ebook-ไทย-พระบรมราโชวาท-ฉบับ-สมบูรณ์

E-book วชิ าภาษาไทย วรรณกรรม เรือ่ ง พระบรมราโชวาท ในรชั กาลท่ี 5

พระบรมราโชวาท ใน
รัชกาลท่ี 5
พระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกลา้ เจา้ อยู่หัว

สมาชิก

1.ด.ญ.คณภิ า ฤทธิอ์ ินทร์ เลขท่ี 3 ม.3/3
2.นางสาวยวุ ดี อวยพร เลขที่ 8 ม.3/3
3.นายการัณย์ หลวงปลัด เลขที่ 17 ม.3/3
4.ด.ช.สรวัชร์ รรีสุพรรณาาวร เลขที่ 22 ม.3/3

พระบรมราโชวาท ใน รชั กาลท่ี 5
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั
วัตาุประสงค์เพ่อื พระราชทานแก่พระเจา้ ลูก-
ยาเธอ4พระองค์ทีท่ รงไปรึกษาวิชาการ ณ
ต่างประเทร

ทม่ี าของเรอื่ ง : พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเหลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรง
พระราชนิพนธเ์ ม่อื พ.ร.2428 เพื่อพระราชทานแก่ พระเจา้ ลูกยา
เธอ 4 พระองค์ เมอ่ื เสดจ็ ไปทรงรึกษาวชิ าการ ณ ต่างประเทร
คร้งั ทรงพระเยาว์ คือ
1) กรมพระจันทบรุ ีนฤนาา (พระองค์เจ้ากิตยิ ากรวรลกั ษณ)์
2) กรมหลวงราชบุรดี ิเรกฤทธ์ิ (พระองคเ์ จ้ารพพี ฒั นรักด์ิ)
3) กรมหลวงปราจิณกติ ิบดี (พระองคเ์ จา้ ประวิตรวัฒโนดม)
4) กรมหลวงนครไชยรรีสุรเดช (พระองค์เจา้ จิรประวัติวรเดช)

ผแู้ ตง่ : พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อยหู่ วั

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอย่หู วั เสดจ็ พระราชสมภพเมื่อวนั ที่
๒๐ กันยายน พ.ร. ๒๓๙๖ เปน็ พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้
เจา้ อยหู่ วั และพระนางเธอพระองค์เจา้ ราเพยภมราภิรมย์ (ตอ่ มาได้รบั สาาปนาเป็น
สมเดจ็ พระเทพรริ ินทราบรมราชินี) พระองคเ์ สดจ็ เสวยราชสมบตั ิเปน็
พระมหากษตั รยิ ์ราชวงรจ์ ักรพี ระองคท์ ่ี ๕ ขณะพระชนมายุเพยี ง ๑๕ พรรษา และ
เมอ่ื ทรงบรรลนุ ิติภาวะ พระองคไ์ ดเ้ สดจ็ ออกทรงพระผนวชประมาณ ๑ เดอื น
จากนั้นทรงจัดให้มีพระราชพิธบี รมราชาภิเษกอีกคร้งั หนง่ึ

พระองคท์ รงปรบั ปรงุ บ้านเมอื งให้ทดั เทียมตะวนั ตก เชน่ ประการเลิกทาส
เปน็ ต้น และสนพระราชหฤทัยดา้ นการรกึ ษา จึงได้ส่งพระราชโอรสไปรกึ ษา
วิชาการทต่ี า่ งประเทร ทรงสนบั สนนุ กจิ การโรงเรยี นเพ่ือหวงั ให้นาความร้มู าพฒั นา
ประเทรชาติ

ผลงานดา้ นการประพนั ธข์ องพระองคม์ ีท้ังรอ้ ยแกว้ และรอ้ ยกรอง เชน่ พระราช
นิพนธ์ ไกลบา้ น, บทละครเรอ่ื ง เงาะปา่ , พระราชพิธีสิบสองเดอื น

