การงานอาชีพ ป.6 หน่วยที่ 1

วชิ าการงานอาชพี

ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่

หน่วยการเรียนรู้ที่

เรื่อง.....งานบ้าน

การดแู ลรักษาสมบัตภิ ายในบา้ น

มารยาทในการทางานกับสมาชิก
ในครอบครัวและผู้อน่ื

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้: นกั เรยี นรูห้ ลกั การดแู ลรกั ษาสมบตั ิภายในบา้ นและทางานบา้ นใหส้ าเรจ็ ราบรน่ื
ตวั ชีว้ ัด 1.อภปิ รายแนวทางในการทางานและปรบั ปรุงการทางานแตล่ ะ่ ขนั้ ตอน ง1.1ป 6/1
2.ใชท้ กั ษะการจดั การในการทางานและมีทกั ษะการทางานรว่ มกนั ง1.1 ป 6/2
3.ปฎิบตั ิตนอยา่ งมีมารยาทในการทางานกบั ครอบครวั และผอู้ ่ืน ง 1.1 ป 6/3

ารดแู ลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ น

ภายในบ้านมสี ่ิงอานวยความสะดวกในการดาเนินชีวติ ประจาวนั
มากมาย เช่น เคร่ืองเรือน เคร่ืองใช้ไฟฟ้า ถ้ารู้จกั ใช้งานอย่างระมัดระวงั
และดแู ลรักษาอย่างถกู วธิ ี จะช่วยยดื อายุการใช้งาน ทาใหป้ ระหยัด
ค่าใช้จา่ ยในการซ่อมบารุงหรือซอื้ ใหม่ได้

เครื่องเรือน เครื่องใช้ไฟฟ้า

๑. หลักการดแู ลรักษาสมบัตภิ ายในบ้าน

๑.๑ ใช้งานอย่างระมดั ระวังไมใ่ หช้ ารุดเสียหาย

๑.๒ เมอื่ พบว่าชารุดเพยี งเลก็ น้อย ทส่ี ามารถซ่อมแซมเองไดใ้ หร้ ีบซ่อมแซมทนั ที ไม่ควรปล่อยทงิ้ ไว้จน
ไม่สามารถซ่อมแซมได้ และหากไม่มคี วามรู้เร่ืองการซ่อมแซม ควรบอกพอ่ แม่หรือผู้ปกครอง

๑.๓ ทาความสะอาดอย่างน้อยสัปดาหล์ ะ ๑ ครั้ง ไปพร้อม ๆ กับการปัดกวาด เช็ด ถูบา้ น

๑.๔ เลอื กใช้วัสดุ อุปกรณใ์ นการทาความสะอาดใหเ้ หมาะสมกบั ชนิด
ของวัสดุทใ่ี ช้ทาเครื่องเรือนและลักษณะงาน

๑.๕ ศกึ ษาวธิ ีใช้และการทาความสะอาดเครื่องเรือนหรือเคร่ืองใช้ไฟฟ้า
ตามคู่มอื การใช้งานใหเ้ ข้าใจ แล้วปฏบิ ตั ติ ามอย่างระมัดระวัง

๑.๖ จดั เกบ็ เคร่ืองเรือนและเคร่ืองใช้ไฟฟ้าใหเ้ ข้าท่ี หลังจาก เคร่ืองเรือนและเคร่ืองใช้ไฟฟ้าภายในบา้ น
ทาความสะอาดเสร็จแล้ว ด้วยความระมดั ระวัง

๒. ประโยชนข์ องการดแู ลรักษาสมบัตภิ ายในบ้าน

สมบัตภิ ายในบ้านสะอาด สวยงามน่าใช้
ฝึ กใหร้ ู้จกั หน้าทแี่ ละความรับผดิ ชอบในฐานะสมาชกิ ในบ้าน
ยดื อายุการใช้งานของสมบัตภิ ายในบ้าน
สร้างลักษณะนิสัยทดี่ ใี นการใช้สง่ิ ของอย่างรู้คุณค่า
ประหยัดรายจา่ ยของครอบครัวในการซ่อมแซมหรือซอื้ ใหม่

๓. ทกั ษะการจดั การในการทางานและทกั ษะการทางานร่วมกัน

การดแู ลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ นอย่างเป็ นระบบ ควรมีทกั ษะการจัดการในการทางานและ
ทกั ษะการทางานร่วมกนั ดงั นี้

๓.๑ ทกั ษะการจัดการในการทางาน หมายถงึ ความพยายามของบุคคลทจ่ี ะจดั ระบบงานในการทางานเป็ นรายบุคคล และ
จัดระบบคนในการทางานกลุ่มเพอ่ื ใหท้ างานสาเร็จตามเป้าหมายอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ โดยมกี ระบวนการดงั นี้
๑) การวิเคราะหง์ าน เป็ นการพจิ ารณางานทจ่ี ะทาในเร่ืองความยากงา่ ยของวิธีการทางาน ระยะเวลาในการทางาน
วัสดุ อุปกรณ์ และเคร่ืองมอื ทตี่ อ้ งใช้ในการทางาน จานวนคนทจี่ ะใช้ทางาน ความสามารถของคนทจี่ ะทางาน
แตล่ ะอย่างใหส้ าเร็จไดด้ ี เพอ่ื เป็ นแนวทางในการวางแผนการทางาน
๒) การวางแผนในการทางาน เป็ นการกาหนดเป้าหมายของงานทจี่ ะทา กาหนดวธิ กี ารทางาน วัสดุ อุปกรณ์ และ
เครื่องมอื ทจ่ี ะใช้งาน กาหนดระยะเวลาในการทางาน จานวนคนทท่ี างาน ระบุหน้าทก่ี ารทางานของแตล่ ะคน
ตามความถนัดและความสามารถ เพอื่ ใหก้ ารทางานบรรลุเป้าหมายโดยประหยดั เวลา แรงงาน และคา่ ใช้จ่าย
รวมทงั้ มคี วามปลอดภยั ในการทางาน
๓) การปฏบิ ตั งิ านตามลาดบั ขัน้ ตอน เป็ นการปฏบิ ตั งิ านตามแผนงานทวี่ างไว้อยา่ งเป็ นขัน้ ตอน เพอ่ื ลดความซา้ ซอ้ น
ในการทางาน
๔) การประเมนิ ผลการทางาน เป็ นการตรวจผลการปฏบิ ัตงิ านหรือผลงานทท่ี าเสร็จแล้ว ว่าเรียบร้อย สาเร็จตรงตาม
เป้าหมายทวี่ างไว้หรือไม่ มขี ้อบกพร่องอยา่ งไร เพอ่ื ทจี่ ะไดป้ รับปรุงแก้ไขใหด้ ขี นึ้

