡uÛÑ X¯s¡uÛÀ... <äX¯Ùs¡uÛÑ X¯s¡uÛ≤...
n&ɶ>±fi¯¢|üŒj·T´, q&ç¶ Hê>∑j·T´ #˚<äTø√ ø√≥j·T´ #˚<äTø√ej·T´
>∑T~ã+&É ø±X¯j·T´, >∑T+&ÉT s√X¯j·T´ Ä Ms¡uÛÑÁ<äT&ÉT <äX¯Ùs¡uÛÑ X¯s¡uÛ≤
MTkÕ\ MTqj·T´, <äeTTà u≤qj·T´ ne‘ês¡yÓTÆ e∫à <äX¯Ùs¡uÛÑ X¯s¡uÛ≤`
s¡+&Éj·T´ }]πø s¡≥Tº e∫Ã+~` Ms¡<ë&ÉT\‘√{Ï $~*düTÔ e⁄Hêï&ÉT
eTq ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT eT‘·TÔ˝À >∑÷* ‘·ô|Œ≥T¢ ‘êfi≤\T yÓ÷–düTÔ e⁄Hêï
eTTdæ]q ìÁ<ä˝À eTTì– e⁄Hêï&ÉT u≤C≤uÛÑ»+Ár\T yêsTTdü÷Ô e⁄Hêïs¡T
˝Ò|ü+&ç, ˝Ò|ü+&ç, ˝Ò|ü+&ç... <ä<ä<ä<ä<ä<ä... n>∑>∑>∑>∑>∑>∑... ˝Ò˝Ò˝Ò
y˚T\Tø=qTyÓ÷ ì<äs¡yÓ÷‘ê ˝Ò˝Ò e÷eTj·T´ ` @+<äj·T´ á ìÁ<ä
y˚T\Tø=qTyÓ÷ k˛eT]b˛‘ê y˚T\Tø√ ‘·ø£~Û$T ‘·ø£~Û$T... ‘·fi≤+>∑T ‘·~Û–D
s√E˝…H√ï >∑&É∫b˛jÓTqT ‘·ø£~Û$T ‘·ø£~Û$T... ‘·fi≤+>∑T ‘·~Û–D
ø£<ä\yêjÓTqT yÓT<ä\yêjÓTqT #Óe⁄˝À <ä÷~ ô|≥Tºø=+<äTyê?
˝Àø£y˚T ìqT #·÷#·T≥≈£î |ü&ç>±|ü⁄˝Ò ã&ç y˚∫ e⁄qï$ o+uÀ‘·T˝≤ |ü\ø£≈£î+<äTyê?
y˚T\Tø√... y˚T\Tø√... eT+<äT<ë– yÓTÆeTs¡∫ e⁄+{Ïyê?
˝Ò... ˝Ò... ˝Ò... ˝Ò˝Ò˝Ò˝Ò yÓTÆø£+˝Àã&ç e÷{≤º&Éyê`
˝˝Ò Ò e÷eTjT· ´ @+<jä ÷· ´ á ìÁ<.ä .. ˝˝Ò Ò e÷eTjT· ´ e~*kÕÔeTjÓ÷´... <äj·T´+ e~*kÕÔeTjÓ÷´
≈£î+uÛÑø£s¡Tí&ç˝≤>∑ >∑TÁs¡Tu…&ÉT‘·THêïe ˝Ò˝Ò |ü{Ϻq <äj·T´+ e<ä\ø£b˛‘˚, y˚|üeT+&É\‘√
˝Ò˝Ò e÷eTj·T´... @+<äj·T´ á ìÁ<ä
∫\ø£\yêØ ∫qïB ˙ ø=+|ü≈£î e∫à e⁄qïB #Ó+&ÉT‘êeTj·÷´`
ìqT |ü\ø£]+|ü ø±∫ e⁄qï~ ˝Ò ˝Ò ˝Ò ˝Ò...
y˚T\Tø=\T|ü⁄ bÕ&ÉT‘·÷ e⁄qï~` z ∫\ø£\... »>∑Zìø£ÿ... »>∑Zìø£ÿ...
Ä>∑>∑>∑>∑>∑... Ä<ä<ä<ä<ä<ä nX¯Ùs¡uÛ≤... <äX¯Ùs¡uÛ≤... »>∑Zìø£ÿ... »>∑Zìø£ÿ...