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยู่หวั เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม
พ.ร. ๒๔๕๓ สิริรวมพระชนมายุ ๕๘ พรรษา

ลกั ษณะคาประพนั ธ/์ รปู แบบงานเขยี น
เปน็ จดหมายรอ้ ยเเก้วเเละใชเ้ ทรนาโวหาร

ตวั อยา่ ง ;

เนอ้ื เรอื่ งย่อ และ เนอ้ื หาสาระ

๑. การไปเรียนในครัง้ น้ใี หต้ ั้งใจไปเพ่ือรกึ ษาวิชาความรอู้ ย่างเดยี ว ไม่ควรไปเปิดเผย
หรอืเผยแพร่เกยี รติยรชือ่ เสียง ไม่ควรประการตนวา่ เป็นเจ้า เพราะการไวย้ รนน้ั ทาให้
วางตนลาบาก จะตอ้ งรักษายรรักดิ์ จึงควรประพฤติตนเย่ียงสามัญชนทวั่ ไป
๒. เงินท่ีใช้สอยในการรึกษาเลา่ เรียน เปน็ เงินพระคลงั ข้างท่ี ทง้ั นเ้ี พราะวา่ พระองคม์ ี
พระราชโอรสมาก จงึ ทรงเห็นว่าการใช้เงนิ แผ่นดนิ ในการส่งพระราชโอรสไปรกึ ษาเล่า
เรียนจึงทาให้พน้ จากคาครหาทั้งปวงได้
๓. ขอให้ตระหนกั ว่า าึงจะเกดิ มาเปน็ ลกู ของเจา้ ฟา้ เจา้ แผ่นดนิ ก็มิใช่ว่าจะฝักใฝ่แต่
ความสบายอยา่ ง จงึ ขอใหม้ คี วามอตุ สาหะใฝใ่ จรกึ ษาเล่าเรียน
๔. อยา่ คิดวา่ ตนเป็นลกู พระเจา้ แผน่ ดนิ มอี านาจย่งิ ใหญ่ จะมาทาเกะกะระรานไมเ่ กรง
กลัวผู้ใดไมไ่ ด้ พระองค์ทรงปรารานาใหพ้ ระราชโอรสมีความออ่ นน้อม ว่านอนสอนงา่ ย
ให้ประพฤตใิ หด้ อี ยเู่ สมอ า้าทาผิดจะากู ลงโทษทนั ที
๕. เงนิ ทองที่ใชส้ อย ขอใหจ้ งประหยัดเขมด็ แขม่ อย่าทาใจโตใชจ้ า่ ยเงินสุรุย่ สุร่าย า้า
ใครเปน็ หนี้กลบั มา พระองค์จะไม่ยอมใชใ้ ห้ หากจะใชใ้ หก้ ็จะตอ้ งไดร้ ับการลงโทษเปน็
ประกันมนั่ ใจกอ่ นว่าจะไม่กลับไปทาอีก
๖. วิชาท่อี อกไปรกึ ษาเลา่ เรยี น ตอ้ งเรยี นภาษาใหไ้ ดส้ องในสาม จากภาษาองั กฤษ
ฝร่ังเรสและเยอรมัน ทสี่ าคัญตอ้ งไม่ลมื ภาษาไทย ๗. การเลา่ เรยี นท้ังปวงของพระราช
โอรส พระองค์ได้ทรงมอบธุระสทิ ธิ์ขาดให้แก่ กรมหม่ืนเทวะวงษ์โรปการ และมรี าชทตู
เป็นธุระดูแลทกุ สง่ิ ทุกอยา่ ง าา้ มีปญั หาหรือตอ้ งการปรึกษาอนั ใดใหส้ อบาามได้

คารพั ทท์ ีน่ า่ สนใจ

เขม็ดแขม่ - รู้จกั ประหยัดในการใชจา่ าย
คมุ เหง - ขม่ เหง รงั แก
ต้ังลงไว้ - กาหนดไว้
ทิฐิ - ดอ้ื ดงึ ในความเห็นตน
บรรดารกั ดิ์ - ฐานะของขนุ นางซึง่ ไดร้ ับพระราชทานเนอื่ งจาก

