จัดทำโดย
นางสาว ธัญญาพร ดอนหงษ์ไพร
ม.6/3 เลขที่ 19
กอบขอ การออ
องค์ปร
งแชทบอท
ของแช
อกแบบ การออกแบบ
ระกอบ อ ง ค์ ป ร ะ ก
ชทบอท บองค์ประกอบของแชทบอ
อกแบ
— 01
การออกแบบองค์ประกอบของแชท
1. คุณค่าหรอื คุณประโยชน์ของแชทบอท (value
2.บุคลิกของผู้ใช้ ( Persona )
3.บุคลิกของแชทบอท ( Botsona )
4. เจตนาหรอื เปาหมายในการสนทนาของผู้ใช้ ( In
อ ง ค์ ป ร ะ ก
การออกแบบ แชทบอทอบ ของ
ทบอท
e propostion)
ntent/Conersational Task)
คณุ ค่าหรอื คณุ ประโ
(value pro
แชทบอทนสี รา้ งขนึ เพอื แจง้ เต
หญงิ ในแต่ละเดอื น ชว่ ยแก้ไข
10 —
โยชนข์ องแชทบอท อ ง ค์ ป ร ะ ก
opostion)
การออกแบบ แชทบอทอบ ของ
ตือนการมรี อบเดอื นของผู้
ขปญหาคนขลี ืม
บุคลิกของผใู้ ช้ (
คนทีจะมาใชแ้ ชทบอทนเี ปนผหู้
ประจาํ เดอื นในแต่ละเดอื นของต
สาํ นวนภาษาจงึ ต้องใชอ้ ยา่ งสภุ
ของตัวเองมาดว้ ย ระยะเวลากา
20 —
( Persona ) อ ง ค์ ป ร ะ ก
หญงิ ทีอาจจะลืมชว่ งการมี การออกแบบ แชทบอทอบ ของ
ตัวเอง ใชไ้ ดก้ ับทกุ ชว่ งวยั
ภาพ ผใู้ ชจ้ ะต้องนบั รอบเดอื น
ารมปี ระจาํ เดอื นเฉลีย
อ ง ์ค ป ร ะ ก อ บ ข อ การออกแบบ
BOTS
บุคลิกของ
บุคลิกของแชทบอทต้องเปน
หลากหลายวยั ใช้ จงึ จาํ เปน
SONA การออกแบบ อ ง ค์ ป ร ะ กแชทบอทอบ ของ
งแชทบอท — 03
นลักษณะสภุ าพ เพราะมคี น อบของแชท
นต้องใชภ้ าษาอยา่ งสภุ าพ
ก า ร อ อ ก แ บ บ อ ง ์ค ป ร ะ ก
INTENT /
CONVERSATIO
TASKS
แชทบอทนจี ะเปนการแจง้ เตือนการมรี อบเดอื นแ
บุคคลทีขลี ืม ผใู้ ชจ้ ะต้องใสว่ นั ทีมปี ระจาํ เดอื นล่า
หรอื 5-7 วนั เพอื ใหแ้ ชทบอทคํานวณรอบเดอื
เมอื ถึงเวลา
ONAL อ ง ค์ ป ร ะ ก การออกแบบ อบ ของ
— 04
แชทบอท
และแจง้ เตือนการเปลียนผา้ มยั สาํ หรบั
าสดุ ระยะเวลาการมปี ระจาํ เดอื น 3-4 วนั
อนในเดอื นต่อ ๆ ไป และแจง้ เตือนผใู้ ช้
50 —
DO Y
HAVE
QUEST
Feel free to make this an op
or clarifications be
การออกแบบ อ ง ค์ ป ร ะ กแชทบอทอบ ของ
YOU
E ANY
TIONS?
pen discussion for questions
efore proceeding.
THANK Y
YOU
ATTEN
YOU FOR
UR
NTION
Data mining
Data mining คืออะไร
การวิเคราะห์ข้อมูลจากข้อมูลจำนวนมาก (big data) เพื่ อ
หาความสัมพันธ์ของข้อมูลที่ซ่อนอยู่ โดยทำการจำแนกประเภท
รูปแบบ เชื่อมโยงข้อมูลที่มีความสัมพันธ์กัน และหาความน่าจะ
เป็นที่จะเกิดขึ้น เพื่ อให้ได้องค์ความรู้ใหม่ ที่สามารถนำไปใช้
ประกอบการตัดสินใจในด้านต่างๆ เช่น ตลาดหลักทรัพย์,ทาง
ธุรกิจ, ทางด้านการแพทย์, ยุทธศาสตร์ทหาร เป็นต้น
why do we have to use data mining ?
