การบริหารจัดการเพื่อเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนและครูด้วยการเป็นองค์กรคุณธรรมด้วยนวัตกรรม PTN NICE MODEL โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง”

คำนำ การบริหารจัดการเพื่อเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนและครูด้วยการเป็นองค์กร คุณธรรมด้วยนวัตกรรม PTN NICE MODEL โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” สู่ความมีวินัยและ รับผิดชอบเล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อเข้าร่วมกิจกรรมของโครงการโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. กิจกรรมการประกวด นวัตกรรมสร้างสรรค์คนดี เพื่อส่งเสริมผู้บริหารและครู ผลิตนวัตกรรม สร้างสรรค์คนดี ให้เหมาะสมกับ โรงเรียน ส่งผลให้นักเรียนได้รับการพัฒนาจนเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และมีเจตคติที่ดีในการ พัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน ขอขอบคุณคุณครู บุคลากร ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่ให้ความร่วมมือ และสนับสนุนในการทำกิจกรรมจนประสบผลสำเร็จด้วยดีมา ณ โอกาสนี้ด้วย นางสุมาลี รามฤทธิ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง”

สารบัญ เรื่อง หน้า ชื่อผลงาน ๑ สอดคล้องกับคุณลักษณะ ๑ ชื่อเจ้าของผลงาน ๑ ๑. ความสำคัญของผลงานนวัตกรรม ๑ ๑.๑ ความเป็นมาและสภาพปัญหา ๑ ๑.๒ แนวคิดหลักการสำคัญ ๒ ๒. จุดประสงค์และเป้าหมายของผลงานนวัตกรรม ๒ ๓. กระบวนการผลิตผลงานหรือขั้นตอนการดำเนินงาน ๓ ๔. ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ ๗ ๕. ปัจจัยความสำเร็จ ๑๑ ๖. บทเรียนที่ได้รับ ๑๒ ๗. การเผยแพร่/การได้รับการยอมรับ/รางวัลที่ได้รับ ๑๒ ๘. เงื่อนไขความสำเร็จ ๑๒ ภาคผนวก ๑๓

๑ การบริหารจัดการเพื่อเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนและครู ด้วยการเป็นองค์กรคุณธรรมด้วยนวัตกรรม PTN NICE MODEL โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” ชื่อเจ้าของผลงานนวัตกรรม นางสุมาลี รามฤทธิ์ โรงเรียน ปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” สังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาปทุมธานี โทรศัพท์๐๒-๕๘๑๑๘๒๕ โทรสาร ๐๒-๕๘๑๕๕๗๑ ประเภทผลงาน ด้านการบริหาร สอดคล้องกับคุณลักษณะโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. ☑ ความพอเพียง ☑ ความกตัญญู ☑ ความซื่อสัตย์สุจริต ☑ ความรับผิดชอบ ☑ อุดมการณ์คุณธรรม ☑ คุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน มีวินัย ใส่ใจรับผิดชอบ ประกอบจิตสาธารณะ รายละเอียดเอกสารการนำเสนอผลงานนวัตกรรม ๑.ความสำคัญของผลงานนวัตกรรมที่นำเสนอ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และแก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๔๕ กำหนด จุดมุ่งหมายของการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี คนเก่ง และสามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีคุณภาพเป็น มนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งร่างกายจิตใจ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรม และวัฒนธรรมในการดำรงชีวิต โรงเรียนในฐานะหน่วยงานทางสังคมที่มีความใกล้ชิดกับนักเรียนมากที่สุดจึงมีภารกิจที่สำคัญในการพัฒนานักเรียน ทั้งทางด้านความรู้และคุณธรรมจริยธรรม โดยอาศัยความร่วมมือในการพัฒนาจากทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อจัดการศึกษาระดับมัธยมศึกษาให้มีความเป็นเลิศทาง วิชาการ และคุณธรรม ภายใต้บริบท ปรัชญา เอกลักษณ์ของโรงเรียน อัตลักษณ์ของนักเรียนวิสัยทัศน์ และพันธกิจ ในการขับเคลื่อนแผนงาน/โครงการต่างๆ ของโรงเรียน ที่จะส่งเสริมให้โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง”เป็น องค์กรคุณธรรมต้นแบบ โดยมุ่งพัฒนาบุคลากรทั้งผู้บริหาร ครู นักเรียนและและบุคลากรของโรงเรียน ให้มีทัศนคติ วิธีคิด และการประพฤติปฏิบัติที่สะท้อนคุณธรรมจริยธรรม และค่านิยมที่เหมาะสมกับสังคมไทย โดยมีความมุ่งหวัง เจตนารมณ์และปฏิญญาร่วมกันคือ “ความเป็นเลิศทางวิชาการ และคุณธรรม" โดยกำหนดเป้าหมาย “ปัญหาที่ อยากแก้ คือ การเพิ่มระดับคุณภาพคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตร ๙ ข้อ และคุณธรรมอัตลักษณ์ของ โรงเรียน”

