IS 06 ELECTRICAL SERVICES

Lampiran DPP C2 (b) - 1

Institut Kemahiran MARA
Kuching, Sarawak

INFORMATION SHEET

PROGRAMME SIJIL TEKNOLOGI BANGUNAN (STN)

SESSION NOV 2020 – APR 2021 SEMESTER 2
IS 06
CODE /COURSE TCB20082 SHEET NO 6
BUILDING SERVICES

LECTURER MOHAMAD AMRIE BIN WEEK
HANAPI

TOPIC UNIT 3.0 ELECTRICAL SERVICES

SUB-TOPIC 3.1 Introduction to power supply
3.2 Basic principles of domestic electrical installations.
3.3 Types of electrical phase

TOPIC At the end of the lesson, student should be able to:
LEARNING
OUTCOME 1. identify types of power supply
2. explain the principles of domestic electrical installations.
3. identify types of electrical phase

Page 1 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

Sejarah Perkembangan Sistem Bekalan Elektrik Di Malaysia

1. Bermula pada peralihan ke abad 20

2. Loke Yew dan Thamboosamy Pillai menggunakan Janakuasa elektrik
untuk menjalankan operasi perlombongan di Rawang, Selangor pada
1894.

3. Sebagai orang pertama yang menggunakan pam elektrik untuk operasi
perlombongan (permulaan kepada penggunaan tenaga elektrik di
Malaysia).

4. Pada 1894, bekalan kuasa elektrik untuk lampu jalan diperluaskan di
Pekan Rawang oleh pembekal swasta.

5. Pada 1895, Stesen keretapi di Kuala Lumpur telah menerima bekalan
tenaga elektrik.

6. Pada 1900, stesen janakuasa elektrik pertama telah dibina iaitu Stesen
Janakuasa Elektrik Sempam, Raub Pahang (dibina oleh Raub Australian
Gold Mining Company).

7. Pada pertengahan 1920 an, keadaan kebanyakan stesen janakuasa:
i. bersaiz kecil
ii. menggunakan pelbagai sumber bahan api
- minyak
- arang batu (termasuk yg berkualiti rendah)
- arang
iii. menggunakan sumber air

8. Permintaan tenaga elektrik yang semakin meningkat memerlukan:
i. perancangan melibatkan skala besar
ii. pinjaman modal yang besar dari luar negara
iii. kepakaran dari luar negara

Page 2 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

ddddd
1. Lembaga Lektrik Pusat (LLP)
- telah diwujudkan pada 1 September 1949.
- telah menjadi pemilik kepada 3 projek utama pada masa tersebut:
i. The Connaught Bridge Power Station,
ii. The Cameron Highlands Hydroelectric Project
iii. The development of a National Grid
- juga menjadi pemilik kepada 34 stesen janakuasa lain
- kapasiti penjanaan 39.88 mw
i. Stesen janakuasa stim di Bangsar - 26.5 MW
ii. Stesen janakuasa hidro di Ulu Langat - 2.28 MW
iii. Stesen janakuasa diesel -11.1 MW

Page 3 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

2. Lembaga Lektrik Negara (LLN)
- Pada 22 Jun 1965 Lembaga Lektrik Pusat telah ditukar nama kepada
Lembaga Lektrik Negara (LLN)
- LLN telah memberi penekanan kepada sepenuhnya pada
pembangunan sistem grid nasional.
- Stesen janakuasa telah ditempatkan secara strategik di:
o Paka, Terengganu
o Temengor
o Kenering
o Bersia
o Batang Padang
o Connaught Bridge
o Kapar
o Serdang
o Cameron Highland
o Prai
o Port Dickson
o Pergau
o Pasir Gudang

- Pada 1980, “loop” grid nasional akhirnya lengkap
- Grid nasional juga bersambung dengan EGAT Thailand and SP

Singapura

3. Tenaga Nasional Berhad
- Pada 1 September 1990 kerajaan telah menswastakan bekalan
elektrik – Dasar Ekonomi Baru
- Tenaga National Berhad (TNB) menggantikan LLN
- Sistem grid merupakan jaringan yang menghubungkan sistem
bekalan elektrik yang iaitu:
i. penjanaan
ii. penghantaran
iii. pengagihan

Page 4 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

Sumber-Sumber Tenaga Elektrik
1. Fosil Fuel

i. arang batu
ii. gas asli
iii. minyak
2. Nuklear
3. Renewal
i. biomas
ii. hidroelektrik
iii. solar
iv. angin
v. geotermal