‘êHê|üÁ‹ø£ nø√ºãsY 2021 56
pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq
7 »+u…’˝Ò CÀs¡T »+ãs¡T ôV’≤˝ÒkÕ ôV’≤˝ÒkÕ
mjYT mjYT mjYTsê |ü⁄+p
eT∞¢ øè£ wíü dìæ e÷\ <>ä sZ∑ ø¡ =ùdÔ ÄjT· q≈î£ ∫s¡ n&ÉT>∑T eTT+<äT≈£î mjYTsê |ü⁄+p ˆˆ»+u…’ˆˆ
jT· Xd¯ Tü ‡ d+ü bÕ~+∫ ô|{qºÏ n\÷]¢ d‘” êsêeTsêE C≤s¡T C≤s¡T dæ>∑<ëHê #ês¡&˚dæ ø£fi¯¢<ëHê
$. sêeT#·+Á<äsêe⁄ |üì#˚dæq ÄK] dæìe÷ nì C≤s¡T dæ>± yê*b˛j˚T C≤õ|üP\T sê*b˛j˚T ˆˆ»+u…’ˆˆ
eTT+<Tä #|Ó ü ≈î£ Hêï+. á dìæ e÷ ø√d+ü ø=dsü êE |ü≥ºs¡ |ü≥Tº ôV’≤˝ÒkÕ
s¬ +&TÉ bÕ≥\T ÁyêXÊsT¡ . ˇ~*‘Ó ˇ≥Tº ôV’≤˝ÒkÕ
˝≤– ˝≤– s=bıŒ#˚à ø£+Á{≤ø£ºs¡T ∫|æŒ#˚Ã
d”‘êsêeTsêE, n‘·ì nqT#·s¡T\T <˚$ì n|ü˝À&ç |”&É m#Óà #Ó|üŒsêqì ‹|üŒ˝§#˚à ˆˆ»+u…’ˆˆ
|Pü õ+#˚ bÕ≥ ªø=+&<É e˚ ‘ê ìqTï ø=*#e˚ Te÷àμ Äs¡D≤\ ≈£L* nì Äs¡Tø±düT*#êÃs¡T
eT+∫ bÕ≥. Ç~ ø±≈î£ +&Ü eTq´+ –]»qT\ |≥ü ¢ eTTsƒê<ës¡T Hêj·÷fi¯ó¢ ø=+|ü ¬ødüs¡T ô|{≤ºs¡T
Á_{wÏ t Á|uü TÑÛ ‘√«<√´>T∑ \ ne÷qTwü yK’… ] ì ∫Á‹+#˚ njÓ÷´ Ä&Éy√fi¯¢ jÓT+≥ã&ç dæ>∑TZ BXÊs¡T
»+u˝’… Ò CÀsT¡ »+ãsT¡ bÕ≥ #÷· <ë+› . njÓ÷´ yÓTT>∑y√fi¯¢ meTTø£\˙ï qT>∑TZCÒXÊs¡T
@ <˚e⁄&Ó’q ~–e∫à Ä<äTø√&Ü
ª»+u˝’… Ò CÀsT¡ \+>s∑ T¡ ... Wsösê... eTTH√ïfi¢¯ á ~≈£îÿ˝Òì yêfi¯¢ m‘·\T r]Ãb˛&Ü
u≤Û sTT \+>s∑ T¡ μ nqï ñ‘sÔ· ê+Á<äÛ C≤q|<ü ä >π jT· + ôV’≤˝ÒkÕ ôV’≤˝ÒkÕ
ãsT¡ e⁄qT ˝≤>π ≈L£ ©\T bÕ&TÉ ≈î£ +{≤sT¡ . dìæ e÷˝À
s√&é s√\sY ˝≤>π eTq´+ Á|»ü \ ø√d+ü á |\ü $¢ #X˚ ÊsT¡ ø=dsü êE. ‘q· T |&ü TÉ ‘T· qï øc£ Õìº ï |{ü +ºÏ #T·
yê&TÉ ø√e≥+ Á|Xü +¯ d˙ü jT· +. ø√≈î£ +&Ü Áù|jT· dæ >T∑ ]+∫ Äy<˚ qä |&ü ˚ nu≤Û >T∑ ´&ç
e÷≥>± #|Ó Œü &+É Çøÿ£ &É >=|Œü •\Œ+.
yÓTT<ä{À¢ ñ‘ê‡Vü≤+>± |üìøÏ e∫Ãq eTHÓï+
Á|ü»\T n~Ûø±s¡T\ n|òü÷sTT‘ê´\≈£î ã˝…’b˛j˚T dü«j·T+>± ø£$‘·\*¢q nqTuÛÑe+ e\¢H√,
|]ü d‹úæ ì ªC≤sT¡ C≤sT¡ d>æ <∑ ëHê, #ês&¡ dÓ æ øfi£ <¢¯ ëHê, s√E\T e÷sêsTT dæìe÷≈£î ø=düsêE Áyêdæq
C≤sT¡ d>æ ± yê*b˛jT˚ C≤õ|Pü \T sê*b˛jT˚ μ nqï n»sêeTs¡ kÕVæ≤‘·´+ <ä>∑Zs¡>± #·÷dæq nqTuÛÑe+
e÷≥˝À¢ Xø¯ eÔÏ +‘+· >± ø$£ ‘«· e+‘+· >± nøså£ ã¡ <+∆ä e\H¢ √, ÄjT· q‘√ #ê˝≤ eT+∫ bÕ≥\T ÁyêsTT+#T·
≈î£ qï n_sÛ T¡ ∫>\∑ <sä Ù¡ ≈î£ &TÉ $. sêeT#+· Á<sä êe⁄,
∫qïejT· dTü ˝À ø±\+ #jÓ T· ´&+É $cÕ<+ä .
e#Ã˚ kÕ] eT]ø=ìï ø=dsü êE bÕ≥\‘√ eT∞¢
ø\£ T<ë+› .