๒ จากผลการประเมินคุณภาพภายในของสถานศึกษา โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” ที่ผ่านมา พบว่า นักเรียนโรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” เป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถและมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ตามอัตลักษณ์ของโรงเรียน มีความสามารถในด้านการอ่าน การเขียน การสื่อสาร การคิดคำนวณคิดวิเคราะห์ สามารถใช้เทคโนโลยีในการเรียนรู้ และมีความพร้อมในการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น และมีเจตคติที่ดีต่ออาชีพ สุจริต มีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ตามหลักสูตร มีความสามารถในการแสวงหาความรู้ด้วย ตนเอง รักเรียนรู้ และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง มีความสามารถการคิดอย่างเป็นระบบ ตัดสินใจแก้ปัญหาได้ อย่างมีสติสมเหตุสมผล มีความรู้และทักษะศตวรรษที่ ๒๑ มีทักษะในการทำงาน รักการทำงาน สามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นและยอมรับความเห็นของผู้อื่น มีจิตสังคม ทั้งนี้เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีความประพฤติด้านคุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม จิตสังคม และจิตสำนึกตาม วัฒนธรรมอันดีของสังคม ภาคภูมิใจในท้องถิ่น ในความเป็นไทย และเห็นคุณค่าเกี่ยวกับภูมิปัญญาไทย มีเหตุมีผล และยอมรับเหตุผลความคิดเห็นของผู้อื่น มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข อย่างยั่งยืน โรงเรียนจึงได้กำหนด “ความดีที่อยากทำ” คือการจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับคุณธรรม ๔ ประการ คือ พอเพียง วินัย สุจริต จิตอาสา”และได้พัฒนา PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ซึ่งเป็น นวัตกรรมทางการศึกษา เพื่อใช้บริหารจัดการการดำเนินงานด้านคุณธรรมของโรงเรียน ภายใต้บริบทของ สถานศึกษาและกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องด้วยวงจรคุณภาพ PDCA โดยใช้หลักการ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” โดยมีเป้าหมายที่นักเรียน ครู ผู้บริหารพัฒนาให้มีทัศนคติวิสัยทัศน์เชิงบวก และการประพฤติตน ปฏิบัติหน้าที่เน้นคุณธรรมและค่านิยมที่เหมาะสมกับสถานศึกษา ทำให้การบริหารจัดการด้านคุณธรรมของ โรงเรียนเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลเป็นไปตามเป้าประสงค์ของโรงเรียนสืบไป ๒.จุดประสงค์และเป้าหมาย ๒.๑ จุดประสงค์ ๑. เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาคุณธรรมสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ๒. เพื่อพัฒนาครู บุคลากร นักเรียน ให้มีทัศนคติ วิธีคิด และการประพฤติปฏิบัติที่เน้นคุณธรรม และ ค่านิยมที่เหมาะสม กับสังคมไทย เพิ่มเพิ่มพฤติกรรมที่พึงประสงค์และลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ ๓. เพื่อพัฒนานวัตกรรม PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์

๓ ๔. ศึกษาประสิทธิภาพของ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ๒.๒ เป้าหมาย ผู้บริหาร ครู นักเรียน และบุคลากรของโรงเรียนมีคุณธรรม ตามอัตลักษณ์และอุดมการณ์คุณธรรม เป้าหมายของโรงเรียน โดยมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น และพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ลดลง ๓. กระบวนการผลิตนวัตกรรม การดำเนินการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ในโรงเรียน ด้านการบริหารจัดการนั้นโรงเรียนปทุมธานี “นันท มุนีบำรุง”ได้ดำเนินการโดยใช้นวัตกรรม PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ เพื่อให้ครูและบุคลากรใน โรงเรียนได้มีรูปแบบและวิธีการในการบูรณาการคุณธรรม จริยธรรมในการบริหารจัดการ เป็นการสร้างความตะ หนักรู้และส่งเสริมให้ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายเห็นความสำคัญของการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมให้แก่นักเรียนต่อไปดังนี้ นวัตกรรมสร้างสรรค์คนดีของโรงเรียนคือ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ P : Participation หมายถึง การมีส่วนร่วมของผู้บริหาร ครู ผู้ปกครอง ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและภาค เครือข่าย เพื่อเป็นแนวทางในการพิจารณาและร่วมกําหนดทิศทางการจัดการศึกษาของสถานศึกษา ให้มี ความหลากหลาย เป็นไปอย่างถี่ถ้วน รอบคอบ มีการนิเทศ กํากับ ติดตาม อย่างเป็นระบบ ส่งผลให้การ บริหารเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ T : Technological Innovation หมายถึง การใช้เทคโนโลยีมาพัฒนา ในการบริหารจัดการในการ ดำเนินการต่างๆของโรงเรียนอย่างเป็นระบบ และมีประสิทธิภาพ N : Nice Outcome หมายถึง ผลลัพธ์ที่ดีซึ่งเกิดจากการบริหารจัดการดี ผู้บริหารดี ครูเกิดการจัดการ เรียนรู้ที่ดี สภาพแวดล้อมที่ดี ส่งผลให้นักเรียนดี และเกิดผลลัพธ์ที่ดีในทุกด้าน ทำให้เกิดการพัฒนา คุณภาพการศึกษาสู่มาตรฐานสากล N: New Idea คือการนำเสนอความคิดใหม่ๆ I: Intelligence คือ มีสติปัญญา ฉลาดหลักแหลม นำชุมชนให้มีความสุข C: Creative คือ มีความคิดสร้างสรรค์ ในการพัฒนาสื่อต่างๆ เทคโนโลยีที่ทันสมัยและเพียงพอต่อการ ดำเนินงาน Ethic คือ มีคุณธรรมและจริยธรรมในการดำรงชีพ เพื่อให้องค์กรมีระบบการจัดการบริหารงานที่ดี และมี คุณภาพ

