Akıllım 4.Sınıf Sosyal Bilgiler

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 51 ÜNİTE DEĞERLENDİRME 1. Doğal unsurlarla ilgili bu şemada ? ile gösterilen kutucuklara aşağıdakilerden hangisi yazıldığında doğru olmaz? A. Saraylar B. Göller C. Ovalar D. Denizler 2. ▲ Ülkemizin sınırları ★ İllerimizin sınırları ● Ülkemize komşu olan ülkeler Türkiye’nin siyasi haritasına bakarak yukarıda sembollerle gösterilen bilgilerden hangilerine ulaşılabilir? A. Yalnız ▲ B. ▲ ★ C. ★ ● D. ★ ▲ ● 3. Yukarıda verilen krokiye göre aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A. Hastane, pastanenin batısındadır. B. Pastane okulun güneyindedir. C. Okul parkın doğusundadır. D. Hem okul hem park krokiye göre batıdadır. 4. Öğretmen, öğrencilerine afişi gösterdikten sonra bu afişte ne anlatılmak istendiğini sormuştur. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi öğretmenin bu sorusunda en doğru cevabı vermiştir? A. B. C. D. 5. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinde doğal bir unsurun adı geçmektedir? A. Öğretmenimizle birlikte Anıtkabir’i ziyaret ettik. B. Haftasonu göl kenarına piknik yapmaya gittik. C. Hastane bahçesinde çok güzel ağaçlar vardı. D. Akşam çayını evin yakınındaki parkta içelim mi? 19. HAFTA DEPREM ÖLDÜRMEZ TEDBİRSİZLİK ? ? ? ÖLDÜRÜR. Park Hastane Okul Pastane Depremden sonra acil toplanma alanında toplanmalıyız. Ülkemizin büyük bölümünde depremler gerçekleşir ve büyük kayıplara sebep olur. Depreme karşı alınabilecek tedbirlerle depremin sebep olduğu yıkımların önüne geçilebilir. Depremle ilgili alınabilecek tedbirler depremlerin meydana gelmesinin önüne geçemez. Market Kargo Hastane Karakol AVM Eczane Fırın Otopark Dişçi Cami K G B D Park Elif Doğal Unsurlar

ÜNİTE DEĞERLENDİRME 52 B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U 6. Aşağıdakilerden hangisi deprem öncesinde almamız gereken önlemlerden birisi değildir? A. Yere çökerek sağlam bir eşyanın yanında başımızı ellerimizin arasında almak ve sarsıntı geçene kadar beklemek B. İçerisinde uygun malzemelerin ve gıda maddelerinin bulunmasına özen göstererek deprem çantası hazırlamak. C. İçinde yaşadığımız binaların depreme dayanıklı yapılar olup olmadığını kontrol etmek ve mümkünse sağlamlaştırmak. D. Deprem esnasında nasıl davranılacağına ilişkin bir deprem ve acil durum planı yapmak. 7. Türkiye fiziki haritasını inceleyn Öykü, yaşadığı yerin haritada koyu kahverengi renkle gösterildiğini fark etmiştir. Bunun nedenini araştıran Öykü , koyu kahverengi rengin neyi temsil ettiği sonucuna ulaşır? A. Yükseltinin fazla olduğu B. Ovaların varlığı C. Denizlerin varlığı D. Yaylaların varlığı 19. HAFTA 8. Yukarıda örnek sayılabilecek biçimde bir deprem çantasında nelerin bulunması gerektiği gösterilmiştir. Buna göre deprem çantasında bulunması gerekenlerden yola çıkılarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz? A. Deprem çantasında hayatta kalmamıza yardımcı olacak türden gıda maddeleri yer alır. B. Deprem çantasında etrafta gerçekleşen olaylardan haber almamıza yardımcı olacak aletler bulunmalıdır. C. Depremden korunmamıza yardımcı olacak türden araç gereçleri barındırmalıdır. D. Acil tıbbi müdahalelere imkan sağlayacak malzemelerin yer almasına özen gösterilmelidir.

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 53 1. Aşağıdaki teknolojik ürünlerin hangi alanlarda kullanıldığını yazalım. 2. Aşağıdaki bulmacada gizli teknolojik ürünleri listeye yazalım. TEKNOLOJİK ÜRÜNLER 20. HAFTA EĞİTİM EĞLENCE İLETİŞİM AYDINLATMA SAĞLIK ISINMA GÜVENLİK ÜRETİM ULAŞIM TEMİZLİK Ampul B E R Ğ A A Ç J O M U K S T E L E F O N Z A G E M İ R D K Y D M Ü T Ü M V A O A O E U O Y A N K M Z L R Ç S A A T T B I A A A K T B G İ İ C B C K O C A K L Ö I I A Z P V N Ö O P K Mikser Röntgen Cihazı MR cihazı Bilgisayar Traktör Televizyon Projeksiyon Floresan Yangın alarmı Otomobil Klima Fırın Elektrik süpürgesi Çamaşır makinesi 4. ÜNİTE : BİLİM, TEKNOLOJİ VE TOPLUM ELİT BİLGİ Günlük hayatımızda birçok yerde teknolojik ürünler kullanırız. Bu ürünler yaşamımızı kolaylaştırır. Beslenme, temizlik, sağlık, iletişim, haberleşme, ulaşım ve eğitim gibi alanlarda teknolojik ürünler kullanırız.

54 3. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. 5. Teknolojinin olumsuz etkileri nelerdir? Yazalım. 4. Teknolojinin olumlu etkileri nelerdir? Yazalım. TEKNOLOJİK ÜRÜNLER 20. HAFTA ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ➤ ................................................................ hayatımızın her alanında kullanırız. ➤.................................................. makinesi sağlık alanında kullanılır. ➤ Teknolojik gelişmeler .................................................. dayanır. ➤ Telefon ve bilgisayar .................................................. alanında kullanılır. ➤ Yangın alarmı ve kamera sistemleri .................................................. alanında kullanılır. ➤ İnsanların .................................................. arttıkça teknolojik aletler de artmaktadır. ➤ Dünyada teknolojisi gelişmiş .................................................. güçlü ve kalkınmış ülkelerdir. ➤ Teknolojik aletlerin bazıları dikkatli kullanılmazsa .................................................. yapabilir. ➤ .................................................. ilerledikçe teknoloji gelişmektedir. ➤ Günümüzde .................................................. sayesinde iletişim kolaylaşmıştır. ihtiyaçları iletişim internet bağımlılık diyaliz bilime teknolojik ürünleri zaman ülkeler güvenlik

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 55 1. Aşağıda verilen görsellerden yararlanarak teknolojik araçların gelişiminin hayatı nasıl kolaylaştırdığını yazalım. TEKNOLOJİNİN ZAMAN YOLCULUĞU 21. HAFTA ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ELİT BİLGİ Tarih boyunca insanların değişen ihtiyaçları ve bilimdeki değişimlere bağlı olarak teknolojik ürünler gelişmiş ve daha kullanışlı hale gelmiştir. Bu gelişmeler pek çok işi daha hızlı ve kolay bir şekilde yapabilmemizi sağlamıştır.