ตัวอย่างการใช้ทกั ษะการจดั การตามกระบวนการทางาน
การทาความสะอาดเครื่องเรือนไม้

๑. การวเิ คราะหง์ าน
• การทาความสะอาดเครื่องเรือนไม้เป็ นงานงา่ ย เพราะมวี ธิ ีการทางานไม่ซับซ้อน ยุ่งยาก
• ตรวจดคู วามสกปรกของเครื่องเรือนไม้ว่ามคี วามยากหรืองา่ ยในการทาความสะอาด และมปี ริมาณความสกปรกมากหรือน้อย

๒. การวางแผนในการทางาน
• กาหนดเป้าหมายในการทางาน เช่น เครื่องเรือนไม้สกปรก เน่ืองจากฝ่ ุนละอองและมรี อยขูดขดี ดงั นั้น เป้าหมายในการทางาน

คอื เครื่องเรือนไม้สะอาดไม่มรี อยขูดขดี
• กาหนดวิธกี ารทางาน ๑) ใช้ไมก้ วาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออก ๒) ใช้ผ้าแหง้ เนือ้ นุ่มเชด็ ถ้ามรี อยขูดขดี ใหใ้ ช้ผ้าแหง้ สะอาดชุบนา้ มันชัก

เงาเชด็ รอยขูดขดี นั้น
• กาหนดวัสดุ อุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการทางาน ไม้กวาดขนไก่ ผ้าเนือ้ นุ่ม นา้ มันชักเงา
• กาหนดระยะเวลาในการทางาน ๓๐ นาที
• กาหนดผู้รับผดิ ชอบในการทางาน ตนเอง

๓. การปฏบิ ัตงิ านตามลาดบั ขัน้ ตอน ทาความสะอาดเครื่องเรือนไม้ตามแผนการทางานทว่ี างไว้
๔. การประเมนิ ผลการทางาน ตรวจเคร่ืองเรือนไม้ว่าสะอาดหรือไม่ รอยขูดขดี ลบเลือนหรือไม่ ถ้ายังไม่เรียบร้อย จงึ ทาความสะอาด
ซา้ อกี ครั้ง

การดแู ลรักษาสมบตั ภิ ายในบา้ นอยา่ งเป็ นระบบ ควรมที กั ษะการจัดการในการทางานและ
ทกั ษะการทางานร่วมกนั ดงั นี้

๓.๒ ทกั ษะการทางานร่วมกัน หมายถงึ การทางานเป็ นกลุ่มร่วมกับผู้อนื่ ไดอ้ ย่างมคี วามสุข โดยมุ่งเน้นใหท้ างานอยา่ ง
มกี ระบวนการตามขัน้ ตอน และฝึ กการทางานกลุ่ม รู้จักบทบาทหน้าทภ่ี ายในกลุ่ม ฝึ กทกั ษะในการฟัง พดู สรุปผล
นาเสนอรายงานและมคี ุณธรรมในการทางานร่วมกัน งานบา้ นทต่ี อ้ งอาศัยทกั ษะการทางานร่วมกัน ไดแ้ ก่ งานทาสี
รั้วบา้ น งานซอ่ มแซมทอ่ ประปา หรืองานครัว ซงึ่ งานบ้านเหล่านี้ ตอ้ งอาศัยสมาชกิ ในบา้ นร่วมกันคดิ วางแผน ปฏบิ ัติ
และประเมนิ ผลการทางานร่วมกัน ตอ้ งรู้จักการแบ่งหน้าทกี่ ันทาตามความสามารถมกี ารเปิ ดโอกาสใหส้ มาชิกทุกคน
ในบา้ นไดร้ ่วมกันแสดงความคดิ เหน็ ดงั นั้น ทกุ คนในบ้านจงึ สลับกันเป็ นผู้พดู และผู้ฟังทดี่ ี เพอื่ ใหง้ านบ้านเป็ นท่ี
พงึ พอใจของสมาชกิ ทุกคนในบา้ น

๔. การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเครื่องเรือน

เคร่ืองเรือน เป็ นสิ่งของทส่ี ามารถเคลอ่ื นยา้ ยได้ ทม่ี ปี ระโยชนใ์ ช้สอย และใช้ตกแตง่ หอ้ งต่าง ๆ
ภายในบา้ นใหส้ วยงามได้ เช่น ตใู้ ส่หนังสอื ชัน้ วางของ โตะ๊ และเก้าอรี้ ับประทานอาหาร ชุดรับแขก
โคมไฟฟ้า

เคร่ืองเรือนตา่ ง ๆ ภายในบ้านมหี ลายประเภท และประกอบขนึ้ มาจากวัสดุหลายชนิด เช่น ไม้ ผา้
หนังแทห้ รือหนังเทยี ม เหลก็ สเตนเลส พลาสตกิ ซงึ่ วัสดุแตล่ ะชนิดตอ้ งการการดแู ลและมวี ธิ กี ารทาความ
สะอาดแตกตา่ งกัน ดงั นี้