๔

๕ การพัฒนานวัตกรรม PTN NICE MODEL สร้างสรรค์คนดีศรีปทุมนันท์แบ่งเป็น ๔ ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ ๑ การศึกษาข้อมูลพื้นฐานและแนวทางในการพัฒนา PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาระบบการบริหารจัดการสร้างสรรค์คนดี โดยมีกรอบแนวคิด ดังนี้ ๑.๑. เอกสารและงานวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนารูปแบบระบบการบริหารจัดการ เช่น ทฤษฎีระบบทฤษฎี แรงจูงใจ ทฤษฎีภาวะผู้นำ ทฤษฎีการทำงานเป็นทีม หลักการทรงงาน “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” เป็นต้น ๑.๒. เอกสารและงานวิจัยเกี่ยวกับการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่มีวิธีการ ปฏิบัติที่ดี (Best Practice) ได้แก่ มาตรฐานวิชาชีพผู้บริหารสถานศึกษา คุณธรรมจริยธรรมของผู้บริหาร สถานศึกษา มาตรฐานวิชาชีพครู คุณธรรมจริยธรรมของครู จรรยาบรรณวิชาชีพ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของ โรงเรียน คุณธรรมจริยธรรมสำหรับนักเรียน ขั้นที่ ๒ การสร้างรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ในการสร้างรูปแบบการพัฒนา คุณธรรม จริยธรรม แบ่งเป็น ๒ ขั้นตอน ดังนี้ ๒.๑ การยกร่างรูปแบบ PTN NICE MODELคนดีศรีปทุมนันท์ จากการศึกษาจากเอกสาร งานวิจัยที่ เกี่ยวข้อง และแนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่มีวิธีการปฏิบัติที่ดี(Best Practice) ในขั้นตอนที่ ๑ มากำหนดอัตลักษณ์และเป้าหมายคุณธรรมของโรงเรียน จากนั้นประชุมวางแผนกำหนด ตัวชี้วัดและเป้าหมายความสำเร็จ กำหนดแนวทาง/วิธีการพัฒนาคุณธรรมในรูปของโครงการ/กิจกรรม/วิถีประจำ วันที่ส่งเสริมคุณธรรม และการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่สอดแทรกคุณธรรมในชั้นเรียน มีการนิเทศ กำกับ ติดตาม และประเมินผลการดำเนินงานตามวงจรคุณภาพ PDCA ปีการศึกษาละ ๒ ครั้ง เพื่อศึกษาผลการ ดำเนินงานตามเป้าหมาย มีการจัดการความรู้ด้วยกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ PLC และจัดทำเป็นเป็นข้อมูล สารสนเทศ สำหรับการบริหารจัดการ โดยยกย่องผู้บริหาร ครูนักเรียน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ๒.๒ การตรวจสอบรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ โดยศึกษาความเหมาะสมของ รูปแบบ PTN NICE MODELคนดีศรีปทุมนันท์ โดยผู้เชี่ยวชาญ ผู้บริหาร ตัวแทนครูและตัวแทนองค์กรหลักของ โรงเรียน ขั้นที่ ๓ การทดลองใช้รูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์

๖ การทดลองใช้PTN NICE MODELคนดีศรีปทุมนันท์ โดยงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมของโรงเรียน นำรูปแบบ PTN NICE MODEL ไปทดลองใช้จำนวน ๑ ปีการศึกษา จากนั้นประเมินการใช้รูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์โดยศึกษาจากความพึงพอใจต่อการใช้รูปแบบ และประสิทธิผลเชิงประจักษ์ ขั้นที่ ๔ รับรอง ขยายผล และจัดทำข้อเสนอแนะรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ การรับรองรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ และแนวทางการเผยแพร่รูปแบบสู่การนำไป ปฏิบัติ ๔.๑ การรับรองรูปแบบ โดยการเสวนาเรื่อง “PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ โดยผู้เข้าร่วม เสวนาประกอบด้วยผู้บริหาร และครูโรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” และโรงเรียนในเครือข่ายโดยมีสาระสำคัญ ได้แก่ ๔.๑.๑ องค์ประกอบของรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ (หลักการ วัตถุประสงค์กระบวนการของรูปแบบ การวัดและประเมินผล ปัจจัยสนับสนุน และเงื่อนไขการนำไปใช้) ๔.๑.๒ ความเป็นไปได้ในการขยายผลการนำรูปแบบไปใช้ ๔.๑.๓ ประโยชน์ที่ได้รับจากการนำรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ไปใช้ ๔.๑.๔ ปัจจัยสนับสนุนไปสู่ความสำเร็จของการนำรูปแบบไปปฏิบัติ ๔.๒ การขยายรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ โรงเรียนมีการนำเสนอและเผยแพร่การ นำรูปแบบ PTN NICE MODELคนดีศรีปทุมนันท์ ในรูปแบบต่างๆ เช่น รายงานผลการพัฒนา เว็บไซต์โรงเรียน การศึกษาดูงาน เป็นต้น

