The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by aumhero, 2020-10-28 04:46:05

ไม้สนคาริเบีย2544

44













พื นททนํ าทวมขังนาน ๆ ถึงแม้ว่าสนคารเบยสามารถนําไปปลูกได้ในพื นทหลากหลาย แตก็ควร



คํานงถึงการดําเนนการปลูก การดแลจัดการสวนปา การคมนาคม แหล่งแรงงาน แหล่งรบซ อคอ





ควรอยู่ใกล้โรงงานเพื อลดต้นทนในการขนสง

3. การคัดเลือกวาไรต และถิ นกําเนดทเหมาะสม ดังได้กล่าวมาแล้วว่า











สนคารเบยสามารถข นได้ในหลายสภาพพื นท ฉะนั นการคัดเลอกวาไรต และถิ นกําเนดจงมีความจํา





เปนอย่างยิ งสําหรบการคัดเลือกถิ นกําเนดเพื อให้เหมาะสมกับพื นท ซง Granhof (1978) ได้ทําการ







แบงโซนและถิ นกําเนดสําหรบการปลูกสนคารเบยไว้ ดังตารางท 16





ตารางที 16 การแบงโซนพ นที และคัดเลอกถิ นกําเนิดสนคารเบียสาหรบปลูกสรางสวนปา





พื นทระดับตํา พื นทระดับปานกลาง พื นทระดับสง





โซน
0 – 150 เมตร 150 – 700 เมตร 700 – 1,200 เมตร
1

ถิ นกําเนด Coastal /Lowland Coastal*/Lowland Inland** Inland**




การรอดตาย คอนข้างด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี

ผลผลิต ด ี ด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี

อัตราการเพิ มพูน 1.92 1.92 1.92 1.2
ลบ.ม. /ไร/ป ี





คณภาพของไม้ คอนข้างด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี


ปรมาณ Resin ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง




การทําเยื อ คอนข้างด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี คอนข้างด ี
กระดาษ

ที มา : Granhof (1978)



* ถิ นกําเนด Coastal ได้แก Kuakuil, Nicaragua; Karawala, Nicaragua; Alamicamba,
Nicaragua;
Rio Coco, Nicaragua; Brus, Honduras; Guanaja, Honduras; Santos, Belize;
Andros, Bahamas Islands; Flores Cruz, Cuba; Baren, Cuba; Byfield, Australia เปนต้น


** ถิ นกําเนด Inland ได้แก Poptun, Guatemala; Limones, Honduras; Culmi, Honduras;

Potosi, Honduras; Santa Clara, Nicaragua เปนต้น


45











4. การสํารวจข้อมลเบ องต้น เมื อทราบพื นทเปาหมายทจะทําการปลูกแล้ว


ก็ทําสํารวจข้อมูลเบ องต้นเกยวกับ




1) ข้อมูลเกยวกับพื นท เชน การคมนาคม ลักษณะภมิประเทศ







ความสงจากระดับนํ าทะเล พื นทเปนทราบหรอเปนภเขา ความลาดชัน ซงจะมีผลตอการปฏิบัตงาน










สภาพภมิอากาศ เชนปรมาณนํ าฝน อุณหภมิ จํานวนเดอนทแห้งแล้ง นํ า และแหล่งนํ า


2) ด้านเศรษฐกจและสังคม ข้อมลเกี ยวกับประชากรในพื นท การ




สอสาร อุปนสัยของประชากรในพื นทนั น
เมื อได้ข้อมูลรายละเอียดตาง ๆ มาแล้วก็ทําการวางแผนการดําเนนงานและแนวทาง









ในการแก้ไขกรณทเกดปญหาข น หลบเลี ยงปญหาทจะเกดขึ นหรอให้มีความเสยงน้อยทสด การวาง










แผนตาง ๆ ข นอยู่กับข้อมูลเบ องต้น ฉะนั นข้อมูลเบ องต้นควรมีความแม่นยํา การสรางแบบจําลอง





จากข้อมลเบ องต้นรวมกับข้อมูลเกยวกับไม้สนคารเบยก็สามารถทจะประเมินออกมาได้ว่ามีคาใช้จาย






เทาใด ผลผลิตตอไรได้เทาใด สมควรตัดฟนนําออกมาใช้ประโยชน์ในระยะเวลาไหน เชน ชวง







7 – 10 ป และ 17 – 18 ป ทําการตัดสางขยายระยะนําไม้มาทําเยื อกระดาษหรอไม้ซง ขนาดเล็ก










สําหรบการใช้รอบตัดฟนท 25 ป ซงเปนแบบผสมผสานกัน รปแบบของการดําเนนการนั น ต้องระบ ุ









ถึงการแบงขนาดของแปลงปลูกแตละป การดําเนนการในพื นทปลก การปลูกและดแลรกษา ซงทก




ขั นตอนจะต้องมีคาใช้จาย อย่างไรก็ดความสามารถและสมรรถภาพของบคลากรทจะเข้ามาดําเนน








การก็เปนปจจัยหนงทไม่ควรมองข้าม





ขั นตอนการปฏบัตงานในภาคสนามสําหรบการปลูกสรางสวนปาสนคารเบยนั นก็





เหมือนกับการปลูกสรางสวนปาไม้ชนดอื น ๆ ซงมีขั นตอนพอจะสรปได้ ดังน (ตารางท 17)