(dXü w‚ +ü )
57 nø√ºãsY 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£
qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr
dæ˙
düMTø£å
‘êsê>∑D+: |ü+C≤ y…’wüíyY‘˚CŸ, s¡≈£î˝ŸÁ|”‘Y dæ+>¥, ø√{≤ l n≥÷¢] »\|ü‹
Áoìyêdsü êe⁄, kÕsTT#+· <,é ùV≤eT, nqï|Pü seí¡ Tà ‘~· ‘s· T¡ \T
d+ü ^‘+· : m+.m+. øs° y¡ êDÏ
dìæ e÷{ÀÁ>±|süò :Y C≤q„ XK‚ sY Mmdt
ìsêà‘\· T: kÕsTTu≤ãT C≤>s∑ ¢¡eT÷&,ç sêJyY ¬s&¶ç
ø<£ :ä∏ dqü ï|⁄ü¬s&¶ç y+Ó ø≥£ sê$T¬s&¶ç
<sä Ù¡ ø‘£ «· +: ÁøwÏ t C≤>s∑ ¢¡eT÷&ç
$&TÉ <\ä ‘B˚ : 8 nø√ºãsY 2020
d÷ü |sü Y V≤æ {Ÿ qe\\T ø<£ \ä∏ T>± e÷s&¡ +É {≤©e⁄&é m˝≤ e÷sT¡ Ã≈î£ Hêï&TÉ nH˚ n+XÊ*ï ÁøwÏ t Ç+<Tä ˝À
#ê˝≤ #ø· ÿ£ >± #÷· |+æ #ê&TÉ . á ‘s· +¡ jT· Te≈î£ \T
˝À ø=‘·Ôø±<äT. @mHêïsY ø±\+ qT+∫ nHê~>± ‘·|üŒ≈£î+&Ü #·÷&Ü*‡q dæìe÷ Ç~. dæìe÷˝À
edTü qÔ ï d+ü Á|<ü ëjT· yT˚ . Ç|ü &TÉ n<˚ d+ü Á|<ü ëj÷· ìï V≤” s√ bÕÁ‘· <ë«sê #ê˝≤ d÷ü Œ]¤ Ô bı+<=#T· Ã.
ÁøwÏ t ≈L£ &Ü ø=qkÕ–+#ê&TÉ . ‘êHê nyês¶Y bı+~q
ø=+&bÉ ı\+ qe\qT y+Ó &‘ç sÓ ô¡ |ø’ Ï rdTü ø=#êÃ&TÉ á Çø£ ø£<∏ä $wüj·÷ìø=ùdÔ.. s¡M+Á<ä j·÷<äyY
<sä Ù¡ ≈î£ &TÉ . á Á|jü T· ‘ï· +˝À |Pü ]>Ô ± dø¬ü ‡dt nj÷· ´&TÉ . (yw’… yíü ‘Y C˚ )Ÿ _fø… ˘ #<· Tä e⁄≈î£ Hêï&TÉ . ø±˙ Á>±MTD
H|˚ <ü ´ä∏ +, n≥M ÁbÕ+‘+· ø±e&+É e\¢ øe£ T÷´ì
Ä&çj·THé‡ fÒdtº e÷]+~. ø=‘·Ô>± @+ #ÓãT øπ wHü é Ådÿæ ˝‡Ÿ ñ+&eÉ ⁄. Ç+–w¢ t d]ü >±Z sê<Tä . B+‘√
‘T· HêïeTH~˚ eTTK´+. ÁøwÏ ≈t î£ á $wjü T· + u≤>± u≤>± Ä‘à· q÷´q‘ê u≤Û yêìøÏ >T∑ se¡ ⁄‘T· +{≤&TÉ . @
‘\Ó TdTü . n+<Tä øπ ákÕ] ø=+&bÉ ı\+ nH˚ qe\qT Ç+≥s¡÷«´≈£î yÓ[¢Hê ô|òsTT˝Ÿ ne⁄‘·T+{≤&ÉT.
m+#·T≈£îHêï&ÉT. ∫qï∫qï e÷s¡TŒ#˚s¡TŒ\T #˚dæq ˇø{£ Ï ø±<Tä , s¬ +&TÉ ø±<Tä , Hê\T>π fib¢¯ Õ≥T ñ<√´>+∑
|Œü {øÏ .° .. ñqï<Tä qï≥Tº dìæ e÷>± rùd Á|jü T· ‘ï· + ø√dü+ Á|üj·T‹ï+∫ $|òü\eTÚ‘ê&ÉT. B+‘√ ‘ê‘·
#X˚ Ê&TÉ . nsTT‘˚ á Áøe£ T+˝À HsπÓ wHü ôé |’ |≥ü Tº ø√˝ÀŒ
j÷· &TÉ . dìæ e÷ Ä<´ä +‘+· u≤>T∑ +~ ø±˙, (ø√≥ Áoìyêdüsêe⁄) dü\Vü‰ y˚Ts¡≈£î
k˛>¢ ± q&TÉ dTü qÔ ï≥Tº nì|dæ Tü +Ô ~. ≈£î\eè‹Ô nsTTq >=Á¬s\ ô|+|üø£+˝ÀøÏ
e#˚ÃkÕÔ&ÉT. ‘·+Á&ç‘√ ø£*dæ ø=+&Ébı\+
ø=+&Ébı\+ ø±HÓ‡|tº #ê˝≤eT+~øÏ #j˚ T· &ÜìøÏ s¬ &û ne⁄‘ê&TÉ .
