SRIPHAT
ที่นี่ศรพัฒน
01
HAPPY HEALTY HAPPY SRIPHAT
Sriphat’s perspective
มธุกร รอดเจริญ
ที่นี่จึงไม่ได้เป็นเพียงสถานบริการพยาบาล หากคือสถานที่ซึ่งผู้มารับบริการ ฝากชีวิตของตนเอง และทุกคนท่ีพวกเขารักเอาไว้ให้พวกเราดูแล
2 วารสารที่น่ีศรีพัฒน์ ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
พุทธศักราช 2562
ฉันทํางํานที่น่ีมําเกือบสิบปีแล้ว..
สถํานบริกํารทํางกํารพยําบําลในตึกสูง สบิ หํา้ ชน้ั ตง้ั อยบู่ รเิ วณเดยี วกนั กบั โรงพยําบําล ใหญ่อันดับต้นของประเทศ
จํากตําแหน่งงํานที่ทํา ฉันไม่เคยคําดคิด วํา่ กํารทํา งํานในสถํานทนี่ จ้ี ะไดส้ งิ่ ใดมํากไปกวํา่ กํารมงี ํานทํา ในองคก์ รมน่ั คงและมรี ํายไดเ้ พยี ง พอ เลี้ยงดูตนเองและครอบครัว
ไมเ่ คยคดิ วํา่ งํานในทแ่ี หง่ นจี้ ะทํา ใหห้ วั ใจ ได้สัมผัสควํามรักหลํากหลํายรูปแบบในระยะ ห่ํางเพียงเอ้ือมมือถึง ภําพลูกสําวประคับ ประคองแม่ ลูกชํายระมัดระวังจับจูงพ่อมํา ลงทะเบียนทําประวัติผู้ป่วย ภําพสํามีเข็น ลอ้ เขน็ พําภรรยํามําสอบถํามตํารํางกํารปฏบิ ตั ิ งํานของแพทย์เฉพําะทําง กระท่ังภําพกลุ่ม ญําติพ่ีน้องยกโขยงกันน่ังรถโดยสํารจําก ต่ํางจังหวัด ระยะทํางหลํายร้อยกิโลเมตร ใช้เวลําเดินทํางร่วมสิบชั่วโมง เพื่อมํารักษํา ตัวกับแพทย์เฉพําะทํางของที่น่ี
ได้เห็นกํารดูแลผู้มํารับบริกํารเหมือน ญําติมิตรจํากบุคลํากรหลํายตําแหน่งงําน ได้พบเจอภําพเจ้ําหน้ําที่รักษําควํามปลอดภัย ซงึ่ มหี นํา้ ทคี่ อยเปดิ ประตตู อ้ นรบั ผมู้ ํารบั บรกิ ําร กระวีกระวําดพยุงคุณยํายวัยชรําขึ้นบันได มําลงทะเบียนตรวจรักษํา ช่วยกดน้ําด่ืมจําก ตกู้ ดนํา้ สง่ ใหค้ นไขต้ อนกนิ ยํา และใสใ่ จมํากพอ จะยืนรอสอบถํามเพิ่มเติมว่ํา น้ําที่เพิ่งดื่ม หมดไป คนไข้ต้องกํารเพิ่มอีกหรือเปล่ํา
นอกจํากมีโอกําสสัมผัสถึงควํามรัก ของผู้คนหลํายครอบครัว ได้รับรู้ถึงควําม ใสใ่ จดแู ลผรู้ บั บรกิ ํารของเจํา้ หนํา้ ทห่ี ลํายทํา่ น ที่แห่งนี้ ยังทําให้ฉันได้ตระหนักถึงควํามจริง ของชีวิตอีกอย่ํางหน่ึง
นนั่ คอื ทกุ คนเกดิ มํามหี ลํายสงิ่ แตกตํา่ งกนั ไมว่ ํา่ จะเปน็ ควํามแตกตํา่ งดํา้ นฐํานะ เชอ้ื ชําติ ศําสนํา เพศ ฯลฯ แต่เรําทุกคนมีส่ิงหน่ึง เหมือนกัน คือ ..เรําทุกคนมีคนที่เรํารัก
ดงั นน้ั ทน่ี จี่ งึ ไมไ่ ดเ้ ปน็ เพยี งสถํานบรกิ ําร พยําบําล หํากคือสถํานที่ซึ่งผู้มํารับบริกําร ฝํากชีวิตของตนเองและทุกคนที่พวกเขํารัก เอําไว้ให้พวกเรําดูแล
คงไม่อําจกล่ําวแทนใจใครได้ท้ังหมด แต่จํากเวลําร่วมสิบปีที่ได้รับโอกําสให้เป็น ส่วนเล็กๆ ส่วนหนึ่งของสถํานท่ีแห่งนี้
นับตั้งแต่วันแรกๆ ท่ีเริ่มต้นกํารทํางําน มําจนถึงปัจจุบัน ตอนน้ีในท่ีทํางํานของฉัน มีเคร่ืองมืออุปกรณ์ทํางกํารแพทย์ที่ทันสมัย และมีประสิทธิภําพย่ิงขึ้นกว่ําเดิม
และเชื่อมั่นเป็นอย่ํางยิ่งว่ํา ทุกคนในที่น้ี ไม่ว่ําจะเป็นแพทย์ พยําบําล หรือเจ้ําหน้ําที่ ในทุกส่วนงําน
เรําพรอ้ มทํา หนํา้ ทขี่ องตนเองในกํารดแู ล อํานวยควํามสะดวกให้แก่ผู้รับบริกํารอย่ําง เต็มควํามสํามํารถ