การเตรยมกลาไม (Seedling preparation)
ซงเปนขั นตอนทสําคัญไม่ด้อยไปกว่าขั นตอนอื น ๆ การเตรยมกล้าไม้ดให้มีความ













แข็งแรงปราศจากโรคตาง ๆ ก็เหมือนกับการประสบผลสําเรจไปสวนหนง ซงการเตรยมกล้าไม้มี


รายละเอียดพอสรปได้ดังน ี
1. การเพาะเมล็ด (Seed sowing) เมื อจัดหาเมล็ดตามวาไรต ีและแหล่ง




กําเนดทต้องการได้แล้วควรทําการเพาะเมล็ดในเดอนพฤศจกายน – เดอนธันวาคม (ขนาดกล้าท ี






เหมาะสมกอนนําไปปลูกควรจะมีอายุได้ 6 – 7 เดอน) โดยใช้หน้าดน (top soil) บรเวณปาสน มี







ความลึก 10 – 15 เซนตเมตร เหตุทใช้ดนบรเวณปาสน เนองจากไม้ในตระกูลสนเขาจะเจรญเตบโต


ได้ดและมีความแข็งแรง จะต้องมีเช อไมคอรไรซา (Mycorrhiza) ซงเกาะอยู่ตามรากเปนตัวชวยเพิ ม









พื นทของรากและเพิ มอัตราการดูดซับธาตอาหารในดน นอกจากน ยังชวยยืดอายุของราก สําหรบใน





46









ตารางที 17 แผนการดําเนินงานการปลูกสรางและบํารุงดูแลรกษาสวนปาสนคารเบีย



กิจกรรม เดอน
การปลูกสรางสวนใหม ่ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย ก.ค. ส.ค. ก.ย.


การจัดหาเมล็ดไม้

การจัดเตรยมกล้าไม้

การสํารวจรงวัดพื นที

การเตรยมพื นที ปลูก

- ถางป่า, ตัดตอ

- เก็บริบสุมเผา
- ไถพรวนดิน

- ปักหลักหมายแนวปลูก

การปลูกและปลูกซอม

การดูแลรกษา

- ดายวัชพืช

- ใส่ปุ๋ ย

การตรวจนับเปอรเซ็นต์

การรอดตาย
ทําทางตรวจการและแนวกันไฟ



การบํารุงรกษาสวนเดิม

- การกําจัดวัชพืช

- ปลูกซ่อม

- ใสปุย


- ปองกันไฟ

- ป้องกันสัตว์เข้าไป

ทําลายต้นไม้
- ซ่อมแนวกันไฟ
และทางตรวจการ

47















พื นทหางไกลจากปาสนเขา ซงมีความยากลําบากในการนําดนมาเพาะและเสยคาใช้จายมาก อาจจะ



นําดนทมีเช อไมคอรไรซาบางสวนมาผสมกับดนทั วไปประมาณ 5 % ก็สามารถใช้ได้แล้ว สวนแหลง














ทอยู่ไกลจากปาสนมาก ก็มีวิธการเพิ มเช อไมคอรไรซาให้แกกล้าไม้โดยนําเหดก้อนกรวดหรอเหด






ดนแดงหรอเหดขลําหมา (Pisolithus tinctorius (Pers.) Coker & Couch) ทแกมาผึงให้แห้งและบด





ให้ละเอียดนําไปผสมกับดนททําการเพาะโดยตรง หรออาจจะผสมกับนํ าแล้วรดแปลงเพาะได้เลย



ในการเพาะเมล็ดนั นอาจจะเพาะในกระบะเพาะขนาด 1 x 4 เมตร ซงจะเพาะเมล็ดสนคารเบยได้



ประมาณ 200 กรัม จํานวนกล้าทได้ 6,400 – 7,400 กล้า (ประดษฐ์, 2540) การหว่านนั นอาจจะหว่าน

กระจายทั งแปลงหรอทําเปนรองแล้วหยอดเมล็ดไปตามรอง หลังจากนั นใช้ทรายละเอียดโรยทับหนา







ประมาณ 3 มิลลิเมตร ซงทรายจะเปนตัวชวยให้นํ าซมลงดนได้สะดวก ทําการบันทกรายละเอียด










วันเดอนปทเพาะ ถ นกําเนด สําหรบการให้นํ าให้ใชับัวรดนํ าทฝกบัวเปนฝอยละเอียดทําการพ่นยาฆ่า


เช อรา ยาฆาแมลง และนําตะแกรงมาครอบปองกันหน และสัตว์เล็กตาง ๆ มาค้ยกนเมล็ด หลังจาก











การเพาะ 7 – 10 วัน เมล็ดก็จะเร มงอกออกมา ชวงน การรดนํ าก็ต้องระวังไม่ให้ แฉะเกนไปเพราะจะ