ø=‘·Ô. n≥M ÁbÕ+‘êìøÏ <ä>∑Zs¡>± ñ
+&y˚ êfi≈¢¯ î£ , eTØ eTTK´+>± sêjT· \de” T ø£s¡Te⁄/y˚dü$ f…ÆyYT˝À >=Á¬s\≈£î
Á|ü»\≈£î e÷Á‘·y˚T ‘Ó*dæq |ü<ä∆‹ Ç~. Á>±d+ü ø=s‘¡ · @sŒ¡ &TÉ ‘T· +~. Ä fyÆ… TY ˝À
Bìï ‘\Ó T>T∑ Á|»ü \+<]ä ø° nseú¡ TjT˚ ´˝≤ eT+<qä T ø=+&ôÉ |ø’ Ï rdTü ø¬ fi≤sÔ T¡ . <ë<ë|⁄ü
#|Ó Œü &+É ‘√ bÕ≥T.. z >=Ás¬ \ø±|]ü n&$É H\Ó s√E\≈î£ ô|>’ ± ø=+&ôÉ |H’ ˚ ñ+&,ç eT∞¢
qT+∫ @+ Hs˚ T¡ à ≈î£ Hêï&TÉ , ‘q· qT ‘êqT esê\¸ T |&ü qç ‘s· ê«‘· ø+Ï <øä =kÕsÔ T¡ . BHï˚
‘êHê|üÁ‹ø£ nø√ºãsY 2021 58
pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq
ø=+&bÉ ı\+ n+{≤sT¡ . Ç˝≤ ø=+&bÉ ı\+ #j˚ T· &+É ø=+&Ébı\+ qe\˝À @eTT+<√ dæìe÷˝À
ø√d+ü sM¡ +Á<ä n&$É øÏ yfiÓ ≤&Ô TÉ . n|ü &˚ mH√ï J$‘· ≈£L&Ü n<˚ ñ+~. ø±ø£b˛‘˚ BìøÏ dü+ã+~Û+∫
bÕsêƒ \T ‘\Ó TdTü ≈î£ +{≤&TÉ . ‘q· ˝À Ä‘à· q÷´q‘q· T nø£ÿ&Éø£ÿ&É ÁøÏwt e÷s¡TŒ\T #˚XÊ&ÉT. ø=ìï#√≥¢
b˛>=≥T≈º î£ +{≤&TÉ . Ä‘à· $XÊ«kÕìï ô|+#T· ≈î£ +{≤&TÉ . dæìe÷{Ïø˘ *ãغ rdüT≈£îHêï&ÉT. eTT+<äT>± ÁøÏwt
n&É$ n‘·&çøÏ mH√ï bÕsƒê\T H˚]ŒdüTÔ+~. n<˚ #d˚ qæ n‹ô|<›ä e÷sT¡ Œ >T∑ ]+∫ #|Ó ü ≈î£ +<ë+. Ä
n&É$˝À zãT\eTà (s¡≈£î˝Ÿ Á|”‘Y) s¡÷|ü+˝À ‘·sê«‘· qe\øÏ-dæìe÷øÏ eT<Ûä´ ‘˚&Ü\ >∑T]+∫
Áù|eTqT ≈£L&Ü bı+<äT‘ê&ÉT. ˇø£ $<Ûä+>± #|Ó ü ≈î£ +<ë+. eTT+<Tä >± n‹ô|<›ä e÷sT¡ Œ $wjü ÷· ì
#bÓ ÕŒ\+fÒ z d+ü |Pü sí¡ e´ø‘ÔÏ «· + ø*£ –q eTìw>æ ± ø=ùd.Ô .. ø=+&bÉ ı\+ |⁄ü døÔü +£ ˝À zãT\eTà ñ+&<É Tä .
eT∞¢ »ìàkÕ&Ô TÉ . n˝≤ ‹]– Ç+≥s÷¡ «´≈î£ V‰ü »s¬ ’ dìæ e÷˝À e÷Á‘+· zãT\eTà ñ+~. ÁøwÏ t #d˚ qæ
Ç+&jç T· Hé bÕò s¬ dºt dØü «d≈t î£ m+|øæ e£ ⁄‘ê&TÉ . ô|<›ä e÷sT¡ Œ Ç<.˚ dìæ e÷≈î£ øe£ T]j¸ T· ˝Ÿ ≥#Y Ç#Ã˚
ñ<X›˚ +¯ ‘√ zãT\eTà bÕÁ‘q· T Á|yü X˚ ô¯ |{≤&º TÉ ÁøwÏ .t
m+‘√ d÷ü Œ]¤ <Ô ëjT· øy£ TÓ qÆ ø<£ ä∏ Ç~. Ç+‘≈· î£ ø<£ ë∏ HêjT· ≈î£ &‘ç √ zãT\eTà≈î£ \yY Á{≤ø˘ ô|≥&º +É ‘√
eTT+<˚ #Ó|ü≈£îqï≥Tº H˚{Ï j·TTe‘· ‘·|üŒ≈£î+&Ü bÕ≥T s=e÷H‡é ≈L£ &Ü |+ü &+ç #ê&TÉ . Ç~ m+‘˝· ≤
#÷· &Ü*‡q dìæ e÷ Ç~. sM¡ +Á<ä j÷· <yä >Y ± yw’… yíü Y dìæ e÷˝À d+æ ø˘ nsTT+<+ä f,Ò qe\ #<· eä ≈î£ +&Ü
‘C˚ Ÿ #ê˝≤ u≤>± #X˚ Ê&TÉ . n‘&· ç \Tø,˘ >¬ ≥|,t j÷· dü dæìe÷ #·÷dæq Áù|ø£å≈£î\≈£î, ì»+>± zãT\eTà
n˙ï sM¡ +Á<ä bÕÁ‘≈· î£ n‹øqÏ ≥Tº d]ü b˛j÷· sTT. Çø£ bÕÁ‘· qe\˝À ≈£L&Ü ñ+<˚yÓ÷ nì|ædüTÔ+~.
zãT\eTà>± s≈¡ î£ ˝Ÿ #ê˝≤ u≤>± #d˚ +æ ~. ÄyTÓ ø¬ ØsY n+‘˝· ≤ ÁøwÏ t e÷jT· #X˚ Ê&TÉ .