เพื่อให้ทุกคนที่เลือกมําที่นี่ ได้รับบริกําร ที่ดีและควํามประทับใจกลับไป
เพราะสถานที่แห่งนี้คือจุดส่งต่อ ความรัก ความหวังของผู้คนมากมาย
เช่นเดียวกับท่ีความหวังของเราทุก คน คือการดูแลคุณอย่างเต็มที่และ..ดีท่ีสุด
.. ท่ีนี่ศรีพัฒน์
@ SRIPHAT 3
สวัสดีค่ะ Happy Health ฉบับปฐมฤกษ์น้ี ขอนําเสนอศูนย์บริกํารแห่งใหม่ของศรีพัฒน์ค่ะ นั่นก็คือ ศูนย์ภําพ ศูนยวินภิจาฉัยพศรวีพนัฒิจน์ฉหัยรือศที่เรียพกกัฒันสน้ันๆSว่ําRศIูนPยH์ IMACTน่ันImเองaเgรําiมnําgทําคCวeํามnรูt้จeักกrัน(นIMะคะCว่ํา)ศเูนปยน์นี้ใศห้บูนรยิกําทรอี่ใหะไบรบร้ํางการตรวจ
ศูนย์ภําพวินิจฉัยศรีพัฒน์ SRIPHAT Imaging Center (IMC) เป็นศูนย์ที่ให้บริกํารตรวจ CT- Scan 192 slices และ
CT- Scan 192 slices และ MRI 3 Tesla ดวยทีมแพทยผูเชี่ยวชาญและเทคโนโลยีท่ี
MRI 3 Tesla ด้วยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชําญและเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพ่ิมควํามเร็วและควํามคมชัด สํามํารถสร้ํางภําพวินิจฉัย
ที่แสดงควํามผิดปกติได้ชัดเจน รวดเร็ว และสะดวกสบํายขณะทํากํารตรวจ เปิดให้บริกําร ที่ช้ัน 1 อําคํารสวนดอกปําร์ค
ทันสมัย เพมความเร็วและความคมชัด สามารถสรางภาพวนิจฉัยท่ีแสดงความผิดปกติได
โทรศัพท์ 06-2309-3003 , 06-2309-9009 , 0-5393-4518
4 วารสารที่น่ีศรีพัฒน์ ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ชัดเจน รวดเร็ว และสะดวกสบายขณะทําการตรวจ
ความแตกตางของ MRI 1.5 vs 3 Tesla
การตรวจดวยเทคนิคเคร่ืองสรางภาพดวยสนามแมเหล็กไฟฟา Magnetic Resonance Imaging (MRI) คุณภาพของภาพ MRI ขึ้นอยูกับความแรงของสัญญาณและสนามแมเหล็กเปนปจจัยหลักในการใหความ ละเอียดและชัดเจนของภาพ ซึ่งปจจุบันดวยเทคโนโลยีความแตกตางของเครื่อง 3 Tesla ที่ใหความแรง สนามแมเหล็กเปนสองเทา เมื่อเทียบกับเครื่อง 1.5 Tesla ยอมใหสัญญาณภาพที่มากขึ้น ความเร็วในการ ตรวจเร็วขึ้น เนื่องจากการมีความแรงของสัญญาณเปนสองเทา ทําให MRI 3 Tesla ใหภาพที่ชัดเจนและคม ชัดมาก ใชเวลาตรวจเร็วขึ้น ลดเวลาในการสแกนโดยรวม ซึ่งเปนสิ่งสําคัญสําหรับผูปวยในแงของการวินิจฉัย และความสะดวกสบาย
MRI 3 TESLA
MAGNETOM SKYRA
@ SRIPHAT 5
การตรวจ CT SCAN 192 Slices
การตรวจ CT SCAN เปนการตรวจที่มีรังสี แตมีการใชเทคโนโลยีควบคุมปริมาณรังสีใหนอย เพื่อการ ตรวจคัดกรองที่ปลอดภัยในระยะยาว
6
์ศ
าร
รท
ท
ีน
น่
ศ
ศ
ร
ร
พ
พ
ฒ
ฒ
น
น์
ศ
ี
่
ู
์
ูน
น
ย
ย
ศ
์
ี
ั
์
ิ
ั
ี
ศร
รี
พ
พั
ฒ
ฒ
น
น์
์ค
ค
ณ
ณ
ะ
ะ
แ
แพ
พท
ทย
ยศ
ศา
าส
CT สมอง
ความผิดปกติของสมองเบื้องตน เลือดออกในสมอง สมองขาดเลือดเฉียบพลัน (Stroke)
CT ปอด
ตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของเน้ือปอด และชองอกอยางละเอียด ตรวจเช็คความผิดปกติของเนื้อปอดอยางละเอียด ผูมีความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งปอด
CT หัวใจ
ตรวจเช็คหินปูนเกาะในหลอดเลือดหัวใจ โดยไมตองฉีดสี ตรวจเสนเลือดหัวใจตีบ หรือความผิดปกติอื่นๆของเสนเลือดหัวใจดวยการฉีดสี
CT ชองทอง
การตรวจความผิดปกติในชองทองทั้งหมด