56 2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. İlk motorlu uçak 1903 yılında icat edildi. Bütün icatların tek mucidi vardır. Bilimsel gelişmeler teknolojik araçlara yeni özellikler katmıştır. Ulaşım araçlarının gelişimi tekerleğin icadı ile başlar. Çamaşır makinesi icat edilmeden önce çamaşırlar daha kısa sürede yıkanıyordu. Teknolojinin gelişmesi aynı zamanda teknolojik ürünlerin de gelişmesini sağlar. Led ampul, aydınlanma teknolojisinin hayatımıza getirdiği son yeniliktir. Cep telefonu sadece haberleşme için kullanılır. İnsanın her buluşu bir diğerine basamak olmuştur. İnsanlar zamanı ölçmek için önce güneşten yararlanmışlardır. Helikopter, yusufçuk böceğinden esinlenerek yapılmıştır. Eski insanlar haberleşmek için ateş ve dumandan faydalanıyordu. Tekerleğin kimin tarafından icat edildiği bilinmiyor. 3. Aşağıdaki ürünlerden geçmişte kullanılanları yeşil, günümüzde kullanılanları kırmızı boyayalım. TEKNOLOJİNİN ZAMAN YOLCULUĞU 21. HAFTA

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 57 1. Aşağıdaki mucitler ile buluşlarını eşleştirelim. 2. Aşağıdaki bulmacada Dünya tarihinin en önemli buluşları gizlidir. Bulalım, yazalım. MUCİTLER ZAMANI 22. HAFTA P E N İ S İ L İ N D T E L G R A F N Y A E R E B Ö T U T O N K A Ğ I T E H E P E E M A C Ü Ş T R L S R P U S U L A N A T L U F Ç İ V İ E S E E L N B A R U T T Z K L İ M A M I Z İ İ E L E K T R İ K K V Elektrikli telgraf Josephine Cochrane Samuel Morse John Logie Baird Ampul Thomas Edison Bulaşık makinesi Televizyon Martin Cooper Uçak Wright Kardeşler Cep telefonu ELİT BİLGİ Daha önce bulunmayan bir şeyin insan çabasıyla oluşturulmasına icat, icadı gerçekleştiren kişiye mucit denir. Mucitler gözlem yeteneği olan, meraklı, yaratıcı, sabırlı, kolay pes etmeyen insanlardır.

58 3. Aşağıda verilen bilim adamları ve buluşları hakkında araştırma yapalım. Öğrendiklerimizi kendi cümlelerimizle kısaca yazalım. MUCİTLER ZAMANI 22. HAFTA Hayatı: :.............................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... Buluşu: :............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. Hayatı: :.............................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... Buluşu: :............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. Hayatı: :.............................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... Buluşu: :............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. Hayatı: :.............................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... Buluşu: :............................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................. Nikola Tesla Marie Curie Leonardo Da Vinci Isaac Newton

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 59 1. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. 2. Aşağıda verilen buluş yapma aşamaları karışık haldedir. Numaralandırarak sıraya koyalım. Malzeme listesi hazırlamak Buluşu tekrar denemek Buluşu başkalarına denetmek Araştırma yapmak Problemi seçmek Buluşun tasarımını yapmak TASARIM YAPALIM 23. HAFTA ➤ ................................................................ daha önce bilinmeyen bir ürünün çeşitli çalışmalar sonucu ortaya çıkmasıdır. ➤ İcatlar toplumun ................................................................ sonucu ortaya çıkar. ➤ Buluş yapan kişilere ................................................................ denir. ➤ Kendi ihtiyaçlarımızdan yola çıkarak hayatı kolaylaştırıcı ................................................... tasarlayabiliriz. ➤ Yeni bir ürün tasarlarken ürünün ................................................................ olmasına dikkat etmek gerekir. ➤................................................................ esinlenerek tasarlanmış buluşlar vardır. ➤................................................................ sabırlı, kararlı ve çalışkan insanlardır. ➤ Araştırma yaparken yararlandığımız ................................................................ mutlaka belirtmeliyiz. kullanışlı doğadan mucit icat kaynakları ihtiyaçları ürünler bilim insanları ELİT BİLGİ Tasarım, bir planın ya da nesnenin, inşa sürecindeki mimari ve mühendislik çizimlerinin meydana getirilmesine denir. Bilim insanları ve mucitler icatları yaparken tasarım süreci yaşamışlardır. Tasarım süreci sabırlı ve özenli bir çalışmayı gerektirir

60 3. Çevrenizdeki ihtiyaçlardan yola çıkarak, kendinize özgü bir ürün tasarlayalım. Bununla ilgili olarak aşağıdaki formu dolduralım. TASARIM YAPALIM 23. HAFTA İhtiyaç: :.................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................................................... Araç-gereç: :....................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................ Buluş hangi alanda faydalı?: :............................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................................................................... Plan: :........................................................................................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................................................................... Slogan: :.................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................................................... Buluşun kullanım amacı: :............................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ Tasarımın resmi

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 61 1. Aşağıda verilen teknolojik ürünleri kullanırken zarar görmemek için dikkat etmemiz gerekenleri yazalım. DOSTÇA TEKNOLOJİ 24. HAFTA ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ......................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ELİT BİLGİ Hayatımızı kolaylaştırmak için geliştirilen icatlar, bilinçsiz kullanıldığında bize ve çevremize zarar verebilir. Bu nedenle teknolojik ürünleri kullanırken kullanım kılavuzuna uymalı, doğru ve bilinçli kullanmalıyız.

62 2. Aşağıdaki görsellerden yararlanarak teknolojinin hayatımıza getirdiği olumsuz etkileri ve bunlara karşı yapılabilecekleri metin halinde yazalım. DOSTÇA TEKNOLOJİ 24. HAFTA ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................ 3. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Teknolojik ürünler yanlış kullanıldığında insanlara zarar verebilir. Teknoloji insanlarda bağımlılık yapabilir. Aldığımız elektronik eşyaları kullanırken kullanma kılavuzuna mutlaka uymalıyız. Teknolojinin sınırsız kullanımı çevreye fayda sağlar. Teknolojik ürünlerin kullandığı yakıtlar hem havayı hem suyu kirletir. Deterjanlar sulara karışarak doğayı temizler. Uzun süre televizyon izlemek, bilgisayar kullanmak göz sağlığına zarar verir. Kullanılıp atılan piller tarım arazilerinin verimliliğini artırır. Teknolojik ürünler sayesinde günlük işlerimizi kısa sürede yapabiliriz.

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 63 ÜNİTE DEĞERLENDİRME 1. “Arkadaşımın dedesi ambulans helikopterle acil olarak Ankara’daki bir hastaneye götürüldü.” Yukarıdaki ifadede sözü geçen teknolojik alet hangi hayvanın hareket kabiliyetinden esinlenerek icat edilmiştir? A. Kartal B. Yusufçuk kuşu C. Kedi D. Yunus 2. Mehmet’in sözünü ettiği tasarım ve icat hangi alanda insanlara hizmet edebilir? A. Ulaşım B. Eğitim C. Çevre D. Sağlık 3. Yunusların burun çıkıntıları suda daha hızlı yüzmelerine imkan sağlamaktadır. Bilim insanları , bundan ilham alarak hangi icatta yunusların bu özelliğine yer vermişlerdir? A. Helikopter B. Otomobil C. Uçak D. Gemi 4. Elif gün içerisinde yaptığı işleri bir plan dahilinde yapmakta güçlük yaşamaktadır. Bu durum onun hayatında bazı aksaklıklara neden olmaktadır. Elif bu durumun önüne geçmek için bir alet tasarlamayı düşünmektedir. Elif’in bu tasarımı ile ilgili yapması gerekenler sıralandığında en son sırada hangisi yer alır? A. Yapacağı tasarıma ait bir model oluşturma. B. Tasarıma ait ürünün reklamını yapma. C. Tasarımı yapılan üründe kullanılacak malzemeleri belirleme. D. Tasarımı yapılan ürünün kullanım alanlarını ve özelliklerini belirleme. 5. Tarih boyunca insanlar yaşamlarını sürdürebilmek için çeşitli araç gereçlere gereksinim duymuşlardır. Bu gereksinimleri gidermek için mucitler sürekli yeni icatlar yapmışlardır. Yapılan icatlar hayatı kolaylaştırma adına büyük katkılar sağlamıştır. Başka bir deyişle ihtiyaçlar icatların ortaya çıkmasında temel oluşturmuştur. Bu bilgiden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşmak mümkün olmaz? A. İcat yapan kişilere mucit denir. B. İcatlar ihtiyaçları karşılama isteğinin sonucunda ortaya çıkar. C. İcatlar ilk halleriyle kullanılır. D. İcatlar insan hayatını oldukça kolaylaştırır. 24. HAFTA Yayaların trafikte güvenliğini sağlamak adına olası tehlikeleri önceden saptayan ve araçların yayalara zarar vermelerini engelleyen bir sistem tasarlamayı düşünüyorum.

