แนวคำวินิจฉัยคดีปกครอง

978-616-333-099-4

ตุลาคม

0 2141 1111 Call Center 1355
0 2974 5646 โทรสาร 0 2974 5648

2

คำ�นำ�

ปัจจุบันเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำ�คัญอย่างย่ิงต่อการดำ�เนินชีวิตของ
ประชาชน ส่งผลให้รูปแบบของการติดต่อส่ือสารและเครื่องมือที่ใช้ในการทำ�การ
ประชาสมั พนั ธเ์ สรมิ สรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจเกยี่ วกบั การดำ�เนนิ งานของหนว่ ยงานภาครฐั
เปลย่ี นแปลงไปจากเดมิ อยา่ งมาก
ดว้ ยเหตนุ ี้ สำ�นกั งานศาลปกครอง จงึ ไดร้ เิ รมิ่ พฒั นาการสอ่ื สารในรปู แบบสอ่ื ดจิ ทิ ลั
ประเภทสอื่ อนิ โฟกราฟกิ โดยการนำ�แนวคำ�วนิ จิ ฉยั ของศาลปกครองสงู สดุ ซงึ่ มลี กั ษณะ
เปน็ การวางหลกั กฎหมายปกครอง และเปน็ การวางบรรทดั ฐานในการปฏบิ ตั ริ าชการทดี่ ี
มาจัดทำ�เนื้อหาให้ส้ัน กระชบั เขา้ ใจง่าย และมสี สี ันน่าสนใจ โดยใชช้ อื่ ว่า “สาระ 1000
คดปี กครอง” เพอ่ื เสรมิ สรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั บทบาทหนา้ ทข่ี องศาลปกครอง
และคดีปกครองให้แก่เจ้าหนา้ ที่ของรฐั หน่วยงานทางปกครอง และประชาชนท่วั ไป
หนังสอื แนวคำ�วินจิ ฉยั คดปี กครอง ชดุ สาระ 1000 คดีปกครอง นี้ ไดร้ วบรวม
แนวคำ�วนิ จิ ฉัยคดปี กครองทนี่ ่าสนใจ โดยแบ่งเปน็ หมวดตา่ งๆ จำ�นวน 8 หมวด ไดแ้ ก่
คดปี กครองเกยี่ วกบั ทอ้ งถน่ิ และการบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ การบรหิ ารงานบคุ คลภาครฐั
สิทธิประโยชน์และสวัสดิการของข้าราชการและเจ้าหน้าที่ของรัฐ วินัยข้าราชการ
การกระทำ�ละเมิดและความรับผิดอย่างอ่ืน ที่ดิน การควบคุมอาคารและการผังเมือง
และการสาธารณปู โภค เหตเุ ดอื ดรอ้ นรำ�คาญ การประกอบกจิ การและทรพั ยากรธรรมชาติ
และส่ิงแวดล้อม งานทะเบียน และข้อมูลข่าวสารของราชการ รวมจำ�นวน 70 ตอน
โดยหวังว่าประชาชนและเจ้าหน้าที่ของรัฐจะสามารถศึกษาเรียนรู้และนำ�แนวคำ�วินิจฉัย
ของศาลปกครองดังกล่าวไปเป็นบรรทัดฐานในการปฏิบัติราชการทางปกครองที่ดี
รวมทั้งอาจน�ำไปเป็นข้อคิดอุทาหรณ์ในการด�ำเนินชีวิตได้ ในโอกาสนี้ ส�ำนักงาน
ศาลปกครอง ขอขอบคณุ มลู นธิ วิ จิ ยั และพฒั นากระบวนการยตุ ธิ รรมทางปกครอง (ว.พ.ปค.)
เป็นอย่างย่ิง ท่ีให้การสนับสนุนการจัดพิมพ์หนังสือในคร้ังนี้ เพ่ือเป็นประโยชน์ในการ
เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกบั ศาลปกครองและคดีปกครองอยา่ งถกู ตอ้ งต่อไป