ความผิดปกติในชองทองสวนบน เชน ตับ ตับออน มาม ทางเดินน้ําดี กระเพาะอาหาร ความผิดปกติในชองทองสวนลาง เชน ลําไสสวนลาง ทางเดินปสสาวะ และระบบสืบพันธุ ความผิดปกติของไต และระบบทางเดินปสสาวะ
ว 6ว
่
า
ั
า
ร
รส
ส
า
่ี
่ี
ี
ี
ี
ั
สต
ตร
ร
์ม
ม
ห
ห
า
า
ว
ว
ิท
ท
ย
ยา
า
ล
ล
ัย
ยเ
เ
ช
ช
ย
ยง
ง
ใ
ใ
ห
หม
ม
่
ขั้นตอนการรับบรการ
MRI 3 TESLA / CT SCAN
MAGNETOM SKYRA SOMATOM GO 192 SLICES
1โทรนดั ควิ
06-2309-3003 06-2309-9009 0-5393-4518
2
ศูนย IMC โทรยืนยันนัด
ผูปวยกอนนัด 1 วัน (กรณี นัดตรวจ)
3 ผูปวยมาที่ ศูนย IMC
ตามเวลานัดทั้งกรณี ตรวจทันทีหรอนัดหมาย
4 ลงทะเบยี น
5 แพทยประจํา ศูนย IMC
คัดกรองและ ประเมินผูปวย
6
เปลี่ยนเสื้อผา
เตรยมตัว กอนเขาหองตรวจ ถอดเคร่องประดับทุกชนิด และอุปกรณที่เปนโลหะ
7
เขาตรวจ
MRI 3 TESLA / CT SCAN
8
รอรับ
ผลตรวจ
หริอ มารับผลตามวันนัดพบแพทย
9 กลับ ศูนยศรพัฒน
กรณี ตองพบแพทยที่ ศูนยศรพัฒน หรอ เปนผูปวย Admit ที่ IPD
เปดใหบรการ ที่ชั้น 1 อาคารสวนดอกปารค
06-2309-3003 06-2309-9009 0-5393-4518
@ SRIPHAT 7
คนศรีพัฒน์ฉบับนี้ขอชื่อชม คุณทศพงษ์ พัฒนกุลเกียรติ ผู้จัดกํารศูนย์ศรีพัฒน์ฯ ท่ีได้รับรํางวัล “IWISH AWARD” เนื่องในวันสถําปนําคณะแพทยศําสตร์ มหําวิทยําลัยเชียงใหม่ ในวันที่ 28 ตุลําคม 2562 ซึ่งเป็นรํางวัลสําหรับผู้ปฏิบัติงําน ท่ีมุ่งม่ันทํางําน ตอบสนองนโยบํายคณะแพทยศําสตร์ ตํามวัตถุประสงค์เชิงกลยุทธ์ซึ่งได้แก่
I : INTERNATIONAL PLAYER มุ่งสู่นํานําชําติ
W : WISDOM LEADER ผู้นําภูมิปัญญํา
I : INNOVATIVE MEDICAL SCHOOL ค้นคว้ํานวัตกรรม
S : SOPHISTICATED & COMPREHENSIVE MEDICINE บูรณํากํารกํารรักษํา H : HAPPY ORGANIZATION ปฏิรูปเป็นองค์กรท่ีสร้ํางควํามสุข
8 วารสารทีี่่นี่่ีศรีีพััฒน์์ ศููนย์์ศรีีพััฒน์์ คณะแพทยศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่
ขอช่ืนชม คุณวีณุรํา ปัญญําเรือง หัวหน้ําหอผู้ป่วย 14C ที่ได้ปฏิบัติหน้ําท่ีอย่ํางเต็มท่ีเต็มควํามสํามํารถ และได้รับหนังสือขอบคุณ จําก บริษัทเซนทรอนิกส์คอมพิวเตอร์ จํากัด เมื่อวันท่ี 20 ตุลําคม 2562 โดยมี เน้ือควํามว่ํา “กระผมขอช่ืนชมท่ํานผู้อํานวยกําร ท่ํานหัวหน้ําฝ่ําย ท่ีได้อบรมดูแลบุคลํากรผู้ใต้บังคับบัญชํา ของ ท่ําน ซึ่งกระผมประทับใจและขอขอบคุณพยําบําลวิชําชีพ คุณวีณุรํา ปัญญําเรือง เป็นอย่ํางย่ิงท่ีได้เป็นผู้ตรวจ กํารเวรบ่ํายในวันที่ 19 ตุลําคม 2562 ซึ่งท่ํานได้ปฏิบัติหน้ําท่ีอย่ํางเต็มควํามสํามํารถ ให้ควํามกรุณํา และ ให้กํารช่วยเหลือประสํานงําน ตอบสนองควํามต้องกํารของผู้ป่วยและญําติ โดยไดส้ ง่ั กํารใหผ้ ปู้ ว่ ย นํางวรรณี ชวี ะ พําณชิ ย์ ห้อง 1316 อําคํารเฉลิมพระบํารมี ได้รับกํารตรวจรักษําอย่ํางทันกํารณ์ ทําให้ญําตคิ ลํายควํามกงั วล สมกบั เปน็ พยําบําลวิชําชีพที่ดูแลผู้ป่วยและญําติทั้งร่ํางกํายและจิตสังคม สมควรเป็นแบบอย่ํางท่ีดี”
@ SRIPHAT 9
ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย
มนษุ ยท์ กุ คนมอี งคป์ ระกอบสองสว่ น คอื จติ กบั กําย ดงั นนั้ กํารพยําบําลจงึ จํา เปน็ ตอ้ งดแู ลครอบคลมุ ทงั้ สองสว่ นนี้ เพอื่ กํารทํา หน้ําที่ของกํายและจิต จะได้เป็นไปอย่ํางสอดคล้อง สมดุล ทําให้กํารตอบสนองควํามต้องกํารทํางด้ํานสุขภําพมีประสิทธิภําพมําก ข้ึน โดยเป้ําหมํายสูงสุดในกํารดูแลทํางกํารพยําบําลก็คือ บุคคลสํามํารถดํารงอยู่ในสังคมได้อย่ํางเป็นปกติสุข
เรื่องเล่า
“กรี๊ดดดดด” ...เสียงกรีดร้องโหยหวนดังขึ้น ฟังแล้วช่ํางเจ็บปวดเหลือเกิน ตํามมําด้วยเสียงร้องไห้ ก่อนจะจบลงด้วยเสียง ตะโกนร้อง ไชโย ! ด้วยควํามดีใจ และนั่นก็หมํายถึง ภํารกิจในกํารทํางํานของฉันได้จบลงไปแล้วขั้นหน่ึง
ห้องทําคลอดเล็กๆ ที่ฉันทํางํานอยู่เป็นประจําน้ี เต็มไปด้วยเสียงผู้คนอื้ออึง มีหลํากหลํายอํารมณ์ผสมผสําน รวมอยู่ใน สถํานกํารณ์เดียวกัน สําหรับฉันมีแต่ควํามโล่งใจ ดีใจ สุขใจเมื่อทุกอย่ํางผ่ํานไปด้วยดี เม่ือเหตุกํารณ์สงบลง ฉันมองไปยังใบหน้ํา กลมน้อยน่ํารักที่กําลังร้อง “อุแว้ อุแว้” เด็กน้อยแรกเกิดช่ํางน่ํารักน่ําชังเสียเหลือเกิน “ยินดีต้อนรับหนู สู่โลกกว้ํางจ๊ะ” ฉันส่ง กระแสจิตไปถึงเด็กน้อย พร้อมกับนึกถึงเหตุกํารณ์อันน่ําตื่นเต้นที่เพิ่งผ่ํานพ้นมําไม่นําน
เมื่อเสียงหัวใจของเด็กน้อยเต้นช้ําลงมํากขณะท่ีแม่กําลังเบ่งคลอดมํานําน แต่ก็ยังไม่สํามํารถคลอดได้ ทําให้เด็กน้อยเกิดภําวะ ขําดออกซิเจน ฉันต้องให้แม่ของเด็กน้อยดมออกซิเจน พร้อมปลอบประโลมให้ผ่อนคลํายเพ่ือลดภําวะเครียด และแก้ไขกํารขําด ออกซิเจน ส่วนคุณหมอรีบใช้เคร่ืองดูดสูญญํากําศช่วยคลอดศีรษะทํารก เพื่อยุติกํารคลอดให้เร็วที่สุด ในขณะที่ฉันต้องช่วยเสริม แรงเบ่งแม่ทํางหน้ําท้องไปด้วย เนื่องจํากแม่หมดแรงเบ่งคลอดแล้ว พยําบําลอีกทีมตํามคุณหมอเด็กเพื่อมําช่วยดูแลเมื่อเด็กน้อย คลอดออกมํา ทุกคนสําละวนอยู่กับกํารทําหน้ําที่ของตนเองเพื่อแข่งกับเวลํา เป้ําหมํายคือพําเด็กน้อยออกมําให้เร็วท่ีสุด... ในท่ีสุด ทุกคนต่ํางก็ดีใจมํากที่เด็กน้อยแข็งแรงปลอดภัย
ฉันมองกลับไปดูแม่ที่นอนหมดแรงอยู่บนเตียงคลอด เธอดูเหน็ดเหนื่อยเหลือเกิน ผมเผ้ํายุ่งเหยิงไปหมด ปํากเธอแห้งจน เลือดออกซิบๆ คงจะเป็นเพรําะเธองดน้ํางดอําหํารมําเป็นเวลํานํานขณะรอคลอด ใบหน้ําของเธอเต็มไปด้วยเม็ดเหงื่อ แต่ฉันก็ยังพอ จะมองเห็นหยําดน้ําตําแห่งควํามปล้ืมปิติท่ีไหลรินสู่สองข้ํางแก้มน้ัน ฉันหยิบผ้ําชุบน้ําเช็ดหน้ําเธอเบําๆ พร้อมทําวําสลีนที่ปํากให้เธอ พร้อมบอกว่ํา “เก่งมํากค่ะ” เธอส่งยิ้มมําที่ฉัน พร้อมกล่ําวขอบคุณ เธอยังคงยิ้มสลับกับร้องไห้ คงเพรําะควํามตื้นตันใจ ที่เธอได้ใช้ ควํามเข้มแข็ง อดทนในกํารก้ําวผ่ํานช่วงเวลําแห่งควํามเจ็บปวดน้ันมําได้ กํารกําเนิดชีวิต น้อยๆ เปรียบเสมือนตัวแทนแห่งควําม รัก ควํามหวัง และเป็นทุกๆ อย่ํางของครอบครัว
ข้ํางๆ เตียงคลอด ผู้เป็นพ่อยังคงมองเด็กน้อยไม่วํางตํา ดวงตําของเขําแดงก่ํา มีหยําดน้ําตํารื้นอยู่ในนั้น เขําพร่ําบอกวํา่ เดก็ นอ้ ยชํา่ งเหมอื นเขําเสยี เหลอื เกนิ เขําบรรจงจบู เดก็ นอ้ ยและภรรยําของเขําอยํา่ งรกั ใคร่ ชํา่ งเปน็ ภําพทสี่ วยงํามยงิ่ นกั ฉันเรียกภําพนี้ว่ํา “สํายใยรักแห่งครอบครัว”