ÜNİTE DEĞERLENDİRME 64 6. Ayşen ve bir grup arkadaşı okullarında bilim kulübü kurmuşlardır. Amaçları birlikte çalışarak eğitim alanında bir icat yapmaktır. Aşağıdakilerden hangisi Ayşen ve arkadaşlarında bilimsel bir icat yapma yolunda bulunması gereken özelliklerden birisi değildir? A. Meraklı olmak B. Sabırsız olmak C. Yılmadan çalışmak D. Gözlemci olmak 7. Fotoğrafta yer alan bir atom bombasıdır. Atom bombası patladığında hem doğaya, hem çevreye hem de canlı yaşamına büyük zarar vermektedir. Albert Einstein da bu icadın zararlı etkilerinden ötürü öz eleştiri yapmıştır. Yukarıdaki açıklamada teknolojik gelişmelerin hangi yönünden söz edilmektedir? A. İnsan hayatına olumsuz etkilerinden. B. Zaman içinde gelişimler gösterdiğinden. C. İnsanların ihtiyaçlarından ortaya çıkmasından D. Çevre kirliliğinin asıl sebebi olduğundan. 24. HAFTA B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U 8. Sosyal Bilgiler, dersinde öğretmeninin isteği doğrultusunda bir araştırma görevi için hazırlanan Fulya çalışmasını destekler nitelikte yukarıdaki karikatürü de yapacağı sunum için internetten bulmuştur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Fulya’nın hazırladığı çalışmanın konusu olabilir? A. Teknolojik unsurların günlük hayatımızdaki kullanım alanları. B. Haberleşme araçlarının zaman içindeki değişimi. C. Teknolojinin zararları ve çocuk gelişimi üzerine olumsuz etikleri. D. Boş zamanları değerlendirmede teknolojinin sağladığı faydalar.

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 65 1. Aşağıda verilenleri uygun eve yazalım. 2. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. İSTEK Mİ? İHTİYAÇ MI? 25. HAFTA ➤ İnsanların önce ................................................................ ihtiyaçları karşılanmalıdır. ➤ Okula gitmek, seyahate çıkmak, konsere gitmek .................................. ve .................................. ihtiyaçtır. ➤ Karşılanmadığında bizi mutsuz eden şeylere ................................................................ denir. ➤ Temel ihtiyaçlarımız ................................................................ öneme sahiptir. ➤ İhtiyaç ve istekler giderilirken ................................................................ durumumuz önemlidir. ➤ ................................................................, barınma ve giyinme temel ihtiyaçlarımızdır. bütçe temel istek hayati beslenme sosyal kültürel ➤ Nefes alma ➤ Sinemaya gitme ➤ Bisiklet alma ➤ Soğuktan korunma ➤ Konsere gitme ➤ Barınma ➤ Oyun oynama ➤ Isınma ➤ Eğitim alma ➤ Ayakkabı alma ➤ Beslenme ➤ Seyahate çıkma ➤ Tatile gitme ➤ 2. çantayı alma ➤ Giyinme ➤ Müzik dinleme Temel ihtiyaçlarımız Sosyal ve kültürel ihtiyaçlarımız İsteklerimiz 5. ÜNİTE : ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİM ELİT BİLGİ Yaşamımız için gerekli olan ve yokluğunda sıkıntı çekilen koşul veya maddelere ihtiyaç denir. Beslenme, barınma ve giyinme temel ihtiyaçlarımızdır. Karşılanmadığında yaşamsal faaliyetlerimizi etkilemeyen ancak karşılandığında mutlu eden ihtiyaçlara istek denir. Oyuncak, abur cubur, farklı renklerde ayakkabılar istektir.

66 İSTEK Mİ? İHTİYAÇ MI? 25. HAFTA 3. Depremde evlerini kaybeden Emre için aşağıda verilenlerden hangileri istek, hangileri ihtiyaçtır? 4. Okula başlayacak olan Serpil için aşağıda verilenlerden hangileri istek, hangileri ihtiyaçtır? 5. Banyo yapması gereken Aydın için aşağıda verilenlerden hangileri istek, hangileri ihtiyaçtır? 6. Akşam yemeği pişirmek isteyen Emine Hanım için aşağıda verilenlerden hangileri istek, hangileri ihtiyaçtır?

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 67 1. Aşağıda görseli verilen meslekler belirtilen ihtiyaçlardan hangilerini karşılar? Uygun renkle boyayalım. 2. Aşağıda peynirin üretimden tüketime kadar olan sürecini numaralandıralım. Açıklayarak yazalım. 1. ................................................................................................ 2. ................................................................................................ 3. ................................................................................................ 4. ................................................................................................ 5. ................................................................................................ ÇEVREMİZDEKİ EKONOMİK FAALİYETLER 26. HAFTA Giyim Sağlık Eğitim Beslenme Güvenlik Barınma Ulaşım Onarım ELİT BİLGİ İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları çeşitli işlere “ekonomik faaliyet“ denir. Ekonomik faaliyetlerin üretim, dağıtım ve tüketim gibi aşamaları vardır. Topraktan, hayvanlardan ya da bitkilerden ortaya bir ürün koyma işine üretim, ürünlerin tüketiciye ulaşması için alınıp satılacağı yere taşınmasına dağıtım, üretilen şeylerin kullanılıp harcanmasına tüketim denir.

68 3. Aşağıdaki tanımları uygun yerlere yazalım 4. Aşağıda belirtilen illerde hangi ekonomik faaliyetlerin yapıldığını araştırıp yazalım. Antalya: ................................................................................................................................................................................................ Tekirdağ: ............................................................................................................................................................................................... Giresun: ................................................................................................................................................................................................ Adana: ................................................................................................................................................................................................ ÇEVREMİZDEKİ EKONOMİK FAALİYETLER 26. HAFTA ➤ Bir merkezde üretilen ürünlerin çeşitli yerlere gönderilmesine ............................................................. denir. ➤ Üretilen bir ürünü satın alıp kullanan kişiye ................................................................denir. ➤ Bir ürünün işlenmemiş ilk haline ................................................................ denir. ➤ Topraktan, hayvanlardan , bitkilerden vb. ürün sağlamaya, mal ve hizmet olarak yeni işler ortaya koymaya ................................................................ denir. ➤ Bir iş için veya bir ürün almak için harcanan paraya ................................................................ denir. ➤ İşlenmemiş ya da yarı işlenmiş maddelerin makinelerde işlenerek kullanılabilir hale getirilmesine ................................................................denir. ➤ Tüketime hazır hale gelen ürünlerin pazarlara ulaştırılması sırasında yapılan ekonomik faaliyetlere ................................................................ denir. ➤ İnsanların ürün üretmek, hizmet vermek ve karşılığında para kazanmak için düzenli bir şekilde yaptıkları işe ................................................................ denir. ➤ Bireylerin yaptıkları ekonomik faaliyetler sonrasında elde ettikleri paraya ........................................... denir. ➤ Üretilen ürünlerin kullanılıp harcanmasına ................................................................denir. ticaret gelir üretim tüketici ham madde gider tüketim sanayi meslek dağıtım

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 69 1. Aşağıdaki kavramları açıklayalım 2. Bilinçli bir tüketici market alışverişinde aşağıdakilerden hangilerini yapmalıdır? İşaretleyelim. BİLİNÇLİ TÜKETİCİYİM 27. HAFTA Evet Hayır Meyve ve sebzelerin taze ve temiz olmasına dikkat etmek. Ürünün son kullanma tarihine bakmak Ambalajı yırtık, delik olan bir ürün almak En pahalı ürünleri satın almak Ürünün TSE damgası olup olmadığına bakmak Ürünün üretim tarihine bakmak Bozuk ürün aldığında çöpe atmak Alışveriş sonunda fiş veya fatura almak ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ Garanti Belgesi ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ Son Kullanma Tarihi ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ Kullanma Kılavuzu ELİT BİLGİ Bilinçli tüketim insanların ihtiyaçları kadar tüketmeleri demektir. Bilinçli tüketici haklarını bilir ve alacağı ürünü her açıdan inceler. Bilinçli tüketici, ürünlerde TSE (Türk Standartları Enstitüsü) damgası olup olmadığını kontrol eder. Televizyon, bilgisayar gibi elektronik ürünler alacak ise garantili ürünleri tercih eder. Satın aldığı ürünlerin faturasını ve fişini alır.

