Nota Sains Tingkatan 2 (Bab 1)

BAB 1: BIODIVERSITI

1.1Kepelbagaian Organisma

 Apakah biodiversiti?
 Biodiversiti hayati adalah kepelbagaian organisma, sama ada mikroorganisma, haiwan

atau tumbuhan.
 Ada kerana kepelbagaian habitat dan iklim
 Kepentingan biodiversiti

Sumber makanan Tempat rekreasi Keseimbangan Perubatan Bahan mentah Pendidikan
alam industri
• Haiwan dan • Kawasan yang • Herba banyak • Manusia
tumbuhan kaya dengan • Kitaran nutrien, digunakan dalam • Kayu balak, buluh mengembangkan
membekalkan biodiversiti pendebungaan pembuatan ubat- dan rotan ialah ilmu pengetahuan
makanan kepada dapat dan interaksi ubatan dan contoh hasil dan mencipta
manusia dikembangkan antara organisma kosmetik hutan yang teknologi terkini
menjadi tempat mewujudkan digunakan untuk melalui
rekreasi keseimbangan membuat alat penyelidikan
alam. muzik, perabot saintifik
serta membina terhadap
bangunan mikroorganisma,
haiwan dan
tumbuhan.

 Pengurusan biodiversiti secara berkesan
 Mengharamkan pembunuhan atau pemerdagangan haiwan atau tumbuhan yang endemik

dan terancam melalui Akta Perlindungan Hidupan Luar 1972.

 Melindungi habitat dengan mewujudkan taman negara, taman laut, hutan simpan dan
santuari hidupan luar.

 Dipulihara melalui program pembiakan seperti tapak semaiaan anak-anak benih untuk
membantu penghutanan semula dan pusat penetasan penyu.

i INFO SAINS i INFO SAINS

Spesies endemik bermaksud Spesies endemik Langkah pemuliharaan
spesies yang hidup berkelompok biodiversity boleh dikelaskan kepada
di sesebuah lokasi tertentu. pemuliharaan in situ dan pemuliharaan ex
Contohnya haiwan dan tumbuhan situ. Pemuliharaan in situ mengekalkan
endemik di Malaysia adalah bunga spesies di habitat asal seperti taman negara,
pakma, periuk kera, penyu hutan simpan kekal dan taman laut.
belimbing, harimau Malaya dan Pemuliharaan ex situ pula mengekalkan speies
di luar habitat asal seperti zoo dan tanaman
g1a|jaPh akegredil Borneo botani

1.2 Pengelasan Organisma

 Invertebrata

Invertebrata Tanpa kaki Badan tanpa Span, buran, karang
Berkaki segmen laut, planaria, siput

Badan bersegmen Cacing pita, cacing
tanah dan lintah
Tiga pasang kaki
Semut, kupu-kupu
Lebih daripada dan lipas
tiga pasang kaki
Labah-labah, belangkas,
udang, lipan, kala jengking

 Vertebrata

Vertebrata i INFO SAINS

Ikan Mamalia Poikiloterma ialah organisma
yang mempunyai suhu badan
berubah-ubah mengikut suhu
persekitaran.
Homioterma pula ialah haiwan
yang suhu badannya malar dan
bebas daripada pengaruh suhu
persekitaran.

Amfibia Reptilia Burung

2|Page

Vertebrata

Ikan Amfibia Reptilia Burung Mamalia

- Poikiloterma - Poikiloterma - Poikiloterma - Homioterma - Homioterma
- Badan diliputi - Hidup di darat - Telur - Badan dilitupi
dan air - Badan dilitupi
sisik keras - Dilitupi kulit bercangkerang bulu pelepah bulu dan rambut
- Bernafas lembap - Bernafas melalui - Bernafas melalui
- Anak bernafas - Bernafas
melalui insang melalui insang peparu melalui peparu peparu
- Bertelur - Dewasa - Bersisik dan - Mempunyai - Persenyawaan
- Persenyawaan bernafas melalui sepasang kaki
peparu dan kulit berkulit keras bersisik dalam
luar lembap - Persenyawaan - Melahirkan dan
- Persenyawaan dalam
- Telur berlendir menyusukan anak
dalam

- Telur
bercangkerang
keras

 Pengelasan tumbuhan - Tumbuhan tidak berbunga
 Terdiri daripada lumut, paku pakis dan konifer

Tumbuhan tidak berbunga

Lumut Paku-pakis Konifer

 Membiak dengan  Membiak dengan  Membiak dengan
menghasilkan menghasilkan menghasilkan kon
spora spora
 Vaskular
 Bukan vaskular  Vaskular

3|Page

 Tumbuhan berbunga
 Menghasilkan bunga yang akan menjadi buah dan mempunyai biji.
 Setiap biji bnih mempunyai kotildeon, iaitu makanan simpanan yang digunakan oleh biji

benih untuk bercambah.
 Biji benih yang mempunyai 1 kotiledon dipanggil monokotiledon.
 Biji benih yang mempunyai 2 kotiledon dipanggil dikotiledon.

Perbezaan

Monokotiledon Dikotiledon

Dua Bilangan kotiledon Dua
Akar
Berakar serabut Daun Berakar tunjang
Batang
Daun berurat selari Daun berurat jejala
Kebanyakan pokok berbatang Contoh Kebanyakan pokok berbatang
lembut berkayu
Pokok padi dan pokok jagung Pokok tomato dan pokok durian

 Membina kekunci dikotomi
 Kekunci dikotomi adalah satu cara yang digunakan oleh ahli-ahli biologi untuk

mengenal pasti dan mengelaskan organisma-organisma secara sistematik berdasarkan
persamaan dan perbezaan.

 Kekunci dikotomi dibina daripada beberapa siri kuplet.

4|Page

 Contoh bagi haiwan:

Ikan Bawal Ayam Singa Katak Ular

Kekunci dikotomi

1. (a) Poikiloterma………………………………………………………………………. Pergi ke nombor 2

(b) Homioterma………………………………………………………………………. Pergi ke nombor 3

2. (a) Bersisik……………………………………………………………………………. Pergi ke nombor 4

(b) Tidak bersisik……………………………………………………………………... Katak

3. (a) Tidak berbulu pelepah…………………………………………………………… Singa

(b) Berbulu pelepah…………………………………………………………………... Ayam
4. (a) Tidak mempunyai insang...………………………………………………………. Ular

(b) Mempunyai insang………………………………………………………………… Ikan bawal

 Contoh bagi tumbuhan:

Pokok jagung Marchantia sp. Paku pakis Gnetum sp. Pokok bunga
matahari

Kekunci dikotomi

1. (a) Tidak berbunga .…………………………………………………………………. Pergi ke nombor 2

(b) Berbunga …………………………………………………………………………. Pergi ke nombor 3

2. (a) Tanpa vaskular .………………………………………………………………….. Marchantia sp.

(b) Mempunyai vaskular …………………………………………………………..... Pergi ke nombor 4

3. (a) Monokotiledon ……………………………………………………………………. Pokok jagung

(b) Dikotiledon ………………………………………………………………………... Pokok bunga matahari

4. (a) Tidak menghasilkan biji benih ..…………………………………………………. Paku-pakis

(b) Menghasilkan biji benih ..………………………………………………………… Gnetum sp.

5|Page