˝ÀH˚ ud… ºt ô|sêŒs¬¤ àH‡é nì #|Ó ü ø√e#T· Ã. kÕsTT#+· <,é
ùV≤eT, eTùV≤w,t ø√≥ Áoìyêdsü êe⁄ ‘e· T bÕÁ‘\· ≈î£ Çø£ ø<£ qä∏ +˝À ≈L£ &Ü e÷sT¡ Œ#s˚ T¡ Œ\THêïsTT.
|Pü ]Ô Hê´jT· + #X˚ ÊsT¡ . qe\˝À ø<£ ë∏ HêjT· ≈î£ &TÉ eTT+<˚ ñ<√´>+∑ d+ü bÕ
~kÕ&Ô TÉ . ‘s· ê«‘· ‘q· }s=∫Ã, nøÿ£ &É $<ë´sT¡ \ú ≈î£
fø… ïÏ ø˝£ >Ÿ ± ≈L£ &Ü dìæ e÷ z qe˝≤ø±e´+˝≤ ‘q· ø<£ ä∏ #ãÓ T‘ê&TÉ . ø±˙ dìæ e÷˝À e÷Á‘+· n˝≤
nì|ædüTÔ+~. eTs¡ø£‘·eTDÏ ø°s¡yêDÏ u≤´ø˘Á>ö+&é ñ+&<É Tä . V≤” s√ ∫es√¢ ñ<√´>+∑ d+ü bÕ~kÕ&Ô TÉ . ‘q·
k˛ÿsY dìæ e÷≈î£ n+<+ä ‘∫Ó Ãô|{+ºÏ ~. ‘q· ;Jm+‘√ ø<£ qä∏ T Ç+≥s÷¡ «´ bÕ´H˝Ó Ÿ duü TÑÛ ´\≈î£ $ì|kæ Õ&Ô TÉ .
ø=+&bÉ ı\+qT HøÓ ‡º˘ ˝y… ˝Ó ≈Ÿ î£ rdTü ø¬ fi≤s¢ T¡ . bÕ≥\T Çøÿ£ &É z n+X+¯ >T∑ ]+∫ Á|‘ü ´˚ ø+£ >± #|Ó ü ø√yê*.
≈L£ &Ü u≤>T∑ HêïsTT. Çe˙ï ˇø¬ ‘sÔ· TT‘.˚ .. C≤q„ XK‚ sY
dæìe÷{ÀÁ>∑|ò” eTs√ m‘·TÔ. Á|ü‹ Áù|òyYTqT m+‘√
n+<+ä >± eT*#ê&TÉ C≤q„ XK‚ s.Y dqü ï|⁄ü s¬ &¶ç y+Ó ø≥£
sê$T¬s&ç¶ n+~+∫q e÷≥\T u≤>∑THêïsTT.
m&{ç +Ï >˝¥ À Ç+ø±dÔü Á{yÏ TY #j˚ TÓ T#T· à nì|dæ Tü +Ô ~.
Çø£ <sä Ù¡ ≈î£ &TÉ ÁøwÏ t $wjü ÷· ìø=ùd.Ô .. ‘q· T m+‘·
ÁøjÏ T˚ {yÏ Y nH˚ $wjü ÷· ìï á dìæ e÷‘√ eTs√kÕ]
Á|Pü yY #d˚ Tü ≈î£ Hêï&TÉ . dìæ e÷ n+fÒ ‘q· ≈î£ m+‘·
Çwyºü ÷Ó , z ø=‘Ô· ø<£ qä∏ T ‘sÓ ô¡ |’ #÷· |+æ #&· ÜìøÏ m+‘·
‘|· kæ Õ&Ô √ ø=+&bÉ ı\+ #÷· ùdÔ nseú¡ TÚ‘T· +~. |⁄ü døÔü +£
#·~$q yÓ+≥H˚, ø=ìï s√E\πø wüO{Ï+>¥ kÕºsYº
#X˚ Ê&+É fÒ ÁøwÏ qt T á qe\ m+‘· ø~£ *+∫+<√ ns+ú¡
#d˚ Tü ø√e#T· Ã. |Pü ]>Ô ± qe\‘√ Áù|eT˝À |&ü bç ˛sTTq
<sä Ù¡ ≈î£ &TÉ Ä Áù|eTqT y+Ó &‘ç sÓ ô¡ |’ #÷· |+æ #ê&TÉ .
59 nø√ºãsY 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£
qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr
øH¢° é ùwy˝Y À Á|uü TÑÛ ‘«· ñ<√´–˝≤ ˙≥T>± eTTkÕuÔ ’… ø±|]ü ‘q· qT‘êqT m˝≤ eT\T#T· ≈î£ Hêï&TÉ , n&$É ˝À
zãT\eTàqT ø\£ TkÕ&Ô TÉ V≤” s√. Ä dìü ïyX˚ +¯ yTÓ T‘+Ô· m˝≤+{Ï J$‘· bÕsêƒ \T Hs˚ T¡ Ã≈î£ Hêï&TÉ , ‹]– ‘q·
{À≥˝Ÿ dìæ e÷øπ ôV≤’ ˝{… .Ÿ s≈¡ î£ ˝,Ÿ yw’… yíü ‘Y C˚ Ÿ mø‡˘ Ä‘à· $XÊ«kÕìï m˝≤ bı+<ë&TÉ .. ˝≤+{Ï n+XÊ\
Áô|wHü ‡é qT yTÓ #T· Ãø√≈î£ +&Ü ñ+&˝É +Ò . Ç~ ≈L£ &Ü ø√d+ü ÁøwÏ t #ê˝≤ fyÆ… TY rdTü ≈î£ Hêï&TÉ . m|ü &‘’Ó ˚ V≤” s√
qe\˝À ˝<Ò Tä . ÁøwÏ t ÁøjÏ T˚ {$Ï {H° .˚ Á{≤ø˘ ô|ø’ Ï ekÕ&Ô √, n|ü &øç £ ÁøwÏ ≈t î£ ≈L£ &Ü Ådÿ” Hé ù|˝¢ À
|≥ü Tº e#Ã˚ d+æ ~. Çø£ nøÿ£ &TÉ ï+∫ dìæ e÷ ø¬ e¢Ì ÷ø‡˘
Ç˝≤ #|Ó ü ≈î£ +≥÷ b˛‘˚ ø=+&bÉ ı\+ qe\ø,Ï es≈¡ î£ |sü T¡ >T∑ \T ô|&TÉ ‘÷· H˚ ñ+~. á k˛¢ HsπÓ wHü é
dæìe÷≈£î ∫qï∫qï ‘˚&Ü\THêïsTT. eTØ ø£<∏äqT ô|’ ÁøwÏ t ø±dÔü <èä wºæ ô|{ºÏ ñ+fÒ u≤>T∑ +&~˚ .