70 3. Aşağıdaki ürünleri alırken nelere dikkat etmek gerekir? Yazalım. 4. Aşağıdaki görsellerin ne anlama geldiğini yazalım? 5. Aşağıdakilerden hangileri haklarımızı aramak için gidebileceğimiz yerlerdir? İşaretleyelim. BİLİNÇLİ TÜKETİCİYİM 27. HAFTA ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................ ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... ............................................... Tüketici Koruma Derneği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü ALO 175Tüketici Şikayet Hattı ÇEVKO Tüketici Mahkemesi TEMA Belediyeler İl-İlçe Hakem Heyeti

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 71 BÜTÇEMİZİ YAPALIM 1. Aşağıda bir ailenin gelir ve giderlerine ait listeler verilmiştir. Soruları listelere göre yanıtlayalım. 2. Haftalık harçlıklarımız bizim gelirimiz, yaptığımız harcamalar giderimizdir. Gelir ve giderlerimizi belirleyerek bütçemizi oluşturalım. 28. HAFTA Gelirler Annenin Maaşı: 10 500 TL Babanın Maaşı: 12 700 TL Gelirler .............................................. Giderlerim .............................................. Birikimlerim .............................................. Giderler Kira: 6500 TL Gıda: 4000 TL Alışveriş: 2200 TL Elektrik: 350 TL Su: 175 TL Telefon: 750 TL Giyim :2200 TL Eğitim: 1150 TL Sağlık: 500 TL Ulaşım: 950 TL ➤ Ailenin toplam geliri kaç TL’dir? ..................................................................................................... ➤ En fazla harcama hangi gider için yapılmıştır? ..................................................................................................... ➤ Ailenin giderlerinin toplamı kaç TL’dir? ..................................................................................................... ➤ Aile kaç TL tasarruf yapabilir? ..................................................................................................... ➤ Gelirleriniz giderlerinizi karşılamaya yetiyor mu? ....................................................................................................................................................................................................................... ➤ Her hafta birikim yapabiliyor musunuz? ....................................................................................................................................................................................................................... ELİT BİLGİ Aile büyüklerinin yaptıkları meslekler ile kazandıkları paraya gelir, ihtiyaç ve istekler için harcanan paraya gider denir. Kazanılan parayı doğru kullanmak için yapılan gelir ve gider planı bütçe olarak adlandırılır. Bütçe hazırlarken gelir ve giderlerin denk olmasına dikkat etmek gerekir.

72 BÜTÇEMİZİ YAPALIM 28. HAFTA 3. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Bütçe oluştururken önceliğimiz temel ihtiyaçlarımız olmalıdır. Gelir ve giderleri gösteren çizelgeye bütçe denir. Aile bütçemizi hazırlarken önce isteklerimizi yazarız. Belli bir iş için harcanan paranın tümüne gelir denir. Tasarruf yapmak aile bütçemize katkı sağlar. Giderimiz gelirimizden çok olursa para biriktirebiliriz. Bütçede gelir ve giderler dengeli olmalıdır. Bütçede temel ihtiyaçlardan sonra sosyal ihtiyaçlara da pay ayrılmalıdır. Aileler gelirlerinin tamamını eğitime ayırmalıdır. “Ayağını yorganına göre uzat“ atasözü bütçenin nasıl olması gerektiğini anlatır. Aile bütçesi ortaklaşa hazırlanmalıdır. Aile bütçemizi hazırlarken dikkatli olmalıyız. 4. Aşağıdaki bulmacada bilinçli tüketici olma ile ilgili sözcükler gizlidir.. Bulalım, yazalım. T A S A R R U F S F G E L İ R G B A I Ö A F İ Ş T B Ü T Ç E R Y S M A A Ş U B B A C T G İ D E R M E N Ö E T H L O A A L T K A L İ T E F T G İ B İ L İ N Ç L İ E 1. ............................................................................ 2. ............................................................................ 3. ............................................................................ 4. ............................................................................ 5. ............................................................................ 6. ............................................................................ 7. ............................................................................ 8. ............................................................................ 9. ............................................................................ 10. ............................................................................ 11. ............................................................................ 12. ............................................................................

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 73 İSRAF ETMEYELİM 29. HAFTA Su israfını önlemek için neler yapabiliriz? 1. .................................................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................................................................. Para israfını önlemek için neler yapabiliriz? 1. .................................................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................................................................. Zaman israfını önlemek için neler yapabiliriz? 1. .................................................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................................................................. Elektrik israfını önlemek için neler yapabiliriz? 1. .................................................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................................................................. Kağıt israfını önlemek için neler yapabiliriz? 1. .................................................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................................................................. Gıda israfını önlemek için neler yapabiliriz? 1. .................................................................................................................................................................................. 2. .................................................................................................................................................................................. 3. .................................................................................................................................................................................. ELİT BİLGİ Kaynakların, ürünlerin, emeğin ve zamanın boşuna harcanmasına israf denir. İsraf hem aile bütçesine hem de ülke ekonomisine zarar verir. Yoksulluk, açlık ve susuzluk gibi sıkıntılara sebep olabilir. İsrafı önlemek için çeşitli önlemler alabiliriz.

74 1. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. 2. Aşağıdaki davranışlardan hangileri israfı önlemek içindir? İşaretleyelim İSRAF ETMEYELİM 29. HAFTA Ütülenecek giysileri biriktirerek ütülemek. Ellerimizi yıkarken suyu bol bol akıtmak. Televizyonu sürekli açık bırakmak. İhtiyacı kadar ekmek almak. Bozuk muslukları tamir ettirmek. Sifonu gereksiz yere çekmek. Kıyafetlerimize özen göstermek. Kalan meyvelerden reçel yapmak. Aklımıza geldikçe kıyafet almak. Tabağımıza yiyeceğimiz kadar yemek almak. Bayatlayan ekmeklerden tost yapmak. İstediğimiz her şeyi almak. Kullanılmış kağıtları sobaya atmak. Bayatlayan yiyecekleri çöpe atmak. Bulaşık makinesini dolmadan çalıştırmak. Günlük işlerimizi planlamak. Fazla sebzeleri dondurucuya koymak. Yeni çıkan her oyunu almak. ➤ Doğal kaynakları idareli kullanan insanlara ............................................................. tüketici denir. ➤ Kaynakları tasarruflu kullanarak aile ............................................................. katkıda bulunuruz. ➤ Ellerimizi yıkarken, dşlerimizi fırçalarken suyu ............................................................. akıtmamalıyız. ➤ Doğal kaynaklar ............................................................. değildir. ➤ Evimizdeki ............................................................. muslukları tamir ettirmeliyiz. ➤ Kullandığımız kaynakları ............................................................. etmeden, dikkatli tüketmeliyiz. ➤............................................................. israfını azaltmak ormanların yok olmasına önler. ➤............................................................. önem vererek kaynakların tükenmesini azaltabiliriz. ➤ Gelirimizin bir kısmını biriktirerek ............................................................. yapmalıyız. ➤ Boşa vakit geçiren insanlar ............................................................. israfı yapmış olurlar. zaman sınırsız bilinçli bozuk bütçemize geri dönüşüme israf boşuna tasarruf kağıt