๔.๑ เคร่ืองเรือนไม้ มจี ุดเดน่ อยทู่ ค่ี วามสวยงามตามธรรมชาตขิ องเนือ้ ไม้แตเ่ มอ่ื ถูกนา้ หรือความชนื้
จะโป่ งพอง อกี ทงั้ เกดิ รอยขดี ข่วนจากการใช้งานปกตหิ รือจากสัตวเ์ ลีย้ งในบ้านไดง้ า่ ย
การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเครื่องเรือนไม้ มวี ธิ กี ารดงั นี้

๑) วางเครื่องเรือนไม้ในบริเวณทรี่ ่ม แหง้ และไม่เปี ยกชนื้

๒) เคร่ืองเรือนไม้ทมี่ รี อยขดี ข่วนใหใ้ ช้ผ้าแหง้ สะอาดชุบนา้ มันชักเงา ถรู อยขดี ข่วนนั้น แล้วทงิ้ ไว้ใหแ้ หง้

๓) เครื่องเรือนไม้ทมี่ ฝี ่ ุนละอองเกาะโดยไม่มรี อยเปื้ อนอน่ื ใหใ้ ช้ไม้กวาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออกหรอื ใช้ผ้าแหง้
เนือ้ นุ่มเชด็

๔) เครื่องเรือนไม้ทเี่ กดิ รอยคราบเป็ นวงใหใ้ ช้กระดาษซบั ชนิดหนาวางทบั เหนือรอย แล้วใช้เตารดี
ทร่ี ้อนปานกลางวางนาบซา้ กันหลาย ๆ ครั้งจนกว่ารอยนั้นจะจางหายไป หรือใช้ผ้าแหง้ สะอาด
หรือชุบนา้ มันการบูรเชด็ ถจู นรอยหายไป

๕) เครื่องเรือนไม้ทมี่ รี อยคราบจากสใี หใ้ ช้ผ้าชุบนา้ มันสนเชด็ ออก
แล้วใช้ผ้าชุบนา้ มันชักเงาถใู หส้ ะอาดอกี ครั้ง

เครื่องเรือนไม้ชนิดตา่ ง ๆ ๖) เคร่ืองเรือนไม้ทเ่ี ปื้ อนนา้ ตาเทยี น ใหข้ ูดนา้ ตาเทยี นออกแล้วใช้ผ้า
ชุบนา้ มันสนเชด็ ใหส้ ะอาด

๔.๒ เคร่ืองเรือนหวาย หวายเป็ นวัสดุธรรมชาติ ลาต้นมีลักษณะกลมเป็ นเส้นเหนียวสคี ลา้ ยตน้ ไผ่ นิยมนามา
ทาเครื่องจกั สานและเคร่ืองเรือน เส้นหวายทน่ี ามาใช้ทาเคร่ืองเรือน หลังจากถัก สาน พนั สอด ใหเ้ ป็ น
รูปทรงตามตอ้ งการแล้ว มักทาดว้ ยสารเคลอื บเงา เช่น แล็กเกอร์
การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเครื่องเรือนหวายมวี ธิ กี าร ดงั นี้
๑) เครื่องเรือนหวายทม่ี ฝี ่ ุนละอองเกาะ ใหใ้ ช้ไม้กวาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออกแล้วเชด็ ดว้ ยนา้ ยาเคลอื บเงา
เป็ นครั้งคราว
๒) เครื่องเรือนหวายทมี่ คี ราบสกปรกตดิ แน่นทเี่ ชด็ ดว้ ยผ้าแหง้ ไม่ออก ใหใ้ ช้เคร่ืองฉีดพน่ นา้ ชนิดฝอย
ละเอยี ด หรือฝักบวั ฉีดทาความสะอาดแล้วผงึ่ แดดใหแ้ หง้ สนิทก่อนเกบ็ เข้าที่ เพอื่ ป้องกันเชอื้ รา
๓) เคร่ืองเรือนหวายทเี่ กดิ การหย่อนตวั เป็ นแอ่ง สามารถทาใหค้ นื ตวั ไดบ้ างส่วน โดยการลา้ งเก้าอหี้ วาย
ดว้ ยนา้ สบรู่ ้อน ๆ แล้วล้างดว้ ยนา้ สะอาด และนาไปผงึ่ แดดใหแ้ หง้

เคร่ืองเรือนหวายชนิดตา่ ง ๆ

๔.๓ เครื่องเรือนหนัง เคร่ืองเรือนหนังมี ๒ ประเภท ไดแ้ ก่ เคร่ืองเรือนหนังแทแ้ ละเคร่ืองเรือนหนังเทยี ม
เคร่ืองเรือนหนังแทจ้ ะดหู รูหราเป็ นธรรมชาตแิ ละฝ่ ุนเกาะไดย้ ากกว่าเคร่ืองเรือนบุผ้า สาหรับเคร่ืองเรือน
หนังเทยี ม ผลิตจากพลาสตกิ ประเภทพยี ู (PU) และพวี ซี ี (PVC) จะทาเลียนแบบหนังแท้ จงึ มวี ิธีดแู ล
รักษาคล้ายกนั
การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเครื่องเรือนหนังมวี ธิ ีการ ดงั นี้

๑) เคร่ืองเรือนหนังแทแ้ ละหนังเทยี มทมี่ ฝี ่ ุนเกาะ ใหใ้ ช้ผ้าสะอาดชุบนา้ บดิ หมาด ๆ เชด็ ทาความสะอาด
เป็ นประจา

