บ้านตาหลังใน หมู่ที่ 1 ตำบลตาหลังใน อำเภอวังน้ำเย็น จังหวัดสระแก้ว

หมู่บ้านตาหลงั ใน 43

รายได้ดี

44 “หมบู่ า้ นตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

ตำ� บลตาหลงั ใน พ้นื ท่ี

“เศรษฐกจิ ด”ี
จากสินค้าทางการเกษตร
ท้ังพชื ผกั และผลไม้
หม่บู า้ นตาหลงั ใน 45

จากการส�ำรวจข้อมูลพ้ืนฐานของหมู่บ้าน สภาพพื้นท่ีส่วนใหญ่
ใช้ท�ำประโยชน์ทางการเกษตร เชน่ ท�ำนา ปลูกผักสวนครวั ปลกู อ้อย ปลูก
มันส�ำปะหลัง ปลูกข้าวโพด และพืชอ่ืนๆ จึงท�ำให้การเกษตรเป็นการสร้าง
รายได้หลักให้กับคนในต�ำบลตาหลังใน และในหมู่บ้านตาหลังใน ชาวบ้าน
ส่วนใหญ่ได้ปลูกพืชผักสวนครัว และปลูกล�ำไย เพ่ือเป็นการสร้างรายได้
เสริมในครอบครัว ท�ำให้ครอบครัวท่ีอาศัยในหมู่บ้านตาหลังในมีรายได้
ที่เพียงพอกับรายจ่ายในแต่ละวัน และมีทุนทรัพย์ส�ำหรับการส่งลูกหลาน

46 “หมู่บา้ นตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

เรียนในระดับช้ันท่ีสูงขึ้น และยังท�ำให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีข้ึน
ด้วยการมีกิน มีใช้ไม่ขัดสน และไม่ต้องกู้หน้ียืมเงินมากเกินก�ำลัง
ที่ภายในครอบครัวจะสามารถจ่ายได้ ส่งผลให้ชาวบ้านมีสุขภาพจิตท่ีดี
มีความสุขกับการประกอบอาชีพของตนเองและได้อยู่กับครอบครัว
อยา่ งพรอ้ มหน้า

หมบู่ า้ นตาหลังใน 47

“ทำ� ตามแนวทางที่พ่อสอนไว้
ท�ำน้อย ๆ แต่ทำ� ไดน้ าน ๆ”

คณุ กิม แสงอทุ ยั และคณุ บัวคำ� แสงอทุ ัย
เจ้าของสวนล�ำไยบ้านตาหลังใน ต�ำบลตาหลังใน
อำ� เภอวังนำ้� เยน็ จงั หวัดสระแก้ว

48 “หมบู่ ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพียง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 49

คณุ กิม แสงอทุ ัย และ คุณบวั คำ� แสงอทุ ัย ผูม้ ีรายไดจ้ ากการท�ำสวน
ลำ� ไย 2 ไรก่ วา่ โดยเรม่ิ ต้นในการขายลำ� ไย ในปีแรก มีรายได้อยทู่ ่ปี ระมาณ
200,000 กว่าบาท มีความภูมิใจกับการท�ำปีแรกและประสบผลส�ำเร็จ
ได้ขนาดนี้ โดยแนวคิดการปลูกล�ำไย มาจากคุณบัวค�ำ แสงอุทัย ภรรยา
ที่เป็นคนมาจากภาคเหนือ เห็นว่าพ้ืนท่ีทางภาคเหนือมีการปลูกล�ำไยมาก
และในพื้นท่ีของบ้านตาหลังในเองก็ยังปลูกไม่มากนัก จึงคิดว่าจะปลูก
ผลไม้ท่ีไม่ค่อยมีในพ้ืนที่ เพื่อสร้างรายได้เสริมเพ่ิมอีกช่องทางหน่ึงใน
ครอบครวั จึงปรกึ ษาและตกลงกนั วา่ จะปลูกลำ� ไยในทด่ี นิ ผนื นี้

