3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 51 KISA ÇİZGİ 25. HAFTA ELİT BİLGİ ➤ Sözcükler hecelerine ayrılırken kullanılır ➤ Satıra sığmayan sözcükler bölünürken satır sonuna konur. 1. Aşağıdaki sözcükleri kısa çizgi kullanarak hecelerine ayıralım. 2. Satır sonunda yanlış bölünenleri boyayalım. Çanakkale ............................................... kalemlik ............................................... Kızılay ............................................... çamaşırlık ............................................... turşucu ............................................... asalet ............................................... yakamoz ............................................... kavuniçi ............................................... elektrikçi ............................................... kremli ............................................... trendekiler ............................................... semizotu Ça-nak-ka-le ............................................... salıncak ilkokul portakal trafikte sporcular keyifsiz koruyucu denizaltı akşamüstü kaplumbağa yardımsever cumhuriyet üniversite otomobil ipucu samimiyet denizaltı askerlik yeşilay otomobil yardımsever ilkokul üniversite ipucu başöğretmen
52 UZUN ÇİZGİ 25. HAFTA ELİT BİLGİ ➤ Yazılarda konuşma cümlelerinin başına konur. 1. Aşağıdaki metinlerde gerekli yerlere uzun çizgi koyalım. 2. Okuldan eve döndüğünüzde annenizle yaptığınız bir konuşmayı, konuşma çizgisi kullanarak yazalım. Aman Karagöz’üm uğradığın iyi oldu! Senin gözlerin bozuldu galiba? Hayrola, ne oldu?… “Hurma aldığın iyi oldu!” demedin mi! Tabii demedim, beni görmeye geldiğin iyi oldu demek istiyorum. Ne söyleyeceksen çabuk söyle de kafamı karıştırma! Hele karşıma otur bakalım! Sabahleyin pencereyi açınca hemen bitişiğimizdeki çatıda garip bir kuş gördüm. Koşup teyzemi çağırdım. Aaa! Martı yavrusu bu! Martı yavrusu mu? İyi ama öteki martılara hiç benzemiyor ki! Tüyleri gri, gagası kara. Öyle olur yavru martı. Büyüdükçe beyazlaşır. Gel, bu yavruyu birlikte büyütelim. Ne iyi! Nasıl besleyeceğiz peki? Ondan kolay ne var? Her gün biraz ekmekle su versek yeter. ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 53 TIRNAK İŞARETİ 26. HAFTA Arkadaşlara Maç yapalım mı? diye sordum. Uyumadan önce Peter Pan kitabını okuyacakmış. Her ay Bilim Çocuk Dergisi alıyorum. Atatürk Ne mutlu Türk’üm diyene! demiştir. Bekçi Kim var orada? diye bağırıyordu. Savaşan ve savaştan sağ dönen kimseye gazi denir. Doktor ablama Spor yapmalısın. dedi. Ses çıkaran varlıklara ses kaynağı denir. 1. Aşağıdaki cümlelerde tırnak işaretini uygun yerlere koyalım. 2. Aşağıdaki cümleleri tırnak işaretinin kullanım amacıyla eşleştirelim. ELİT BİLGİ Cümle içinde; 1. Başkalarının söylediği sözlerin başına ve sonuna 2. Kitap, dergi, gazete adlarının başına ve sonuna 3. Tanımı yapılan sözcüğün başına ve sonuna konur. Bayramda “Bayrağım” şiirini okuyacakmış. Hafta sonu “Kaşağı” kitabını bitirdim. Öğretmen “elektrik” konulu ödev verdi. Annem “Şemsiye almayı unutma !” diye seslendi. Yön bulmaya yarayan araca “pusula” denir. Dedem “Gözlüğümü gördün mü?” diye sordu. Yaşlı kadın “İmdaaat!” diye bağırdı. kitap, vb tanım konuşma
OKUMA - ANLAMA 54 26. HAFTA Aşağıdaki soruları şiire göre yanıtlayalım. 1. Şiire göre Türk’e yüklenen kimdi? ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. 2. Şair düşmanı neye benzetiyor? ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. 3. Şiire göre Mehmetçik vatan için ne diyor? ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. 4. Şiirin son dörtlüğüne göre tüm dünya neyi anlıyor? ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. 5. Şiirde tırnak işaretinin kullanıldığı dizeleri yazalım. ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. ÇANAKKALE GEÇİLMEZ Bütün dünya bir olup Yüklenmişti Türk’e, Öyle boğaz harbi ki, Geçecekti tarihe. Saldırıyordu düşman Sanki canavar gibi, Ancak mümkün değildi Geçmek tek mehmetçiği. “Verir miyim” diyordu “Hiç bu cennet vatanı, Ölürüm de bırakmam Bir karış toprağımı.” Anlıyordu tüm dünya Bu millete güç yetmez, Başta Mustafa Kemal Çanakkale geçilmez. Atila Çakıroğlu
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 55 1. Aşağıdaki cümlelerin sonuna hangi noktalama işareti gelmelidir? İşaretleyelim. 2. Aşağıdaki metinde eksik bırakılan noktalama işaretlerini yazalım. NOKTALAMA İŞARETLERİ 27. HAFTA Cümleler Mevlana demiş ki Ne olursan ol, yine gel Geçen yaz köye gittiniz mi Ah, elime iğne battı Mustafa matematik dersini çok severmiş Ey, Türk Milleti Yusuf arkasından seslendi Mehmet bisiklete binmeyi biliyor mu Arılar hiç durmadan çalışır Dikkat et, araba geliyor Dala konan serçe birden uçuverdi Duygu ona şöyle dedi Hey, bana baksana sen Ne söylediğinin farkına varmadı Orada kaç gün kalacaksın Havanın buz kestiği bir gün( ) bir tutam yem ve sıcak bir yuva ararken bir cam kıyısına kondu( ) Gagasının ucu kırılmış( ) ıslak( ) aç ve yorgundu ( ) Onu( ) parmakları tombulca( ) beyaz bir el uzanıp aldı pencerenin önünden( ) Yüzüne iyice yaklaştırıp ucu kırık gagasına bir öpücük kondurdu( ) ( ) Hoş geldin( ) dedi( ) senin adın ne( ) Anımsayamadı küçük kuş( ) Kız da galiba( ) kuşların belleğinin hiç de güçlü olmadığını bilmiyordu( ) ( )Nereden geliyorsun böyle( ) Kafesinden mi kaçtın( ) hıı( ) Çok üşümüş( ) sün( ) Adını da bilmiyorsun( ) Sana( ) Sokak Kuşu diyeyim mi( ) Benim adım Esra ( ) Ama sen bana( ) ( )Canı Sıkılan Kız( ) diyebilirsin( ) Bütün gün ( ) bu evde öyle çok canım sıkılıyor ki ( ) Kuş( ) küçük kızın avucunda titriyordu( ) Ferda İzbudak AKINCI/Sokak Kuşu