ตาแหนง่ หน้าท่ที างราชการ เช่น ขุน หลวง พระ พระยา
ปฏิญาณ - ใหค้ ามั่นสัญญา
ฟ้งุ ซา่ น - ในทีน่ หี้ มายาึง มากเกนิ ไป ใช้ในความว่า“อยา่ ไปอวดม่งั

อวดมีทาเทียบเทยี มเขาใหฟ้ งุ้ ซา่ นไปเปน็ อันขาด”
มลทนิ - ความมวั หมอง
มานะ - ความอวดดี
ยร - เครอ่ื งกาหนดหมายฐานะหรอื ช้ันของบุคคล เชน่ พล

ตารวจเอก ร้อยตรี

คุณค่าดา้ นวรรณรลิ ป์

- ใชเ้ ทรนาโวหารดว้ ยสานวนภาษาง่ายๆ ตรงไปตรงมา เช่น
ขอจดหมายคาสัง่ ตามความประสงคใ์ หแ้ กล่ กู บรรดาซึ่งจะให้ออกไปเรียน
หนังสอื ในประเทรยโุ รป จง ประพฤติตามโอวาททจ่ี ะกล่าวตอ่ ไปนี้

...การซึ่งจะให้ออกไปเรยี นหนังสอื ครง้ั น้ี มีความประสงค์ม่งุ หมายแตจ่ ะให้
ไดว้ ิชาความรู้อยา่ งเดียว ไม่มน่ั หมายจะให้เปน็ เกียรติยรชื่อเสยี ง...
- การเปรียบเทียบความประพฤติของคนท่ีอยูน่ ิ่งๆโดยไม่ทาการสง่ิ ใด เพอ่ื
กระตุ้นเตอื นใหผ้ ฟู้ ังเกดิ แรงบันดาลใจ มีมานะทจ่ี ะหมั่นรกึ ษาหาความรู้ เช่น
า้าจะาอื วา้ เกดิ มาเปน็ เจา้ นายแล้วนงิ่ ๆอยูจ่ นตลอดชวี ติ ก็สบายดังน้นั จะไม่
ผดิ อนั ใดกับสตั วด์ ิรัจฉานอยา่ งเลวนกั

- การใชภ้ าพพจน์ เปรียบเทยี บให้เกดิ จินตนภาพ เช่น ชีวติ สังขาร
ของมนษุ ยไ์ มย่ ัง่ ยนื ยดื ยาวเหมอื นเหลก็ เหมือนริลา างึ โดยวา่ จะมีพอ่ อยใู่ น
ขณะหนงึ่ กค็ งจะมีเวลาทีไ่ มม่ ีไดข้ ณะหน่งึ เปน็ แนแ่ ท้ า้าประพฤตคิ วามช่ัวเสยี
แต่ในเวลามพี ่ออยแู่ ล้ว ความชว่ั นัน้ ควรปรากฏเปน็ โทษตดิ ตวั เหมือนเงา
ตามหลังอยไู่ มข่ าด

คุณคา่ ดา้ นสงั คม

- สะท้อนให้เห็นว่าสมัยแต่เดิมนนั้ บตุ รของท่านผูม้ บี รรดารกั ดิ์ท้ังหลายจะหา
ชอ่ งทางรบั ราชการยากเพราะเปน็ ผู้มวี าสนาก็จะต้องแตง่ ตงั้ ให้รับตาแหน่งใหญ่โตสม
ฐานะ แตา่ ึงตาแหนง่ จะใหญโ่ ตความรู้ความสามารากย็ งั ตอ้ งาึงดว้ ย ดังคาสอนในพระบรม
ราโชวาทวา่