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 75 ÜNİTE DEĞERLENDİRME 1. Aile bütçesi oluşturulurken dikkat edilmesi gereken hususlar arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A. Zorunlu ihtiyaçlara öncelik vermek. B. Gelirler ve giderler arasında dengeyi gözetmek. C. Beklenmedik giderler için mümkünse tasarruf yapmak. D. Giderlerin çokluğuna göre geliri arttırmaya çalışmak 2. “İsraf tüm kaynakların, zamanın, emeğin ve paranın plansız biçimde boş yere harcanması ve ziyan edilmesidir.“ Buna göre aşağıdakilerden hangisi israf olarak değerlendirilemez? A. Fazladan alınan ve artan ekmekleri derin dondurucuda saklamak ve ihtiyaca göre kullanmak. B. Duş alırken suyu lüzumundan fazla kullanmak. C. Korku sebebiyle geceleri ışıkları açık bırakmak. D. Bilgisayarda canımız ne kadar isterse o kadar süreyle oyun oynamak. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ihtiyaçtan söz edilmektedir? A. Mavi çantamı çok sevdim. Kırmızısını da almak istiyorum. B. Çok eskiyen kışlık botlarımın yerine yenisini almak istiyorum. C. Vitrinde gördüğüm elbesiyi çok sevdim. Babamdan almasını isteyeceğim. D. Pembe suluğum var. Bir de kırmızı renkli suluğum olsa çok mutlu olurum. 4. Ali Bey, beyaz eşya dükkanına girerek çamaşır makinesi incelemiştir ve satın almaya karar vermiştir. Ali Bey’in ürünle ilgili olarak satıcıya aşağıdaki sorulardan hangisini sormuş olması beklenmez? A. Garanti süresi ne kadardır? B. Enerji tüketim değerleri nedir? C. Yetkili servis imkanları nasıl? D. Son kullanma tarihi ne zaman? 5. Serap’ın babası kendi kamyonu ile bir madenden yüklediği ürünleri fabrikaya ulaştırmaktadır. Yaptığı bu iş karşılığında da ücret almaktadır. Yukarıda sözü edilen durum daha çok hangi kavramla ilgilidir? A. Üretim B. Tüketim C. Ekonomi D. Dağıtım 29. HAFTA

ÜNİTE DEĞERLENDİRME 76 29. HAFTA B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U 7. “İnsanlar temel ihtiyaçları karşılanmadığında uzun süre hayatta kalamazlar. Uzun süre yemek yemeden, su içmeden ve uyku uyumadan yaşamı sağlıklı biçimde sürdürmek mümkün değildir. Benzer şekilde insanların tehlikelerden, soğuktan ve sıcaktan korunmak için barınmaya da gereksinimi vardır.“ Buna göre temel ihtiyaçlarla ilgili olarak; I. Karşılanmadığında yaşamımızı sürdürmek güçleşir. II. Hayatımızı devam ettirmek için gereklidir. III. Karşılanması zorunludur. ifadelerinden hangilerinin doğruluğundan söz edilebilir? A. I ve II B. I, II ve III C. II ve III D. I ve III 6. Yağmur ailesine ait bütçeyi hazırlamıştır. Ailesinin gelir ve giderlerini bu tabloda göstermiştir. Yağmur’un hazırladığı bu bütçeye göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru olmaz? A. Aile rahatlıkla tasarruf yapabilecek durumdadır. B. Ailenin giderleri gelirlerinden çok daha fazladır. C. Giderler arasında büyük pay ev kirası ve gıda harcamalarına aittir. D. Giderlerin çok küçük bir kısmı istekler için ayrılmıştır. Gelir - Gider Tablosu Gelirler Giderler Annemin Maaşı 13700 Babamın Maaşı 14200 Ev kirası 8500 Gıda 5000 Faturalar 1500 Eğitim 1000 Eğlence 250

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 77 1. Aşağıda görsellerdeki çocuk haklarını belirtelim. Bu hakların olmadığı durumlarda neler olabileceğini yazalım. ÇOCUK OLARAK HAKLARIM VAR 30. HAFTA Hak: ................................................................................................................................................................. Olmazsa :...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Hak: ................................................................................................................................................................. Olmazsa :...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Hak: ................................................................................................................................................................. Olmazsa :...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Hak: ................................................................................................................................................................. Olmazsa :...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Benim adım Ayşe Hak: ................................................................................................................................................................. Olmazsa :...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... 6. ÜNİTE : ETKİN VATANDAŞLIK Hak: ................................................................................................................................................................. Olmazsa :...................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ELİT BİLGİ İnsanlar 18 yaşına girene kadar çocuk olarak kabul edilir. Her çocuk doğuştan bazı haklara sahiptir. Yaşama hakkı, eğitim hakkı, oyun hakkı bunlardan bazılarıdır. Bu haklar Çocuk Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınmıştır. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 142 ülke tarafından 20 Kasım 1989’da kabul edilmiş, 1990 yılında yürürlüğe girmiştir.

78 2. Aşağıdaki ifadeler doğruysa D, yanlışsa Y harfini boyayalım. Boyadığımız harfleri sırasıyla yazıp şifreyi bulalım. 3. Aşağıda görseldeki çocuk sizce hangi haklardan yararlanamıyor? Yazalım. 4. Size göre sahip olduğunuz hakların en önemlisi hangisidir? Açıklayalım. ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ÇOCUK OLARAK HAKLARIM VAR 30. HAFTA 1. .......................................................................................................................................... 2. .......................................................................................................................................... 3. .......................................................................................................................................... 4. .......................................................................................................................................... 5. .......................................................................................................................................... 6. .......................................................................................................................................... D Y Ç T Çocuk Hakları Sözleşmesi ülkemizde 1990 tarihinde imzalanmıştır. R O Zengin insanların daha çok hakları vardır. A C Her çocuğun bir işte çalışma hakkı vardır. U T Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre her insan 18 yaşına kadar çocuk sayılır. O K Çocukların haklarını yalnızca anne ve babaları koruyabilir. H L Çocuğun düşüncesini özgürce söyleme hakkı vardır. A E Çocuklar istismar ve ihmale karşı korunmalıdır. R K Bazı çocukların oyun oynama hakkı daha fazladır. S L Her birey on beş yaşına kadar çocuk olarak kabul edilir. A Y UNICEF Birleşmiş Milletler çocuklara yardım fonudur. R N 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanır. I C Her çocuk barınma, eğitim alma hakkına sahiptir.

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 79 SORUMLULUK ALIYORUM 1. Aşağıdaki davranışları okuyalım. Hak mı yoksa sorumluluk mu? İşaretleyelim. 31. HAFTA Hak Sorumluluk Anne ve babamıza gerekli durumlarda yardımcı olmak . Eve zamanında gelmek. Düşüncelerimizi özgürce söylemek. Beden sağlığımıza dikkat etmek. Hasta olduğumuzda doktora gitmek. Komşularımızı rahatsız etmemek. Sağlıklı beslenmek. Yaşadığımız yeri temiz tutmak. 2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Okula zamanında gelmek ve kurallara uymak en önemli sorumluluklarımızdandır. Görev ve sorumluluklarımızı yerine getirmek bizi ve çevremizdekileri mutlu eder. Evde yatağımızı toplamak annemizin sorumluluğudur. Oy vermek 12 yaşından büyük her Türk vatandaşının sorumluluğudur. Bireyler sorumluluklarını yerine getirmezse, hayatları planlı ve düzenli olur. Çocuklara verilen sorumluluklar yaşlarına uygun olmalıdır. Anne ve babaları dışında çocuklara kimse sorumluluk veremez. İyi bir vatandaş ülkesine karşı sorumluluklarını yerine getirmelidir. ELİT BİLGİ İnsanların davranışlarının sonuçlarını veya üzerine düşen görevleri üstlenmesine sorumluluk denir. Büyük, küçük her insanın üzerine düşen sorumluluklar vardır. Sorumluluklarımızı yerine getirmek bizi mutlu eder ve özgüvenimizi artırır.

80 3. Aşağıda belirtilen sorumluluklarımıza örnekler yazalım. SORUMLULUK ALIYORUM 31. HAFTA EVDEKİ SORUMLULUKLARIMIZ 1. ................................................................................................................................................................................................................. 2. ................................................................................................................................................................................................................ 3. ................................................................................................................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................................................................................................... 5. ............................................................................................................................................................................................................... 6. ............................................................................................................................................................................................................... ÜLKEMİZE KARŞI SORUMLULUKLARIMIZ 1. ................................................................................................................................................................................................................. 2. ................................................................................................................................................................................................................ 3. ................................................................................................................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................................................................................................... 5. ............................................................................................................................................................................................................... 6. ............................................................................................................................................................................................................... OKULDAKİ SORUMLULUKLARIMIZ 1. ................................................................................................................................................................................................................. 2. ................................................................................................................................................................................................................ 3. ................................................................................................................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................................................................................................... 5. ............................................................................................................................................................................................................... 6. ............................................................................................................................................................................................................... ÇEVREMİZE KARŞI SORUMLULUKLARIMIZ 1. ................................................................................................................................................................................................................. 2. ................................................................................................................................................................................................................ 3. ................................................................................................................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................................................................................................... 5. ............................................................................................................................................................................................................... 6. ...............................................................................................................................................................................................................

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 81 1. Aşağıdaki çocukların hangi kulübe üye olduğunu yazalım. 2. Verilen bilgilerden yararlanarak aşağıdaki çocukların hangi kulüpte yer aldığını bulup yazalım. ETKİNLİKLERE KATILIYORUM 32. HAFTA ............................................... ................................................ ............................................... .............................................. ................................................ ................................................ ............................................... ................................................ Doğal afet, kimyasal ve biyolojik saldırı ya da yaralanmalarda gereken önlemleri öğreniyorum. Kulübüm Türk dilini sevdirmek ve kitap okuma alışkanlığını geliştirmek için kurulmuştur. Trafik kuralları konusunda arkadaşlarımı bilgilendiriyorum. ELİT BİLGİ Okullardaki kulüpler, öğrencilerin kendilerini tanımaları ve yeteneklerini geliştirmeleri amacıyla kurulmuştur. Yardımlaşma, dayanışma, birlikte çalışma, farklılıklara saygı duyma gibi sosyal becerilerin gelişmesini sağlar.

82 3. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. ETKİNLİKLERE KATILIYORUM 32. HAFTA ➤ Kulüp çalışmaları ............................................................. duygumuzun gelişmesini sağlar. ➤ Eğitsel kulüpler öğrencilerin bedensel ve ............................................................. gelişimini destekler. ➤............................................................. ve yeteneklerimize göre kulüp çalışmalarında yer almalıyız. ➤ Sosyal etkinlik faaliyetlerine katılmak güçlü yönlerimizi ............................................................. sağlar. ➤ Küçük yaştan itibaren sosyal etkinliklere katılmak ............................................................. geliştirir. ➤ Sosyal kulüpler başkalarına karşı ............................................................. olmayı öğretir. ➤ Eğitsel kulüpler ............................................................. ve düzenli çalışma alışkanlığı geliştirmemizi sağlar. ➤ Eğitsel kulüpler yalnızca bilgi öğretmeyi değil, hayata hazırlayıcı ............................................................. de geliştirmemizi sağlar. ➤ Sosyal kulüpler boş ............................................................. en iyi şekilde değerlendirmemizi sağlar. ➤ ............................................................. kulübüne rol yapma konusunda yetenekli, sahne sanatlarına ilgi duyan öğrenciler katılmalıdır. planlı ruhsal sorumluluk becerileri yeteneklerimizi zamanlarımızı ilgi saygılı tanımamızı tiyatro ➤ Sen hangi kulübe katıldın? ....................................................................................................................................................................................................................... ➤ Bu kulübe katılmak istemenin sebebi nedir? ....................................................................................................................................................................................................................... ➤ Bu kulübün sana nasıl katkıda bulunacağını düşünüyorsun? ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ➤ Başka hangi kulüplere katılmak isterdin? .......................................................................................................................................................................................................................

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 83 1. Aşağıdakilerden hangileri bağımsızlık sembollerimizdir? Boyayalım. 3. Aşağıda bulmacada gizli olan sözcükleri bulup boyayalım. Listeye yazalım. ➤ ..................................................................................................... ➤ ..................................................................................................... ➤ ..................................................................................................... ➤ ..................................................................................................... ÖZGÜRLÜK VE BAĞIMSIZLIK 33. HAFTA E A T A T Ü R K V U N Ö Z G Ü R L Ü K Y R A B A Ğ I M S I Z L I K A E R T Ü R K İ Y E U Y F M E C L İ S C U R R Z A N A Y A S A T T A E P A D İ Ş A H B U K Y V Ö E I Ş R A E L B T M İ L L İ C L O U B A Ş K E N T U K V Ş 1. ...................................................................... 2. ...................................................................... 3. ...................................................................... 4. ...................................................................... 5. ...................................................................... 6. ...................................................................... 7. ...................................................................... 8. ...................................................................... 9. ...................................................................... 10. ...................................................................... 11. ...................................................................... Bayrağımız Giysilerimiz Başkentimiz Düğünlerimiz Dilimiz Marşımız 2. Yukarıda boyadığımız bağımsızlık sembollerini kullanarak birer cümle kuralım. ELİT BİLGİ Bir milletin kendi vatandaşları tarafından başka herhangi bir devletin etkisi altında kalmadan yönetilebilmesine bağımsızlık denir. Ülkemizin bağımsızlık sembolleri İstiklal Marşımız ve bayrağımızdır. Kurtuluş Savaşı zamanında işgal edilen ülkemiz, bağımsızlığını kazanabilmek için dayanışma içinde savaşmıştır.

84 4. Aşağıda verilen olaylarla tarihleri eşleştirelim. ÖZGÜRLÜK VE BAĞIMSIZLIK 33. HAFTA 5. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Atatürk 23 Nisanı tüm dünya çocuklarına hediye emiştir. Halkı temsil eden milletvekillerini meclis seçer. TBMM’nin ilk meclis başkanı İsmet İnönü’dür. Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla padişahlık sistemi terk edilmiştir. TBMM’nin temel ilkesi milli egemenlik ilkesidir. Devlet yönetimi tek bir kişinin iradesine bağlıdır. Mustafa Kemal bağımsızlık yolunda Türk milletine güvenmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında topyekun mücadele değil, bireysel başarılar etkili olmuştur. Atatürk’ün, Samsun’a çıktığı tarihi bayram olarak kutluyoruz. Halkın kendi kendini yönetme yetkisi milli egemenliktir. 6. Ülkemizin bağımsız olması neden önemlidir? Açıklayalım. ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... TBMM’nin açılışı Cumhuriyetin İlanı Mondros Ateşkes Antlaşması Atatürk’ün Samsun’a çıkışı İstiklal Marşı’nın kabul edilmesi 12 Mart 1921 30 Ekim 1918 19 Mayıs 1919 23 Nisan 1920 29 Ekim 1923