หนํา้ ประตหู อ้ งคลอดยงั คงอลหมํา่ นดว้ ย ปู่ ยํา่ ตํา ยําย พ่ี ปํา้ นํา้ อํา ทตี่ ํา่ งพํากนั รอตอ้ นรบั สมําชกิ ใหม่ พวกเขํากเ็ พง่ิ ผํา่ น ช่วง เวลําแห่งควํามเครียดมํากเช่นกัน เมื่อต้องเห็นภําพกํารรอคลอดอันแสนเจ็บปวด เสียงกรีดร้อง อํารมณ์ที่หงุดหงิดในช่วงรอคลอด ของแม่เด็กน้อย ทําเอําทุกคนวุ่นวําย ฉันต้องคอยบอกพวกเขําให้สงบ และช่วยกันให้กําลังใจเพื่อให้เด็กน้อยคลอดออกมําอย่ําง ปลอดภัย หํากพวกเขําตึงเครียด ก็อําจทําให้แม่ที่รอคลอดตึงเครียดไปด้วย ใจที่กลัวและเครียดก็จะส่งผลให้ควํามเจ็บปวดมํากข้ึน และทําให้กํารคลอดล่ําช้ําได้ เรําทุกคนจึงควรช่วยกันทําหน้ําที่ เพื่อเดินทํางไปให้ถึงจุดหมํายเดียวกัน คือ แม่และลูกปลอดภัย เมื่อ พวกเขําได้ฟังส่ิงที่ฉันบอกจึงสงบลง ในท่ีสุดส่ิงท่ีพวกเขํารอคอยก็ปรํากฎอยู่ตรงนี้
แล้ว “เด็กน้อยน่ํารัก” ของขวัญท่ีดีท่ีสุดสําหรับครอบครัว
บทเรียนที่ได้รับ
งํานพยําบําลเป็นงํานที่ต้องรับผิดชอบชีวิตของผู้คน และเป็นภําระท่ีหนักมําก เลยทีเดียว หํากงํานประสบควํามสําเร็จ ก็มีแต่ควํามสุขใจ แต่หํากเกิดข้อผิดพลําด นั่นหมํายถึง ชีวิตหนึ่งต้องสูญเสีย และยังส่งผลกระทบต่อครอบครัวของผู้สูญเสีย หน้ําที่ของพยําบําล จึงมิได้หมํายควํามถึงกํารให้กํารดูแลผู้ป่วยแต่เพียงร่ํางกํายอย่ําง เดียว หํากแต่ต้องดูแลแบบองค์รวม ทั้งจิตใจ อํารมณ์ และสังคม พยําบําลต้องมี คุณสมบัติ คือ มีควํามรู้และทักษะ ในส่ิงที่ตัวเองปฏิบัติ มีมําตรฐํานในกํารพยําบําล เพ่ือควํามปลอดภัยของผู้รับบริกําร และพยําบําลต้องมีควํามรักควํามเมตตําเป็นที่ ตั้ง หัวใจดีๆ ของพยําบําลจะทําให้มีพลังดีๆ ในกํารดูแลผู้อื่น เมื่อเขําเหล่ํานั้นมีควําม สุขก็พลอยยินดี เรําคือบุคคลที่ทํางํานเพ่ือประโยชน์สุขของมวลชน ค่ําตอบแทนท่ี ได้รับที่มีค่ําที่สุดน้ันก็ คือควํามสุขใจในกํารทําควํามดีด้วยหัวใจแห่งควํามเป็นมนุษย์ และทําหน้ําท่ีอย่ํางสมบูรณ์
10 วารสารที่ี่นี่ี่ศรีีพััฒน์์ ศููนย์์ศรีีพััฒน์์ คณะแพทยศาสตร์์ มหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่่
พว. ยุพดี บุญธรรม
กินเล้ยงปใหม แบบไหนดี
..สําหรับผูปวยเบาหวาน
ข้อมูลโดย พญ.พิธพร วัฒนาวิทวัส
เทศกําลปีใหม่เป็นช่วงเวลําแห่งควํามสุขที่เรําจะได้ใช้เวลําเฉลิมฉลองหรือพักผ่อนร่วมกับคนที่เรํารัก คนในครอบครัวและเพื่อนฝูง และเวลําแห่งควํามสุขน้ีเองท่ีมักจะมําพร้อมกับกํารเลี้ยงสังสรรค์ กํารรับประทําน อําหํารร่วมกัน สําหรับผู้ป่วยเบําหวํานบํางรํายอําจรู้สึกกังวลได้ เพรําะไม่อําจรับประทํานอําหํารได้อย่ํางเต็มท่ี เหมือนคนปกติ ควรปฏิบัติตัวอย่ํางไรหรือจะทํานอะไรได้บ้ํางเมื่อต้องรับประทํานอําหํารร่วมกับผู้อ่ืนท่ีไม่ได้มี โรคประจําตัวเหมือนตนเอง กํารเตรียมตัวสําหรับกํารไปฉลองปีใหม่ของผู้ป่วยเบําหวํานน้ันไม่ยํากเลย เตรียมตัวตั้งแต่ก่อนไปงําน
- ต้องพกยําติดตัวสม่ําเสมอไม่ขําดยํา
- ไม่ควรปล่อยให้หิวมํากจนเกินไปอําจรองท้องด้วยอําหํารเบําๆเช่นผลไม้สลัดผัก