50 “หมู่บ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

คณุ กมิ แสงอุทัย เลา่ วา่ ในปแี รก ๆ ทต่ี น้ ลำ� ไยเร่มิ ให้ผลผลิต เราเอง
ก็ยังเป็นเกษตรกรมือใหม่ในการปลูกล�ำไยอยู่ จึงยังไม่รู้เทคนิคของการ
ตัดแต่งกิ่ง การดูแล และการเก็บเก่ียวผลผลิตอย่างไรให้เป็นท่ีต้องการ
ของตลาดมากนัก ท�ำให้ล�ำไยในสวนของเรามีราคาไม่ค่อยดีนัก แต่เราก็ไม่
ยอมแพ้ โดยการศึกษาหาความรู้เพ่ิมเติมตลอดเวลา เพ่ือพัฒนาผลผลิต
ของเราใหเ้ ปน็ ทตี่ อ้ งการของตลาดใหไ้ ด้
จากการเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา จากการลองผิดลองถูก และที่ส�ำคัญ
คือลงมือท�ำ ท�ำให้ในปัจจุบัน เรารู้วิธีการในการดูแลต้นล�ำไยให้ออกผลดก
และลูกใหญ่ รู้วิธีการตัดแต่งกิ่งล�ำไยในสวน และรู้วิธีการในการเก็บเกี่ยว
ผลผลิตตามที่ตลาดต้องการ จนท�ำให้สวนในพ้ืนที่ 2 ไร่กว่า ๆ ของเรา
สามารถสร้างรายได้ให้กับครอบครัวได้พออยู่พอกิน และน�ำไปสู่การมีอยู่มี
กินตลอดท้งั ปี

หมบู่ า้ นตาหลังใน 51

52 “หม่บู ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

“หากจะทำ� อะไร เราต้องศกึ ษาให้จรงิ
ถา้ ศึกษาไม่จรงิ ปัญหาก็จะเขา้ ตัวเอง”

กมิ แสงอุทัย
เจ้าของสวนล�ำไยบ้านตาหลงั ใน ต.ตา

หลงั ใน อ.วงั น�้ำเยน็ จ.สระแกว้

หมู่บ้านตาหลงั ใน 53

“เปล่ียนแนวคดิ เปลยี่ นชวี ติ ”

“เราคดิ วา่ จะทำ� อย่างไรใหม้ เี งิน
เขา้ กระเป๋าเราทุกวัน และเพียงพอ
ตอ่ คา่ ใชจ้ ่ายที่จะต้องจ่ายใน
แตล่ ะวนั แตล่ ะเดือน”

แดง เหิงขนุ ทด
เกษตรกรผ้ปู ลูกผักขายสง่ พอ่ คา้

54 “หม่บู า้ นตวั อย่าง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 55

นายแดง เหงิ ขุนทด เกษตรกรผ้ปู ลกู ผกั ขายในบา้ นตาหลงั ใน อำ� เภอ
วังน้�ำเย็น จังหวัดสระแก้ว กล่าวว่า เม่ือก่อนท�ำไร่ท�ำนา เม่ือถึงฤดูกาล
เก็บเกยี่ วแลว้ มาเปรียบเทียบรายรับรายจ่าย แล้วไมค่ ุ้มค่ากับเงนิ ทุนท่ีลงทนุ
ไปในแต่ละปี เนื่องจากสภาพดินท่ีปลูกและสภาวะไม่ธรรมชาติที่บางปี
ก็แล้ง บางปีก็น�้ำเยอะเกินไป ท�ำให้ข้าวได้ผลผลิตดีเท่าท่ีควร จึงเปล่ียนมา
ทำ� สวน จากเดมิ ที่เคยท�ำเป็นอาชพี เสรมิ ปลกู ผกั สวนครัวสง่ พ่อคา้ ปจั จุบนั
หนั มาปลูกพชื ผกั สวนครัวเปน็ อาชพี หลักของครอบครวั โดยแบง่ พื้นท่ใี นการ
ปลูกออกเป็นส่วนๆ ปลูกผักที่หลากหลายชนิดมากขึ้น เพ่ือให้เกิดการ
หมุนเวียนสามารถเก็บผลผลิตได้ตลอดท้ังปี และใช้ปุ๋ยข้ีไก่ร่วมกับปุ๋ยเคมี
บ้างในการบ�ำรุงผลผลิต เพ่ือให้ผลผลิตออกเพียงพอต่อความต้องการของ
พอ่ ค้าทมี่ ารับซ้ือ

56 “หมู่บ้านตวั อยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพียง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 57