๒) เครื่องเรือนหนังแทแ้ ละหนังเทยี มทมี่ รี อยเปื้ อน ใหใ้ ช้ผ้าชุบนา้ สบ่อู ่อน ๆ ถเู บา ๆ จนรอยเปื้ อน
หมดไป และใช้ผ้าแหง้ เชด็ ใหส้ ะอาดอกี ครั้ง

เคร่ืองเรือนหนังแท้ เครื่องเรือนหนังเทยี ม ๓) เคร่ืองเรือนหนังแท้ ในการทาความสะอาดตอ้ งใช้นา้ ยา
ทาความสะอาดหนังแทเ้ ทา่ นั้น ใช้นา้ ยารักษาหนังเชด็ ถูเป็ น
ประจา เพอื่ ป้องกันไม่ใหห้ นังแตก แหง้ หรือแขง็ กระดา้ ง และหา้ ม
ใช้สารเคมที เ่ี ป็ นกรด

๔) เครื่องเรือนหนังแทแ้ ละหนังเทยี มหา้ มใช้นา้ ยาทมี่ นี า้ มนั สน
ทนิ เนอร์ และแอลกอฮอลเ์ ป็ นส่วนผสมในการทาความสะอาด

๔.๔ เคร่ืองเรือนบุผ้า ผ้า ทาจากวัสดุธรรมชาติ เมอ่ื ใช้งานจงึ รู้สกึ ถงึ ความสบาย เพราะไม่ร้อน แตจ่ ะพบ
ปัญหาเกยี่ วกับฝ่ ุนละอองเกาะตดิ และเครื่องเรือนมคี วามชนื้ ทาใหเ้ กดิ กลิ่นไม่พงึ ประสงค์
การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเคร่ืองเรือนบุผ้ามวี ธิ ีการดงั นี้

๑) เครื่องเรือนบุผ้าทม่ี ฝี ่ ุนละอองเกาะตดิ ใหใ้ ช้ไม้กวาดขนไก่ปัดฝ่ ุนออกหรือใช้เครอื่ งดดู ฝ่ ุน
ดดู ฝ่ ุนละอองไปทงิ้ เป็ นประจา

๒) เคร่ืองเรือนบุผ้าทเี่ ปี ยกนา้ ใหร้ ีบใช้ผ้าซับนา้ ออกใหห้ มดแล้วใช้ไดรเ์ ป่ าผมเป่ าใหแ้ หง้

เครื่องเรือนบุผ้า ๓) เครื่องเรือนบุผ้าทม่ี ขี นของสัตวเ์ ลยี้ ง เช่น แมว สุนัข เกาะตดิ ใหใ้ ช้ลูกกลงิ้
ชนิดมกี าวกลงิ้ บริเวณทม่ี ขี นสัตวห์ รือใช้กระดาษกาวพนั รอบนิว้ มือโดยให้
ดา้ นทมี่ กี าวหนั ออกดา้ นนอก แล้วแตะบริเวณทมี่ ขี นสัตวเ์ พอ่ื เกบ็
รายละเอยี ดเล็ก ๆ น้อย ๆ

๔) เครื่องเรือนบุผ้าทม่ี รี อยเปื้ อนคราบอาหาร ใหใ้ ช้ผ้าสะอาดชุบนา้ สบู่
หรือผงซกั ฟอกเชด็ รอยเปื้ อน แล้วซับออกดว้ ยผ้าแหง้ สะอาด

๔.๕ เคร่ืองเรือนโลหะ โลหะทนี่ ิยมทาเป็ นเคร่ืองเรือน เช่น เหล็ก อะลูมเิ นียม สเตนเลส โครเมยี ม
ซงึ่ เครื่องเรือนทท่ี าจากโลหะเหล่านีจ้ ะแขง็ แรง ทนทาน แตบ่ างชนิดอาจไม่ทนตอ่ ความชนื้ และเกิดสนิมได้
เช่น เคร่ืองเรือนทท่ี าจากเหล็ก
การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเครื่องเรือนโลหะมวี ธิ ีการ ดงั นี้
๑) จัดวางเครื่องเรือนโลหะในบริเวณทแ่ี หง้ ไม่เปี ยกชนื้
๒) เชด็ ทาความสะอาดเครื่องเรือนโลหะดว้ ยผ้าแหง้ สะอาดเป็ นประจา
๓) ถ้าเครื่องเรือนโลหะเปี ยกนา้ ควรเชด็ ใหแ้ หง้ ทนั ที

เครื่องเรือนเหล็กพน่ สี เครื่องเรือนอะลูมเิ นียม เครื่องเรือนสเตนเลส เคร่ืองเรือนเหลก็ ชุบโครเมยี ม

นอกจากเคร่ืองเรือนทก่ี ล่าวมานี้ ปัจจุบนั ยังมเี คร่ืองเรือนพลาสตกิ ผลติ
ออกมาใหใ้ ช้กันมากขนึ้ ความแขง็ แรงทนทานขนึ้ อยกู่ ับชนิดของพลาสตกิ การดแู ล
รักษาและทาความสะอาดเคร่ืองเรือนพลาสตกิ ทาไดโ้ ดยวางไว้ในทร่ี ่ม หลีกเลยี่ ง
การโดนแดดจดั ใช้ฟองนา้ ชุบนา้ ยาล้างจานหรือนา้ ผสมผงซักฟอก ขัดถูแล้วล้าง
ออกดว้ ยนา้ สะอาด จากนั้นเช็ดใหแ้ หง้ จงึ นามาใช้งาน

๕. การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเคร่ืองใช้ไฟฟ้า

เครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบา้ น ซง่ึ ทางานไดด้ ว้ ยพลังงานไฟฟ้ามหี ลายชนิด เช่น โทรทศั น์
ตเู้ ยน็ เคร่ืองเสียง พดั ลม เตาไมโครเวฟ กระตกิ นา้ ร้อน เตารีด

