รายงานผลการปฏิบัติงานปีงบประมาณ 2566 ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์กาญจนบุรี สำนักพัฒนาอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์
วิสัยทัศน์ “มุ่งมั่นพัฒนาความมั่นคงด้านอาหารสัตว์”
หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์กาญจนบุรี ที่ตั้ง : ม.4 บ้านท่าข้ามสุด ตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี พื้นที่ถือครอง : 671 ไร่ เขตพื้นที่รับผิดชอบ : จังหวัดกาญจนบุรี ลักษณะพื้นที่ : พื้นที่ส่วนใหญ่ เป็นพื้นที่ลาดชัน(ภูเขา) สลับกับที่ราบ
ประวัติการก่อตั้ง ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์กาญจนบุรี เริ่มก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2537 และหลังจากนั้นได้ 3 ตุลาคม 2545 กรมปศุสัตว์อนุมัติให้ยุบสถานีอาหารสัตว์กาญจนบุรี และมอบพื้นที่ให้สำนักควบคุม ป้องกัน และบำบัดโรคสัตว์ และวันที่ 20 กันยายน 2560 ได้มีคำสั่งกำหนดอำนาจหน้าที่ของศูนย์วิจัยและพัฒนา อาหารสัตว์กาญจนบุรี มีพื้นที่ทั้งหมด จำนวน 671 ไร่ ได้รับอนุญาตเข้าใช้ประโยชน์ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ฉบับที่ 45/2536 จำนวน 421 ไร่ และฉบับที่ 444/2536 จำนวน 250 ไร่ แต่ใช้พื้นที่เพียง 610 ไร่
อาณาเขตและที่ตั้งจังหวัดกาญจนบุรี -ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดอุทัยธานี จังหวัด ตากและสหภาพเมียนมาร์ -ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดราชบุรีและจังหวัด นครปฐม -ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดสุพรรณบุรี -ทิศตะวันตก ติดต่อกับสหภาพเมียนมาร์
อาณาเขตและที่ตั้งอำเภอทองผาภูมิ -ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก และอำเภอบ้านไร่ จังหวัดอุทัยธานี -ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี -ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอศรีสวัสดิ์ จังหวัดกาญจนบุรี -ทิศตะวันตก ติดต่อกับประเทศพม่า (อำเภอผิ่ง อำเภอต่อตุง จังหวัดทวาย)
หน้าที่ความรับผิดชอบ 1. ศึกษา วิเคราะห์ วิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีด้านอาหารสัตว์ที่เหมาะสมในพื้นที่รับผิดชอบ 2. ทดสอบ สาธิต เผยแพร่ และถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านอาหารสัตว์ให้แก่เกษตรกรและเจ้าหน้าที่ ผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่รับผิดชอบ 3. วิเคราะห์ ตรวจสอบ คุณค่าทางอาหารสัตว์ และตรวจสอบคุณภาพเมล็ดพันธุ์พืชอาหารสัตว์ เพื่อ สนับสนุนงานวิจัย และให้บริการแก่เกษตรกร 4. ผลิตเมล็ดชั้นพันธุ์คัด เมล็ดชั้นพันธุ์หลัก เมล็ดชั้นพันธุ์จำหน่าย และเสบียงสัตว์เพื่อสนับสนุนกิจกรรม ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และช่วยเหลือเกษตรกรที่ประสบภัยธรรมชาติในพื้นที่รับผิดชอบ 5. ประสานแผนการปฏิบัติงานด้านอาหารสัตว์กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 6. ตรวจสอบและรับรองการผลิตพันธุ์พืชอาหารสัตว์ และเสบียงสัตว์ของเกษตรกรเครือข่าย 7. ให้คำปรึกษา แนะนำทางวิชาการด้านอาหารสัตว์ 8. ปฏิบัติงานอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมาย โครงสร้างการบริหารงานศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์กาญจนบุรี ผ ู ้ อำ นวยกำรศ ู นยว ์ิ จัยและพัฒนำอำหำรสัตวกำญจนบุรี ์ งำนวิชำกำร - วิจัยทดสอบ สาธิต - ถ่ายทอดเทคโนโลยี อาหารสัตว์ งำนบริหำร - ธุรการ - พัสดุ - การเงินและบัญชี งำนผลิต - เมล็ดพันธุ์ - ท่อนพันธุ์ - เสบียงสัตว์ งำนช่ำง - เครื่องจักรกลการเกษตร - ยานพาหนะ
อัตรากำลังศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์กาญจนบุรี ข้าราชการ จำนวน 1 อัตรา ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์กาญจนบุรี นักวิชาการสัตวบาลปฏิบัติการ เจ้าพนักงานธุรการปฏิบัติงาน นายณรงค์ศักดิ์ ละคร เจ้าพนักงานสัตวบาลปฏิบัติงาน ว่าง ว่าง ว่าง
พนักงานราชการ จำนวน 4 อัตรา นายประวิทย์ นิลภา พนักงานขับเครื่องจักรกลเบา
พนักงานจ้างเหมาบริการ จำนวน 4 อัตรา นายมงคล เพ็ดช์ริด พนักงานรักษาความปลอดภัย นายอาคม ทองเชื้อ พนักงานขับรถ
กิจกรรมหลัก : พัฒนาอาหารสัตว์ 1. กิจกรรมย่อย : ผลิตพันธุ์พืชอาหารสัตว์ ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมย่อยผลิตพันธุ์พืชอาหารสัตว์ ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ ผลิตเมล็ดพันธุ์พืชอาหารสัตว์ ถั่วฮามาต้า (CS) กิโลกรัม 200 ปัญหาอุปสรรค 1. สภาพอากาศมีความชื้นสูง ทำให้ต้นถั่วเกิดเชื้อราและเน่า จึงทำให้ผลผลิตเมล็ดพันธุ์ถั่วฮามาต้า ไม่ได้ตามเป้าหมาย ข้อเสนอแนะ 1. เลื่อนระยะการเพาะปลูกออกไป จากเดิม การเพาะกล้า การเตรียมแปลง
การปลูกถั่วฮามาต้า การกำจัดวัชพืช
การใส่ปุ๋ย การปูผ้า
การเก็บเกี่ยว การทำความสะอาดเบื้องต้น
ชั่งน้ำหนัก บรรจุถุง
ตารางที่ 2 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ ผลิตท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ หญ้าแพงโกลา กิโลกรัม 21,000 24,100 114.76 หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 กิโลกรัม 21,000 21,000 100 หม่อน กิโลกรัม 400 400 100 หญ้าสยาม กิโลกรัม 15,000 12,000 80 กระจายท่อนพันธุ์สู่เกษตรกร ราย 115 49 42.61 ผลิตกล้าพันธุ์พืชอาหารสัตว์ (ถั่วลิสง เถาฟลอริเกรซ) ถุง 500 500 100 กระจายกล้าพันธุ์สู่เกษตรกร ราย 10 10 100 ปัญหาอุปสรรค 1. หญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 หม่อน และหญ้าใบมันสยาม เกษตรกรมีความต้องการที่จะนำไปปลูก น้อย 2. สถานที่ตั้งของศูนย์ฯอยู่ห่างไกลจากเกษตรกร ทำให้ต้องใช้เวลานานในการเดินทางมารับท่อน พันธุ์ ข้อเสนอแนะ 1. อยากเพิ่มเป้าหมายท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ที่เกษตรกรนิยมนำไปปลูกให้มากขึ้น และลด เป้าหมายท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ที่เกษตรกรไม่นิยมปลูกให้น้อยลง แปลงท่อนพันธุ์หญ้าแพงโกลา
แปลงท่อนพันธุ์หญ้าเนปียปากช่อง 1 แปลงท่อนพันธุ์หญ้าสยาม
แปลงท่อนพันธุ์หม่อน 2. กิจกรรมย่อย : พัฒนาความมั่นคงด้านเสบียงสัตว์ ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมย่อยพัฒนาความมั่นคงด้านเสบียงสัตว์ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ ผลิตเสบียงสัตว์ หญ้าแห้ง กิโลกรัม 60,000 60,000 100 หญ้าแห้ง GAP กิโลกรัม 6,400 6,400 100 หญ้าเนเปียร์หมัก กิโลกรัม 6,000 6,000 100 หญ้าสด กิโลกรัม 6,000 6,000 100 แจกเสบียงสัตว์ช่วยเหลือผู้ประสบภัย หญ้าแห้ง ราย 200 121 60.50 หญ้าแห้ง GAP ราย - - - ข้าวโพดหมัก ราย - - - หญ้าเนเปียร์หมัก ราย 12 13 108.33 หญ้าสด ราย 12 8 66.67 คลังเสบียงสัตว์ตำบล แห่ง 2 2 100 ปัญหาอุปสรรค 1. พื้นที่เป็นเขาสูงเครื่องจักรชำรุดบ่อยและไม่เหมาะกับสภาพพื้นที่ทำให้การผลิตล่าช้า 2. เครื่องจักรไม่เพียงพอในการผลิต ข้อเสนอแนะ -