การทำเหมืองข้อมูลเป็นขั้ตอนย่อยที่สำคัญของการ
หาความรู้อันเป็รหนึ่งในกระบวรการจัดหาความรู้
(ค้นหา จัดเก็บ เผยแพร่ และนำความรู้ไปใช้) โดยมีจุด
เพื่อวิเคราะห์ชุดของข้อมูลเพื่อเสาะหารูปแบบความ
สัมพันะ์ของข้อมูลแบบใหม่ ๆ ที่เป็นประโยชน์เด่นชัด
แอพช็อปปิงออนไลน์ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบันจะจัด
เก็บข้อมูลว่าเรากำลังสนใจสินค้าชินไหนอยู่หรือต้องการเลือกสินค้า
ประเภทไหน ช้อปปี้ ก็จะขึ้นสินค้าที่คล้าย ๆ กันขึ้นมาให้เราเลือกดูเพิ่ม
เติม
ธัญญาพร ดอนหงษ์ไพร ม. 6/3 เลขที่ 19
BIG DATA
what is Big DATA
TDHEATBAIG Big Data คือ ข้อมูลขนาดใหญ่/ปริมาณ
มาก หรือ ข้อมูลจำนวนมากมหาศาล ทุกเรื่อง
ทุกแง่มุม ทุกรูปแบบ ซึ่งอาจเป็นข้อมูลที่มี
โครงสร้างชัดเจน (Structured Data) เช่น
ข้อมูลที่เก็บอยู่ในตารางข้อมูลต่างๆ หรืออาจ
เป็นข้อมูลกึ่งมีโครงสร้าง (Semi-
Structured Data) เช่น ล็อกไฟล์ (Log
files) หรือแม้กระทั่งข้อมูลที่ไม่มี
หรือแม้กระทั่งข้อมูลที่ไม่มีโครงสร้าง (UNSTRUCTURED DATA) เช่น
ข้อมูลการโต้ตอบปฏิสั มพันธ์ผ่านสั งคมเครือข่าย (SOCIAL
NETWORK) เช่น FACEBOOK, TWITTER หรือ ไฟล์จำพวกมีเดีย
เป็นต้น ซึ่งอาจจะเป็นข้อมูลภายในองค์กรและภายนอกที่มาจากการ
ติดต่อระหว่างองค์กร หรือจากทุกช่องทางการติดต่อกับลูกค้า แต่
ทั้งหมดนี้ก็ยังคงเป็นเพียงข้อมูลดิบที่รอการนำมาประมวลและ
วิเคราะห์เพื่อนำผลที่ได้มาสร้างมูลค่าทางธุรกิจ ข้อมูลเหล่านี้อาจจะไม่
ได้อยู่ในรูปแบบที่องค์กรสามารถนำไปใช้ได้ทันที แต่อาจมีข้อมูลที่เป็น
ประโยชน์ต่อองค์กรบางอย่างแฝงอยู่
ลักษณะสำคัญ
ปริมาตร (Volume) หมายถึง ข้อมูลนั้นมันต้องมีขนาดใหญ่มาก ซึ่ง
ไม่สามารถประมวลผลปริมาณของข้อมูลด้วยระบบฐานข้อมูลได้
จำเป็นต้องใช้คลังข้อมูล (Data Warehouse) และซอฟต์แวร์ฮาดูป
(Hadoop) ทำงานประสานกันในการบริหารจัดการข้อมูล
ความเร็ว (Velocity) หมายถึง ข้อมูลดังกล่าวต้องมีอัตราการเพิ่ม
ขึ้นอย่างรวดเร็ว เช่น ข้อมูลจากภาพถ่ายโทรศัพท์ที่ถูกอับโหลดขึ้น
ข้อมูลการพิมพ์สนทนา ข้อมูลวิดีโอ รวมไปถึงข้อมูลการสั่งซื้อสิ้น
ค้า พูดง่าย ๆ คือ ข้อมูลที่มีการเพิ่มขึ้นตลอดเวลาแบบไม่มีหยุดยั้ง
นั่นแหละ
ความหลากหลาย (Variety) หมายถึง รูปแบบข้อมูลต้องมีความ
หลากหลาย อาจจะเป็นข้อมูลที่มีโครงสร้าง ไม่มีโครงสร้าง และกึ่ง
มีโครงสร้าง ซึ่งผมไม่ขอลงลึกนะเพราะมันซับซ้อนมาก แต่เอาเป็น
ว่ารูปแบบข้อมูลของ Big Data มันมีทุกอย่าง ไม่ได้จำกัดแค่พวก
ข้อความ อีเมล์ รูปภาพ ฯลฯ เท่านั้น
Veracity ไม่สามารถนำมาใช้เป็นข้อมูลที่สมบูรณ์ เพื่อการ
ประกอบการพิจารณาได้
DคAวTาAมแกัตบกDต่AาTงAขอMงINBINIGG
DATA mining จะเป็นกระบวรการใน
การรวบรวมข้อมูลเพื่อหารู ปแบบความ
สัมพันธ์ของชุดข้อมูล แต่ BID DATA จะ
เป็นข้อมูลขนาดใหญมาก ๆ และมีการ
อัปเดตอยู่ตลอดเวลา และสามารถประ
มลผลออกมาได้
ธัญญาพร ดอนหงษ์ไพร ม.6/3 เลขที่ 19
Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyaburi,
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
การพัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับง
นักศึกษา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลสวุ
Development of Chatbot Application fo
of Student Development Rajamangala U
สุมนา บุษบก* ณัฐพร เพช็ รพงษ์ และ จรี นชุ สิงหโ์ ตแก้ว
Sumana Budsabok*, Nattaporn Pechpong and C
สาขาระบบสารสนเทศและคอมพิวเตอร์ธุรกิจ คณะบริหาร
ราชมงคลสวุ รรณภมู ิ ศูนยพ์ ระนครศรีอยธุ ยาหนั ตรา ต.หันต
Computing and Information Technology, Busine
Rajamangala University of Technology, Suvarnab
Hantra Sub-district, Phra Nakhon Si Ayutthaya Prov
*Corresponding author e-mail: [email protected]
ARTICLE INFO
Article history: The Devel
Received: 1 June, 2020 Case Study of Stude
Revised: 29 June, 2020 Technology Suvarn
Accepted: 6 August, 2020 application for st
Available online: 20 October, 2020 Development Div