การดแู ลรักษาและทาความสะอาดเครื่องใช้ไฟฟ้าแตล่ ะชนิดมวี ธิ ีการแตกตา่ งกนั ซงึ่ ศกึ ษา
ไดจ้ ากคมู่ อื การใช้และดแู ลรักษาทแ่ี นบมากับเคร่ืองใช้ไฟฟ้าชนิดตา่ งๆ ดงั ตวั อย่าง

เครื่องใช้ไฟฟ้า การดูแลรักษา การทาความสะอาด

โทรทศั น์ ๑. เลือกใช้เสาอากาศคุณภาพดี ตดิ ตัง้ นอกบา้ น โดยหนั ๑. เชด็ ดว้ ยผ้าแหง้ นุ่ม ๆ ส่วนจอภาพใช้ผ้านุ่ม
เสาอากาศไปทางทต่ี ัง้ ของสถานีในลักษณะตงั้ ฉาก ชุบนา้ บดิ หมาดเช็ดแล้วใช้ผ้าแหง้ นุ่ม ๆ เช็ด
อกี ครั้ง
๒. วางโทรทศั นใ์ นบริเวณทมี่ อี ากาศถา่ ยเทไดด้ ี และหา่ ง
จากผนังอยา่ งน้อย ๑๐ เซนตเิ มตร เพอ่ื ใหร้ ะบายความ ๒. โทรทศั นจ์ อแบนหรือทเี่ รียกว่าจอแอลซดี ี
ร้อนจากตัวเครื่องไดส้ ะดวก (LCD) ใหใ้ ช้ผ้าอ่อนนุ่มชุบนา้ อุ่นบดิ หมาด ๆ
เชด็ หน้าจอไปทางเดยี วกัน จากบนลงล่าง
๓. ไม่ควรปรับจอภาพใหส้ ว่างมากเกนิ ไป เพราะจะทาให้ หรือซ้ายไปขวากไ็ ด้
หลอดภาพมอี ายุสัน้ และสิน้ เปลืองพลังงานไฟฟ้า

๔. เมอ่ื เลกิ ใช้งานควรถอดปล๊ักไฟทุกครั้ง

เคร่ืองใช้ไฟฟ้า การดูแลรักษา ๑. การทาความสะอาด
๒.
ตเู้ ยน็ ๑. ไม่ควรเปิ ด-ปิ ดตเู้ ยน็ บอ่ ย ๆ หรือใส่ของร้อนในต้เู ยน็ ใช้ผ้านุ่มชุบนา้ บดิ หมาด ๆ เชด็ ภายนอก
เพราะจะทาใหส้ นิ้ เปลืองพลังงานไฟฟ้า ตู้เยน็ ส่วนภายในใช้ผ้าชุบนา้ ยาทาความ
สะอาด บดิ หมาด ๆ เชด็ สาหรับถาดหรอื
๒. ไม่ควรใส่ของในตเู้ ยน็ จนแน่นเพราะจะทาใหค้ วามเยน็ ชั้นวางทถ่ี อดได้ ใหถ้ อดออกมาล้างดว้ ย
หมุนเวยี นไม่สะดวก อาหารทไ่ี ม่ได้รับความเยน็ นา้ ยาล้างจานและนา้ สะอาด จากนั้นผึ่ง
เพยี งพออาจเน่าเสยี ได้ หรือเชด็ ใหแ้ หง้ แล้วนามาใส่ในตู้เยน็
ดงั เดมิ
๓. หม่ันละลายนา้ แขง็ เมอื่ สังเกตเหน็ ว่านา้ แขง็ เกาะ
ช่องแช่แขง็ หนาเกิน ๑ เซนตเิ มตร โดยกดสวิตชล์ ะลาย
นา้ แขง็

๔. หา้ มใช้มดี ของแหลมหรือของมคี มแซะนา้ แขง็ ในช่อง
แช่แข็ง

๕. ตงั้ อุณหภมู ภิ ายในตเู้ ยน็ ใหเ้ หมาะสมตามคู่มอื การใช้
งานเพอ่ื ประหยัดพลังงานไฟฟ้า

เคร่ืองใช้ไฟฟ้า การดูแลรักษา การทาความสะอาด

พัดลม ๑. ไม่ควรเสยี บปล๊ักไฟทงิ้ ไว้โดยเฉพาะพดั ลมทม่ี รี ะบบ ๑. ถอดใบพดั และตะแกรงครอบใบพดั แล้ว
รโี มตคอนโทรล นาไปล้างทาความสะอาด ผ่ึงลมหรือเชด็
ใหแ้ ห้งก่อนนามาประกอบเข้ากับตวั พัดลม
๒. เมอ่ื ไม่ใช้พดั ลมควรปิ ดไว้เพอ่ื ใหม้ อเตอรไ์ ด้พกั และไม่
เสื่อมสภาพเร็วเกนิ ไป ๒. หยอดนา้ มันจกั รบริเวณจุดหมุนของพดั ลม
เพอื่ ป้องกันไม่ใหฝ้ ื ดและเกดิ เสยี งดงั ขณะ
๓. ควรวางพัดลมใหห้ า่ งจากผนังหอ้ งประมาณ ๑๐-๑๒ นิว้ พดั ลมหมุน