๗ ๔.ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ ๔.๑ ผลการพิจารณารูปแบบ จากการพิจารณารูปแบบ PTN NICE MODELคนดีศรีปทุมนันท์ พบว่ารูปแบบมีความเหมาะสมในการ นำไปใช้ในการบริหารจัดการ มีความเป็นไปได้และเป็นประโยชน์ในการส่งเสริมและพัฒนานักเรียนให้มีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ตามหลักสูตร โดยอาศัยกระบวนการมีส่วนร่วมของบุคลการทุกฝ่ายทั้งฝ่าย บริหาร ครู นักเรียน และองค์กรหลักของโรงเรียน โดยแบ่งการดำเนินงานออกเป็น ๔ ขั้น ได้แก่ ขั้นการวางแผน (Plan) ขั้นการดำเนินงาน (Do) ขั้นการตรวจสอบ (Check) และขั้นสะท้อนผล (Act) ดังนี้ ขั้น PLAN : การวางแผน 1. New Idea คือการนำเสนอความคิดใหม่ๆ เพื่อแบ่งปันแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการจัดการเรียน การสอนโดยการปลูกฝังกระบวนการคุณธรรมจริยธรรมและเรียนรู้ดำเนินการสร้างความเข้าใจร่วมกันกับคุณครูทุก คนมีความเข้าใจอย่างถูกต้องเกี่ยวกับการสร้างจิตสำนึกและการปลูกฝังทำให้ครู คลายความวิตกกังวลและพร้อมที่ จะให้ความร่วมมือกัน ตระหนักในความสำคัญจำเป็นในการสร้างคุณลักษณะที่ดีต่อนักเรียนและมีการสร้างความ เข้าใจในการตระหนักในบทบาทหน้าที่ของผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดการเรียนการสอนร่วมกัน ออกแบบสร้าง คู่มือการจัดกิจกรรมคุณธรรมของโรงเรียน โรงเรียนแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานส่งเสริมคุณธรรม เพื่อศึกษาและวิเคราะห์นโยบายการศึกษา จุดเน้นด้านคุณธรรม หลักสูตรสถานศึกษา และบริบทของสถานศึกษาภายใต้กรอบหลักการคุณธรรมจรรยาบรรณ ตามมาตรฐานวิชาชีพ คุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามหลักสูตรของผู้เรียน และมีจุดเน้น ๔ ด้านได้แก่ความพอเพียง ความกตัญญูความซื่อสัตย์ และความรับผิดชอบ ผสานหลักคุณธรรมตามหลักศาสนา และหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง กำหนดเป็น อัตลักษณ์และเป้าหมายความสำเร็จด้านคุณธรรมของโรงเรียน ขั้น DO : การดำเนินงานตามแผนและระบบปฏิบัติงาน 2. Intelligence คือ มีสติปัญญา ฉลาดหลักแหลม นำชุมชนให้มีความสุขการจัดการเรียนการสอนใน ด้านคุณธรรมทุกด้านเข้าสอดแทรกทุกกิจกรรมไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการทำหลักสูตรการออกแบบการจัดการเรียนรู้ การสร้างและหรือพัฒนาสื่อในการจัดการเรียนการสอน การออกแบบการวัดและประเมินผล การดำเนินการศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์ผู้เรียนการจัดบรรยากาศในการจัดการเรียนการสอนและมีการ อบรมบ่มนิสัยของนักเรียนโดย

