คู่มือผู้คลอด Flipbook - Thai DAT Flipbook

คลอดทางชอ่ งคลอด หรือ ผา่ ตดั คลอด
การตดั สนิ ใจโดยใช้ข้อมลู

ขอ้ มูล แรงจูงใจ

สนบั สนุนงบประมาณโดยโครงการความรว่ มมอื ดา้ นงานวจิ ัยและนวัตกรรมกบั คณะกรรมาธกิ ารยุโรป Horizon 2020 และ องค์การอนามยั โลก (WHO)
Version 4.0 Date 5 May 2022

คณุ ก�ำ ลงั ต้งั ครรภแ์ ละก�ำ ลงั คดิ วา่ จะคลอดอยา่ งไรดี

จะพยายามคลอดธรรมชาตทิ างช่องคลอดหรือจะผ่าตดั คลอดดี
คู่มอื น้ีจะน�ำ เสนอข้อมูลบางส่วนท่จี ะช่วยประกอบการตดั สนิ ใจของคุณ

โรงพยาบาลน้ีเข้าร่วมในโครงการ QUALI-DEC โครงการน้ีมวี ัตถุประสงค์เพ่ือประเมนิ ประสทิ ธผิ ลของ
กลยุทธเ์ พ่ือลดการผ่าตดั คลอดท่ไี ม่จ�ำ เป็น
คู่มอื ท่แี พทย์ได้ให้ทา่ นไว้เล่มน้ี เป็นเคร่ืองมอื ท่จี ะช่วยในการตดั สนิ ใจเก่ยี วกบั การคลอด การใช้คู่มอื เล่มน้ี
ร่วมกบั แพทย์ของทา่ นจะถอื ว่าทา่ นยินดเี ข้าร่วมโครงการ การเข้าร่วมของทา่ นในโครงการน้ีจะไม่ถูกเปิ ดเผย
และจะไม่มกี ารระบุตวั ตนของทา่ นได้
ข้อมูลอ้างองิ ทางวิทยาศาสตร์ท่ปี รากฎอยู่ในคู่มอื เล่มน้ีสามารถขออนุญาตเข้าถงึ เพ่ืออ่านเพ่ิมเตมิ ได้ โดยการ
ตดิ ต่อขอรับสทิ ธ์กิ ารเข้าถงึ ข้อมูลจาก [email protected] คณะผู้เขยี นและผู้จัดท�ำ คู่มอื เล่มน้ีไม่ได้รับ
สทิ ธหิ รือผลประโยชน์ใด ๆ จากการท่ที า่ นใช้ข้อมูลจากคู่มอื เล่มน้ีตดั สนิ ใจเลือกวิธกี ารคลอดของทา่ น

ขอขอบคุณอย่างย่ิงท่ไี ด้สละเวลาเข้าร่วมโครงการ

Version 4.0 Date 5 May 2022

1

แหล่งข้อมูลอ้างองิ : Marylene Dugas*, Myriam de Loenzien*, Alexandre Dumont*, Caesarean section
or Vaginal birth, Making an informed choice (การผ่าตดั คลอดหรือการคลอดทางช่องคลอด การตดั สนิ ใจโดยใช้
ข้อมูล). 2018»
* โดย Marylèbe Dugas: นักมนุษยวิทยาด้านสงั คม; Myriam de Loenzien: นักประชากรศาสตร์; Alexandre Dumont:
สตู นิ ารีแพทย์และนักวิจัยด้านสาธารณสขุ

คู่มอื น้ีเหมาะส�ำ หรับคุณ หากคุณคือ

• สตรีท่กี �ำ ลังต้งั ครรภ์ และแพทย์ของคุณเช่ือว่าการคลอดทางช่องคลอดเป็นทางเลือกท่ปี ลอดภัย
ส�ำ หรับคุณ

คุณมที างเลือกอะไรบ้าง

• การคลอดทางช่องคลอด
• การผ่าตดั คลอด

ข้อมูลเก่ยี วกบั คู่มอื เล่มน้ี

• ข้อมูลท่อี ยู่ในคู่มอื เล่มน้ีอ้างองิ มาจากงานวิจัยล่าสดุ ท่เี ก่ยี วกบั การดูแลสตรีต้งั ครรภ์ก่อนคลอด ทา่ น
สามารถขอข้อมูลเพ่ิมเตมิ ได้โดยเขยี นอเี มล์ไปท่ี [email protected]

วัตถุประสงค์ของคู่มอื เล่มน้ีคือ

• เพ่ือช่วยให้คุณตดั สนิ ใจได้ว่าอะไรคือส่งิ ท่สี �ำ คญั และมคี วามหมายกบั คุณ
• เพ่ือท�ำ ความเข้าใจเก่ยี วกบั ประโยชน์และความเส่ยี งของการคลอดแต่ละวิธี (ดูท่สี ่วน "ข้อมูล")
• เพ่ือจะได้ทราบความพึงพอใจและความต้องการของคุณต่อวิธกี ารคลอด (ดูท่สี ่วน "แรงจูงใจ")
• เพ่ือช่วยให้คุณมขี ้อมูลท่เี พียงพอประกอบการตดั สนิ ใจร่วมกบั แพทย์ในการวางแผนการคลอด