e÷sπ Ãùd+‘· ‘&˚ Ü˝‘’… ˚ @MT˝eÒ ⁄. ø±øb£ ˛‘˚ e÷sT¡ Œ
#s˚ T¡ Œ˝À¢ u≤Û >+∑ >± qe\˝À ñqï ø=ìï eT+∫ ù|J*ï B+‘√bÕ≥T ø£s¡Te⁄ |ü]dæú‘·T\T, |ü#·Ã<äq+
‘sÓ ô¡ |ø’ Ï rdTü ≈î£ sê˝øÒ b£ ˛j÷· &TÉ ÁøwÏ .t z bÕs≈¡ƒ î£ &>ç ± eT<´äÛ ‘&˚ ÜqT d]ü >±Z #÷· |+æ #˝· øÒ b£ ˛j÷· &TÉ ÁøwÏ .t
eTq*ï n$ eTqdüT≈£î Vü≤‘·TÔ≈£î+{≤sTT. z }]˝À øs£ T¡ e⁄ e\¢ V≤” s√ ø=+&bÉ ı\+ yfiÓ ≤*¢ ‡ e∫Ã+
Mø£å≈£î&ç>± Ä ù|J*ï ‘Ós¡ô|’ #·÷&Ü\qT≈£î+fÒ <äH˚ bÕsTT+{ŸqT >∑{Ϻ>± mkÕº_¢wt #˚j·T˝Òø£
e÷Á‘+· ìsêX¯ ‘|· Œü <Tä . Ç+‘≈· î£ eTT+<˚ #|Ó ü ≈î£ qï≥Tº b˛j÷· &TÉ . m≥T#÷· dHæ ê |#ü ÷ <qä + øì£ |dæ Tü qÔ ï|ü &TÉ
s¬ +&TÉ qïs¡ >+∑ ≥\ dìæ e÷˝À qe\˝À ñqï<Tä qï≥Tº V≤” s√ >=Ás¬ \ eT+<qä T rdTü ø=ì ø=+&ôÉ |ø’ Ï yfiÓ &¢¯ +É
rjT· ˝+Ò . ø±ã{ºÏø=ìï ‘´· õ+#ê*‡+<.˚ ÁøwÏ t n<˚ #X˚ Ê&TÉ . <ì˚ øÏ nH˚ d+ü <V˚ ≤ü + ø\£ T>T∑ ‘T· +~. Ç˝≤+{Ï ∫qï
∫qï ˝ÀbÕ\T ñqï|üŒ{Ïø°... f…Æ>∑sY m|æk˛&é,
|ü⁄düÔø£+˝Àì ø=ìï ù|J*ï ‘Ós¡ô|’øÏ rdüT≈£î ôdø¬ +&Ü|‘tò √ nìï+{˙Ï n~>Û $∑ T+#X˚ Ê&TÉ ÁøwÏ .t
sê≈£î+&Ü |üø£ÿqô|{Ϻq ÁøÏwt... ø£<∏äq+ô|’ e÷Á‘·+
|üP]Ô>± <äèwæºô|≥º˝Òø£b˛j·÷&ÉT. dæìe÷ n+‘ê zesê˝>Ÿ ±... ø=+&bÉ ı\+ dìæ e÷ z ø=‘øÔ· <£ qä∏ T
u≤>T∑ +<ìä |dæ Tü +Ô ~ ø±˙, HeÓ Tà~>± kÕ>π ø<£ qä∏ + ø±dÔü y+Ó &‘ç sÓ ô¡ |’ Ä$wÿü ]+∫+~. k˛¢ HsπÓ wHü qé T $TqV‰ü
Çã“+~ ô|&ÉT‘·T+~. z kÕ<Ûës¡D e´øÏÔ, >=Á¬s\ sTTùd,Ô á dìæ e÷qT zkÕ] ø∫£ Ñ+· >± #÷· &=#T· Ã.
‘êHê|üÁ‹ø£ nø√ºãsY 2021 60
pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq
q
l n≥÷¢] »\|ü‹
ø√*e⁄&é ≥T u≤©e⁄&é ej·÷ {≤©e⁄&é
Á|üu≤Û dt Hê\T>T∑ ø=‘Ô· dìæ e÷\T Á|øü {£ +Ï #êsT¡ . n˙ï
ì#ÃÓ q. n+<Tä øπ , Ç|ü &TÉ |\ü Te⁄sT¡ bÕ|⁄ü\sY ‘$· Tfi¯
bÕHé Ç+&jç ÷· ∫Á‘ê˝.Ò ø√≥¢ ô|≥T㺠&,ç @&ìÓ $T~ V≤” s√\T ‘\Ó T>T∑ dìæ e÷\T #d˚ Tü HÔ êïsT¡ .