เครื่องเสียง ๑. ไม่วางเคร่ืองเสยี งไว้ใกล้หน้าต่างหรือทท่ี แ่ี สงแดด ๑. ภายนอกใช้ไม้กวาดขนไกป่ ัดฝ่ ุนหรือใช้ผ้า
ส่องถงึ หรือวางใกล้อ่างนา้ หรือก๊อกนา้ หรือทที่ มี่ ี แหง้ เนือ้ นุ่มเชด็ ฝ่ ุนออก
ความชืน้ สูง
๒. ภายในควรใช้นา้ ยาล้างหวั อ่านซดี เี ดอื นละ
๒. ไม่ควรใช้ของแหลมหรือของมคี มงดั แงะเคร่ืองเสยี ง ๑ ครั้ง โดยปฏบิ ัตติ ามคู่มอื ทแี่ นบมากับ
ในกรณีทแ่ี ผ่นซดี คี ้างในตวั เคร่ือง ควรนาไปให้ช่าง
ผลิตภณั ฑ์
ซ่อมแซม

เคร่ืองใช้ไฟฟ้า การดูแลรักษา การทาความสะอาด

เตาไมโครเวฟ ๑. ใช้ภาชนะเฉพาะทใี่ ช้กับไมโครเวฟเทา่ นั้น และภาชนะ ๑. ภายนอกและภายในเตาไมโครเวฟ ใช้ผ้านุ่ม
อุ่นอาหารควรเลอื กใช้ทม่ี ฝี าปิ ด เพอ่ื ป้องกันอาหาร สะอาดชุบนา้ ผสมนา้ ยาล้างจานบดิ หมาด ๆ
กระตกิ นา้ ร้อนไฟฟ้า กระเดน็ เปื้ อนภายในเตาไมโครเวฟ เชด็ แล้วเชด็ ซา้ ด้วยผ้าแหง้ เนือ้ นุ่ม

๒. ตัง้ อุณหภมู ใิ นการอุ่นอาหารหรือปรุงอาหารให้ ๒. ถา้ มรี อยเปื้ อนบนเตาไมโครเวฟทไ่ี ม่สามารถ
เหมาะสมตามคู่มอื การใช้งาน เชด็ ออกด้วยนา้ ยาล้างจานไดใ้ หโ้ รยผง
เบกกงิ โซดาหรือผงฟูลงบนฟองนา้ แล้วนาไป
ขัดบริเวณทเี่ ปื้ อน จากนั้นเชด็ ดว้ ยผ้าชุบนา้
บดิ หมาด ๆ และผ้าแหง้

๑. ถา้ ไม่มนี า้ ในกระตกิ นา้ ร้อนไฟฟ้า ไม่ควรเสียบปล๊ักไฟ ๑. ภายนอกใช้ผ้าชุบนา้ ผสมนา้ ยาล้างจานเช็ด
ทงิ้ ไว้ แล้วเชด็ ตามดว้ ยผ้าชุบนา้ บดิ หมาดและ

๒. ตรวจดูสายไฟของกระตกิ นา้ ร้อนไฟฟ้าก่อนใช้ว่า ผ้าแหง้
ประกอบแน่นตดิ กับตวั เคร่ืองหรือไม่ และมกี ารชารุด ๒. ภายในกระตกิ ถ้ามตี ะกรันควรเทนา้ ออก

หรอื ไม่ ถา้ ชารุดควรรีบซ่อมแซมก่อนใช้งาน ใหห้ มดก่อนรอใหก้ ระตกิ นา้ ร้อนไฟฟ้าเยน็
จงึ นาไปล้างโดยใช้ฟองนา้ ชุบนา้ เชด็ ใหท้ ่วั
๓. หา้ มใช้แผ่นขัดหรือของมคี มขูด หรือขัดภายในกระตกิ แล้วล้างดว้ ยนา้ สะอาดจากนั้นคว่าใหแ้ หง้
นา้ ร้อนไฟฟ้า เพราะจะทาใหส้ ารเคลือบภายในกระตกิ
นา้ ร้อนไฟฟ้าหลุดออกมาได้ กอ่ นนามาใช้

๔. ไม่ควรวางกระตกิ นา้ ร้อนไฟฟ้าใกล้บริเวณทม่ี นี า้ หรือ
เปี ยกชืน้ เพราะอาจเกดิ ไฟฟ้าลัดวงจรและเกดิ สนิมได้

เครื่องใช้ไฟฟ้า การดแู ลรักษา การทาความสะอาด

เตารีดไฟฟ้า ๑. เตารีดตอ้ งแหง้ อยู่เสมอเวลาฉีดพน่ นา้ ลงบนผ้าต้องทา ๑. ถอดปล๊ักไฟแล้วใช้ผ้าแหง้ นุ่ม เช็ดท่วั เตารดี
ใหห้ า่ งจากเตารีด ขณะยังอุ่น ๆ

๒. ถา้ แผ่นความร้อนของเตารีดทสี่ ัมผัสกับผ้าทาด้วยเหลก็ ๒. ถา้ เตารีดมรี อยไหม้ ใหถ้ เู ตารีดกลับไป
ควรทานา้ มันหล่อลืน่ หรือเทยี นไขหรือนา้ ยาเคลอื บ กลับมาบนใบตองดา้ นทมี่ นี วล จนใบตอง
เตารดี ทกุ สองเดอื น เกอื บไหม้เป็ นสีนา้ ตาลแก่ จะทาใหร้ อยไหม้
หลุดได้งา่ ย และทาใหเ้ ตารีดรีดไดล้ น่ื ขนึ้
๓. ปรับอุณหภมู เิ ตารีดใหเ้ หมาะสมกับชนิดของผ้าทจ่ี ะรีด หรือใช้เทยี นไขถูบริเวณรอยไหม้จนเทยี นไข
โดยดจู ากคู่มอื การใช้งานทแ่ี นบมากับเตารีด ละลายแล้วใช้ผ้าแหง้ เชด็ ทาความสะอาดอีก
ครั้งจนรอยหายไป

