กล้องของใคร

8 x 8.5 inc เย็บกลางแบบมีสัน san 3 mm 8 x 8.5 inc เย็บกลางแบบมีสัน san 3 mm 56-01-037_Cover Lem1-WhoÕ s Camera_san 3 mm._J = CS4_G Classic Artcard Cover Lem2_J.pdf 1 1/23/13 10:54 AM

หนังสือชุดสำ�หรับเย�วชน : หนังสือสื่อประสมเฉลิมพระเกียรติ เล่มที่ ๒ กล้องของใคร คณะกรรมก�รฝ่�ยประมวลเอกส�รและจดหม�ยเหตุ ในคณะกรรมก�รอำ�นวยก�รจัดง�นเฉลิมพระเกียรติพระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัว เนื่องในโอก�สพระร�ชพิธีมห�มงคลเฉลิมพระชนมพรรษ� ๗ รอบ ๕ ธันว�คม ๒๕๕๔ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 1 1/23/13 9:59 AM

56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 2 1/23/13 9:59 AM

กล้องของใคร 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 3 1/23/13 9:59 AM

๔ ณ ง�นประก�ศร�งวัลกล้อง ที่มีผลง�นดีเด่น บรรด�กล้องทั้งหล�ย ทั้งรุ่นเล็ก รุ่นใหญ่ รุ่นใหม่ล่�สุด จนถึงรุ่นเก๋�กึ๊ก ต่�งม�ชุมนุมกัน เสียงพูดคุยดังเซ็งแซ่ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 4 1/23/13 9:59 AM

๕ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 5 1/23/13 9:59 AM

๖ “ฉันชอบไปง�นคอนเสิร์ตนักร้องชื่อดัง ทั้งคนไทย ทั้งคนต่�งประเทศ ฉันถ่�ยภ�พม�แล้วนับไม่ถ้วน” กล้องวัยรุ่นสีแดงพูด พล�งขยับตัว 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 6 1/23/13 9:59 AM

๗ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 7 1/23/13 10:00 AM

๘ “ฉันชอบไปง�นเลี้ยง ชอบถ่�ยภ�พผู้คน ที่กำ�ลังมีคว�มสุข เมื่อว�นเพิ่งไป ง�นวันเกิดม� สนุกม�กยังติดใจไม่ห�ยเลย” กล้องสีชมพูเล่�บ้�ง ดวงต�เป็นประก�ยระยิบระยับ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 8 1/23/13 10:00 AM

๙ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 9 1/23/13 10:00 AM

๑๐ “ฉันน่ะ เป็นกล้องที่ ทันสมัยที่สุดจ้ะ ชอบไปห้�งสรรพสินค้� ห้�งไหนเปิดใหม่ ฉันไปหมด” กล้องร�ค�แพงอวดบ้�ง 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 10 1/23/13 10:00 AM

๑๑ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 11 1/23/13 10:00 AM

๑๒ “เฮ้อ! พวกเธอนี่ใช้ชีวิตไร้ส�ระไปวันๆ ดูอย่�งฉันสิ ชอบไปที่ๆ มีธรรมช�ติสวยง�ม แล้วถ่�ยภ�พม�หมดแล้วละ เจ้�เปี๊ยกฟังนะ อย�กเป็นกล้องที่ดีต้องทำ�ตัวมีส�ระ” กล้องเลนส์ซูมตัวใหญ่ หันไปบอกกล้องน้อยด้วยคว�มภ�คภูมิใจ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 12 1/23/13 10:00 AM

๑๓ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 13 1/23/13 10:00 AM

๑๔ “หนูยังไม่เคยไปไหนไกลเลย ได้แต่ถ่�ยรูปในบ้�นเท่�นั้นเอง แล้วปู่ล่ะครับ ได้ไปเที่ยว ไปถ่�ยรูปที่ไหนม�บ้�ง” กล้องน้อยหันไปถ�มกล้องชร�ที่ฟังอยู่เงียบๆ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 14 1/23/13 10:00 AM