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 85 ÜNİTE DEĞERLENDİRME 1. ➤ Eğitim alma ➤ Sağlık hizmetlerinden yararlanma. ➤ Sevgi ve kabul görme. ➤ Uygun koşullarda barınma. Tüm dünyadaki çocuklar yukarıda sözü edilen hakların kaç tanesine sahip olmalıdır? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 2. Yukarıdaki görsel Sudan’daki çocuklara ait. Bu görsele dayanarak bu çocukların , Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin hangi maddesinden adil biçimde yararlanamadıkları söylenebilir? A. Dinlenme ve eğlenme hakkı. B. Sağlıklı büyüme hakkı. C. Düşüncelerini ifade etme hakkı. D. Seyahat etme hakkı. 3. Melisa 11 yaşındadır. Melisa evde ve okulda kendisini ilgilendiren tüm konularda düşüncelerini ve isteklerini özgürce ifade eder. Görüşlerinden ve düşüncelerinden dolayı kimse onu suçlamaz ve yargılamaz. Buna göre Melisa’nın aşağıdaki haklardan hangisini kullandığını söylemek mümkündür? A. İlgi , sevgi ve kabul görme. B. Dinlenme ve eğlenme hakkı C. Bir işte çalıştırılmama hakkı. D. Düşüncelerini açıklama hakkı. 4. Okullarda düzenlenen sosyal faaliyetlerin ve kulüp çalışmalarının öğrencilerin bireysel gelişimlerine sağladığı faydalar düşünüldüğünde aşağıdaki ifadelerden hangisi bu faydalardan birisini anlatmaz? A. Arkadaş edinme imkanının ve yeni arkadaş ortamlarına uyum sağlamanın mümkün olması. B. Sosyal yönden gelişim sağlarken derslere olan ilgi ve alakanın azalması. C. Potansiyel, ilgi ve yeteneklere göre öğrencilere kendini geliştirme imkanının sağlanması. D. Yeni durum ve ortamlara ayak uydurabilme becerisinin gelişmesi. 33. HAFTA

ÜNİTE DEĞERLENDİRME 86 5. Ömer ve annesi arasında yaşanan diyalogdan hareketle Ömer ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A. Sorumluluklarını yerine getirme adına başkalarının uyarılarına ihtiyaç duymaktadır. B. Zamanı verimli kullanma becerisi yönünden sıkıntı yaşamaktadır. C. Sorumluluklarını yerine getirme noktasında plansız davranmaktadır. D. Sorumluluk bilinci zayıf olsa da okul başarısı son derece yüksektir. 6. Tarık, öğretmeninin yazmasını istediği “Milli Egemenlik“ konulu yazı için önce internette araştırma yaptı. Daha sonra araştırma sonuçlarını kendi cümleleri ile yazıya aktardı. Aşağıdakilerden hangisi Tarık’ın hazırladığı yazıda kullandığı anahtar kelimelerden birisi değildir? A. TBMM B. Seçim C. Sorumluluk D. Milli irade 7. Ülkemizde ulus egmenliğine dayalı bir yönetim anlayışının mümkün olması aşağıdaki olaylardan hangisinin bir sonucu olarak gösterilebilir? A. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmasının. B. Harf Devrimi’nin yapılmasının. C. TBMM’nin açılmasının. D. Kurtuluş Savaşı’nın yapılmasının. 33. HAFTA B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U 8. Ankara’da Peyami Safa İlkokulu, Hayvan Severler Kulübü öğrencileri 4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Günü’nde sokaktaki canlar için bir yardım kampanyası düzenlediler. Kulüpte görevli öğrencilerin öncülüğünde okulun çevresinde ve hayvan barınağında yaşam mücadelesi veren hayvanlar için “Bir Kap Mutluluk Projesi“ adı altında mama temin ettiler. Öğrenciler temin ettikleri mamalarla sokaklarda ve barınaklar dayaşam mücadelesi veren canlara umut oldular. Buna göre Peyami Safa İlkokulu, Hayvan Severler Kulübü ve yürüttükleri sosyal sorumluluk projesi için hangisi söylenemez? A. Sosyal sorumluluk projesini okulun ihtiyaçlarını karşılamak üzere yaptıkları. B. Projeyi başarıyla yürüttükleri ve amacına ulaştırdıkları. C. Yardımlaşma ve çevre bilincinin ön planda olduğu bir çalışma yürüttükleri. D. Sokak hayvanlarının yaşam mücadelelerinde onlara yardımcı oldukları. Ömer oyuncaklarını toplayıp ödevlerinin başına geçer misin? Biraz daha oynayım lütfen. Ödevlerimi de uyumadan hızlıca yaparım.

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 87 1. Aşağıdaki haritayı inceleyerek numara ile gösterilen kıtaların isimlerini ilgili kutuya yazınız. 2. Aşağıda verilen bayrakların hangi ülkelere ait olduğunu yazalım. BAŞKA ÜLKELER 34. HAFTA 1 2 3 4 5 6 7 1 4 3 5 6 2 7 7. ÜNİTE : KÜRESEL BAĞLANTILAR ELİT BİLGİ Dünya üzerinde yer alan büyük kara parçalarına kıta denir. Dünya üstünde yedi kıta vardır. Ülke, bir devletin egemenliği altında bulunan, başkenti ve bayrağı olan, genellikle bağımsız toprakların tümüdür. Ülkemiz Türkiye, Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan köprü gibidir.

88 3. Aşağıda belirtilen ülkelerin kimlik kartını tamamlayalım. 4. Aşağıdaki ifadeler hangi ülkeler ile ilgili olabilir? Eşleştirelim. BAŞKA ÜLKELER 34. HAFTA Boğa güreşleri ve Flamenko dansı Lale ve yel değirmenleri Eyfel Kulesi, başkenti Paris Taç Mahal ve ineklere gösterilen saygı Hem kıta hem ülke, kangurular Kuzey ışıkları, batmayan güneş Matruşka bebekler ve Kızıl Meydan Finlandiya Avustralya Hindistan Rusya İspanya Fransa Hollanda Başkenti: ....................................................................................................................................................... Dili: .................................................................................................................................................................. Gelir kaynakları: ................................................................................................................................... Yemekleri: .................................................................................................................................................. Tarihi ve turistik yerleri: ................................................................................................................ MISIR Başkenti: ....................................................................................................................................................... Dili: .................................................................................................................................................................. Gelir kaynakları: ................................................................................................................................... Yemekleri: .................................................................................................................................................. Tarihi ve turistik yerleri: ................................................................................................................ İTALYA Başkenti: ....................................................................................................................................................... Dili: .................................................................................................................................................................. Gelir kaynakları: ................................................................................................................................... Yemekleri: .................................................................................................................................................. Tarihi ve turistik yerleri: ................................................................................................................ ÇİN

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 89 1. Aşağıdaki harita üzerinde numaraları verilen ülkemizin komşularını yazalım. KOMŞU ÜLKELER 35. HAFTA 1 4 7 2 5 8 3 6 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. ➤ En uzun kara sınırımız ............................................................. ile olan sınırımızdır. ➤ Bulgaristan ile aramızdaki sınır kapıları ................................................... ile Hamzabeyli sınır kapısıdır. ➤ Ermenistan ile İran ............................................................. sınır komşularımızdır. ➤ Avrupa kıtasındaki topraklarımıza ............................................................. denir. ➤ Yurdumuzun ............................................................. Yunanistan ve Bulgaristan bulunmaktadır. ➤ En kısa sınır komşumuz .............................................................’dır. ➤ Gürcistan ile Türkiye arasındaki sınır kapısı .............................................................sınır kapısıdır. ➤ Nahcivan .............................................................’a bağlı özerk bir cumhuriyettir. ➤ Asya kıtasındaki topraklarımıza ............................................................. denir. ➤ Yunanistan ile sınır kapılarımız İpsala ve .............................................................’dir. Nahcivan Kapıkule Anadolu doğu kuzeybatısında Azerbaycan Suriye Pazarkule Sarp Trakya

90 1. Aşağıda belirtilen ülkeler hakkında bilgi toplayalım. Kendi cümlelerimizle özetleyerek yazalım. TÜRK CUMHURİYETLERİ 35. HAFTA ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Azerbaycan ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Kırgızistan ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Özbekistan ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Türkmenistan ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Kazakistan ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ELİT BİLGİ Dünya üzerinde Türkiye’den başka Türk devletleri de vardır. Bu ülkeler uzun yıllar Sovyetler Birliği sınırları içinde yaşamıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanan bu ülkeler Azerbaycan, Türkmenistan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan’dır. Ayrıca Akdeniz’de bulunan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) de Türk devletlerinden biridir.

4. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... SOSYAL BİLGİLER 91 2. Aşağıda verilen farklı toplumlarla kültürel özellikleri eşleştirelim. RENKLİ DÜNYA 36. HAFTA 1. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Kimono geleneksel Türk kıyafetidir. Anneler Günü bütün dünyada kutlanan özel bir gündür. Dünya üzerindeki bütün insanlar aynı dili konuşur. Dünya üzerindeki ülkeler kendilerine özgü yaşam tarzı ile benzersizdir. İnsanlar beslenme şekilleri ve yemekleri ülkelere göre farklılık gösterir. Vatanseverlik Türk kültüründeki önemli bir değerdir. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda farklı kültürden birçok çocuk bir araya gelir. Erkekler “kilt“ adı verilen yöresel bir kıyafet giyer. Yemeklerde çatal, kaşık yerine çubuk kullanılır. Suşi denilen, balıkları pirinç ile yosuna sararak hazırladıkları yemekleri vardır. Bayramlarda büyüklerin eli öpülür. Selamlaşırken avuç içlerini birleştirirler. Geleneksel yemekleri “gulaş“tır. Bu ülkede inekler kutsal sayılır. “Matruşka“ denilen el yapımı oyuncak bebekleri vardır. Rusya Macaristan Japonya Türkiye Hindistan Tayland Çin İskoçya ELİT BİLGİ Her toplumun kendine ait kültürel özellikleri vardır. Dil, inanç, gelenek, görenek, bayramlar, oyunlar farklılık gösterebileceği gibi benzerlik de gösterebilir.

92 1. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri bulmacadan bulup yazalım FARKLILIKLARA SAYGI 36. HAFTA ➤ Farklılıklara saygı duymak ............................................................. olmanın gereğidir. ➤ Her milletin ve toplumun kendisine ait bir ............................................................. ü vardır. ➤ Bazı özel günler bütün dünyada ............................................................. olarak kutlanır. ➤ Kültürel farklılıklar kültürel .............................................................tir. ➤ Her ülkenin kendine özgü olan kültürel özelliklerine ............................................................. gösterilmelidir. ➤ Daha yaşanabilir bir dünya için insanlar birbirlerinin.............................................................larına saygı göstermelidir. ➤ Dünya üzerindeki ülkelerin yaşantılarında farklılıklar kadar ....................................................de olabilir. ➤ Ülkelerin ............................................................. ve ..................................................... çeşitlilik gösterir. S B E N Z E R L İ K F A Z L E Ş T E N Ü A Y R Z N V B O S L R R U H G S T P A T K A E A İ Z C İ N Ü L M R C N N K P Ğ R I A G E L E N E K V L T A Z İ S A Y G I I V H Ö K Ç K E M T K G Ö R E N E K P Z

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 93 ÜNİTE DEĞERLENDİRME 1. Asya Kıtası’nda yer alan Hindistan, 1 milyar 380 milyon nüfus ile dünyanın en büyük ikinci nüfusuna sahip ülkesidir. Yüz ölçümü bakımından dünyanın yedinci büyük ülkesidir. Hindistan’da yer edinmiş resmi bir dil yoktur. Bölgeden bölgeye değişen 17 farklı anadil, insanlar tarafından konuşulmaktadır. Ülke genelinde pek çok farklı dine mensup insanlar bir arada yaşamaktadır. Hindistan’da nüfusun yüzde 35’i yoksulluk sınırı altındadır. Fasulye ve nohut üretiminde dünyanın en büyük üreticisidir. Yukarıda verilen bilgilere göre Hindistan için; I. Ekonomik anlamda dünyanın en güçlü ülkesidir. II. Nüfus ülkeninin her bölgesine eşit biçimde dağılmıştır. III. Nüfus yoğunluğu oldukça fazla olan bir ülkedir. IV. Dil ve dini inanç bakımından ülkede çeşitlilik söz konusudur. ifadelerinden hangileri doğru olur? A. I ve II B. II ve III C. III ve IV D. II ve IV 2. Yukarıda bayrağı verilen ülke ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A. Başkenti Moskova’dır. B. Suşi en bilinen yemeğidir. C. Sumo geleneksel sporlarıdır. D. Fuji Dağı ülkenin en yüksek dağıdır. 3. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A. Ülkemizin Asya Kıtası’nda kalan topraklarına Anadolu, Avrupa Kıtası’ndaki topraklarına ise Trakya adı verilir. B. Türkiye ile Gürcistan arasındaki sınır kapısı, Artvin’deki Sarp Sınır Kapısı’dır. C. Nahçivan sınır komşuluğumuz da bulunan Azerbaycan’a bağlı özerk bir bölgedir. D. İpsala Sınır Kapısı ülkemizle Suriye arasındaki sınır kapısıdır. 4. Yukarıdaki şehir ve yapı adları ile ait oldukları ülkeler eşleştirildiğinde hangi seçenekteki ülke dışarıda kalır? A. Mısır B. Yunanistan C. İtalya D. Hindistan 36. HAFTA Keops Piramidi Venedik Şehr Taç Mahal Eyfel Kulesi

ÜNİTE DEĞERLENDİRME 94 5. ➤ Başkenti Bakü’dür. ➤ Türkiye tarafından “İki devlet, bir millet“ ifadesinin kullanıldığı ülkedir. ➤ 2020 yılında Ermenistan’la sınır anlaşmazlıkları nedeniyle bir savaş yaşamışlardır. Yukarıda sözü edilen ülke aşağıdakilerden hangisidir? A. Türkmenistan B. Azerbaycan C. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti D. Kazakistan 6. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları için her yıl ülkemize, farklı ülkelerden çocuklar gelmektedir. Kutlamalara katılan çocuklar kendi ülkelerine ait kıyafetlerle rengarenk görüntüler oluşturmaktadır ve coşkuya ortak olmaktadır. Buna göre bu durum kutlamalara katılan çocukların, ülkelerin hangi özellikleri hakkında bilgi sahibi olmalarına katkı sağlar? A. Dünya üzerindeki konumları. B. Ülkelerde yürütülen ekonomik faaliyetler. C. Kültürel anlamda sahip olunan değerler D. Ülkelerinde çocukların oynadıkları oyunlar 36. HAFTA B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U 7. 1. Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan dünyaca ünlü boğazımız. 2. Başkenti Erivan olan ülkemize komşu ülke. 3. Hristiyanlıkta kutlanan ve rengarenk yumurtaların sembolü olduğu bayram. Yukarıdaki bulmaca verilen ipuçlarına uygun biçimde doldurulduğunda pembe boyalı kısımda hangi sözcük ortaya çıkar? A. B. C. D. 1 2 3 T İ K K A L T E R B İ L

95

96 CEVAP ANAHTARI Sayfa 15-16 17 - 18 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 C B D C B A C C A B C D C A D Sayfa 35 - 36 37 - 38 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 B D B A B C D C C A C A C D Sayfa 51 - 52 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A D D C B A A C Sayfa 63 - 64 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 B A D B C B A C Sayfa 75 - 76 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 D A B D D B B Sayfa 85 - 86 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 D B D B D C C A Sayfa 93 - 94 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 C A D B B D D