ตามรอยเจ้าฟ้านักอ่าน

เฉลิมพระเกยี รติ
สมเดจ็ พระกนิษฐาธริ าชเจ้า กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา
เจา้ ฟ้ามหาจกั รีสริ นิ ธร มหาวชิราลงกรณวรราชภกั ดี สริ กิ จิ กา

รณิ ีพีรยพัฒน รัฐสมี าคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี

โดย
หอ้ งสมุดประชาชนอาเภอลบั แล
กศน.อาเภอลับแล สนง.กศน.จังหวัดอตุ รดติ ถ์

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
เสดจ็ พระราชสมภพเม่ือวนั เสารท์ ี่ 2 เมษายน พ.ศ. 2498 ณ พระทีน่ ั่งอัมพรสถาน พระราชวัง
ดุสิต เป็นสมเด็จพระเจ้าลูกเธอองค์ที่ 3 ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
บรมนาถบพิตร และสมเดจ็ พระนางเจ้าสริ กิ ิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ ในรัชกาลที่ 9 และได้รับถวาย
นามจากสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้า
สิรินธรเทพรัตนสุดา กิติวัฒนาดุลโสภาคย์ พร้อมทั้งประทานคาแปลว่า นางแก้ว อันหมายถึง
หญิงผู้ประเสรฐิ และมพี ระนามที่ช้าราชบรพิ ารเรียกทว่ั ไปว่า ทูลกระหมอ่ มนอ้ ย

พระองค์ทรงเริ่มเข้ารับการศึกษาระดับอนุบาลที่โรงเรียนจิตลดา ภายในพระตาหนัก
จิตลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต เม่ือ พ.ศ.2501 จนถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย ในพ.ศ.2515
ทรงสอบไลจ่ บช้ันมัธยมศึกษาตอนปลาย ในแผนกศิลปะด้วยคะแนนสูงสุกของประเทศ จากน้ัน
พระองค์ทรงสอบเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา ณ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย ถือเป็นสมเด็จเจ้าฟ้าพระองค์แรกท่ีทรงเข้าศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาในประเทศ
จนกระทัง่ พ.ศ. 2520 พระองค์ทรงสาเร็จการศึกษา ได้รับปริญญาอักษรศาสตร์บัณฑิต สาขา
ประวตั ศิ าสตร์ เกียรตินยิ มอันดบั หนึ่ง เหรยี ญทอง ด้วยคะแนนเฉล่ยี 3.98

ห้องสมดุ ประชาชน กศน.อาเภอลบั แล

สมเด็จพระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทรงบาเพ็ญ
พระองค์ให้เป็นประโยชน์แก่ชาติบ้านเมือง โดยเสด็จพระราชดาเนินไปทรงเยี่ยมเยียนราษฎร
ในภูมภิ าคต่างๆ อยู่เสมอ และทรงช่วยเหลือกจิ การโครงการตามพระราชดาริทุกโครงการ พร้อม
ทรงรับพระบรมราโชบายมาทรงดาเนนิ การสนองพระเดชพระคุณ พระบาทสมเด็จพระปรมินทร
มหาภูมพิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร ในด้านตา่ งๆ

นอกจากพระราชกรณียกิจหลากสาขา สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระปรีชาสามารถทางด้านอักษรศาสตร์เป็นท่ีประจักษ์
พระองค์ทรงประพนั ธ์และแปลหนังสอื มากมาย รวมท้ังหนังสือสาหรับเด็กและเยาวชน โดยทรง
ใช้พระนามแฝงหลายชื่อ อาทิ แว่นแก้ว ท่ีทรงใช้เมื่อ พ.ศ. 2521 ในหนังสือพระราชนิพนธ์
สาหรบั เดก็ ไดแ้ ก่ แกว้ จอมซน แก้วจอมแกน่ และขบวนการนกกางเขน

วันที่ 22 กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. 2548 คณะรัฐมนตรมี มี ตเิ หน็ ชอบกาหนดให้วันที่ 2 เมษายน
ของทุกปี ซ่ึงตรงกับวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จ
พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราช กุมารี เป็นวันหนังสือเด็กแห่งชาติตาม ที่
กระทรวงศึกษาธิการเสนอ โดยใน พ.ศ. 2548 นับเป็นปีมหามงคลที่ทรงมีพระชนมายุ 50
พรรษา กระทรวงศึกษาธิการจึงเห็นสมควรน้อมเกล้าฯ ถวายพระเกียรติ เพื่อราลึกในพระมหา
กรุณาธิคุณท่ีทรงส่งเสริมการอ่าน และทรงประพันธ์บทพระราชนิพนธ์สาหรับเด็กและเยาวชน
มาแตค่ ร้งั ทรงพระเยาว์

ห้องสมดุ ประชาชน กศน.อาเภอลบั แล

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณา
โปรดเกลา้ ฯ สถาปนาพระอิสรยิ ยศและพระอสิ รยิ ศกั ด์ิใหส้ งู ข้ึนใหท้ รงรบั พระราชบัญชาและสัปต
ปฎลเศวตฉัตร (เศวตฉัตร 7 ช้ัน) พร้อมท้ังเฉลิมพระนามตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏว่า
สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า เจา้ ฟ้ามหาจักรีสริ ินธร รฐั สีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี
เมอื่ วันที่ 5 ธนั วาคม พ.ศ. 2520

ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้า
เจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เฉลิมพระนามาภิไธยตามท่ีจารึก
ในพระสพุ รรณบัฏว่า สมเด็จพระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหา
จักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยาม
บรมราชกุมารี

ห้องสมุดประชาชน กศน.อาเภอลับแล

สมเด็จพระกนิษฐาธริ าชเจา้ กบั ดนตรีไทย

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระ
ราชนิพนธ์ไว้ในหนังสือมณีพลอยร้อยแสง ซ่ึงธนาคารไทยพาณิชย์ จากัด ได้จัดพิมพ์ขึ้นเมื่อ
พ.ศ.๒๕๓๓ เก่ยี วกบั เรอื่ ง "เหตุใดข้าพเจ้าจึงชอบดนตรีไทย" ว่าการที่พระองค์ได้ยินเสียงดนตรี
มาตง้ั แตป่ ระสตู ิน้นั พระองค์ทรงตรัสวา่ ในระยะต้นๆ ก็ไม่ได้สนใจมากนัก ทรงมีความรู้สึกอยาก
เล่นเพียงนิดหน่อย แต่เมื่อได้เห็นและได้ฟังอย่างตั้งใจแล้วจึงได้รู้แจ้งว่าเพลงไทยน้ัน มีความ
ไพเราะและสนุก คนไทยจานวนมากเห็นวา่ เพลงไทยเปน็ เพลงท่ีฟังแล้วน่าเบื่อ หรือไม่รู้เรื่อง แต่
พระองค์ได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่าถ้ามีความใส่ใจที่จะศึกษาจริงๆ แล้วจะเข้าถึงความไพเราะ
สนุกสนาน ก่อนทรงเรียนดนตรีไทยพระองค์ยังไม่ทรงรู้จักเคร่ืองดนตรีไทยด้วยซ้าไป เพียงแต่
ทรงรู้จักทานองเพลงไทยง่ายๆ ท่ีคุ้นหูเท่านั้นแต่ ปัจจุบันพระองค์เป็นผู้ที่ทรงรอบรู้ท้ังทางด้าน
วิชาการดา้ นดนตรี และทรงพระปรีชาสามารถในการบรรเลงเครื่องดนตรีไทยได้หลายชนิดรวม
ไปถงึ การขับรอ้ งและพระราชนิพนธ์บทรอ้ งไวห้ ลายเพลงดว้ ย

ห้องสมดุ ประชาชน กศน.อาเภอลบั แล

สมเด็จพระกนษิ ฐาธิราชเจ้ากบั หอ้ งสมุดสาหรับชาวตลาด

ห้องสมุดสาหรับชาวตลาด ตามพระราชดาริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี อันมีท่ีมาจากเม่ือคร้ังท่ีพระองค์ทรงเสด็จเป็นการส่วน
พระองค์ยังตลาดสดเทศบาล 2 จงั หวัดอทุ ัยธานี ครั้งน้ันได้มีพระราชปฏิสันถารกับผู้ค้ารายหน่ึง
ที่กาลังถือหนังสืออ่านในขณะท่ีเฝ้าของขายรอลูกค้าว่า “ชอบอ่านหนังสือหรือ” ผู้ค้าทูลว่า
“ชอบอา่ นหนงั สอื ” จึงทรงมกี ระแสรับสง่ั กบั คณะผู้บรหิ ารระดับสูงของกระทรวงศึกษาธิการ ว่า
ควรจดั ใหม้ ีห้องสมุดเคลอ่ื นทสี่ าหรับชาวตลาดซ่งึ ตอ่ มากระทรวงศึกษาธิการ ได้มอบนโยบายให้
สานกั งาน กศน.เปน็ ผขู้ ับเคล่ือนโครงการดังกลา่ ว โดยมเี ป้าหมายให้ประชาชน ชุมชนชาวตลาด
ได้รับบริการส่งเสริมการอ่านอย่างทั่วถึง โดยเฉพาะการเสริมสร้างนิสัยให้คนไทยรักการอ่าน
สง่ เสริมและสร้างวัฒนธรรมการอา่ นของคนไทยใหม้ ากขน้ึ หอ้ งสมุดเคลอื่ นที่สาหรับชาวตลาด
ตามพระราชดารสิ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเน้นหลักการมีส่วนร่วม
จากทุกภาคส่วน มเี ป้าหมายให้ชุมชนชาวตลาด ไดม้ ีหนังสืออ่านเป็นประจา สรา้ งวัฒนธรรมการ
อ่าน และทรงเล็งเห็นช่องทางในการพัฒนาอาชีพสู่การมีคุณภาพชีวิตท่ีดีขึ้น ได้มอบหมายให้
กระทรวงศึกษาธิการ โดยสานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
(กศน.)จัดหามุมใดมุมหนึ่งในตลาดจัดเป็นห้องสมุดประชาชนสาหรับชาวตลาด จุดเด่นสาคัญ
ของห้องสมุดสาหรับชาวตลาดก็คือ ในเร่ืองของความร่วมมือ ซ่ึงเป็นจุดหน่ึงท่ีเป็นเสน่ห์ของ
ห้องสมุดประชาชนชาวตลาดก็คือให้เจ้าของตลาด ผู้นาชุมชนหรือ และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องใน
การบริหารจัดการในตลาดได้มีส่วนร่วมในการจัดห้องสมุดชาวตลาด โดยช่วยกันจัดสถานที่
จดั หาสื่ออุปกรณ์ ซึง่ ชุมชนทีอ่ ยูร่ อบบริเวณตลาดก็ได้มารับบริการ ซึง่ เป็นประโยชน์อย่างมากใน
เรื่องของข้อมูลข่าวสาร ความรู้ ท่ีเก่ียวข้องกับการประกอบอาชีพ และเรื่องของบ้านเมือง
สามารถไปพัฒนาคณุ ภาพชีวิตของพวกเขาได้"

ห้องสมุดประชาชน กศน.อาเภอลบั แล

พระราชกรณียกจิ พน้ื ทจ่ี ังหวัดอตุ รดติ ถ์

วันที่ 3 กมุ ภาพนั ธ์ 2559

เวลา 08.37 น. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดาเนิน
ทรงเปิดวิทยาลัยการอาชีพฟากท่า อาเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์ ซ่ึงสานักงาน
คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษาจดั สร้างขึ้นเพอ่ื เฉลมิ พระเกยี รตใิ นโอกาสทรงเจริญพระชนมายุ
ครบ 60 พรรษา และเพ่ือสนองพระราชดารใิ นการสง่ เสรมิ การศึกษาสายอาชีพให้แก่เยาวชน
ท่ีจบจากโรงเรียนบ้านบ่อเบี้ย และพ้ืนท่ีใกล้เคียง เป็นการขยายโอกาสทางการศึกษาให้
ครอบคลมุ ในพน้ื ที่หา่ งไกล มีเขตการบริการ 3 อาเภอ คือ น้าปาด ฟากท่า บ้านโคก เปิดการ
เรียนการสอนมาตัง้ แต่ปี 2555 ในหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ หรือ ปวช.3 สาขาวิชา
ได้แก่ ช่างยนต์ คอมพิวเตอร์ธุรกิจ และเกษตรกรรม รวมถึงหลักสูตรระยะสั้นสาหรับ
ประชาชน มนี กั เรยี น 142 คน เดมิ ใช้อาคารเรียนชั่วคราว และในปีการศึกษา 2559 จะใช้
อาคารเรยี นหลังใหมท่ สี่ ร้างแลว้ เสร็จเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 4 ช้ัน และมีแผนการรับ
นกั เรยี น นักศกึ ษา 8 สาขาวิชา จานวน 300 คน รวมทั้งจัดฝึกอบรมวิชาชีพระยะส้ันให้แก่
ประชาชนปลี ะ 500 คน นอกจากนี้ ยังรว่ มกับวิทยาลัยราชสุดาพัฒนาภาษามือให้เหมาะสม
สอดคล้องกบั การจดั การเรียนการสอนสาขาการอาชีพให้แก่เยาวชนท่ีมีความบกพร่องในด้าน
ต่างๆ โดยเฉพาะก้านการได้ยิน และยังได้จัดทาหลักสูตรการสร้าง ซ่อมเครื่องดนตรีไทยตาม
พระราชดาริ เพอื่ อนุรกั ษง์ านดา้ นหัตถศลิ ป วจิ ติ ศลิ ป และเคร่ืองดนตรไี ทยทุกประเภท

หอ้ งสมุดประชาชน กศน.อาเภอลับแล

วนั ที่ 3 กมุ ภาพนั ธ์ 2559

เสด็จพระราชดาเนินไปทรงเปิด “ห้องสมุดประชาชนเฉลิมราชกุมารี อาเภอเมือง จังหวัด
อตุ รดติ ถ”์ แห่งท่ี 93 ซึ่งองค์การบริหารส่วนจังหวัดอุตรดิตถ์ ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ เอกชน
และประชาชน จัดสร้างข้ึนบนท่ีดิน 2 ไร่ ซ่ึงได้รับความอนุเคราะห์จากพระครูเกษมธรรมาลัง
การ เจา้ อาวาสวัดหมอนไม้ และเจา้ คณะอาเภอเมืองอุตรดติ ถ์ โดยเป็นท่ดี นิ ธรณีสงฆ์บริเวณหน้า
วัดหมอนไม้ ซ่ึงจัดสร้างขึ้นในปี 2553 และเปิดให้บริการอย่างไม่เป็นทางการตั้งแต่ปี 2555
เพ่ือส่งเสริมการเรียนรู้ตามอัธยาศัยแก่เยาวชน นักเรียน นักศึกษา พระภิกษุ สามเณร และ
ประชาชน โดยจดั หมวดหมูห่ นงั สอื ตามระบบทศนิยมดิวอี้ ชั้นล่างแบ่งเป็นมุมบริการต่างๆ อาทิ
พ้ืนทสี่ าหรับการอ่าน ซึง่ ใหบ้ ริการหนังสอื ท่ีหลากหลาย หนังสือหายาก และหนังสือที่เป็นท่ีนิยม
ของนกั อา่ น, มุมคอมพวิ เตอร์ ส่งเสรมิ การเรยี นรูจ้ ากเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และมุมเด็ก เน้นส่ือ
การเรียนรู้หลากหลายเพ่ือส่งเสริมพื้นฐานนิสัยรักการอ่านในเด็ก ส่วนช้ันบน แบ่งเป็น 4 ห้อง
อาทิ ห้องวีรบุรุษลุ่มน้าน่าน แสดงประวัติของพระยาพิชัยดาบหัก ที่มีวีรกรรมรบชนะศึกจาก
เมืองที่มารุกราน ณ เมืองพิชัย จนดาบข้างหนึ่งหัก และเร่ืองราวในอดีตของจังหวัดฯ ,
ห้องเขตขาม 3 วัฒนธรรม จัดแสดงความสัมพันธ์ของ 3 วัฒนธรรมในจังหวัดฯ ผ่านผ้าซิ่น
พื้นเมือง ได้แก่ วัฒนธรรมสยาม วัฒนธรรมล้านนา และวัฒนธรรมล้านช้าง รวมถึงห้อง
ทิพยพุทธอุตรดติ ถ์ จดั แสดงนิทรรศการพระพุทธรูปทช่ี าวอตุ รดติ ถ์เคารพศรทั ธา

หอ้ งสมดุ ประชาชน กศน.อาเภอลับแล

บรรณานกุ รม

https://www.025798899.com/news/1823
https://gnews.apps.go.th/news?news=38394

http://www.liekr.com/post_161127.html
https://sites.google.com/site/kingedfgfsdgi8jhmhfgweg/home/phra-rach-

prawati-smdec-phra-theph-ratn-rach-suda
https://www.ut24hrs.com/1618?fbclid=IwAR1vI5dGuHQVWu7ISDP-

v5KRjfsQCOOKEZrQMhVHxjagJ0BhSLugc0dPkoE

ห้องสมดุ ประชาชน กศน.อาเภอลับแล