เพรําะหํากเรําปล่อยให้หิวก่อนไปร่วมงําน อําจทําให้รับประทํานอําหํารในงํานมํากเกินไปได้
- เลือกกินส่ิงที่มีประโยชน์เหมําะสมกับโรคประจําตัวของเรํา
- เน้นรับประทํานอําหํารประเภทผักผลไม้อําหํารประเภทโปรตีน
- หลกี เลยี่ งอําหํารทม่ี นี ํา้ ตําลสงู เชน่ ขนม เคก้ หรอื เบเกอร่ี อําจรบั ประทํานไดบ้ ํา้ ง แตค่ วรทํานเพยี งเลก็ นอ้ ย
- ดื่มน้ําเปล่ําแทนน้ําอัดลมน้ําผลไม้โกโก้และแอลกอฮอล์
- เคี้ยวอําหํารให้ละเอียดและช้ําๆเพรําะร่ํางกํายใช้เวลําประมําณ10-15นําทีให้รู้สึกอิ่ม
- ควรมีกํารตรวจระดับน้ําตําลปลํายน้ิวด้วยตนเองเป็นระยะหํากสํามํารถทําได้เพรําะกํารเฉลิมฉลอง
ม้ือใหญ่อําจมีระดับน้ําตําลในเลือดที่สูงหรือต่ําผิดปกติได้
- หํากตรวจพบระดับน้ําตําลในเลือดต่ําควรรู้วิธีปฏิบัติตัวเบื้องต้น
- หํากยังรู้สึกตัวดีอยู่ให้ดื่มน้ําหวํานหรือน้ําผลไม้หนึ่งแก้วและตรวจติดตํามระดับน้ําตําลในเลือดซ้ํา
- หํากน้ําตําลต่ําจนไม่รู้สึกตัวหรือสูงมํากจนผิดปกติควรรีบมําพบแพทย์
หลังงานเล้ียง
- ในวันรุ่งขึ้นควรรับประทํานอําหํารท่ีมีพลังงํานและน้ําตําลต่ําเช่นสลัดผักผลไม้หรือโปรตีน จํากเนื้อสัตว์
- ควรออกกําลังกํายเพื่อช่วยเผําพลําญพลังงําน
เพียงแค่กํารปฏิบัติตัวง่ํายๆดังน้ี ผู้ป่วยเบําหวํานก็พร้อมท่ีจะไปงํานเล้ียงฉลองปีใหม่ร่วมกับผู้อื่นได้แล้ว และกํารปฏิบัติตัวดังกล่ําวข้ํางต้นยังสํามํารถนําไปปรับใช้กับกํารไปงํานเลี้ยงฉลองเทศกําลสําคัญอ่ืนๆ หรือกําร ไปรับประทํานอําหํารนอกบ้ํานร่วมกับผู้อ่ืนได้อีกด้วย
@ SRIPHAT 11
12 วารสารที่นี่ศรีพัฒน์ ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศําสตร์ มหําวิทยําลัยเชียงใหม่ รับรํางวัลเกียรติยศจํากโครงกํารหน่ึงล้ําน กล้ําควํามดีตอบแทนคุณแผ่นดิน 2 รํางวัล จํากพลอํากําศเอกชลิต พุกผําสุข องคมนตรีและเลขํามูลนิธิ พระดําบส ถึง 2 รํางวัล ดังนี้
ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ ผู้อํานวยกําร ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศําสตร์ มหําวิทยําลัยเชียงใหม่ รับ รํางวัล บุคคลตัวอย่างแห่งปี พุทธศักราช 2563 Person of the year 2020 สาขาการบริหารและ พัฒนาองค์กร
ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศําสตร์ มหําวิทยําลัยเชียงใหม่ รับรํางวัล ความดีตอบแทนคุณแผ่นดิน ประจาปี 2563 Best Practice Awards 2020 สาขาการแพทย์และสาธารณสุข
โดยรํางวัลบุคคลตัวอย่ํางแห่งปี (Person of the year 2020) เป็นรํางวัลที่มอบให้แก่ผู้ที่มีควําม สํามํารถนําควํามรู้ไปปฎิบัติจริง มีวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศในกํารบริหํารงํานกิจกํารต่ํางๆ ให้สําเร็จ โดยอําศัย ควํามรู้ควํามสํามํารถของตนเองและควํามร่วมมือของผู้อื่น ประพฤติตนอยู่ในกรอบของคุณงํามควํามดี มี คุณธรรมจริยธรรม อีกทั้งมีกํารตอบแทนคุณแผ่นดินในรูปแบบต่ํางๆ สมควรยกย่องให้เป็นแบบอย่ํางที่ดี ต่อสังและสําธํารณชน