สำ�นักงานศาลปกครอง
ตลุ าคม 2565

3

สารบัญ

1หมวดที่
คดีปกครองเก่ียวกับท้องถน่ิ และการบรหิ ารราชการแผน่ ดิน

ตอนท่ี 1 เป็น ทต. แต่มีส่วนไดเ้ สยี ในสัญญาทีท่ ำ�กบั เทศบาล ระวังจะหลุดจาก หนา้ 10
ตำ�แหนง่ ! หน้า 11
หนา้ 12
ตอนที่ 2 ต้องโทษถูกคุมขังเพียง 1 วนั ต้องส้ินสดุ สมาชกิ ภาพหรอื ไม่ ? หน้า 13
ตอนที่ 3 แคม่ พี ฤตกิ รรมเสอ่ื มเสียหรอื กอ่ ความไม่สงบเรยี บร้อย ก็พ้นจากตำ�แหน่ง หน้า 14
หนา้ 15
สมาชิกสภา อบต.ได้ ! หน้า 16
ตอนที่ 4 เออื้ ประโยชนใ์ ห้พวกพอ้ งเข้ามาเป็นคู่สัญญา ตอ้ งพน้ จากตำ�แหน่ง ! หนา้ 17
ตอนที่ 5 ผลู้ งคะแนนเสียงไม่มีภูมลิ ำ�เนาและช่ือในทะเบียนบ้านตามกฎหมาย หนา้ 18
หนา้ 19
จะสง่ ผลอยา่ งไรกบั การเลอื กตง้ั ? หนา้ 20
ตอนที่ 6 เคยเดินโพยหวย แมไ้ ดร้ ับประโยชนจ์ ากกฎหมายล้างมลทนิ กย็ งั มลี ักษณะ

ต้องหา้ มเป็นผูช้ ว่ ยผู้ใหญ่บ้าน!
ตอนท่ี 7 ถ้าราษฎรอยากถอดถอนผู้ใหญบ่ า้ นพ้นจากตำ�แหน่งต้องทำ�วธิ ีใด ?
ตอนท่ี 8 ปฏิบัติหน้าทโ่ี ดยทุจรติ และไม่เป็นไปตามกฎหมาย ตอ้ งพน้ จากตำ�แหน่ง

นายกฯ !
ตอนที่ 9 ไมม่ ภี มู ลิ ำ�เนาหรอื ถนิ่ ท่ีอยปู่ ระจำ�ในหมบู่ ้าน...สมคั รเปน็ ผใู้ หญ่บา้ น

หมบู่ ้านนนั้ ได้ไหม ?
ตอนที่ 10 การอนุมัติจา่ ยขาดเงนิ สะสม...ท่ี “สภาทอ้ งถน่ิ ” (ไม)่ ตอ้ งอนมุ ัติ ?
ตอนท่ี 11 การพิจารณาให้สมาชกิ สภา อบจ. พ้นจากตำ�แหนง่ ตอ้ งให้โอกาส

ผู้นน้ั ได้ชแี้ จงแก้ขอ้ กล่าวหากอ่ น !!

2หมวดท่ี
คดีปกครองเกย่ี วกับการบรหิ ารงานบคุ คลภาครัฐ

ตอนท่ี 1 ไมต่ รวจสอบตำ�แหน่งว่าง ทำ�ใหพ้ ลาดโอกาสทำ�งาน ชดใช้คา่ เสียหาย หนา้ 22
ใหด้ ้วย ! หนา้ 23
หน้า 24
ตอนที่ 2 สอบคัดเลอื กเขา้ อบรมได้ แต่ผูบ้ งั คับบัญชาไมอ่ นมุ ตั ใิ ห้เข้าร่วม หน้า 25
แบบน้กี ไ็ ด้หรอื ? หน้า 26

ตอนที่ 3 ลงั เลใจไปนิด...ถงึ กบั หมดสทิ ธโิ อนยา้ ยเลยหรอื ?
ตอนที่ 4 รอยสกั กลางหลงั ลบออกไมห่ มด...หมดสทิ ธิรับราชการเปน็ ตำ�รวจ

หรอื ไม่ ?
ตอนท่ี 5 ไมเ่ ลือ่ นเงนิ เดอื นให้ โดยอา้ งความขดั แย้งกับผ้บู ังคบั บัญชา... อ้างแบบน้ี

ชอบหรอื ไม่ ?