Page 5 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

Kelebihan Dan Kekurangan Semua Jenis Sistem Janakuasa Elektrik

No. Jenis Sistem Kelebihan Kekurangan

1. Fosil Fuel – i. murah i. memerlukan sistem
arang batu kawalan pencemaran
udara yang mahal
(merkuri, sulfur dioksida)

ii. menyebabkan hujan
asid dan pemanasan
global

2. Nuklear i. sumber tenaga yang i. memerlukan pelaburan
murah yang besar untuk
kecemasan,
ii. menghasilkan bahan “contaiment”, bahan
buangan yang sedikit buangan radioaktif dan
sistem penyimpanan
iii. tiada kesan rumah
hijau atau hujan asid ii. memerlukan tahap
keselamatan sistem
penyimpanan yang
sangat tinggi

iii. risiko kebocoran
radioaktif

3. Hidroelektrik i. sangat murah apabila i. sumber yang terhad
empangan telah siap bergantung kepada
dibina aliran air

ii. telah banyak empangan
dibina (tidak banyak
untuk sumber akan
datang)

iii. empangan yang pecah
biasanya menyebabkan
kematian

iv. kemusnahan alam
sekitar

v. menghalang pembiakan
ikan salmon di hulu
sungai

Page 6 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

No. Jenis Sistem Kelebihan Kekurangan

4. Gas / minyak i. mudah diperolehi i. menjadi penyumbang
kepada pemanasan
global

ii. sumber bahan bakar
yang mahal

iii. harga bahan bakar turun
naik yang besar

i. terhad kepada

kawasan yang beragin

i. angin adalah ii. terhad kepada

percuma generator yang kecil;

ii. kos yang berpatutan memerlukan banyak

5. Angin untuk “renewal menara

energy” iii. memerlukan energy

iii. sesuai untuk storage yang mahal

kawasan pedalaman (bateri)

iv. risiko runtuh jika belaku

ribut taufan

i. terhad kepada

kawasan yang

mempunyai pancaran

matahari yang

mencukupi

6. Solar i. solar adalah percuma ii. memerlukan kawasan
yang luas untuk

menjana tenaga

elektrik yang sedikit

iii. memerlukan energy

storage yang mahal

(bateri)

7. Biomas i. mewujudkan i. tidak cekap jika plant
peluang pekerjaan kecil digunakan
jika plant yang kecil
diwujudkan ii. menyumbang kepada
pemanasan global

Page 7 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

Sistem Grid Kebangsaan

1. Grid kebangsaan merupakan jaringan penghantaran tenaga elektrik yang
menghubungkan:
a) penjanaan
b) penghantaran
c) pengagihan

2. 420 substation dihubungkan melalui talian penghantaran yang beroperasi
pada 132, 275, 500 kV

3. Stesen Janakuasa Utama:
i. Hidroelektrik
- Stesen Janakuasa Sultan Mahmud, Tasik Kenyir, Terengganu
- Stesen janakuasa Sultan Ismail Petra, Pergau, Kelantan
- Stesen janakuasa Temenggor, Perak
- Stesen Janakuasa Chenderoh, Perak
- Stesen Janakuasa Sultan Idris, Lata Iskandar, Perak

ii. Stesen Janakuasa Arang Batu
- Stesen Janakuasa Lumut, Pantai Remis, Perak
- Stesen Janakuasa Manjung, Perak
- Stesen Janakuasa Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah, Kapar,
Selangor

iii. Stesen Janakuasa Minyak
- Stesen janakuasa Tuanku Jaafar, Port Dickson
- Stesen janakuasa Tanjung Kling, Melaka

iv. Stesen Janakuasa Turbin Gas
- Stesen janakuasa Sultan Iskandar, Pasir Gudang
- Stesen Janakuasa Serdang, Selangor

v. Stesen Janakuasa Turbin Gas Dan Minyak
- Stesen janakuasa Sultan Ismail, Paka, Terengganu

Page 8 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1

4. Stesen Janakuasa Turbin Stim
- Stesen Janakuasa Connought Bridge, Klang, Selangor

Sistem Pendawaian

1. Sistem Pendawaian ialah satu sistem pemasangan litar-litar elektrik yang
merangkumi - pengalir, penebat dan perlindungan mekanik untuk kabel
yang digunakan.

2. Faktor pemilihan sistem pendawaian ialah:
i. Jenis beban yang hendak dipasang
- arus besar / kecil, pegun/mudahalih.

ii. Keadaan tempat pemasangan
- Jenis bangunan lama/baru, kayu/ simen

iii. Jenis voltan bekalan
- 1 fasa atau 3 fasa.

iv. Masa menyiapkan. -
- merugikan jika disiapkan lewat

v. Kekemasan & kecantikkan
- kehendak pengguna

vi. Keadaan sekeliling
- keadaan khusus, lembab/berminyak dll.

vii. Perubahan & Penambahan litar akan datang
- kekal /sementara (diubah).

viii. Tempoh ketahanan pemasangan
- tempoh lama & kekal /sementara.

ix. Kos perbelanjaan
- kemudahan dapatkan pekerja/alat-alat ganti.

Page 9 of 10

Lampiran DPP C2 (b) - 1
REFERENCE

1. Benjamin Stein, (2000), Mechanical And Electrical Equipment for
Buildings, 9th Edition, John & Sons. Inc.

2. David V. Chadderton. (1991). Building Services Engineering, E & FN
SPON.

3. Frederick E Hall. (1994). Building Services and Equipment, Vol 2, 2nd
Eition. Longman.

Page 10 of 10