ส่วนรํางวัลควํามดีตอบแทนคุณแผ่นดิน Best Practice Awards 2020 เป็นรํางวัลท่ีมอบให้กับ องค์กรท่ีประสบควํามสําเร็จแบบย่ังยืน มีกํารบริหํารจัดกํารที่ดีผ่ํานผู้บริหํารท่ีมีควํามรู้ควํามสํามํารถท่ีดี เพ่ือช่วยให้พนักงํานสํามํารถทํางํานได้เป็นอย่ํางดี
โดยทั้ง 2 รํางวัลน้ี เป็นควํามภําคภูมิใจและแสดงให้เห็นถึงควํามมุ่งมั่นตั้งใจในกํารบริหํารงํานของ ผู้บริหําร และกํารร่วมแรงร่วมใจในกํารปฏิบัติงํานของบุคลํากร ทําให้ศูนย์ศรีพัฒน์ฯ ได้รับรํางวัลดังกล่ําว ณ หอประชุมกองทัพอํากําศ กรุงเทพมหํานคร วันศุกร์ท่ี 18 มกรําคม 2563
@ SRIPHAT 13
14 วารสารที่นี่ศรีพัฒน์ ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
@ SRIPHAT 15
บุฟเฟต์กินหนักๆ
เสี่ยงต่อโรคการกินผิดปกติ ?
การใส่ใจเร่ืองการกินเป็นสิ่งสาคัญ เลือกกินอาหารที่ดีอย่างพอดี ก็สามารถช่วยลดความเสี่ยงการเกิดโรคต่างๆ ในอนาคตได้
16 วารสารที่น่ีศรีพัฒน์ ศูนย์ศรีพัฒน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
“ปีใหม่น้ีไปฉลองร้ํานไหนกันดี ?” เป็นคําถํามท่ีผมมักจะได้ยินคนรอบข้ํางถํามเสมอทุกๆ สิ้นปี เหมือน เป็นวันนัดรวมญําติครอบครัว หรือเป็นวันหยุดพักผ่อนยําวจํากกํารทํางํานอย่ํางหนักหน่วงมําตลอดทั้งปี และ ส่ิงท่ีเช่ือมโยงทุกคนเข้ําด้วยกันก็หนีไม่พ้นเร่ือง “อําหําร” อําหํารท่ีผมหมํายถึงคือ “อําหํารบุฟเฟต์” อําหํารที่ ตักได้ตํามใจอยําก มีหลํากหลํายอย่ํางให้เลือก และที่สําคัญกินได้ไม่จํากัด นี่คือส่ิงท่ีดึงดูดใจของคนหมู่มําก
บุฟเฟต์ เป็นวัฒนธรรมกํารกินแบบอิ่มไม่อ้ัน และควํามคุ้มค่ําของกํารกินแบบนี้คือ ต้องกินให้ได้เยอะ ท่ีสุดเท่ําที่จะทําได้ (เพรําะเดี๋ยวไม่คุ้มกับเงินท่ีเสียไป) และอีกเหตุผลหน่ึงคือ เป็นกํารเยียวยําควํามเหนื่อยล้ํา ควํามเครียด ต้องกินเข้ําไปให้สําสมกับที่ทํางํานหนักมําตลอดท้ังเดือน
แล้วเรํารู้ไหมว่ํา กํารกินแบบไม่หย้ังน้ีเหมือนคนสองอํารมณ์ในคนเดียวคือตอนเริ่มกินจะมีควํามรู้สึกอิ่ม เอิบใจ (euphoria) เป็นควํามสุขที่ได้จํากกํารรับรสกํารเคี้ยวอําหํารท่ีคลุกเคล้ํากันภํายในปําก แต่พอเริ่มอ่ิม และหลังกินเสร็จจะกลํายเป็นควํามรู้สึกผิด (guilt) ต่อร่ํางกํายตัวเองที่กินอําหํารม้ือใหญ่ แคลอรีสูง จํากน้ัน เรําจะพยํายํามปลอบใจตัวเองโดยกํารโทษสิ่งต่ํางๆ แทน เช่น โทษเพ่ือนที่ชวนมํากิน กํารอดอําหํารม้ือถัดไป เพื่อเป็นกํารชดเชยส่ิงท่ีกินเข้ําไปหรือ บํางรํายบ่นไปงั้น อําทิตย์ถัดไปก็มํากินอีกต่อเนื่อง ซึ่งพฤติกรรมเหล่ํานี้ อําจจะพัฒนําต่อไปเป็นโรคกํารกินผิดปกติ (Eating Disorder)
โรคกํารกินผิดปกติที่เรียกว่ํา Binge eatingdisorder เป็นโรคที่มีกํารกินอําหํารปริมําณมํากๆ ผิดปกติ ซ้ําๆ หลํายครั้งโดยควบคุมไม่ได้ และปรําศจํากกํารใช้พฤติกรรมลดน้ําหนักทดแทน (เช่น ล้วงคอ อดอําหําร ใช้ ยําถ่ําย ยําระบําย ยําลดควํามอ้วน และออกกําลังกํายอย่ํางหนัก)จนส่งผลต่อสุขภําพจิต พฤติกรรมกํารกิน และภําวะโภชนํากํารแต่ไม่ใช่ว่ําทุกคนท่ีกินบุฟเฟต์จะเกิดโรคน้ีนะครับ ต้องสังเกตตัวเองดูว่ําเรําเร่ิมมีควําม กังวลกับรูปร่ํางตัวเองขนําดไหน และควบคุมกํารกินของตัวเองได้หรือไม่แล้วเรําควรเลือกกินบุฟเฟต์อย่ํางไร ถึงจะดี ?