4

ตอนที่ 6 ขอเขา้ โครงการเกษียณอายรุ าชการก่อนกำ�หนด แตอ่ ด ! หน้า 27
เพราะนายกเทศมนตรไี มย่ นิ ยอม ! หนา้ 28

ตอนที่ 7 ผู้บังคบั บัญชานำ�การลงโทษทางวินยั ในรอบการประเมนิ คร้งั ก่อน หนา้ 29
มาเปน็ เหตไุ มเ่ ล่อื นขั้นเงนิ เดอื นในรอบการประเมนิ ครั้งถดั ไป... หน้า 30
เปน็ ธรรมหรือไม่ ? หน้า 31
หนา้ 32
ตอนท่ี 8 ล้างมลทินไมล่ บล้างความผดิ ...ทจุ ริตตอ่ หนา้ ทีห่ มดสทิ ธกิ ลับเข้า หนา้ 33
รบั ราชการ ! หนา้ 34
หนา้ 35
ตอนท่ี 9 เปลีย่ นผบู้ รหิ ารท้องถนิ่ ใหม.่ ..การขอใชบ้ ัญชผี สู้ อบแข่งขนั ได้ท่ี หน้า 36
ผ้บู ริหารชุดเดมิ เห็นชอบไว้ยังมีผลผูกพนั หรือไม่ ? หนา้ 37
หน้า 38
ตอนท่ี 10 ไมเ่ ลอ่ื นเงินเดอื นขัน้ พิเศษ 1 ข้นั เพราะโควตาหมด ตอ้ งใหโ้ อกาส
ผูร้ บั การประเมนิ ฟงั คำ�ชี้แจงกอ่ นออกคำ�ส่งั หรือไม่ ?

ตอนที่ 11 เปดิ ใหเ้ ฉพาะคนนอกมสี ทิ ธสิ มคั รสอบ ไมใ่ หส้ ทิ ธคิ นใน เปน็ ธรรมหรอื ไม่ ?
ตอนที่ 12 ใคร !? มอี ำ�นาจออกคำ�ส่ังมอบอำ�นาจใหร้ องปลัดเทศบาลปฏบิ ัติ

ราชการแทนปลัดเทศบาล
ตอนที่ 13 ใคร ! มีอำ�นาจสัง่ เล่อื นเงินเดือนให้แก่ข้าราชการทโ่ี อนย้ายสังกัดระหวา่ ง

รอบการประเมิน ?
ตอนท่ี 14 ไม่เล่อื นขัน้ เงินเดอื นดว้ ยเหตุผลไมต่ รงกับข้อเท็จจรงิ ...ชอบดว้ ยกฎหมาย

หรอื ไม่ ?
ตอนที่ 15 หลดุ จากตำ�แหน่ง ปลดั อบต. เพราะปรับขนาดองค์กร นายกใชด้ ลุ พินิจ

โดยชอบหรือไม่ ?
ตอนท่ี 16 งดเลอื่ นขน้ั เงนิ เดอื นเพราะถกู ปลดออกจากราชการ...ชอบแลว้ หรอื ไม่ ?
ตอนที่ 17 ลาออกไปสมัคร ส.ส. แตไ่ ม่ได้รบั เลอื กต้งั ...คำ�สั่งบรรจกุ ลับเข้า

รบั ราชการใหม่ ต้องมผี ลเมอ่ื ใด ?