DOI: 10.14456/rj-rmutt.2020.20 Suvarnabhumi 2) fin
Keywords: applications, chat for student service
bots, division of student Division, Rajamanga
development the satisfaction of e
for student service
Division, Rajamangal
used in this researc
evaluation by 2 IT ex
and the user satisfa
case study of Stude
Vol 19, Issue 2, 2020 85
งานบริการนักศึกษา กรณีศึกษากองพัฒนา
วรรณภูมิ
or Student Services Case Study: Division
University of Technology Suvarnabhumi
Chiranut Singtokaeo
รธุรกิจและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยเทคโนโ ลยี
ตรา อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรอี ยธุ ยา 13000
ess Administration and Information Technology,
bhumi Phra Nakhon Si Ayutthaya Hantra Center,
vince 13000, THAILAND
ac.th
ABSTRACT
lopment of Chatbot Application for Student Services
ent Development Division, Rajamangala University of
nabhumi has objectives to 1) develop Chatbot
tudent services in the case study of Student
vision, Rajamangala University of Technology
nd out the effectiveness of the Chatbot application
es in the case study of the Student Development
ala University of Technology Suvarnabhumi 3) study
employees and students in using Chatbot application
e work in case studies of Student Development
la University of Technology Suvarnabhumi. The tools
ch were Chatbot application which was passed the
experts, and Chatbot application development model
action evaluation form for student service jobs in the
ent Development Division, Rajamangala University of
86 Research Journal Raja
Technology Suvarn
used for data analys
student services in t
Rajamangala Unive
efficiency level in d
standard deviation
application for st
Development Div
Suvarnabhumi was
standard deviation
application can effe
student developme
Technology Suvarna
บทคดั ย่อ
การพัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงาน
บริการนักศึกษา กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ มี
วัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อพัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot
สำหรับงานบริการนักศึกษา กรณีศึกษา กองพัฒนา
นักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ
2) เพื่อหาประสิทธิภาพของแอปพลิเคชัน Chatbot
สำหรับงานบริการนักศึกษา กรณีศึกษา กองพัฒนา
นักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ
3) เพอ่ื ศึกษาความพงึ พอใจของพนักงาน และนกั ศึกษาที่มี
ต่อแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลสุวรรณภูมิ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยในครั้งนค้ี ือ
แอปพลิเคชัน Chatbot ที่ผ่านการประเมินผลจาก
ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสารสนเทศจำนวน 2 คน
แบบประเมินรูปแบบการพัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot
และแบบประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้งานที่มีต่อ
แอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลสุวรรณภูมิ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ
amangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
nabhumi along with mean and standard deviation
ysis. The results revealed that Chatbot application for
the case study of the Student Development Division,
ersity of Technology Suvarnabhumi got the highest
development, with the average value of 4.50, and
n of 0.20. The satisfaction of users of Chatbot
tudent services in the case study of Student
vision, Rajamangala University of Technology
at the high level, with the average of 4.46, and the
of 0.03, which means that the developed Chatbot
