The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by chalong2545, 2021-05-13 06:17:20

วิชาผู้จัดการค่ายพักแรม

คู่มือ








การสอบวิชาพิเศษ


ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่


























วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม














ส�านักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน


ส�านักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
กระทรวงศึกษาธิการ

คู่มือ





การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่









วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -





























ส�านักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน

ส�านักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ


กระทรวงศึกษาธิการ




2 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

ค�าน�า





เพ่อให้ผู้บังคับบัญชาลูกเสือในสถานศึกษามีความรู้ ความเข้าใจแนวทาง


การดาเนินงานสอบวิชาพิเศษลูกเสือ โดยเฉพาะลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ดังน้น
สานักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน จึงแต่งต้งคณะกรรมการดาเนินงาน - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -



การประชุมจัดทาคู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

วิชาผู้จัดการค่ายพักแรม

สานักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน ขอขอบคุณคณะกรรมการ
ดาเนินงานการประชุมจัดทาคู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่



โดยมี นางสุวัฒนา ธรรมประภาส นักวิชาการศึกษาชานาญการพิเศษ หัวหน้าฝ่าย
ส่งเสริมกิจการลูกเสือ เป็นเลขานุการคณะกรรมการ ซ่งคณะกรรมการได้จัดทา




คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ คร้งน้จนสาเร็จลุล่วงด้วย

ความเรียบร้อย โดยมุ่งหวังเผยแพร่ให้ผู้บังคับบัญชาลูกเสือในสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา
ตอนต้นสามารถน�าไปใช้เป็นคู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
วิชาผู้จัดการค่ายพักแรม ได้อย่างถูกต้อง









ผู้อ�านวยการส�านักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน














ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 3 ก

สารบัญ




เนื้อหา หน้า
ค า � น � า ก

ส - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม - า ร บ ญ ั ข
การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ 1
วัตถุประสงค์ 1

หลักสูตรวิชาพิเศษ ผู้จัดการค่ายพักแรม 2
เนื้อหาวิชา

- ผู้จัดการค่ายพักแรมของลูกเสือ 4
- การอยู่ค่ายพักแรมของลูกเสือ 13
- ประโยชน์ของการอยู่ค่ายพักแรม 15

- การใช้เครื่องมือ 17
- การพัฒนาและปรับปรุงค่ายลูกเสือ 22

ตัวอย่างแบบทดสอบ ค
บรรณานุกรม 34
ภาคผนวก ง

- ขั้นตอนการด�าเนินการสอบวิชาพิเศษ การขออนุมัติ 36


และการประดบเครองหมาย

ตัวอย่างเอกสาร จ
- ค�าสั่งส�านักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ที่ 141/2561 53
ลงวันที่ 19 มกราคม 2561











4 ข คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่





1. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ต้องสอบได้รับเคร่องหมายลูกเสือโลก และ

ผ่านพิธีเข้าประจากองแล้ว จึงประดับเคร่องหมายลูกเสือโลกท่ก่งกลางกระเป๋าเส้อ





ข้างซ้ายได้ - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -

2. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ เม่อสอบได้เคร่องหมายลูกเสือโลกแล้ว



จึงมีสิทธ์เลือกสอบวิชาพิเศษตามท่ตนมีความถนัดและมีความสนใจ โดยสถานศึกษา


เป็นผู้แต่งต้งกรรมการสอบวิชาพิเศษ และเม่อดาเนินการสอบท้งภาคปฏิบัติและ





ภาคทฤษฎีเรียบร้อยแล้ว ให้สถานศึกษาทาเร่องขออนุมัติผลการสอบไปยังผู้มีอานาจ
อนุมัติต่อไป
วัตถุประสงค์
1. เพื่อเป็นการส่งเสริมกิจกรรมการสอบวิชาพิเศษตามแนวทางการฝึกอบรม

ตามหลักสูตรข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษ
ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่

2. เพ่อเปิดโอกาสให้มีการสอบวิชาพิเศษตามความถนัด ความสนใจและ

ความต้องการของลูกเสือเนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่



3. เพอเป็นประโยชน์ตอการนาไปประยกตใช้ในชีวตประจาวน และการประกอบ






อาชีพในอนาคต







ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 1

หลักสูตรวิชาพิเศษ วิชาผู้จัดการค่ายพักแรม


















- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -


หลักสูตร



1. ได้เคยไปอยู่ค่ายพักแรมมาแล้วในโอกาสต่างๆกัน 5 ครั้ง สถานที่พักแรม
แตกต่างกันอย่างน้อย 2 แห่ง
2. สาธิตเรื่องต่อไปนี้ 3 อย่าง

2.1 การใช้ถ่านส�าหรับหุงต้มอาหาร
2.2 การก่อกองไฟส�าหรับการชุมนุมรอบกองไฟ

2.3 การกางเต็นท์ส�าหรับหมู่ลูกเสือ
2.4 การตากเสื้อผ้าและเครื่องนอนที่เปียกชื้นให้แห้ง
ในระหว่างที่อยู่ค่ายพักแรม

2.5 การป้องกันไฟไหม้ระหว่างอยู่ค่ายพักแรม
3. อธิบายและสาธิตวิธีต่างๆ ที่ใช้ในค่ายพักแรมในเรื่องต่อไปนี้ 4 อย่าง

3.1 การระวังรักษาอาหาร
3.2 การระวังรักษาน�้าดื่ม
3.3 การระวังรักษาที่หุงต้มอาหาร

3.4 การก�าจัดขยะ


2 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

3.5 การสร้างและระวังรักษาส้วมชั่วคราว

4. มีความรู้อย่างดีเกี่ยวกับการอยู่ค่ายพักแรมของลูกเสือ
5. สาธิตความสามารถในการใช้เครื่องมือต่อไปนี้ 3 อย่าง

5.1 ขวานส�าหรับโค่นต้นไม้
5.2 เลื่อย
5.3 ค้อนหนัก เช่น ส�าหรับตอกเสา

5.4 ผึ่งกากไม้ - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
5.5 เครื่องมือลิดกิ่งไม้

5.6 เครื่องมือที่ใช้เครื่องยนต์ เช่น เครื่องยนต์ตัดหญ้า
เลื่อย สว่านไฟฟ้า ฯลฯ
6. สาธิตการบรรจุยาและเครื่องใช้ต่างๆ ส�าหรับการปฐมพยาบาลลูกเสือ

1 หมู่ ในระหว่างอยู่ค่ายพักแรม เป็นเวลา 7 วัน
7. อภิปรายกับกรรมการสอบถึงสิ่งที่ตนอยากจะเห็นในการพัฒนาและ

ปรับปรุงค่ายลูกเสือถาวรที่ตนคุ้นเคย

































ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 3

เนื้อหา



ผู้จัดการค่ายพักแรม

วิชาพิเศษวิชาผู้จัดการค่ายพักแรม เป็นวิชาที่ก�าหนดขึ้นส�าหรับลูกเสือสามัญ



รุ่นใหญ่ท่มีประสบการณ์เก่ยวกับการอยู่ค่ายพักแรมแล้วอย่างน้อย 5 คร้ง สถานท ี ่


พักแรมแตกต่างกันอย่างน้อย 2 แห่ง ซ่งถือว่ามีความรู้เก่ยวกับการใช้ชีวิตในการอยู่ค่าย
พักแรมเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นการประกอบอาหาร การท�าที่อยู่อาศัย การก่อกองไฟ
การใช้ชีวิตในป่า รวมถึงการปฏิบัติตัวขณะอยู่ค่ายพักแรม ดังนั้นในการเรียนวิชาพิเศษ



น้ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ทุกคนจะนาความรู้และประสบการณ์ท่ผ่านมามาอธิบายและ



สาธิตวิธีการต่างๆ ให้ผู้กากบลูกเสือและคณะกรรมการได้อย่างถกต้องเพอให้แน่ใจว่า


- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
เป็นผู้มีความรู้ ความสามารถที่จะรับเครื่องหมายวิชาพิเศษวิชาผู้จัดการค่ายพักแรมได้
รวมทั้งสามารถเป็นพี่เลี้ยงให้กับลูกเสือรุ่นน้องที่จะเดินทางไกลและอยู่ค่ายพักแรมได้
การใช้ถ่านส�าหรับหุงต้มอาหาร

การหุงต้มหรือปิ้งย่างอาหารหลายอย่างยังคงนิยมใช้ถ่านไม้เป็นแหล่งเช้อเพลิง

ให้พลังงานความร้อน ซ่งถ่านส่วนใหญ่ก็ล้วนแล้วแต่ได้มาจากทรัพยากรไม้ท่นับวันมีแต่



จะร่อยหรอลงไป หรือเกิดใหม่ไม่ทันการใช้สอย ดังน้นเพ่อเป็นการช่วยอนุรักษ์
ทรัพยากรธรรมชาติและเป็นการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
วิธีการใช้ถ่านไม้ให้คุ้มค่าและประหยัด
ให้น�าถ่านไม้ไปแช่น�้าเกลือ (น�้า +เกลือ) นานประมาณ 10 นาที หรือสังเกตดู








ว่าถ่านมีการดูดซึมนาเกลือเข้าไปจนเต็มอ่มแล้ว ให้นาถ่านไม้ข้นมาผ่งนาในตะแกรง



ให้สะเด็ดนา ก่อนนาออกไปตากแดด วิธีน้ออกจะยุ่งยากไม่สะดวกต่อการนาไปใช้อยู่


สักหน่อย แต่ขอรับรองว่าผลท่ได้รับกลับมาน้นคุ้มค่าจริง ๆ เพราะถ่านไม้ท่ผ่าน











กระบวนการทาใหแหงหลงจากแชนาเกลอน้ จะตดไฟไดดกวาถานไมทซอมาแลวนาไป













ใช้เลย ทั้งยังติดไฟทนนานกว่าจะมอดหมดก้อนนั่นเอง
4 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

การก่อกองไฟส�าหรับการชุมนุมรอบกองไฟ



การก่อกองไฟสาหรับการชุมนุมรอบกองไฟ โดยท่วไปแล้วนิยมก่อกองไฟ
เป็นสามแบบคือ
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -



















แบบที่ 1 แบบเชิงตะกอนใช้ไม้ฟืนวางซ้อนกันเป็นชั้นๆ เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส

การก่อกองฟืนแบบนี้ไฟลุกไหม้ช้า แต่ติดทนนาน ไม่สิ้นเปลืองไม้ฟืน ให้แสงสว่างน้อย





























แบบท 2 แบบกระโจม ใช้ไม้ฟืนวางกระโจม เอาปลายเข้าหากน แบบนให้
แสงสว่างมากแต่สิ้นเปลืองไม้ฟืน เพราะไฟติดเร็ว

ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 5

แบบที่ 3 แบบผสม เป็นการน�ากองฟืนแบบที่ 1 และแบบที่ 2 ผสมกัน แบบนี้
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
นิยมใช้กันเพราะกองไฟจะให้แสงสว่างมาก









































6 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

การกางเต็นท์ส�าหรับหมู่ลูกเสือ







การกางเตนท์สาหรับหมู่ลูกเสือในปัจจุบน เต็นท์ทใช้ในการอยู่ค่ายพกแรม


มีหลายแบบหลายชนิด นอกจากน้ยังมีขนาดแตกต่างกัน ต้งแต่เต็นท์ขนาดเล็กจุได้

2 คน จนถึงเต็นท์ขนาดใหญ่ท่จุลูกเสือได้ท้งหมู่ การกางเต็นท์ขนาดท่จุได้ 2 คน ลูกเสือ


ได้เคยฝึกหัดมาแล้วในการฝึกอบรมในวิชาเคร่องหมายลูกเสือโลก ลูกเสือควรได้



มีการฝึกหัดกางเต็นท์ท่มีขนาดใหญ่ ซ่งสามารถจุลูกเสือได้ท้งหมู่ ในการกางเต็นท์

ขนาดที่บรรจุ ลูกเสือได้ทั้งหมู่ ควรถือหลักปฏิบัติดังนี้ - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
1. ควรก�าหนดสถานที่ที่จะใช้กางเต็นท์ให้เหมะสมเสียก่อน
2. ขึงพื้นเต็นท์และตอกสมอบกที่ยึดพื้นเต็นท์ให้อยู่ตามที่ที่ก�าหนดให้
3. ตั้งเสาเต็นท์และยึดเสาเต็นท์กับสมอบก
การตากเสื้อผ้าและเครื่องนอนที่เปียกชื้นให้แห้งในระหว่างที่อยู่ค่ายพักแรม



ในการอยู่ค่ายพักแรมนนการรักษาสุขภาพเป็นส่งสาคัญ เส้อผ้า เคร่องนอน



นั้นต้องถูกสุขลักษณะด้วย จึงขอแนะน�าการตากผ้า ดังนี้

- ผ้าสีไม่ควรตากแดดจัด จะทาให้สีผ้าซีดเร็ว ควรตากในท่ลมโกรก หรือมีแดด

ร�าไร และกลับเอาผ้าด้านในออก


- แขวนเส้อผ้าหรือกางเกง และใช้มือจัดรูปทรงดึงผ้าตึงเบา ๆ เพ่อให้มีรอยยับ




น้อยท่สุด ซ่งจะทาให้ประหยัดเวลาในการรีด ส่วนผ้าท่ซักด้วยเคร่องซักผ้า เม่อซักเสร็จ





แล้วสามารถนาไปตากได้ทนท โดยผ้าจะมลักษณะหมาด ๆ ไม่อุ้มนา เพราะว่าผ่าน



กรรมวิธีเอาน�้าออกจากผ้ามาแล้ว
- การตากเส้อยืด ถุงเท้า ไม่ควรตากโดยวิธีแขวนสาหรับเส้อยืดควรวาง



พาดบนราวหลายเส้นจะท�าให้เสื้อไม่เสียรูปทรง


- การตากผ้าขนหนหรือผ้าเชดตัว ควรตากแดดและให้มีลมโกรก โดยวาง
พาดบนราวตากผ้า และให้ใช้ไม้หนีบไว้ เพ่อกันการตกพ้นผ้าจะไม่เหม็นอับช้น และ



ปราศจากเชื้อรา
- รองเท้าผ้าใบสีขาว เพ่อป้องกันรอยด่างท่จะเกิดบนรองเท้า เม่อซักเสร็จแล้ว



ก่อนตากควรน�ากระดาษช�าระสีขาววางปิดบนรองเท้า
ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 7

การป้องกันไฟไหม้ระหว่างอยู่ค่ายพักแรม

ไฟไหม้ที่เกิดขึ้นระหว่างการอยู่ค่ายพักแรมอาจเกิดขึ้นได้จากกรณีต่อไปนี้
1. เกิดจากไฟป่า เนื่องจากอากาศร้อน ไฟป่าอาจเกิดขึ้นได้เนื่องจากการ

เสียดสีของไม้ในป่า
2. เกิดจากไฟที่ชาวบ้านเผาป่า
3. เกิดจากความสะเพร่าของลูกเสือที่ก่อกองไฟแล้วดับไม่หมด

ลมพัดเศษไฟไปลุกไหม้ใบไม้หรือหญ้าแห้ง






- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -











เพ่อป้องกันข้อบกพร่องดังกล่าว เม่อลูกเสือไปอยู่ค่ายพักแรมควรเตรียมการ
ป้องกันไฟไหม้ไว้ด้วย กล่าวคือ






1. บรเวณทตงค่ายโดยรอบควรเกบกวาดและเผาใบไม้แห้งให้สะอาด เมอม ี


ไฟป่าเกิดขึ้นจะได้ไม่ลุกลามเข้ามาในบริเวณค่าย

2. ถ้าบริเวณโดยรอบท่ต้งค่ายมีหญ้าแห้งควรถางหรือถากให้เป็นแนวโดยรอบ

ที่ตั้งค่ายเพื่อใช้เป็นแนวป้องกันไฟ และควรถางหรือถากให้เป็นบริเวณกว้างพอสมควร


3. กองไฟท่ใช้ในการประกอบอาหาร กองไฟท่ใช้ในการชุมนุมรอบกองไฟหรือ




กองไฟอ่น ๆ ท่ลูกเสือก่อข้นเม่อเลิกใช้แล้วต้องดับให้สนิท โดยใช้นาพรมให้ท่วแล้วกลบ



ด้วยดินอีกครั้งหนึ่ง เพื่อป้องกันมิให้ลมพัดเศษไฟไปติดลุกลามบริเวณใกล้เคียงได้
4. ไฟที่ลูกเสือใช้เพื่อให้แสงสว่างในเวลากลางคืน เช่น เทียนไข หรือตะเกียง




นามัน ควรทาท่ต้งหรือท่แขวนให้เหมาะสม เพ่อป้องกันมิให้เกิดอุบัติเหตุท่เกิดจาก




การล้ม เดินเตะหรือพลัดตก อันจะเป็นเหตุให้เกิดไฟไหม้ได้
5. ตรวจตราความเรียบร้อยของค่ายพักแรมเป็นประจ�า
8 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -










การระวังรักษาอาหาร












การระวงรกษาอาหารทนาไปรบประทานในระหวางการอยคายพกแรม ขอควร
ระวังมีดังต่อไปนี้
1. การป้องกันอาหารไม่ให้บูดเน่าหรือเสียหาย ทั้งยังรักษาคุณค่าทางอาหาร

ไว้ได้นาน ไม่ควรเก็บอาหารไว้ในท่ท่มีอากาศร้อนอบอ้าว ถ้าเป็นอาหารประเภทเน้อสด


ควรท�าให้สุกและใส่น�้าปลาหรือเกลือ เพื่อไม่ให้เน่าเสีย
2. การป้องกันอาหารมิให้ฝุ่นละอองปลิวลง ควรปกปิดอาหารให้มิดชิด

3. การป้องกนอาหารมให้สตว์บางชนดมารบกวน ในระหว่างการอย่ค่าย





พักแรม สัตว์ท่มักจะเข้ามารบกวน มาลักขโมยอาหารหรือคุ้ยเข่ยอาหารให้เสียหาย เช่น

สุนัข มด นก ลิง ฯลฯ ดังนั้นในบริเวณที่อยู่ค่ายพักแรม ควรหาวิธีป้องกันมิให้สัตว์เหล่า
นั้นมารบกวน เช่น ท�าที่เก็บอาหารให้สูงหรือแขวนอาหารไว้กับต้นไม้แล้วใช้น�้ามันพืช
ทาเชือก หรือเถาวัลย์แขวนอาหาร หรือหล่อน�้าไว้











ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 9

การระวังรักษาน�้าดื่ม











การระวังรักษานาด่ม นาด่มเป็นส่งจาเป็นสาหรับร่างกาย ในวันหน่งๆ ร่างกาย




ควรได้รับนาสะอาดอย่างเพียงพอ การไปอยู่ค่ายพักแรมในบางแห่ง เราอาจหานา






ท่สะอาดเหมาะแก่การใช้ด่มได้ยาก ลูกเสือจึงควรทราบวิธีท่จะทานาให้สะอาดและเก็บ
รักษาไว้ใช้ดื่มได้โดยปราศจากอันตรายดังนี้
1. การท�าน�้าให้สะอาดโดยการใช้ความร้อน
2. การใช้สารเคมีใส่ฆ่าเชื้อ
3. เก็บไว้ในภาชนะที่สะอาดและปิดให้มิดชิด
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -














การระวังรักษาที่หุงต้มอาหาร

การระวังรักษาที่หุงต้มอาหาร เตาท่ใช้หุงต้มอาหารระหว่างการอยู่ค่ายพักแรม
มีหลายแบบ การจะใช้เตาแบบใดย่อมแล้วแต่สภาพของสถานท่ท่ลูกเสือไปอยู่ค่าย


พักแรม ไม่ว่าลูกเสือจะใช้เตาประกอบอาหารแบบใดก็ตาม ควรรู้จักวิธีระวังรักษาเตา
ที่ใช้ประกอบอาหารให้ใช้ได้ผลดีตลอดเวลาดังนี้
1. ถ้าไปอยู่ค่ายพักแรมในฤดูฝนควรท�าเพิงป้องกันไม่ให้เตาเปียกฝน



2. หลงจากใชเตาแตละครงแล้วควรดบไฟและทาความสะอาดเตาใหเรยบรอย







อย่าให้มีขี้เถ้าเหลือทิ้งอยู่ในเตา
10 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่


3. ต้องสร้างให้มีความแข็งแรงพอท่จะใช้ได้ตลอดการอยู่ค่ายพักแรม

ลักษณะของเตาควรให้อากาศถ่ายเทได้สะดวกเพ่อฟืนจะได้ลุกไหม้ได้ดี และ
ให้ความร้อนสูง ไม่เสียเวลาในการปรุงอาหาร

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -


































การก�าจัดขยะ








การกาจดขยะในระหว่างการอยู่ค่ายพกแรมย่อมมขยะเกดขนเสมอ ลูกเสอ
ท่มีระเบียบวินัยย่อมไม่ท้งขยะไว้ภายในค่ายพักแรม ซ่งจะทาให้ค่ายมองดูไม่สวยงาม






และขาดระเบียบวินัย ลูกเสือจะต้องฝึกนิสัยให้เป็นคนมีระเบียบวินัยในเร่องน้ ไม่ท้ง

ขยะโดยไม่เลือกที่ นอกจากนี้ยังต้องรู้จักท�าที่ทิ้งขยะไว้ใช้ภายในค่าย โดยปกติแล้วเรา






มักจะจัดทาหลุมเปียกหลุมแห้งสาหรับเป็นท่ท้งขยะหลุมเปียกใช้สาหรับท้งของเสีย




ทเป็นนา หลมแห้งใช้สาหรบทงของเสยทเป็นของแขง การจดทาหลมเปียกหลมแห้ง













ควรถือหลักเกณฑ์ ดังนี้
ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 11

1. อยู่ห่างจากที่พักพอสมควร เพื่อป้องกันไม่ให้กลิ่นที่เกิดจากของเสียเข้ามา

รบกวนแต่ในขณะเดียวกันควรสะดวกในการที่จะน�าขยะไปทิ้ง
2. ขนาดความกว้างและความลึกของหลุม ควรมีขนาดพอเหมาะกับจานวนวัน





ท่ลูกเสือจะอยู่ค่ายพักแรม ท้งน้ลูกเสือจะต้องกลบหลุมแห้งเป็นวันๆไป เพ่อป้องกัน

มิให้แมลงวันมาตอมหรือสัตว์บางชนิดมาคุ้ยเข่ยเศษขยะ ถ้าหลุมแห้งมีขนาดพอเหมาะ
ดินที่ใช้กลบขยะวันสุดท้ายจะเต็มหลุมพอดี


3. ดินท่ขุดจากหลุม ควรกองให้เรียบร้อยเป็นระเบียบและใช้ดินน้กลบขยะ
ในหลุมแห้งของแต่ละวัน (ส�าหรับหลุมเปียกให้กลบในวันสุดท้าย)





4. ปากหลุม ควรทาฝาปิดด้วยก่งไม้และใบไม้ ท้งน้ใบไม้และก่งไม้ท่นามา


ท�าฝาปิดนั้นต้องไม่ท�าให้สิ่งแวดล้อมของค่ายเสื่อมโทรม
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
5. ขยะที่เป็นโลหะหรือพลาสติก เช่น กระป๋อง ขวด ฯลฯ ควรทุบให้แบนก่อน


นาไปท้งลงหลุมนอกจากการกาจัดขยะโดยวิธีท้งในหลุมเปียกหลุมแห้งแล้ว อาจทา



ที่ทิ้งขยะด้วยภาชนะชนิดต่างๆ เช่น เข่งที่สานด้วยไม้ไผ่ ถังพลาสติกหรือถุงพลาสติก
เมื่อใส่ขยะจนเต็มแล้วควรน�าไปทิ้งและเผาหรือฝังให้หมดสิ้นทุกครั้ง



























12 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

การสร้างและระวังรักษาส้วมชั่วคราว


การสร้างและระวังรักษาส้วม วิธีสร้างส้วมช่วคราวในระหว่างการอยู่ค่าย
พักแรม อาจท�าได้โดยวิธีง่ายๆ ดังนี้


1. ขุดดินให้เป็นหลุมส่เหล่ยม แล้วใช้ไม้พาดปากหลุมให้ขนานกัน ห่างกันพอท ี ่

ลูกเสือจะน่งถ่ายอุจจาระหรือถ่ายปัสสาวะสะดวก ขนาดความกว้างและความลึกของ

หลุมควรจะให้พอเหมาะกับจ�านวนลูกเสือและจ�านวนวันที่อยู่ค่ายพักแรม





2. ทาท่ก้นหลุมถ่ายอุจจาระด้วยผ้าใบ ผ้าพลาสติก เส่อราแพนหรือวัสดุท ่ ี - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
หาได้ในธรรมชาติ เช่น หญ้าคา แฝก ทางมะพร้าว เป็นต้น อาจจะท�าประตูปิดด้วยก็ได้
ทั้งนี้แล้วแต่เวลาที่มีอยู่ ว่าสามารถจะท�าให้เรียบร้อยมั่นคงแข็งแรงเพียงใด
3. อาจท�าที่ถ่ายปัสสาวะไว้ต่างหากก็ได้ โดยขุดหลุมไว้ในบริเวณใกล้เคียงกัน


ส้วมท่ใช้ในแต่ละวันควรกลบด้วยดินท่ขุดข้นมาแล้วโรยด้วยปูนขาวหรือราดด้วยนายา



ดับกลิ่น
การอยู่ค่ายพักแรมของลูกเสือ
กิจกรรมอยู่ค่ายพักแรม เป็นกิจกรรมท่สนุกสนานได้ผจญภัย ได้ใช้ชีวิตแบบ












ชาวค่าย สงทลกเสอชอบ คอการอย่ค่ายพกแรม และหากว่าลกเสอได้ทราบหลกการ

และมีการเตรียมการให้พร้อมก่อนที่จะไปอยู่ค่ายพักแรม ก็จะได้รับประโยชน์และมีผล
เป็นที่น่าพอใจ
ความหมายของการพักแรม

การพักแรม หมายถึง การเดินทางไปค้างคืนท่อ่น ทาให้ลูกเสือได้มีเวลาพักผ่อน


ภายหลังจากการเดินทางมาแล้ว และได้มีโอกาสศึกษาธรรมชาติ ได้ใช้วิชาเชิงพราน
ได้ปฏิบัติหุงอาหารและอื่น ๆ เท่าที่สามารถท�าได้
ความมุ่งหมายในการอยู่ค่ายพักแรม
1. เพื่อฝึกให้ลูกเสือมีระเบียบวินัย มีความอดทน และเสริมสร้างพลานามัย
2. เพื่อสนองความต้องการของเด็กในวัยนี้ ชอบการเดินทางไกล การผจญภัย
ชอบเดินทางส�ารวจศึกษาธรรมชาติที่แปลกใหม่




ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 13

3. เพ่อฝึกให้ลูกเสือได้รู้จักการใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อ่น รู้จักการทางานร่วมกับ



ผู้อื่น และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

4. เพ่อฝึกให้ลูกเสือมีวินัยในตนเอง มีความรับผิดชอบ รู้จักการแก้ปัญหา
มีความริเริ่มสร้างสรรค์ ฝึกระบบหมู่ รู้จักการเป็นผู้น�าและผู้ตามที่ดี

5. เพ่อฝึกให้ลูกเสือปฏิบัติตามคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือ และสามารถ

น�าไปใช้ในชีวิตประจ�าวันได้

6. เพ่อให้ลูกเสือได้เรียนวิชาการทางลูกเสือเพ่มเติม พร้อมกับฝึก


การปฏิบัติจริง และได้สอบภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติได้ หากครบวิชาตามกาหนด
มีสิทธิ์ประดับเครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชาผู้จัดการค่ายพักแรม ได้
หลักการอยู่ค่ายพักแรม
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
การไปอยู่ค่ายพักแรมทุกครั้ง ควรก�าหนดหลักการปฏิบัติในเรื่องต่อไปนี้



1. ไปทาไม หมายความว่า ต้องกาหนดจุดมุ่งหมายในการไปอยู่ค่ายพักแรม




ในคร้งน้ให้แน่ชัดว่าไปทาไม เช่น ไปเพ่อเรียนวิชาพิเศษ เพ่อทดสอบภาคปฏิบัติวิชา

ลูกเสือไม่ใช่ไปทัศนศึกษา เป็นต้น
2. ไปทาอะไร จะต้องกาหนดว่าในการไปอยู่ค่ายพักแรมจะทากิจกรรมใดบ้าง





ต้องให้สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายท่วางไว้ เช่น เพ่อเรียนวิชานักบุกเบิก วิชานักสะกดรอย

วชาหัวหน้าคนครัว วิชานกผจญภัย วิชาผ้จดการค่ายพักแรม วิชานักธรรมชาต ิ



การชุมนุมรอบกองไฟ ฯลฯ
3. ไปที่ไหน จะต้องเลือกสถานที่ในการอยู่ค่ายพักแรมที่จะอ�านวยประโยชน์
ในการฝึกอบรมให้เหมาะสมกับการจัดกิจกรรม เช่น ไปค่ายลูกเสือ ค่ายนี้มีอุปกรณ์
พร้อม ใกล้ตลาด มีน�้าไม่ขาดแคลน สามารถรับลูกเสือได้จ�านวนมาก เป็นต้น ถ้าเลือก
ไปพักตามป่าเขาที่สวยงาม แต่ต้องจัดเตรียมอุปกรณ์เสบียงอาหาร ซึ่งเป็นภาระที่หนัก
พอควร และบางทีอุปกรณ์ก็หาได้ยาก
4. ไปอย่างไร จะต้องกาหนดเส้นการเดินทาง รวมท้งยานพาหนะใน


การเดินทางให้เหมาะสม เช่น ไปโดยรถยนต์ รถไฟ เรือ จักรยาน หรือเดินไป จะต้อง
เตรียมอะไรไปบ้าง ไปใช้เวลากี่วัน เหล่านี้นายหมู่ต้องปรึกษาผู้ก�ากับลูกเสือ และต้อง

เตรียมการแต่เนิ่นๆ จะได้ไม่เกิดความขลุกขลักเวลาอยู่ค่ายพักแรม


14 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่





5. ไปเม่อใด จะต้องกาหนดวันเดินทางและวนท่ไปอยู่ค่ายพักแรม
ให้เหมาะสม และควรเป็นวันว่างท่สะดวกกับทุก ๆฝ่าย ไม่เดือดร้อนหรือกระทบกระเทือน

ต่อการเรียน เช่น เป็นวันหยุดราชการ วันปิดภาคเรียน วันสุดสัปดาห์ ถ้าจะตรงกับ
วันเรียนบ้าง ก็ควรหาโอกาสชดเชยภายหลัง
ประโยชน์ของการอยู่ค่ายพักแรม

การเป็นลูกเสือท่สมบูรณ์น้นจะต้องอยู่ค่ายพักแรม คือออกจากบ้านไปนอน


แรมคืนกับเพ่อนลูกเสือด้วยกัน การพักแรม กระทาภายหลังจากการเดินทางมาแล้ว - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -

การพักแรมอาจจะนอนในค่าย บนอาคาร ท่สนาม ในเต็นท์ตามชายป่า เชิงเขา ชายทะเล

ก็ได้ ต้องเตรียมเสบียง อุปกรณ์หุงหาอาหาร อุปกรณ์การสร้างท่พักแรม อุปกรณ์






ท่จาเป็นอ่น ๆ ตลอดจนของใช้ส่วนตัว อีกท้งต้องสร้างเคร่องใช้ข้น ในขณะท่อยู่ค่าย


พักแรม ในหลักสูตรลูกเสือก�าหนดไว้ว่า ผู้ที่จะได้ประดับยศลูกเสือเอกจะต้องได้ไปอยู่
ค่ายพักแรมมาแล้ว 10 คืน และในจ�านวนนี้จะต้องมีครั้งหนึ่งเป็นเวลา 2 คืนติดต่อกัน



การกาหนดเช่นน้เพ่อเป็นการสนับสนุนให้ลูกเสือคุ้นเคยกับชีวิตกลางแจ้งและธรรมชาต ิ
นั่นเอง ฉะนั้นการอยู่ค่ายพักแรมจึงมีประโยชน์มาก พอสรุปได้ดังนี้
1. ได้ศึกษาเกี่ยวธรรมชาติ เพลิดเพลินในชีวิตกลางแจ้ง ได้สัมผัสและคุ้นเคย
กับธรรมชาติได้เห็น พืช แมลง และสัตว์ ชนิดต่าง ๆ ในธรรมชาติ ได้เห็นภูมิประเทศ


ทิวทัศน์ท่สวยงาม ทาให้จิตใจเบิกบาน คลายความทุกข์ คลายความตึงเครียด มีใจเมตตา
กรุณาต่อสัตว์ จะเป็นผลให้มีนิสัยอนุรักษ์ธรรมชาติต่อไปในที่สุด
2. ท�าให้เกิดความเพลิดเพลิน เพราะการอยู่ค่ายพักแรมนั้นลูกเสือได้มีโอกาส
มาอยู่ร่วมกันตลอดเวลาท้งกลางวันและกลางคืน เช่นตอนกลางวันได้มีโอกาสร่วม

กิจกรรมกลางแจ้งกับเพ่อนลูกเสือภายในหมู่ และลูกเสือหมู่อ่น ๆ ตอนกลางคืน


มีการแสดงหรือการชุมนุมรอบกองไฟร่วมกัน เพื่อเกิดความสนุกสนานไม่คิดถึงบ้าน
3. ปลูกฝังความสามัคคีในหมู่คณะ การอยู่ค่ายพักแรมน้นทุกคนต้องช่วยกัน



ทากิจกรรมของส่วนรวม รู้จักหน้าท่ของตน นับต้งแต่การสร้างท่พักอาศัย




ทาราวตากผ้า หาเช้อเพลง หุงหาอาหาร และล้างภาชนะ เป็นต้น ลักษณะของงาน
เป็นการฝึกให้ทางานเป็นกลุ่มร่วมกับผู้อ่น รู้จักหน้าท่ความรับผิดชอบภายในหมู่ นอกจาก





น้การอยู่ร่วมกันเป็นหมู่อาจมีผู้เจ็บป่วยหรือเกิดอุบัติเหตุข้นบ้าง จาเป็นต้องให้การช่วย

ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 15

เหลือกัน เป็นการฝึกความเห็นอกเห็นใจซ่งกันและกัน ก่อให้เกิดความสามัคคีในหมู่คณะ



4. ได้ออกกาลังกาย กิจกรรมท่ออกกาลังกายส่วนมากมักมีการเดินทางไกล

และกิจกรรมอื่น ๆ อีกมาก เช่น ได้เล่นกีฬากลางแจ้ง เล่นเกมต่าง ๆ และกิจกรรมใน



ค่ายน้นทุกคนต้องทาทุกอย่างไม่อยู่น่ง มีการสร้างท่พักอาศัย ขุดหลุมสาหรับเผาขยะ













ตกนา ทาราวตากผ้า หาฟนมาทาเชอเพลง ขดหลมสรางส้วม สรางหลมเปยก หลมแหง







เป็นต้น ซ่งกิจกรรมท่ออกกาลังกายขณะท่อยู่ค่ายพักแรมน้เป็นการออกกาลังกายอีก





รูปแบบหนึ่งที่ลูกเสือมิค่อยได้ปฏิบัติในเวลาปกติธรรมดา
5. ได้เห็นขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวชนบท โดยท่วไปการอยู่ค่ายพักแรม




นิยมต้งค่ายในชนบทท่ไกลจากโรงเรียน เป็นสถานท่ท่นักเรียนไม่เคยไปหรือไม่คุ้นเคย



และนิยมไปต้งค่ายไม่ห่างไกลจากหมู่บ้านมากเกินไปนัก ท้งน้คานึงถึงความปลอดภัย


- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
ของลูกเสือท่ไปต้งค่ายเอง การไปต้งค่ายใกล้ ๆ หมู่บ้านทาให้ลูกเสือได้ใกล้ชิดกับ




ชาวบ้านมากข้น บางคร้งมีโอกาสไปร่วมกิจกรรมกับชาวบ้าน ได้พบปะพูดจากัน ได้เห็น


ขนบธรรมเนียมประเพณีต่าง ๆ ของชาวชนบท เห็นชีวิตความเป็นอยู่อย่างง่าย ๆ
6. ฝึกความมีระเบียบวินัย การไปอยู่ค่ายพักแรมน้นทุกคนมีหน้าท่แน่ชัด


ว่าทาอะไร ทุกคนจึงต้องปฏิบัติตามหน้าท่ของตน ต้องเป็นคนตรงต่อเวลา ต้องรู้จัก


ปรับตัว รู้จักบังคับใจตนเอง เช่น มีหน้าท่ทาอาหาร ท้ง ๆ ท่อยู่บ้านไม่เคยทาและ





ไม่ชอบท�า แต่เมื่อมาอยู่ค่ายได้รับมอบหมายให้ท�าก็ต้องท�าให้เสร็จตามเวลา
7. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และฝึกระบบหมู่ ทดสอบระบบหมู่ ให้เป็นผู้น�า

และผู้ตามท่ดี การอยู่ค่ายพักแรมจะเกิดความคิดริเร่มสร้างสรรค์ คิดเป็นทาเป็นและ



แก้ปัญหาเป็น เช่น การตกแต่งประดับหน้าค่ายและร้วค่าย การสร้างอุปกรณ์วาง



เคร่องครัว เป็นต้น การท่ได้รับมอบหมายให้เป็นผู้นาคือนายหมู่ ต้องมีความสามารถ

ความคิดริเร่มสร้างสรรค์ การแก้ปัญหาได้ดี เช่น การผจญภัยในแต่ละฐาน จะต้อง


วางแผนว่าทาอย่างไรจึงจะสาเร็จ และผู้ตามท่ดีคือลูกหมู่ก็ต้องปรับตัวตามท่นายหมู่ส่ง ั


ไม่นอกลู่นอกทาง จึงจะส�าเร็จไปด้วยดี
8. ฝึกความอดทน เสียสละ ฝึกการใช้ชีวิตร่วมกันอย่างง่าย ฝึกความซื่อสัตย์
ตรงต่อเวลา การอยู่ร่วมกันจะต้องมีความอดทน เสียสละ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ซึ่งกันและกัน
การไปปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ต้องตรงต่อเวลา รักษาเวลาตามก�าหนด
16 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่











9. เพอให้ลกเสอมีความร้กว้างขวางย่งขน มโอกาสทดสอบภาคทฤษฎและ
ภาคปฏิบัติไปในตัวและลูกเสือเข้าใจถึงการฝึกอบรมลูกเสือตามมาตรฐานสากล
การใช้เครื่องมือ
ขวานส�าหรับโค่นต้นไม้
การปฏิบัติกิจกรรมของลูกเสือขณะเดินทางไกลและอยู่ค่ายพักแรม
การใช้ขวานมีความจาเป็นสาหรับการโค่นต้นไม้เพ่อใช้ตกแต่งสถานท่ ต้นไม้ท่จะตัดหรือ - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -





โค่นจะเป็นต้นไม้ขนาดเล็ก การตัดหรือโค่นต้นไม้ขนาดใหญ่ไม่ควรปฏิบัติอย่างย่ง เพราะ

นอกจากจะไม่อนุรักษ์ธรรมชาติแล้ว ยังไม่มีความจ�าเป็นที่ลูกเสือจะต้องปฏิบัติ ดังนั้น
จึงมุ่งที่การใช้ขวานในการตัดหรือผ่าไม้เป็นส่วนใหญ่




















ข้อควรระมัดระวังในการใช้ขวาน
1. การใช้ขวาน ไม่จ�าเป็นต้องออกแรงมาก เพียงแต่ต้องทิ้งน�้าหนักของขวาน

ให้เหมาะกับไม้ที่จะตัดหรือผ่า
2. เวลาใช้ขวานต้องระวังอย่าให้คนอยู่ใกล้

3. ในการส่งขวานให้ผู้อ่นต้องทาอย่างระมัดระวัง ผู้ส่งจับท่หัวขวานโดยควา





ด้ามคมลงบนพ้น และอย่าเพ่งปล่อยมือจนกว่าจะแน่ใจว่าผู้รับจับขวานไว้แน่นแล้ว


การถือขวานให้จับที่หัวขวาน ใบมีดหันออกนอกตัว
5. การแบกขวานให้หันใบมีดออกนอกตัว
ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 17

6. ในกรณีท่ต้องนาขวานไปใช้ในการเดินทางไกล ถ้าขวานด้ามส้นก็สามารถ



จัดลงในเป้ได้ แต่ถ้าเป็นขวานด้ามยาวให้ผูกด้ามขวานไว้กับเป้ให้มั่นคง โดยให้ส่วนคม
ของขวานหันไปด้านหลัง เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ ลูกเสือต้องไม่ลืมสวมปลอกขวาน

เสียก่อนบรรจุขวานลงเป้


เลื่อย





เล่อยมีหลายชนิดและหลายขนาด การนาเล่อยไปขณะอยู่ค่ายพักแรมควรคานึง
ถึงความสะดวกในการนาพาและการใช้งานเป็นสาคัญ ขณะท่อยู่ค่ายพักแรม ลูกเสือ







ต้องคานึงถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติท่เป็นต้นไม้ด้วย ใช้เฉพาะท่จาเป็นสาหรับ



การอยู่ค่ายพักแรมจริง ๆ และคานึงถึงการใช้งานของเล่อยให้เหมาะสมด้วย การใช้เล่อย

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
นั้นเมื่อจะเลื่อยกิ่งไม้ ควรเลื่อยรอบกิ่งไม้ก่อน เพื่อท�าให้การเลื่อยตัดกิ่งไม้ท�าได้ง่ายขึ้น
และเมื่อไม้จวนจะหลุดจากกิ่งไม้ ควรจับปลายกิ่งไม้ที่จะหลุดไว้ เพื่อมิให้หล่นไปถูกผู้ที่
อยู่ใกล้เคียงได้ หรืออาจหลุดไปถูกเท้าของผู้เลื่อยเองได้




























18 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

ค้อนหนัก




ค้อน คือเคร่องมือสาหรับตอกหรือทุบบนวัตถุอ่น สาหรับการใช้งาน เช่น


การตอกตะปู การจัดช้นส่วนให้เข้ารูป และการทุบทาลายวัตถุ ค้อนอาจได้รับการ


ออกแบบมาให้ใช้งานเฉพาะทาง และมีรูปร่างกับโครงสร้างท่หลากหลาย แต่มีโครงสร้าง
พื้นฐานที่เหมือนกันคือ ด้ามจับและหัวค้อน ซึ่งน�้าหนักจะค่อนไปทางหัวค้อนมากกว่า

แรงที่กระทบเปาหมายจะมากเทาใดขึ้นอยูกับมวลของคอน และความเรงของการตอก








ดังน้นเม่อค้อนย่งหนักมากและหวดด้วยความเร่งมาก แรงท่ได้จากค้อนย่งมาก - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -

ตามไปด้วย




















ผึ่งกากไม้



การผ่งกากไม้ หมายถึง ขบวนการหรือกรรมวิธีในการทาให้ความช้นหรือ


นาระเหยออกจากเน้อไม้ ท่สดหรือมีความช้นมากเกินพอ โดยเหลือปริมาณความช้น





อยู่ในเนื้อไม้ได้ส่วนสมดุลกับบรรยากาศที่อยู่โดยรอบไม้ที่จะน�าไปใช้ประโยชน์นั้น คือ
ให้เหลือความชื้นอยู่ในไม้ประมาณ 1 ใน 10 ของความชื้นสดหรือประมาณ 8 – 16%


(12% โดยเฉล่ย) สาหรับสภาวะอากาศของประเทศไทย วัตถุประสงค์ของ





การผ่งกากไม้ เพ่อให้เสียเวลาน้อยท่สุดและต้องไม่ทาให้ไม้เม่อผ่งแล้วมีตาหนิน้อยท่สุด



ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 19

ความจ�าเป็นที่ต้องการผึ่งกากไม้



การผ่งกากไม้เป็นกรรมวิธีข้นแรกของการใช้ประโยชน์อย่างมีประสิทธิภาพ

โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศไทยเป็นประเทศท่มีดินฟ้าอากาศแบบโซนร้อน มีสภาพ

ดินฟ้าอากาศในแต่ละท้องถ่นจังหวัดและในแต่ละภาคแตกต่างกันออกไป จึงเกิดปัญหา


ในด้านการใช้ประโยชน์อย่างมาก แต่ท่สาคัญท่สุดคือไม้เน้อแข็ง จะมีลักษณะโครงสร้าง


หรือกายวิภาคทางเนื้อไม้สลับซับซ้อน จึงมักจะเกิดต�าหนิได้ง่าย

การผ่งกากไม้สามารถขจัดการสูญเสียไม้ อันเกิดจากตาหนิต่าง ๆ เช่น

การแตกท่ผิวและภายในเน้อไม้ (Cracking) การแตกต่างตามหัวไม้ (Splitting)




การบิดงอ (Warping) เหล่าน้ เป็นต้น ในขณะผ่งกากไม้ท่มีความช้นสูงหรือไม้สด



ถ้าไม่ควบคุมการระเหยของนาจากเน้อไม้มักจะประสบปัญหาดังกล่าว อันเน่อง



- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -




มาจากการยดและหดตวของไม สาหรบสภาพดนฟ้าอากาศของประเทศไทยทมปรมาณ








ความชนสมดลของอากาศ 8 – 16% เช่นนจงต้องมีความจาเป็นในการ









ผ่งกากไม้ให้ความช้นสมดุลกับอากาศของแต่ละท้องถ่น เพ่อให้ไม้มีการคงรูปแน่นอน


เม่อนาไปใช้จะไม่มีการยืดหรือหดตัว ซ่งอาจทาความเสียหายต่อส่งก่อสร้างได้ เช่น



การเข้ารางลิ้น ข้อต่อ การบิดงอไปจากแนวระดับ และการแตกเสียหายของไม้
เครื่องมือลิดกิ่งไม้
การลิดก่งไม้เป็นการตัดก่งไม้ท่มีขนาดเล็ก อาจเป็นการลิดก่งไม้โดยตรงจาก








ต้นไม้หรือการลิดก่งไม้จากก่งใหญ่ท่ตัดลงมา อุปกรณ์ท่ใช้ย่อมมีความแตกต่างกัน


ในการลิดกิ่งไมจากตนไมจะใชอุปกรณที่มีขนาดใหญและใชเฉพาะ สวนในการลิดกิ่งไม ้






จากไม้ที่ตัดลงมาจะใช้มีดที่มีขนาดเล็กกว่าและต้องกระท�าด้วยความระมัดระวัง
20 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

เครื่องมือที่ใช้เครื่องยนต์



งานเคร่องยนต์ หมายถึง การปฏิบัติงานทางช่างท่ต้องใช้ทักษะในการใช้
เครื่องมือ เพื่อปฏิบัติการต่าง ๆ เกี่ยวกับเครื่องยนต์ เช่น การซ่อมแซม การดูแลรักษา

ปรับปรุงเคร่องยนต์ ให้มีประสิทธิภาพในการใช้งานได้เป็นอย่างดี งานเคร่องยนต์มีความ

ส�าคัญต่อการด�ารงชีวิตประจ�าวัน ดังนี้





1. งานเคร่องยนต์มีความสาคัญในการสร้างเคร่องมือ เคร่องใช้ เคร่องผ่อนแรง




และเคร่องอานวยความสะดวกในชีวิตประจาวัน เช่น รถยนต์ เรือยนต์ เคร่องบิน - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
เครื่องตัดหญ้า เครื่องผสมคอนกรีต เป็นต้น
2. งานเคร่องยนต์ ช่วยส่งเสริมพัฒนาบุคลากรทางช่างให้มีความรู้ ความสามารถ

สูงขึ้นในช่างสาขาต่าง ๆ เช่น วิศวกรเครื่องยนต์ วิศวกรโรงงาน เป็นต้น











การบรรจุยาลงเครื่องหลัง


การบรรจุยาและเคร่องใช้ต่าง ๆ สาหรับการปฐมพยาบาลลูกเสือ 1 หมู่
ในระหว่างการอยู่ค่ายพักแรมนั้น ควรค�านึงถึงสิ่งต่อไปนี้














1. กจกรรมทลกเสอจะต้องปฏบตระหว่างการอย่ค่ายพกแรม ทงนเพอจะได้



พิจารณาได้ว่าจะเลือกยาและอุปกรณ์ชนิดใดเพ่อให้เหมาะแก่การท่จะใช้ปฐมพยาบาล

ลูกเสือที่ได้รับอันตรายที่เกิดจากการปฏิบัติกิจกรรมนั้น ๆ

2. มียาและอุปกรณ์ท่ใช้ในการปฐมพยาบาลชนิดใดบ้างท่จาเป็นต้อง


น�าไปทุกครั้ง หรือมีไว้เป็นประจ�า
3. วิธีเก็บรักษายาและอุปกรณ์ในการปฐมพยาบาลไม่ให้เกิดการเสียหาย หรือ
เสื่อมคุณภาพในระหว่างการอยู่ค่ายพักแรมในขณะพกพาไป



4. ปริมาณยาและอปกรณ์ทเหมาะสมสาหรับระยะเวลาในการอยู่

ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 21

ค่ายพักแรมนั้น

การพัฒนาและปรับปรุงค่ายลูกเสือ
วิชาการอยู่ค่ายพักแรม เป็นหัวใจของการพัฒนาทรัพยากรลูกเสือ การอยู่ค่าย
พักแรมเป็นงานท่ลูกเสือต้องได้ทาและสัมผัส คุณประโยชน์ของการอยู่ค่ายพักแรม


มีมากมายและเป็นการฝึกอบรมที่ไม่มีวิชาใดจะเสมอเหมือนได้
โลกยุคปัจจุบันได้มีการพัฒนาไป มีคนกล่าวว่าการอยู่ค่ายพักแรม ก็ควรได้พัฒนา



ตามไปด้วยซ่งการกล่าวเช่นน้ก็น่าจะมีความเป็นไปได้ ท่จะนาเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาใช้และ

ก็มีใช้อยู่บ้างแล้ว


การพัฒนาการอยู่ค่ายพักแรมท่จะกล่าวถึงน้ หมายถึง การพัฒนาค่าย
จากจุดเร่มต้น เป้าหมายก็คือจะอยู่กับธรรมชาติอย่างมีความสุขได้อย่างไร เราควรจะทาอะไร


- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
บ้างเพื่อธรรมชาติ ด้วยธรรมชาติ เราหวังอย่างยิ่งว่าลูกเสือคงจะเป็นบุคคลที่ไม่ถูกกล่าวหา
ว่าเป็นผู้ทาลายธรรมชาติ ลูกเสือมีวิธีการมากมาย ลูกเสือสามารถกางเต็นท์และก่อกองไฟได้

ถึงแม้ฝนจะตกรู้จักการหุงข้าว และการถนอมรักษาอาหาร มีความตรงต่อเวลาและ
ความสามารถดังกล่าวนี้จะแสดงออกด้วยวิธีใด
1. แสดงออกทางสติปัญญา
2. แสดงออกทางงานฝีมือหรือทักษะ

3. แสดงออกทางการพัฒนาทางกาย
กระทรวงศึกษาธิการได้จัดการประชุมวางแผนพัฒนาค่ายลูกเสือท่วประเทศ รัฐมนตร ี

ว่าการกระทรวงศึกษาธิการได้ให้แนวทางในการพัฒนาค่ายลูกเสือ ดังนี้

การวางแผนพัฒนาค่ายลูกเสือต้องคานึงถึงลูกค้าซ่งเป็นเด็กและเยาวชนในพ้นท ่ ี





ท่เข้ามาใช้บริการ มีการจัดทาข้อมูลเพ่อวางแผนพัฒนาค่าย จัดวางระบบการใช้งานและ



การดูแลบารุงรักษา โดยคานวณว่าในปีหน่ง ๆ จะใช้ค่ายก่วน และวันท่ไม่ได้ใช้งานจะม ี



การปรับปรุงสภาพค่ายส่วนใดอย่างไร เพ่อรักษาสภาพของค่ายให้พร้อมรับการบริการได้อย่าง

มีมาตรฐาน ซึ่งในค่ายที่มีพื้นที่ขนาดใหญ่อาจวางแผนการพัฒนาค่ายเป็นระยะ ๆ (Phase)
และมีแนวทางในการพัฒนาดังนี้
1. ระบบความปลอดภัย
2. งบประมาณในการพัฒนาค่ายลูกเสือ
3. บุคลากรที่รับผิดชอบพัฒนาค่ายลูกเสือ
4. การซ่อมแซมค่ายลูกเสือที่ช�ารุดทรุดโทรม
22 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -



















ตัวอย่างแบบทดสอบ




































ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 23 ค

แบบทดสอบภาคปฏิบัติ




ลาดับ ผ่านการ
ที่ กิจกรรม ทดสอบ หมายเหตุ

1 การก่อกองไฟและการใช้ถ่านส�าหรับ

หุงต้ม
2 การกางเต็นท์

3 การระวังรักษาอาหาร
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
4 การระวังรักษาน�้าดื่ม
5 การระวังรักษาที่หุงต้มอาหาร

6 การก�าจัดขยะ

7 การใช้เครื่องมือในการอยู่ค่ายพักแรม
8 สาธิตการบรรจุยาและเครื่องใช้ระหว่าง

อยู่ค่ายพักแรม












ลงชื่อ...........................................ผู้ก�ากับลูกเสือ

(...................................................)
........../...................../..................
หมายเหตุ เมื่อลูกเสือผ่านการทดสอบให้ผู้ก�ากับลูกเสือลงชื่อในช่องนั้น







24 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

แบบทดสอบภาคทฤษฎี

จงวงกลมล้อมรอบหัวข้อค�าตอบที่ถูกต้องเพียงข้อเดียว
1. ลูกเสือที่จะเรียนวิชาผู้จัดการค่ายพักแรมต้องมีประสบการณ์อย่างไร

ก. เคยอยู่ค่ายพักแรม
ข. เป็นลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
ค. เคยอยู่ค่ายพักแรมมาแล้ว 5 ครั้ง

ง. เคยอยู่ค่ายพักแรมมาแล้ว 3 ครั้ง - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
2. วิชาผู้จัดการค่ายพักแรมลูกเสือจะต้องมีความรู้เกี่ยวกับอะไร

ก. การหุงหาอาหาร
ข. การสร้างที่พักอาหาร
ค. การใช้เครื่องมือในการอยู่ค่ายพักแรม

ง. ถูกทุกข้อ
3. การอยู่ค่ายพักแรมลูกเสือจะต้องปฏิบัติอย่างไร

ก. ค้างคืนและปฏิบัติกิจกรรม
ข. ค้างคืนไม่ต้องปฏิบัติกิจกรรม
ค. ไม่ต้องค้างคืนแต่ปฏิบัติกิจกรรม

ง. ไม่ต้องค้างคืนและไม่ปฏิบัติกิจกรรม
4. วิชาผู้จัดการค่ายพักแรมลูกเสือสามารถท�าอย่างไร

ก. ถ่ายทอดวิชาให้ลูกเสือรุ่นน้อง
ข. ท�าหน้าที่แทนผู้ก�ากับลูกเสือได้
ค. ท�าหน้าที่แทนรองผู้ก�ากับลูกเสือได้

ง. สาธิตกิจกรรมในการอยู่ค่ายพักแรมให้ลูกเสือรุ่นน้อง
5. การก่อกองไฟในการชุมนุมรอบกองไฟโดยทั่วไปมีกี่แบบ

ก. 2 แบบ
ข. 3 แบบ
ค. 4 แบบ

ง. 5 แบบ


ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 25

6. การก่อกองไฟแบบที่ให้แสงสว่างมากได้แก่แบบใด

ก. แบบดาว
ข. แบบผสม

ค. แบบกระโจม
ง. แบบเชิงตะกอน
7. การก่อกองไฟแบบผสมเป็นการผสมระหว่างแบบใด

ก. แบบกระโจมและแบบดาว
ข. แบบเชิงตะกอนและแบบดาว

ค. แบบเชิงตะกอนและแบบกระโจม
ง. แบบดาว แบบเชิงตะกอนและแบบกระโจม
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
8. จุดประสงค์ในการก่อกองไฟแบบผสมเพื่ออะไร

ก. ให้มีไฟแรง
ข. ประหยัดไม้ฟืน

ค. กองไฟมีขนาดใหญ่
ง. ต้องการแสงสว่างมาก
9. การดับไฟหลังจากเลิกใช้แล้วควรท�าอย่างไร

ก. น�าเชื้อไฟออก
ข. ดับด้วยน�้าหรือน�้ายาเคมี

ค. ดับด้วยน�้าหรือกลบด้วยทราย
ง. ดับด้วยน�้ายาเคมีและกลบด้วยทราย
10. การกางเต็นท์ควรเลือกให้อยู่ในสถานที่ใด

ก. ที่ลุ่ม
ข. ที่ดอน

ค. ใต้ต้นไม้ใหญ่
ง. ที่มีหญ้าหรือฟาง







26 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

11. การเกิดไฟไหม้ระหว่างอยู่ค่ายพักแรมมาจากสาเหตุใด

ก. มีลมแรง
ข. จุดไฟเล่น

ค. ก่อไฟแล้วดับไม่หมด
ง. เชื้อเพลิงบริเวณใกล้เคียงมีมาก
12. การป้องกันไฟไหม้ขณะอยู่ค่ายพักแรมควรท�าอย่างไร

ก. เตรียมน�้าดับไฟ - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
ข. ตั้งหน่วยดับไฟ

ค. ไม่มีการก่อกองไฟ
ง. ตรวจความเรียบร้อยของค่ายพักแรมเป็นประจ�า
13. การระวังรักษาอาหารมีวิธีปฏิบัติอย่างไร

ก. ปิดให้มิดชิด
ข. เก็บเข้าตู้เย็น

ค. แขวนไว้ในที่สูง
ง. ป้องกันมิให้สัตว์มากิน
14. การท�าน�้าให้สะอาดก่อนดื่มมีวิธีปฏิบัติอย่างไร

ก. ต้ม
ข. กรอง

ค. ใส่สารเคมีฆ่าเชื้อโรค
ง. ถูกทุกข้อ
15. การรักษาสถานที่หุงต้มอาหารหมายถึงอะไร

ก. สถานที่หุงต้มไม่สกปรก
ข. สถานที่หุงต้มใช้อุปกรณ์อย่างดี

ค. สถานที่หุงต้มไม่เป็นที่อยู่ของสัตว์
ง. สถานที่หุงต้มใช้ได้ตลอดการอยู่ค่ายพักแรม







ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 27

16. ขณะอยู่ค่ายพักแรมสถานที่ก�าจัดขยะควรมีลักษณะอย่างไร

ก. อยู่นอกค่ายพักแรม
ข. จัดลูกเสือเป็นเวรเก็บขยะ

ค. ควรแยกขยะเปียกและขยะแห้ง
ง. ท�าหลุมขยะรวมทั้งเปียกและแห้ง
17. ขวานที่ใช้ขณะอยู่ค่ายพักแรมเพื่ออะไร

ก. ลิดกิ่งไม้
ข. ป้องกันสัตว์ร้าย

ค. ตัดต้นไม้เล็ก ๆ หรือผ่าฟืน
ง. ตัดต้นไม้ใหญ่ที่อยู่ใกล้ค่ายพักแรม
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
18. การใช้เลื่อยขณะอยู่ค่ายพักแรมเพื่ออะไร

ก. ตัดต้นไม้
ข. ตกแต่งสถานที่

ค. ประดิษฐ์วัสดุต่าง ๆ
ง. จัดท�าอุปกรณ์การอยู่ค่ายพักแรม
19. การลิดกิ่งไม้ควรใช้อุปกรณ์ลักษณะใด

ก. เลื่อย
ข. มีดโต้

ค. ขวานใหญ่
ง. ใช้มีดให้เหมาะกับขนาดของกิ่งไม้
20. การน�ายาเพื่อใช้ในการเดินทางไปอยู่ค่ายพักแรมควรปฏิบัติอย่างไร

ก. น�าไปตามที่นายหมู่สั่ง
ข. พยายามน�าไปให้มากชนิด

ค. ตามความเห็นของผู้ก�ากับลูกเสือ
ง. น�าไปเฉพาะยาที่คาดว่าจ�าเป็นระหว่างการอยู่ค่ายพักแรม







28 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

21. วิชาผู้จัดการค่ายพักแรมลูกเสือควรจะมีความสามารถอย่างไร

ก. อธิบายวิธีการกางเต็นท์ได้
ข. พาลูกเสือไปอยู่ค่ายพักแรมได้

ค. อธิบายวิธีการประกอบอาหารชนิดต่าง ๆ
ง. อธิบายและสาธิตวิธีการต่าง ๆ ในการอยู่ค่ายพักแรมได้
22. การอยู่ค่ายพักแรมในสถานที่ต่างกันอย่างน้อยกี่ครั้ง

ก. 1 ครั้ง - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
ข. 2 ครั้ง

ค. 3 ครั้ง
ง. 4 ครั้ง
23. เคยไปอยู่ค่ายพักแรมในโอกาสต่าง ๆ กัน หมายถึงอะไร

ก. การไปอยู่ค่ายพักแรมเพื่อทัศนศึกษา
ข. การไปอยู่ค่ายพักแรมเพื่อศึกษาธรรมชาติ

ค. การไปอยู่ค่ายพักแรมกับลูกเสือประเภทใดก็ได้
ง. ถูกทุกข้อ
24. ขณะอยู่ค่ายพักแรมการก่อกองไฟโดยใช้ถ่าน จะใช้อะไรเป็นเชื้อไฟ

ก. น�้ามัน
ข. กระดาษ

ค. เศษไม้แห้ง
ง. เศษใบไม้แห้ง
25. การท�าราวตากผ้าควรท�าลักษณะใด

ก. ใต้ร่มไม้
ข. ตามทางลม

ค. ขวางทางลม
ง. เฉียงทางลม







ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 29

26. เสื้อผ้าที่เปียกชื้นขณะอยู่ค่ายพักแรมควรท�าอย่างไร

ก. ซัก
ข. ผิงไฟ

ค. ตากให้แห้ง
ง. แยกไว้ต่างหาก
27. การระวังรักษาอาหารไม่ให้บูดขณะอยู่ค่ายพักแรมควรปฏิบัติอย่างไร

ก. แช่ในตู้เย็น
ข. ปิดให้มิดชิด

ค. วางไว้ในที่อากาศถ่ายเท
ง. ถ้าเป็นน�้าให้ตั้งไฟให้เดือดหลังรับประทานแล้ว
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
28. การระมัดระวังน�้าดื่มให้สะอาดควรปฏิบัติอย่างไร

ก. ใส่ขวดแก้วอย่างดี
ข. รองน�้าจากก๊อกน�้า

ค. ใส่ภาชนะที่สะอาดและมิดชิด
ง. ช่วยกันดูแลรักษาความสะอาดบริเวณใกล้เคียงแหล่งน�้า
29. การระวังรักษาที่หุงต้มอาหารควรปฏิบัติอย่างไร

ก. ท�ารั้วล้อมรอบ
ข. ล้างน�้าท�าความสะอาด

ค. เก็บเศษอาหารบริเวณที่หุงอาหาร
ง. ใช้น�้ายาท�าความสะอาดทั่วบริเวณ
30. สถานที่ก�าจัดขยะควรปฏิบัติอย่างไร

ก. ท�ารั้วป้องกันสัตว์
ข. ท�าฝาปิดหลุมขยะ

ค. หลุมขยะควรให้ลึกพอสมควร
ง. ถูกทุกข้อ







30 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

31. การรักษาส้วมชั่วคราวให้ถูกหลักควรปฏิบัติอย่างไร

ก. ควรให้หลุมอยู่กลางแจ้ง
ข. อยู่ในที่อากาศถ่ายเทสะดวก

ค. ควรเปลี่ยนหลุมส้วมทุกวัน
ง. เสร็จกิจควรลาดน�้ายาท�าความสะอาดและปิดปากหลุม
32. การตั้งเต็นท์ขณะอยู่ค่ายพักแรมควรค�านึงถึงอะไร

ก. บนพื้นหญ้า ใต้ร่มไม้ - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
ข. แสงสว่าง การก�าบังลม

ค. ความเป็นระเบียบ สวยงาม
ง. ความเป็นระเบียบ ทิศทางลม
33. การเตรียมสถานที่ชุมนุมรอบกองไฟที่ส�าคัญคืออะไร

ก. การจัดที่นั่ง
ข. การปรับพื้นที่

ค. การก่อกองไฟ
ง. การท�าเวทีการแสดง
34. การแสดงรอบกองไฟเป็นการแสดงเพื่ออะไร

ก. การประกวด
ข. ความสนุกสนาน

ค. ฝึกการกล้าแสดงออก
ง. ให้คนท้องถิ่นได้ชื่นชม
35. การอยู่ค่ายพักแรมเป็นการฝึกให้ลูกเสือเกิดสิ่งใด

ก. เพลิดเพลิน
ข. รู้จักธรรมชาติมากขึ้น

ค. พิสูจน์ความสามารถของตนเอง
ง. น�าความสามารถไปใช้ให้เกิดประโยชน์







ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 31

36. เครื่องมือที่ลูกเสือต้องใช้มากที่สุด ขณะอยู่ค่ายพักแรมคืออะไร

ก. เลื่อย
ข. สว่านไฟฟ้า

ค. เครื่องตัดหญ้า
ง. ขวานโค่นต้นไม้
37. ยาสามัญที่ใช้รับประทานที่ลูกเสือควรน�าติดไปขณะอยู่ค่ายพักแรมคืออะไร

ก. ยาธาตุ
ข. ยาแก้ปวด

ค. ยาแก้ท้องเสีย
ง. ถูกทุกข้อ
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
38. ยาทาและอุปกรณ์การปฐมพยาบาลที่จ�าเป็นส�าหรับลูกเสือคืออะไร

ก. ยาเหลือง กรรไกร
ข. ทิงเจอร์ ผ้าพันแผล

ค. ยาแดง พลาสเตอร์ยา
ง. ยูคาลิป ผ้าสามเหลี่ยม
39. การเก็บรักษายาระหว่างการอยู่ค่ายพักแรมควรปฏิบัติอย่างไร

ก. เก็บไว้ในที่เย็น
ข. เก็บไว้ในตู้ยารวม

ค. เก็บไว้กับลูกเสือที่รับผิดชอบ
ง. เก็บไว้ให้เหมาะกับการพกพา
40. ความก้าวหน้าในกองลูกเสือขึ้นอยู่กับการเริ่มต้นจากสิ่งใด

ก. ลูกเสือทุกคนมีความขยัน
ข. ลูกเสือทุกคนมีแนวคิดร่วมกัน

ค. การสนับสนุนจากผู้ก�ากับลูกเสือ
ง. การสนับสนุนจากบุคคลภายนอก







32 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

เฉลยข้อสอบภาคความรู้วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม



ข้อที่ ค�าตอบ ข้อที่ ค�าตอบ ข้อที่ ค�าตอบ ข้อที่ ค�าตอบ
1. ค 11. ค 21. ง 31. ง

2. ง 12. ง 22. ข 32. ง

3. ก 13. ก 23. ง 33. ค - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
4. ง 14. ง 24. ง 34. ค

5. ข 15. ง 25. ค 35. ง

6. ข 16. ง 26. ค 36. ก
7. ค 17. ค 27. ง 37. ง

8. ง 18. ง 28. ค 38. ค

9. ค 19. ง 29. ค 39. ง

10. ง 20. ง 30. ง 40. ข






























ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 33

บรรณานุกรม



คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ, ส�านักงาน. กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 –3. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การค้าของ สกสค.,
2520.

คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ, ส�านักงาน. ข้อบังคับคณะลูกเสือ
แห่งชาติว่าด้วยการปกครองหลักสูตรและวิชาพิเศษลูกเสือสามัญ

รุ่นใหญ่ (ฉบับที่ 14) พ.ศ. 2528. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การค้าของ
สกสค., 2531.
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
คณะกรรมการลูกเสือแห่งชาติ, ส�านักงาน. แนวการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ

สามัญรุ่นใหญ่. พิมพ์ครั้งที่ 1.กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การค้าของ
สกสค., 2542.

พลศึกษา, กรม, กระทรวงศึกษาธิการ. ชุดวิชาลูกเสือการเดินทางไกล
และการอยู่ค่ายพักแรม. กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว,
2544.

ณัฏฐ์ยุวยุทธ. คู่มือการสอบเครื่องหมายวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญ
รุ่นใหญ่. พิมพ์ครั้งที่ 5.กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การค้าของ สกสค.,

2551.





















34 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -



















ภาคผนวก




































ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 35 ง

ขั้นตอนการด�าเนินการสอบวิชาพิเศษ การขออนุมัติ และการประดับเครื่องหมาย





1. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ เม่อสอบเคร่องหมายลูกเสือโลกได้แล้ว




และได้เข้าพิธีประจากอง จึงมีสิทธ์ประดับเคร่องหมายลูกเสือโลกจากน้นจึงมีสิทธ์เลือก

สอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่



2. เม่อลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่แสดงความประสงค์ท่จะสอบเพ่อรับ
เคร่องหมายวิชาพิเศษ คณะกรรมการดาเนินงานของกองลูกเสือจะต้องพิจารณา


เห็นชอบให้มีการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี ตามที่เสนอ

3. ผู้กากับกองลูกเสือ เนตรนารี เสนอโครงการเพ่อขออนุมัติต่อ

ผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
4. เมื่อได้รับการอนุมัติแล้ว จึงจัดท�าค�าสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษ
ลูกเสือ เนตรนารี โดยประธานคณะกรรมการสอบต้องได้รับเคร่องหมายวูดแบดจ์













ประเภทสามญรนใหญ สวนกรรมการตองผานการฝกอบรม ขนความรเบองตน ประเภท



สามัญรุ่นใหญ่เป็นอย่างน้อย


5. ดาเนินการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ท้งภาคปฏิบัติและ
ภาคทฤษฎี

6. เม่อสอบเสร็จแล้ว สถานศึกษาทาหนังสือขออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษ

ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ และการประดับเคร่องหมายไปยัง ผู้มีอานาจอนุมัต ิ


พร้อมแนบหลักฐาน ดังนี้
6.1 โครงการสอบวิชาพิเศษ
6.2 ค�าสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบ
6.3 ข้อสอบภาคปฏิบัติ
6.4 ข้อสอบภาคทฤษฎี
6.5 รายชื่อลูกเสือ เนตรนารี ที่สอบผ่าน/ไม่ผ่าน


36 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่


7. ส่วนกลางหรือส่วนภูมิภาคอนุมัติผลการสอบและอนุมัติการประดับเคร่องหมาย

8. เม่อสถานศึกษาได้รับหนังสืออนุมัติผลการสอบและการประดับเคร่องหมาย

แล้ว จะต้องด�าเนินการดังนี้
8.1 สถานศึกษาออกหนังสือรับรองให้ลูกเสือ เนตรนารี ที่สอบผ่าน
8.2 สถานศึกษาลงทะเบียนไว้เป็นหลักฐานในสมุดทะเบียนกอง
ลูกเสือ เนตรนารี (ลส. 8/นน. 8)


8.3 สถานศึกษาบันทึกหลักฐานในสมุดประจาตัวลูกเสือ เนตรนาร ี - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
(ลส. 17/นน. 17)

9. ประดับเครื่องหมายวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี













































ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 37

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -




ตัวอย่างเอกสาร




































38 จ คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

ตัวอย่าง

สถานศึกษาขออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษ และขออนุมัติการประดับเครื่องหมาย



หนังสือขออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษ
วิชา......................... และขออนุมัติการประดับเครื่องหมาย



ที่......../.............. สถานศึกษา............................... - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
วันที่..........เดือน.....................พ.ศ..........

เรื่อง ขออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษ วิชา....... และขออนุมัติการประดับเครื่องหมาย
เรียน เลขาธิการส�านักงานลูกเสือแห่งชาติ/ผู้อ�านวยการลูกเสือจังหวัด (แล้วแต่กรณี)
สิ่งที่ส่งมาด้วย 1. โครงการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชา.......

2. ค�าสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษวิชา.............
3. ข้อสอบภาคปฏิบัติ 6 ฐาน

4. ข้อสอบภาคทฤษฎี 40 ข้อ
5. รายชื่อลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ที่สอบผ่าน – ไม่ผ่าน
หลักสูตรเครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชา..............................

ด้วยสถานศึกษาได้จัดทาโครงการฯและแต่งต้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษ


ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ตามสิ่งที่ส่งมาด้วย บัดนี้ สถานศึกษาได้ด�าเนินการ
สอบทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ผลปรากฏว่ามีลูกเสือเนตรนารี
สามัญรุ่นใหญ่ จ�านวน.........คน สอบผ่าน (รายชื่อดังแนบ)

จึงเรียนมาเพ่อโปรดพิจารณาอนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษและอนุมัติการประดับ
เครื่องหมาย



ขอแสดงความนับถือ


(……………………………………………)

ผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน.......................


ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 39

ตัวอย่าง

โครงการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
วิชา........................... ประจ�าปี….....………

1. ชื่อโครงการ “การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
วิชา ................ประจ�าปี พ.ศ..............”
2.หลักการและเหตุผล

ด้วยที่ประชุมคณะกรรมการด�าเนินงานของกองลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
ครั้งที่....../........... เมื่อวันที่....เดือน.........พ.ศ........... ณ ห้องประชุมลูกเสือ เนตรนารี







สามญร่นใหญ่ ได้มมตสอบวิชาพเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญร่นใหญ่ วิชา.......................


ให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ท่สอบได้เคร่องหมายลูกเสือโลก และผ่าน
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -

พิธีเข้าประจากองแล้ว จานวน.......คน โดยมีลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่





จานวน....คน สมัครสอบเพ่อรับเคร่องหมายวิชาพิเศษวิชา..........โดยได้นาเสนอไปยัง
ผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียนตามล�าดับ และได้รับความเห็นชอบแล้ว
3. วัตถุประสงค์
3.1 เพื่อให้นักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นเห็นคุณค่าของกิจกรรม
ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
3.2 เพื่อสร้างแรงจูงใจให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ สมัครสอบ
เพื่อรับเครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชา.....................
4. เป้าหมาย
รับสมัครลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ จ�านวน............คน
5. วิธีด�าเนินการ

5.1 เปิดรับสมัครลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ที่ต้องการสอบเพื่อรับ
เครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชา.............

5.2 จัดท�าค�าสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี
สามัญรุ่นใหญ่ วิชา...................
5.3 เริ่มด�าเนินการสอบตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป





40 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

6.งบประมาณ

เก็บจากลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ คนละ 50 บาท
7.วันและสถานที่

ระหว่างเดือน...........ถึงเดือน........... 25..... ณ...........................
8. ผลที่จะได้รับ
ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ จ�านวน............คน จะได้รับ

เครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชา............. อย่างน้อย.......คน - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
9. ผู้รับผิดชอบโครงการ

รองผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน....................
10. ชนิดของโครงการ เป็นโครงการต่อเนื่องทุกปี











































ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 41

ตัวอย่าง

ค�าสั่งโรงเรียน..........................
ที่......../.............

เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษ ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
วิชา………………………….
เพื่อให้การสอบเครื่องหมายวิชาพิเศษ วิชา.........................ให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี

สามัญรุ่นใหญ่ ระหว่างวันที่........ถึงวันที่.......เดือน..................พ.ศ.......... ณ ...............
จังหวัด..................เป็นไปด้วยความเรียบร้อยและมีประสิทธิภาพ

จึงแต่งตั้งบุคลากรทางการลูกเสือต่อไปนี้ ด�าเนินการสอบตามก�าหนดวันและ
สถานที่ดังกล่าวข้างต้น ดังนี้
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
1. รองผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน A.L.T./SS.W.B. ประธาน

2. ผู้ก�ากับกลุ่มลูกเสือโรงเรียน A.L.T./SS.W.B. รองประธาน
3. รองผู้ก�ากับลูกเสือโรงเรียน SS.W.B. กรรมการ

4. ผู้ก�ากับกองลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ กองที่ 1 กลุ่มที่ 1 SS.W. B. กรรมการ
5. ผู้ก�ากับกองเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่กองที่ 1 กลุ่มที่ 1 SS.W.B. กรรมการ
6. กรรมการ

7. ฯลฯ กรรมการ
8. กรรมการ

9. กรรมการ
10. รองฯกองลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ กองที่ 1 กลุ่มที่ 1 SS.B.T.C. กรรมการ
11. รองฯกองเนตรนารีสามัญรุ่นใหญ่กองที่ 1 กลุ่มที่ 1 SS.B.T.C กรรมการ

ฯ ล ฯ





(................................................)
ผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน..................





42 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

ตัวอย่าง

โรงเรียน...............................
รายชื่อลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ที่สอบวิชาพิเศษ





วิชา.......... วิชา.......... วิชา.......... - วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
ล�าดับ ชื่อลูกเสือ เนตรนารี หมายเหตุ



1. .................................... / / x

2. ....................................
3. ....................................













หมายเหตุ
- ถ้าใส่เครื่องหมาย / แสดงว่า สอบผ่าน

- ถ้าใส่เครื่องหมาย x แสดงว่า สอบไม่ผ่าน


ลงชื่อ................................. ลงชื่อ.................................

(........................................) (........................................)
กรรมการ กรรมการ



ลงชื่อ.................................
(........................................)

ประธาน



ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 43

ตัวอย่าง

หนังสือจากส่วนกลาง หรือส่วนภูมิภาคอนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ
สามัญรุ่นใหญ่ และอนุมัติการประดับเครื่องหมาย





เม่อทางสานักงานลูกเสือแห่งชาติ สานักงานลูกเสือจังหวัด (แล้วแต่กรณี)

พิจารณาตามหลักฐาน ที่สถานศึกษาส่งไป และตรวจสอบได้ว่ามีการด�าเนินการสอบ
จริง จึงออกหนังสืออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ และ
การประดับเครื่องหมาย ดังนี้

ตัวอย่างหนังสืออนุมัติผล

- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
ที่......../.......... ส�านักงานลูกเสือแห่งชาติ

ส�านักงานลูกเสือจังหวัด
(แล้วแต่กรณี)

วันที่.........เดือน................พ.ศ............
เรื่อง อนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
และอนุมัติการประดับเครื่องหมาย

เรียน ผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน.............
อ้างถึง หนังสือของโรงเรียนที่........../.................... ลงวันที่............................

ตามหนังสือท่อ้างถึง โรงเรียนจัดส่งรายงานผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตร

นารี สามัญรุ่นใหญ่ และขออนุมัติประดับเครื่องหมายวิชาพิเศษให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี
สามัญรุ่นใหญ่ ผู้ที่สอบผ่าน ความแจ้งแล้วนั้น















สานกงานลกเสอแหงชาต สานกงานลกเสอจงหวด(แลวแตกรณ) ไดรบทราบ




แล้วด้วยความยินดี จึงอนุมติผลการสอบวิชาพิเศษลกเสือ เนตรนาร สามญร่นใหญ่ ตาม




ที่เสนอ และอนุมัตให้ประดับเครื่องหมายวิชาพิเศษได้ และขอให้ผู้บังคับบัญชาลูกเสือ
เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ แจ้งให้ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ทราบถึงความส�าคัญ
ของวิชาพิเศษที่ตนสอบผ่าน และเอาใจใส่ให้ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ได้ใช้วิชา
พิเศษนั้นๆ ปฏิบัติให้เป็นประโยชน์อยู่เสมอด้วย
44 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่

อนึ่ง ในการจัดซื้อเครื่องหมายวิชาพิเศษ ใคร่ขอให้โรงเรียนติดต่อขอหนังสือ





อนุญาตซ้อเคร่องหมายวิชาพิเศษท่งานวิชาการ สานักงานลูกเสือแห่งชาต ิ
(ปัจจุบันคือส่วนสิทธิประโยชน์ สานักงานลูกเสือแห่งชาติ) ตามหนังสือของสานักงาน


- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ที่ 147/2517 ลงวันที่ 7 มกราคม 2517 หรือที่
ส�านักงานลูกเสือจังหวัด (แล้วแต่กรณี) เพื่อให้ลูกเสือ เนตรนารี ประดับเครื่องหมาย
ดังกล่าว จะขอบคุณมาก

ขอแสดงความนับถือ





(..................................................)

ต�าแหน่ง.......................................






































ส�ำนักกำรลูกเสือ ยุวกำชำดและกิจกำรนักเรียน 45

ตัวอย่าง

สถานศึกษาออกหนังสือรับรองให้กับลูกเสือ เนตรนารี ที่สอบผ่าน





เม่อสถานศึกษาได้รับหนังสือตอบอนุมัติผลการสอบ และให้ประดับเคร่องหมาย
วิชาพิเศษแล้ว ก็ให้ออกหลักฐานคือหนังสือรับรองแก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่
ที่สอบผ่านและลงทะเบียนไว้เป็นหลักฐาน



ที่..../.................... สถานศึกษา...............................

วันที่..........เดือน...................พ.ศ..............
ขอรับรองว่า.........(1)..........................สอบผ่านวิชาพิเศษ วิชา...... (2).....................
- วิชา ผู้จัดการค่ายพักแรม -
โดยการอนุมัติผล การสอบของ...........(3).....................ท่............/..............ลงวัน

ที่.....................และได้แนบส�าเนาหนังสืออนุมัติผล มาด้วยแล้ว







(ลงชื่อ).................................................

(................................................)
ผู้อ�านวยการลูกเสือโรงเรียน.......................








หมายเหตุ
1. ระบุชื่อลูกเสือ เนตรนารี

2. ระบุวิชาพิเศษที่สอบ
3. ระบุหน่วยงานที่อนุมัติ (ส�านักงานลูกเสือแห่งชาติหรือส�านักงานลูกเสือจังหวัด)







46 คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่


Click to View FlipBook Version