จุดเริ่มต้นของการหันมาท�ำสวน จากการเร่ิมต้นปลูกไร่ข้าวโพด
เล้ียงสัตว์เพียงอย่างเดียว พบว่ารายได้หมุนเวียนไม่ทันใช้ เพราะข้าวโพด
มีระยะเวลาในการปลูก 3 เดือน จึงจะสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ ซ่ึงใน
ระยะเวลา 3 เดือน ภายในครอบครัวก็มีภาระค่าใช้จ่ายท่ีจะต้องใช้จ่าย
เป็นประจ�ำ ไม่ว่าจะเป็นค่าอาหาร ส่งลูกเรียน หรือค่าน้�ำมันเชื้อเพลิง
ในการเดนิ ทาง หรือค่าอนื่ ๆทจี่ ะเกดิ ข้ึนในชวี ติ ประจ�ำวนั จงึ เริ่มปรับเปลี่ยน
แนวคิดใหม่ ว่าจะท�ำอย่างไรเราจึงจะมีรายได้เข้ากระเป๋าเราทุกวัน จึงลอง
ปรับมาปลกู พืชท่ี “คนกินทุกวนั ” เชน่ มะละกอ พริก มะเขอื แตงกวา

58 “หมู่บา้ นตวั อยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

และเปดิ รา้ นขายผักเลก็ ๆ หน้าบา้ นของตัวเอง เพ่อื เปน็ รายไดเ้ สรมิ
ในแต่ละวันอีกด้วย ด้วยวิธีคิดท่ีจะอยากจะปรับเปล่ียน ในการปลูกพืชท่ีมี
ความเหมาะสมกับดิน การปรับแนวคิดในการสร้างรายได้ให้มีเงินเข้า
กระเปา๋ ในทกุ วนั กลา่ วไดว้ ่าครอบครวั ของคณุ แดง เหิงขนุ ทด เป็นครัวเรอื น
ตัวอยา่ งท่มี ีรายไดด้ ใี นชุมชนบ้านตาหลงั ใน ก็ว่าได้

หมู่บา้ นตาหลงั ใน 59

“ผกั ทำ� ให้เรายมิ้ ได”้

เราแบ่งที่นามาปลกู ผัก และผักก็สามารถเพ่มิ รายได้
ภายในครวั เรอื น ทำ� ใหเ้ ราลืมตาอ้าปากได้
นางพรศิริ ไทธานี

60 “หมูบ่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วิถพี อเพียง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 61

ในหมู่บ้านตาหลังใน มีอีกหลายครัวเรือนท่ีมีรายได้จากการปลูก
ผักสวนครัวขาย โดยการจัดสรรพื้นท่ีแบ่งพ้ืนที่นาหันมาปลูกผักร่วมด้วย
ท�ำให้มีรายได้ทุกวัน และเพียงพอกับรายจ่ายในแต่ละวัน เช่น นางพรศิริ
ไทธานี แบ่งพื้นท่ีจากทเี่ คยท�ำนามาปลูกถัว่ ฝกั ยาวด้วย จากการปรบั เปลย่ี น
การปลูกข้าวอย่างเดียวมาปลูกถั่วฝักยาวเพื่อขายให้กับพ่อค้าที่มารับซ้ือ
ในตลาดผักของหมบู่ า้ น ทำ� ให้ครอบครวั เรามีรายไดเ้ ข้ากระเป๋าทกุ วัน มเี งิน
ส่งลูกเรียน และยังสามารถซื้อรถจักรยายนต์เพิ่มได้อีกหนึ่งคัน ชีวิตเราก็มี
ความสขุ กบั สิ่งทเี่ ราท�ำ เพราะ “ผกั ทำ� ใหเ้ รายิ้มได”้

62 “หม่บู า้ นตัวอย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

โดยหลังบ้านของนางพรศิริ ไทธานี จะมีบ่อน�้ำที่มีไว้ส�ำหรับใช้ใน
การเกษตรโดยเฉพาะ ถ้าเป็นพื้นที่นาข้าวก็จะใช้วิธีการใช้เคร่ืองสูบน้�ำ
เพอื่ สง่ น�ำ้ ลงไปยังแปลงนาข้าวท่อี ยใู่ กล้และระบายไปยังแปลงอื่น ๆ

ส�ำหรับพ้ืนท่ีปลูกถั่วฝักยาวจะใช้วิธีการ
วางระบบทอ่ นำ้� เพอื่ ใหง้ า่ ยตอ่ การรดนำ�้
และท�ำให้ถั่วสามารถให้ผลผลิตที่เพียง
พอต่อการจ�ำหน่าย โดยใช้หลักการวาง
ท่อใหญ่ตรงกลางร่องและใช้สายยาง
เดินในร่องแถวท่ีปลูกถ่ัว วางสายด�ำ
ยาวให้ท่ัวถึง เท่าน้ีก็สามารถประหยัด
เวลาและทุ่นแรงของเกษตรกรในการ
รดน้ำ� ไปได้เป็นอยา่ งมากทเี ดียว

หมู่บ้านตาหลงั ใน 63

รถจักรยานยนต์คันเก่าจะน�ำไปดัดแปลงให้มีขยายข้าง เพ่ือใช้
ส�ำหรับการขนส่งถั่วฝักยาวไปยังตลาดเพ่ือไปส่งยังพ่อค้าท่ีมารับซื้อท่ีตลาด
กลางของชุมชน นางพรศิริ ไทธานี บอกว่า เม่ือก่อนตอนท่ียังไม่มีเงินซื้อ
รถจักรยานยนต์ ก็จะน�ำถ่ัวฝักยาวใส่บนรถเข็นน้�ำไปส่งหรือบางครั้งพ่อค้า
ก็ขับรถมารับถึงท่ีบ้านเลย และเราก็เก็บหอมรอมริบเงินไว้ โดยมีเป้าหมาย
เพ่ือท่ีจะซื้อรถจักรยานยนต์คันนี้ และรถคันนี้ก็เป็นรถที่ใช้ท�ำมาหากิน
มาโดยตลอด จนทกุ วันนเ้ี รามีรถเพมิ่ อีก 1 คนั ทน่ี ำ� ไวใ้ ช้ส�ำหรบั การเดนิ ทาง
เข้าเมืองเพื่อท�ำธุรกรรมทางราชการหรือท�ำกิจกรรมอ่ืนๆ เช่น ไปซื้อของ
อุปโภค บริโภคทีต่ ลาดวงั น�ำ้ เยน็ เปน็ ต้น

รถคนั ใหม่

ไฉไล
กว่าเดิม

64 “หมบู่ ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพียง”

นั้นก็คือการรักในสิ่งที่ท�ำ และการท�ำบนพื้นฐานของการ
ไม่เบียดเบียนใคร สิ่งที่ได้คืนกลับมาก็คือการท่ีใจเราเป็นสุข เราอยู่บน
ความพอเพียง เรามีที่ดินในการเพาะปลูกก็ถือว่ามีทุนในชีวิตมากกว่าคนท่ี
ไม่มีจะกิน ถือเป็นโชคดีของครอบครัวเราแล้ว ท�ำให้ชีวิตได้มีกิน มีใช้
ไม่ขัดสน และยังได้ส่งให้ลูกหลานได้กินได้ใช้ด้วย ก็ส่งผลให้ครอบครัวเรา
มีความสุขไปด้วย

หมู่บ้านตาหลงั ใน 65

“สาวสวนแตง”

เสร็จจากการเกบ็ เก่ียวนาข้าวเราก็ใชพ้ น้ื ที่นา
มาปลกู แตงไทย แตงโม และแตงอนื่ ๆ
นางสาวนลนิ รตั น์ จิรสรุ ยิ เรอื ง

66 “หมู่บา้ นตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 67

นางสาวนลินรัตน์
จิรสุริยเรือง เกษตรกรผู้
ป รั บ แ น ว คิ ด ก า ร ป ลู ก พื ช
หมนุ เวียน เนือ่ งจากการปลูก
พืชหมุนเวียนในท่ีท�ำกินของ
ตนเอง ท�ำให้สามารถสร้าง
รายได้ให้เกิดข้ึนได้ตลอดปี
โดยที่เราไม่ต้องรอปลูกข้าว
เพียงอย่างเดียว
ในช่วงหลังฤดูกาลเก็บเก่ียวข้าวก็จะเตรียมพื้นท่ีนาไว้ส�ำหรับ
การปลูกแตงไทย แตงโม แตงลาย และพืชชนิดอื่นท่ีตนเองมีเมล็ดพันธุ์
ไว้ เพ่ือเก็บผลผลิตเหล่านั้นไปขายในชุมชนหรือขายยังตลาดกลางบ้าง
หากมีผลผลิตมากพอ และเป็นกิจกรรมเสริมท่ีสามารถสร้างรายได้หลังการ
ท�ำนาได้เปน็ อยา่ งดี

68 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถพี อเพียง”

การปลูกแตงไทย แตงโม
หรือพืชอ่ืนๆ ใช้วิธีการปลูกแบบ
อินทรีย์ เพ่ือเป็นการพักดินจาก
การใช้ปุ๋ยเคมีในช่วงของการ
ท�ำนา วิธีการน้ีจึงท�ำให้แตงไทย
มรี สชาตทิ ่อี ร่อย หอม หวาน

ระยะเวลาในการปลูกและ
เ ก็ บ เ กี่ ย ว ใ ช ้ เ ว ล า ป ร ะ ม า ณ
3 เดือน และหลังเก็บผลแตง
หรือผลผลิตท้งั หมดแล้ว ก็ปลอ่ ย
ให้เถาของแตงแห้งและเป็นปุ๋ย
ในนาข้าว เป็นการได้ประโยชน์
ในการบ�ำรุงดินไปในตัวอีกด้วย
มเี ท่าไหรก่ ไ็ ม่พอขาย

หมู่บ้านตาหลังใน 69

และส่ิงท่ีท�ำให้ผลผลิตสินค้าทางการเกษตรสามารถส่งขายได้
ทุกวัน เนื่องจากมีตลาดกลางในการซ้ือขายสินค้าของเกษตรกรในบ้าน
ตาหลงั ในและเกษตรกรในหมบู่ า้ นใกลเ้ คยี งโดยมพี อ่ คา้ คนกลางมารบั ซอื้ ผกั
และขนส่งเองในพื้นที่ จึงท�ำให้เกษตรกรผู้ปลูกพืชผักสวนครัว ไม่ต้องเสีย
ค่าขนส่งมากนักในการขนผักไปขายเองหรือไปส่งให้กับพ่อค้าคนกลาง
ด้วยตนเอง ซึ่งสามารถลดค่าใช้จ่ายในการเติมน�้ำมันเชื้อเพลิงของเกษตรกร
ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี

70 “หม่บู า้ นตัวอยา่ ง 4 ดี วิถีพอเพียง”

ท้ังนี้ ใช้วิธีการจัดการตลาดโดยคนในชุมชน ซ่ึงในการตกลงซ้ือ
ขายครั้งแรกๆ พ่อค้าคนกลางจะเป็นผู้เดินทางมารับสินค้าด้วยตัวเอง
จากจังหวัดชลบุรี หลังจากมีการติดต่อซ้ือขายพืชผักกันเป็นเวลานาน
พ่อค้าคนกลางมีความไว้ใจคนในชุมชนช่วยในการจดบันทึกน�้ำหนัก จ�ำนวน
สินค้าที่ชาวบ้านน�ำมาขาย พ่อค้าคนกลางจึงให้คนในชุมชนเป็นตัวแทน
ในการรับซือ้ สินคา้ และจัดรถมารบั สินคา้ ในพ้นื ที่

หมบู่ า้ นตาหลงั ใน 71

ตลาดแห่งน้ีต้ังอยู่ใน
พื้นที่ของหมู่ 12 บ้านตาหลัง
พัฒนา ต�ำบลตาหลังใน
อ�ำเภอวังน�้ำเย็น จังหวัด
สระแก้ว ห่างจากบ้านตาหลัง
ใน หมทู่ ี่ 1 เพยี ง 1 กิโลเมตร
เท่านั้น ช่วงเวลาที่ตลาดมี
ผู้ขายผักทยอยมาส่งสินค้า
เพ่ือรอรถจากพ่อค้าคนกลาง จะเป็นช่วงประมาณ 14.00 น. เป็นต้นไป
ซ่ึงในการตรวจสอบสินค้า ชั่งน้�ำหนัก จ่ายเงินค่าสินค้า และขนสินค้า
ข้ึนรถ จะใช้เวลาไม่เกิน 1 ช่ัวโมง เพราะชาวบ้านท่ีมาขายสินค้าของตัวเอง
จะช่วยกนั ขนสนิ ค้าขึน้ รถบรรทกุ ทำ� ใหใ้ ชเ้ วลาไมน่ านนกั

72 “หมบู่ ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพียง”

พืชผักทางการเกษตรที่น�ำมาขายในตลาด ส่วนใหญ่จะเป็นพืชผัก
ท่ีสามารถปลูกได้และให้ผลผลิตได้ตลอดทั้งปี และพืชผักตามฤดูกาล เช่น
มะเขือ ใบโหระพา ใบแมงลัก มะละกอ แตงกวา กระเจี๊ยบเขียว พริกแดง
จนิ ดา พรกิ หนมุ่ ผกั บุ้งจีน สะระแหน่ ฟกั แฟง หวั มันเทศ ฯลฯ

ซึ่งส่ิงเหล่านี้สามารถเป็นตัวบ่งชี้ได้ว่า ชาวบ้านตาหลังในมีรายได้
จากการขายพืชผักหรือสินค้าทางการเกษตร และมีรายได้เข้ากระเป๋าทุกวัน
ซึ่งในครัวเรือนท่ีปลูกผักขายจะพูดเป็นเสียงเดียวกันว่ามีรายได้ท่ีเพียงพอ
กับรายจา่ ย และสามารถจา่ ยหน้ีในครวั เรือนให้ลดลงได้ในแตล่ ะปี

หมบู่ ้านตาหลงั ใน 73

คนในชุมชนบอกว่า หาก
สั ง เ ก ต ดู ใ น ชุ ม ช น จ ะ เ ห็ น
ว่ามี “รถซาเล้ง” หมายถึง
ร ถ จั ก ร ย า น ย น ต ์ ที่ มี ก า ร
ดัดแปลง โดยการต่อขยาย
ออกมาด้านข้าง เพ่ือให้
สามารถบรรทุกของ และ
ส า ม า ร ถ น่ั ง โ ด ย ส า ร ไ ป
ด้วยได้ พบมากในชุมชน เกือบจะทุกหลังคาเรือน เพราะสามารถ
ใช้ประโยชน์ในครอบครัวได้หลายอย่าง เช่น ส่งลูกหลานไปโรงเรียน
ใช้เดินทางไปยังไร่ นา สวน และท่ีส�ำคัญคือ มีไว้เพ่ือขนส่งสินค้าไปขาย
ยังตลาดชมุ ชน เปน็ ต้น

74 “หม่บู ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ พี อเพียง”

“ซาเล้ง”

คันเลก็
ประโยชน์

เยอะ

หม่บู า้ นตาหลงั ใน 75

76 “หม่บู ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

“แบง่ ปนั ” รายไดด้ ี

“เรามรี ายได้ทพี่ ออยูพ่ อกินแล้ว
เรากอ็ ยากแบ่งปนั ให้เพือ่ นบา้ นมีรายได้

เพ่ือใช้จา่ ยในครอบครัวของเขาด้วย”

วีระชัย ไพรตั น์
ประกอบธรุ กิจครอบครวั ทำ� เบเกอรี่ขาย

หมบู่ ้านตาหลงั ใน 77

นอกจากการท�ำเกษตรปลูกพืชผักแล้ว ในบ้านตาหลังในยังมีอาชีพ
อน่ื ๆ ท่ีสามารถสร้างรายได้ให้ครวั เรือนในหมบู่ า้ น นอกจากการสรา้ งรายได้
ในครอบครัวแล้ว ยังสามารถแบ่งปันเพื่อนบ้านให้มีรายได้ และได้ท�ำงาน
ใกล้บา้ น ไดด้ ูแลคนในครอบครัวไปพร้อมกัน
ภายในครัวเรือน ประกอบธุรกิจท�ำเบเกอร์ร่ีจ�ำหน่ายตามตลาด
ในอ�ำเภอวังน�้ำเย็น โดยจะท�ำขนมสดใหม่ทุกวัน เพื่อน�ำไปวางจ�ำหน่าย
ตามท้องตลาดเปน็ ประจำ� ทุกวัน
วีระชัย ไพรัตน์ เล่าว่า “เราท�ำขนมทุกวันในจ�ำนวนท่ีเยอะ เพื่อให้
เพียงพอต่อการขายในแต่ละวัน ล�ำพังเฉพาะคนในครอบครัวช่วยกันท�ำ
กำ� ลังการผลติ ไมพ่ อ เราคดิ วา่ อยากมผี ู้ช่วยเพมิ่ เรานกึ ถงึ คนที่ยงั ไม่มงี านทำ�
ในชุมชนและมีคนเฒ่าคนแก่ท่ีต้องดูแล ไม่สามารถเดินทางไปท�ำงาน
ไกลบ้านได้ จึงชวนเขาเข้ามาช่วยท�ำขนม และให้ค่าตอบแทนเป็นรายวัน
และแนวคิดนี้ ก็เป็นส่ิงท่ีท�ำให้ได้อยู่ใกล้ครอบครัวและได้ดูแลคนใน
ครอบครวั ของเขาดว้ ย”

78 “หมบู่ ้านตัวอยา่ ง 4 ดี วถิ ีพอเพียง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 79

ท�ำบญั ชคี วบคุม รายรับ-รายจ่าย

นอกจากการประกอบอาชีพหลักและการปลูกพืชเศรษฐกิจที่ท�ำให้
มีรายได้ในครอบครัวแล้ว อีกสิ่งหน่ึงท่ีช่วยให้คนในชุมชนมีรายรับรายจ่าย
ท่ีพออยู่พอกิน คือ การจดบันทึกรายรับ-รายจ่าย ของครัวเรือน เป็นการ
ช่วยให้ทราบว่าในแต่ละวันมีการใช้จ่ายอะไรไปบ้าง และในแต่ละวันมี
รายได้มาจากที่ไหนบ้าง และในแต่ละเดือนจะต้องมาสรุปว่าครัวเรือน
ใชจ้ า่ ยกับเร่อื งใดมากทส่ี ุด

80 “หมบู่ า้ นตวั อย่าง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”

การท�ำบัญชีรายรับ-รายจ่าย
จะมีหน่วยงาน เช่น พัฒนาชุมชน
อ�ำเภอเข้ามาช่วยอบรมให้ความรู้
ในเรอ่ื งการทำ� บญั ชรี ายรบั -รายจา่ ย
การแยกหมวดประเภทรายการ
ต่าง ๆ ให้คนในชุมชนสามารถ
ลงรายละเอียดรายการได้อย่าง
ถูกต้อง และเห็นว่ารายการค่า
ใช้จ่ายใดท่ีส้ินเปลืองในแต่ละวัน ช่วยให้เกิดความตระหนักและน�ำไปสู่
การลดภาระรายจ่ายทส่ี ้นิ เปลอื งเหลา่ น้นั ท้งิ ไป

หมู่บา้ นตาหลังใน 81

สง่ิ แวดลอ้ มดี

เริม่ ที่บา้ นของเรา

82 “หม่บู า้ นตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพียง”

หมู่บ้านตาหลงั ใน 83

ชาวบ้านตาหลังในจะดูแลความสะอาด และประดับตกแต่งหน้าบ้าน
ตนเองให้สวยงามด้วยไม้ดอกไม้ประดับ นอกจากความสวยงามแล้ว
การจัดสรรพ้ืนที่ในบริเวณบ้านของตนเองก็มีส่วนส�ำคัญที่จะช่วยส่งเสริม
ใหม้ ีส่งิ แวดล้อมที่ดีของชมุ ชน
นอกจากการจัดสรรพื้นท่ีในบริเวณบ้านแล้ว กิจกรรมในบ้าน
ตาหลังในท่ีช่วยส่งเสริมให้มีสิ่งแวดล้อมที่ดี เช่น กิจกรรมรณรงค์ท�ำความ
สะอาดหมู่บ้าน เพ่ือท�ำให้หมู่บ้านดูสะอาด สวยงาม โดยก�ำนัน และคณะ
กรรมการหมู่บ้านจะประกาศเสียงตามสายในหมู่บ้าน เพ่ือนัดจัดกิจกรรม

84 “หมบู่ ้านตวั อย่าง 4 ดี วิถพี อเพยี ง”

ร่วมกับคนในชุมชน และขอความร่วมมือกับประชาชนในหมู่บ้านในการ
ทำ� ความสะอาดภายในบริเวณบ้านของตัวเองกอ่ น
ท้ังน้ีการจัดกิจกรรมดังกล่าว ยังเป็นการช่วยลดแหล่งเพาะพันธุ์
ยุงลาย หรือท่ีอยู่อาศัยของสัตว์ที่จะเป็นพาหะน�ำโรคต่างๆ ในหมู่บ้าน
อีกด้วย ดังน้ันการจัดกิจกรรมท�ำความสะอาดหมู่บ้านก็จะจัดขึ้นอยู่
เร่ือยๆ และได้รับความร่วมมือจากประชาชนในหมู่บ้านในการร่วมแรง
ร่วมใจทำ� กจิ กรรมด้วยความเตม็ ใจ

หมูบ่ า้ นตาหลงั ใน 85

ตัวอย่างเช่น การจัดระเบียบหน้าบ้านตัวเอง ให้ดูสะอาด นอกจาก
ความสะอาดแล้วชาวบ้านตาหลังในยังเลือกท่ีจะปลูกผักสวนครัวไว้ที่หน้า
บา้ น เชน่ ตน้ หอม กระเพา มะเขอื ตะไคร้ หรอื ไม้พุ่ม ไม้ผลอน่ื ๆ ที่สามารถ
ใชต้ ้นตกแต่งหน้าบ้านได้

86 “หมูบ่ า้ นตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพียง”

ส�ำหรับคนท่ีมีพ้ืนที่บริเวณบ้านน้อย ก็จะใช้วิธีการประดับตกแต่งบ้าน
เรือนด้วยพืช ผัก บริเวณหน้าบ้านของตนเอง แต่ส�ำหรับคนท่ีมีพ้ืนที่บ้าน
อยู่ในที่นาหรือท่ีสวน ที่มีบริเวณพ้ืนท่ีหลายไร่ พร้อมกับท�ำการเกษตรด้วย
ก็จะต้องดูแลและจัดสรรพ้ืนที่ให้เกิดประโยชน์ได้สูงสุด และที่ส�ำคัญ
จะต้องสะอาด ไม่เป็นแหล่งเพาะพันธุ์เช้ือโรคต่างๆ หรือไม่เป็นท่ีอยู่อาศัย
ของสัตว์ดุร้ายหรือสัตว์มีพิษ เช่น บ้านคุณประสาน สีลาธร บ้านตัวอย่าง
ในการจัดบริเวณบ้านให้น่าอยู่ โดยพ้ืนท่ีข้างหลังบ้านเป็นไร่อ้อยกว่า 5 ไร่
ใชแ้ นวคิดที่ว่า“ในบ้านรกอะไรกไ็ ม่สู้รกของกิน”หมายถงึ ปลูกพชื ทีส่ ามารถ
รบั ประทานได้ ถงึ แม้วา่ จะรกแตก่ ร็ กไปดว้ ยพชื ท่สี ามารถกินได้

หมบู่ ้านตาหลังใน 87

88 “หม่บู ้านตวั อย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

บ้านสิง่ แวดล้อมดีตัวอย่าง
“ในบ้านรกอะไร ไม่สู้รกของกิน”

จดั สวนในบา้ นดว้ ยการปลกู พชื ผักท่กี นิ ได้
ประสาน สลี าธร

บ้านตาหลงั ใน ต.ตาหลังใน อ.วงั น้�ำเย็น จ.สระแก้ว

หมบู่ ้านตาหลังใน 89

บริเวณรอบๆ บ้านของคุณประสานจะปลูกผักที่เป็นสมุนไพรไว้
รับประทานเองในครอบครัว ถ้าเหลือก็แบ่งปันให้กับเพ่ือนบ้านได้ ซึ่ง
ประกอบดว้ ย ไพร ข่า ตะไคร้ ขิง ขมน้ิ เป็นต้น

90 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ ีพอเพยี ง”

นอกจากนนั้ ยังมีแนวคดิ ในการจดั บ้านให้เปน็ ทีท่ �ำงาน และในอนาคต
มีแนวคิดอยากให้บ้านเป็นโฮมสเตย์ส�ำหรับให้คนมาพักผ่อนหย่อนใจ
ในบรรยากาศแบบสบาย ๆ และไว้ให้ตัวเองได้พักผ่อน เป็นพ้ืนท่ีส�ำหรับ
การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้กับคนภายในและนอก
ชุมชนทส่ี นใจ

หมูบ่ า้ นตาหลังใน 91

บรหิ ารจดั การดี “ส่ิงแวดล้อมด”ี

นางสาวกฤษณา สอนเหล็ก
ผู้ท่ีท้ิงชีวิตจากการเป็นแรงงาน
ในเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพมหานคร
เพ่ือกลับมาท�ำการเกษตรในพื้นท่ี
ของตนเอง จุดเปล่ียนของชีวิต
เร่ิมจากการรู้สึกเบ่ือการใช้ชีวิต
ท่ีวุ่นวาย และต้องด้ินรนในเมือง
ท่ีมีมลพิษเยอะ เราก็เลยคิดว่า “เราจะหาเงินเยอะ ๆ ไปเพ่ือที่จะเก็บไว้
รักษาตัวเองหรือท้ังที่เราเองก็มีพ้ืนที่ในการท�ำนา ท�ำไร่ ท�ำการเกษตรได้”
จึงตัดสินใจกลับมาพัฒนาพื้นที่ท่ีบ้านของตนเอง โดยเริ่มจากการจัดสรร
พื้นท่ีของตัวเอง วางแผนในการปลูกพืชเศรษฐกิจในระยะยาว และปลูกพืช
ชนิดต่าง ๆ ท้ังไม้ผลและผักในพ้ืนที่ เพ่ือให้มีทั้งผักและไม้ผลท่ีสามารถ
เก็บไปรบั ประทาน และสามารถน�ำไปขายได้ในอนาคต

92 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วถิ พี อเพยี ง”