ชุดที่ 4 การดำรงชีวิตของพืช

แบบประเมนิ ตนเองหลงั เรยี น

คำช้ีแจง : ให้นักเรยี นเลือกคำตอบที่ถูกตอ้ งทสี่ ดุ เพียงคำตอบเดยี ว ใชเ้ วลา 20 นาที
1. จากภาพ เขยี น O ล้อมรอบคำวา่ “ใช่” หรอื “ไม่ใช”่ ในแตล่ ะขอ้ ความท่ีเกี่ยวข้องกบั การสืบพันธุ์แบบอาศยั
เพศของพชื ดอก ถ้าไม่ใชใ่ ห้แก้ไขให้ถูกตอ้ ง

ขอ้ ความ ใช่ หรอื ไม่ใช่

ส่วนทเ่ี กยี่ วขอ้ งกับการสรา้ งเซลลส์ ืบพันธเ์ุ พศผู้ คือ ส่วน A ใช่ ไม่ใช่

สว่ นทีเ่ กี่ยวขอ้ งกับการสรา้ งเซลล์สืบพนั ธุ์เพศเมยี คอื ส่วน B ใช่ ไม่ใช่

การปฏิสนธเิ กิดข้ึนทีส่ ่วน C ใช่ ไมใ่ ช่

หลงั จากเกดิ การปฏิสนธิ ส่วน D จะพัฒนาไปเปน็ เมล็ด ใช่ ไม่ใช่

ถ้าต้องการถา่ ยเรณูใหก้ ับพชื ชนิดน้ี ต้องนำเรณูจากสว่ น A ไปวางบนส่วน B ใช่ ไม่ใช่

2. การสบื พนั ธ์แุ บบอาศัยเพศของพืชดอกมขี ้ันตอนเรยี งตามลำดับอย่างไร

ก. การเกดิ เมล็ด การถา่ ยเรณู การปฏสิ นธิ ข. การถ่ายเรณู การปฏิสนธิ การเกดิ เมลด็

ค. การปฏิสนธิ การถ่ายเรณู การเกดิ เมลด็ ง. การถา่ ยเรณู การเกิดเมล็ด การปฏิสนธิ

3. ในการทดลองเพื่อศึกษาการเกิดเมล็ดโดยแบ่งพืชชนิดเดียวกันออกเป็น 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่มปลูกห่างกัน

ทดลองโดยเด็ดส่วนประกอบบางส่วนของดอกออกไปแต่บางส่วนยังคงไว้ ดังตาราง จากนั้นปล่อยให้เกิดการ

ผสมพันธ์ตุ ามธรรมชาติ

กลมุ่ กลีบเล้ยี ง กลีบดอก เกสรเพศผู้ เกสรเพศเมยี

1√ √ × √

2√ √ × ×

3× × √ ×

4× × √ √

เครอ่ื งหมาย √ แสดงสว่ นประกอบที่ยังคงอยู่

เครอ่ื งหมาย × แสดงส่วนประกอบท่ีถกู เดด็ ออกไป
ขอ้ ความใดไมถ่ ูกตอ้ ง

ก. พชื กลุ่มที่ 1 ตดิ ผล เพราะเกดิ การถ่ายเรณูมาจากดอกของพชื กลุ่มอ่นื
ข. พืชกลมุ่ ที่ 2 ไม่ติดผล เพราะไมม่ กี ลีบดอกดึงดูดแมลงจึงไมม่ กี ารถา่ ยเรณู
ค. พชื กลุ่มท่ี 3 ไม่ตดิ ผล เพราะไม่มีรังไข่ จงึ ไม่เกดิ การปฏิสนธิ
ง. กลุ่มที่ 4 ติดผล เพราะเกดิ การถา่ ยเรณูไดจ้ ากอับเรณใู นดอกเดยี วกัน

42

อา่ นขอ้ ความแลว้ ตอบคำถามขอ้ 4-5
บวั หลวงเปน็ พืชน้ำทีม่ ีประโยชน์หลายอยา่ ง ท้งั เพ่ือเปน็ ไมป้ ระดับ และเพือ่ นำส่วนต่าง ๆ มาใช้

ประโยชน์ เช่น นำไหลและเหง้ามาเป็นอาหาร ใชใ้ บในการห่ออาหาร รวมทงั้ ยังมกี ารนำดีบวั หรือตน้ ออ่ นใน
เมลด็ มาทำเปน็ ส่วนผสมของยาโบราณอกี ด้วย

ดีบัว
ใบเล้ยี ง

4. จากภาพ ข้อใดกล่าวถูกตอ้ ง

ก. ดีบัวเปน็ ส่วนหน่งึ ของเอ็มบริโอ ข. ดีบวั เปลี่ยนแปลงมาจากผนงั ออวุล

ค. ดบี ัวเป็นแหล่งอาหารขณะเมล็ดงอก

ง. ดีบวั เป็นสว่ นที่จะงอกออกมาจากเมลด็ เปน็ อบั ดับแรก

5. จากภาพ เขยี น O ล้อมรอบคำว่า “ใช่” หรอื “ไมใ่ ช่” ในแตล่ ะขอ้ ความทเ่ี กีย่ วขอ้ งกับบัวหลวง ถ้าไมใ่ ช่ให้

แก้ไขใหถ้ กู ต้อง

ข้อความ ใช่ หรือ ไม่ใช่
ไหลเปน็ สว่ นของรากบัว ใช่ ไม่ใช่
บวั ใชไ้ หลในการสืบพันธุแ์ บบไมอ่ าศยั เพศ ใช่ ไมใ่ ช่
เมล็ดบวั สามารถกระจายไปได้โดยน้ำ ใช่ ไม่ใช่

6. เมลด็ พชื ชนิดหนง่ึ สามารถงอกไดด้ ที ี่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส เม่อื นำเมล็ดพชื ชนิดนใ้ี ส่ในหลอดทดลองดัง
ภาพเมล็ดในหลอดใดมโี อกาสงอกได้

43

ก. หลอด A และ D ข. หลอด B และ C
ค. หลอด B และ D ง. หลอด C และ E

ข้อความต่อไปน้ใี ช้ตอบคำถามข้อ 7 และ 8
“เนื้อและน้ำมะพร้าว เปน็ อาหารสะสมในเมล็ด ซ่ึงต้นอ่อนของมะพรา้ วจะใชเ้ ป็นแหลง่ อาหารในขณะ

งอก แต่มะพรา้ วบางผลมีเนอ้ื และน้ำแตกต่างจากมะพรา้ วทวั่ ไปโดยมเี นือ้ ฟู หนาน่มุ มีน้ำข้นเหนียว เรยี กวา่
มะพร้าวกะทิ ทำให้ต้นออ่ นของมะพร้าวกะทไิ มส่ ามารถใชเ้ นือ้ ของมะพรา้ วกะทเิ ป็นแหล่งอาหารสำหรับการ
เจริญเตบิ โตได้ ในธรรมชาติจงึ ไมม่ ตี ้นมะพร้าวท่ีเจรญิ จากเมลด็ ของมะพร้าวกะท”ิ

7. น้ำและเนือ้ ของมะพรา้ ว คือส่วนประกอบใดของเมล็ด

ก. เอ็มบรโิ อ ข. รากแรกเกดิ ค. เอนโดสเปริ ม์ ง. เปลือกห้มุ เมล็ด
ค. เพาะเมล็ด ง. เพาะเล้ียงเน้ือเยือ่
8. ถ้าต้องการขยายพันธมุ์ ะพรา้ วกะทิ ควรใช้วธิ ีใด

ก. ปกั ชำ ข. ตอนกงิ่

ภาพตอ่ ไปนใี้ ชต้ อบคำถามขอ้ 9 – 10

9. จากภาพ และข้อมูลตอ่ ไปนี้ ขอ้ ใดถกู ตอ้ ง
1. สงิ่ ที่พชื ใช้ในการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง คอื A และ D

2. ผลผลติ ทไ่ี ดจ้ ากการสงั เคราะหด์ ว้ ยแสง คอื B และ C
3. พืชลำเลยี ง C ผา่ นไซเล็ม
4. พืชลำเลียง D ผ่านโฟลเอ็ม

44

ก. ข้อ 1 และ 2 ข. ขอ้ 1 และ 3 ค. ข้อ 2 และ 3 ง. ข้อ 3 และ 4

10. A B C D คอื อะไร ตามลำดับ

ก. น้ำตาล น้ำ แกส๊ ออกซเิ จน แก๊สคารบ์ อนไดออกไซด์

ข. แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ แกส๊ ออกซเิ จน น้ำ น้ำตาล

ค. แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ แกส๊ ออกซเิ จน น้ำตาล น้ำ

ง. แก๊สออกซเิ จน น้ำตาล แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด์ น้ำ

ใชส้ ถานการณต์ อ่ ไปนี้ ตอบคำถามขอ้ 11-12
นักเรียนคนหน่ึงทดลองวางต้นพืชท่ปี ลูกในกระถางไว้ในที่มืด 2 วัน จากน้ันนำกระดาษทบึ เจาะรูปดาว

ไปปิดทบั กบั ด้านบนและด้านล่างของใบ โดยให้ชอ่ งที่เจาะเป้นรปู ดาวอยดุ่ ้านบนของใบ ดังภาพ นำต้นพืชไปวาง
กลางแดด 3 ชวั่ โมง จากน้ันเด็ดใบพืชมาสกดั คลอโรฟลี ล์ออกแล้วทดสอบแปง้ ดว้ ยสารละลายไปโอดีน

11. หลงั การทดสอบแปง้ ด้วยสารละลายไอโอดีน ส่วนใดบ้างที่สีของสารละลายไอโอดีนเปล่ยี นจากสีน้ำตาลเป็น
สนี ้ำเงนิ เข้ม

ก. ส่วน A และ B ข. ส่วน A และ C ค. ส่วน B และ C ง. ส่วน B และ D
12. จดุ ประสงค์ของการทดลองน้ีคือขอ้ ใด

ก. แปง้ เกิดขนึ้ ในระหวา่ งการสงั เคราะห์ดว้ ยแสง
ข. คลอโรฟลิ ล์และแสง จำเป็นต่อการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง
ค. แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ จำเป็นตอ่ การสังเคราะหด์ ว้ ยแสง
ง. ไอโอดีน ใช้ทดสอบแปง้ ในกระบวนการสังเคราะหด์ ้วยแสง

ใชส้ ถานการณใ์ นการทดลองของโจเซฟ พรสิ ตล์ ยี ์ (Joseph Priestley) ตอบคำถามขอ้ 13

45

13. เขยี น O ล้อมรอบคำวา่ “ใช”่ หรือ “ไมใ่ ช”่ ในแตล่ ะขอ้ ความท่เี กี่ยวข้องกับสถานการณ์ในภาพ ถา้ ไมใ่ ช่ให้

แกไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ ง

ข้อความ ใช่ หรอื ไม่ใช่

เหตุที่หนใู นภาพ b ตายเพราะในครอบแก้วไมม่ แี กส๊ ออกซเิ จน ใช่ ไม่ใช่

เหตุทห่ี นใู นภาพ d ไม่ตายเพราะในครอบแก้วมีแก๊สออกซเิ จน ใช่ ไม่ใช่

ภาพ c และ d มีการสังเคราะหด์ ว้ ยแสงเกิดขน้ึ ใช่ ไม่ใช่

14. เพราะเหตใุ ด เม่ือปลูกพชื ในกระถางและเจริญเตบิ โตไปไดร้ ะยะหนง่ึ จึงควรเปล่ียนดินในกระถาง

ก. เพราะรากพืชดดู น้ำไม่ได้ ข. เพราะดูแลรกั ษาพืชยากขน้ึ

ค. เพราะต้นพชื มที รงไมส่ วยงาม ง. เพราะดินเดิมมีธาตอุ าหารนอ้ ยลง

ใช้ภาพและขอ้ มูลต่อไปน้ตี อบคำถามข้อ 15

ชาวสวนขยายพันธ์ชุ ะอมโดยใช้มีดคว่ันส่วน A รอบก่งิ ของชะอมออกยาวประมาณ 2 น้วิ จากนนั้ นำตุ้ม

ตอนมาหมุ้ สว่ นทค่ี วนั่ ออก ไมน่ านเปลอื กต้นชะอมเหนอื ส่วนทีค่ ว่ันออกมรี ากงอกออกมา

15. สว่ น A มเี นอื้ เยื่อลำเลยี งชนิดใด และการควั่นส่วน A ออก สง่ ผลอย่างไรตอ่ กิ่งทขี่ ยายพนั ธุด์ ้วยวธิ ีนี้
ก. ส่วน A มไี ซเลม และการควน่ั ส่วน A ออกสง่ ผลให้ตน้ ชะอมลำเลียงน้ำจากรากขน้ึ สู่ใบของกิง่ น้ไี ม่ได้
ข. สว่ น A มโี ฟลเอม็ และการควน่ั สว่ น A ออกสง่ ผลให้ตน้ ชะอมลำเลียงน้ำจากใบไปส่รู ากของต้นนีไ้ ม่ได้
ค. ส่วน A มีไซเล็ม และการควน่ั ส่วน A ออกส่งผลให้ต้นชะอมลำเลียงอาหารจากสว่ นล่างรอยคว่นั ไปสู่ใบ

ของกง่ิ นี้ไม่ได้
ง. สว่ น A มโี ฟลเอ็ม และการควน่ั ส่วน A ออกสง่ ผลให้ตน้ ชะอมลำเลียงอาหารจากใบของก่ิงนี้ไปสู่ส่วนลา่ ง

รอยควัน่ ไม่ได้

คะแนนเต็ม 15 คะแนน
ได้ ........... คะแนน

46

เอกสารอ้างอิง

ศรีลกั ษณ์ ผลวฒั นะ และ คณะ . (2551). สอื่ การเรยี นรู้และเสรมิ สรา้ งทกั ษะตามมาตรฐานและ
ตวั ช้วี ัดชัน้ ปกี ลุม่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตร์ เล่ม 1. กรงุ เทพฯ.นยิ มวิทยา.

ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ,สถาบัน. คู่มอื ครู รายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ 1 ชน้ั
มัธยมศึกษาปที ี่ 1 เล่ม 1. (2553). กรงุ เทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.

สง่ เสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี , (2553). สถาบนั .หนงั สือเรียนวทิ ยาศาสตร์ 1 ชั้น
มัธยมศึกษา ปที ่ี 1 เล่ม 1 .กรุงเทพมหานคร: โรงพมิ พ์ครุ ุสภาลาดพร้าว.

ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี , (2561). สถาบนั .หนังสอื เรยี นวทิ ยาศาสตร์ เล่ม1 ช้นั
มัธยมศึกษา ปที ่ี 1 เลม่ 1 .กรงุ เทพมหานคร: โรงพมิ พค์ ุรุสภาลาดพรา้ ว.