ectively reduce the questionnaire answering time of
ent staff and students at Rajamangala University of
abhumi.
ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า
น แอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลสุวรรณภูมิ ที่พัฒนาขึ้นอยู่ในเกณฑ์ระดับ
t ประสิทธิภาพมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยรวมเท่ากับ 4.50
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.20 และความพึงพอใจของผู้ใช้
แอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
t กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลสุวรรณภูมิ อยู่ในเกณฑ์ระดับมาก ค่าเฉล่ีย
เท่ากบั 4.46 สว่ นเบย่ี งเบนมาตรฐานเท่ากบั 0.03 แสดงว่า
แอปพลิเคชัน Chatbot ที่พัฒนาขึ้นสามารถลดระยะเวลา
การตอบคำถามของเจ้าหน้าที่งานพัฒนานักศึกษาและ
นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิได้
อ อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ
คำสำคัญ: แอปพลิเคชัน แชทบอท กองพัฒนานักศกึ ษา
t บทนำ
กองพัฒนานักศึกษา (สำนักงานอธิการบดี)
ได้รับการจัดตั้งให้เป็นส่วนราชการ หน่วยงานหนึ่งภายใต้
การจัดตัง้ ส่วนราชการในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคล
Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyabur
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
สุวรรณภูมิ กระทรวงศึกษาธิการ เพื่อให้เป็นหน่วยงาน
ดำเนินงานเกี่ยวกับการพัฒนาคุณภาพนักศึกษา โดยการ
ให้บริการและจัดสวัสดิการด้านต่าง ๆ แก่นักศึกษา เช่น
จัดกิจกรรมเสริมหลักสูตร กิจกรรมกีฬา จัดหา
ทุนการศึกษา แนะแนวอาชีพและจัดหางาน ให้บริการ
ด้านหอพักนักศึกษา บริการให้คำปรึกษาแก้ปัญหาแก่
นักศึกษา จัดอบรมให้ความรู้ต่าง ๆ แก่นักศึกษาเพื่อ
ส่งเสริมและสนับสนุน การผลิตบัณฑิตให้สมบูรณ์ท้ัง
ร่างกายและจิตใจ มีอำนาจและหน้าที่ความรับผิดชอบ
เกี่ยวกับการบริหารงานด้านการส่งเสริมและพัฒนา
นกั ศกึ ษา งานดา้ นกจิ กรรมนักศึกษา
กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลสุวรรณภูมิ ให้ความสำคัญต่อการพัฒนา
นักศึกษา กิจกรรมนักศึกษา คือ งาน หรือ กิจกรรม
ทั้งหมดที่กระทำอย่างเป็นระบบเพื่อกระตุ้นและส่งเสริม
ให้นักศึกษาได้พัฒนาตนเองทั้งด้านร่างกาย จิตใจ
อารมณ์ สังคม และบุคลิกภาพได้อย่างเต็มตามศักยภาพ
ในการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ควบคู่ไปกับงานด้าน
วิชาการ (1)
จากที่ได้กลา่ วมาขา้ งต้นจะเห็นได้ว่ากองพัฒนา
นักศึกษาเป็นกลุ่มงานที่เน้นการให้บริการนักศึกษา ซ่ึง
บริบทในการทำงาน ก็จะเป็นไปในรูปแบบของการ
ถาม-ตอบ ชี้แจงข้อมูลต่าง ๆ ให้กับนักศึกษา ซึ่งใน
บางครั้งไม่สามารถตอบคำถามได้ครบทุกคำถาม หรือ
ใหบ้ ริการได้ไม่ท่ัวถงึ ในแต่ละวัน และในแต่ละวันก็จะเป็น
คำถามเดิมๆ ที่จะต้องชี้แจงให้นักศึกษาทราบ ทำให้
พนกั งานเสยี เวลาในการให้ข้อมลู ท่ีซำ้ ๆ บ่อยครั้ง
จากปญั หาดังกล่าว ผู้วจิ ัยจงึ ได้นำ แอปพลิเคชัน
Chatbot มาช่วยในการตอบคำถามแทนพนักงาน ซ่ึง
Chatbot คือ โปรแกรมอยา่ งหนง่ึ ท่ีถูกสร้างมาเพ่อื อำนวย
ความสะดวกในการช่วยตอบ คือ จะช่วยตอบข้อความ
ตอบคำถาม ให้ข้อมูล ให้ความช่วยเหลือ ให้ความบันเทิง
และอนื่ ๆ อีกมากมาย ซึ่งข้นึ อยกู่ ับการตัง้ คา่ ของผู้พัฒนา
ว่าต้องการให้ทำสิ่งใดได้บ้าง Chatbot จะทำให้การ
ทำงานสะดวกสบายมากขึ้น ยิ่งโดยเฉพาะกับธุรกิจหรือ
ri, Vol 19, Issue 2, 2020 87
บริษัทใหญ่ ๆ ที่มักจะมีลูกค้าเข้ามาถามคำถามเดิม ๆ
หรอื ตดิ ตอ่ ปญั หาเรือ่ งซ้ำ ๆ เดมิ ๆ จะช่วยเบาแรงและทำ
ให้สามารถให้บริการแก่ลูกค้าได้อย่างทั่วถึงภายในเวลา
อันรวดเร็ว (2) จากคุณสมบัติของ Chatbot ผู้วิจัยจึงคิด
ที่จะพัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการ
นักศึกษา กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยรี าชมงคลสุวรรณภมู ขิ ึน้ โดยมีกรอบแนวคิดใน
การทำวิจยั ดงั น้ี
กรอบแนวคิดในการวจิ ัย
การพฒั นาแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรบั งาน