อัดหญ้าแพงโกลาแห้ง ขนหญ้าแพงโกลาแห้งอัดฟ่อนเข้าโรงเก็บ
ตัดหญ้าเนเปียร์ปากช่อง1 นำมาหมักใส่ถุง
คลังเสบียงสัตว์ประจำตำบล
3. กิจกรรมย่อย : พัฒนาอาชีพพืชอาหารสัตว์ ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมย่อยพัฒนาอาชีพพืชอาหารสัตว์ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ ผลิตท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ เกษตรกรผลิตท่อนพันธุ์พืชอาหาร สัตว์จำหน่าย ราย 1 1 100 ผลผลิตท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ จำหน่าย กิโลกรัม 10,000 10,000 100 ผลิตเสบียงสัตว์จำหน่าย เกษตรกรผลิตเสบียงสัตว์จำหน่าย ราย 8 8 100 ผลผลิตเสบียงสัตว์จำหน่าย กิโลกรัม 60,000 60,000 100 จัดทำแปลงผลิตหญ้าแพงโกลา GAP ภายในหน่วยงาน แปลง 1 1 100 แปลงของเกษตรกร แปลง - - - ตรวจรับรองแปลงหญ้าแพงโกลา GAPเกษตรกร ราย - - - 1. สนับสนุนให้เกษตรกรประกอบอาชีพผลิตท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ และเสบียงสัตว์จำหน่าย 2. มีท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ และเสบียงสัตว์คุณภาพดีจำหน่ายอย่างเพียงพอ 3. เปิดโอกาสให้เกษตรกรที่มีความประสงค์จะปลูกสร้างแปลงพืชอาหารสัตว์ ใช้ท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ และเสบียงสัตว์คุณภาพดีสำหรับลดต้นทุนค่าอาหารสัตว์ ปัญหาอุปสรรค 1. เกษตรกรมีพื้นที่จำกัดในการปลูกพืชอาหารสัตว์ ข้อเสนอแนะ 1. ส่งเสริมเกษตรกร/กลุ่มเกษตรกรปลูกพืชอาหารสัตว์เพิ่มขึ้นในพื้นที่ที่เหมาะสม
4. กิจกรรมย่อย : โครงการสำรองเสบียงสัตว์ ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมย่อยโครงการสำรองเสบียงสัตว์ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ ผลิตเสบียงสัตว์จำหน่าย กิโลกรัม 5,000 5,000 100 ปัญหาอุปสรรค 1. กิจกรรมสำรองเสบียงสัตว์ฯ จะสามารถดำเนินการผลิตหญ้าแห้งได้หลังจากผลิตหญ้าแห้งตาม กิจกรรมพัฒนาความมั่นคงด้านเสบียงสัตว์ครบตามเป้าหมายเสร็จสิ้นก่อน จึงจะทำการผลิต เสบียงสัตว์ตาม กิจกรรมสำรองเสบียงสัตว์ฯ ได้ ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่จะเข้าสู่ช่วงฤดูฝน ทำให้เป็น อุปสรรคในการผลิตหญ้าแห้ง ข้อเสนอแนะ 1. อยากได้งบประมาณในการผลิตกิจกรรมสำรองเสบียงสัตว์ฯ เพิ่มมากกว่าเดิม
กิจกรรมหลัก : ส่งเสริมปศุสัตว์อินทรีย์ ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมหลักส่งเสริมปศุสัตว์อินทรีย์ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ ศูนย์ต้นแบบฟาร์มปศุสัตว์อินทรีย์ จัดทำแปลงอินทรีย์ในหน่วยงาน แปลง 1 1 100 ปัญหาอุปสรรค - ข้อเสนอแนะ -
2.งานตามนโยบาย งานนโยบายกรมปศุสัตว์ ผลการดำเนินงาน โครงการขยายพื้นที่ปลูกพืชอาหารสัตว์ 50,000 ไร่ เพื่อลดต้นทุนด้านอาหารสัตว์ กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ จำนวนเกษตรกรเข้าร่วมโครงการฯ ราย 102 91 89 จำนวนพื้นที่ทั้งหมด ไร่ 694 292 42 ปัญหาอุปสรรค 1. เกษตรกรไม่มารับท่อนพันธุ์พืชอาหารสัตว์ได้ทั้งหมด เนื่องจากประสบปัญหาภัยแล้ง ทำให้ไม่ สามารถปลูกพืชอาหารสัตว์ได้ 2. สถานที่ตั้งของศูนย์ฯอยู่ห่างไกลจากเกษตรกรจึงไม่สะดวกมารับท่อนพันธุ์ได้ครบตามเป้าหมาย ข้อเสนอแนะ -