3หมวดท่ี คดีปกครองเกีย่ วกับสิทธปิ ระโยชนแ์ ละสวัสดิการของขา้ ราชการ
และเจ้าหน้าท่ขี องรัฐ

ตอนที่ 1 บ้านพักทจี่ ัดใหท้ รุดโทรมอยไู่ ม่ได้ ต้องย้ายไปอย่ทู ี่อ่ืน... หน้า 40
ยงั ใช้สทิ ธเิ บิกเงินค่าเชา่ บา้ นได้ไหม ? หน้า 41
หน้า 42
ตอนที่ 2 ขา้ ราชการใชส้ ิทธเิ บิกเงนิ ค่ารักษาบุตรได้ก่คี น ? หน้า 43
ตอนที่ 3 หากจำ�เปน็ ตอ้ งพักแรมหลังเสรจ็ งานราชการแลว้ อีก 1 วนั จะเบกิ หนา้ 44
หนา้ 45
ค่าทีพ่ ักได้หรอื ไม่ ? หนา้ 46
ตอนที่ 4 ตัดสทิ ธิการเบกิ คา่ เชา่ ซือ้ บา้ น เพราะเพิ่งพบวา่ มีบา้ นพกั ราชการวา่ ง หนา้ 47

แบบนีก้ ็ได้หรือ ? 5
ตอนที่ 5 บุตรนอกสมรส ! ! หากบดิ าเสียชวี ิตกอ่ นจดทะเบียนรับรองบตุ รจะมีสทิ ธิ

ไดร้ บั บำ�เหน็จตกทอดหรือไม่ ?
ตอนที่ 6 ยื่นเอกสารไม่ถกู ต้อง จะรอ้ ง กบข.จ่ายเงินไม่ครบได้อย่างไร !
ตอนท่ี 7 ตายในหน้าที่ แต่ทำ�ไมไมไ่ ดร้ บั เงินเล่ือนข้นั คา่ จา้ งและเงินบำ�เหน็จพิเศษ ?
ตอนท่ี 8 ถกู ลงโทษไลอ่ อก ไมว่ ่าจะอ้างเหตุใด ก็ไมม่ ีสทิ ธริ บั เงินบำ�นาญ

ตอนที่ 9 อา้ งงบประมาณไม่พอ ใหร้ อรับเงินบำ�นาญไปเร่อื ยๆ แบบน้ีกไ็ ด้หรอื ? หนา้ 48
ตอนที่ 10 คู่สมรสถูกปฏิเสธเบกิ คา่ รักษาพยาบาลตามสทิ ธปิ ระกนั สงั คม หนา้ 49
หนา้ 50
จะสามารถเบกิ ค่ารักษาพยาบาลตามสิทธิข้าราชการแทนได้ไหม ? หน้า 51
ตอนที่ 11 ไม่อนุมตั เิ บิกเงนิ สวสั ดกิ ารของบุตรพนกั งานส่วนท้องถ่นิ ภายในระยะเวลา

อนั สมควร ถอื เปน็ การละเลยตอ้ งชดใช้พรอ้ มดอกเบีย้ !!
ตอนท่ี 12 ได้รบั คำ�สั่งไปชว่ ยราชการชว่ั คราว เหตุไฉนจงึ ไม่อาจขอเบิกเงินค่าที่พัก

ระหวา่ งไปชว่ ยราชการได้ ?