โปรดอย่าลืมว่าสภาวะการต้งั ครรภ์ของคุณอาจจะมกี ารเปล่ียนแปลงได้ตลอด การคลอดทางช่อง
คลอดหรือการผ่าตดั คลอดจึงอาจเป็นทางเลือกท่เี หมาะกบั สภาพการณ์ ณ เวลาน้ัน ดงั น้ันทางเลือก
ท่คี ุณได้ตัดสินใจเอาไว้หลังจากท่ไี ด้อ่านคู่มือเล่มน้ีอาจจะไม่ใช่วิธีการคลอดท่จี ะเกิดข้ึนจริงของคุณ
แพทย์จะหารือเร่ืองน้ีกบั คุณหากมสี ถานการณด์ งั กล่าวเกดิ ข้นึ
ข้อมูลในคู่มือเล่มน้ีมีไว้เพ่ือช่วยให้คุณตัดสินใจเลือกวิธีการคลอดแต่กย็ ังต้องอยู่ภายใต้ค�ำ แนะน�ำ
และการควบคุมดูแลของแพทย์ ผู้เขยี นขอปฏเิ สธความรับผดิ ชอบใด ๆ ท่เี ก่ยี วกบั การตดั สนิ ใจโดย
อาศยั ข้อมูลท่อี ยู่ในคู่มอื เล่มน้ี กรณุ าปรึกษากบั แพทย์ของคุณหากคุณต้องการข้อมูลเพ่ิมเตมิ ในราย
ละเอยี ด

Version 4.0 Date 5 May 2022

2

วิธกี ารใช้

เม่อื คุณต้งั ครรภ์ คุณอาจเคยมคี �ำ ถามในใจว่าควรจะคลอดบุตรอย่างไรดี จะคลอดด้วยวิธกี ารคลอด
ทางช่องคลอดหรือการผ่าตดั คลอด คู่มอื เล่มน้ีจะช่วยให้คุณได้เรียนร้เู ก่ยี วกบั วิธกี ารคลอดเพ่ือช่วยให้
คุณตดั สนิ ใจได้ดที ่สี ดุ ส�ำ หรับตวั คุณเองและลูกน้อย

1 2
ใช้เวลาประมาณ 30 นาที อ่านคู่มอื เล่มน้ีอย่างละเอยี ด

3 4
กรอกข้อมูลในส่วน "แรงจูงใจ" น�ำ คู่มอื เล่มน้ีตดิ ตวั มาด้วยเม่อื นัดพบ
แพทย์ในคร้ังถดั ไป เพ่ือท่คี ุณจะได้ใช้
เน้ือหา ข้อมูลในคู่มอื เล่มน้ีปรึกษาหารือกบั
แพทย์หรือพยาบาลได้

ส่วนท่ี 1 - ข้อมูล 3

• ค�ำ อธบิ ายเก่ยี วกบั การคลอดแต่ละวิธี ประโยชน์และความเส่ยี งของการคลอดแต่ละวิธี
• ตารางสรปุ ประโยชน์และความเส่ยี งของการคลอดแต่ละวิธี

ส่วนท่ี 2 - แรงจูงใจ
ส่งิ ท่สี �ำ คญั ส�ำ หรับคุณคอื อะไร

แบบฝึกหัด :
• สรปุ วิธกี ารคลอดแบบท่คี ุณพอใจ
• ระบุส่งิ ท่สี �ำ คัญท่สี ดุ ส�ำ หรับคุณในการคลอด
• ก�ำ หนดวิธกี ารคลอดท่คี ุณเลือกลงในแบบประเมนิ ความพึงพอใจต่อวิธกี ารคลอด

ค�ำ ถาม :
• ระบุค�ำ ถามท่ตี ้องการถามแพทย์ของคุณในการนัดพบคร้ังถดั ไป

Version 4.0 Date 5 May 2022

1. ขอ้ มลู

Version 4.0 Date 5 May 2022

คลอดทางช่องคลอด
หรือ ผ่าตดั คลอด

การคลอดทางช่องคลอด คืออะไร

คือการคลอดทางช่องคลอดหรือการคลอดธรรมชาติ เป็นการคลอดท่เี ดก็ ออกจากมดลูกผ่านทางช่อง
คลอดซ่ึงแตกต่างจากการผ่าตดั คลอด

การผ่าตดั คลอด คอื อะไร

การผ่าตดั คลอดเป็นการคลอดโดยการผ่าตดั ทางหน้าท้องและมดลูก จะเกดิ ข้นึ เม่อื สภาพการณข์ อง
แม่ และ/หรือ ทารกในครรภไ์ ม่เหมาะท่จี ะคลอดทางช่องคลอด ในการผ่าตดั คลอดอาจจะต้องมกี าร
ฉีดยาชาเข้าทางช่องเหนือเย่ือหุ้มไขสนั หลัง หรือการฉีดยาชาเข้าไขสนั หลัง หรือในบางกรณอี าจจะ
ต้องให้ยาสลบ

ท�ำ ไมจึงเลือกการคลอดทางช่องคลอด

การคลอดทางช่องคลอดน้ีอาจจะเป็นประสบการณท์ ่นี ่าพึงพอใจมากส�ำ หรับสตรีท่กี �ำ ลังจะเป็นคุณแม่
และการคลอดทางช่องคลอดยังช่วยหลีกเล่ียงภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ของการผ่าตดั คลอด
ความก้าวหน้าทางการแพทย์ท่พี ัฒนามาอย่างต่อเน่ืองท�ำ ให้การคลอดทางช่องคลอดมีความปลอดภัย
สงู สตรีท่ลี องคลอดทางช่องคลอดจะสามารถคลอดได้เองถงึ 90% อย่างไรกต็ ามพบว่ายังมคี วาม
เส่ยี งท่สี ตรีบางส่วนจะต้องผ่าตดั คลอด

สตรี 9 คนจาก 10 คน
สามารถคลอดไดเ้ องอยา่ งปลอดภยั
มีเพียงไมถ่ ึง 10 คน จาก 100 คน
ที่อาจจะตอ้ งผ่าตดั คลอด

Version 4.0 Date 5 May 2022

5

การคลอดทางช่องคลอดมีเง่อื นไขอะไรบ้าง

สตรีส่วนใหญ่สามารถคลอดทางช่องคลอดตามธรรมชาตไิ ด้อยู่แล้ว การคลอดทางช่องคลอดจะ
ประสบความส�ำ เรจ็ หรือไม่ ข้นึ อยู่กบั สภาวะการต้งั ครรภ์ของคุณท่เี ป็นอยู่ในปัจจุบนั โดยแพทย์จะ
ตรวจสอบประวัตทิ างการแพทย์ของคุณและจะแจ้งข้อมูลท่จี �ำ เป็นท้งั หมด เพ่ือท่คี ุณจะได้มสี ่วนร่วม
ในตดั สนิ ใจวางแผนการคลอด

1 2

เงอ่ื นไขสำ�หรับการเลอื กวธิ ี เงอื่ นไขพิเศษทคี่ วรหารือกบั แพทย์
คลอดทางชอ่ งคลอด
ทารกอยใู่ นท่าท่ีมีกน้ เป็ นส่วนนำ� (ท่ากน้ )
เป็ นการต้งั ครรภเ์ ด่ียว นำ�้ หนักโดยประมาณของทารกมากกวา่
(หมายถึงไมใ่ ชค่ รรภแ์ ฝด) 4 กิโลกรมั (ภาวะทารกตวั โต)
ทารกในครรภอ์ ยใู่ นท่าท่ีมีหวั เป็ นส่วนนำ� ปากมดลกู ไมพ่ รอ้ มส�ำ หรบั การคลอด
มีอายุครรภ์ 37 สปั ดาห์ หรือมากกวา่ และจ�ำ เป็ นตอ้ งชกั นำ�ใหเ้ กิดการเจ็บครรภค์ ลอด

คุณมที างเลือกอะไรบ้าง หากสภาวะของคุณเปล่ียนไปในระหว่าง
การต้งั ครรภแ์ ละการคลอดบุตร

• แพทย์จะประเมนิ สภาวะครรภ์ของคุณตลอดระยะเวลาการต้งั ครรภ์เพ่ือให้แน่ใจว่าคุณจะยังสามารถคลอด
ทางช่องคลอดได้
• หากสภาวะของคุณเปล่ียนไปไม่เอ้อื ต่อการคลอดทางช่องคลอด แพทย์จะแจ้งและหารือกบั คุณเพ่ือประเมิน
ว่าการวางแผนผ่าตดั คลอดจะปลอดภัยต่อตวั คุณและลูกมากกว่าหรือไม่
• หากคุณเลือกท่จี ะลองคลอดทางช่องคลอด คุณจะได้รับการดูแลตลอดเวลาระหว่างการคลอด ในกรณที ่ี
จ�ำ เป็นอาจจะมกี ารผ่าตดั คลอดโดยทนั ทหี ากว่าเป็นทางเลือกท่ปี ลอดภัยกว่าส�ำ หรับคุณและลูก
• ในกรณที ่กี ารคลอดล่าช้า อาจมคี วามจ�ำ เป็นท่จี ะต้องใช้การผ่าตดั คลอด

Version 4.0 Date 5 May 2022

6

แบบทดสอบ
ถูก หรือ ผดิ

1. การคลอดทางช่องคลอดมคี วามเส่ยี งมากกว่าการผ่าตดั คลอด
ท้งั ต่อแม่และลูก

ถูก ผดิ

2. การผ่าตดั คลอดท�ำ ให้ไม่มคี วามเส่ยี งต่อ
การเกดิ อวัยวะสบื พันธุห์ ย่อน

ถูก ผดิ

3. การคลอดทางช่องคลอดท�ำ ให้แม่มโี อกาสประสบความส�ำ เรจ็
ในการเล้ียงลูกด้วยนมแม่มากข้นึ

ถูก ผดิ

Version 4.0 Date 5 May 2022

7

ค�ำ ตอบของแบบทดสอบ

ค�ำ ถามข้อท่ี 1 : ผดิ

ผลการศกึ ษาเรว็ ๆ น้ีแสดงให้เหน็ อย่างชัดเจนว่าการผ่าตดั คลอดจะมผี ลเสยี ต่อสขุ ภาพของแม่และลูก
มากกว่า

ค�ำ ถามข้อท่ี 2 : ผดิ

การหย่อนยานของอวัยวะสืบพันธุ์มักเกิดข้ึนในเดือนสุดท้ายของการต้ังครรภ์เพราะแรงกดของทารกท่ปี าก
มดลูก การผ่าตดั คลอดไม่ได้ช่วยป้ องกนั การหย่อนยานของอวัยวะสบื พันธุ์

ค�ำ ถามข้อท่ี 3 : ถูก

การคลอดทางช่องคลอดช่วยท�ำ ให้การเล้ียงลูกด้วยนมแม่ประสบความส�ำ เรจ็ มากข้นึ นอกจากน้ีการศกึ ษายัง
ระบุอกี ด้วยว่าเดก็ ท่ไี ด้กนิ นมแม่เป็นเวลาหลายเดอื นจะเรียนหนังสอื ดกี ว่า

มีความเช่ือผิด ๆ มากมายเกี่ยวกบั ความปลอดภยั และประโยชน์ของการผ่าตดั คลอด
คุณจึงควรใชเ้ วลาพิจารณาใหถ้ ่องแทถ้ ึงความเส่ียงของการผ่าตัดคลอดและการ
คลอดทางชอ่ งคลอด รวมถึงควรพิจารณาเรื่องโอกาสการต้งั ครรภใ์ นอนาคตของคุณ
ดว้ ย ความเสี่ยงต่าง ๆ เหล่าน้ ีไดน้ ำ�มาแสดงไวแ้ ลว้ ในตารางดา้ นล่างน้ ี

Version 4.0 Date 5 May 2022

8

การคลอดทางช่องคลอด การผ่าตดั คลอด

ความหมาย

การคลอดทางช่องคลอด :

• ทารกออกจากมดลูกผ่านทางช่องคลอด
• สามารถใช้วิธกี ารควบคุมความเจบ็ ปวดช่วยได้
• หากมคี วามจ�ำ เป็น อาจต้องผ่าตดั คลอด
• อยู่โรงพยาบาลประมาณ 2 วัน

การผ่าตดั คลอด :

• ทารกเกดิ จากการผ่าตดั ทางหน้าท้อง
• การผ่าตดั คลอดต้องมกี ารฉีดยาชาเข้าทางช่องเหนือเย่ือหุ้มไขสนั หลัง หรือการฉีดยาชาเข้าไขสนั หลัง
• อย่างไรกต็ าม บางคร้ังอาจจ�ำ เป็นต้องวางยาสลบ
• อยู่โรงพยาบาลประมาณ 3-4 วัน

ประโยชน์

การคลอดทางช่องคลอด :

• อยู่โรงพยาบาลส้นั กว่า ฟ้ื นตวั ได้เรว็ กว่า เพ่ิมความคล่องตวั หลังคลอด
• ได้รับประสบการณก์ ารคลอดธรรมชาตทิ างช่องคลอด
• สามารถกอด อ้มุ ลูก และให้นมลูกได้ทนั ทแี ละต่อเน่ือง
• เพ่ิมโอกาสประสบความส�ำ เรจ็ ในการเล้ียงลูกด้วยนมแม่หลังคลอด
• ลดความเส่ยี งต่าง ๆ ท่เี ก่ยี วข้องกบั การผ่าตดั (เช่น การตกเลือด)
• แม่สามารถเคล่ือนไหวร่างกายได้เรว็ หลังการคลอด
• ลดความเส่ยี งของภาวะแทรกซ้อนในระหว่างต้งั ครรภ์ในอนาคต (เช่น มดลูกแตก รกเกาะต�ำ ่ หรือรกฝงั
แน่น)

การผ่าตดั คลอด :

• หลีกเล่ียงความเจบ็ ปวดจากการคลอด
• หลีกเล่ียงการคลอดล่าช้า
• ลดความเส่ยี งของการผ่าตดั คลอดฉุกเฉินหรือการใช้อปุ กรณช์ ่วยคลอด (คมี เคร่ืองดูดสญุ ญากาศ)
• ร้สู กึ เจบ็ ปวดบริเวณฝีเยบ็ หลังคลอดน้อยกว่า
• ลดความเส่ยี งในการเกดิ ภาวะกล้ันปัสสาวะไม่ได้ในระยะส้นั

Version 4.0 Date 5 May 2022 9

ความเส่ยี งและความไม่สะดวก

การคลอดทางช่องคลอด :

• มคี วามเส่ยี งต่อการผ่าตดั คลอดฉุกเฉินระหว่างการคลอด
• มคี วามเส่ยี งท่จี ะต้องใช้อปุ กรณช์ ่วยคลอด (คมี เคร่ืองดูดสญุ ญากาศ)
• มคี วามเส่ยี งเกดิ ความเจบ็ ปวดบริเวณฝีเยบ็ และช่องท้องระหว่างการคลอด และ 3 วันแรกหลังคลอด
• มคี วามเส่ยี งในการเกดิ ภาวะกล้ันปัสสาวะไม่ได้ช่ัวคราวเฉพาะในช่วง 2 ปี แรกหลังคลอด

การผ่าตดั คลอด :

• อยู่โรงพยาบาลนานกว่า ฟ้ื นตวั ช้า เจบ็ แผลผ่าตดั
• ถูกแยกจากลูกหลังผ่าตดั คลอด (เพ่ือการดูแล และอาจเกดิ อาการคล่ืนไส้จากการผ่าตดั )
• ไม่สามารถท�ำ กจิ วัตรตามปกตไิ ด้อย่างเตม็ ท่ี
• อาจต้องการความช่วยเหลือจากคนในครอบครัวในการดูแลท้งั ตวั คุณเองและลูก
• ไม่สามารถอ้มุ หรือดูแลลูกคนอ่นื ๆ ในบ้านได้
• ปวดในช่องท้องช่วงระยะ 3 เดอื นแรกหลังการผ่าตดั คลอด อาจจะมอี าการปวดแผลผ่าตดั ต่อเน่ืองได้ถงึ
12 เดอื นหรือนานกว่าน้ัน
• ลดโอกาสท่จี ะได้กอด อ้มุ ลูก และให้นมแม่ทนั ทหี ลังคลอด
• เพ่ิมความเส่ยี งต่อการตดั มดลูกจากการตกเลือด
• เพ่ิมความเส่ยี งของภาวะแทรกซ้อนของการต้งั ครรภใ์ นอนาคต (เช่น มดลูกแตก รกเกาะต�ำ ่ หรือรกฝงั
แน่น การแท้ง และการต้งั ครรภน์ อกมดลูก)

ความเส่ยี งและความไม่สะดวกส�ำ หรับทารก

การคลอดทางช่องคลอด :

• มคี วามเส่ยี งของการคลอดตดิ ไหล่ และ/หรือการบาดเจบ็ ของแขนงประสาทแขน (Brachial plexus injury)

การผ่าตดั คลอด :

• มคี วามเส่ยี งจะเกดิ ภาวะแทรกซ้อนระบบหัวใจและการหายใจของทารก
• มคี วามผดิ ปกตเิ ก่ยี วกบั การหายใจหลังคลอด (เม่อื คลอดเรว็ กว่า 39-40 สปั ดาห์ของการต้งั ครรภ์)
• มคี วามเส่ยี งท่จี ะเป็นโรคอ้วนในวัยเดก็ หรือวัยร่นุ
• มคี วามเส่ยี งท่จี ะเป็นโรคภมู แิ พ้หรือโรคหอบหืดเม่อื โตข้นึ

Version 4.0 Date 5 May 2022 10

แกลาระเกลาือรกผร่าะตหดั วค่าลงกอาดรคลอดทางช่องคลอด

คุณควรปรึกษาแพทย์ล่วงหน้าเพ่ือประเมินว่าในกรณขี องคุณมีความเป็นไปได้ท่ีคุณจะคลอดทางช่องคลอดได้
เองหรือไม่
• หารือกบั แพทย์ในรายละเอยี ดถงึ ประโยชน์และความเส่ยี งของการคลอดทางช่องคลอดและการผ่าตดั คลอด
• หากยังมขี ้อสงสยั เก่ยี วกบั ประโยชน์ของการคลอดทางช่องคลอด คุณสามารถขอค�ำ ปรึกษาจากแพทย์
ผู้เช่ียวชาญทา่ นอ่นื เพ่ิมเตมิ ได้

อย่างไรกต็ าม นโยบายของโรงพยาบาลไม่แนะน�ำ การผ่าตดั คลอดถ้าไม่มขี ้อบ่งช้ีทางการแพทย์

การเตรียมพร้อมส�ำ หรับการคลอดทางช่องคลอด

ในช่วงระหว่างการต้งั ครรภ์

• ควรได้รับการช่วยเหลือสนับสนุนจากสามี หรือ มารดา หรือ ญาติ และแพทย์
• หากมโี อกาสควรเข้ารับการฝึกอบรมเพ่ือเตรียมความพร้อมส�ำ หรับการคลอด
• เช่ือม่นั ว่าคุณสามารถคลอดได้

จะหลีกเล่ียงความเจบ็ ปวดได้อย่างไร

สามารถลดความเจบ็ ปวดระหว่างการคลอดได้โดยวิธกี ารไม่ใช้ยา เช่น การนวด การหายใจ การเคล่ือนไหว
หรือการใช้ยาระงบั ความเจบ็ ปวดตามความเหมาะสม

Version 4.0 Date 5 May 2022

11

สามารถชักน�ำ ให้เจบ็ ครรภค์ ลอด (หรือกระต้นุ ให้เจบ็ ครรภ์คลอด)
ได้หรือไม่

การชักน�ำ ให้เจบ็ ครรภ์คลอดสามารถท�ำ ได้เม่อื ปากมดลูกพร้อม โดยท่วั ไปจะแนะน�ำ ให้รอถงึ สปั ดาห์ท่ี 41
ของการต้งั ครรภเ์ พ่ือเพ่ิมโอกาสการคลอดได้เอง อย่างไรกต็ ามเง่อื นไขทางการแพทย์บางอย่างอาจท�ำ ให้ต้อง
มกี ารชักน�ำ ให้เจบ็ ครรภค์ ลอดก่อนถงึ สปั ดาห์ท่ี 41 ของการต้งั ครรภ์ หากจ�ำ เป็นต้องมีการชักน�ำ ให้เจบ็ ครรภ์
คลอด เม่อื ปากมดลูกยังไม่พร้อม กจ็ ะต้องท�ำ ให้ ปากมดลูกพรอ้ ม เสยี ก่อน (เช่น การใช้ยาหรือใช้สายสวน
ปัสสาวะ) คุณควรปรึกษาแพทย์เพ่ือประเมนิ ว่าในกรณขี องคุณจ�ำ เป็นต้องใช้การชักน�ำ ให้เจบ็ ครรภ์คลอดหรือ
ไม่ จะมปี ระโยชน์หรือผลข้างเคียงอะไรบ้าง

การเพ่ิมโอกาสของการคลอดทางช่องคลอด

• รอจนกว่าจะเจบ็ ครรภค์ ลอดเอง
• เคล่ือนไหว เปล่ียนต�ำ แหน่ง ลุกยืน เดนิ
• รับประทานอาหารย่อยง่ายและเคร่ืองด่มื เพ่ือให้พลังงาน
• รับการนวด พยายามผ่อนคลายระหว่างการบบี ตวั ของมดลูก และหายใจลึก ๆ
• ฟังเพลง อาบน้ำ� พยายามจินตนาการถงึ การคลอดท่รี าบร่ืน
• ขอให้คู่ครองหรือเพ่ือนท่เี ลือกไว้ อยู่ให้ก�ำ ลังใจในระหว่างการคลอด

หากตอ้ งการรายละเอียดเพิ่มเติม:

หากมีค�ำ ถามเก่ียวกบั สภาวะการต้งั ครรภ์ โปรดปรึกษาแพทยห์ รือติดต่อโรงพยาบาลที่คุณ

จะคลอด

Version 4.0 Date 5 May 2022

12

2. แรงจูงใจ

Version 4.0 Date 5 May 2022

แบบฝึกหัด: ข้นั ตอนในการช่ังน�ำ ้หนักระหว่างข้อดี
และข้อเสยี

ข้นั ตอนแรก : ส่งิ ส�ำ คัญส�ำ หรับคุณมอี ะไรบ้างและส�ำ คัญอย่างไร

วิธกี ารท�ำ :

• นึกถงึ ส่งิ ท่สี �ำ คญั ส�ำ หรับคุณ (ท้งั ข้อดแี ละข้อเสยี )
• อ่านเน้ือหาในแต่ละช่อง (ซ่ึงมขี ้อเสนอแนะเพ่ือช่วยให้คุณได้คิดทบทวน)
• ในส่วน ความคิดเห็นของคุณ ให้เขยี นส่งิ ท่เี ก่ยี วข้องท้งั หมด (ท้งั ข้อดี ข้อเสยี ) ท่สี �ำ คัญต่อการตดั สนิ ใจของ
คุณ
• ใส่เคร่ืองหมาย x ลงในช่องให้คะแนนความส�ำ คัญของแต่ละรายการ - ตรวจสอบข้อสรปุ ของแต่ละทางเลือก
(ในหน้า 11) เพ่ือเป็นแนวทางต่อยอดกระบวนการคิด

ตวั อย่าง : ไม่ส�ำ คญั ส�ำ คัญ ส�ำ คญั
มาก
ข้อเสนอแนะ :
การคลอดทางช่องคลอด

การฟ้ื นตวั หลังคลอดอย่างรวดเรว็

การหลีกเล่ียงการผ่าตดั คลอดฉุกเฉิน

ความคิดเหน็ ของคุณ :
สามารถกอด อ้มุ ลูก และให้นมลูกได้ทนั ทแี ละต่อเน่ือง

สามารถอ้มุ ลูกคนอ่นื ๆ ของฉันท่บี ้านได้

ไม่มอี าการปวดระหว่างมเี พศสมั พันธ์

ข้นั ตอนท่สี อง : วิธกี ารคลอดแบบใดท่คี ุณพึงพอใจมากกว่า

• ใส่เคร่ืองหมาย x เพ่ือแสดงระดบั ความพึงพอใจของคุณท่มี ตี ่อวิธกี ารคลอด ในตารางด้านล่าง

ชอบวิธกี ารผ่าตดั คลอดมากกว่า ไม่แน่ใจ ชอบวิธกี ารคลอดทางช่องคลอดมากกว่า

Version 4.0 Date 5 May 2022 14

ความเหน็ ของคุณ

ข้นั ตอนแรก : อะไรบ้างคอื ส่งิ ส�ำ คัญส�ำ หรับคุณ และส�ำ คัญ
อย่างไร
ส�ำ คัญ
ข้อเสนอแนะ : ไม่ส�ำ คญั ส�ำ คญั มาก

มปี ระสบการณก์ ารคลอดทางช่องคลอด

ลดความเจบ็ ปวดในระหว่างการคลอด

หลีกเล่ียงการคลอดล่าช้า

หลีกเล่ียงการผ่าตดั คลอดฉุกเฉิน

ลดความเส่ยี งท่เี ก่ยี วข้องกบั การผ่าตดั (การตกเลือด / โรคหลอด
เลือดสมอง / ล่ิมเลือดอดุ ตนั
สามารถกอด อ้มุ ลูก และให้นมลูกได้ทนั ที

เพ่ิมโอกาสประสบความส�ำ เรจ็ ในการเล้ียงลูกด้วยนมแม่

ลดความเส่ยี งท่จี ะเกดิ ข้นึ ในการต้งั ครรภ์ในอนาคต

ฟ้ื นตวั หลังคลอดอย่างรวดเรว็

ลดอาการเจบ็ ปวดหลังคลอดและลดการใช้ยา

ใช้เวลาอยู่ในโรงพยาบาลน้อยลง

ความเห็นของคณุ : ไม่ส�ำ คัญ ส�ำ คญั ส�ำ คัญ
มาก

Version 4.0 Date 5 May 2022 15

ข้นั ตอนท่สี อง : วิธกี ารคลอดแบบใดท่คี ุณพึงพอใจมากกว่า

• ใส่เคร่ืองหมาย x เพ่ือแสดงระดบั ความพึงพอใจของคุณท่มี ตี ่อวิธกี ารคลอด ในตารางด้านล่าง

ชอบวิธกี ารผ่าตดั คลอดมากกว่า ไม่แน่ใจ ชอบวิธกี ารคลอดทางช่องคลอดมากกว่า

ค�ำ ถามท่อี ยากถามแพทย์

เขยี นค�ำ ถามท่ตี ้องการถามแพทย์ของคุณเพ่ือช่วยในการตดั สนิ ใจ:

คุณสามารถดาวนโ์ หลดแอพพลิเคชนั่ QUALI-DEC (คู่มือผูค้ ลอด DAT) เพอื่ ติดต้งั ในสมารโ์ ฟนไดท้ ีน่ ี่

ระบบแอนดรอยด์ ระบบ IOS

Version 4.0 Date 5 May 2022

16

ข้อมูลเพ่ิมเตมิ

เพ่ือนผู้คลอด (LABOUR COMPANION)

เพ่ือนผู้คลอด คือ บุคคลท่สี ตรีต้งั ครรภไ์ ด้เลือกไว้ให้เป็นผู้ช่วยในขณะท่เี ข้าห้องคลอด โดยเป็นผู้ท่เี ธอไว้ใจ
และร้สู กึ สบายใจท่จี ะมเี พ่ือนผู้คลอดคอยให้ก�ำ ลังใจและความช่วยเหลือในขณะท่กี �ำ ลังคลอด โดยเพ่ือนผู้
คลอดน้ีอาจจะเป็น สามี คู่ชีวิต คนรัก หรือญาตทิ ่ใี กล้ชิด
ก่อนท่จี ะครบก�ำ หนดคลอด คุณควรจะได้คุยกบั บุคคลท่คี ุณอยากให้ท�ำ หน้าท่เี ป็นเพ่ือนผู้คลอดเพ่ือสอบถาม
ความสมคั รใจว่าเขาพร้อมท่จี ะช่วยเหลือดูแลคุณในระหว่างการคลอดหรือไม่ เพ่ือท่จี ะได้เตรียมตวั และรับ
ทราบบทบาทหน้าท่ขี องเพ่ือนผู้คลอดต่อไป

ประโยชน์ของการมเี พ่ือนผู้คลอด

งานวิจัยหลายช้ินแสดงให้เหน็ ว่าผู้คลอดให้คุณค่าและได้รับประโยชน์จากการมีเพ่ือนอยู่ด้วยในระหว่างการ
คลอด (“เพ่ือนผู้คลอด”) ความช่วยเหลือดงั กล่าวอาจหมายรวมถงึ การสนับสนุนทางด้านอารมณ์ (การคอย
อยู่เป็นเพ่ือน การสร้างความเช่ือม่นั และการแสดงความช่ืนชมให้ก�ำ ลังใจ) และการให้ข้อมูลท่เี กดิ ข้นึ ใน
ระหว่างการคลอด ซ่ึงอาจหมายรวมถงึ เทคนิคต่าง ๆ ท่ใี ช้ในระหว่างการคลอด วิธชี ่วยท�ำ ให้ผู้คลอดร้สู กึ สบาย
ข้นึ (การสมั ผสั อย่างปลอบโยน การนวด การช่วยผู้คลอดให้ได้เปล่ียนทา่ หรือช่วยการเคล่ือนไหว ช่วยให้ผู้
คลอดได้ด่มื น้ำ�เพียงพอและช่วยเหลือเวลาต้องปัสสาวะ) และช่วยส่อื สารแทนผู้คลอดเม่อื ผู้คลอดต้องการ
หากต้องการข้อมูลเพ่ิมเตมิ ทา่ นสามารถขอข้อมูลได้จากพยาบาลท่ดี ูแลการฝากครรภ์

แหล่งขอ้ มูลเพิม่ เตมิ : www.qualidec.com และ www.คลอดปลอดภัย.com

Dugas M, Shorten A, Dubé E, Wassef M, Bujold E, Chaillet N. Decision aid tools to support women’s decision making in pregnancy and birth: a systematic review and
meta-analysis. Soc Sci Med. 2012 Jun;74(12):1968-78. doi: 10.1016/j.socscimed.2012.01.041. Epub 2012 Mar 14. PMID: 22475401

Stacey D, Légaré F, Lewis K, Barry MJ, Bennett CL, Eden KB, Holmes-Rovner M, Llewellyn-Thomas H, Lyddiatt A, Thomson R, Trevena L. Decision aids for people facing
health treatment or screening decisions. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 12;4(4):CD001431. doi: 10.1002/14651858.CD001431.pub5. PMID: 28402085; PMCID:
PMC6478132.

Benefits and Risks/Inconveniences of Planned Vaginal Birth versus Planned Caesarean: Evidence update report for Qualidec Booklet Table. Author: Maria Regina Torloni,
June 2020: https://www.qualidec.com/wp-content/uploads/2021/02/Maria-Regina-Torloni_2020-EN.pdf

Version 4.0 Date 5 May 2022 17

ผู้จัดท�ำ เน้ือหา คณะกรรมการ
ตรวจทานข้อมูล
• Marylène Dugas
• Myriam de Loenzien • Alexandre Dumont
• Alexandre Dumont • Myriam de Loenzien
• Charles Kaboré
• Pisake Lumbiganon
• Guillermo Carroli
• Mac Quoc Nhu Hung
• Ana Pilar Betran
• Maria Regina Torloni

กิตติกรรมประกาศ Design-Creation agency DELACREME.pro / Copyright Quali-Dec / January 2022

เครื่องมือช่วยในการตัดสินใจน้ ีไดร้ ับการพฒั นาโดยใชร้ ูปแบบของเครื่องมือช่วยการตัดสินใจที่
พฒั นาโดย Marylène Dugas, Nils Chaillet และ Allison Shorten ที่มีชื่อวา่ Giving birth after
caesarean, Making an informed choice. (Dugas, 2016) และ และกลุ่มวจิ ยั เก่ียวกบั เคร่ือง
มือชว่ ยการตดั สินใจจากสถาบนั วจิ ยั Ottawa Hospital (OHRI) ในสงั กดั มหาวทิ ยาลยั ออตตาวา
(University of Ottawa)

ผู้มสี ่วนร่วมในโครงการ

คู่มอื น้ีเป็นส่วนหน่ึงของโครงการ QUALI-DEC-project ซ่ึงเป็นโครงการท่ไี ด้รับการสนับสนุนงบประมาณ
จากโครงการความร่วมมือดา้ นงานวิจยั และนวตั กรรมกับคณะกรรมาธกิ ารยุโรป Horizon 2020 ภายใต้ทุน
สนบั สนุน No 847567 และ โดยโครงการสนบั สนุนการวิจยั UNDP-UNFPA-UNICEF-WHO-World Bank
Special Programme of Research และ การฝกึ อบรมการวจิ ยั และการพฒั นาเร่ืองการเจรญิ พนั ธุ์มนุษย์
(HRP) ทุนสนับสนุนส่วนหน่ึงมาจากองคก์ ารอนามยั โลก (WHO) ในแผนกงานวิจัยเร่ืองอนามยั การเจริญพนั ธ์ุ
(SRH) เน้ือหาท่ปี รากฎในคู่มอื เล่มน้ีเป็นความรับผดิ ชอบของผู้เขยี น โดยไม่ได้สะท้อนความเหน็ จาก EU,
UNDP, UNFPA, UNICEF, WHO หรือ the World Bank แต่อย่างใด

Updated 7 May, 2021 Registered in the Decision Aid Library Inventory (DALI) using International Decision Aids Standards (IPDSA):
https://decisionaid.ohri.ca/AZsumm.php?ID=1959 Next update expected in 2023

Version 4.0 Date 5 May 2022