Inaaaaa (1) (3) (1) (4)

Արփենիկ Նալբանդյան



Արփենիկ Նալբանդյան

Արփենիկ Նալբանդյանը
ծնվել է 1916 թվականի
դեկտեմբերի 23-ին Թբիլիսիում։

1932 թվականին Արփենիկը մեկնել էՄոսկվա և
ընդունվել տեղի Ճարտարապետական ինստիտուտի
նախապատրաստական կուրս, սակայն նյութական
սուղ պայմանների պատճառովստիպված
վերադարձել է Թիֆլիս։

1

Հետագա երեք տարիներին ապագա նկարչուհին
աշխատել է հաստոցաշինական գործարանում
որպես գծագրող-ընդօրինակող,
միաժամանակ՝ սովորել Թիֆլիսի գեղարվեստի
պետական ակադեմիայի նախապատրաստական
բաժնում։
1935 թվականին ընդունվել է գեղարվեստի
ակադեմիայի գեղանկարչության բաժին։
1941 թվականին ավարտել է ակադեմիայի
գեղանկարչության բաժինը։
1940 թվականի փետրվարի 19-ին Թբիլիսիում
ամուսնացել է Էդոարդ
Իսաբեկյանի հետ։
1941 թվականին տեղափոխվել է Երևան՝ մշտական
բնակության։

2

1943 թվականից եղել է Հայաստանի խորհրդային
կերպարվեստագետների միության անդամ։
1946 թվականից (հիմնադրման սկզբից) մինչև կյանքի
վերջը դասավանդել է Երևանի
գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում։
1948 թվականին և 1952 թվականին ընտրվել է
Քաղխորհրդի պատգամավոր։

1957 թվականին հաստատվել է
որպես դոցենտ։
1941 թվականից մասնակցել է
հանրապետական և միութենա-
կան ցուցահանդեսների

3

Ընտանիքը

Ամուսինը՝ Էդուարդ Իսաբեկյան, Հայաստանի
ժողովրդական արտիստ, պետական մրցանակների
դափնեկիր։
Նրանք ամուսնացել են 1940 թվականին
Թբիլիսի քաղաքում։

Որդիներ:
Մհեր Իսաբեկյան - նկարիչ
Արամ Իսաբեկյանը նկարիչ է։ Ռեկտոր, Երևանի
արվեստի պետական ակադեմիայի պրոֆեսոր։
Հայաստանի արվեստի վաստակավոր գործիչ.

4

Նկարը կոչվում է «Գորիսեցի կինը»՝
Արփենիկ Նալբանդյանի կողմից։
Ստեղծագործությունը ստեղծվել է 1962 թվականին։
Նկարիչը ստեղծել է Գորիսի, Խնձորեսկի մի շարք
դիմանկարներ և բնանկարներ։
Նրա կերպարները գերում են իրենց
բնականությամբ ու խորությամբ։
Մեզնից առաջ տարազ կրած վերջին կանանցից մեկն է։
Կինը հագել է լրիվ, իսկական տարազ՝ այսպես են հագնվել
Զանգեզուրի ու Ղարաբաղի հայուհիները.
Խորհրդային տարիներին նման տարազը կոչվում էր «ժողովրդական»,
այսինքն՝ կապված աղքատների հագուստի հետ։

Բայց իրականում կինը հագնված
է մեծ հողատիրոջ կնոջ պես՝
տարազը թանկ հաճույք էր,
ոչ բոլորն էին կարող իրենց թույլ տալ լավ,
պատշաճ ներկված կտորից հագուստ։
Այս կինը, ամենայն հավանականությամբ,
կրում է մոր զգեստը.

5

6

Արփենիկ Նալբանդյանի մի շատ ջերմ ժանրի նկար կա՝
«Տատիկի հեքիաթը»։
Բոլոր նրանք, ովքեր մանկության տարիներին
հեքիաթներ են լսել, կսառչեն այս սյուժեի առաջ։
Բայց այս կինն ու այս տղան այլ
նկարներում էլ են հայտնվել։
Արփենիկ Նալբանդյանը մարմնավորել է ավագ
որդուն՝ Մհերին, ով լսում է տատիկի հեքիաթը։

7

Արփենիկ Նալբանդյանի ևս մեկ նկար՝ «Հետաքրքիր գիրք»
1957թ., որի վրա, ըստ երևույթին, նկարչի երկու որդիներն են։

8

Մեդալներ և պարգևներ

«Վաստակավոր գործիչ» մեդալ, 1956 թ
Հայաստանի ժողովրդական արտիստ, 1961 թ.

