กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ชุดที่5 การนำนำนำนำนำนำไฟฟ้ฟ้ฟ้า ฟ้ า ฟ้ า ฟ้ ของวัวัวัส วั ส วั ส วั ดุดุดุ ดุดุดุ นางชณิณิดณิณิาภา ธนเดชปวิวิวินวิท์ท์ ท์ท์ ตำตำตำตำแหน่น่งน่น่ครูรูรูรู วิวิวิทวิยฐานะ ครูรูรู ชำ รู ชำชำชำนาญการพิพิเพิพิศษ โรงเรีรีย รี ย รี นเทศบาล ๑ บ้ บ้านกลาง สัสัง สั ง สั กักั กั ด กั ดกองการศึศึก ศึ ก ศึ ษา เทศบาลตำตำตำตำบลบ้ บ้านกลาง กรมส่ส่งส่ส่เสริริมริริการปกครองท้ท้ ท้ อ ท้ องถิ่ถิ่ถิ่นถิ่กระทรวงมหาดไทย ชุชุชุ ด ชุ ดกิกิ กิ จ กิ จกรรมการเรีรีย รี ย รี นรู้รู้รู้ วิ รู้ รู้ วิ รู้วิ ท วิ ทยาศาสตร์ร์แ ร์ แ ร์ ละเทคโนโลยียี ยียี เรื่รื่ รื่ อ รื่รื่ อ รื่ ง วัวั วั สวั สดุดุร ดุร ดุ อบตัตั ตั ว ตั วเรา
ค ำน ำ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุ เล่มนี้จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ประกอบการจัดกิจกรรม การเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีหน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยให้สอดคล้องกับสาระ มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เนื้อหาของ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุ ประกอบด้วยสาระ มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัด สาระสำคัญ จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ คำแนะนำในการใช้ชุดกิจกรรมสำหรับครูและนักเรียน แบบทดสอบ ก่อนเรียน ใบกิจกรรม ใบความรู้ แบบทดสอบหลังเรียน ซึ่งออกแบบให้นักเรียนได้เรียนรู้ โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่เน้นการปฏิบัติจริงในการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียน มีความรู้ ความเข้าใจและมีทักษะการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์ ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุชุดนี้จะมีประโยชน์ต่อการจัดกิจกรรม การเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 และส่งเสริม พัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้มีทักษะการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และมีผลสัมฤทธิ์ ที่สูงขึ้น ชณิดาภา ธนเดชปวินท์ ก
สารบัญ หน้า คำนำ ก สารบัญ ข คำแนะนำการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสำหรับครู ค คำแนะนำการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสำหรับ นักเรียน ง สาระ มาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัด จ สาระสำคัญ จ จุดประสงค์การเรียนรู้ ฉ สาระการเรียนรู้ ฉ แผนภูมิลำดับขั้นการเรียนรู้โดยใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ช แบบทดสอบก่อนเรียน 1 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 4 ใบกิจกรรมที่ 1 การนำไฟฟ้าของวัสดุ 7 แบบบันทึกกิจกรรม 9 ใบกิจกรรมที่ 2 นำไฟฟ้าไม่นำไฟฟ้า 11 ใบความรู้ 1 เรื่อง สมบัติของวัสดุด้านการนำไฟฟ้า 12 ใบกิจกรรมที่ 3 สว่างได้หรือไม่ 15 แบบบันทึกกิจกรรม 16 แบบทดสอบหลังเรียน 17 เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 20 เอกสารอ้างอิง 21 ข
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุ เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้ในการจัดกิจกรรมประกอบการเรียน ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เพื่อให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่สูงขึ้น ซึ่งมีข้อแนะนำ ในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ดังนี้ 1. ครูควรศึกษาเนื้อหาของชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุให้ละเอียด 2. ครูควรฝึกปฏิบัติตามขั้นตอนต่าง ๆ ของการทดลอง และเตรียมวัสดุอุปกรณ์ ในการฝึกปฏิบัติในการเรียนรู้ให้มีความพร้อมก่อนนำไปจัดกิจกรรม 3. ครูควรเตรียมกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ให้เรียบร้อยและเพียงพอ กับจำนวนนักเรียนก่อนที่จะนำไปจัดการเรียนรู้ 4. ครูควรเตรียมสถานที่ให้มีความเหมาะสมกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 5. ครูควรชี้แจงให้นักเรียนรู้บทบาทของตนเอง และขั้นตอนในการเรียนรู้โดยใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้า ของวัสดุ 6. ครูควรให้คำแนะนำหากนักเรียนไม่เข้าใจการเรียนและไม่ผ่านการประเมิน ผลการเรียนรู้ ควรซ่อมเสริมเพิ่มเติมนอกเหนือจากเวลาเรียนได้ คำแนะนำการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา สำหรับครู ค
1. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน จำนวน 10 ข้อ 2. ฟังคำชี้แจงก่อนปฏิบัติกิจกรรม 3. ศึกษาและปฏิบัติกิจกรรมในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ชุดที่ 5 สมบัติของวัสดุด้านการนำไฟฟ้า มีจำนวน 3 กิจกรรม ดังนี้ กิจกรรมที่ 1 การนำไฟฟ้าของวัสดุ กิจกรรมที่ 2 นำไฟฟ้า ไม่นำไฟฟ้า กิจกรรมที่ 3 สว่างได้หรือไม่ 4. ทำแบบทดสอบหลังเรียน จำนวน 10 ข้อ คำแนะนำการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา สำหรับนักเรียน ง ให้เพื่อนๆ ปฏิบัติตาม ขั้นตอนต่อไปนี้
มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสมบัติของสสาร องค์ประกอบของสสาร ความสัมพันธ์ ระหว่างสมบัติของสสารกับโครงสร้างและแรงยึดเหนี่ยวระหว่าง หลักและธรรมชาติของการ เปลี่ยนแปลงสถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และการเกิดปฏิกิริยาเคมี ว 2.1 ป.4/1เปรียบเทียบสมบัติทางกายภาพด้านความแข็ง สภาพยืดหยุ่นการนำ ความร้อนและการนำไฟฟ้าของวัสดุโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์จากการทดลองและระบุการ นำสมบัติเรื่องความแข็ง สภาพยืดหยุ่น การนำความร้อน และการนำไฟฟ้า ของวัสดุไปใช้ใน ชีวิตประจำวัน ผ่านกระบวนการออกแบบชิ้นงาน ว 2.1 ป.4/2 แลกเปลี่ยนความคิดกับผู้อื่นโดยการอภิปรายเกี่ยวกับสมบัติทาง กายภาพของวัสดุอย่างมีเหตุผลจากการทดลอง วัสดุที่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ง่าย เรียกว่า ตัวนำไฟฟ้า ส่วนวัสดุที่กระแสไฟฟ้าไหลผ่าน ได้ยากหรือผ่านไม่ได้ เรียกว่า ฉนวนไฟฟ้า จ สาระ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด สาระที่ 3 วิทยาศาสตร์กายภาพ ตัวชี้วัด มาตรฐานการเรียนรู้ สาระสำคัญ
1. ระบุวัสดุที่เป็นตัวนำไฟฟ้าและฉนวนไฟฟ้าได้ 2. ทดลอง สังเกต อภิปรายและบันทึกผลเกี่ยวกับวัสดุต่างชนิดกัน มีการนำไฟฟ้า ที่แตกต่างกันได้ 3. สืบค้นข้อมูลและอภิปรายเกี่ยวกับการนำวัสดุไปใช้ในชีวิตประจำวัน 4. มีความสนใจ ใฝ่รู้ มีเหตุผล มีความมุ่งมั่น มีความรับผิดชอบ มีการร่วมแสดง ความคิดเห็นและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น 1. วัสดุที่ยอมให้กรพแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ดี เรียกว่า ตัวนำไฟฟ้า ส่วนวัสดุที่ไม่ยอม ให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้หรือไหลผ่านได้ไม่ดีเรียกว่า ฉนวนไฟฟ้า ซึ่งวัสดุ แต่ละชนิดมีสมบัติการนำไฟฟ้าที่แตกต่างกัน 2. ในชีวิตประจำวันมีการนำวัสดุต่างๆ มาใช้ทำสิ่งของเครื่องใช้ตามสมบัติ ของวัสดุนั้น ๆ จุดประสงค์การเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ฉ
ศึกษาเนื้อหา ในชุดกิจกรรมเล่มต่อไป ทดสอบก่อนเรียน ศึกษาเนื้อหา ในชุดกิจกรรม ปฏิบัติกิจกรรม ศึกษาเนื้อหาใหม่ ในชุดกิจกรรม ปฏิบัติกิจกรรม ทดสอบหลังเรียน ผ่าน ไม่ผ่าน อ่านคำแนะนำการใช้ ช แผนภูมิลำดับขั้นการเรียนรู้โดยใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
คำชี้แจง ให้นักเรียนทำเครื่องหมาย (×) ทับตัวอักษร ก ข ค หรือ ง ที่ถูกต้อง เพียงข้อเดียว (จำนวน 10 ข้อ 10 คะแนน) 1. วัสดุในข้อใดนำไฟฟ้าได้ดีที่สุด ก. เงิน ข. เหล็ก ค. ทองแดง ง. อะลูมิเนียม 2. สายไฟฟ้าส่วนใหญ่ผลิตจากวัสดุชนิดใด ก. เงิน ข. เหล็ก ค. ทองแดง ง. อะลูมิเนียม 3. วัสดุในข้อใดสามารถนำไฟฟ้าได้ดีที่สุด ก. ไม้ ข. ยาง ค. พลาสติก ง. ทองเหลือง แบบทดสอบก่อนเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่5 เรื่อง การนำไฟฟ้าของวัสดุ 1
4. เพราะเหตุใดจึงต้องสวมรองเท้ายางในขณะซ่อมไฟฟ้า ก. รองเท้ายางเป็นตัวนำไฟฟ้า ข. รองเท้ายางเป็นฉนวนไฟฟ้า ค. รองเท้ายางเป็นตัวนำความร้อน ง. รองเท้ายางเป็นฉนวนความร้อน 5. วัสดุชนิดใดเมื่อนำไปต่อในวงจรไฟฟ้าแล้วหลอดไฟไม่สว่าง ก. ตะปู ข. ช้อน ค. แก้วพลาสติก ง. ไม้บรรทัดเหล็ก 6. วัสดุในข้อใดมีสมบัติในการนำไฟฟ้าที่ดี ก. เหรียญเงิน ข. ถุงพลาสติก ค. แก้วพลาสติก ง. ตะเกียบไม้ 7. วัสดุในข้อใดที่เป็นฉนวนไฟฟ้า ก. เงิน ข. กระดาษ ค. ทองเหลือง ง. อะลูมิเนียม 8. ข้อใดให้ความหมายฉนวนไฟฟ้าได้ถูกต้อง ก. วัสดุที่นำไฟฟ้าได้ ข. วัสดุที่นำความร้อนได้ ค. วัสดุที่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ ง. วัสดุที่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้น้อยหรือไม่ยอมเลย 2
9. เรานำวัสดุที่เป็นฉนวนไฟฟ้าไปใช้ประโยชน์ตามข้อใดได้เหมาะสมที่สุด ก. ที่หุ้มสายไฟฟ้าทำจากแก้ว ข. ที่หุ้มปลั๊กทำจากกระเบื้อง ค. ด้ามจับไขควงวัดไฟฟ้าทำจากพลาสติก ง. รองเท้าของช่างไฟฟ้าทำมาจากโลหะ 10. วัสดุในข้อใดที่นิยมนำมาทำเป็นสายห่อหุ้มสายไฟฟ้า ก. ผ้า ข. พลาสติก ค. กระดาษ ง. เชือกฟาง 3
ข้อ คำตอบ 1 ก 2 ค 3 ง 4 ข 5 ค 6 ก 7 ข 8 ง 9 ค 10 ข เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลย เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุ 4
ใจสลาย!เด็ก 1 ขวบจับประตูเหล็กร้านค้าถูกไฟช็อตดับต่อหน้าพ่อแม่ เกิดเหตุสลดพ่อแม่พาลูกไปซื้ออาหารที่ร้านค้าด้วยความซุกซนลูกไปจับประตูเหล็กที่สายไฟรั่ว อยู่เป็นเหตุให้ไฟช็อตเด็กล้มลงต่อหน้าต่อตาแม่ก่อนเสียชีวิตระหว่างนำส่งโรงพยาบาล เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคมที่ผ่านมาเวลา 19.00 น. เจ้าหน้าที่ตำรวจ สภ.เมืองศรีสะเกษได้รับ แจ้งเหตุเด็กชายอายุ 1 ขวบถูกไฟฟ้าช็อตและเสียชีวิตระหว่างนำตัวส่งรพ.ศรีสะเกษ จึงได้ประสานเจ้าหน้าที่ชันสูตรศพแล้วเร่งไปตรวจสอบที่เกิดเหตุเมื่อไปถึงพบผู้ปกครอง ของเด็กผู้เสียชีวิตกำลังนั่งกอดศพลูกน้อยในอ้อมอกด้วยอาการเศร้าเสียใจอย่างหนัก ทราบชื่อเด็กที่เสียชีวิตชื่อ ด.ช.ประภากร ขาวสะอาดอายุ1 ปี11 เดือนโดยน.ส.สิรินทิพย์ แดงแก้ว แม่ของเด็กที่เสียชีวิตให้การว่าก่อนเกิดเหตุเมื่อเวลาประมาณ 16.00 น. ตนพร้อมด้วยสามีและลูกพากันไปซื้ออาหารที่ร้านค้าแห่งหนึ่งในหมู่บ้านโดยในขณะที่ตนกำลัง เลือกซื้อสินค้าอยู่นั้น ได้ปล่อยให้ลูกชายเดินเล่นอยู่บริเวณหน้าร้านดังกล่าวแต่ด้วยความซุกซน และรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของเด็กจึงได้ไปจับที่ประตูร้านค้าซึ่งเป็นประตูเหล็กโดยไม่ทราบว่ามี สายไฟฟ้ารั่วอยู่ทำให้ไฟฟ้าช็อตลูกต่อหน้าต่อตาตนและได้ล้มลงสลบอยู่ที่บริเวณใกล้ประตู ร้านค้าเมื่อตนเข้าไปช่วยเหลือก็ถูกไฟฟ้าช็อตด้วยเช่นกันแต่ได้รับบาดเจ็บเพียงเล็กน้อยเท่านั้น จากนั้นได้นำตัวลูกชายไปรักษาที่ รพ.ส่งเสริมสุขภาพตำบล ชุมชนทุ่งสว่าง ก่อนจะมีการนำตัว ส่งไปยังรพ.ศรีสะเกษแต่ว่าด.ช.ประภากรได้เสียชีวิตระหว่างเดินทางเสียก่อน ก่อนจะไปทำกิจกรรม ให้เพื่อนๆ ร่วมกันอภิปรายถึงสาเหตุไฟฟ้าช็อต .....โดยพิจารณาจากเหตุการณ์ ต่อไปนี้นะคะ 5
ทั้งนี้น.ส.สิรินทิพย์กล่าวด้วยว่าอยากให้เหตุการณ์ครั้งนี้เป็นอุทาหรณ์ให้กับพ่อแม่ ผู้ปกครองทุกคนที่มีลูกน้อยซึ่งต้องดูแลอย่างใกล้ชิดรวมไปถึงร้านค้าหรือสถานที่ต่าง ๆ ที่มีบุคคลสัญจรไปมาอยู่เป็นประจำควรจะมีการตรวจสายไฟฟ้าและอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้า ให้ดีเพราะไม่อยากให้เหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นกับใครอีก ภาพที่ 1 อันตรายของการทำงานใกล้สายไฟฟ้า ที่มา : http://www.samsung.com/th/discover/tv/5-reason-change-tv. 6 อันตรายจากไฟฟ้าอาจทำให้ ถึงแก่ชีวิตได้นะคะ
1. ทดสอบการนำไฟฟ้าของวัสดุต่างๆได้ 2. บอกสมบัติการนำไฟฟ้าของวัสดุได้ 1. แท่งไม้1 แท่ง 2. ดินสอ 1 แท่ง 3. ปลอกปากกา 1 อัน 4. ช้อนโลหะ 1 อัน 5. เหรียญบาท 1 เหรียญ 6. คลิปหนีบกระดาษ 1 ตัว 7. หลอดไฟพร้อมฐาน 1 ชุด 8. ถ่านไฟฉาย 1 ก้อน 1. สำรวจวัสดุที่เตรียมมาทดลองว่าทำมาจากวัสดุชนิดใดบันทึกผล 2. ต่อวงจรไฟฟ้าระหว่างถ่านไฟฉายกับหลอดไฟ 3. นำวัสดุแต่ละชนิดต่อเข้าในวงจรไฟฟ้าสังเกตความสว่างของหลอดไฟของวัสดุ แต่ละชนิด บันทึกผล ใบกิจกรรมที่1 การนำไฟฟ้าของวัสดุ จุดประสงค์ อุปกรณ์ วิธีทำ 7
เพื่อนๆมาลองทำกิจกรรมกันนะครับ 1. วัตถุประสงค์ของการทดลองนี้คืออะไร .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2. วัสดุแต่ละชนิดที่นำมาทดลองทำมาจากวัสดุชนิดใด .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 3. วัสดุชนิดใดบ้างที่ทำให้หลอดไฟสว่าง .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... เพื่อนๆลองตอบคำถามกันก่อนทำกิจกรรมนะครับ คำถามก่อนการทำกิจกรรม 8
แบบบันทึกกิจกรรม วัสดุ การเปลี่ยนแปลงของหลอดไฟ หลอดไฟสว่าง หลอดไฟไม่สว่าง ไม้ไอศกรีม ดินสอ ไม้บรรทัดพลาสติก ปลอกปากกา ช้อนโลหะ คลิปหนีบกระดาษ ให้เพื่อนๆบันทึกกิจกรรมที่ทำลงในตาราง แบบบันทึกกิจกรรมนี้กันนะคะ แบบบันทึกกิจกรรม 9
1. วัสดุชนิดใดบ้างที่ต่อเข้าวงจรไฟฟ้าแล้วหลอดไฟสว่าง .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2. วัสดุชนิดใดบ้างที่ต่อเข้าวงจรไฟฟ้าแล้วหลอดไฟไม่สว่าง .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 3. สรุปผลการทดลองนี้ได้ว่าอย่างไร .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... เพื่อน ๆ มาร่วมกันตอบคำถาม หลังทำกิจกรรมนะคะ คำถามหลังทำกิจกรรม 10
คำชี้แจง วัสดุที่กำหนดให้ ตะปูกรรไกร เชือกฟาง ช้อน ตะเกียบ ไม้ลวด ท่อพีวีซีกระเบื้อง ปลอกปากกา เข็ม หนังยาง คลิปหนีบกระดาษ เอ็นตกปลา กระดาษ เหรียญบาท ถาดอะลูมิเนียม วัสดุที่นำไฟฟ้า วัสดุที่ไม่นำไฟฟ้า ให้เพื่อน ๆ จัดกลุ่มวัสดุที่กำหนดให้ ต่อไปนี้ออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ นำไฟฟ้ากับกลุ่มที่ไม่นำไฟฟ้า ใบกิจกรรมที่2 นำไฟฟ้าไม่นำไฟฟ้า 11
1. เพื่อนๆได้เรียนรู้เรื่อง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 2. วัสดุที่มีสมบัติด้านการนำไฟฟ้าหมายถึงเช่นอะไรบ้าง ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 3. วัสดุที่มีสมบัติด้านการนำไฟฟ้านำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันอย่างไร ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ใบความรู้เรื่อง สมบัติของวัสดุด้านการนำไฟฟ้า 12