ารยาทในการทางานกบั สมาชกิ ในครอบครัวและผู้อนื่

การทางานร่วมกบั สมาชิกในครอบครัวและ
ผู้อน่ื เช่น การทางานบา้ น การทารายงานกับเพอื่ น
ในกลุ่ม การเกบ็ ขยะรอบชุมชนทอี่ าศัยอยู่ ควรมี
มารยาททดี่ ตี อ่ กัน เพอ่ื ใหท้ กุ คนทท่ี างานร่วมกันมี
ความสบายใจในการทางาน ซงึ่ จะช่วยใหง้ านตา่ ง ๆ
สาเร็จอยา่ งรวดเร็ว ราบร่ืน ไม่มปี ัญหา และไดผ้ ลงาน
ทม่ี คี ุณภาพ

มารยาทในการทางานร่วมกับสมาชกิ ในครอบครัวและผู้อนื่
มแี นวทางดงั นี้

๑. ทางานตามหน้าทท่ี ไ่ี ดร้ ับมอบหมายใหส้ าเร็จลุล่วงดว้ ยความขยัน อดทน รับผดิ ชอบและซอื่ สัตย์
๒. ไม่เกย่ี งงานหรือเอาเปรียบผู้อนื่ เพราะการเกย่ี งงานหรือเอาเปรียบผู้อนื่ เป็ นการแสดงความไม่มนี า้ ใจ ทาให้

ผู้อน่ื เดอื ดร้อน จงึ ไม่มใี ครตอ้ งการทางานร่วมดว้ ย นอกจากนีย้ งั ทาใหง้ านล่าช้าและเสียหายได้
๓. มคี วามกล้าในการเสนอความคดิ เหน็ อยา่ งมเี หตุผลและไม่ผดิ ศลี ธรรมเพอื่ ใหก้ ารทางานประสบความสาเรจ็

เกิดประโยชนต์ ่อส่วนรวมมากกวา่ ประโยชนส์ ่วนตน
๔. ยอมรับฟังความคดิ เหน็ ของผู้อนื่ เพราะความคดิ เหน็ ของผู้อน่ื อาจจะมปี ระโยชนต์ อ่ การทางาน และ

ก่อใหเ้ กดิ ผลดมี ากกว่าผลเสยี สามารถนามาปรับปรุงแก้ไขการทางานหรือผลงานใหด้ ขี นึ้ ได้
๕. ยอมรับมตสิ ่วนใหญ่ของผู้ร่วมงาน มาใช้เป็ นแนวปฏบิ ัตใิ นการทางานใหบ้ รรลุเป้าหมาย
๖. ช่วยเหลือซง่ึ กันและกันในการทางาน ตามกาลังความสามารถและโอกาสทพ่ี บ

มารยาทในการทางานร่วมกับสมาชกิ ในครอบครัวและผู้อนื่
มแี นวทางดงั นี้

๗. พดู คุยกันดว้ ยวาจาสุภาพ ไม่ตะคอกเสียงดงั และไม่แสดงกริ ิยาอาการไม่เหมาะสม เมอ่ื เกดิ ความไม่พอใจ
ในขณะทที่ างานร่วมกัน

๘. ในกรณีการสร้างผลงานตา่ ง ๆ เช่น ประดษิ ฐส์ ง่ิ ของเคร่ืองใช้ ทารายงานทาโครงงาน ตอ้ งไม่เลียนแบบ
ความคดิ ของผู้อน่ื หรือคดั ลอกผลงานของผู้อน่ื มาใช้เพอื่ ประโยชนใ์ นการทางานของตนเอง

๙. ร่วมมอื ร่วมใจ ระดมความคดิ ในการแกป้ ัญหาใหส้ าเรจ็ ลุล่วง
๑๐. กล่าวคาว่า “ขอบคุณ” เมอื่ ผู้อน่ื ทางานแทนหรือช่วยเหลอื งานของตนเองและกล่าวคาว่า “ขอโทษ” เมอ่ื

ทางานผดิ พลาดหรือทาใหผ้ ู้อนื่ เดอื ดร้อน พร้อมกับปรับปรุงแก้ไขการทางานของตนเองใหด้ ขี นึ้
๑๑. มนี า้ ใจและรู้จกั การชนื่ ชมผู้อน่ื เมอ่ื ทางานไดด้ ี และไม่ซา้ เตมิ ผู้ทที่ างานผดิ พลาด พร้อมกับใหก้ าลังใจ

ซง่ึ กันและกัน เพอ่ื ใหผ้ ู้ร่วมงานทางานร่วมกันจนสาเร็จตามเป้าหมาย

แบบพัฒนาทกั ษะ
ในการทาข้อสอบปรนัยเพอื่ ประเมนิ ผลตวั ชวี้ ัด

๖รายวชิ าพนื้ ฐานการงานอาชีพ
ชั้นประถมศกึ ษาปี ที่

หน่วยการเรียนรู้ท่ี งานบ้าน

๑. การปฏบิ ตั ใิ นข้อใดช่วยประหยัดเงนิ ในการซอื้ สมบตั ภิ ายในบา้ น

ใช้งานอยา่ งระมดั ระวัง ทาความสะอาดเดอื นละ ๑ ครั้ง

เลือกอุปกรณท์ าความสะอาดราคาแพง นาออกมาแล้วใหเ้ กบ็ เข้าทเี่ ดมิ หลังจาก
ทาความสะอาด

เฉลย เพราะทาใหอ้ ุปกรณไ์ ม่ชารุดเสยี หาย

๒. เคร่ืองเรือนไม้ทฝ่ี ่ ุนละอองเกาะโดยไม่มรี อยเปื้ อนอนื่
ควรทาความสะอาดอย่างไร