Խնձորեսկի երեխաները .1962, կտավ, յուղաներկ Գարուն /Աղջիկը պարտեզում/. 1960, կտավ, յուղաներկ

Արփենիկ Նալբանդյանը կյանքից հեռացավ իր փառքի գագաթնակետին,
երբ նրա նկարները սկսեցին ցուցադրվել ողջ հանրապետությունում,
երբ նա ստացավ ԽՍՀՄ վաստակավոր արտիստի բարձր կոչում։

Առանձնահատուկ հետաքրքրություն է ներկայացնու
Գորիսում արված նկարների շարքը։

9

Ինքնանկար հայելու մեջ, 1960, կտավ, յուղաներկ
Մերկ կինը (Մտորումների մեջ). 1938, կտավ, յուղաներկ

Ինքնանկար. 1957, կտավ, յուղաներկ

Գյուղացի կին (Ոսկեվազցի պառավը). 1957, կտավ, յուղաներկ

10

Ցուցահանդեսներ

«Կարմիր բանակի հերոսականությունը»,
Երևան, 1942

Հաշվետու ցուցահանդես, Նկարչի տուն,
Երևան, 1943 (անհատական)
38 աշխատանքի ցուցահանդես,

Նկարչի տուն, Երևան, 1948 (անհատական)
Նկարչի տուն, Երևան, 1967 (անհատական)

Դիմանկարի ցուցահանդես, Երևան, 1988

2001 թվականին (հետմահու) կազմակերպվել է
անհատական ցուցահանդես ԵԳՊԱ Ալբերտ և
Թովէ Բոյաջյան ցուցասրահում

2016 Արփենիկ Նալբանդյան. 100-ամյակին
նվիրված հոբելյանական ցուցահանդես
Հայաստանի ազգային պատկերասրահում

2019 Դեկտեմբերի 12. Արևելքը և հայ
արվեստը, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ

11

Դիմանկարներ

«Ինքնանկար», 1942
«Աղջիկը», 1957
«Մերի Քոչարի դիմանկարը», 1960, ՀԱՊ
«Օվսաննա մայրիկը», 1962
«Հ. Հովհաննիսյան», 1963

Կենցաղային կտավներ

«Մտորումների մեջ», 1939
«Աղբյուրի մոտ», 1957
«Ոսկեվազցի պառավը», 1958

Բնանկարներ

«Ախթալա», 1943
«Աշնանային բնանկար», 1953
«Խնձորեսկ», 1962

12

Հատվածներ Էդուարդ Իսաբեկյանի օրագրից

Հիշատակի օր...
Արփենիկ Նալբանդյան - 17 մայիսի 1964
Էդուարդ Իսաբեկյան 1914-2007
Օրագրից..

11.01.1965 Այս երկու-երեք օր է կարդում եմ հին օրագրերս
որտեղ Արփենիկ անունը կա… Ա՜խ, ինչքան ենք տանջել իրար
անիմաստ, հիմար, հանցավոր և անգիտակից
երիտասարդական անփորձությամբ թունավորել ենք իրար,
գոնե մեկն ու մեկս մի քիչ խոհեմ լիներ կամ բնավորությամբ
հանգիստ…Կերանք մաշեցինք իրար…
Մեզ ստեղծել էին իրար համար, իսկ մենք
այդպես էլ չհասկացանք իրար…Իսկ հիմա կարոտից մեռնում եմ
Գժվում եմ՝ հիշելով էն հոյակապ կանացիությունը
որ ամեն անգամ նոր էր ինձ համար…խմում եմ ու գժվում…

13

Էդուարդ Իսաբեկյան 1914-2007
Հեռացողը. 1964, կտավ, յուղաներկ, 50x70

14

Հիշատակի օր...23.12.1916-17.05.1964
Արփենիկ Նալբանդյան
Ինչ տարօրինակ էր այս երկու-երեք տարին…
Այդքան դաժան ինչպե՞ս կարելի է լինել դեպի իր անձը…
Այս զարհուրելի էգոիզմի դարում մնացել էր մի խեղճ,
որն ինքն իր ձեռքերով կտրում էր ամեն օր մի թել այն պարանից,
որով կախված ենք բոլորս անդունդի վրա…
Մնացել է մի թել, որ գուցե վաղը կտրվի… վաղը, վա՜ղը…
Աստվա՜ծ, մի անգամ գոնե խղճա լավին, չէ՞ որ ամբողջ կյանքը
նա միայն լավություն է արել բոլորին, իսկ նրան` ոչ ոք:
Գոնե դու խղճա… իսկ դու կա՞ս:Ա՜խ, Արփենիկ, Արփենիկ,
գոնե մի անգամ լուրջ ասեիր, որ դժվար է քեզ
չէ՞ որ կույր են բոլորը: Իսկ դու, որ երևակայում ես քեզ
հոգեբան ամենատես,տեսա՞ր մի անգամ, որ կողքդ վառված
ճրագը վերջանում է առանց յուղի…

15

Էդուարդ Իսաբեկյան 1914-2007
Օրագրից...

16

Բովանդակություն

Արփենիկ Նալբանդյան.............................1
Ընտանիքը................................................4
Մեդալներ և պարգևներ...........................9
Ցուցահանդեսներ.....................................11
Հատվածներ Էդուարդ Իսաբեկյանի........16

2022

Դասախոս՝ Քրիստինե Մխիթարյան
Ուսանողուհի՝ Ինա Ղալթախչյան