เจา้ นายจะเป็นผูไ้ ดท้ าราชการ มชี ่ือเสยี งดกี ็อารยั ไดแ้ ต่สติปญั ญาความรูแ้ ละ
ความเพยี รของตัว เพราะฉะนน้ั จงอตุ สาหะเลา่ เรียนโดยความเพยี รอยา่ งยง่ิ
- สะทอ้ นใหเ้ หน็ ว่าฝร่ังแต่ก่อนน้ันม่งั มี มเี งินใช้เยอะๆน้นั มาจากการได้ดอกเบี้ย สมัยก่อน
นั้นจึงสอนบุตรไมใ่ หอ้ วดมัง่ อวดมีทาเทียบเทียมผู้ดฝี รัง่ ให้ใช้เงินอย่างประหยดั มีเงินใช้
เฉพาะแต่ท่จี ะรักษาความสุขของตนพอสมควร ดังคาสอนในพระบรมราโชวาท

ตง้ั ใจอยูเ่ สมอว่าตวั เปน็ คนจน มีเงินใชม้ เี งนิ ใชเ้ ฉพาะแต่ทจี่ ะรักษาความสุข
ของตนพอสมควรดงั ไม่มัง้ มีเหมอื นผ้ดู ฝี รง่ั ทีเ่ ขาสบื ตระกูลกนั มาไดด้ ้วยดอกเบ้ีย อยา่ อวด
มั่งอวดมที าเทยี บเทยี บเขาใหฟ้ ุง้ ซา่ นไปเปน็ อนั ขาด

- สะท้อนให้เห็นว่าวิชาความรู้ในสมัยก่อนนนั้ ยงั ไม่รงุ่ เรือง เหมอื นสมยั นี้ มาจาก
การที่ไม่ไดค้ บคา้ สมาคมกับชาติอื่นมาช้านาน ฝ่ายหนังสอื ไทยจึงไมพ่ อที่จะเล่าเรียน จงึ ตอ้ ง
ไปเรียนภาษาอน่ื เพือ่ นากลบั มาใชใ้ ห้เกิดประโยชน์ ดงั ท่ีตรสั ไวใ้ นพระบรมราโชวาทว่า

จงเขา้ ใจว่าภาษาตา่ งประเทรนัน้ เปน็ แตพ่ น้ื ของความรู้ เพราะวิชาความรูใ้ น
หนงั สือไทยที่มีผู้แต่งไวน้ ั้นเปน็ แตข่ องเก่ามีนอ้ ย เนื่องจากมิไดส้ มาคมกับชาติอนื่ มาช้านาน
ฝ่ายหนงั สอื ไทยจึงไมพ่ อท่จี ะเลา่ เรียนจงึ ต้องไปเรยี นภาษาอื่น แล้วเอากลบั ลงมาใชเ้ ปน็ ภา
ไทยทั้งสิน้

คณุ คา่ ทางเนอ้ื เรอ่ื ง

พระบรมราโชวาทนสี้ ะทอ้ นว่าพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้
เจ้าอยู่หัวทรงเล็งเหน็ คณุ ค่าของการรกึ ษา จงึ ส่งพระราชโอรสไปรกึ ษาที่
ตา่ งประเทร เพือ่ จะได้นาความรู้กลบั มาพฒั นาประเทร โดยพระองค์ได้
พระราชทานพระบรมราโชวาทแดพ่ ระเจา้ ลกู ยาเธอท่ีจะเสด็จไปรึกษา
ตา่ งประเทรในหลักปฏิบตั ิอันสมควร

เอกสารอ้างอิง

❖ https://www.baanjomyut.com/library_2/extension-
4/treasures_of_literature/02_3.html

❖ http://etvthai.tv/Download/Schedule_Docum
ent/11022554_1517465163.pdf

❖ http://www.trueplookpanya.com/learning/det
ail/

❖ http://www.chulabook.com/description.asp?b
arcode=9786167279268

❖ https://sites.google.com/a/mattayom31.go.th
/somporn-kl007/hnwy-kar-reiyn-ru-thi-2