การนำไฟฟ้า หมายถึง สมบัติของวัสดุที่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้วัสดุ ต่างชนิดกันมีสมบัติในการนำไฟฟ้าต่างกันสมบัติของวัสดุที่เกี่ยวกับการนำไฟฟ้ามี2 ประการ ดังนี้ ตัวนำไฟฟ้า หมายถึง วัสดุที่ยอมให้กระไฟฟ้าไหลผ่านได้ดีเช่นโลหะต่าง ๆ ได้แก่ เงิน เหล็ก อะลูมิเนียม ทองแดง ทองเหลือง จึงมีการนำโลหะต่าง ๆ มาทำเป็นอุปกรณ์และ เครื่องใช้ไฟฟ้า เช่น ทองแดงนำไฟฟ้าได้ดีจึงนำมาใช้ทำสายไฟฟ้า เป็นต้น ภาพที่ 2 ตะปู ภาพที่ 3 ลวดทองแดง ที่มา : http://www.bbhomegroup.com. ฉนวนไฟฟ้า หมายถึง วัสดุที่ยอมให้กระแสไฟฟ้าไหลผ่านได้ไม่ดีหรือไม่ยอมเลย เช่น อโลหะต่าง ๆ ได้แก่ ไม้แห้ง แก้ว ยางพลาสติก จึงมีการนำวัสดุเหล่านี้มาทำเป็นอุปกรณ์ ป้องกันไฟฟ้าดูด เช่น พลาสติก นำมาทำเป็นที่ห่อหุ้มสายไฟฟ้าที่หุ้มปลักไฟ สวิตซ์ไฟ เป็นต้น ภาพที่ 4 สายไฟฟ้า ภาพที่ 5 ปลั๊กไฟ ที่มา : http://www.bbhomegroup. 13
สมบัติด้านการนำไฟฟ้าของวัสดุสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้ดังนี้โลหะ ต่าง ๆ สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง เช่น สายไฟ อุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ เช่น กาต้มน้ำ เตารีด พัดลม วิทยุเทป โทรทัศน์เป็นต้น ภาพที่ 6 โทรทัศน์ ภาพที่ 7 เตารีด ที่มา : http://www.samsung.com/th/discover/tv/5-reason-change-tv. พลาสติก แก้ว ยาง กระดาษ กระเบื้องสามารถนำมาใช้ประโยชน์เช่น นำยางพลาสติกมาหุ้ม สายไฟฟ้าหรือปลักไฟฟ้าเพื่อป้องกันไฟฟ้ารั่วหรือลัดวงจรได้ ภาพที่ 8 สวิตซ์ไฟ ภาพที่ 9 สายไฟ ที่มา : https://www.thaihometown.com. 14
คำชี้แจง ให้เพื่อนๆศึกษาภาพที่กำหนดให้เพื่อนๆ คิดว่าวัสดุก กับวัสดุข เป็นวัสดุชนิดใด ได้บ้างให้ยกตัวอย่างประเภทละ5 ชนิดขึ้นไป วัสดุก วัสดุข เมื่อนำไปต่อกับวงจรไฟฟ้าแล้วทำให้ เมื่อนำไปต่อกับวงจรไฟฟ้าแล้วหลอดไฟ หลอดไฟสว่างหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าทำงาน ไม่สว่างหรืออุปกรณ์ไฟฟ้าไม่ทำงาน ใบกิจกรรมที่3 สว่างได้หรือไม่ คำชี้แจง วัสดุ ก วัสดุ ข 15
แบบบันทึกกิจกรรม วัสดุ ก วัสดุ ข 16
คำชี้แจง ให้นักเรียนทำเครื่องหมาย (×) ทับอักษร ก ข ค และ ง ที่ถูกต้องที่สุด เพียงข้อเดียว (จำนวน 10 ข้อ 10 คะแนน) 1. ตะปูจัดเป็นวัสดุประเภทใด ก. ฉนวนความร้อน ข. ตัวนำไฟฟ้า ค. ฉนวนไฟฟ้า ง. เป็นทั้งฉนวนและตัวนำไฟฟ้า 2. เพราะเหตุใดจึงนำทองแดงมาทำเป็นสายไฟฟ้า ก. ทองแดงเป็นฉนวนไฟฟ้า ข. ทองแดงเป็นตัวนำความร้อน ค. ทองแดงเป็นตัวนำไฟฟ้า ง. ทองแดงเป็นฉนวนไฟฟ้า 3. ข้อใดหมายถึงตัวนำไฟฟ้า ก. วัตถุที่ยอมให้ไฟฟ้าไหลผ่านได้ ข. วัตถุที่ไฟฟ้าไหลผ่านไม่ได้ ค. วัตถุที่ยอมให้ความร้อนไหลผ่านได้ ง. วัตถุที่ไม่ยอมให้ความร้อนไหลผ่านได้ แบบทดสอบหลังเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่5 เรื่อง การนำไฟฟ้าของวัสดุ 17
4. รองเท้าของช่างไฟฟ้าควรทำมาจากวัสดุชนิดใดถึงจะปลอดภัยที่สุด ก. เหล็ก ไม้ ข. แก้ว เหล็ก ค. อะลูมิเนียม แก้ว ง. ยาง พลาสติก 5. วัสดุในข้อใดเมื่อนำต่อในวงจรไฟฟ้าแล้วทำให้หลอดไฟสว่างได้ ก. ไม้ ข. โลหะ ค. กระเบื้อง ง. พลาสติก 6. วัสดุในข้อใดที่เป็นตัวนำไฟฟ้าทั้งหมด ก. เชือก กรรไกร ตะปู ข. ขวดพลาสติก เงิน กระดาษ ค. เงิน แท่งเหล็ก ไม้บรรทัดเหล็ก ง. ยางลบ เข็ม คลิปหนีบกระดาษ 7. ข้อใดเป็นฉนวนไฟฟ้าทั้งหมด ก. ไม้ทองแดง เหล็ก ข. ไม้ทองแดง กระดาษ ค. ไม้ทองแดง กระเบื้อง ง. ไม้กระเบื้อง พลาสติก 8. วัสดุที่นำไฟฟ้าได้น้อยมากหรือไม่นำไฟฟ้าเลยหมายถึงข้อใด ก. ตัวนำไฟฟ้า ข. ฉนวนไฟฟ้า ค. ตัวนำความร้อน ง. ฉนวนความร้อน 18
9. ทำไมด้ามไขควงวัดกระแสไฟฟ้าจึงต้องทำด้วยพลาสติก ก. เป็นตัวนำไฟฟ้า ข. เป็นตัวนำความร้อน ค. เป็นฉนวนไฟฟ้า ง. เป็นฉนวนความร้อน 10. ทำไมจึงนิยมนำพลาสติกมาทำเป็นที่หุ้มสายไฟฟ้า ก. เป็นตัวนำไฟฟ้า ข. เป็นฉนวนไฟฟ้า ค. เป็นตัวนำความร้อน ง. เป็นฉนวนความร้อน 19
ข้อ คำตอบ 1 ข 2 ค 3 ก 4 ง 5 ข 6 ค 7 ง 8 ข 9 ค 10 ข เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเรื่อง วัสดุรอบตัวเรา ชุดที่ 5 การนำไฟฟ้าของวัสดุ 20
เอกสารอ้างอิง ณัฏฐวีร์ ทวีวิเสสานนท์. (2551). วิทยาศาสตร์ป.5 เล่ม2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ ดอกหญ้าวิชาการ. ฝ่ายวิชาการดอกหญ้าวิชาการ. (2555). ติวเข้มวิทยาศาสตร์ป.5.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า. รัตนาภรณ์ วามะสุรีย์. (2562). วิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์สร้างสรรค์สื่อเพื่อการเรียนรู้ วรสิทธิ์ ญวนพลอย. (2555). เก่งวิทยาศาสตร์ป.5 เล่ม 1. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์พัฒนาศึกษา. วินัย พัฒนรัฐ และคณะ. (2546). วิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่5. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ประสานมิตร. ศิริรัตน์ วงศ์ศิริและรักซ้อน รัตน์วิจิตต์เวช. (2552). วิทยาศาสตร์ป.5. กรุงเทพมหานคร : บริษัทอักษรเจริญทัศน์. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). คู่มือครู รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่5. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ คุรุสภาลาดพร้าว. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, กระทรวงศึกษาธิการ. (2554). หนังสือ เรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ชั้นประถมศึกษาปีที่5. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว. เอกรินทร์ สี่มหาศาล และคณะ. (2552). แม่บทมาตรฐานวิทยาศาสตร์ชั้นป.5. กรุงเทพมหานคร : อักษรเจริญทัศน์. 21