ในหนึ่งวันพลังงํานจํากอําหํารท่ีเรําควรได้รับประมําณ 1,800-2,000 แคลอรีในผู้ชํายและ 1,200-1,500 แคลอรีในผู้หญิง บุฟเฟต์ในม้ือหนึ่ง เช่น หมูกระทะ ให้พลังงํานมํากกว่ํา 2,00 0แคลอรีต่อคร้ัง (ขึ้นกับปริมําณ ท่ีกินในแต่ละคน) ดังนั้น กํารกินอําหํารบุฟเฟต์จึงให้พลังงํานที่สูงเกินกว่ําควํามต้องกํารทั้งวันและยังมีงํานวิจัย พบว่ํากํารกินบุฟเฟต์ 1 ม้ือร่ํางกํายต้องใช้เวลํามํากกว่ํา 2 วันถึงจะเฉลี่ยพลังงํานส่วนเกินให้สมดุลได้ – หลัก กํารเลือกแบบง่ํายๆ ได้แก่
(1.) กินให้ครบหมวดหมู่ ได้แก่ ข้ําวแป้ง เน้ือสัตว์ ผัก ผลไม้ ไม่เน้นหมวดใดหมวดหนึ่ง (2.) หมวดน้ํามัน เน้ือสัตว์ติดมัน และแอลกอฮอล์ เป็นหมวดอําหํารท่ีให้พลังงํานสูงกว่ําหมวดอื่นๆ (3.) เลือกอําหํารประเภทต้ม มํากกว่ําปิ้งย่ําง หรือทอด (4.) เน้นคุณภําพของวัตถุดิบมํากกว่ําเน้นปริมําณท่ีมําก (5.) เลือกด่ืมน้ําเปล่ําแทน น้ําอัดลม (6.) ตัดแอลกอฮอล์ทุกชนิด (7.) กินผักต้มพร้อมกับเนื้อสัตว์ (8.) หํากกินเนื้อสัตว์ปริมําณมําก ควร ด่ืมน้ําเปล่ําตําม เพื่อช่วยขับของเสียส่วนเกินที่กินออกทํางปัสสําวะ(9.) น้ําจิ้มควรเจือจํางด้วยน้ําซุป เพื่อลด ปริมําณโซเดียมลง(10.)เลือกกินผลไม้แทนของหวํานต่ํางๆ (11.) กินช้ําๆ เคี้ยวนํานๆ ไม่รีบร้อน (12.) ไม่อด อําหํารมื้อต่อไป (13.) ออกกําลังกํายเพิ่มข้ึน
จุดประสงค์ท่ีแท้จริงของกํารกินอําหํารแบบบุฟเฟต์ คือ กํารนัดเจอสังสรรค์กับเพ่ือนๆ หรือ นัดคุยเรื่อง ธุรกิจกันมํากกว่ําเน้นกํารกินเพียงอย่ํางเดียว เสน่ห์ของอําหํารบุฟเฟต์คือ มีวัตถุดิบและเมนูให้เลือกที่หลําก หลํายอย่ํางไม่จํากัด อย่ํางไรก็ตํามกํารกินปริมําณมํากๆ และบ่อยคร้ัง อําจทําให้เรําละเลยเร่ืองสุขภําพไป ดัง น้ันกํารใส่ใจเร่ืองกํารกินเป็นสิ่งสําคัญ เลือกกินอําหํารท่ีดีอย่ํางพอดีก็สํามํารถช่วยลดควํามเส่ียงกํารเกิดโรค ต่ํางๆ ในอนําคตได้
อ้ํางอิงข้อมูลจําก
1. แบ๊งค์ งํามอรุณโชติ (2560). Buffet Management กํารรับประทํานบุฟเฟต์อย่ํางมีวัฒนธรรม. จํากเว็บไซต์: https://thematter.co/science- tech/help-i-just-has-had-a-buffet-guilt/33511
2. นพ.โยธิน วิเชษฐวิชัย (2547). Review of the drug treatment of binge eating disorder. จํากเว็บไซต์: https://med.mahidol.ac.th/ ramamental/sites/default/files/public/pdf
3. ฐํานิต วินิจจะกูล (2560). ตะลุยครัวทัวร์ซูเปอร์. กทม. สํานักพิมพ์มติชน.
@ SRIPHAT 17