การซ่อมเตารีด

เอกสารประกอบการเรียน หน่วยที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า วิชางานซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า รหัสวิชา 20104 – 2110 หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชาอุตสาหกรรม จัดทำโดย นายพัตธิพงค์สังข์ทอง ตำแหน่งครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ แผนกวิชาช่างไฟฟ้ากำลัง วิทยาลัยเทคนิคระนอง สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

ก คำนำ เอกสารประกอบการเรียนเล่มนี้เป็นเอกสารประกอบการเรียนหน่วยที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า เนื้อหาสาระการเรียนรู้ได้แก่การศึกษา โครงสร้างของเตารีดไฟฟ้า หลักการทำงานของเตารีดไฟฟ้า การ ตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้า การซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า สำหรับผลลัพธ์การเรียนรู้ของนักเรียนเมื่อเรียนด้วยเอกสารประกอบการเรียนหน่วยที่ 4 เรื่อง การ ซ่อมเตารีดไฟฟ้า โดยใช้วิธีการสอนแบบ PQ-ADAPP จะทำให้นักเรียนซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้าได้เมื่อ เตารีดไฟฟ้ามีอาการเสีย ดังต่อไปนี้ เตารีดไฟฟ้าไม่ร้อน เตารีดไฟฟ้าร้อนจัด เตารีดไฟฟ้าร้อนน้อย เตารีดไฟฟ้า มีกระแสไฟฟ้ารั่วลงโครงโดยผลการปฏิบัติงานได้แก่ การรายงานผลการตรวจสอบและซ่อมบำรุงรักษาเตารีด ไฟฟ้าและผลงานคือเตารีดไฟฟ้าของนักเรียนหรือเตารีดไฟฟ้าของชุมชนที่ซ่อมและบำรุงรักษาเสร็จเรียบร้อย แล้ว หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารประกอบการเรียนหน่วยที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า วิชางานซ่อม เครื่องใช้ไฟฟ้า ที่ผู้เรียบเรียงจัดทำขึ้น จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนและนักเรียนในวิชานี้ และนำไปเป็น แบบอย่างในการจัดทำเอกสารประกอบการเรียนวิชาอื่นต่อไป หากมีข้อเสนอแนะใดๆ ผู้เรียบเรียงน้อมรับด้วย ความยินดียิ่ง (พัตธิพงค์ สังข์ทอง) ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ

ข สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข เนื้อหาชุดการสอนที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า 1 ใบความรู้หน่วยที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า 3 บรรณานุกรม 13

เนื้อหาชุดการสอนที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า สาระการเรียนรู้ 4.1 โครงสร้างของเตารีดไฟฟ้า 4.2 หลักการทำงานของเตารีดไฟฟ้า 4.3 การตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้า 4.4 การซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า สมรรถนะการเรียนรู้ 1. แสดงความรู้เกี่ยวกับโครงสร้าง หลักการทำงาน การตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่อง การซ่อมและ บำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า 2. แสดงทักษะการตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้า 3. แสดงทักษะการซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า 4. แสดงพฤติกรรม ความรับผิดชอบ การมีส่วนร่วม ความซื่อสัตย์ มีวินัย มีน้ำใจ และความเป็น จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ โครงสร้าง หลักการทำงาน การตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่อง การ ซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า 2. เพื่อให้มีทักษะเกี่ยวกับ การตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้า 3. เพื่อให้มีทักษะเกี่ยวกับ การซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า 4. เพื่อให้ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม ความรับผิดชอบ การมีส่วนร่วม ความซื่อสัตย์ มีวินัย มีน้ำใจ และ จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ด้านพุทธิพิสัย 1.1 บอกโครงสร้างของเตารีดไฟฟ้าได้ 1.2 อธิบายหลักการทำงานของเตารีดไฟฟ้าได้ 1.3 อธิบายวิธีการตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้าได้ 1.4 อธิบายวิธีการซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้าได้ 2. ด้านทักษะพิสัย 2.1 ใช้เครื่องมือประจำตัวสำหรับซ่อมเตารีดไฟฟ้าได้ 2.2 ถอดและประกอบชิ้นส่วนเตารีดไฟฟ้าได้ 2.3 ตรวจสอบและซ่อมบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้าได้ถูกขั้นตอน