56 3. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun olan noktalama işaretini yazalım. 4. Aşağıda belirtilen işaretleri içeren cümleler kuralım. NOKTALAMA İŞARETLERİ 27. HAFTA ................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................. ➤ Soru cümlelerinin sonuna ................................... konur. ➤ Satır sonuna sığmayan sözükleri ................................... ile böleriz. ➤ Konuşma cümlelerinin başına ................................... konur. ➤ Sevinç, korku gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna ................................... konur. ➤ Sıra bildiren sayılardan sonra ................................... konur. ➤ Art arda sıralanan eş görevli sözcükleri arasına ................................... konur. ➤ Cümlede başkalarının söylediği cümlelerin başın ve sonuna ................................... konur. ➤ Kendisinden sonra açıklama yapılacak sözcüklerin sonuna ................................... konur. ➤ Özel adlara eklenen ekleri ayırmak için ................................... konur. nokta virgül soru işareti ünlem işareti iki nokta uzun çizgi kısa çizgi kesme işareti tırnak işareti
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 57 1. Aşağıdaki sözcüklerden doğru yazılmış olanları kırmızı boyayalım. 2. Aşağıdaki şiirin yazımında büyük harfle ilgili yazım yanlışlarını düzelterek yazalım. BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER 28. HAFTA 10 Kasım edirne Keloğlan Sarman Ceviz Ata İlkokulu Kalemlik Trafik Karabaş Ömer Sakız Yemek İngilizce Masa Kurban Bayramı kaşağı Denizli türkiye Kirpi merve Emre Aydın 23 nisan fenerbahçe ELİT BİLGİ ➤ Cümlelerin ilk harfi ➤ Şiirlerde her dizenin ilk harfi ➤ Kurum ve kuruluş adları ➤ Tarih yazarken gün ve ay adları ➤ Özel adların ilk harfi ➤ Milli ve dini bayramların ilk harfi ➤ Hitap sözcüklerinin ilk harfi ➤ Yer adları, kitap, dergi adları mor balık mavi zamanlarda masmaviliğin ortasında mor bir balık yaşarmış, suların gezginiymiş. o yüzer deniz büyür deniz büyür o yüzermiş Mavisel Yener ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... ...........................................................................................................................
58 3. Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin kullanımı ile ilgili yanlışlar yapılmıştır. Yanlışları düzelterek cümleleri yeniden yazalım. BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER 28. HAFTA demet’in babası ankara’ya gidecekmiş. ................................................................................................................................................................................................................................ dilara her ay atlas dergisi alıyormuş. ................................................................................................................................................................................................................................ nüfus müdürlüğüne giderek kimlik çıkarttım. ................................................................................................................................................................................................................................ Dayımlar güngören mahallesi’nde oturuyor. ................................................................................................................................................................................................................................ ramazan bayramı’ında dedemleri ziyaret edeceğiz. ................................................................................................................................................................................................................................ 19 mayıs kutlamaları coşkuyla yapıldı. ................................................................................................................................................................................................................................ sevim ak’ın karşı pencere kitabını okudun mu? ................................................................................................................................................................................................................................ şeyma kedisine fıstık adını verdi. ................................................................................................................................................................................................................................ Ben cumhuriyet ilkokulu’na gidiyorum. ................................................................................................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 59 1. Aşağıdaki sözcüklerden doğru yazılmış olanları kutuya yazalım. 2. Aşağıdaki sözcük gruplarından ayrı yazılması gerekenleri ve bitişik yazılması gerekenleri uygun kutulara yazalım. SÖZCÜKLERİN DOĞRU YAZIMI 29. HAFTA miğde problem fermuvar şoför şemsiye süpriz herkes örenci tırafik palyanço pembe eşofman elektrik fotoraf patatis spor gaste cimnastik film temuz şarz yanlız yalnış piano başhekim sağol yılbaşı herşey birçok içliköfte birkaç yeraltı başhekim kavuniçi birtakım huzurevi işbölümü binbaşı biraz yanısıra hoşgeldin kurusoğan dedikodu herhangi geceyarısı sanki altyazı başkent güneydoğu akşamüstü birşey pekçok artarda vazgeçmek Ayrı ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ....................................................................................................... ....................................................................................................... Bitişik ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................ ....................................................................................................... ....................................................................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ......................................................... ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................
60 1. Aşağıdaki cümlelerde eksik bırakılan soru eklerini yazalım. 2. Aşağıdaki cümlelerde “mi” soru ekinin yazımı ile ilgili yapılan yanlışları düzeltelim. Mİ SORU EKİ 29. HAFTA ➤ Tuzluğu verir ......................? ➤ Çilek ...................... yedin sen ? ➤ Bütün bunlar o ...................... yaptı? ➤ Gece boyunca çalışacak ......................? ➤ Ecem evde ......................? ➤ Cevabı biliyor ......................? ➤ Eviniz ikinci katta ......................? ➤ Dilara ders ...................... çalışıyor? ➤ Gece kalacaklar ......................? ➤ Hala okula gidiyor ......................?. ➤ Gözlüğümü buldun ......................? ➤ Kahvaltı yaptınız ......................? ➤ O da ...................... buraya gelecek ? ➤ Otobüsle ...................... geleceksiniz? ➤ Telefonumu gördün ......................? ➤ Nisa’nın gözlüğü ...................... o ? Balığa çıkmak istermiydin? ................................................................................................................................................................................................................................ Yola çıkıyormusunuz? ................................................................................................................................................................................................................................ Okula yürüyerekmi gidiyorsunuz? ................................................................................................................................................................................................................................ Senmi beni yolumdan çevireceksin? ................................................................................................................................................................................................................................ Kuzular kırlarda otluyormu? ................................................................................................................................................................................................................................ Oyuncakların hepsi seninmi? ................................................................................................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 61 1. Aşağıdaki metinlere uygun bir başlık yazalım. Metnin konusunu bir cümle ile ifade edelim. METİNDE BAŞLIK VE KONU 30. HAFTA Yunuslar günde sekiz on saat uyur. Uyurken ara ara su yüzeyine çıkıp soluk alırlar. Bu hayvanlar bir gözleri açık uyur. Böylece çevrelerinde olup bitenleri fark edebilirler. Bu da tehlikelere karşı hazırlıklı olmalarını sağlar. Konu: ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. Günümüzde bir yetişkinin bir günde ürettiği atık miktarı yaklaşık iki kilogram. Altmışlı yıllarda bu rakam, yaklaşık 750 grammış! Demek ki son kırk yılda bir kişinin ürettiği atık miktarı neredeyse üç katına çıkmış. Peki bu atıklara ne oluyor? Konu: ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. Kış sporları da elbette diğer sporlar gibi dayanıklılık gerektiriyor. Sporcular sağlıklı beslenerek ve bol egzersiz yaparak dayanıklılıklarını artırıyor. Ayrıca birçok kış sporunda, sporcuların baş etmesi gereken şeyler de var. Kar, buz ve soğuk hava gibi. Konu: ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. Evimizde kullandığımız televizyon, ütü, çamaşır ve bulaşık makinesi, buzdolabı, okullarda projeksiyon, bilgisayar, yazıcı gibi birçok alet ve makine elektrikle çalışır. Bu araçları aydınlanma, yıkama, ısınma, pişirme, haberleşme, iletişim, araştırma, sağlık gibi alanlarda kullanırız. Konu: ............................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................
OKUMA - ANLAMA 62 30. HAFTA Büyükannesinin gelişi çocuk için hatırı sayılır bir değişiklik olmuştu. Bütün gün onun peşinde dolanıyordu. Yaşlı kadın dışarı çıktığı zamanlar, alnını pencereye dayayıp yaptıklarını izliyordu. Sessiz bir kadındı büyükanne. Çalışkandı. Oturuyorsa, ya elinde bir oya ya da iki örgü şişi, önünde de bir yün yumak bulunurdu. Ayakları sıcacık tutan çoraplar örerdi. Renkli ipliklerden uçları püsküllü atkılar, yakası yüksek kazaklar, bol hırkalar... Ferda İzbudak AKINCI/Rüzgar Masalları Konu: ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. Benim bildiğim, okula yeni gelenler, uzun süre uyum sorunuyla boğuşurlardı. Köşelerinde sessizce oturur, iyi kalpli bir öğrenci onları fark etsin de arkadaşlık kursun diye umutla beklerlerdi. Oysa bu kız, sınıfa adım attığı andan beri herkesle bıcır bıcır konuşuyor, kiminle arkadaş olacağını sanki kendi seçecekmiş gibi olur olmaz sorular soruyordu. O da yetmiyor, konuşulanlar hakkında fikir yürütüyordu. Okula yeni gelen öğrenci nasıl davranır, haberi yoktu anlaşılan. Aytül Akal/Renk Delisi Konu: ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................. Artık dişiniz çıktı der Süt vermez cici annemiz Alır kucağına sever Toprak ikinci annemiz. Besler bizi binbir öğün Yemişler sebzeler her gün Beni yanına götürün Toprak ikinci annemiz. Hepsinden bir türkü bir ses Buğday, dut kiraz, patates — Haydi bana bir kavun kes Toprak ikinci annemiz. İsmail Uyaroğlu Konu: ............................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 63 1. Aşağıdaki metinlerin ana fikrini yazalım. METİNDE ANA FİKİR 31. HAFTA On dokuz yıl evveldi. İsveç’e gitmiştim. Bir otele indim. Geceydi. Sabahleyin, tıraş olmak için lavaboya gittiğimde, aynanın yanında ilginç bir not gördüm. “Lütfen tıraştan sonra jiletinizi çöpe atmayın, yanda bir kutu var oraya bırakın. Bir tek jiletle dahi olsa, İsveç çelik sanayisine yardımcı olun.” diyordu. Doğrusu hayretler içinde kaldım. Çocukluğumdan beri çelik eşya denince akla İsveç çeliği gelir. Birçok eşya üzerinde “ İsveç çeliğinden yapılmıştır.” diye yazardı. İşte o ülke, kullanılmış bir tek ufacık jiletin bile çöpe gitmesini istemiyor, ona sahip çıkıyor, gelen turistlere rica yollu uyarıda bulunuyordu. Ana fikir: ................................................................................................................................................................................................. Okulu başladığım yıl, yeni bir şey alınamamıştı bana. Annem, babamın eski ceketini söküp ters yüz ederek , benim için küçültmüştü. Çok sevinmiştim. Yalnız ceketin bir tek kusuru vardı; küçük yaka cebi sola değil, sağa geçmişti ters yüz edildiğinden. Küçük yaka cebimin solda ya da sağda oluşunun benim için hiç önemi yoktu. Ama sen gel de kasaba okulundaki varlıklı, şımarık çocuklara anlat bunu. Ne kadar alay etmişlerdi benimle! Yoksulluk ayıp bir şeymiş gibi durumumuzu gizlemiştim onlardan. O kadar alay etmişlerdi ki benimle, ceketimin , babamın eski ceketinden ters yüz edildiğini de söyleyememiştim. Ana fikir: ................................................................................................................................................................................................. Her evde yapılması gereken birçok iş vardır. Ailede bulunan herkes yapılması gereken işler konusunda iş bölümü yapmalıdır.Anne ve baba ailenin sorumluluğunu birlikte üstlenir. Çocukların bakımı, eğitimi, terbiyesi anne ve babanın görevidir. Çocukların da aile içinde görev ve sorumlulukları vardır. Aile içinde çeşitli görevler üstlenerek yardımcı olabilirler. Yatak düzeltmek, oyuncak toplamak, sofra kurulmasına yardım etmek, evdeki eşyaları özenli kullanmak bunlardan bazılarıdır. Ana fikir: .................................................................................................................................................................................................
64 1. Aşağıdaki şiirlerin ana duygusunu yazalım. 2. Aşağıdaki boşluğa belirtilen ana duyguyu anlatan bir şiir yazalım. ŞİİRDE ANA DUYGU 31. HAFTA Sıcağın sinmiş bana Seni severim ana Sensin bana kan veren Sensin bana can veren. Küçükken yudum yudum Sütlerinle uyudum Kulağıma ninniler Neler söyledin neler. Beni büyüttün ana Beni yürüttün ana Göremeyince seni Kucaklarım gölgeni... Mehmet Necati Öngay Ana duygu: ........................................................................................................................................................................................... ANA SEVGİSİ Dişlerimi fırçalar Akşam erken yatarım, Erken kalkınca sabah Yorgunluğu atarım. “Günaydın anne” derim Açtığımda gözümü Lavaboya giderek Yıkıyorum yüzümü. Yumurta, süt, peynir bal Kahvaltıda yiyorum, Giysilerimi giyip Okula gidiyorum. İsmail Malatya Ana duygu: ........................................................................................................................................................................................... KURALLARA UYARIM Ana duygu: Kitap okumanın faydaları Bembeyaz oldu ortalık Kışın da başka tadı var Hava bir parça karanlık Her yanda buz tutmuş sular Gel biz de şöyle kocaman Bir kardan adam yapalım Eğer düşmekten korkmazsan Buzun üstünde kayalım. Vasfi Mahir Kocatürk Ana duygu: ........................................................................................................................................................................................... KIŞ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 65 METİNLE İLGİLİ SORULAR 32. HAFTA Aşağıdaki 5N1K sorularını metne göre yanıtlayalım. 1. Çocuk sinemaya kimle gidecekti? ................................................................................................................................................................................................................................. 2. Çocuk babasından ne istedi? ................................................................................................................................................................................................................................. 3. Babası nasıl cevap verdi? ................................................................................................................................................................................................................................. 4. Emre nerede bekliyordu? ................................................................................................................................................................................................................................. 5. Çocuklar sinemaya ne zaman gidecekti? ................................................................................................................................................................................................................................. 6. Emre cebindeki paraları niçin çocuğun kucağına koymuştur? ................................................................................................................................................................................................................................. 7. Sence metin nasıl devam etmeli? ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................. MAHALLE SİNEMASI Sözde o pazar günü Emre ile sinemaya gidecektim. Ama ne yazık ki beş param yoktu. Utana sıkıla babamdan istedim. Babam önce derin bir nefes aldı. Ardından para vermek istemediği zaman sorduğu en beylik soruyu yapıştırdı: “Dünyadaki milyonlarca aç çocuğu düşünmüyor musun?” Bu soru odama milyonlarca aç çocuğu getirdi. Hepsi de ağlamaklı bakışlarla sinemaya gideceğim için suçladılar beni. Çaresiz başımı eğip odadan dışarı çıktım. Emre bizim evin yakınında kaldırım kenarına oturmuş beni bekliyordu. Para bulamadığımı söyleyince cebindeki paralarını çıkarıp kucağıma koydu. “I-ıh! Bunlar ikimize yetmez.” “Öff! Ne zaman sinemaya gitmeye kalksak bir pürüz çıkar.” “Sorma. Keşke sinemanın sahibi akrabamız olsaydı!” Sevim AK / Mahalle Sineması
66 METİNLE İLGİLİ SORULAR 32. HAFTA 1. Selen ne olmak istiyormuş? ................................................................................................................................................................................................................................. 2. Ablası neden olamayacağını düşünmüş? ................................................................................................................................................................................................................................. 3. Annesine göre kadınlar neden her şeyi yapabilirler? ................................................................................................................................................................................................................................. 1. Mustafalar neden bu mahalleye taşınmışlar? ................................................................................................................................................................................................................................. 2. Metinde taşındıkları mahalle nasıl betimleniyor? ................................................................................................................................................................................................................................. 3. Mustafa en çok neyi özlüyor? ................................................................................................................................................................................................................................. DEMOKRASİ “Abla ben büyüyünce vali olacağım ve çok güzel işler yapacağım.” “Sen vali olamazsın Selen!” “Neden?” Ablam durakladı. Sonra anneme döndü ve “Anne! Kızlar vali olabiliyorlar mı?” diye sordu. “Niye olamasınlar kızım? Elbette olabilirler, başbakan olabilirler, cumhurbaşkanı olabilirler… Bu ülkede demokrasi var. Kadınlar her şeyi yapabilir, yeter ki istesinler.” “Tamam o zaman. Ben büyüyünce vali olacağım. Selen Büyüyor / Aysel GÜRMEN TAŞINMA Kurumuş bir dere yatağındaki bu mahalleye yeni taşınmışlardı. Annesi, babası ve küçük kardeşi ile birlikte…Köyden gelmişlerdi. Babası, şansını şehirde denemeye karar vermişti. Bir tanıdıkları, ona burada iş bulmuştu. Ne var ki Mustafa hiç sevmemişti burayı. Ne kasabaya benziyordu geldikleri yer ne köye. Eğri büğrü sokakları çöp yığınlarıyla dolu bir mahalleydi burası. Evler yarım yamalak, bahçeler yeşilliksizdi. Köyü özlemeye başlamıştı bile. Köyün çiçekli yemyeşil bahçeleri, meyve yüklü ağaçları… Tulumbalardan gürül gürül akan buz gibi suları. İncecik bir rüzgarla bile bütün yaprakları titreşerek, küçük çıngıraklar gibi sesler çıkaran telli kavakları… Kuş Kulesi/ Ferda İzbudak Akıncı
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 67 1. Görsellerdeki olayları oluş sırasına göre numaralandıralım. 2. Aşağıdaki olayları oluş sırasına göre numaralandıralım. OLUŞ SIRASI 33. HAFTA Doktor dinlenmesini söyledi. Vücudunda kırmızı benekler çıktı. Selim kızamık olmuştu. Annesi onu doktora götürdü. Gece boyunca ateşi çıktı. Sabah erken kalkamadım. Okula çok geç kaldım. Bütün gece ders çalıştım. Neyse ki öğretmenim kızmadı. Bu yüzden geç yattım. Arkadaşı çok sevindi. Gülcan kırmızı ip aldı. Bereyi arkadaşına hediye etti. Bir bere ördü. Annesinden yardım istedi. Önceleri onunla çok ilgilendiler. Dost’u sokağa bıraktılar. Köpek yavrusu sahiplendiler. Sonra sıkılmaya başladılar. Adını Dost koydular.
68 1. Aşağıdaki metinlerin türleri nedir? İşaretleyelim. METİN TÜRLERİ 33. HAFTA Hikâye edici metin Bilgilendirici metin Şiir Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve yaşam koşullarının değişmesi çocukların oynadığı oyunların da değişmesine sebep olmuştur. Günümüz oyunları genellikle evlerde, oturarak oynanan oyunlardır. Hazır oyuncaklar ve elektronik araçlar, çocukların bireysel olarak oynamalarını sağlamıştır. Kapalı mekanlarda hareketsiz oyunlar beden gelişimine olumsuz etki yapmaktadır. Ancak el, göz ve zihin koordinasyonu gelişimine katkı sağlar. Hikâye edici metin Bilgilendirici metin Şiir Ertesi gün uyandığımda sanki sabah olmamış gibi geldi bana. Hava hâlâ karanlık-tı. Bir an okula gidecekmiş gibi kalkıp çantamı hazırlamaya başlamıştım ki okulun tatil edildiğini anımsadım. Yine yatağa döndüm, yarım saat daha yatak keyfi yapabilirdim. Yatağım pencerenin yanındaydı. Perdeyi aralayıp gökyüzüne baktım, tam o anda öyle bir şimşek çaktı ki gökyüzü gerçekten yarılıyor sandım. Pencere camlarının titrediğini gördüm, tabi ben de titremiştim korkudan. Miyase Sertbarut/ Altın Avcıları Plajda Hikâye edici metin Bilgilendirici metin Şiir Bu sabah bahçede karşıma Küçük bir serçe kuşu geldi; Havuzun taşına kondu, Bir içti, bir doğruldu, Nasıl da korkuyordu. Sen hiç korkma serçe kuşu, Suyunu rahat rahat iç, Sıhhat afiyetle uç, İnsanoğlu çeşit çeşit Beş parmağın beşi bir mi? Necati CUMALI SERÇE KUŞU
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 69 1. Aşağıdaki metinleri okuyup hikaye unsurlarını belirtelim. HİKAYE UNSURLARI 34. HAFTA SUNA Akşamüstü mahallenin erkek çocukları çıkmaz sokakta ayaktopu oynuyorlardı. Birdenbire orada beliren on yaşlarında bir kız, meşin topu kapıp kaçmaya başladı. Oğlanlar hemen peşine takıldılar. Var güçleriyle ona yetişmeye çalışıyor, bir yandan da, “Bırak o topu Suna, yoksa fena olacaksın!” diye bağırıyorlardı. Gülten Dayıoğlu YALANCI ÇOBAN Dağda koyun sürüsünü gütmekte olan küçük çoban, bir kurt görmüş gibi bağırmaya başladı: — Yetişin! Yetişin! Kurt var! Köylüler hemen koşup yetiştiler. Ama küçük oğlanın yalan söylediğini anladılar. Küçük oğlan, aynı şeyi birkaç kez daha yaptı. Kurt geldi diye bağırıp herkesi başına topladı. Derken bir akşamüstü kurt gerçekten çıkageldi. Oğlan korkuyla yine bağırdı: — Yetişin! Yetişin! Kurt var! diye bağırdı. Ne yazık ki köylüler onun yine yalancıktan bağırdığını sanıp yanına gitmediler. Kurt da korkacak kimse olmadığını görüp sürüdeki tüm koyunları birer birer yedi. Olay: ......................................................................................................................................................................................................................... Yer: ......................................................................................................................................................................................................................... Kişiler (Varlıklar): ......................................................................................................................................................................................... Zaman: ..................................................................................................................................................................................................................... Olay: ......................................................................................................................................................................................................................... Yer: ......................................................................................................................................................................................................................... Kişiler (Varlıklar): ......................................................................................................................................................................................... Zaman: .....................................................................................................................................................................................................................
70 HİKAYE UNSURLARI 34. HAFTA YORGAN GİTTİ KAVGA BİTTİ Nasrettin Hoca ve hanımı gece uyuyorlarmış. Mevsim kış olduğundan hava buz gibi soğukmuş. Tam gece yarısı sokaktan gürültüler, bağırışlar duyulmuş. Nasrettin Hoca, neler olduğunu merak etmiş. Yorganı üzerine alıp dışarı çıkmış. Biraz sonra hanımının yanına geri dönmüş. Ama yorgan üzerinde yokmuş. Yorganı dışarıdakilere kaptırmış. Hanımı dışarıda ne olduğunu sormuş. Nasrettin Hoca: — İki kişi kavga ediyordu, demiş. Kadın tekrar sormuş: — Kavga bitti mi? Nasrettin Hoca: — Evet. Yorgan gitti, kavga bitti, demiş. AKVARYUM Ilık bir bahar sabahı öğretmenimizle hayvanat bahçesine geldik. Bahçe, başlayan yeni güne hazırlanıyordu. Temizlikçiler yerleri süpürüyor, bakıcılar yiyecek dağıtıyorlardı. Hava temiz, güneş pasparlak, bulutlar görünmüyordu. Emre’yle ikimiz çevreye şöyle bir göz gezdirdikten sonra akvaryuma girdik. Akvaryumda; Afrika’dan, Amerika’dan, Japonya’dan, Mercan Adaları’ndan gelme binlerce balık vardı. Kapıdaki satıcıdan aldığımız yemleri usulca suyun yüzeyine bıraktık. Karşı Pencere/ Sevim AK Olay: ......................................................................................................................................................................................................................... Yer: ......................................................................................................................................................................................................................... Kişiler (Varlıklar): ......................................................................................................................................................................................... Zaman: ..................................................................................................................................................................................................................... Olay: ......................................................................................................................................................................................................................... Yer: ......................................................................................................................................................................................................................... Kişiler (Varlıklar): ......................................................................................................................................................................................... Zaman: .....................................................................................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 71 1. Cemre hafta sonu ailesi ile hayvanat bahçesine gitti. Aşağıdaki görsellerden faydalanarak Cemre’nin günlüğünü yazmasına yardım edelim. 2. Uzakta yaşayan bir akrabanıza okulda geçen bir gününüzü anlatan mektup yazalım. KISA METİNLER 35. HAFTA .................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................... Sevgili Günlük, Bu hafta sonu ailecek hayvanat bahçesine gittik .............................................................................................. .................... .......................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................
72 1. Aşağıda elden ele dolaştır oyunu ile ilgili yönergeler karışık halde verilmiştir. Sıraya koyalım ve numaralandıralım. 2. Yönergeye göre resmi tamamlayalım. 1. Çocuğun eline kırmızı bir şemsiye çizelim. 2. Öndeki ağaca 3 tane elma çizelim. 3. Çocuğun kafasına mavi bir şapka çizelim. 4. Ağaçların arasına çiçekler çizelim. 5. Resmi istediğimiz gibi boyayalım. KISA YÖNERGELER 35. HAFTA Müzik durdurulur. Küçük bir eşya on kat paket kağıdı ile paket yapılır. Son katı açan oyuncu küçük eşyayı alır. Oyuncular halka oluşturup oturur. Müzik durduğunda paket kimdeyse paketin bir katını açar. Müzik eşliğinde paket hızla elden ele geçirilir. Bütün katlar açılıncaya kadar devam eder. 1
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 73 Arda belediyenin açtığı spor kulübüne katılmak istiyor. Ancak başvuru yapmak için form doldurması gerektiğini öğrendi. Siz de aşağıdaki spor türlerinden birini seçerek formu dolduralım. FORM DOLDURMA 36. HAFTA BELEDİYE SPOR KULÜBÜ KATILIM FORMU Nüfus bilgileri Katılmak istediği kurs Adı soyadı Katılacağı günler Baba adı Katılacağı saatler Anne adı Boy Doğum yeri Kilo Doğum tarihi Ayakkabı No Telefon numarası Eşofman bedeni TC kimlik no İmza
74 TABLO VE GRAFİK YORUMLAMA 1. Aşağıdaki tablo ile ilgili soruları yanıtlayalım. 2. Aşağıdaki grafikle ilgili soruları yanıtlayalım. 36. HAFTA 1. Kaç öğrenci okula araba ile geliyor? ....................................................................................................... 2. Kaç öğrenci servisle geliyor? ....................................................................................................... 3. Kaç öğrenci bisiklet ile geliyor? ....................................................................................................... 4. Kaç öğrenci yürüyerek geliyor? ....................................................................................................... 5. Sınıftaki toplam öğrenci sayısı kaçtır? ....................................................................................................... 1. Satılan televizyon sayısı kaçtır? ................................................................................... 2. Satılan buzdolabı sayısı kaçtır? ................................................................................... 3. Satılan süpürge sayısı kaçtır? ................................................................................... 4. Satılan fırın sayısı kaçtır? ................................................................................... 5. Bu hafta satılan tüm ürün sayısı kaçtır? ................................................................................... Tablo: Öğrencilerin okula geldiği araçlar Grafik: Mağazada bir haftada satılan ürünler 0 4 8 2 6 10 1 5 9 3 7 Her şekil 2 ürünü göstermektedir.
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 75 1. Yukarıdaki tabloda harflerin alfabemizdeki yerlerine göre bir kelime şifrelenmiştir. Hangi seçenekte bu kelimenin içinde yer aldığı bir cümle kurulmuştur? A) Saygı ve anlayışla bu sorunu halledebiliriz. B) İçinde bulunduğu durum pek parlak değildi. C) Sevgi ve emekle büyüttüm ben onu. 2. Tabloda yer alan kelimelere ait harfler son bölümde alfabetik olarak sıralanmıştır. Bir satırda yazılı olan kelimeye ait harflerin sıralamasında yanlışlık yapılmıştır. Kaç numaralı kelimenin harflerinin sıralamasında yanlışlık yapılmıştır? A) 2 B) 3 C) 1 3. Yukarıdaki harf çarkında yer alan harflerle aşağıdaki sözcüklerden hangisi yazılamaz? A) sakal B) asalet C) kalas 4. Aşağıdaki görsellerden hangisi Ceyhun’un aklından tuttuğu kelimeye ait olabilir? A) B) C) 5. deniz - ■ - kulak sözcükleri sözlük sırasına göre sıralandığında ■ yerine aşağıdaki sözcüklerden hangisi yazılamaz? A) mandal B) feribot C) hortum Genel Değerlendirme 22 6 27 8 12 1 tarih a, h, i, r, t 2 peynir e, i, n, r, p, y 3 şarkı a, ı, k, r, ş 4 sabır a, b, ı, r, s a k a l e s Alfabemizde 4. sırada yer alan harfle başlayıp 14. sırada yer alan harfle biten 5 harfli bir kelime tuttum aklımdan.
76 Genel Değerlendirme 6. Yukarıdaki balonlar, üzerlerinde yazan sözcüklerin eş anlamlı olma durumlarına göre bir araya getirilerek bağlanıp uçurulacaktır. Buna göre hangi renk balon dışarıda kalır? A) Pembe B) Yeşil C) Mavi 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Sude’nin kurduğu cümlede kullandığı sözcüklerden birini zıt anlamlısı yer almaktadır? A) Bu olayda bir korkak gibi davranman beni üzdü. B) Sene başında gelmesine rağmen bizimle kolayca kaynaştı. C) Sizinle daha önce herhangi bir yerde karşılaşmış mıydık? 8. Yukarıdaki öğrencilerden hangi ikisinin kurduğu cümlede eşsesli dal sözcüğü aynı anlamıyla kullanılmıştır? A) Nalan - Semih B) Semih - Yasin C) Yasin-Nalan 9. Karınca üzerinde eş anlamlı bir kelime olan yaprağı yuvasına taşıyacaktır. Buna göre kaç numaralı yaprağı yuvasına taşımalıdır? A) I B) II C) III Abartı düzen kara mübalağa kanun siyah tertip Bu yaz bütün ağaçların dalları meyve ile dolup taşmış. Nalan Babam televizyon izlerken öylece uykuya dalmış. Semih Kitap okurken hayallere dalıp gitmeye bayılıyorum. Yasin 2 yıldır bizimle yaşayan köpeğimiz oldukça cesur bir köpektir. defter I. II. III. incir hatıra
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 77 10.“Okudukları kitapta anlatılanlar Özge kadar Ceylin’i de heyecanlandırmıştı.” Yukarıdaki cümlede Ceylin ve Özge arasında hangi yönden karşılaştırma yapılmıştır? A) mutluluk B) heyecan C) okudukları kitap 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘neden’ sorusunun cevabı vardır? A) Arabanın anahtarını bulamıyorum. B) Ağaçtan topladığım meyveleri güzelce yıkadım. C) Çok şeker yediğim için karnıma ağrı girdi. 12. Sır saklamayı beceremeyen, kendisine verilen bir sırrı mutlaka hemen açık eden kişiler için kullanılan deyim aşağıdakilerden hangisidir? A) Ağzından bal damlamak. B) Ağzını hayra açmak. C) Ağzında bakla ıslanmamak. 13.Aşağıdaki ifadelerden hangisi bize yöneltildiğinde cevap verme gereği duymayız? A) Onu kaç gündür her yerde arıyordum B) Ne zaman geri döneceğini bana söyleyecek misin C) Bu zamana kadar aklın neredeydi 14. I. Fare alay ederek gülümsedi kediye. II. Güneş ışıklar saçarak parıldıyordu. III. Yapraklar rüzgarla birlikte dans ediyordu. Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde hayal ürünü unsurlara yer verilmiştir? A) I ve II B) I ve III C) I, II ve III 15. Öğretmen üç öğrencisini tahtaya kaldırdı. Suzan’dan olumsuz ama kurallı bir cümle yazmasını istedi. Can’dan anlamlı, kurallı ve olumlu bir cümle yazmasını istedi. Erhan’dan ise olumlu ama kuralsız bir cümle yazmasını istedi. Tahtada yer alan, öğrencilerin yazdığı cümlelerden birisi şu şekildeydi: “Çok iyi hazırlanmasına rağmen sınavdan iyi not alamadı.” Yukarıdaki açıklamalara göre bu cümleyi hangi öğrenci yazmıştır? A) Suzan B) Can C) Erhan 16. s Yarın sabah erken kalkacağım. l Bana böyle davranmandan hoşlanmıyorum. H Burcular yarın İzmir’e gidecekler. Yukarıda sembollerle gösterilen cümlelerden hangileri olumlu cümlelerdir? A) s l B) l H C) s H Genel Değerlendirme