๑๕ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 15 1/23/13 10:00 AM

๑๖ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 16 1/23/13 10:00 AM

๑๗ กล้องชร�ครุ่นคิด ก่อนพูดเสียงเบ�ๆ ว่� “ปู่ไม่ได้ไปเพียงเพร�ะคว�มสนุกหรอก แต่ไปถ่�ยรูปในที่ห่�งไกล ผู้คนมีปัญห�เดือดร้อน บ�งแห่งถูกนำ้�ท่วม ส่วนบ�งที่แห้งแล้งทุรกันด�ร แต่ปู่ภูมิใจม�ก ที่ได้ไปถ่�ยภ�พเหล่�นี้ เพร�ะ....” กล้องชร�พูดยังไม่จบ ไฟบนเวทีก็สว่�งขึ้น 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 17 1/23/13 10:00 AM

๑๘ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 18 1/23/13 10:00 AM

๑๙ “สวัสดีครับ กล้องผู้มีเกียรติทั้งหล�ย เวล�สำ�คัญที่พวกเร�รอคอยม�ถึงแล้ว ผลก�รพิจ�รณ�ของคณะกรรมก�ร ได้คัดเลือกภ�พผลง�นดีเด่นเรียบร้อยแล้ว” เมื่อกล้องพิธีกรประก�ศขึ้น ทั้งห้องเงียบสนิท กล้องทุกตัวจ้องไปบนเวที อย่�งตื่นเต้น 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 19 1/23/13 10:00 AM

๒๐ ภ�พถ่�ยเหล่�นี้ ไม่ได้ใช้เทคนิคพิเศษใดๆ แต่ส�ม�รถนำ�ม�ใช้เป็นข้อมูลในก�ร พัฒน�ประเทศ สร้�งคุณประโยชน์ ให้กับผู้คนม�กม�ย “ก่อนอื่นพวกเร�ม�ชมภ�พถ่�ยกันก่อนนะครับ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 20 1/23/13 10:00 AM

๒๑ แสดงให้เห็นว่� กล้องดังกล่�วได้ทำ�หน้�ที่อย่�งคุ้มค่� ที่เกิดม�เป็นกล้องถ่�ยภ�พ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 21 1/23/13 10:00 AM

๒๒ ขอเชิญเจ้�ของผลง�นขึ้นม�รับร�งวัลด้วยครับ” สิ้นเสียงประก�ศ แสงไฟส่องสว่�ง ม�ยังกล้องชร�ที่ยังคงสงบ “ฮ้� ปู่ได้รับร�งวัลหรือนี่” กล้องตัวอื่นๆ พึมพำ� อย่�งไม่น่�เชื่อส�ยต� 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 22 1/23/13 10:00 AM

๒๓ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 23 1/23/13 10:00 AM

๒๔ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 24 1/23/13 10:01 AM

๒๕ “ข้�พเจ้�ขอมอบร�งวัลนี้ให้แก่เจ้�น�ย ผู้เป็นเจ้�ของผลง�นพระองค์จริง และรู้สึกภ�คภูมิใจเหลือเกิน ที่เป็นส่วนหนึ่งในก�รสร้�งประโยชน์ ให้ผู้คนม�กม�ย และจะขอทำ�หน้�ที่ให้ดีที่สุดตลอดไป” 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 25 1/23/13 10:01 AM

๒๖ พระปรีชาสามารถด้านการถ่ายภาพ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ก�รถ่�ยภ�พเป็นศิลปะอีกส�ข�หนึ่งที่พระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัวสนพระร�ชหฤทัยอย่�งจริงจังม�ตั้งแต่ครั้ง ยังทรงพระเย�ว์ เป็นที่ทร�บกันทั่วไปว่�ในสมัยก่อนนั้น อุปกรณ์ก�รถ่�ยภ�พต่�งๆ ยังไม่ทันสมัยอย่�งในปัจจุบันนี้ แต่ พระองค์ก็ทรงศึกษ�และทรงฝึกด้วยพระองค์เอง จนทรงเป็นนักถ่�ยภ�พที่มีพระปรีช�ส�ม�รถยิ่ง ไม่ว่�จะเป็นกล้องธรรมด� หรือกล้องถ่�ยภ�พยนตร์ได้เริ่มทรงกล้องถ่�ยภ�พคู่พระหัตถ์ และทรงใช้ฟิล์มตั้งแต่ขน�ด ๑๓๕ จนถึงขน�ด ๑๒๐ และ ขน�ดพิเศษ กล้องถ่�ยภ�พที่ทรงใช้ในระยะเริ่มแรกเป็นกล้องที่ไม่มีเครื่องวัดแสงในตัว จึงต้องใช้พระร�ชวิจ�รณญ�ณอย่�ง รอบคอบละเอียดถี่ถ้วน พร้อมทั้งพระปรีช�ส�ม�รถส่วนพระองค์ จึงทรงถ่�ยภ�พได้อย่�งเชี่ยวช�ญมั่นพระร�ชหฤทัย พระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัวทรงมีพระร�ชหฤทัยเต็มเปี่ยมไปด้วยคว�มห่วงใยและคว�มเสียสละเพื่อพสกนิกร จึงทำ�ให้ทรงมีพระร�ชภ�รกิจอันม�กม�ยมห�ศ�ลเพื่อบำ�บัดทุกข์บำ�รุงสุขให้แก่ร�ษฎรไม่มีเวล�สำ�หรับคิดค้นเทคนิคใหม่ๆ ในก�รถ่�ยภ�พได้อีก จะทรงถ่�ยภ�พก็ได้แต่เฉพ�ะในคร�วที่เสด็จฯไปร�ชก�รต�มสถ�นที่ต่�งๆ เท่�นั้น ภ�พถ่�ยฝีพระหัตถ์ เหล่�นี้ทรงใช้เพื่อประกอบก�รทรงง�นของพระองค์ จะสังเกตได้ว่�ไม่ว่�พระองค์จะเสด็จฯไปทรงเยี่ยมร�ษฎร ณ จังหวัด ใด ก็จะทรงมีกล้องถ่�ยรูปติดพระองค์ไปด้วยเสมอ โปรดถ่�ยภ�พสถ�นที่ทุกแห่งเพื่อทรงเก็บไว้เป็นหลักฐ�นประกอบง�น ที่ได้ทรงปฏิบัติ ภ�พถ่�ยฝีพระหัตถ์เหล่�นี้จึงมักเป็นภ�พถ่�ยแบบฉับพลัน ทันเหตุก�รณ์ ซึ่งถ่�ยได้ครั้งเดียวด้วยไหวพริบ ไม่มีเวล�จ้องห�แง่มุม แต่ด้วยพระปรีช�ส�ม�รถเร�จึงได้เห็นภ�พฝีพระหัตถ์อันคมชัดและมีศิลปะในก�รจัดองค์ประกอบ ของภ�พ ภ�พถ่�ยฝีพระหัตถ์ทั้งหล�ยล้วนแสดงให้เห็นว่�พระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัวมิได้ทรงถ่�ยภ�พเพื่อศิลปะ แต่เพียงอย่�งเดียว เพร�ะแต่ละภ�พทรงไว้ซึ่งคุณค่�ท�งศิลปะและวิช�ก�ร ส�ม�รถนำ�ม�ใช้ประโยชน์เพื่อก�รพัฒน� ประเทศช�ติบ้�นเมือง และนำ�คว�มผ�สุกร่มเย็นม�สู่ประช�ชนช�วไทยได้อย่�งดีอีกด้วย 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 26 1/23/13 10:01 AM