uÛ≤wü˝À¢ ìsêàD+. sêyYT#·s¡DY, m˙ºÄsY, eTùV≤wt
u≤ãT, n\T¢ nsT¡ H® ,é $»jTY <e˚ sø¡ =+&.É .. n+<]ä B $»jTY
n<˚ u≤≥. eTq ‘\Ó T>T∑ V≤” s√\T ‘\Ó T>T∑ ‘√bÕ≥T
‘·$Tfi¯+, Væ≤+B, eT\j·÷fi¯+, ø£qï&É dæìe÷ ˇø|£ ü &TÉ d÷ü |sü kY Õsº Y sõ¡ ˙ø±+‘øY Ï <X˚ e¯ T+‘ê
e÷s¬ ÿ≥T¢ ≈L£ &Ü ø¬ e’ d+ü #d˚ Tü ø√yê\H˚ |≥ü T<º \ä ‘√ Áøπ CŸ ñ+&~˚ . ø±˙ n~ >‹∑ +∫q yu’… eÑÛ +. Ç|ü &TÉ
ñHêïs¡T. n+<äT≈£î ‘·>∑Z |ü⁄Hê~ y˚düT≈£îqï e÷≥ ‘$· TfiH¯ ê&TÉ ˝À ≈L£ &Ü sõ¡ ˙ø±+‘≈Y î£ eTTqT|{ü Ïy\˚ +
≈L£ &Ü yêdeÔü yT˚ . yÓÁ] ˝Ò<äT. ej·TdüT ô|’ã&É&É+ ˇø£ ø±s¡D+. Ä
kÕHú êìï <fiä |¯ ‹ü $»jTY ÄÁø$£ T+#êsT¡ . Á|dü Tü ‘Ô +·
‘\Ó T>T∑ V≤” s√\‘√ b˛*Ñ˚
‘·$Tfi¯ V”≤s√\T ø=+‘· yÓqTø£ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT˝À d”dü˝…’q e÷dt
ã&ç ñHêïs¡T. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT V”≤s√... $»jYT. ‘·$Tfi¯Hê&ÉT‘√
H˚|<ü ä´∏ +>± kÕπ> ø<£ ä∏\‘√ rùd bÕ≥T πøs¡fi¯˝À ≈£L&Ü ã\yÓTÆq
dæìe÷\‘√ bÕHé Ç+&çj·÷ e÷s¬ ÿ{Ÿ ñ+~ n‘ì· ø.Ï Ç{e° ˝Ò
\Tø˘ sê<äT. ‘Ó\T>∑T V”≤s√˝≤¢ ‘Ó\T>∑T˝À ≈£L&Ü ‘·q dæìe÷
e÷¬sÿ{Ÿ ô|s¡>± \+fÒ yê]øÏ \qT <uä Ÿ #d˚ ÷ü Ô ø=+‘· bÕ|⁄ü \sY
ˇøf£ Ò e÷s+Z¡ ñ+~. ‘\Ó T>T∑ ˝À nj÷· ´sT¡ .
dìæ e÷ #jÓ T· ´&yÉ T˚ yêsT¡ m+#T·
≈î£ qï eP´V≤ü +. n~]+~, $õ˝Ÿ,
e÷düºsY e+{Ï ∫Á‘ê\T
‘·$Tfi¯ V”≤s√\T ‘Ó\T>∑T˝À $»jTY ì Çøÿ£ &É ì\u{… ≤sº TT.
sêDÏ+#ê\ì nqT≈£î+≥THêïs¡T. nsTT‘˚, $»jYT Ç|ü&ÉT
‘\Ó T>T∑ e÷s¬ ÿ{˝Ÿ À ì\<=≈î£ ÿø√yê \ì ô|<›ä ôdÿ#Y eT]+‘· m≈£îÿe e÷¬sÿ{Ÿ
yX˚ ÊsT¡ . bÕHé Ç+&jç ÷· e÷s¬ ÿ{øŸ Ï ‘\Ó T>T∑ dìæ e÷ bı+<ë\qT≈î£ +≥THêïsT¡ . n+<Tä øπ , ‘\Ó T>T∑ dìæ e÷
ˇ|ü ≈î£ HêïsT¡ . <sä Ù¡ ≈î£ &TÉ e+o ô|&’ |ç *ü ¢ rùd ‘<· Tä |]ü
∫Á‘+· ‘√ $»jTY ‘\Ó T>T∑ ˝ÀøÏ n&TÉ >T∑ ô|&TÉ ‘T· HêïsT¡ .
‘êHê|üÁ‹ø£ nø√ºãsY 2021 62
pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq
‘Ó\T>∑T‘√bÕ≥T ‘·$Tfi¯+, Væ≤+B uÛ≤wü˝À¢ ≈£L&Ü dæús¡|ü&ɶ q≥T&ÉT... •e
$&TÉ <\ä ne⁄‘T· +~. |øü ±ÿ bÕHé Ç+&jç ÷· ∫Á‘+· >± ø±]Ôπøj·THé. á j·TTe
ì]à+#q· THêïsT¡ ìsêà‘· ~˝Ÿ sêC.Ÿ V”≤s√ ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T
dìæ e÷ e÷s¬ ÿ{ôŸ |’ øH£ ï˚
<qäÛ Twt j·T&É+ $X‚wü+. C≤‹
s‘¡ êï\T nH˚ d÷ü |sü Y V≤æ {Ÿ
<ÛäqTwtøÏ C≤rj·T ∫Á‘êìï &s¬’Ó øº˘ #d˚ qæ nqT
kÕúsTT˝À e÷¬sÿ{Ÿ ne B|t ‘q· ‘<· Tä |]ü ∫Á‘êìï
dsü +¡ ˝<Ò Tä .n‘ì· øÏ Ç+‘≈· î£ •e ø±]øπÔ jT· H‘é √ ‘\Ó T>T∑ -
eTT+<˚ u≤©e⁄&˝é À ≈L£ &Ü ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢ rj·TqTHêïs¡T. Hêsêj·TD<ëdt
ù|sT¡ +~. s¬ +&TÉ V≤æ +B Hês+¡ >¥ á dìæ e÷ì ì]àkÕsÔ T¡ . •e ø±]øπÔ jT· Hé Ç|Œü
∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+ #ês¡T {øπÏ &{˚ ‡Ÿ ≈L£ &Ü Ç#êÃ&TÉ .