4หมวดท่ี
คดปี กครองเกี่ยวกับวินัยข้าราชการ

ตอนที่ 1 ละทง้ิ ราชการติดตอ่ กนั เกินกว่าสบิ ห้าวนั โดยไมม่ เี หตุอนั ควร หน้า 54
เตรียมตัว...ตกงาน !
ตอนที่ 2 ลงโทษนกั เรยี นรุนแรงเกินเหตุ ถูกลงโทษตดั เงนิ เดอื นเปน็ ธรรมหรอื ไม่ ? หน้า 55
ตอนที่ 3 ทจุ รติ เงนิ ราชการ แตค่ ืนหมดแล้ว ขอเปน็ เหตลุ ดหย่อนโทษได้ไหม ? หนา้ 56
ตอนที่ 4 เบกิ อาวธุ ปืนออกไปจำ�นำ� ถกู ไล่ออกจากราชการก็สมควรแลว้ ...ใช่ไหม ? หนา้ 57
ตอนที่ 5 สง่ั จ่ายเชค็ ไม่ถกู ตอ้ งเป็นเหตุให้ราชการเสียหายตอ้ งถูกปลดออกจากราชการ ! หนา้ 58
ตอนที่ 6 เบิกจ่ายเงินสวัสดิการเข้าบญั ชีตนเองและเครอื ญาติ แม้นำ�เงนิ มาคืนแล้ว... หนา้ 59
กไ็ มพ่ น้ ผดิ !!
ตอนท่ี 7 องคป์ ระกอบกรรมการไมค่ รบ!...คำ�สัง่ ลงโทษจึงไม่ชอบ ! หน้า 60
ตอนท่ี 8 “ลา” โดยไม่บอก...ถูกลงโทษลดข้นั เงนิ เดอื น จึงชอบแล้ว ! หนา้ 61
ตอนท่ี 9 ทจุ ริตเอื้อประโยชน์ให้เอกชนทำ�สญั ญากบั เทศบาล คำ�สง่ั ปลดออก หนา้ 62
จากราชการ...จงึ ชอบแล้ว !!
ตอนที่ 10 ขา้ ราชการเมาสุราขม่ เหงรงั แกประชาชน...ผดิ วินัยรา้ ยแรง...ถกู ไลอ่ อก หนา้ 63
ยอ่ มชอบแล้ว !!
ตอนที่ 11 ทำ�เอกสารเทจ็ และเบกิ จ่ายงบประมาณผดิ วตั ถปุ ระสงค์...มีโทษปลดออก หน้า 64
จากราชการ !!
ตอนท่ี 12 ไปพบแพทย์ในเวลาราชการ โดยไมย่ ืน่ ใบลา...ผดิ วนิ ัย !! หน้า 65

5หมวดที่
คดีปกครองเกย่ี วกับการกระทำ�ละเมิด และความรับผิดอยา่ งอ่ืน

ตอนท่ี 1 ผดิ หรือไม่ ? ทีไ่ ม่บำ�รงุ รกั ษาและดแู ลเสน้ ทางทำ�ให้เกดิ อบุ ตั ิเหตุ หน้า 68
ตอนท่ี 2 ไม่ปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภยั ในการระงับเหตเุ พลงิ ไหม้ เป็นการละเลย หน้า 69

ต่อหน้าท่ี ต้องชดใชค้ ่าเสยี หาย !

6

ตอนที่ 3 อนุญาตใหใ้ ชโ้ รงฆา่ สัตวเ์ ฉพาะผูข้ อบางราย...เลือกปฏิบัติแบบนกี้ ไ็ ด้หรือ ? หนา้ 70
ตอนท่ี 4 คืน “ของกลาง” ลา่ ช้า จา่ ยคา่ เสยี หายใหด้ ้วย ! หน้า 71
ตอนท่ี 5 เทศบาลปลูกตน้ ไม้ตามแนวถนนแตข่ วางทางเข้าออกท่ีดนิ หนา้ 72
หนา้ 73
ประชาชน...เป็นการกระทำ�ละเมิดหรอื ไม่ ?
ตอนท่ี 6 เทศบาลจ้างเอกชนสร้างระบบระบายน�้ำ แต่ทำ�บา้ นประชาชนทรุด...

ใครกันทจี่ ะต้องชดใช้ ?