บรกิ ารนกั ศึกษา กรณีศกึ ษา กองพัฒนานกั ศึกษา
มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลสวุ รรณภูมิ
- พฒั นาแอปพลิเคชนั Chatbot สำหรับงาน
บริการนักศกึ ษา
- ทดลองใช้แอปพลเิ คชัน Chatbot สำหรบั
งานบรกิ ารนกั ศึกษา
ผลผลิตที่ต้องการ
แอปพลิเคชนั Chatbot สำหรับงานบรกิ าร
นกั ศกึ ษา กรณีศกึ ษา กองพฒั นานกั ศกึ ษา
มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลสุวรรณภมู ิ
ท่ีมีประสทิ ธิภาพ
พนักงานและนกั ศึกษามีความพงึ พอใจตอ่ ใช้
แอปพลิเคชนั Chatbot สำหรบั งานบรกิ าร
นกั ศึกษามหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคล
ย สุวรรณภูมิที่มปี ระสิทธิภาพ
รูปที่ 1 กรอบแนวคิดในการวจิ ยั
88 Research Journal Ra
วิธีดำเนินการวจิ ยั
การศกึ ษาขอ้ มูลเบอื้ งตน้
ผู้วิจยั ไดท้ ำการศึกษาและรวบรวมข้อมลู จากการ
สอบถามผู้อำนวยการกองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ ศูนย์พื้นที่หันตรา พบว่า
ระบบการทำงานภายในองค์กร มีการบันทึกข้อมูลของ
นักศึกษา และบุคคลภายนอกที่เข้ามาติดต่อในแต่ละวัน
เช่นข้อมูลกิจกรรมของนักศึกษา แนะแนว งานหอพัก และ
งานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับนักศึกษาซึ่งเป็นคำถามเดิม ๆ
บ่อยครั้ง เพื่อนำไปวิเคราะห์ข้อคำถามและคำตอบที่จะ
ปอ้ นข้อมูลเขา้ สรู่ ะบบ Chatbot
ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการให้บริการ
นกั ศึกษาของกองพัฒนา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคล
สุวรรณภูมิ ศูนย์พืน้ ทห่ี ันตราสามารถแบง่ ขอ้ มูลไดด้ งั นี้
1. ประวัตคิ วามเป็นมา
2. แผนท่ีมหาลัย
3. ปฏิทนิ การศึกษา
4. หลักสตู รการศกึ ษา
5. การลงทะเบียน
6. ระเบยี บนกั ศึกษา
7. ทุนการศกึ ษา
8. กิจกรรมกฬี า
9. บรกิ ารด้านหอพัก
ด้านซอฟตแ์ วรท์ ใ่ี ช้ในการพัฒนาระบบ
ผวู้ จิ ยั ทำการพฒั นาโตต้ อบการสนทนาอัตโนมัติ
ให้อยู่ในลักษณะแอปพลิเคชัน หมายถึง ระบบที่ถูก
พัฒนาขึ้นมานั้นจะสามารถแสดงผลบน Smartphone
ได้ ซึ่งทำให้ระบบสามารถตอบสนอง ความต้องการใน
ด้าน Multi-User กล่าวคือผู้ใช้งานหลาย ๆ คนจะ
สามารถใช้งานฐานข้อมูลเดียวกันได้ แอปพลิเคชันมีขอ้ ดี
ที่สามารถใช้งานได้ง่าย สะดวกและรวดเร็ว เนื่องจากมี
ความต้องการที่ต้องใช้ งานผ่าน Smartphone เท่านั้น
ajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
ซึ่งในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้พัฒนาระบบโต้ตอบการ
สนทนาอตั โนมตั โิ ดยมีเครอ่ื งมอื ดังน้ี
1. Dialogflow
ร 2. แอปพลิเคชนั LINE
3. LINE Developer
ออกแบบและพัฒนาระบบ
การออกแบบภาพรวมของระบบ ในการนีผ้ วู้ จิ ัย
ะ เลือกใช้แอปพลิเคชัน Line เป็นตัวกลางในการสนทนา
ระหวา่ ง ผใู้ ชง้ านกบั ระบบโตต้ อบการสนทนาอตั โนมัติ ซ่ึง
ใช้ Web hook ของ Line เป็นตัวกลางในการช่วยติดต่อ
กับแอปพลิเคชันซึ่งแอปพลิเคชันสามารถเชื่อมต่อกับ
ฐานข้อมูล เพื่อจัดเก็บ ข้อมูลคำถาม โดยมีกระบวนการ
ทำงานในภาพรวมดงั ตอ่ ไปนี้ (3)
รูปที่ 2 ภาพรวมของระบบ Chatbot
จากรูปที่ 2 ส่วนที่ (1) ผู้ใช้งานนำเข้าข้อมูลเข้า
ระบบผ่านทางเครื่องคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟนและ
แสดงผลข้อมูล (2) DialogFlow ทำความเขา้ ใจคำถามของ
ผู้ใชง้ านตาม Inten ของระบบ Chatbot ทีพ่ ัฒนาขึ้น และ
ตัดสินใจความต้องการของผู้ใช้และส่งต่อไปให้กับ
Backend Server ซ ึ ่ งเชื ่ อมต ่ อกั บ Database โดย
Backend จะทำหน้าทตี่ ัดสนิ ใจและสง่ ขอ้ มูลกลบั ไปใหผ้ ู้ใช้
ผู้วิจัยสามารถออกแบบสถาปัตยกรรมระบบ
แอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลสวุ รรณภมู ิ ดังรปู ที่ 3
Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyabur
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
ส่วนท่ี 1 User
Input Facebook Line Input
Firebase External/APP
ส่วนท่ี 2
Dialog Flow Spelling Check
<Python Code>
Input Facebook Line Input
User
สว่ นท่ี 3
รูปที่ 3 สถาปัตยกรรมระบบการพัฒนาแอปพลิเคชัน
Chatbot ส ำ ห ร ั บ ง า น บ ร ิ ก า ร น ั ก ศ ึ ก ษ า
กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภมู ิ
จากรูปที่ 3 สถาปัตยกรรมระบบแอปพลิเคชัน
Chatbot ในที่นี้ส่วนที่ 1 หมายถึง เจ้าหน้าท่ี นักเรียน
นักศึกษาและบุคคลภายนอก คือ USER เข้าระบบผ่าน
Facebook หรือ Line โดยระบบจะเก็บข้อมูลไว้ที่
ฐานข้อมูล Firebase ส่วนที่ 2 หมายถึง ฐานข้อมูล
Firebase ส่งข้อมูลไป-กลับที่ Dialog Flow ซึ่งเขียนโคด้
โดย Python และส่งข้อมูลไปยัง External เพื่อสำรอง
ข้อมลู ส่วนท่ี 3 หลังจากเขยี นโค้ดโดย Python แลว้ ก็ส่ง
ขอ้ มลู กลับไปยงั USER โดยส่งออกผา่ น Facebook หรอื Line
ออกแบบและพัฒนาระบบ
- ขน้ั ตอนที่ 1 การเปดิ การใชง้ าน Massaging API
เข้าสู่เว็บไซต์ https://developers.line.biz
และกดที่ปุ่มเข้าสู่ระบบด้วย LINE account เพื่อทำการ
เรมิ่ สร้าง Chatbot รปู ท่ี 4 และ 5
- ขน้ั ตอนท่ี 2 การสรา้ ง Provider
ri, Vol 19, Issue 2, 2020 89
ในกรณีทเี่ ข้า LINE Developers console เปน็
คร้งั แรก กจ็ ะมใี หก้ รอกชื่อและ Email ของนกั พฒั นากอ่ น
ใสข่ ้อมลู แลว้ กดสมคั ร (รปู ที่ 6)
- ขั้นที่ 3 การใส่ชื่อ Provider หรือชื่อ
Chatbot ทตี่ อ้ งการสรา้ ง
รูปที่ 4 การ Log in เขา้ ส่รู ะบบด้วย LINE Account
รูปที่ 5 การสรา้ ง Provider
e
I
90 Research Journal Ra
รปู ที่ 6 การใส่ชื่อ Provider
ขนั้ ตอนการทดลองใชโ้ ปรแกรมและการประเมนิ ผล
ผวู้ จิ ยั มกี ระบวนการในการทดลองประเมินผลการ
พัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
กรณีศึกษา กองพฒั นานกั ศึกษา มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีราช
มงคลสุวรรณภมู ิ ศูนย์พระนครศรอี ยธุ ยาดังนี้
1. ประเมินรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญด้าน
เทคโนโลยสี ารสนเทศ 1 ครั้ง เพ่อื ปรับปรงุ แก้ไข
2. ประเมินประสิทธิภาพโดยผู้เชี่ยวชาญด้าน
เทคโนโลยีสารสนเทศ จำนวน 2 ท่าน
- ผูอ้ ำนวยการกองพฒั นานกั ศึกษา
- เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานด้านพัฒนา
นักศกึ ษา
3. ประเมินความพึงพอใจของพนั กงาน
เจ้าหน้าท่ีและนักศึกษาที่มีต่อแอปพลิเคชัน Chatbot
จำนวน 30 คน
ผู้วิจัยได้ทำการทดสอบประสิทธิภาพของ
แอปพลเิ คชัน Chatbot โดย Blackbox Testing (4) โดย
อาศัยค่าทางสถิติการวัดระดับความคิดเห็นของ
ผู้เชี่ยวชาญที่มีต่อ แอปพลิเคชัน Chatbot ที่พัฒนาขึ้น
คือ การหาคา่ เฉลย่ี เลขคณิต
ค่าเฉลี่ยเลขคณิตของข้อมูลที่ไม่ได้แจกแจง
ความถส่ี ามารถคำนวณได้จากสมการ
ajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
โดยท่ี ̅ คอื คา่ เฉลี่ยในการประเมิน
∑ =1 คือ ผลรวมของคะแนนที่ได้จากการ
ประเมนิ
คอื จำนวนผู้ใช้งานทัง้ หมดที่ใช้ในการประเมิน
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน กลุ่มตัวอย่าง (ค่า S.D. ของกลุ่ม
ตัวอย่าง) สามารถคำนวณไดจ้ ากสมการ
โดยที่ S.D. คือ ส่วนเบีย่ งเบนมาตรฐาน
ร คือ คะแนนที่ได้จากการประเมนิ
า ̅ คือ ค่าเฉล่ยี ของการประเมิน
ช คอื จำนวนผใู้ ชง้ านท้ังหมดที่ใช้ในการประเมนิ
ผลการศึกษาและอภิปรายผล
ผลการพัฒนาแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับ
งานบริการนักศึกษา กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ ศูนย์
พระนครศรีอยธุ ยา มดี งั น้ี
- ขั้นตอนท่ี 1 ผู้ใช้งานระบบสามารถแสกน QR
Code เพอื่ เขา้ สู่ แอปพลเิ คชนั
t
ย
รูปท่ี 7 QR Code เพ่อื เรมิ่ ใชง้ านระบบ
Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyabur
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
รปู ที่ 8 หน้าจอแรกของระบบ
- ขัน้ ตอนท่ี 2 เลอื กเมนู เมอ่ื เข้าสู่แอปพลิเคชัน
ระบบจะพาผู้ใช้เข้าสู่หน้าเมนหู ลักโดยมีเมนูย่อยให้เลือก
ดงั รูปที่ 9
รูปท่ี 9 หน้าจอเมนูหลกั
จากรูปท่ี 10 หนา้ เมนูหลัก จะมี 9 เมนูยอ่ ยดงั น
1. ประวัติความเปน็ มา 2. แผนทีม่ หาลัย
3. หอพกั นักศึกษา 4. หลกั สตู รการศึกษา
5. ปฏิทินการศึกษา 6. ค่มู ือนักศกึ ษา
7. ระเบียบนักศกึ ษา 8. กจิ กรรมนักศึกษา
ri, Vol 19, Issue 2, 2020 91
9. กรอกใบสมคั รออนไลน์
- ขัน้ ตอนท่ี 3 เมื่อกดเลอื กเมนูปฏทิ นิ จะแสดง
หน้าจอดงั รปู ที่ 10
ก รูปที่ 10 หนา้ เมนูปฏิทินการศกึ ษา
จากรูปเมื่อคลิกเข้าไปที่ link ของ ปฏิทินจะ
แสดงหน้าจอดังรูปที่ 11 หากผู้ใช้ต้องการค้นหาข้อมูล
สามารถดูได้จาก เมนูภายในแอปพลิเคชันที่สร้างขึ้นได้
ตลอดเวลาท่ีต้องการค้นหาขอ้ มูล
น้ี
รปู ที่ 11 หน้า website ปฏทิ ินการศึกษา
92 Research Journal Ra
การประเมนิ ประสทิ ธิภาพของแอปพลิเคชัน Chatbot
จากตารางท่ี สรุปได้ว่าการพัฒนาแอปพลิเคชัน
Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา กรณีศึกษากอง
พฒั นานกั ศึกษา มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลสวุ รรณ
ภมู ิ มปี ระสทิ ธภิ าพอยใู่ นระดับมากที่สุดโดยมคี ่าเฉลี่ยรวม
ทุกด้านเท่ากับ ( ̅ = 4.50, S.D. = 0.70) และเม่ือ
พิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ผู้เชี่ยวชาญประเมินความ
เหมาะสมด้านความรวดเร็วในการทำงานของระบบมาก
ตารางที่ 1 ผลการประเมินประสิทธิภาพของแอปพลิเค
พัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวร
ผู้เชย่ี วชาญดา้ นขอ้ มลู )
รายการประเมนิ
1. ดา้ นความเหมาะสมในการทำงานของระบบ
2. ด้านความถูกตอ้ งในการทำงานของระบบ
3. ดา้ นความสะดวกและง่ายต่อการใช้งานของร
4. ด้านความรวดเร็วในการทำงานของระบบ
5. ดา้ นการรักษาความปลอดภัยของระบบ
ค่าเฉลยี่ รวมทกุ
ตารางที่ 2 ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้งานท
กรณีศกึ ษากองพฒั นานักศึกษา มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี า
รายการประเมิน
1. ด้านความน่าสนใจ
2. ดา้ นชอ่ งทางการเข้าใช้งาน
3. ด้านความเร็วในการเขา้ ใชง้ าน
4. ด้านความสะดวกในการใช้งาน
5. ด้านสถานที่และเวลา
6. ดา้ นความชอบ
คา่ เฉลีย่ รวมทกุ ด้าน
การประเมินผลความพึงพอใจของผู้ใช้งานที่มีต่อ
แอปพลิเคชนั Chatbot
จากตารางที่ 2 สรุปไดว้ า่ การพัฒนาแอปพลิเคชัน
ajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
ที่สุด ( ̅ = 4.70, S.D. = 0.60) รองลงมาด้านความ
ถูกต้องในการทำงานของระบบและด้านความเหมาะสม
ในการทำงานของระบบ มีระดับความเหมาะสมเท่ากัน
( ̅ = 4.60, S.D. = 0.30) ต่อมา ด้านการรักษาความ
ปลอดภัยของระบบ ( ̅ = 4.10, S.D. = 0.50) และด้าน
ความสะดวกและง่ายต่อการใชง้ านของระบบ ( ̅ = 4.40,
S.D. = 0.00) ตามลำดบั
ก
คชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา กรณีศึกษากอง
รรณภูมิ (โดยผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และ
̅ S.D. การแปลผล
4.60 0.30 มากทส่ี ุด
4.60 0.30 มากท่สี ดุ
ระบบ 4.10 0.50 มาก
4.70 0.60 มากท่ีสดุ
4.40 0.00 มาก
กดา้ น 4.50 0.20 มากท่สี ดุ
ที่มีต่อแอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา
าชมงคลสวุ รรณภมู ิ (สำหรบั พนักงานและนกั ศึกษา)
̅ S.D. การแปลผล
4.47 0.07 มาก
4.48 0.71 มาก
4.36 0.01 มาก
4.43 0.11 มาก
4.49 0.05 มาก
4.51 0.10 มากทส่ี ดุ
4.46 0.27 มาก
Chatbot สำหรับงานบริการนักศึกษา กรณีศึกษากอง
พัฒนานักศกึ ษา มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยรี าชมงคลสวุ รรณ
น ภูมิ ผู้ใช้งานมีความพึงพอใจค่าเฉลี่ยรวมทุกด้านเท่ากับ
Research Journal Rajamangala University of Technology Thanyabur
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
( ̅ = 4.46, S.D. = 0.27) หากพิจารณาเป็นรายด้าน
พบว่า ด้านความชอบมีระดับความพึงพอใจมากที่สุด
( ̅ = 4.51, S.D. = 0.27) รองลงมาด้านสถานท่แี ละเวลา
( ̅ = 4.49, S.D. = 0.05) ต่อมาด้านช่องทางการเข้าใช้
งาน ( ̅ = 4.48, S.D. = 0.71) ต่อมาด้านความน่าสนใจ
( ̅ = 4.47, S.D. = 0.07) ต่อมาด้านความสะดวกในการ
ใช้งาน ( ̅ = 4.43, S.D. = 0.11) และด้านความเร็วใน
การเข้าใช้งาน ( ̅ = 4.36, S.D. = 0.01) ตามลำดบั
สรปุ ผล
แอปพลิเคชัน Chatbot สำหรับงานบริการ
นักศึกษา กรณีศึกษา กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ โดยการประยุกต์ใช้
โปรแกรม (5) Dialogflow Application Line และ LINE