ใชผ้ ้าแหง้ นุ่ม ๆ เช็ด ใช้ผ้าชุบนา้ บดิ หมาด ๆ เช็ด

ใช้นา้ มันชักเงาถบู ริเวณทฝ่ี ่ ุนเกาะ ใช้นา้ มันการบรู ถบู ริเวณทฝ่ี ่ ุนเกาะ

เฉลย เพราะทาใหไ้ ม่เกิดคราบหลังจากเชด็ ฝ่ ุน

๓. ถ้าเคร่ืองเรือนหนังมรี อยเปื้ อนทใ่ี ช้ผ้าชุบนา้ เช็ดไมอ่ อกควรทาอยา่ งไร

ใช้นา้ ยาเคลอื บเงาบริเวณทม่ี รี อยเปื้ อน ใช้ผ้าชุบนา้ ยาล้างจานเช็ดแรง ๆ

ใชผ้ ้าชุบแอลกอฮอลเ์ ช็ดเบา ๆ ใชผ้ ้าชุบนา้ สบอู่ ่อน ๆ ถูเบา ๆ

เฉลย เพราะนา้ สบู่ไม่ทาลายเครื่องเรือนหนังและสามารถขจดั คราบสกปรกได้

๔. การใช้งานโทรทศั นข์ ้อใดทาใหส้ ิน้ เปลืองพลังงานไฟฟ้ามากทสี่ ุด

เลอื กใช้เสาอากาศทต่ี ดิ ตงั้ ในบา้ น ใช้ผ้าชุบนา้ บดิ หมาด ๆ เชด็
ปรับจอภาพใหส้ ว่างมาก ๆ ทาความสะอาดโทรทศั น์

วางโทรทศั นไ์ วช้ ดิ กับผนัง

เฉลย เพราะเป็ นการปรับการทางานของโทรทศั นซ์ งึ่ ทาใหส้ นิ้ เปลืองพลังงานไฟฟ้ามากขนึ้

๕. ขอ้ ใดเป็ นการใช้ทกั ษะการวเิ คราะหง์ าน

ปฏิบัตติ นใหไ้ ดต้ ามเป้าหมาย เลือกวธิ ีการทางานทด่ี ที สี่ ุด

วางกรอบหรือจดั ระบบวธิ ีการทางาน ตรวจสอบผลงานแล้วปรับปรุงแก้ไข

เฉลย เพราะการวเิ คราะห์ หมายถงึ การพจิ ารณาไตร่ตรองเลือกวธิ ีการทางานทด่ี ที ส่ี ุด

๖. เมื่อเพอ่ื นแสดงความคดิ เหน็ เกยี่ วกับการทางานกลุ่ม นักเรียนควร
ปฏบิ ัตติ นอยา่ งไร

ไม่สนใจฟังเพอื่ น เลอื กปฏบิ ตั ติ ามเพอื่ นทนั ที

ไม่ยอมรับฟังความคดิ เหน็ ของเพอื่ น รับฟังความคิดเหน็ และตัดสนิ ใจร่วมกัน
อย่างมีเหตผุ ล

เฉลย เพราะเป็ นการสร้างความสามัคคใี นหมู่คณะ

๗. การกาหนดวธิ ีการทาความสะอาดเคร่ืองใช้ไฟฟ้าใหป้ ลอดภยั
จากการถกู ไฟฟ้าดดู เป็ นการใช้ทกั ษะในข้อใด

ทกั ษะการปฏบิ ัติ ทกั ษะการวางแผน

ทกั ษะการประเมนิ ผล ทกั ษะการวิเคราะหง์ าน

เฉลย เพราะเป็ นการกาหนดแนวทางการทางานใหป้ ลอดภัย

๘. การใช้ผงเบกกงิ โซดาทาความสะอาดรอยเปื้ อนบนเตาไมโครเวฟแทน
การใช้นา้ ยาล้างจานทที่ าไปแล้วไม่ไดผ้ ล เป็ นการใช้ทกั ษะข้อใด

ทกั ษะการประเมินผล ทกั ษะการวเิ คราะห์

ทกั ษะการวางแผน ทกั ษะการปฏบิ ตั ิ

เฉลย เพราะเป็ นการนาผลการทางานทผี่ ิดพลาดมาปรับปรุงแก้ไขใหด้ ขี นึ้

๙. ข้อใดเป็ นการปฏบิ ัตติ นอยา่ งมีมารยาทในการทางานร่วมกับ
สมาชกิ ในครอบครัว

เกย่ี งงานดว้ ยการหาเหตุผลมาอ้างว่า ทางานโดยยดึ ถอื ความคิดเหน็ ของตนเอง
ตนเองเจบ็ ป่ วย เป็ นใหญ่

ช่วยเหลือพท่ี างานบา้ นเมอ่ื ไดร้ ับค่าจ้าง ทางานตามหน้าทที่ ไี่ ดร้ ับมอบหมายให้
หรอื รางวลั สาเร็จ

เฉลย เพราะเป็ นการแสดงถงึ การมคี วามรับผิดชอบ ซง่ึ เป็ นมารยาทอย่างหนึ่งในการทางาน
ร่วมกับสมาชกิ ในครอบครัว

๑๐. เม่ือเพอื่ นปฏบิ ตั งิ านไดด้ นี ักเรียนควรแสดงมารยาทในการทางาน
ร่วมกนั อยา่ งไร

กล่าวช่นื ชมและแสดงความยนิ ดกี ับ ใหเ้ พอื่ นทางานเพม่ิ ขนึ้
เพอื่ น

ใหเ้ พอ่ื นเป็ นหวั หน้า เฉย ๆ ไม่พดู อะไร

เฉลย เพราะการกล่าวคาช่ืนชมใหก้ ับเพอื่ นเป็ นการแสดงมารยาททด่ี ใี นการทางานร่วมกนั