<ÛäqTwt. Vü‰©e⁄&é •e ø±]øπÔ jT· Hé Ç{° e\ q{+Ï ∫q ‘$· Tfi¯
∫Á‘+· &Üøsº£ Y ‘\Ó T>T∑ ˝À ≈L£ &Ü esT¡ DY &Üøsº£ Y ù|sT¡ ‘√
dìæ e÷˝À ≈L£ &Ü q{dÏ Tü Ô &uÉ Ÿ nsTT $&TÉ <˝ä +’… ~. ‘\Ó T>T∑ ˝À ≈L£ &Ü eT+∫
Hêïs¡T. ˇø£$<Ûä+>± zô|ì+>‡¥ ì bı+~+~.
#bÓ ÕŒ\+fÒ <qäÛ Twt ˇø£ Ç‘s· T¡ \T
>√¢ã˝Ÿ kÕºsY. nsTTHê
≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T˝À <äs¡Ù≈£î˝À¢ X¯+ø£sY
dìæ e÷\T #ù˚ d+<Tä ≈î£ ≈£L&Ü yÓTT<ä{ÏkÕ]>±
eTT+<Tä ø=#êÃsT¡ . ‘$· Tfi¯ dìæ e÷ Ç+&ÅÉ d˝º” À u≤Û Ø>± ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ n&ÉT>∑T
&ÉãT“\T ô|{Ϻ dæìe÷\T ì]à+#˚ yê] dü+K´ ô|&ÉT‘·THêïs¡T. Ç|üŒ{Ï
‘–· +Z ~. eTTK´+>± bÕHé Ç+&jç ÷· e÷s¬ ÿ{Ÿ rùd es¡≈£î ‘·q Á|ü‹ ‘·$Tfi¯
<sä Ù¡ ≈î£ \T ≈L£ &Ü ˝sÒ T¡ . X+¯ øs£ Y ‘|· Œü $T>‘∑ êyê]øÏ ∫Á‘êìï ‘Ó\T>∑T˝À &ÉuŸ
Ä \Tø˘ ˝<Ò Tä . #˚dæq X¯+ø£sY ‘=*kÕ]>±
n+<Tä øπ , <qäÛ Twt ‘\Ó T>T∑ ˝À dìæ e÷\T #d˚ Tü Ô ‘Ó\T>∑T˝À dæìe÷ì rdæ
Hêïs¡T. yÓTT<ä{Ï dæìe÷>± X‚KsY ø£eTTà\ <äs¡Ù Væ≤+B, ‘·$Tfi¯, eT\
ø‘£ «· +˝À q{+Ï #+˚ <Tä ≈î£ ˇ|ü ≈î£ HêïsT¡ . Ç{e° \ \yY j÷· fi+¯ , øq£ ï&É u≤Û w˝ü À¢ &uÉ Ÿ
k˛Øº dìæ e÷‘√ eT+∫ $»jT· + n+<Tä ≈î£ qï XK‚ sY #j˚ T· qTHêïsT¡ . sêyTY #s· D¡ Y V≤” s√>± Ç{e° ˝Ò X+¯ øs£ Y
ø£eTTà\ ‘·q ‘·<äT|ü] ∫Á‘êìï bÕHé Ç+&çj·÷ ‘q· ‘=* ‘\Ó T>T∑ ∫Á‘ê˙ï ÁbÕs+¡ _+Û #êsT¡ . Çø£ eTs√
eT÷M>± bÕH¢ é #d˚ Tü HêïsT¡ . <qäÛ Twt V≤” s√. \yY k˛Øº <äs¡Ù≈£î&ÉT *+>∑TkÕ«$T ≈£L&Ü ‘·q ‘=* ‘Ó\T>∑T
ì]à+∫q HêsêjT· D<ëdt Hês+¡ >,¥ sêy÷Ó àV≤ü Hsé êe⁄ ∫Á‘êìï Ç{°e˝Ò ôd{Ÿ ô|’øÏ rdüT¬øfi≤¢s¡T. sêyYT
ì]àdTü HÔ êïsT¡ . ‘\Ó T>T∑ , ‘$· Tfi,Ÿ V≤æ +Bu≤Û w˝ü À¢ @ø£ b˛‹Hì˚ V≤” s√>± q{dÏ Tü HÔ êïsT¡ . >‘∑ +· ˝À ∫s+¡ J$‘√
ø±\+˝À s÷¡ bı+~ $&TÉ <\ä ne⁄‘T· +~. kÕ*º Hé, eTùV≤wut ≤ãT‘√ ôdŒÌ &sÉ Y dìæ e÷\T rdqæ
XK‚ sY øe£ TTà\ ∫Á‘+· ‘√ bÕ≥T d‘æ ês¡ d+ü dúü eTTs¡T>∑<ëdt eTs√kÕ] ‘Ó\T>∑T˝À H˚s¡T>± ∫Á‘·+
ì]à+#˚ eTs√ dìæ e÷ ≈L£ &Ü n+^ø]£ +#êsT¡ <qäÛ Twt #ù˚ d+<Tä ≈î£ d<æ e∆ä Te⁄‘T· HêïsT¡ .
b
•e ø±]øπÔ jT· Hé
‘$· Tfi¯ dìæ e÷ s+¡ >+∑ ˝À $T&˝ç Ÿ sπ +CŸ V≤” s√>±
63 nø√ºãsY 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£
qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr