0507 174 25 00 elitkitap elitkitap elitkitap elitkitap © Her hakkı saklıdır ve Elit Çocuk Yayınlarına aittir. Kitabın şekil, soru ve metinleri kısmen de olsa hiçbir şekilde alınıp yayınlanamaz. Elektronik ortamda veya diğer yollarla çoğaltılamaz. Yazanlar Gülten Öztürk Editör Cafer Ali Aydın Baskı - Cilt KAREMAT MATBAACILIK ISBN 978-605-74437-6-2 ELİT ÇOCUK Güzeltepe Mahallesi Okulönü Caddesi No:18 Çengelköy / Üsküdar/ İSTANBUL e-mail: [email protected] www.elitcocuk.com.tr ELİT FEN BİLİMLERİ 3 0507 174 25 00 elitkitap elitkitap elitkitap ELİT ÇOCUK Güzeltepe Mahallesi Okulönü Caddesi No:18 Çengelköy / Üsküdar/ İSTANBUL e-mail: [email protected] - www.elitcocuk.com.tr ELİT TÜRKÇE DİL BİLGİSİ 3 ELİT ÇOCUK ELİT TÜRKÇE DİL BİLGİSİ 4 ELİT ÇOCUK ELİT TÜRKÇE DİL BİLGİSİ 2 ELİT ÇOCUK
İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl... Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl. M. Âkif ERSOY
İÇİNDEKİLER 1. HAFTA: DÜNYA’NIN ŞEKLİ 5 - 6 2. HAFTA: DÜNYA’NIN ŞEKLİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 7 - 8 3. HAFTA: DÜNYA’NIN KATMANLARI 9 - 10 4. HAFTA: KARA, HAVA VE SU KATMANI 11 - 12 4. HAFTA: ÜNİTE DEĞERLENDİRME TEST 13 - 14 5. HAFTA: DUYU ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ 15 - 16 6. HAFTA: DUYU ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ 17 - 18 7. HAFTA: DUYU ORGANLARIMIZIN SAĞLIĞI 19 - 20 7. HAFTA: ÜNİTE DEĞERLENDİRME TEST 21 - 22 8. HAFTA: VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ 23 - 24 9. HAFTA: VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ 25 - 26 10. HAFTA: CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME VE DURDURMA 27 - 28 11. HAFTA: HAREKETLİ CİSİMLERİN OLUŞTURABİLECEĞİ TEHLİKELER 29 - 30 11. HAFTA: ÜNİTE DEĞERLENDİRME TEST 31 - 32 12. HAFTA: MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER 33 - 34 13. HAFTA: MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER 35 -36 14. HAFTA: ZARARLI MADDELER VE ALINMASI GEREKEN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 37 - 38 15. HAFTA: MADDENİN HALLERİ 39 - 40 16. HAFTA: MADDENİN HALLERİ 41 - 42 16. HAFTA: ÜNİTE DEĞERLENDİRME TEST 43 - 44 17. HAFTA: IŞIĞIN GÖRMEDEKİ ROLÜ 45 - 46 18. HAFTA: IŞIK KAYNAKLARI 47 - 48 19. HAFTA: HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR 49 - 50 20. HAFTA: SESİN YAYILMASI 51 - 52 21. HAFTA: DOĞAL VE YAPAY SES KAYNAKLARI 53 - 54 22. HAFTA: SESİN ŞİDDETİ 55 - 56 23. HAFTA: UZAKLIK VE SES ŞİDDETİ ARASINDAKİ İLİŞKİ 57 - 58 24. HAFTA: ŞİDDETLİ SESİN ZARARLARI 59 - 60 24. HAFTA: ÜNİTE DEĞERLENDİRME TEST 61 - 62 - 63 - 64 25. HAFTA: CANLI VE CANSIZ VARLIKLAR 65 - 66 26. HAFTA: CANLI VE CANSIZ VARLIKLARIN ÖZELLİKLERİ 67 - 68 27. HAFTA: BİTKİNİN YAŞAM DÖNGÜSÜ 69 - 70 28. HAFTA: YAKIN ÇEVREMİZ 71 - 72 29. HAFTA: DOĞAL VE YAPAY ÇEVRE 73 - 74 30. HAFTA: DOĞAL ÇEVRENİN CANLILAR İÇİN ÖNEMİ 75 - 76 31. HAFTA: DOĞAL ÇEVRENİN KORUNMASI 77 - 78 32. HAFTA: DOĞAL ÇEVRENİN KORUNMASI 79 - 80 32. HAFTA: ÜNİTE DEĞERLENDİRME 81 - 82 33. HAFTA: ELEKTRİKLİ ARAÇ-GEREÇLER 83 - 84 34. HAFTA: ELEKTRİKLİ ARAÇ-GEREÇLER 85 - 86 35. HAFTA: ELEKTRİK KAYNAKLARI 87 - 88 36. HAFTA: ELEKTRİĞİN GÜVENLİ KULLANIMI - ÜNİTE DEĞERLENDİRME 89-90-91-92-93- 94
3. SINIF 1. HAFTA Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 5 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıda verilenlerden hangileri Dünya’nın şekline benzer. Boyayalım, gösterelim. Boyadığımız görsellerin harfini şifreye yazalım. 2. Aşağıdakilerden hangisi Dünya modelidir? DÜNYA’NIN ŞEKLİ A R M Ü B R E T N K Y Y D Ü E
1. HAFTA 6 3. Aşağıdaki görseller Dünya’nın küre şeklinde olduğunu göstermektedir.Bu görselleri açıklayan cümleler yazalım. DÜNYA’NIN ŞEKLİ 4. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Sürekli doğuya doğru giden uçak, yolculuğa başladığı yere geri döner. Dünya’mız piramit şeklindedir. Güneş’in doğuşu ve batışı Dünya’nın küreye benzediğinin kanıtıdır. Üzerinde yaşadığımız Dünya, büyük bir gezegendir. Deniz kıyısına yaklaşan geminin önce tüm gövdesi görünür. Üzerinde canlıların yaşaması, Dünya’nın şeklinin küreye benzediğini ispatlar Dünya’nın uzaydan çekilmiş fotoğrafları geoit şeklinde olduğunu ispatlar. Ufuk çizgisi, deniz ile gökyüzünü birbirinden ayıran çizgidir. Dünya’mız ekvatordan şişkin, kutuplardan basık geoit şeklindedir. Dini inanışlar ve ilkel koşullar Dünya’nın şekliyle ilgili birçok yanlış inanışa sebep olmuştur. 1. ............................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... 2. ............................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... 3. ............................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... 4. ............................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 7 FEN BİLİMLERİ DÜNYA’NIN ŞEKLİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 2. Aşağıdaki görseller Dünya’nın şekli ile ilgili eski inanışları göstermektedir. Açıklayalım. 1. Aşağıdaki bilgilerle kişileri eşleştirelim. 2. HAFTA Dünya’nın küre şeklinde olduğunu ispatlamak için gemiyle yola çıkan, ama yolculuğu tamamlayamayan denizci. BİRUNİ Dünya’nın küreye benzer olduğunu ve Güneş’in etrafında döndüğünü söyleyen ilk bilim insanıdır. ARİSTO Dünya’nın şeklinin küreye benzediğini söyleyen Orta Asyalı büyük Türk bilgini. MACELLAN Pisagordan 200 yıl sonra Dünya’nın yuvarlak olduğunu kanıtlayan bilim insanı. PİSAGOR ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................