6หมวดที่ คดปี กครองเก่ยี วกับที่ดิน การควบคุมอาคารและการผังเมอื ง หนา้ 76
และการสาธารณปู โภค หนา้ 77
หนา้ 78
ท่ีดนิ หนา้ 79
หน้า 80
ตอนที่ 1 เปลีย่ นสภาพการใชท้ ส่ี าธารณสมบตั ิของแผ่นดิน
เพ่อื ประโยชน์อย่างอื่นตอ้ งได้รับอนุญาตกอ่ นหรือไม่ ?

การควบคมุ อาคารและการผงั เมอื ง

ตอนท่ี 2 สร้างป้อมตำ�รวจบงั ป้ายโฆษณาหนา้ รา้ น ฟ้องรอ้ื ถอนได้ไหม ?
ตอนที่ 3 ออกเทศบญั ญัติควบคมุ อาคารขัดกฎหมาย...ทำ�ไม่ได้

ตอ้ งถูกเพิกถอน !!

การสาธารณปู โภค

ตอนที่ 4 ประชาชนอาจเสยี หายบา้ ง หากรัฐต้องทำ�เพ่ือส่วนรวม
ตอนท่ี 5 สิทธิใชส้ อยทรัพยส์ นิ สว่ นบุคคลอาจถูกลดิ รอนไปบ้าง

หากการใชน้ ้ันกระทบสทิ ธสิ ่วนรวม

7หมวดท่ี คดีปกครองเก่ียวกับเหตเุ ดือดรอ้ นรำ�คาญ การประกอบกจิ การ
และทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม

เหตุเดือดร้อนรำ�คาญ หน้า 82

ตอนท่ี 1 ไม่จัดระเบยี บแผงลอยรมิ ถนนอยา่ งเครง่ ครัด ปล่อยให้เกะกะกดี ขวาง... หนา้ 83
ถือว่าละเลยต่อหน้าที่ !! หนา้ 84

การประกอบกิจการ 7

ตอนท่ี 2 ไมอ่ อกใบอนญุ าตให้ประกอบกิจการทีเ่ ป็นอันตรายต่อสขุ ภาพ
ละเลยต่อหน้าทีห่ รือไม่ ?

ตอนที่ 3 ที่ดนิ ส่วนบุคคลถกู บกุ รุกทำ� “ตลาด”...เจ้าพนักงานทอ้ งถิน่ ไม่สง่ั ใหห้ ยุด
กิจการ ถอื ว่าละเลยหรือไม่ ?

ทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ ม หน้า 85

ตอนที่ 4 แค่ดูดทราย !! ทำ�ไมต้องขอความเหน็ ชอบจากชาวบ้าน

8หมวดที่
คดีปกครองเกี่ยวกับงานทะเบียน และข้อมูลข่าวสารของราชการ

งานทะเบียน หนา้ 88
หนา้ 89
ตอนท่ี 1 ไมอ่ นุญาตให้มีและใชอ้ าวุธปนื ตามคำ�สัง่ รัฐมนตรี เปน็ การกระทำ�ทช่ี อบ หน้า 90
ดว้ ยกฎหมายหรือไม่ ?

ตอนท่ี 2 อยากตัง้ ชือ่ ให้มเี ว้นวรรค...ทำ�ไดไ้ หม ?

ข้อมูลข่าวสารของราชการ

ตอนที่ 3 ขอสำ�เนาข้อมูลส่วนบุคคลของผู้อ่ืน..ทำ�ไม่ได้ !! ถ้าไม่ได้รับ
ความยินยอมจากเจา้ ของขอ้ มลู

8

หมวดท่ี 1
คดปี กครองเก่ยี วกับ
ท้องถน่ิ และการบรหิ าร

ราชการแผน่ ดนิ

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

หมวดท่ี2
คดีปกครองเกี่ยวกับ

การบรหิ ารงาน
บคุ คลภาครัฐ

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

หมวดที่ 3
คดปี กครองเก่ยี วกับ
สทิ ธปิ ระโยชนแ์ ละสวสั ดกิ าร
ของข้าราชการและ

เจ้าหนา้ ท่ขี องรัฐ

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50