ลกั ษณะการเมอื งการปกครอง
ประเทศต่างๆ ยอ่ มมีระบบการเมืองการปกครองทปี่ ระชาชนส่วนใหญ่
ของประเทศ เชื่อว่าเหมาะสมกบั สภาพทางเศรษฐกิจ สงั คม และวฒั นธรรม
รูปแบบการเมอื งการปกครองในโลกปัจจุบนั มีลกั ษณะการปกครองแบ่ง
คร่าวๆ ไดเ้ ป็น 2 แบบ คอื ระบอบประชาธิปไตย ซ่ึงแบ่งยอ่ ยออกไดอ้ กี เป็น 2
ประเภทคือ แบบมพี ระมหากษตั ริยเ์ ป็นประมุข และแบบมปี ระธานาธิบดีเป็น
ประมุข ส่วนระบอบการเมอื งการปกครองอกี ประเภทหน่ึงก็คอื ระบอบเผด็จ
การ ซ่ึงแบง่ ยอ่ ยอีกไดเ้ ป็น 3 ประเภทคือ เผดจ็ การทหาร เผด็จการฟาสซิสต์
และเผดจ็ การคอมมิวนิสต์
ระบอบประชาธปิ ไตย
สามารถแบ่งตามลกั ษณะของผนู้ าประเทศหรือประมขุ ได้ 2 ลกั ษณะ
แบบมีพระมหากษัตริย์เป็ นประมุข
พระมหากษตั ริยจ์ ะทรงใชอ้ านาจอธิปไตย ซ่ึงเป็นของปวงชน แยกผา่ นเป็น 3
ทางคือ ทรงใชอ้ านาจนิตบิ ญั ญตั ิโดยผ่านทางรฐั สภา ใชอ้ านาจบริหารโดยผ่าน
ทางคณะรัฐมนตรี และใชอ้ านาจตลุ าการโดยผา่ นทางศาล ส่วนองค์
พระมหากษตั ริยจ์ ะทรงเป็นกลางในทางการเมือง ประเทศที่ใชก้ ารปกครองใน
รูปแบบน้ีเช่น ประเทศไทย และองั กฤษ
แบบมปี ระธานาธบิ ดเี ป็ นประมุข
ผดู้ ารงตาแหน่งประธานาธิบดีจะมาจากการเลอื กต้งั ของประชาชน บาง
ประเทศน้นั ประธานาธิบดีจะทาหนา้ ทเี่ ป็นประมขุ ของรัฐเพียงหนา้ ทเ่ี ดียว เช่น
สิงคโปร์ อินเดีย แต่ในบางประเทศ ประธานาธิบดีจะทาหนา้ ทเ่ี ป็นประมุขของ
ฝ่ ายบริหารดว้ ย เช่น สหรัฐอเมริกา อินโดนีเซีย ฯลฯ
การปกครองในระบอบประชาธิปไตยก็คือ การปกครองทอ่ี านาจในการ
ปกครองภายในประเทศเป็นของประชาชนทกุ คน ใชห้ ลกั สิทธิและเสรีภาพ
ประชาชนทุกคนมีสิทธิเสรีภาพอนั พงึ มีตามกฎหมาย ใชห้ ลกั ความเสมอภาค
คอื ประชาชนทกุ คนมคี วามเท่าเทยี มกนั ใชห้ ลกั นิติธรรม การใชก้ ฎหมายที่
เป็นธรรม ในการรกั ษาความสงบเรียบร้อยในประเทศ และใชห้ ลกั เสียงขา้ ง
มากโดยคานึงถึงเสียงส่วนนอ้ ยดว้ ย
ระบอบเผด็จการ
เป็นหลกั การปกครองทเี่ นน้ ความสาคญั ทร่ี ฐั และผนู้ า คอื ประชาชนไม่มสี ิทธิ
และเสรีภาพ ตอ้ งทาตามคาสงั่ ของรัฐอยา่ งเขม้ งวด ประเทศจะมีผนู้ าเพียงคน
เดียว หรืออาจมีคณะของผนู้ าร่วมดว้ ย มพี รรคการเมอื งเดียวซ่ึงมีอานาจสูงสุด
สามารถใชอ้ านาจน้นั ไดอ้ ยา่ งเต็มท่ี โดยไม่จาเป็นตอ้ งใส่ใจเสียงของคนส่วน
ใหญ่ในประเทศ
ระบอบเผดจ็ การทหาร
เป็นระบอบเผด็จการทค่ี ณะผนู้ าฝ่ ายทหารเป็นผใู้ ชอ้ านาจเผด็จการ ในการ
ปกครองโดยตรงหรือโดยออ้ ม และมกั จะใชก้ ฎอยั การศึก หรือรัฐธรรมนูญท่ี
คณะของตนสร้างข้นึ เป็นเครื่องมอื ในการปกครอง
ระบอบเผด็จการฟาสซิสต์
เป็นระบอบเผด็จการทีผ่ นู้ าไดร้ บั การสนบั สนุนจากกลุ่มนกั ธุรกิจ และกองทพั
ให้ใชอ้ านาจเผดจ็ การปกครองประเทศ ผนู้ าในระบอบการปกครองเผด็จการ
ฟาสซิสต์ มกั จะมลี ทั ธิการเมอื งทเี่ รียกกนั วา่ ลทั ธิฟาสซิสต์ เป็นลทั ธิช้ีนาใน
การปกครอง และมุง่ ท่ีจะใชอ้ านาจเผดจ็ การปกครองประเทศเป็นการถาวร
ระบอบเผดจ็ การคอมมวิ นิสต์
ระบอบเผดจ็ การที่พรรคคอมมิวนิสตเ์ พียงพรรคเดียวไดร้ ับการยอมรับ หรือ
สนบั สนุนจากกลุ่มบุคคลตา่ งๆ รวมท้งั กองทพั ให้เป็นผูใ้ ชอ้ านาจเผดจ็ การ
ปกครองประเทศ ประชาชนไมส่ ามารถวิพากษว์ จิ ารณ์การทางานของผนู้ าอยา่ ง
เปิ ดเผยได้ ผนู้ าสามารถดารงตาแหน่งไดต้ ลอดชีวิต อาจอยนู่ านตราบเท่าท่ี
กองทพั ยงั ให้การสนบั สนุนอยู่ ประชาชนไมอ่ าจทจ่ี ะเปล่ยี นผนู้ าประเทศไดเ้ ลย