๒๗ แรงบันด�ลใจ ‘กล้องของใคร’ เมื่อทร�บว่�จะได้เขียนหนังสือพระปรีช�ส�ม�รถด้�นก�รถ่�ยภ�พของพระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัว รู้สึกดีใจและ ปล�บปลื้มใจม�กที่จะมีโอก�สสร้�งผลง�นเพื่อเทิดพระเกียรติพระองค์ท่�น แต่ก็หวั่นใจอยู่ลึกๆ เพร�ะมีคว�มรู้เรื่องกล้อง น้อยม�ก จึงพย�ย�มค้นห�ข้อมูลเรื่องกล้องถ่�ยรูปในพระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัวจ�กแหล่งต่�งๆ ทำ�ให้ทร�บว่�พระองค์มี กล้องม�กม�ยหล�ยรุ่นเหลือเกิน ในขณะนั้นผู้เขียนยังคิดเนื้อเรื่องไม่ออกจนกระทั่งใกล้กำ�หนดส่งง�น แล้ววันหนึ่งเมื่อเห็นเด็กวัยรุ่นถ่�ยภ�พด้วย คว�มสนุก ทำ�ท่�ท�งแปลกๆ จึงคิดได้ว่�คนทั่วไปถ่�ยภ�พเพียงเพร�ะอย�กเก็บคว�มประทับใจในช่วงนั้นๆ แต่อ�จจะ ไม่ได้นำ�ไปใช้ประโยชน์อะไร หรือต่อผู้ใดเลย ตั้งแต่เล็กจนโต คนไทยทุกคนเห็นพระบรมฉ�ย�ลักษณ์ของพระบ�ทสมเด็จพระเจ้�อยู่หัวทรงคล้องกล้องถ่�ยรูป ที่พระศอ พร้อมหนีบแผนที่ติดพระวรก�ยไปทุกหนทุกแห่ง พระองค์มิได้ถ่�ยภ�พไว้เพียงเพร�ะคว�มสนุกสน�น คว�ม สวยง�ม หรือคว�มประทับใจเท่�นั้น แต่ภ�พถ่�ยทุกภ�พนำ�ม�เป็นข้อมูลเพื่อพัฒน�ประเทศต่อไป นำ�ม�สร้�งประโยชน์ สุขเพื่อพสกนิกรช�วไทย ดังเห็นได้จ�กก�รมีโครงก�รในพระร�ชดำ�ริม�กม�ยกว่� ๔,๐๐๐ โครงก�ร ผู้เขียนจึงคิดเรื่อง ‘กล้องของใคร’ ขึ้นม�โดยนำ�เสนอ ‘กล้องชร�’ เป็นตัวแทนของกล้องที่พระบ�ทสมเด็จ พระเจ้�อยู่หัวทรงเคยใช้ ส่วนกล้องอื่นๆ เป็นตัวแทนของผู้คนสมัยใหม่ ที่ใช้ชีวิตแต่ละวันแตกต่�งกันไป ส่วนกล้องเด็กเป็น ตัวแทนของเด็กทุกคนที่กำ�ลังเติบโต และส�ม�รถเลือกได้ว่� จะโตขึ้นเป็นกล้องหรือเป็นผู้ใหญ่แบบไหน ใช้ชีวิตอย่�งไรจึง จะเกิดประโยชน์ และมีคุณค่�ต่อตนเองและผู้อื่นในสังคม ลำ�พู แสงลภ 56-01-037_001-028 Lem2_J.indd 27 1/23/13 10:01 AM

๒๘ คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำานวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ จัดพิมพ์ พุทธศักราช ๒๕๕๕ พิมพ์ครั้งที่ ๑ พุทธศักราช ๒๕๕๕ จำานวน ๕,๐๐๐ เล่ม ISBN 978-616-543-189-7 ที่ปรึกษา นางสายไหม จบกลศึก ที่ปรึกษาเลขาธิการพระราชวัง นายชาย นครชัย ผู้อำานวยการสำานักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย นายดำารงค์ ทองสม รองผู้อำานวยการสำานักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย นางสาวนาถนิศา สุขจิตต์ ผู้อำานวยการศูนย์เครือข่ายสัมพันธ์และแหล่งทุน จัดทำาโดย สำานักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรม ๖๖๖ ชั้น ๑๗ อาคารธนาลงกรณ์ ถนนบรมราชชนนี แขวงบางบำาหรุ เขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๔๒๒ ๘๘๒๘ โทรสาร ๐ ๒๔๒๒ ๘๘๓๑ www.ocac.go.th กล้องของใคร เรื่องและภาพ โดย ลำาพู แสงลภ บรรณาธิการ นางสาวระพีพรรณ พัฒนาเวช กองบรรณาธิการ นางสาวแสงทิวา นราพิชญ์ นางกณิกนันท์ สุวรรณปินฑะ นางสาวณุภัทรา จันทวิช นางสาวอัมรา ผางนำ้าคำา นายวิชระวิชญ์ อัครสันติสุข นางสาวธันย์ชนก ยาวิลาศ ออกแบบปกและรูปเล่ม นางวชิราวรรณ กาญจนาภา นายกฤษณะ กาญจนาภา 56-01-037_001-028 Lem2_Y New5.indd 28 2/5/13 4:11 PM

8 x 8.5 inc เย็บกลางแบบมีสัน san 3 mm 8 x 8.5 inc เย็บกลางแบบมีสัน san 3 mm 56-01-037_Cover Lem1-WhoÕ s Camera_san 3 mm._J = CS4_G Classic Artcard Cover Lem2_J.pdf 1 1/23/13 10:54 AM