Developer (6) ในการพัฒนา แอปพลเิ คชันทพ่ี ฒั นาข้นึ มี
ประสิทธิภาพอยู่ในเกณฑ์ระดับมากจากการประเมินโดย
ผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านเทคโนโลยี และ ด้านเนื้อหา ผู้วิจัยได้
ทำการทดสอบการใช้งาน โดยมีพนักงานที่เกี่ยวของกับ
การให้บริการข้อมูลนกั ศกึ ษา และ นักศกึ ษาเป็นผู้ทดลอง
ใช้แอปพลิเคชัน พบว่า กลุ่มผู้ใช้งานมีความพึงพอใจต่อ
แอปพลิเคชันอยู่ในเกณฑ์ระดับมาก เนื่องจากสามารถ
นำไปใช้งานได้จริง และลดภาระงานแก่พนักงาน
ผรู้ ับผดิ ชอบ นักศึกษาสามารถใชแ้ อปพลเิ คชันในการถาม
ตอบข้อสงสัยเกี่ยวกับข้อมูลฝ่ายพัฒนานักศึกษาได้อย่าง
รวดเร็วตลอดเวลาซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัย (7) ได้ศึกษา
แนวทางการพัฒนาตน้ แบบแชทบอทสำหรับให้คำแนะนำ
ระบบขอทุนอุดหนุนการวิจัย งบประมาณแผ่นดิน
มหาวิทยาลยั ราชภฏั นครปฐม พบวา่ แชทบอททพ่ี ฒั นาขึ้น
ใช้งานได้จริง และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานใน
องค์กรได้เป็นอย่างดีและสอดคล้องกับบทความของ (8)
การนำเทคโนโลยี AI มาใช้ในอุตสาหกรรมไมซ์จะช่วย
อำนวยความสะดวกให้กับผู้จัดงานและนักเดินทางไมซ์
พบว่า เทคโนโลยี AI ได้เข้ามาเพมิ่ ประสบการณ์ที่ดีให้กับ
ลูกค้าและสร้างประสิทธิภาพในการดำเนินงานในธุรกิจ
ri, Vol 19, Issue 2, 2020 93
ไมซ์ใหด้ ขี ึน้ ในทกุ ๆ ดา้ น
กติ ติกรรมประกาศ
ขอกราบขอบพระคุณผู้อำนวยการกองพัฒนา
นกั ศึกษา มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีราชมงคลสวุ รรณภูมิ ใน
การให้คำปรึกษา และให้ความอนุเคราะห์ทางด้านข้อมลู
อีกทั้งคอยให้คำแนะนำเสมอมา จนงานวิจัยได้สำเร็จ
ลลุ ้วงไปได้ด้วยดี
เอกสารอ้างองิ
1. กองพัฒนานักศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราช
มงคลสุวรรณภูม. วิสัยทัศน์ พันธกิจ และการ
วิเคราะห์ SWOT [อินเทอร์เน็ต]. 2548; [สืบค้นเมือ่
วันที่ 25 ม.ค. พ.ศ. 2563]. จาก: http://student.
rmutsb.ac.th/sd_we.php
2. CIPHER. Chatbot ค ื อ อ ะ ไ ร ส ำ ค ั ญ แ ค ่ ไ ห น
[อินเทอร์เน็ต]. 2560; [สบื ค้นเม่ือวันท่ี 25 ม.ค. 2563].
จาก: https://blogs.cipher.co.th/what-is-chatbot.
3. Kobkrit.com. การพัฒนาระบบหุ่นยนต์โต้ตอบ
สนทนาอัตโนมัติภาษาไทย ( Chatbot) ด้วย
Dialogflow. [อินเทอร์เนต็ ]. 2561; [สืบคน้ เมื่อวันที่
21 พ.ย. 2562]. จาก: https://bit.ly/3in47Dq.
4. PSU IT Blog. การทดสอบซอฟต์แวร.์ [อนิ เทอรเ์ นต็ ].
2562; [สืบค้นเมื่อวันที่ 27 มี.ค. 2563]. จาก:
https://bit.ly/2ZtyCjs.
5. แนะนำ Dialogflow สำหรับการสร้าง Chatbot.
[อินเทอร์เน็ต]. 2562; [สืบค้นเมื่อวันที่ 15 พ.ย.
2562]. จ า ก : http://blog.niwpopkorn.com/
2019/04/dialogflow-chatbot.html.
6. Line messaging api. [อินเทอร์เน็ต]. 2561; [สืบค้น
เมื่อวันที่ 20 พ.ย. 2562]. จาก: mindphp.com/
บทความ/line-application/5317-line-messaging-
api-json.html.
94 Research Journal Ra
7. จิรันดร บู๊ฮวดใช้. แนวทางการพัฒนาต้นแบบ
แชทบอทสำหรับให้คำแนะนำระบบขอทุนอุดหนุน
การวิจัย งบประมาณแผ่นดิน มหาวิทยาลัยราชภัฏ
นครปฐม. ใน: เอกสารประกอบการประชุมวิชาการ
ระดับชาติ ครั้งที่ 9 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม
“พัฒนางานวิจัย สรางสรรคอุดมศกึ ษาไทย กาวไกล
สู Thailand 4.0”. ประกอบการประชุมวิชาการ
ระดับชาติ ครั้งที่ 9 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม
“พัฒนางานวิจัย สรางสรรคอุดมศึกษาไทย กาวไกล
สู Thailand 4.0”; 28-29 ก.ย. 2560; มหาวิทยาลยั
ราชภัฏนครปฐม. นครปฐม: โรงพิมพมหาวิทยาลัย
ศลิ ปากร; 2560. น. 1906-13.
8. MICE INTELLIGENCE CENTER. ปัญญาประดิษฐ์ (AI)
คือกุญแจสู่อนาคตสำหรับธุรกิจไมซ์ [อินเทอร์เน็ต].
2561; [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พ.ย. 2562]. จาก:
https://intelligence. businesseventsthailand
.com/th/pdfviews/57315573724821.pdf.
ajamangala University of Technology Thanyaburi, Vol 19, Issue 2, 2020
ISSN: 1686-8420 (Print), 2651-2289 (Online)
ล
ล
ย
)
.
: