วัฏจักรของหิน ป.6

รับการนิเทศติดตาม

เรื่อง วัฏจักรของหิน

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6

คุณครู มลฤดี แสนเดช

จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด เมื่อเรียนเรื่องนี้จบ
นักเรียนจะต้อง….

1. อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างการเกิดหินประเภทต่าง ๆ จากแผนภาพวัฏจักร
ของหินได้ (K)

2. วาดภาพและจัดภาพตัวอย่างหินลงในแผนภาพวัฏจักรของหินได้อย่างถูกต้อง
และเหมาะสมได้ (P)

3.มีความมุ่งมั่นในการทำงาน ใฝ่เรียนรู้ และรับผิดงานที่ได้รับมอบหมาย (A)

1.หินอัคนี หิน
2.หินตะกอน
หินเกิดจากแร่หลายชนิดที่แข็งตัวแล้วรวมกัน
3.หินแปร เป็นก้อน มีองค์ประกอบของแร่ธาตุ ขนาด ผิวสัมผัสและ
สีสันที่แตกต่างกันไป หินบางก้อนมีลวดลายเป็นแถบ ๆ
หรือเป็นลายดอก หินแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่
หินอัคนี หินชั้นหรือหินตะกอน และหินแปร

วัฏจักรของหิน หมายถึงอะไร

...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................

นักเรียนทราบไหมว่าเมื่อเวลาผ่านไป
เกิดอะไรกับหินบ้าง...........

โลกเปลี่ยนหินเป็นวัฏจักร ไม่ว่าหินจะมีกำเนิดอย่างไร น้ำและลม
จะกัดกร่อนหินเป็นตะกอน เช่น ทรายและโคลน น้ำจะพัดพาไปสะสม
ตัวในทะเลเกิดเป็นหินตะกอน การเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลกช่วย
ในการเปลี่ยนวัฏจักรของหิน ทั้งหินอัคนีและหินตะกอนจากทะเล
ถูกลากลงไปในเขตมุดตัวบริเวณขอบแผ่นเปลือกโลก เศษหินจะถูก
ความร้อนและแรงกดดันทำให้เปลี่ยนไปเป็นหินแปร
วัฏจักรการสร้างและทำลายนี้เกิดซ้ำต่อเนื่องหลายล้านปี

หินอัคนีหินอัคนี (Igneous rock) หิน

เป็นหินที่เกิดจากการแข็งตัว
ของแมกมาจากใต้เปลือกโลก
ที่แทรกตัวขึ้นมา เราแบ่ง
หินอัคนีตามแหล่งที่มาเป็น
2 ประเภท คือ

หินอัคนีแทรกซอน หินอัคนีพุ

เป็นหินที่เกิดจากหินหนืด (แมกมา) ที่เย็นตัวลง บางทีเรียกว่า หินภูเขาไฟ เป็นหินหนืดที่เกิดจากลาวา
ภายในเปลือกโลกอย่างช้าๆ ทำให้ผลึกแร่มีขนาด บนพื้นผิวโลกเย็นตัวอย่างรวดเร็ว ทำให้ผลึกมีขนาดเล็ก
ใหญ่และมีเนื้อหยาบ เช่น หินแกรนิต หินไดออไรต์ และเนื้อละเอียด เช่น หินบะซอลต์ หินไรออไรต์ และ
และหินแกบโบร หินแอนดีไซต์

หินตะกอนทบทวนกระบวนการเกิด หินตะกอนกันนะคะ

เมื่อหินอัคนีพุที่อยู่บนผิวโลกเจอแสงแดด ลม น้ำ จึงเกิดการผุพัง
แตกหัก จากหินก้อนใหญ่กลายเป็นก้อนเล็ก เศษเล็กเศษน้อย จากนั้น
น้ำและลมเป็นตัวกลางในการพัดพาตะกอน หินก้อนเล็กให้เกิดการ
ทับถม แรงอัดจากการกดทับทำให้หินก้อนเล็ก ๆ รวมตัวกัน และแข็ง
ตัวเกิดเป็นหินตะกอนหรือเรียกอีกอย่างว่าหินชั้น

หินแ ปรทบทวนกระบวนการเกิดหินแปร....

เมื่อเวลาผ่านไปหินตะกอนจะถูกกดทับและฝังลงลึกกระทั่งเจอกับ
อุณหภูมิสูง และปฏิกิริยาเคมีใต้ผิวโลก ประกอบกับแรงกระทำจากการ
เคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก จึงเกิดเป็นหินชนิดใหม่ คือ หินแปร
นอกจากนี้หากหินตะกอนอาจถูกกดฝังลงไปอย่างรวดเร็วเนื่องจาก
กระบวนการทางธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว ดินถล่ม แล้วจะทำให้หิน
ถูกฝังลงไปอย่างรวดเร็วและลึก หินตะกอนจึงอาจหลอมเหลวและกลับ
ไปเป็นแมกมาอีกครั้งหนึ่งได้ เช่นกัน

วัฏจักรของหิน
วัฏจักรของหิน (Rock cycle) หมายถึง การเปลี่ยนแปลงของหิน
ทั้ง 3 ชนิด จากหินชนิดหนึ่งไปเป็นอีกชนิดหนึ่งหรืออาจเปลี่ยนกลับไป
เป็นหิน ชนิดเดิมอีกก็ได้ กล่าวคือ เมื่อหินหนืด เย็นตัวลงจะตกผลึกได้
เป็น หินอัคนี เมื่อหินอัคนีผ่านกระบวนการผุพังอยู่กับที่และการกร่อน
จนกลายเป็นตะกอน มีกระแสน้ำ ลม ธารน้ำแข็ง หรือคลื่นในทะเล
พัดพาไปสะสมตัวและเกิดการ แข็งตัวกลายเป็นหิน

วัฏจักรของหิน
อันเนื่องมาจากแรงบีบอัดหรือมีสารละลายเข้าไปประสาน ตะกอน
เกิดเป็นหินตะกอนขึ้น เมื่อหินตะกอนได้รับความร้อนและแรงกดอัดสูง
จะเกิดการแปรสภาพกลายเป็นหินแปร และหินแปรเมื่อได้รับความ
ร้อนสูงมากจนหลอมละลาย ก็จะกลายสภาพเป็นหินหนืด ซึ่งเมื่อเย็นตัว
ลงก็จะตกผลึกเป็นหินอัคนีอีกครั้งหนึ่ง วนเวียนเช่นนี้เรื่อยไปเป็น
วัฏจักรของหิน กระบวนการเหล่านี้อาจข้ามขั้นตอนดังกล่าวได้ เช่น
จากหินอัคนีไปเป็นหินแปร หรือจากหินแปรไปเป็นหินตะกอน

สรุป
วัฏจักรของหิน

จากรูป หินหนืดถูกดันขึ้นมาเย็นตัวที่ผิวโลกเป็นหินอัคนี ต่อมาหินอัคนีเกิดการผุกร่อนจากกระบวนการต่างๆ ทั้งจากธรรมชาติ
และมนุษย์ การพัดพาและการทับถมของตะกอน ทำให้หินอัคนีแปรสภาพเป็นหินตะกอนหรือหินชั้น และหินตะกอนรับความ
ร้อนและเกิดความกดดันภายในโลกจะแปรสภาพเป็นหินแปร ทั้งหินอัคนี หินตะกอน และหินแปรสามารถเปลี่ยนจากหินชนิด

หนึ่งเป็นอีกชนิดหนึ่งได้ และอาจถูกอัดลงไปหลอมเหลวใหม่กลับเป็นหินหนืดได้อีก เกิดการหมุนเวียนเป็นวัฏจักรของหิน

THANK YOU
HOPE YOU ENJOY

SCIENCE.