๘ เน้นการปลูกฝังด้านคุณธรรมจริยธรรมได้มีการจัดคาบสอนตามคุณธรรม ให้กับนักเรียนทุกระดับชั้นได้มีการจัดทำ โครงงานคุณธรรมทุกระดับชั้น โรงเรียนกำหนดแนวทาง วิธีการพัฒนาคุณธรรมของโรงเรียนโดยจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาที่ ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมขององค์กร ด้วยกระบวนการวงจรคุณภาพ PDCA โดยมุ่งพัฒนาคนดี คนเก่ง เพื่อให้อยู่ ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข ซึ่งกำหนดเป็นกลยุทธ์/แผนงาน/โครงการ ของโรงเรียน จัดโครงสร้างการ บริหารงานของโรงเรียนที่ส่งเสริมด้านคุณธรรมและจริยธรรม และแต่งตั้งคณะกรรมการที่รับผิดชอบแผนงาน/ โครงการอย่างชัดเจน โดยใช้รูปแบบการบริหารจัดการในรูปแบบกิจกรรมโครงการ กิจกรรมวิถีชีวิตประจำวันและ การส่งเสริมในชั้นเรียนโดยการสอดแทรกในหลักสูตรและการเรียนการสอน โรงเรียนได้จัดให้มีครูที่ปรึกษา ๒ คน ต่อห้องเรียน ซึ่งเป็นบุคลากรหลักในการดำเนินการส่งเสริม ดูแลช่วยเหลือ และคอยให้คำปรึกษานักเรียนในด้าน ต่างๆ และประสานความร่วมมือกับผู้ปกครอง นอกจากนี้โรงเรียนยังมีระบบสนับสนุนในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน ได้แก่งานระดับชั้น งานระบบดูแลช่วยเหลือ งานแนะแนว งานส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียน งานพัฒนา วินัยและความประพฤตินักเรียน งานประสานและพัฒนาเครือข่ายผู้ปกครอง งานส่งเสริมกิจการนักเรียนตลอดจน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอก และการสร้างเครือข่ายคุณธรรมกับผู้ปกครอง ชุมชน องค์กรหลักของ โรงเรียน ในด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณธรรมให้กับบุคลากรของโรงเรียน โรงเรียนมีโครงการพัฒนาบุคลากร โรงเรียนมีระบบติดตาม ประเมิน รายงานผลการดำเนินงานให้ผู้บริหารตามสายงาน นอกจากนี้โรงเรียนยังได้จัด สภาพแวดล้อมทางกายภาพ และสังคมที่ส่งเสริมคุณธรรมของโรงเรียน ขั้น CHECK : การตรวจสอบ 3. Creative คือ มีความคิดสร้างสรรค์ ในการพัฒนาสื่อต่างๆ เทคโนโลยีที่ทันสมัยและเพียงพอต่อการ ดำเนินงาน มีวิธีการประเมินผลที่หลากหลาย มีการนิเทศกำกับติดตามและประเมินผลการจัดการเรียนการสอน ตามแผนที่กำหนดอย่างเป็นระบบ โดยการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องให้คำปรึกษาแนะนำและช่วยเหลือเพื่อ พัฒนาการจัดการเรียนการสอนการกำกับติดตามและประเมินผล การรายงานผลโรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนี บำรุง” โรงเรียนมีระบบนิเทศ กำกับติดตาม ประเมิน และรายงานผลการดำเนินให้ผู้บริหาร อย่างเป็นระบบ สะท้อนผลสำเร็จในการดำเนินงาน ตามตัวชี้วัดแผนงานโครงการที่กำหนดไว้ในแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาของ โรงเรียนภาคเรียนละ ๒ ครั้ง ตามอัตลักษณ์ของโรงเรียน ไหว้สวย แต่งกายดี วจีไพเราะ จากนั้นจัดให้มีการ

๙ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในระดับปฏิบัติงาน โดยมีการสร้างเครือข่ายชุมชนแห่งการเรียนรู้ (PLC) ทั้งระดับโรงเรียน ระดับ กลุ่มสาระ/กลุ่มงาน และระดับชั้นเรียน จัดทำเป็นสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการ ขั้น ACT : การสะท้อนผล 4. Ethic คือ มีคุณธรรมและจริยธรรมในการดำรงชีพ มีความปลอดภัย เพื่อให้องค์กรมีระบบการจัดการ บริหารงานที่ดี และมีคุณภาพเพื่อให้องค์กรมีระบบการจัดการบริหารงานที่ดี และมีคุณภาพ โดยโรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง” วิจัยเพื่อพัฒนาคุณภาพของผู้เรียนนำผลจากการสังเกตการจัดการเรียนรู้มาทบทวนสะท้อน ความคิดแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกันในชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพซึ่งนำข้อมูลที่ได้จากการเรียนรู้ผลการ นิเทศติดตามด้วยประมวลผลมาปรับปรุงและพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อที่จะได้มาวิจัยหาวิธีการแก้ปัญหาหรือพัฒนา นักเรียนต่อไป โรงเรียนมีการประเมินคุณภาพการศึกษาภายในของสถานศึกษาปีการศึกษาละ ๑ ครั้ง เพื่อประกัน คุณภาพการศึกษาของโรงเรียนและระบบควบคุมภายใน นอกจากนี้ยังมีการกำกับติดตาม และประเมินคุณภาพ จากหน่วยงานต่างๆ เช่น โรงเรียนคุณธรรม โรงเรียนมาตรฐานสากล เป็นต้น เพื่อสะท้อนผลการดำเนินงานที่มี คุณภาพรายงานต่อหน่วยงานต้นสังกัดและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยโรงเรียนมีกระบวนการส่งเสริมผู้บริหารครู นักเรียนและบุคลากรที่มีคุณธรรมเป็นแบบอย่างที่ดี เพื่อส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาคุณธรรมในโรงเรียนความ ต่อเนื่องและยั่งยืน ๔.๒ ประสิทธิผลของรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ จากกการนำรูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ประกอบด้วย โรงเรียนได้นำหลักศาสนา และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมากำหนดเป็นเป้าหมายคุณธรรมของ โรงเรียน ตามแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ โดยจัดแผนงาน/โครงการ ที่มุ่งเน้นความพอเพียงในการ ดำรงชีวิตอย่างมีเหตุผล รู้เท่าทันสังคมแห่งการเปลี่ยนแปลง มีวินัยและความรับผิดชอบในหน้าที่ของตนเอง และ ปฏิบัติตามจริยธรรมจรรยาบรรณของบทบาทตามที่ได้รับมอบหมาย มีความซื่อสัตย์สุจริต รักความเป็นธรรมและ กล้าปฏิเสธสิ่งที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อตนเองและส่วนรวม และมีจิตอาสาเพื่อประโยชน์ของสังคมส่วนรวมโดย ไม่หวังผลตอบแทน โดยก่อให้เกิดผลจากการดำเนินงาน ตามรูปแบบดังนี้

๑๐ ผลที่เกิดขึ้นกับนักเรียน นักเรียนมีการพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของ โรงเรียนและการลงมือปฏิบัติโครงงานทำให้มีวินัย ดี พูดจาสุภาพ ส่งงานตรงเวลา ทิ้งขยะตามที่จัดเก็บ รักษาความสะอาด ช่วยเหลืองาน โรงเรียนด้วยความเต็มใจรับ เข้าแถวตรงเป็นระเบียบ ใช้อุปกรณ์การเรียนอย่างประหยัด ปิดไฟ ปิดพัดลม เมื่อไม่ใช้ มีคุณลักษณะอันพึง ประสงค์ พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวกเพิ่มขึ้น รู้จักการทำงานเป็นทีมโดยใช้กระบวนการกลุ่ม การเป็นผู้นำผู้ตามที่ดี มี ทักษะการคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหา งานผลที่เกิดขึ้นกับครู การพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของ โรงเรียนและมีส่วนร่วมในพัฒนางาน มาทำงานและ เข้า สอนตรงเวลา พูดจาสุภาพ เตรียมสื่อ วัสดุ อุปกรณ์ประกอบการสอน ส่งงานที่ได้รับมอบหมายตามกำหนด ช่วยเหลืองานของโรงเรียนด้วยความเต็มใจ ใช้อุปกรณ์ในการเรียนการสอนและการทำงานอย่างประหยัดตาม ความจำเป็นปิดไฟ ปิดพัดลม เมื่อไม่ใช้งาน ออกแบบ กิจกรรมบูรณาการการคุณธรรมเข้ากับกิจกรรมการเรียนรู้ และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่นักเรียน ผลที่เกิดขึ้นกับผู้บริหาร ผู้บริหารให้ความสำคัญต่อการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ.นวัตกรรม PTN NICE MODEL คนดีศรี ปทุมนันท์ เป็นผู้นำในการขับเคลื่อนพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม บริหารงานแบบมีส่วนร่วม มีความรับผิดชอบ ปฏิบัติหน้าที่ตรงเวลา และเต็มเวลา นิเทศการเรียนการสอนตามกำหนด ใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างคุ้มค่า พูดจาสุภาพ เป็นแบบอย่างที่ดี ผลที่เกิดขึ้นกับโรงเรียน จากกระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม สพฐ. โดยใช้แนวคิด หลักการ รูปแบบและวิธีการที่ หลากหลาย ให้ทุกคน ได้ลงมือปฏิบัติเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมเชิงบวกในโรงเรียน ทำให้เกิดองค์ความรู้ แนว ปฏิบัติที่ดี บทเรียนที่ใช้ในการพัฒนาคุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน ทำให้โรงเรียนผ่านการพิจารณาให้เป็น โรงเรียนดีประจำตำบล

๑๑ ผลที่เกิดขึ้นกับครอบครัวของนักเรียน ผู้ปกครองเห็นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของลูกมีการพัฒนาตนเองด้านระเบียบวินัย มีความรับผิดชอบ ในการเรียน การทำการบ้าน การเข้านอน – ตื่นนอนตรงเวลา เพื่อมาให้ทันเข้าแถวเคารพธงชาติและมีการ ช่วยเหลืองานบ้าน ทำให้ผู้ปกครองเห็นความสำคัญและเป็นแบบอย่างที่ดีให้ความร่วมมือในการดูแล นักเรียนและ กิจกรรมของโรงเรียนมากขึ้น ผลที่เกิดขึ้นกับชุมชน ชุมชน และหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ตระหนักและเห็นความสำคัญในการพัฒนาคุณธรรมให้นักเรียน เป็นเยาวชนที่ดีของสังคม เข้ามามีส่วนร่วม สนับสนุนโรงเรียนในด้านกำลังทรัพย์บริจาคปัจจัยซ่อมรถบัสของ โรงเรียน ห้องคอมพิวเตอร์ ให้นักเรียนได้ปฏิบัติกิจกรรม ต่าง ๆ อย่างมีความสุข เป็นวิทยากรให้ความรู้ในด้าน ต่างๆ ด้านการสาธารณสุข ๕. ปัจจัยไปสู่ความสำเร็จ ๕.๑. การจัดวางระบบการบริหารจัดการที่มีรูปแบบชัดเจน เนื่องจากโรงเรียนเป็นสถานศึกษาขนาดกลาง มีครูบุคลากรและนักเรียนจำนวนมาก ต้องอาศัยการทำงานที่มีการวางแผน การกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน การ บริหารจัดการบุคลากร การจัดการนำสู่การปฏิบัติเป็นกระบวนการทำงานที่ขับเคลื่อนอย่างเป็นระบบ ๕.๒. การสื่อสารสร้างความเข้าใจอันดี ต่อความชัดเจนในเนื้อหาสาระของคุณธรรม จริยธรรม เพื่อ เสริมสร้าง ให้เกิดความร่วมมือจากบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ทั้งในฝ่ายบริหาร ครูนักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชน ใน รูปแบบการประชุม การรับฟังข้อเสนอ การผ่านช่องทางเทคโนโลยีเป็นต้น ๕.๓. การกำหนดภาระหน้าที่ของแต่ละฝ่ายงานให้เกิดความชัดเจน เพื่อให้เกิดแรงหนุนและพลังการ ทำงานอย่างสร้างสรรค์ต่อกัน ๕.๔. ฝ่ายบริหารมีภาวะผู้นำ และมีทัศนคติที่ดี และมีความเข้าใจในเรื่องคุณธรรม จริยธรรม เป็น แบบอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิต ทั้งในด้านส่วนตนและงาน ๕.๕. การมีทัศนคติหรือมุมมองเชิงบวกต่อคุณธรรมเป้าหมาย ร่วมกันกำหนดพฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก และ ลงมือปฏิบัติ

๑๒ ๕.๖. ความร่วมมือ ร่วมใจ ที่เกิดจากการร่วมมือกันทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่องด้วยความสุข และเห็นคุณค่า ของสิ่งที่ทำ ๖.บทเรียนที่ได้รับ (Lesson Learn) จากการดำเนินงานการพัฒนาโรงเรียนสู่โรงเรียนคุณธรรม ด้วยหลักการเข้าใจ เข้าถึงและพัฒนา โดยอาศัย กระบวนการให้ทุกคนมีส่วนร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมพัฒนา ตามรูปแบบนวัตกรรม PTN NICE MODEL คนดีศรี ปทุมนันท์ โดยใช้จัดกิจกรรมโครงการ/วิถีชีวิตประจำวันที่ส่งเสริมคุณธรรม จนเกิดเป็นวัฒนธรรมของโรงเรียนซึ่ง อาศัยกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยกระบวนการ PLC ระหว่างผู้ปฏิบัติงานในการพัฒนาและแก้ไชปัญหา อุปสรรคเฉพาะหน้าที่เกิดขึ้นเพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปด้วยความเรียบร้อย นอกจากนี้ในส่วนของนักเรียนยังได้จัดกิจกรรมสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมในการเรียนการสอนทั้ง ๘ กลุ่มสาระการเรียนรู้ และการทำกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน โดยความรู้ที่นักเรียนได้รับเกิดจากการลงมือปฏิบัติ โครงงานคุณธรรมซึ่งส่งผลให้เกิดพฤติกรรมที่คงทนและส่งผลต่อความยั่งยืน ๗.การเผยแพร่/การได้รับการยอมรับ โรงเรียนมีการเผยแพร่รูปแบบ PTN NICE MODEL คนดีศรีปทุมนันท์ ด้วยวิธีการที่หลากหลาย อาทิ การจัดทำรายงาน การเผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ของโรงเรียน การจัดประชุมสัมมนา การจัดกิจกรรมร่วมกันของ ผู้ปกครอง ชุมชน ในการนำเสนอโรงเรียนสำหรับผู้ที่มีความสนใจเข้าศึกษาดูงาน ๘. เงื่อนไขความสำเร็จ ๘.๑ การเสริมสร้างภาวะผู้นำ เพื่อให้เกิดแรงหนุนและพลังการทำงาน โดยสร้างความตระหนัก การรับรู้ ยอมรับ เข้าใจในบริบทและสภาพการเปลี่ยนแปลง ๘.๒ การนำระบบเทคโนโลยีมาใช้ในการสนับสนุนการดำเนินงานให้มีความคล่องตัว ๘.๓ ปัจจัยการบริหาร ๔ M ด้านบุคลากรที่มีความเข้าใจและเล็งเห็นถึงความสำคัญในการพัฒนาทางด้าน คุณธรรม (Man) การบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพและความต่อเนื่อง (Management) โรงเรียนมีสื่ออุปกรณ์ ที่มี ความพร้อม เพียงพอและสามารถนำมาใช้งานได้จริง (Material) งบประมาณจัดสรรงบประมาณสนับสนุนให้ เพียงพอต่อการดำเนินงานกิจกรรม (Money) ๘.๔ การกำกับติดตาม การประเมินและรายงาน และการวิจัยเป็นฐานในการพัฒนาคุณธรรมของโรงเรียน

๑๓ ภาคผนวก

๑๔ การดำเนินงานตามรูปแบบ การบริหารจัดการเพื่อเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนและครู ด้วยการเป็นองค์กรคุณธรรมด้วยนวัตกรรม PTN NICE MODEL โรงเรียนปทุมธานี “นันทมุนีบำรุง”

๑๕ โครงงานคุณธรรมของโรงเรียน คุณธรรมเป้าหมาย โครงงาน ผู้รับผิดชอบ ครูที่ปรึกษา คุณธรรมที่ ๑ ความซื่อสัตย์ ของชิ้นนี้ มีเจ้าของ ม.๑/๕ นางสาวรวีวรรณ บุญอนันต์ คุณธรรมที่ ๒ ความรับผิดชอบ ห้องเรียนสะอาด บรรยากาศน่า เรียน ม.๑/๔ นางสาวทรรศนีย์ นิลฉ่ำ พิชิตความสะอาดด้วยหลัก 5R ม.๑/๖ นางสาวจีรณัทย์ ดีที่สุด นายอานนท์ อภิปัญญานนท์ ช้าไปนิดชีวิตเปลี่ยน ม.๒/๓ นางสุภาภรณ์ มากสืบมี นายณัฐพันธุ์ จันทร์บุญเรือง ห้องเรียนสะอาดด้วยมือเรา ม.๒/๔ นายรัวสฤษฏ์ สีเภา นางสาวณัฐธิดา วันแก้ว รับผิดชอบดี มีจิตสาธารณะ ม.๓/๓ นายธาริน บุญถวิล นางสาวมนพร โพธิ์สุวรรณ ห้องเรียนสะอาด บรรยากาศดี ม.๓/๔ นายจิรวัฒน์ สิงห์พิทักษ์ นางสาวณัฐวรรณ ศรัทธานนท์ ห้องเรียนสะอาด ปราศจากขยะ ม.๔/๑ นางวันวิสาข์ นิโรธนี นางสาววริษา เปรมสุทธารัตน์ เวรย่อมระงับด้วยการทำเวร ม.๔/๔ นางสาวสุธิชา สอนวงค์แก้ว นายกิตติพงศ์ สุขสุเกตุ รู้จักรับผิดชอบ ม.๕/๒ นางสาวศิรินทรา บุญเหลือ ห้องเรียนสีขาว ม.๕/๔ นางสาวจิราภรณ์ บุญแก้ว คุณธรรมที่ ๓ ความพอเพียง ขยะสร้างรายได้ ม.๑/๑ นางสาวจันทร์จิรา แซ่ลิ้ม ขวดน้ำนี้มีค่านำพาความพอเพียง ม.๒/๑ นางสาววรกานต์ สุดาจันทร์ ถังขยะรีไซเคิล(ขวดน้ำ) ม.๒/๒ นางสาวนริศรา สุขี นายธนูคม ม่วงหลำ 2/5 อาสาพอเพียง ม.๒/๕ นายเดโช โรจนพุทธิ นางสาวพัชริดา อุดมพันธ์ พลาสติกพลิกโลก ม.๓/๒ นายมณฑล จันทร์รักงาม นางสาวกรรณณิการ์ ชุมพล

๑๖ คุณธรรมที่ ๔ ความกตัญญู เด็กดีรู้ค่า กตัญญุตาคุณ ม.๖/๒ นางสาวชลันดา คงอุ่น คุณธรรมที่ ๕ ความรับผิดชอบ ห้องเรียนสวยด้วยมือเรา ม.๑/๒ นางชะเอม จันทร์ลอย นางสาววนิดา ภริตานนท์ อุดมการณ์ คุณธรรม สามคุณธรรมนำใจ ม.๓/๑ นางวิไลลักษณ์ มะโนแสน นางสาวขนิษฐา เนาวสัยศรี รักเพื่อนช่วยสอน(เพื่อนช่วย เพื่อน) ม.๓/๑ นายนฤชา โพธิ์ทอง ห้องเรียนสะอาด บรรยากาศน่า เรียน ม.๓/๕ นายสมศักดิ์ อาดำ นางสาวสุภจิรา ศรีลาชัย รองเท้าเข้าที่ ม.๔/๒ นายนราธร แว่นแก้ว วัยใสวินัยเกินร้อย ม.๔/๓ นางปิยะนาถ ศิลปวงศ์ นายลิขิต ขวดสาลี่ ห้องเรียนสะอาด บรรยากาศน่า เรียน ม.๕/๑ นายบัญชา กุลไพศาล เรียงดีมีระเบียบ ม.๕/๓ นางสาวนงค์นภัส อัครทรัพย์อนัน สุมิตตรา ขำแป๊ะ ห้องสะอาดด้วยมือเรา ม๖/๑ นางสาวกาญจนา ฐิติพีรวัฒน์ นางสาวฐานิดา มอมขุนทด ห้องเราจะสะอาดถ้าเราช่วยกัน พัฒนา ม.๖/๓ นางสาวกรรณิกา โกสันเทียะ วางผิดวางใหม่ ม.๖/๔ นายวัลลภ เจริญจันทร์

๑๗ ตัวอย่างโครงงานคุณธรรม โครงงาน เด็กดีรู้ค่า กตัญญุตาคุณ ม.๖/๒ โครงงานห้องเรียนสะอาด บรรยากาศดี ม.๓/๔

๑๘ ผลที่เกิดขึ้นกับนักเรียน นักเรียนมีการพัฒนาตนเองตามคุณธรรมอัตลักษณ์ของ โรงเรียนและการลงมือปฏิบัติโครงงานทำให้มีวินัยดี พูดจาสุภาพ ส่งงานตรงเวลา ทิ้งขยะตามที่จัดเก็บ รักษาความสะอาด ช่วยเหลืองาน มีจิตสาธารณะ ตลอดจนได้รับ รางวัลต่างๆมากมาย

๑๙ เกียรติบัตรของนักเรียน คิวอาร์โค้ดงานศิลปหัตถกรรมนักเรียนครั้งที่ 70

๒๐ ผลที่เกิดขึ้นกับครู จากการดำเนินงานด้านคุณธรรมทำให้ครูขอรับการพิจารณาเพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติ

๒๑ ผลที่เกิดขึ้นกับผู้บริหาร

๒๒

๒๓ งาน ประชาสัมพันธ์

๒๔

๒๕ ภาพประกอบการทำงาน

๒๖ สรุปการทำงาน

๒๗

๒๘