8 DÜNYA’NIN ŞEKLİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER 2. HAFTA 3. Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayalım. ➤ Eski .......................................... Dünya’yı bir kutuya benzetmiştir. ➤ Dünya’nın şeklinin düz bir .......................................... benzetilmesi eski bir inanıştır. ➤ Aristo .......................................... icat ederek ilk gökyüzü gözlemini yapan kişidir. ➤ Limana yaklaşan geminin önce .......................................... görünür. ➤ Bazı insanlar Dünya’nın .......................................... sırtındaki dört fil tarafından taşındığını düşünüyordu. ➤ Dünya’mızın şekli .......................................... benzer. ➤ Dünya’nın küre şeklinde olduğunun ispatlanması için .......................................... ve teknolojiden yararlanılmıştır. ➤ Dünya’nın şeklinin yuvarlak olduğunu ilk söyleyen .......................................... dur. ➤ Dünya’yı küreye benzeten Orta Asyalı Türk bilgini .......................................... dir. ➤ ..........................................çekilen fotoğraflar Dünya’nın geoit şeklinde olduğunu ispatlar. 4. Aşağıdakilerden hangileri Dünya’nın şekli ile ilgili eski inanışlardır? İşaretleyelim. bacası uzaydan bilim Mısırlılar Pisagor Biruni tepsiye teleskopu kaplumbağa küreye Dünya bir geyiğin boynuzları arasındadır. Dünya bir öküzün boynuzları arasındadır. Dünya düz bir tepsidir. Dünya kare bir tepsidir. Dünya bir kediye benzer. Dünya bir timsaha benzer. Dünya büyük bir kutudur. Dünya büyük bir kovadır. Dünya kaplumbağanın sırtındaki dört fil tarafından taşınır. Dünya iki öküzün sırtındaki dört fil tarafından taşınır.
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 9 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıdaki soruların yanıtlarını bulup bulmacada boyayalım. DÜNYA’NIN KATMANLARI 3. HAFTA Dünya’nın merkezinde yer alan en sıcak katmandır. Diğer adı ağır küredir. ..................................................................................................................................................................................................... Üzerinde yaşadığımız en ince ve kayalık katmandır. Diğer adı taş küredir. ..................................................................................................................................................................................................... Yeryüzüne kızgın sıvı olarak çıkan ve katılaşan magmaya denir. ..................................................................................................................................................................................................... Yer kabuğunun hemen altında bulunur. Diğer adı ateş küredir. ..................................................................................................................................................................................................... Erimiş kayaçlardan oluşan maddedir. Yer kabuğunun altında bulunur. ..................................................................................................................................................................................................... Çekirdeğin dış bölümüdür. Sıcaklığı daha azdır. ..................................................................................................................................................................................................... Magmanın yeryüzüne çıktığı yerdir. ..................................................................................................................................................................................................... R Y E R K A B U Ğ U G D I Ş Ç E K İ R D E K M A G M A D F J K L İ A C V G H N Ö L A V A N İ C Ç E K İ R D E K T S E C V B H U U Ö Ç O Y A N A R D A Ğ Z R
10 DÜNYA’NIN KATMANLARI 3. HAFTA 2. Aşağıdaki görselde Dünya’nın gözlenemeyen katmanlarını yazalım. 3. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Dünya’mızın en ince katmanı çekirdektir. Yer kabuğu canlıların üzerinde yaşadığı katmandır. Ateş küre Dünya’nın gözlenebilen katmanıdır. Magmanın yeryüzüne çıktığı yer yanardağdır. Çekirdeğin diğer bir adı ağır küredir. Yer kabuğunun hemen altındaki katman ağır küredir. İç çekirdek Dünya’mızın merkezinde yer alır Çekirdek Dünya’mızın en sıcak bölümüdür. Ateş küreyi oluşturan sıcak ve akışkan maddeye magma denir. Ağır küre Dünya’mızın gözlenebilen katmanlarıdır. Dünya’mızın katmanları içten dışa iç çekirdek, dış çekirdek, manto ve yer kabuğu şeklinde sıralanır. Yeryüzüne çıkan magmaya lav denir. ............................................... ............................................... ............................................... ...............................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 11 FEN BİLİMLERİ 1. Dünya’mızın gözlenebilen katmanlarını yazalım. 2. Aşağıdaki Dünya haritasında karaları yeşil, suları mavi gösterecek şekilde boyayalım. 3. Aşağıdaki kavramları uygun bölümlere yazalım. KARA, HAVA VE SU KATMANI 4. HAFTA ............................................... ............................................... ............................................... Su Küre ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... Taş Küre ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... • dağ • ova • göl • yayla • tepe • okyanus • vadi • toprak • ev • deniz • ağaç • taş • akarsu • şehir • kaya • dere • orman • yer altı suları • çöl • parklar •okul • yol • arsa
12 4. Aşağıdaki canlıların Dünya’nın hangi katmanında bulunduğunu yazalım. 5. Aşağıdaki tabloya uygun taşıtları yazalım. KARA, HAVA VE SU KATMANI 4. HAFTA Hava Küre Su Küre Taş Küre hava küre su küre taş küre
ÜNİTE DEĞERLENDİRME Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 13 3. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. Dünyamızın yapısını anlatırken hangisini kullanmamız daha doğru olur? A. B. C. 2. Fen bilimleri dersinde gezegenimizin katmanları konusunda bilgi veren Yağmur hazırladığı afişte gösterdiği canlıların hangi katmanda yaşadıklarını söylemiştir? A. İç çekirdek B. Hava C. Su 3. Türkiye’den Almanya’ya seyahat etmek isteyen Gülay ve ailesi dünyanın gözlemlenebilir katmanlarından hangisini kullanırsa daha hızlı ulaşım imkanı bulurlar? A. Hava katmanı B. Su katmanı C. Kara katmanı 4. Dünya modeli üzerinde anlatımlar yapan Gürkan öğretmen mavi rengin diğer renklere oranla daha fazla olduğu hususunda öğrencilerinin dikkatini çekmiştir. Gürkan öğretmenin bu açıklaması ile hangi sonuca ulaşmak mümkündür? A. Dünyanın güneşin etrafında döndüğüne. B. Dünyanın tamamının sularla kaplı olduğuna. C. Yeryüzünde sularla kaplı alanların karalarla kaplı alanlardan fazla olduğuna. 5. Bu resimde soru işareti ile gösterilen katman hangisidir? A. Manto B. Çekirdek C. Yer kabuğu 6. Aşağıdakilerden hangisi dünyanın kara katmanında gerçekleşmez? A. deprem B. tsunami C. erozyon 4. HAFTA ?
ÜNİTE DEĞERLENDİRME 14 7. Seda astığı çamaşırların rüzgar sayesinde çabucak kuruduğunu gördü. Seda’nın yaptığı bu tespit Dünya’nın hangi katmanının varlığına delil olarak gösterilebilir? A. Su katmanı B. Hava katmanı C. Kara katmanı 8. Öğretmeni, Leman’dan dünya üzerindeki suların ve karaların dağılımını şekille göstermesini istedi. Buna göre Leman hangi şekli çizerse doğru olur? A. B. C. 9. Limana doğru yanaşan bir geminin önce dumanı, sonra bacası ve nihayet en sonunda güvertesi görünür. Bu durum dünyanın şeklinin yuvarlak olduğunun kanıtlarından birisi olarak kabul edilir. Aşağıdakilerden hangisi dünyanın yuvarlak oluşuna gösterilebilecek başka bir örnektir? A. Gölgemizin boyunun değişiyor olması. B. Ay tutulması sırasında ayın yüzeyine düşen Dünya’nın gölgesi. C. Ayçiçeklerinin gövdelerini Güneş’e doğru döndürebilmesi. 4. HAFTA 10.Alp tahtada, öğretmeninin kendisinden istediği araştırma konusunda hazırladığı çalışmanın sunumunu yapmaktadır. Sunumun konusu “eski çağlarda dünyanın şekli hakkında ortaya atılan yanlış görüşler“dir. Alp bu konuyu araştırmış ve konu hakkında hazırladığı sunumu yapmaktadır. Buna göre Alp yaptığı bu sunumda aşağıdaki bilgilerden hangisine yer vermiş olamaz? A. Eski Hititliler Dünya’yı, okyanusta yüzen dev bir kaplumbağanın üstündeki dört filin taşıdığı yarım küre şeklinde düşünürlerdi. B. Babiller, Dünya’nın denizde yüzen bir tepsiye benzediğini düşünürlerdi. C. Eski Yunanlılar Dünya’nın şeklinin küreye benzediğini, bu şeklin kutuplardan basık, ekvatordan şişik olduğunu düşünürlerdi. B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 15 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıdaki duyu organlarını ve görevlerini yazalım 2. Aşağıdaki varlıkları hangi duyu organlarımızla tanırız? Yazalım. DUYU ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ 5. HAFTA Kulak İşitme
16 3. Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Numarasını ilgili olduğu duyu organının altına yazalım DUYU ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ 5. HAFTA 1. Pişen kekin kokusu bahçeye kadar geliyordu. 8. Mavi etek ona çok yakışmış. 5. Yemeğin tuzu fazla mı olmuş? 13. Çocuklar bağırarak top oynuyordu. 3. Bu kadar yüksek sesle müzik dinlemek doğru değil. 11. Hava çok soğuk olduğu için üşüdüler. 7. Sürdüğü parfüm tüm odaya yayılmış. 15. Fırındaki böreğin kokusu çok güzeldi. 17. Üst kattaki bebek ağlıyordu. 2. Kapının önüne gelen kırmızı arabaya bindiler. 10. Elinde rengarenk balonlar vardı.. 6. Yatak çok sert olduğu için uyuyamadılar. 14. Uyumadan önce ılık süt içerim. 4. Kedinin yumuşacık tüylerini okşadı. 12. Hep birlikte televizyon seyrettiler. 9. Bütün çocuklar zil sesiyle dışarı çıkmış. 16. Kadife ceketim yumuşacık olmuş. 18. Ağaçtaki kuşları görmek için dışarı çıktım.
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 17 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıdaki davranışlarla duyu organlarını eşleştirelim. DUYU ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ 6. HAFTA 2. Aşağıdaki sözcükleri cümlelerde uygun yerlere yazalım. ➤ Dengemizi sağlayan duyu organımız ..........................................tır. ➤ Sağlıklı nefes almamızı sağlayan duyu organımız ..........................................dur. ➤ Nesneleri görmemizi sağlayan duyu organımız .......................................... dür. ➤ Konuşmamıza yardımcı olan duyu organımız ..........................................dir. ➤ Vücudumuzu tamamen saran organımız ..........................................dir. ➤ Koku alma duyu organımız ..........................................dur. ➤ Besinlerin tadını almamızı sağlayan duyu organımız .......................................... dir. ➤ Sesleri duymamızı sağlayan duyu organımız ..........................................tır ➤ .......................................... dış görünümümüzü güzelleştirir. ➤ Çevremizdeki cisimlerin şeklini, rengini algılayan organımız ..........................................dür. kulak burun göz dil deri
18 DUYU ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ 6. HAFTA 3. Aşağıdaki görsellerde hangi duyu organları kullanılıyor? Boyayalım. (Birden fazla duyu organını boyayabiliriz.)
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 19 FEN BİLİMLERİ DUYU ORGANLARIMIZIN SAĞLIĞI 7. HAFTA 1. Aşağıda karışık olarak verilen sözcüklerle cümle kuralım. için yüksek kulak dinlememeliyiz müzik sağlığı sesle ................................................................................................................................................................................................... çamaşır burun kimyasalları koklamamalıyız gibi suyu için sağlığı ................................................................................................................................................................................................... kitap 30 olmalıdır mesafe cm kitap ile göz arasında okurken ................................................................................................................................................................................................... aşırı sıcaktan korumalıyız soğuktan aşırı derimizi ................................................................................................................................................................................................... ne tadına bilmediğimiz bakmamalıyız maddelerin olduğunu ................................................................................................................................................................................................... 2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlar D, yanlış olanlara Y yazalım. Derimizin sağlığı için iki haftada bir yıkanmalıyız. Şiddetli sesin olduğu ortamlarda ağzımızı açmalıyız. Kulağımızı kulak pamuğu ile iyice temizlemeliyiz. Aşırı ışıklı ortamlarda gözlerimizi korumalıyız. Çok sıcak, çok soğuk ya da acılı yiyecekler dilimize zarar verebilir. Kulaklarımızı aşırı soğuktan korumaya gerek yoktur. Burun içindeki kılları koparmamalı, burnumuzu karıştırmamalıyız.
20 DUYU ORGANLARIMIZIN SAĞLIĞI 7. HAFTA 3. Aşağıdaki duyu organlarının görevini ve bu organların sağlığı için yapılması gerekenleri yazalım. Görevi: ............................................................................................................................................. Sağlığı için yapacaklarım: .................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ Görevi: ............................................................................................................................................. Sağlığı için yapacaklarım: .................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ Görevi: ............................................................................................................................................. Sağlığı için yapacaklarım: .................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ Görevi: ............................................................................................................................................. Sağlığı için yapacaklarım: .................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ Görevi: ............................................................................................................................................. Sağlığı için yapacaklarım: .................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................
ÜNİTE DEĞERLENDİRME Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 21 3. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. Akşam yatağına gitmeden önce dişlerini fırçalayan Ebru kullandığı havlunun yumuşacık olduğunu ve çok güzel koktuğunu fark etti ve annesine teşekkür etti. Ebru bu esnada havlunun yumuşaklığını tespit ederken hangi duyu organlarını kullanmıştır? A. deri - burun B. kulak - göz C. deri - göz 2. I. Çay çok sıcaktı, ağzım yandı. II. Yan sokaktan yavru bir kedinin acı miyavlamaları duyuluyordu. III. Bir an için telefondaki sesin kime ait olduğunu ayırt edemedim. Yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudan görseli verilen duyu organı ve görevleri ile ilintilidir? A. Yalnız II B. II ve III C. I, II ve III 3. Yukarıdaki öğrencilerden kaç tanesi işitme duyu organının sağlığının korunması için doğru tavsiyelerde bulunmuştur? A. 1 B. 2 C. 3 4. Hatice ocaktaki yemeğin kokusunu içine çekti. Mis gibi kokuyordu. Tencere sıcak olduğu için dikkatle onu ocaktan indirdi. Sonra kepçeyi pişirdiği yemeğe daldırdı ve yemeğin tadına baktı. Harika olmuştu hazırladığı yemek. Yukarıddaki paragrafta sözü edilen olaylarda sırasıyla hangi duyu organları ve işlevlerinden söz edilmişitr? A. deri - burun - dil B. burun - deri- dil C. dil - burun - deri 7. HAFTA Yabancı, tehlikeli cisimlerle kulağımızı temizlememeliyiz. Çok yakın mesafeden televizyon izlememeliyiz. Aşırı yüksek ses seviyelerinde müzik dinlememeliyiz.
ÜNİTE DEĞERLENDİRME 22 5. Aysun Hanım çiçekçide çalışmaktadır. Rengarenk mevsim çiçekleri , papatyalar, karanfiller ve güller... Aysun Hanım aynı zamanda parfüm de satılan bu dükkanda çalışmaktan ötürü çok mutludur. Aysun Hanım bu dükkanda en çok hangi duyu organını etkin biçimde kullanır? A. dil B. kulak C. burun 6. Mert ve Merve hafta sonu gittikleri piknik alanındaki kötü kokan ve çevreye zarar veren çöpleri toplamaya karar verdiler. İşlerini bitirdiklerinde geriye mis gibi kokan çiçekler ve uçuşan rengarenk kelebekler kalmıştı. Bu manzara onları mutlu etmeye yetti. Yukarıda sözü edilen durumda Mert ve Merve hangi duyu organlarını kullanmamışlardır? A. burun B. göz C. dil 7. HAFTA 7. Kardeş olan Anıl ve Berkay uzun zamandır televizyonu oldukça yakın mesafeden ve sesi çok yüksek biçimde izliyorlar. Buna göre: I. Televizyonu yakından seyretmeleri göz sağlıklarının bozulmasına neden olabilir. II. Çok yüksek sese maruz kalmaları uzun vadede işitme kaybı yaşamalarına sebep olabilir. III. Televizyonu yakındaan izlemeleri koku alma duyularına da zarar verebilir. Bu ifadelerle ilgili aşağıda belirtilen hususlardan hangisi doğru olur? A. Yalnızca III numaralı ifade doğrudur. B. Yalnızca I numaralı ifade doğrudur. C. İfadelerden I ve II numaralı olanlar doğrudur. B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 23 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıda verilen görselde hangi numaralar hareketlidir? Yazalım. 2. Hareketli varlıklara örnek yazalım. 3. Hareketsiz varlıklara örnek yazalım. VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ 8. HAFTA ...................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................................................................
24 4. Aşağıdaki varlık çiftlerinden hızlı olanı işaretleyelim. 5. Aşağıdaki tabloda 3-A sınıfında yapılan koşu yarışması sonuçları verilmiştir. Soruları tabloya göre cevaplayalım. VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ 8. HAFTA 1. En hızlı öğrenci kimdir? ..................................................................... 2. En yavaş öğrenci kimdir? ..................................................................... 3. Aynı hızda koşan öğrenciler kimlerdir? ............................................................................ HIYAJANBobrowicsz Eylül 8 dakika Aras 7 dakika Buğra 8 dakika Gülay 9 dakika Mustafa 6 dakika Deniz 5 dakika Merve 10 dakika Aydın 8 dakika
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 25 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıda verilen varlıkların hareket özelliklerini örnekteki gibi yazalım. VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ 9. HAFTA 2. Aşağıdaki açıklamalara doğru kavramı yazalım. ➤ Bir varlığın kendi etrafında yaptığı harekete ................................................. denir. ➤ Bir varlığın ileri-geri yaptığı harekete ................................................. denir. ➤ Hareketli bir varlığın farklı bir yöne gitmesine ................................................. denir. ➤ Duran veya yavaş hareket eden varlığın hızını artırmasına ................................................. denir. ➤ Hareket eden varlığın hızını azaltmasına ................................................. denir. Hızlanma Sallanma Yavaşlama Yön değiştirme Dönme Dönme
26 VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ 9. HAFTA 3. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Çamaşır makinesinin çamaşırları yıkamak için yaptığı hareket dönme hareketidir. Yokuş aşağı yuvarlanan top yavaşlama hareketi yapar. Trafikte kırmızı ışığa yaklaşan araba yavaşlama hareketi yapar. Cansız varlıklar dışarıdan etki olmadan hareket edemezler. Aniden fren yapan bisiklet hızlanma hareketi yapar. Topacın kendi etrafında yaptığı hareket sallanma hareketidir. Gökten düşen yağmur taneleri hızlanma hareketi yapar. Rakete çarpan top yön değiştirme hareketi yapar. Bitkiler hareket edemezler. Bebek beşiğinin yaptığı hareket sallanma hareketidir. 4. Aşağıdaki hareket çeşitlerine ikişer örnek yazalım. ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ Hızlanma ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ Dönme ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ Yavaşlama ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ Yön Değiştirme ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ Sallanma
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 27 FEN BİLİMLERİ 1. İtme mi? Çekme mi? Yazalım. 2. Boşlukları görsellere göre dolduralım. CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME VE DURDURMA 10. HAFTA Murat babası ile okul çıkışı markete gitti. Babasının yaptığı hareket ................................................. hareketidir. Murat’ın yaptığı hareket ................................................. hareketidir. Ela kardeşi ile parkta oyun oynuyor. Ela’nın yaptığı hareket ................................................. hareketidir. Kardeşinin yaptığı hareket ........................................... hareketidir. İtme
28 3. Aşağıdaki varlıklara ok yönünde kuvvet uygulandığında hangileri olabilir? İşaretleyelim. Birden fazla seçeneği işaretleyebilirsin. 4. Görseldeki çocuklar arabaları hareket ettirebilir mi? Neden? Açıklayalım. CİSİMLERİ HAREKET ETTİRME VE DURDURMA 10. HAFTA Yavaşlar Hızlanır Durur Yön değiştirir Yavaşlar Hızlanır Durur Yön değiştirir Yavaşlar Hızlanır Durur Yön değiştirir Yavaşlar Hızlanır Durur Yön değiştirir Yavaşlar Hızlanır Durur Yön değiştirir Yavaşlar Hızlanır Durur Yön değiştirir ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 29 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıdaki tehlikeli durumlar nasıl olmuştur? Bu tehlikelerle karşılaşan çocuklara ne tavsiye edersiniz? 2. Doğa olayları hareketli cisimlerin sebep olabileceği tehlikelerdendir. Aşağıdaki durumlar ne gibi zararlara yol açabilir? HAREKETLİ CİSİMLERİN OLUŞTURABİLECEĞİ TEHLİKELER 11. HAFTA ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................
30 3. Aşağıdaki cümleleri verilen sözcüklerle tamamlayın. ➤ Saatin akrep ve yelkovanı ................................................. hareketi yapar. ➤ Kuvvet duran cisimleri ................................................. ettirebilir. ➤ Cisimleri ................................................. ve çekerek hareket ettirebiliriz. ➤ Hareket halindeki araçtan inmeye çalışmak ................................................. bir harekettir. ➤ Tenis oynarken top ................................................. hareketi yapar. ➤ Salıncakta sallanan çocuk ................................................. hareketi yapar. ➤ Cisimleri kendimize yaklaştırırken ................................................. kuvveti uygularız. ➤ Limana yaklaşan gemi ................................................. hareketi yapar. ➤ Cisimleri hareket ettiren, yönlerini değiştiren etkiye ................................................. denir. ➤ Hareketli varlıklar doğaya ve insana ................................................. verebilir. 4. Aşağıdaki bulmacada ünitede geçen kavramları boyayalım, yazalım. HAREKETLİ CİSİMLERİN OLUŞTURABİLECEĞİ TEHLİKELER 11. HAFTA iterek kuvvet yön değiştirme sallanma zarar yavaşlama çekme tehlikeli hareket ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... ................................................................... dönme Y Ö N D E Ğ İ Ş T İ R M E A E R H I Z L A N M A T V V H G A H N K U V V E T M A O Z R A C B N Ç I Ğ O Ğ Ş R U E D Ö N M E Y C F S L T M K C G Ö O K K İ Ş İ A U D E P R E M M U S E L M M V T B İ T M E Ç İ E Z A C N Ş S A L L A N M A I
ÜNİTE DEĞERLENDİRME Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 31 3. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. Betül Hanım eve geldiğinde arabasından inmek için kapıyı içeriden dışarı doğru itti. Bu esnada onu gören kızı Sinem annesinin kapıyı açmasına yardım etmek için dışarıdan kapıya çekme kuvveti uyguladı. Bu iki kuvvet aynı anda uygulandığında kapının yapacağı hareket için hangisi söylenebilir? A. Kapının hareketi yavaşlar. B. Kapının hareketi hızlanır. C. Kapının hareketi durur. 2. Aydın halı sahada maç yaptıkları sırada arkadaşının ona doğru yuvarladığı topu görselde görüldüğü gibi ayağıyla kontol ediyor. Aydın’ın bu sırada topa uyguladığı kuvveti nasıl tanımlayabiliriz? A. Aydın uyguladığı kuvvetle topun yönünü değiştirmiştir. B. Aydın uyguladığı kuvvetle topun hareketini hızlandırmıştır. C. Aydın uyguladığı kuvvetle topun hareketini durdurmuştur. 3. Melek görseldeki pencereyi açtı. Mis gibi çiçeklerin kokusunu içine çekti. Ardından elindeki ekmek kırıntılarını dışarıdaki kuşlara doğru fırlattı. Melek bu yaptığı işler esnasında sırasıyla kuvvetin hangi çeşitlerini uygulamıştır? A. itme ve çekme B. çekme ve itme C. itme ve itme 4. s Kedinin kendisine doğru gelen küçük topa vurarak ona farklı bir yön verirken uyguladığı kuvvet. H Ayhan’ın kapalı olan pencereyi açarken uyguladığı kuvvet. l Sedef’ in banyoda asılı duran havluyu alırken uyguladığı kuvvet. Yukarıda verilen ifadelerin hangisinde söz edilen kuvvet diğerlerinden farklıdır? A. s B. H C. l 11. HAFTA
ÜNİTE DEĞERLENDİRME 32 5. Aşağıdaki görsellerde verilen hareketlerden hangisinin gerçekleşebilmesi için farklı bir kuvvet türünün uygulanması gerekir? A. B. C. 6. Aşağıdakilerden hangisinde durdurma kuvveti uygulamaya çalışmak sakıncalı ve tehlikeli değildir? A. Çalışan vantilatörü parmağımızla durdurmaya çalışmak. B. Hareket halindeki arabayı durdurmaya çalışmak. C. Bize doğru yuvarlanan topu ayağımızla durdurmaya çalışmak. 7. Aşağıdaki varlıklardan hangisi diğerlerinden daha hızlı hareket edebilir? A. B. C. 11. HAFTA 8. Bülent pazar sabahı erkenden uyandı. Yatağından çıkar çıkmaz koşarak banyoya gitti. Diş macunun kapağını çevirerek açtı. Fırçasına macunu birazcık sıkarak sürdü ve dişlerini güzelce fırçaladı. Sonra ağzını çalkalamak için musluğu çevirdi. Kendini rahatlamış hissediyordu. Şimdi odasına gidip çekmeceyi açarak üzerindeki pijamaları değiştirmeliydi. I. Kuvvetin döndürme etkisinden. II. Kuvvetin harekete geçirme etkisinden. III. Kuvvetin cisimlerin şeklini değiştiren etkisinden. Yukarıdaki Bülent’in hikayesinde yaptığı işlerde kuvvetin hangi etkilerinden söz edilmiştir? A. I ve II B. II ve III C. I , II ve III B E C E R İ T E M E L L İ Y E N İ N E S İ L S O R U
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 33 FEN BİLİMLERİ 1. Görsellerdeki maddeleri niteleyen özellikleri numaralarına göre tabloya yazalım. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER 12. HAFTA MADDELERİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER Sert Yumuşak Esnek Berk Sağlam Kırılgan Pürüzlü Pürüzsüz 2 2 2 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
34 MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER 2. Aşağıdaki maddeleri niteleyen iki özellik yazalım. 3. Verilen özelliklere uygun maddeler yazalım 12. HAFTA Sağlam Kırılgan Tat Berk Pürüzlü Pürüzsüz Sert Yumuşak Esnek
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 35 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıdaki maddelerin niteliklerini hangi duyu organlarımızla algılarız? Eşleştirelim. 2. Aşağıdaki niteleyici özelliklere uygun maddeler yazalım. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER 13. HAFTA Sağlam Kırılgan Esnek Berk Yumuşak Pürüzlü
36 4. Aşağıda özellikleri verilen maddeleri yazalım. 3. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Maddelerin özelliklerini duyu organlarımızla algılarız. Çevremizde gördüğümüz her şey maddedir. Bir kuvvetle karşılaştığında çabucak kırılan maddelere esnek maddeler denir. Bir maddenin yumuşaklığını koklayarak anlarız. Maddelerin rengini gözümüzle ayırt ederiz. Parfüm ve kolonya kokulu bir maddedir. Ayna pürüzsüz, halı pürüzlüdür. Bir maddeini birden fazla özelliği olabilir. Cam bardak esnek bir maddedir. Oyun hamuru esnek, altın, gümüş berk maddedir. Sert maddelere kolaylıkla şekil verilebilir. Yüzeyi girintili çıkıntılı olan maddelere pürüzsüz madde denir. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER 13. HAFTA Beyaz renkli, toz şeklinde tatlandırıcı bir maddedir. Su içmek için kullanılan kırılabilir bir maddedir. Bulaşık yıkamak için kullanılan esnek bir maddedir. Yazı yazmak için kullanılan sert bir maddedir. Üstümüzü örtmek için kullanılan yumuşak bir maddedir. Kolaylıkla şekil değiştirebilen bir oyun malzemesidir.
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 37 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıda verilen maddeler ile ilgili soruları yanıtlayalım. ZARARLI MADDELER VE ALINMASI GEREKEN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 14. HAFTA 1. Hangi maddeleri koklamak tehlikelidir? 3. Hangi maddelere dokunmak tehlikelidir? 2. Hangi maddelerin tadına bakmak tehlikelidir? 4. Hangi maddelere bakmak tehlikelidir? 5. Hangi maddeleri tadarak ve koklayarak algılayabiliriz? 1 11 6 19 3 13 8 21 2 7 12 20 4 14 9 22 23 16 17 5 15 10 24 18
38 ZARARLI MADDELER VE ALINMASI GEREKEN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ 14. HAFTA 3. Aşağıda verilen uyarı sembollerinin numarasını tabloda uygun bölüme yazalım. 2. Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcükleri yazalım. ➤ Kimyasal maddeleri solumak tehlikeli olacağından ................................................. takılmalıdır. ➤ Bilmediğimiz ................................................. içmemeliyiz. ➤................................................. maddelerin tadına bakmak ölüme sebep olabilir. ➤ Kaynak yapan kişi gözlerini korumak için koruyucu ................................................. takmalıdır. ➤ Bilmediğimiz maddelere dokunursak ................................................. tahriş olabilir. ➤ Laboratuvarda çalışanlar koruyucu ................................................. giymelidir. ➤ Deterjan, çamaşır suyu gibi maddeler ................................................. ulaşamayacağı yere konulmalıdır. ➤................................................. ve sivri aletlere dokunmamalıyız. ➤ Deney yaparken ellerimize koruyucu ................................................. takmalıyız. ➤ Elektrikli aletlerin ................................................. kabloları elektrik çarpmasına sebep olabilir. çocukların ilaçları önlük eldiven maske yıpranmış zehirli kesici gözlük derimiz Tehlike Zehirli madde Patlayıcı madde Elektrik tehlikesi Düşme tehlikesi Tahriş edici madde İş makinesi Yüksek ısı
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 39 FEN BİLİMLERİ MADDENİN HALLERİ 15. HAFTA 1. Kutulardaki maddeler katı ise K, sıvı ise S, gaz ise G yazalım. 2. Aşağıda görseli verilen maddelerden katı olanları kırmızı, sıvı olanları yeşil, gaz olanları mavi renkle daire içine alalım. mercimek kolonya masa buz tencere doğal gaz süt anahtar ekmek zeytinyağı ayran kalem su buharı gazoz pirinç peynir un nohut kahve portakal sirke egzoz gazı terlik duman defter
40 3. Aşağıda belirtilen özelliklere uygun maddelere örnek yazalım. 4. Aşağıdaki soruları yanıtlayalım. MADDENİN HALLERİ 15. HAFTA Belirli şekli vardır. Dışarıdan etki olmadıkça şeklini korur. Her taneciğin kendine özgü şekli var. .................................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. Bu maddelere ........................................................... maddeler denir. Belirli bir şekli yoktur. Konulduğu kabın şeklini alır. Akışkandır. .................................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. Bu maddelere ........................................................... maddeler denir. Belirli bir şekli yoktur. Bulundukları ortama yayılır. İçinde bulundukları kabı tamamen doldurur. Akışkandır. ............................................................................................. ............................................................................................. ............................................................................................. Bu maddelere ........................................................... maddeler denir. 1. Madde doğada kaç halde bulunur? Açıklayalım. ............................................................................................................................................................................................................. 2. “Küçük taneli katı maddeler bulundukları kabın şeklini alır.” Açıklamasına uygun örnek verelim. ............................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................. 3. Yanda verilen görsele uygun açıklama yazalım. ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 41 FEN BİLİMLERİ MADDENİN HALLERİ 1. Aşağıda verilen özelliklerden uygun olanları görsellerin karşılarına yazalım. (Birden fazla özellik yazılabilir.) ➤ Belli şekli vardır. ➤ Belli şekli yoktur. ➤ Bulunduğu ortama yayılır. ➤ Kabın şeklini almaz. ➤ Kabın şeklini alır. ➤ İçinde bulunduğu kabı doldurur. ➤ Akışkan değildir. ➤ Akışkandır. ➤ Dışarıdan etki olmazsa şeklini korur. 16. HAFTA ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................
42 MADDENİN HALLERİ 16. HAFTA 2. Aşağıda verilen maddelerden biri diğerlerinden bir yönüyle farklıdır. Farklı olan maddeyi boyayalım. 3. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Sıvı ve gaz halindeki maddelerin beli bir şekli yoktur. Katı maddeler sert ya da yumuşak olabilir. Katı maddelerin belirli bir şekli yoktur. Sıvı maddeler dışarıdan bir etki olmadıkça şeklini korur. Buz katı, su sıvı, su buharı ise gaz halindedir. Gaz maddeler bulundukları ortama yayıldığı için kolonya kokusu odanın her yerinden hissedilir. Zeytinyağı sıvı maddelere örnektir. Egzoz dumanı sıvı maddelere örnektir. Un, şeker ve tuz sıvı haldedir. Balonun içine doldurulan hava gaz halindedir. Beş duyu organımızdan biriyle hissedebildiğimiz varlıklara madde denir. masa su şurup maydanoz bal un su buharı egzoz dumanı buz ayçiçek yağı tereyağı margarin kum mercimek elma çay pamuk parfüm yağmur pirinç kalem çilek defter sis hava kola süt limonata duman soda
ÜNİTE DEĞERLENDİRME Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 43 3. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. Yukarıdaki tabloda yer alan bilgiler doğru ya da yanlış oluşlarına göre değerlendirildiğinde görünüm hangi seçenekteki gibi olur? A. B. C. 2. ➤ kokuludur ➤ pürüzlüdür ➤ renklidir Yukarıda temel özelliklerinden bazıları verilen madde aşağıdakilerden hangisi olabilir? A. B. C. 3. I. Genellikle belirli bir şekilleri yoktur. II. Küçük taneli olanlar hariç bulundukları kabın şeklini almazlar. III. Gözle görülemeyecek kadar küçüktürler. Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri katı haldeki maddelerin özelliklerindendir? A. Yalnız I B. II ve III C. Yalnız II 4. Hangi öğrencinin saydığı üç madde de öğretmenin sorusuna uygun niteliktedir? A. B. C. 16. HAFTA Bazı maddeler duyu organlarımıza ve duyularımıza zarar verebilir. Bir maddenin pürüzlü ya da pürüzsüz olduğunu sadece derimizle anlarız. Cansız varlıklar madde olarak tanımlanamaz. D Y Y Y Y D D D Y Katı maddelere örnek olabilecek üç tane madde sayar mısınız? Süt, kaymak, bal. Ayran, su, limonata. Peynir, zeytin, domates
ÜNİTE DEĞERLENDİRME 44 5. Annesi makarna yapacağı için Ayşe çok mutluydu. Annesi Ayşe’den mutfakta ocağın üzerine koyduğu tenceredeki suyun kaynayıp kaynamadığına bakmasını ve kendisine haber vermesini istedi. Ayşe mutfağa gidip tencereye baktığında , tenceredeki suyun kaynadğını ve tencere üzrinde buhar oluştuğunu gözlemledi. Koşarak annesine durumu haber verdi. Yukarıdaki paragrafta sözü edilen suyun kaynaması ve buharlaşması olayında maddenin hangi halleri arasında değişim yaşanmasından söz edilebilir? A. Katı halden sıvı hale dönüşüm. B. Sıvı halden gaz haline dönüşüm. C. Katı halden gaz haline dönüşüm. 6. Buzluğa konulan su bir süre sonra soğuyarak ...................................... hale dönüşür. Yukarıda verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanabilir? A. katı B. sıvı C. gaz 7. Kar yağdığında sevinçle dışarıya çıkan çocuklar kocaman bir kardan adam yaptılar. Bir süre kardan adamla oynayıp evlerine döndüler. Ertesi sabah uyandıklarında yaptıkları kardan adamın yerinde yeller estiğini gördüler. Kardan adam çıkan güneşin etkisiyle eriyip gitmişti. Yukarıdaki kısa metinde yer alan çocuklar maddenin hangi hallerine tanıklık etmişlerdir? A. katı - sıvı B. katı - gaz C. sıvı - gaz 8. Asude derin bir nefes alıp elindeki balona var gücüyle üfledi. Balon şişmeye başladı. Asude’nin üflediği balonun şişmesi aşağıdakilerden hangisinin aynı zamanda bir madde olduğunun göstergesidir? A. ışık B. ses C. hava 16. HAFTA
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 45 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıda verilen iki görsel arasındaki fark nedir? Açıklayalım 2. Yukarıdaki görsellere göre görme olayının gerçekleşmesi için gerekenleri yazalım. ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ 3. Soruları yukarıdaki görsellere göre yanıtlayalım. 1. Hangi görselde görme olayı daha net olarak gerçekleşir? Neden? ........................................................................................................................................................................................................ 2. Hangi görsellerde ışık miktarı göz sağlığı için zararlıdır? Neden? ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ 3. Hangi görseldeki varlıkları net olarak göremeyiz? Neden? ........................................................................................................................................................................................................ IŞIĞIN GÖRMEDEKİ ROLÜ 17. HAFTA ........................................................................................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................... 1. 2. 3.
46 4. Aşağıdaki ifadelerden uygun olanları boş bırakılan yerlere yazalım. IŞIĞIN GÖRMEDEKİ ROLÜ 17. HAFTA ➤ Işık bir .......................................... kaynağıdır. ➤ Ortamda yeteri kadar ışık olduğunda cisimleri .......................................... görürüz. ➤ Temel ışık kaynağımız .......................................... tir. ➤ Işığın bulunmadığı ..........................................ortamlarda cisimleri göremeyiz. ➤ Görme duyu organımız ..........................................dür. ➤ Gece sürücüler araba ..........................................ışığı ile yolu görebilir. ➤..........................................salonları karanlık ortamlardır. ➤ Yeterince aydınlık olmayan az ışık alan yerler .......................................... ortamlardır. ➤ Varlıkları görebilmemiz için, varlıkların bir .......................................... tarafından aydınlatılması gerekir. ➤ Fazla miktarda ışık göz .......................................... için zararlıdır. ➤ Geceleri evleri ve sokakları .......................................... ile aydınlatırız. ➤ Cisimleri net olarak görebilmemiz için .......................................... miktarda ışık olmalıdır. ➤ Çok ışıklı ortamlarda cisimleri net ........................................... ➤ Uçakların gece iniş yapabilmesi için .......................................... ışıklandırılır. ➤.......................................... kayalıklara çarpmaması için deniz fenerleri yapılmıştır. net sağlığı lambalar göremeyiz Güneş farlarının göz pistler enerji sinema gemilerin karanlık ışık kaynağı loş yeterli
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 47 FEN BİLİMLERİ IŞIK KAYNAKLARI 1. Aşağıdaki varlıklardan ışık kaynağı olanları işaretleyelim. 2. Aşağıda ışık kaynaklarının özellikleri karışık olarak verilmiştir. Özelliklerin numarasını uygun kutulara yazalım. 1. Kendiliğinden ışık yayabilir. 2. İnsanlar tarafından üretilir. 3. Güneş, yıldızlar, şimşek, ateş böceği örnektir. 4. Işık vermek için herhangi bir varlığa ihtiyaç duymaz. 5. Yaydıkları ışık sayesinde etrafımızı görmemizi sağlar. 6. Işık vermek için bir varlığa ihtiyaç duyar. 7. Işık yayarak kendisini ve çevresini aydınlatır. 8. Mum, ampul, gaz lambası örnek olarak verilebilir. 18. HAFTA Doğal Yapay
48 3. Aşağıda verilen ışık kaynaklarının numaralarını ilgili kutucuğa yazalım. IŞIK KAYNAKLARI 18. HAFTA 4. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara D, yanlış olanlara Y yazalım. Doğal ışık kaynaklarından yayılan ışığı yalnızca gündüz görebiliriz. Aydınlatılmış cisimler ışık kaynağı olmadığı halde ışık yayıyormuş gibi görünür. İnsanlar tarafından üretilen ışık kaynaklarına yapay ışık kaynağı denir. Ürettiği ışığı yayan, çevresini aydınlatan nesnelere ışık kaynağı denir. Güneş yapay ışık kaynağıdır. Fener balığı yapay ışık kaynağıdır. Ateş böceği, yıldırım ve ampul doğal ışık kaynağıdır. En büyük ısı ve ışık kaynağı Ay’dır. Ay, alüminyum folyo ve reflektör yapay ışık kaynağıdır. sirke 1 ateş böceği 3 gaz lambası 2 trafik lambası 4 şimşek 5 fener balığı 11 alüminyum folyo 13 ampul 12 floresan 14 gezegen 15 reflektör 6 el feneri 8 ayna 7 kandil 9 yıldız 10 mum 16 güneş 18 ay 17 deniz feneri 19 araba farı 20 Doğal Işık Kaynakları Yapay Işık Kaynakları Aydınlatılmış Cisimler
3. SINIF Adı: ........................................... Soyadı: .................................. Sınıfı: ..................................... 49 FEN BİLİMLERİ 1. Aşağıdaki soruları görsele göre yanıtlayalım. 1. Görseldeki ses kaynakları hangileridir? Yazalım. a. ........................................................................................................................................................................................................ b. ........................................................................................................................................................................................................ c. ........................................................................................................................................................................................................ d. ........................................................................................................................................................................................................ e. ........................................................................................................................................................................................................ 2. Köpek gezdiren kadının en yüksek şiddette duyacağı ses hangi varlığa aittir? Neden? ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ 3. Kadının duyacağı en az şiddetteki ses hangi varlığa aittir? Neden? ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ 2. Aşağıda karışık verilen sözcüklerden cümle oluşturalım. HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR 19. HAFTA çıkaran - kaynağıdır - varlık - ses - her - ses ...................................................................................................................................................................................................... organımız - duyarız - sesleri - işitme - ile - kulak ......................................................................................................................................................................................................
50 3. Aşağıdaki varlıklardan ses kaynağı olanları işaretleyelim. Harflerini şifreye yazalım. HER SESİN BİR KAYNAĞI VARDIR 19. HAFTA H S İ A Ğ T F N N V R Ş I A O A E U Y I E S K E A H C A T R