2 2.4 วิเคราะห์อาการเสียของเตารีดไฟฟ้าได้ 2.5 บันทึกการตรวจสอบและซ่อมบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้าได้ 2.6 ต่อวงจรใช้งานเตารีดไฟฟ้าได้ 2.7 ทดสอบการทำงานของเตารีดไฟฟ้าได้ 3. ด้านจิตพิสัย 3.1 มีความรับผิดชอบ 3.2 มีส่วนร่วมทำการทดลอง 3.3 มีความซื่อสัตย์ 3.4 มีระเบียบวินัย 3.5 มีน้ำใจ 3.6 มีความปลอดภัย 3.7 ละเอียดรอบคอบ 3.8 ตรงต่อเวลา 3.9 สะอาดรักษาสภาพแวดล้อม 3.10 มีความเป็นประชาธิปไตย ผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน 1. ผู้เรียนซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้าได้เมื่อเตารีดไฟฟ้ามีอาการเสีย ดังต่อไปนี้ เตารีดไฟฟ้าไม่ ร้อน เตารีดไฟฟ้าร้อนจัด เตารีดไฟฟ้าร้อนน้อย เตารีดไฟฟ้ามีกระแสไฟฟ้ารั่วลงโครง 2. รายงานผลการตรวจสอบและซ่อมบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้าของผู้เรียน 3. เตารีดไฟฟ้าที่ซ่อมและบำรุงรักษาเสร็จเรียบร้อยแล้วด้วยผลงานของผู้เรียน

3 ใบความรู้/ใบเนื้อหา หน่วยที่ 4 เรื่อง การซ่อมเตารีดไฟฟ้า บทนำ เตารีดไฟฟ้า (Electric Iron) เป็นเครื่องใช้ในงานบ้านที่ใช้ในการรีดผ้าให้เรียบโดยอาศัย ความร้อนที่ได้ จากการเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานความร้อน มี 2 แบบ คือ แบบธรรมดา รีดผ้า โดยใช้เฉพาะความร้อน อย่างเดียว และแบบไอน้ำสามารถพ่นไอน้ำลงบนผ้าในขณะที่รีดผ้าด้วย ดังแสดงในรูปที่ 4.1 รูปที่ 4.1 แสดงลักษณะภายนอกของเตารีดไฟฟ้า 4.1 โครงสร้างของเตารีดไฟฟ้า เตารีดไฟฟ้าทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานความร้อนแล้วถ่ายเทพลังงานความร้อนไปยัง โลหะที่ใช้ทำพื้นเตารีดสำหรับรีดผ้าอีกทีหนึ่ง 4.1.1 โครงสร้างภายนอกของเตารีดไฟฟ้าแบบธรรมดา รูปที่ 4.2 แสดงส่วนประกอบภายนอกของเตารีดไฟฟ้า ก. เตารีดไฟฟ้าแบบธรรมดา ธรรมดา ข. เตารีดไฟฟ้าแบบไอน้ำ หลอดสัญญาณ ปุ่มปรับความร้อน เนมเพลท สายไฟ มือจับ ฝาครอบ พื้นเตารีด

4 4.1.2 โครงสร้างภายในของเตารีดไฟฟ้าแบบธรรมดา รูปที่ 4.3 แสดงส่วนประกอบภายในของเตารีดไฟฟ้า 4.1.3 โครงสร้างภายนอกของเตารีดไอน้ำ ยี่ห้อฟิลิป รุ่น GC2520 รูปที่ 4.4 แสดงส่วนประกอบภายนอกของเตารีดไอน้ำ ยี่ห้อฟิลิปรุ่น GC2520 หัวฉีดสเปรย์ สายไฟ ฝาครอบช่องเติมน้ำ สารขจัดตะกรัน ปุ่มควบคุมพลังไอน้ำ สัญญาณไฟแสดง อุณหภูมิปุ่มเพิ่มพลังไอน้ำ แผ่นป้าย ปุ่มสเปรย์ ถังน้ำ หลอดสัญญาณระบบตัดไฟอัตโนมัติ ปุ่มปรับอุณหภูมิ 1 7 2 3 4 5 6 12 8 9 10 11 12 10 11 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ตัวควบคุมความร้อน แผ่นพื้นความร้อน หลักต่อสาย ชุดหน้าสัมผัส ลวดความร้อน

5 4.2 หลักการทำงานของเตารีดไฟฟ้า 4.2.1 ชุดควบคุมความร้อนของเตารีดไฟฟ้า รูปที่ 4.5 แสดงการทำงานของชุดควบคุมความร้อน จากรูปที่ 4.5 ชุดควบคุมความร้อนมีหน้าที่รักษาระดับความร้อนของเตารีดให้คงที่อยู่ตลอดเวลา เมื่อร้อนเกินกำหนดก็จะตัดวงจรและเมื่อเย็นลงก็จะต่อวงจรใหม่ ชุดควบคุมความร้อนทำงานโดยการโก่งงอ ของแผ่นไบ-เมทัลไปกดหน้าสัมผัสล่างของชุดควบคุมให้เปิดออก ส่วนที่แกนปรับอุณหภูมินั้นจะเป็นตัวปรับ ระยะห่างของหน้าสัมผัสด้านบนซึ่งเป็นการตั้งระดับอุณหภูมิ หรือระดับความร้อน 4.2.2 วงจรไฟฟ้าของเตารีดไฟฟ้า รูปที่ 4.6 แสดงวงจรไฟฟ้าของเตารีดไฟฟ้า ไบ-เมทัล นอตปรับระยะหน้าสัมผัส 220 V 50 Hz ลูกเบี้ยวปรับระยะตั้งค่า หลอดสัญญาณ ลวดความต้านทาน ลวดความร้อน หน้าสัมผัส แผ่นไบ-เมทัล หน้าสัมผัสล่าง กระแสไหลเข้า กระแสไหลออก แผ่นไบ-เมทัลโก่งงอ กระแสไฟฟ้าไม่ครบวงจร พื้นเตารีด ความร้อนรีดผ้า

6 จากรูปที่ 4.6 เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลเข้าเตารีด จะผ่านไปยังหน้าสัมผัส ลวดความร้อนและลวด ความต้านทานตามลำดับซึ่งจะทำให้แผ่นความร้อนเกิดความร้อนส่งผ่านความร้อนให้กับพื้นของเตารีด และ แผ่นไบ-เมทัลที่ยึดติดกับพื้นเตารีด ก็ได้รับความร้อนไปด้วย เมื่อไบ-เมทัล ได้รับความร้อนจะเกิดการงอตัวตามปริมาณความร้อนที่ได้รับส่งผลทำให้แรงกด ระหว่างหน้าสัมผัสน้อยลง จนกระทั่งพื้นเตารีดร้อนจนถึงระดับที่ตั้งไว้หน้าสัมผัสก็จะตัดกระแสไฟ ไม่ให้ไหล ผ่านแผ่นความร้อนทำให้เตารีดเย็นลง ไบ-เมทัลจะเริ่มเหยียดตรงตามเดิมจากนั้นหน้าสัมผัสก็ต่อกระแสไฟฟ้า ให้กับแผ่นความร้อนอีกครั้ง 4.3 การตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้า 4.3.1 หลักปฏิบัติในการซ่อมบำรุงเตารีดไฟฟ้า 1) ตรวจสภาพภายนอกทั่วไป โดยการสัมผัส ดมกลิ่น ฟังเสียง 2) เมื่อพบจุดบกพร่องแล้ว ก็ให้ตรวจสอบจุดนั้นให้ละเอียดอีกครั้ง 3) ตรวจสอบจุดต่อสายไฟฟ้า จุดที่เป็นสกรูหรือสลักเกลียว ขันให้แน่น 4) ตรวจสอบให้แน่ใจว่าเตารีดไม่ได้ต่ออยู่กับแหล่งจ่ายไฟฟ้า 5) ตรวจสอบอุปกรณ์ที่ทำงานเกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้าเป็นอันดับแรก ๆ 6) ก่อนทำการแยกชิ้นส่วนเตารีดไฟฟ้า ให้บันทึกหรือทำเครื่องหมายเสียก่อน เพื่อเวลาประกอบ จะได้ไม่ผิดพลาด 7) ชิ้นส่วนที่ไม่สามารถซ่อมได้ ต้องเปลี่ยนเป็นของใหม่ 8) การประกอบชิ้นส่วนต่าง ๆ เข้าที่เดิม ให้ทำความสะอาดและตรวจสภาพให้เรียบร้อย เมื่อ ประกอบเสร็จให้ทดลองการทำงานก่อนเพื่อความถูกต้องและปลอดภัย 9) ถ้าพื้นเตารีดมีคราบสกปรกเกาะติดอยู่ ให้ใช้ผ้านุ่ม ๆ ซับน้ำฟองสบู่เช็ด ทำความสะอาด ห้าม ใช้โลหะหรือของมีคมขูดโดยเด็ดขาด 4.3.2 การตรวจสอบหาสาเหตุข้อบกพร่องของเตารีดไฟฟ้า ในการตรวจซ่อมเตารีดไฟฟ้าเมื่อทราบถึงอาการขัดข้อง เช่น เตารีดไม่ร้อน หรือ เตารีดร้อนมาก เกินไป การตรวจซ่อมมีลำดับขั้นตอนหรือจุดตรวจที่สำคัญ 3 จุดหลัก ดังต่อไปนี้ 1) สายไฟเข้าเครื่องใช้ไฟฟ้า หมายถึง ชุดสายไฟฟ้าที่ต่อเข้ามายังวงจรเครื่องใช้ไฟฟ้า ได้แก่ ปลั๊ก เตารีดไฟฟ้า สายไฟเตารีดไฟฟ้า ขั้วต่อสายไฟ 2) อุปกรณ์ทำให้เกิดความร้อนของเตารีด คือ ลวดความร้อน (Heater) 3) ชุดควบคุมความร้อน คือ ชุดปรับความร้อนอัตโนมัติ

7 4.4 การซ่อมและบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า 4.4.1 การซ่อมเตารีดไฟฟ้า เมื่อเตารีดไฟฟ้าไม่ร้อน การซ่อมต้องตรวจสอบดูที่สายไฟของเตารีดไฟฟ้า ว่าชำรุดหรือไม่ และต้องตรวจสอบดูว่าเต้ารับไฟฟ้ามีไฟหรือไม่ และจะต้องดูว่าเต้ารับมีแรงดันไฟฟ้า กระแสสลับ 220 โวลต์ก่อนที่จะนำเตารีดไปใช้งาน หากพบว่าเตารีดไม่ร้อนเลยให้ดำเนินการตามขั้นตอน ดังต่อไปนี้ 1) ให้ถอดนอตฝาครอบด้านหลังเตารีดออก 2) ให้ใช้มัลติมิเตอร์วัดที่เต้าเสียบและหลักต่อสายของเตารีดโดยสลับกันวัดทั้งสองข้าง ดังรูปที่ 4.7 รูปที่ 4.7 แสดงการวัดหลักต่อสายด้วยมัลติมิเตอร์ 3) ผลจากการวัดของมัลติมิเตอร์ตามรูปที่ 4.7 ถ้าเข็มมิเตอร์ไม่ขึ้น แสดงว่าสายเตารีดขาดหรือ ปลั๊กชำรุด (ให้ตรวจสภาพสายเตารีด) 4) ผลจากการวัดของมัลติมิเตอร์ตามรูปที่ 4.7 ถ้าเข็มมิเตอร์ขึ้น ให้ดำเนินการตรวจซ่อมขั้นต่อไป 5) ถอดแผ่นป้ายพร้อมทั้งถอดฝาครอบและสายเตารีดออกตามขั้นตอน จะเห็นโครงสร้างภายใน 6) ดูที่หน้าสัมผัสว่าผิดปกติหรือไม่ คือดูที่หน้าสัมผัสแตะกันหรือไม่ หรือดูที่ผิวหน้าสัมผัสสกปรก หรือไม่ หากปกติให้ดำเนินการซ่อมขั้นต่อไป 7) ให้ดูที่ลวดความร้อนว่าขาดหรือไม่ โดยการใช้มัลติมิเตอร์วัด โดยวัดที่ลวดความร้อน หากเข็ม มิเตอร์ไม่ขึ้นแสดงว่าขดลวดความร้อนขาด ดังรูปที่ 4.8 ถ้าขดลวดความร้อนขาดต้องเปลี่ยนเตารีดใหม่ (เพราะ จากรูปที่ 4.8 เป็นเตารีดไฟฟ้าชนิดเปลี่ยนลวดความร้อนไม่ได้) การซ่อมเตารีดไฟฟ้า เมื่อเตารีดไม่ร้อน

8 รูปที่ 4.8 แสดงการวัดลวดความร้อนด้วยมัลติมิเตอร์ 4.4.2 การซ่อมเตารีดไฟฟ้า เมื่อเตารีดไฟฟ้าร้อนมากผิดปกติหากพบว่าเตารีดร้อนมากผิดปกติ คือ ปรับไปตำแหน่งร้อนน้อยแต่ก็ยังร้อนมากเหมือนเดิมให้ดำเนินการ ดังนี้ 1) ให้ถอดเตารีดไฟฟ้าออกตามขั้นตอนที่กล่าวมาแล้วในขั้นต้น 2) สังเกตดูหน้าสัมผัสทั้งสองว่ายึดติดกันมากเกินไปหรือเปล่าถ้าหากยึดติดมาก ให้ตั้งหน้าสัมผัส ใหม่ 4.4.3 การซ่อมเตารีดไฟฟ้าเมื่อเตารีดไฟฟ้าร้อนน้อยผิดปกติขณะทำการรีดเสื้อผ้า เมื่อปรับระดับไปใน ตำแหน่งที่ร้อนมากแล้ว แต่เตารีดก็ยังร้อนน้อยเท่าเดิม ให้ปฏิบัติดังนี้ 1) ถอดเตารีดไฟฟ้าตามขั้นตอนและดูที่ชุดควบคุมความร้อนของเตารีดไฟฟ้า 2) ดูหน้าสัมผัสทั้งสองด้านว่าอยู่ในสภาพผิดปกติหรือไม่ คือ หน้าสัมผัสห่างกันมากไป หรือผิว ขรุขระไม่เรียบ 4.4.4 การซ่อมเตารีดไฟฟ้าเมื่อเตารีดไฟฟ้ามีไฟรั่วที่เตารีด สาเหตุจากไฟรั่วในตัวเตารีดไฟฟ้า บางครั้ง ผู้ใช้งานอาจไม่รู้ว่าเตารีดไฟฟ้าผิดปกติและในการตรวจซ่อมเตารีดไฟฟ้าส่วนใหญ่จะใช้มัลติมิเตอร์ตรวจสอบ ตามภาพที่ 4.9 โดยดำเนินการตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ รูปที่ 4.9 การใช้มัลติมิเตอร์ตรวจสอบกระแสไฟฟ้ารั่วลงโครงของเตารีดไฟฟ้า เตารีดไฟฟ้าชนิดเปลี่ยน ลวดความร้อนไม่ได้ ตั้งค่าย่านวัดความต้านทาน ที่ R10k

9 1) ใช้มัลติมิเตอร์ตั้งค่าย่านวัดความต้านทาน ที่ R10k หมุนปุ่มปรับความร้อน ไปที่ตำแหน่งร้อน วัดความต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟ เทียบกับโครงเตารีด 2) ดูผลการวัดความต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟ 3) เมื่อวัดความต้านทานได้ สามารถนำเตารีดไปใช้งานได้ตามปกติ 4) เมื่อวัดความต้านทานได้น้อยกว่า 2 M แสดงว่ามีการรั่วของเตารีดไฟฟ้า 5) ถอดแผ่นป้ายฝาครอบของเตารีดไฟฟ้าออกตามขั้นตอน ดูชิ้นส่วนภายในเตารีดไฟฟ้าว่า ตรงไหนผิดปกติบ้าง หากพบว่าปกติให้ดำเนินการขั้นต่อไป 6) ให้สังเกตดูที่ฉนวนที่รองนอตทองเหลืองตรวจสอบดูว่ามีการแตกหักหรือชำรุดหรือไม่ 7) ถ้าพบว่าฉนวนแตกหักให้ไปหาฉนวนที่รองนอตมาเปลี่ยนใหม่ และดูที่ลวดความร้อนว่ามีส่วน ใดแตกหักหรือขาด 4.4.5 ข้อบกพร่อง สาเหตุที่พบบ่อย และวิธีแก้ไข เกี่ยวกับเตารีดไฟฟ้า ตารางที่ 4.1 แสดงข้อบกพร่อง สาเหตุที่พบบ่อย และวิธีซ่อมบำรุงเตารีดไฟฟ้า ข้อบกพร่อง สาเหตุ วิธีซ่อมบำรุง 1. เตารีดไม่ร้อน 1. ไม่มีกระแสจ่าย ให้เตารีด ตรวจสอบสายไฟฟ้า ใช้มัลติมิเตอร์วัดค่าความต้านทาน ไฟฟ้าของสาย โดยตั้งค่าย่านวัดความต้านทาน ที่ R1 แล้ววัดที่ต้นสายและปลายสายของสายไฟทั้ง 2 เส้น - ได้ค่าความต้านทาน 0 สายไฟยังใช้งานได้ - ได้ค่าความต้านทาน สายไฟขาดให้เปลี่ยนใหม่ 2. ลวดความร้อนขาด ตรวจสอบลวดความร้อน ใช้มัลติมิเตอร์วัดค่าความ ต้านทานไฟฟ้าของลวดความร้อนโดยตั้งค่าย่านวัดความ ต้านทาน ที่R1 แล้ววัดที่ขั้วของลวดความร้อน - วัดความต้านทานได้ 40-100 ลวดความร้อนใช้ งานได้ - วัดความต้านทานได้ ลวดความร้อนขาดเปลี่ยนใหม่ 3. หน้าสัมผัส ไม่ต่อวงจร ตรวจสอบหน้าสัมผัสสวิตช์ ตรวจสอบการทำงานของ หน้าสัมผัสสวิตช์ ตั้งค่าย่านวัดความต้านทาน ที่R1 ผลการวัดความต้านทานที่ขั้วต่อสายของหน้าสัมผัส - หมุนลูกเบี้ยวสวิตช์สังเกตให้หน้าสัมผัสต่อวงจร วัดความต้านทานได้ 0 สวิตช์ใช้งานได้ตามปกติ - วัดความต้านทานได้มากกว่า 0 ทำความสะอาด ผิวหน้าสัมผัส ด้วยน้ำยาล้างหน้าสัมผัส ห้ามขัดด้วย

10 ตารางที่ 4.1 แสดงข้อบกพร่อง สาเหตุที่พบบ่อย และวิธีซ่อมบำรุงเตารีดไฟฟ้า (ต่อ) ข้อบกพร่อง สาเหตุ วิธีซ่อมบำรุง กระดาษทราย 4. จุดต่อสายหลวม ตรวจสอบจุดต่อสายไฟฟ้า ตรวจสอบจุดต่อของอุปกรณ์ ต่างๆโดยการขันสกรูให้แน่นทั้งหมด ใช้มัลติมิเตอร์วัดค่า ความต้านทานไฟฟ้า โดยตั้งค่าย่านวัดความต้านทาน ที่ R1 เลื่อนสวิตช์เตารีดไปที่ตำแหน่งร้อนสุดวัดความ ต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟทั้ง 2 ขาผลการวัดความ ต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟ - วัดความต้านทานได้ 40-100 เตารีดใช้งานได้ปกติ - วัดความต้านทานได้ กลับไป ข้อ 1 ใหม่ 2. เตารีดร้อนจัด หน้าสัมผัสละลาย ติดกันทำให้เตารีด ร้อนจัดตลอดเวลา ตรวจสอบการทำงานของหน้าสัมผัส ตั้งค่าย่านวัดความ ต้านทาน ที่R1 ผลการวัดความต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟเตารีด 1. หน้าสัมผัสทำงานปกติ หมุนปุ่มปรับค่าความร้อนไปที่ร้อนน้อยที่สุด หน้าสัมผัส เตารีดจะตัดวงจร วัดความต้านทานได้ ค่อย ๆ หมุน ปุ่มปรับความร้อนเพิ่มขึ้นประมาณ 10-20 เปอร์เซ็นต์ ของระยะหมุน หน้าสัมผัสเตารีดจะต่อวงจรวัดความ ต้านทานได้ 40-100 2. หน้าสัมผัสละลายติดกัน หมุนปุ่มปรับค่าความร้อนไปที่ร้อนน้อยที่สุด หน้าสัมผัส เตารีดจะตัดวงจร วัดความต้านทานได้ 40-100 - ถ้าจ่ายไฟเตารีดจะร้อนทันทีให้เปลี่ยนใหม่ 3. กระแสไฟฟ้า รั่วลงโครงของ เตารีด ส่วนหนึ่งส่วนใด ของวงจรสัมผัส กับโครงของเตารีด ตรวจสอบสายไฟฟ้า ตรวจสอบสายไฟและอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่เป็นส่วนของวงจรไฟฟ้า ใช้มัลติมิเตอร์ตั้งค่าย่านวัดความ ต้านทาน ที่ R10k หมุนปุ่มปรับความร้อนไปที่ตำแหน่ง ร้อนวัดความต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟ เทียบกับโครง เตารีด ผลการวัดความต้านทานที่ขาเสียบของปลั๊กไฟ - วัดความต้านทานได้ เตารีดใช้งานได้ตามปกติ - วัดความต้านทานได้น้อยกว่า 2 M กลับไปตรวจใหม่

11 4.4.6 การบำรุงรักษาเตารีดไฟฟ้า 1) ให้ตรวจสอบส่วนที่เป็นโลหะของเตารีดไฟฟ้า โดยใช้ไขควงทดสอบไฟ หากพบว่ามีไฟฟ้ารั่วให้ รีบแก้ไขทันที 2) สายไฟฟ้า ต้องไม่เสื่อมสภาพ หรือฉีกขาด 3) เต้าเสียบของเตารีดไฟฟ้า ต้องไม่แตกร้าว และไม่มีรอยไหม้ 4) สายปลั๊กของเตารีด เปลือกสาย (ฉนวน) ต้องไม่เสื่อมสภาพหรือฉีกขาด 5) ควรระวังไม่ให้ความร้อนจากเตารีดสัมผัสสายไฟฟ้าเพราะจะทำให้เปลือกสาย (ฉนวน) เสียหาย ได้ 6) เตารีดไฟฟ้า ต้องไม่วางอยู่บนพื้นที่ติดไฟและใกล้สารไวไฟ 7) ตั้งค่าความร้อนให้เหมาะกับชนิดของผ้าที่จะรีด 8) ควรรีดผ้าคราวละมาก ๆ ติดต่อกันจนเสร็จและควรเริ่มรีดผ้าบาง ๆ ก่อน ในขณะที่เตารีดยังไม่ ร้อนและก่อนรีดเสร็จประมาณ 2 - 3 นาทีให้ถอดปลั๊กออก 9) ไม่ควรวางเตารีดลงบนวัตถุที่แข็ง, ขรุขระเพราะจะทำให้เตารีดเป็นรอยได้ 10) เมื่อเลิกใช้งานแล้วให้หมุนปุ่มปรับความร้อนไปที่เลข “0” แล้ว ต้องถอดปลั๊กเสียบออกทันที 11) ก่อนจะเก็บเตารีดควรรอให้ตัวเตารีดเย็นลงเสียก่อน แล้วจึงเช็ดทำความสะอาดด้วยผ้านิ่ม ๆ 12) เตารีดที่ใช้ควรมีสายดินและต่อลงดินผ่านทางเต้าเสียบ-เต้ารับที่มีสายดินด้วย และหมั่น ตรวจสอบไฟรั่วด้วยไขควงทดสอบไฟเสมอ 4.4.7 การเลือกซื้อเตารีดไฟฟ้า 1) มีเครื่องหมาย มอก. เป็นสำคัญเนื่องจากเตารีดไฟฟ้าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ต้องเป็นไปตามมาตรฐาน บังคับด้านความปลอดภัยของสมอ. (มอก. 366-2547) 2) มีคำแนะนำให้พร้อมกับคู่มือการใช้เพื่อให้สามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัย 3) ปลั๊ก และสายไฟต้องได้มาตรฐานตามที่กำหนดไว้ใน มอก. 4) ข้อต่อสายไฟกับเครื่องต้องยึดแน่นและไม่หลวมหลุดง่ายขณะใช้งาน สรุป เตารีดไฟฟ้าที่ให้พลังงานความร้อน จะใช้ลวดความต้านทานไฟฟ้าที่เรียกว่าลวดนิโครม ซึ่งเป็นโลหะ ผสมของ นิกเกิล โครเมียม และเหล็ก เป็นอุปกรณ์เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานความร้อนโดยมีอุปกรณ์ที่ ใช้ในการควบคุมอุณหภูมิหรือปริมาณความร้อนคือหน้าสัมผัสสำหรับตัดต่อวงจรไฟฟ้าที่ทำงานโดยอาศัยผล ของความร้อนที่กระทำกับไบ-เมทัล สำหรับ ไบ-เมทัล เป็นโลหะสองชนิดที่มีอัตราการขยายตัวเมื่อได้รับความ ร้อนไม่เท่ากันถูกเชื่อมปลายให้ติดกันแล้วนำไปแนบติดไว้กับบริเวณ หรือชิ้นส่วนของอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ต้องการ ควบคุมอุณหภูมิไบ-เมทัลได้รับความร้อนจากชิ้นส่วนของอุปกรณ์ไฟฟ้า จากการที่อัตราการขยายตัวเมื่อได้รับ ความร้อนไม่เท่ากันทำให้โลหะที่ขยายตัวน้อยกว่ารั้งโลหะที่ขยายตัวมากกว่าไว้ จึงเกิดการบิดงอ การบิดงอนี้จะ ทำให้หน้าสัมผัสเปลี่ยนสถานะจากต่อวงจรเป็นตัดวงจรกระแสจะหยุดไหลเข้าลวดความร้อน ความร้อนจะ

12 ลดลง เมื่อความร้อนลดลง ไบ-เมทัลจะหดตัวกลับสภาพเดิมหน้าสัมผัสเปลี่ยนสถานะจากตัดวงจรเป็นต่อวงจร กระแสไหลเข้าลวดความร้อนได้เหมือนเดิม

13 บรรณานุกรม ชัยเชษฐ เพชรไชย และคณะ. (ม.ป.ท.) การซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า. ธวัลกร ฉัตราธรรม. คู่มือการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้า ประหยัด ปลอดภัย และยืดอายุการใช้งาน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์อมรินทร์. ประพันธ์ พิพัฒน์สุขและคณะ. (2557). งานซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า. กรุงเทพฯ : ศูนย์ส่งเสริมอาชีวะ. มงคล เดชนครินทร์. (2550). พจนานุกรมศัพท์วิศวกรรมไฟฟ้าฉบับ ว.ส.ท.กรุงเทพฯ: โกลบอล กราฟฟิค. ไวพจน์ ศรีธัญและคณะ. (2557). งานซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า. กรุงเทพฯ : วังอักษร. สมโภชน์ ธีรวัฒนพันธ์. (2557). งานซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า. กรุงเทพฯ : พัฒนาวิชาการ. http://mlearning.dsd.go.th/administrator/public/uploads/Module/Media/8561.pd,2560 https://slideplayer.in.th/slide/2229866/,2560 http://www.thaigoodview.com/library/contest1/tech04/57/mod03.htm,2560 https://www.xn--2000-3eo9eb7oc5f0hd.com/2021/02/blog-post_4.html,2560 https://www.youtube.com/watch?v=-Vb3wXo4w-M,2560 https://www.youtube.com/watch?v=8an4lihjG8o,2560

14