กิจกรรมหลัก : ความหลากหลายทางชีวภาพด้านปศุสัตว์ กิจกรรมย่อย : ปรับปรุงพันธุ์และอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพพืชอาหารสัตว์ ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมย่อยปรับปรุงพันธุ์และอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพพืชอาหาร สัตว์ ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ 1. จำนวนแปลงทดสอบสาธิตพืชอาหาร สัตว์พันธุ์ดี แปลง 1 1 100 แปลงทดสอบสาธิตพืชอาหารสัตว์พันธุ์ดีจำนวน 40 แปลง
แปลงทดสอบสาธิตพืชอาหารสัตว์พันธุ์ดี
เก็บผลผลิตแปลงพืชอาหารสัตว์พันธุ์ดี
กิจกรรมหลัก : พัฒนาการผลิตปศุสัตว์ กิจกรรมย่อย : การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตปศุสัตว์ในฟาร์มเกษตรกร ผลการดำเนินงาน ตารางที่ 1 ผลงานของกิจกรรมย่อยการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตปศุสัตว์ในฟาร์มเกษตรกร ปีงบประมาณ 2566 กิจกรรม หน่วยนับ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ สร้างฟาร์มต้นแบบการจัดการอาหารเพื่อ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสัตว์ โคนม ฟาร์ม 5 3 60 โคเนื้อ ฟาร์ม 5 5 100 แพะ - แกะ ฟาร์ม 4 6 150 สำรวจ บริการและให้คำแนะนำฟาร์ม เกษตรกรจัดการด้านอาหารสัตว์ ราย 140 140 100 บริการวิเคราะห์คุณภาพอาหารสัตว์ ตัวอย่าง 5 5 100 ➢ สร้างฟาร์มต้นแบบ เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตปศุสัตว์ในฟาร์มเกษตรกร โดยการแนะนำการจัดการอาหารสัตว์ให้เหมาะสม และส่งเสริมปลูกพืชอาหารเพื่อใช้เป็นแหลง อาหารหยาบอย่างเพียงพอ ลดต้นทุนค่าอาหาร และเพิ่มผลผลิต ➢ โคนม จำนวน 3 ฟาร์ม 1. นายสงวณ อินต๊ะ 412 ม.9 ต.วังด้ง อ.เมืองกาญจนบุรีจ.กาญจนบุรี 2. น.ส.วาสนา แม้นเดช 266 ม.9 ต.วังด้ง อ.เมืองกาญจนบุรีจ.กาญจนบุรี 3. น.ส.สมฤทัย ชูระมาณ 246 ม.9 ต.วังด้ง อ.เมืองกาญจนบุรีจ.กาญจนบุรี ➢ โคเนื้อ จำนวน 5 ฟาร์ม 1. นายปิยวัฒน์ แสงชมพู 45/3 ม.6 ต.ลิ่นถิ่น อ.ทองผาภูมิจ.กาญจนบุรี 2. นายแจ่ม อุตสาหะ 34 ม.4 ต.หินดาด อ.ทองผาภูมิจ.กาญจนบุรี 3. นายวัลลพ สิทธิสร 46/2 ม.6 ต.ลิ่นถิ่น อ.ทองผาภูมิจ.กาญจนบุรี 4. นายศิริชัย สุริวงษ์ 2/6 ม.3 ต.หินดาด อ.ทองผาภูมิจ.กาญจนบุรี 5. นายสะแตโจ ทองผาภูมิฐิติ 22/10 ม.3 ต.หินดาดา อ.ทองผาภูมิจ.กาญจนบุรี ➢ แพะ - แกะ จำนวน 6 ฟาร์ม 1. นายแจ๋ว อ่ำสกุล 444/277 ม.5 ต.สิงห์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี 2. นายมานพ ดีท้วม 444/183 ม.5 ต.สิงห์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี 3. นายรณฤทธิ์ โหรา 444/125 ม.5 ต.สิงห์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี 4. นายสมเกียรติ มีไชย 444/325 ม.5 ต.สิงห์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี 5. นายสมชาย ห้าวหาญ 444/279 ม.5 ต.สิงห์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี 6. นายสมบูรณ์ เชื้อเพชร 444/264 ม.5 ต.สิงห์ อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี
แนะนำการปลูกหญ้าเนเปียร์ปากช่อง 1 ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกหญ้าแพงโกลา
บริการแนะนำการจัดการอาหารสัตว์ ➢ สำรวจปริมาณวัตถุดิบอาหารสัตว์และราคาโดยเฉลี่ยในพื้นที่ จ.กาญจนบุรี ที่ ชนิด ราคา (บาท/กก.) 1 กากถั่วเหลือง 23.5 2 กากปาล์มเนื้อใน 8.5 3 รำละเอียด 12.5 4 ผิวถั่วเหลือง 11.5 5 ข้าวโพดบด 12.3 6 ปลายข้าว 15 7 มันเส้น 9.9 8 หญ้าเนเปียร์หั่นบรรจุถุง 1.5 9 ต้นข้าวโพดแอ้หั่นบรรจุถุง 1.8 10 ฟางข้าว 2.3 11 หญ้าแพงโกลา (แห้ง) 5
กิจกรรม บูรณาการกับหน่วยงานอื่นๆ ร่วมพัฒนาชุมชนบ้านท่าข้ามสุด