78 Genel Değerlendirme 17. Yasemin annesine dönerek ( ) ( ) Anneciğim yemek hazır mı ( ) ( ) Hazır sayılır kızım ( ) Yukarıdaki konuşmada parantez ile gösterilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir? A) ( : ) ( — ) ( ? ) ( — ) ( . ) B) ( ! ) ( - ) ( ? ) ( - ) ( . ) C) ( : ) ( — ) ( ! ) ( - ) ( . ) 18. Öğretmen tahtaya üç öğrencisini çağırmış ve sırasıyla her birine birer cümle yazdırmıştır. Öğretmen öğrencilerinden cümleleri yazarken noktalama işaretlerine dikkat etmelerini istemiştir. Buna göre hangi öğrenci yazdığı cümlede noktalama işaretleri ile ilgili yanlışlık yapmıştır? A) B) C) 19. Yukarıdaki tabloda sonuna ünlem işareti konması gereken sözcüklere ait kutular maviye, soru işareti konması gereken sözcüklerin bulunduğu kutular sarıya boyandığında tablonun son hali hangi seçenekteki gibi olur? A) B) C) 20. Aşağıdaki cümlelerin sonuna uygun noktalama işaretleri konulduğunda yukarıda görseli verilen noktalama işaretlerinden hangisi kullanılmaz? • Okula neden gelmediğini söyleyecek misin • Başımıza ne geldiyse onun yüzünden geldi • Sabırsızlıkla sıranın kendisine gelmesini bekliyordu A) Nokta B) Ünlem C) Soru işareti 1. Gamze’ler başka mahalleye taşındılar. 2. Yeni arkadaşınızla tanıştınız mı? 3. Onu karşımda görünce nasıl heyecanlandığımı anlatamam. 1. cümle 2. cümle 3. cümle Nerede Eyvah Sakın Hangisi İmdat Neden
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... TÜRKÇE 79 21. Yukarıdaki kutucuklarda yer alan sözcüklerden kaç tanesi çoğul addır? A) 3 B) 4 C) 5 22. Yukarıdaki cümle için aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlış olur? A) Cümlede iki tane cins ad vardır. B) Cümlede bir tane çoğul ad vardır. C) Cümlede hiç özel ad kullanılmamıştır. 23.s Gözleri sevgi dolu bakıyordu. l Fotoğraflara bakınca hatıralarım canlandı. H Dolaptaki kayısıları getir de yiyelim. Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yer alan altı çizili sözcük soyut ad değildir? A) s B) l C) H 24. Aşağıdaki çocuklardan hangisinin cümlesinde birleşik bir kelime yer almaktadır? A) B) C) 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Sezen’in kurduğu cümlede yer altı çizili sözcükle aynı özelliğe sahip başka bir sözcük kullanılmıştır? A) Bu mevsimde yağan yağmurlar bana daima yaşama sevinci verir. B) Kübra köpeği Fino’yu dolaştırmak için parka götürdü. C) Yağmurdan sonra doğan Güneş , beraberinde rengarenk bir gökkuşağı da getirdi. Genel Değerlendirme caddeler fular günler Gün boyu evde ödevlerle uğraşacağım. dolar söyler yıllar İlkbahar mevsimine ait aylar Mart, Nisan ve Mayıs’tır. Arkadaşım Fuat ve ailesi bir gecekonduda yaşıyorlar. Zaman su gibi hızla akıp geçiyor. Dayım geçimini pazarcılık yaparak sağlıyor.
80 Genel Değerlendirme 26. Öğrencilerden hangisinin kurduğu cümlede iş, oluş ya da hareket bildiren bir sözcük yoktur? A) B) C) 27.✿ “Annem çantasını arabada unuttu.“ ✿ “Yekta yaptığı resmi boyamamış.“ ✿ “O kalabalıkta seni bir türlü göremedim.“ Hangi renk çiçeklerle gösterilen cümlelerde iş, oluş, hareket bildiren sözcükler olumsuz halleriyle kullanılmıştır? A) ✿ ✿ B) ✿ ✿ C) ✿ ✿ 28. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer alan iş, oluş, hareket bildiren sözcük henüz gerçekleşmemiş bir eylemi bildirmektedir? A) Ablam eve çok geç geldi. B) Yapacağı gezinin hayalini kuruyordu. C) Doktor Bey birazdan sizi kabul edecek. 29. Tabloda yer alan sözcüklerden kaç tanesi iş, oluş, hareket bildirmektedir? A) 5 B) 6 C) 7 30. Yukarıdaki görsellerde yer alan canlılar ve bu canlılar ait hareket özellikleri düşünüldüğünde hangi seçenekteki sözcük bu canlıların yaptığı bir eylem değildir? A) koşuyor B) yüzüyor C) sürünüyor Aklım sende kaldı. Ah, canım benim! Beni görünce hemen koşup yanıma geldi. seç bak siz on gör dön dün kör git