ทําให้เกดโรครากเนาคอดน (damping off) ซงเกดจากเช อ Fusarium

//
//
2. การย้ายชํานั นจะสามารถย้ายกล้าลงไปชําในถุงเพาะชําขนาด 4 x 6

ซงการเตรยมดนก็เชนเดยวกับดนทใช้เพาะเมล็ดแตอาจจะหยาบกว่า การย้ายชํากล้าจะเร มเมื อกล้า












อายุได้ประมาณ 2 อาทตย์ ซงยังมีเปลือกเมล็ดตดอยู่ทปลายยอด กล้าจะมีความสงประมาณ 4 – 6








เซนตเมตร กล้าไม้ทถอนขึ นมาจากแปลงเพาะ (seed bed) ควรจะพักไว้ในถังพลาสตกทมีนํ าบรรจอยู่


เล็กน้อยขนาดพอทวมต้นกล้าทใสลงไป การถอนกล้าไปชํานั นสําหรบคนงาน 1 คน ไม่ควรเกิน 300



กล้าตอคร ง (พิณ, 2539) เมื อชําเสรจค่อยกลับไปถอนใหม่ เพื อไมให้กล้าท งอยู่นานเกนไป วิธการชํา












นั นโดยการใช้มือข้างหนงจับลําต้นหรอสวนของใบเลี ยงของต้นกล้าสอดใสสวนรากลงไปในรทแทง





ไว้แล้วในถุงชํา แล้วใช้มืออกข้างกดดนให้แนนเพื อมิให้เกดชองว่างมีนํ าขังซงอาจจะทําให้เกดราก








เนาได้และเพื อมให้รากพับหรอบดงอ (root distortion) ถ้ากล้าไม้มีรากยาวไม่สะดวกต่อการชําก็เด็ด



รากออกเสยบ้าง หลังการชําแล้วประมาณ 10 วัน ก็จะทราบว่ากล้าทชํานั นรอดตายหรอไม่ ทําการ

แยกถุงตายออกมาเรยงไว้ในแปลงใหม่ ถอนต้นทตายออกแล้วเตมดนให้เต็มถุงชําเหมือนเดมเพื อทํา





การย้ายชําใหม่


3. การให้นํ าและให้รม หลังจากการย้ายชําในชวงเดอนแรกจะต้องให้รม


ประมาณ 70 % เมื อกล้าแข็งแรงก็ให้แสงเพิ มมากข น การให้นํ านั น ในชวง 5 สัปดาห์แรกจะต้องให้





นํ าวันละ 2 คร ัง ในตอนเช้าและเย็นเพื อให้ถุงชํามีความช นอยู่เสมอจะทําให้กล้าไม้ตั งตัวได้เรวข น



หลังจากนั นก็ให้นํ าวันละคร งหรอวันเว้นวันขึ นกับความช นในอากาศ

48









4. การโรยทรายหน้าถุงชํา เพื อปองกันมิให้หน้าดนจับกันแนน (soil


compaction) หรอเกดตะไครนํ าหน้าผิวดน และเหตผลอีกอย่างคอเมื อรดนํ าไปแล้วดนในถงชําจะยุบ








ตัวทําให้ขอบปากถุงพับลงมาหาโคนต้นกล้าทําให้กล้าไม้ได้รบนํ าน้อยลงในขณะทรดนํ า นอกจากน ี
ยังทําให้สะดวกในการถอนวัชพืช ปกตจะทําการโรยทรายประมาณ 1 เดอน หลังจากย้ายชํากล้า ซง







คนงาน 1 คน จะทําการโรยทรายหน้าถงต้นกล้า และแยกต้นตายออกพรอมกับตบแตง ขอบปากถุง
ชํา ได้ประมาณวันละ 3,500 ถุง (พิณ, 2539)


5. การกําจัดวัชพืชในถุงชําเปนการปองกันมิให้วัชพืชมาแย่งอาหารและ




เบยดบังต้นกล้า ควรทําการถอนวัชพืชอย่างน้อยอาทตย์ละคร ังในเดอนแรก หลังจากนั นให้ทําเดอน





ละคร ังก็เปนการเพียงพอ การถอนวัชพืชจะทําหลังจากรดนํ าเสรจเพราะจะถอนได้งายเนองจากดน
ยังช นอยู่



6. การตัดราก (root pruning) มีความสําคัญมากขั นตอนหนง เนองจาก

เมื อกล้าไม้โตข นจะมีรากบางสวนไชชอนออกมาตามรของถุงชําทเจาะไว้เพื อระบายนํ า ถ้าปล่อยไว้






นานรากก็จะหยั งลงดนลึกทําให้เวลานํากล้าไม้ไปปลูกจะได้รบความกระทบกระเทอนและเหยวเฉา






ตั งตัวได้ช้าหรออาจตายได้ การตัดรากสําหรบสนคารเบยจะทําหลังจากย้ายชําประมาณ 2½ เดอน


โดยการจับกงกลางถุงแล้วเลื อนถงแนบกับพื นก็จะทําให้รากขาดได้แล้ว การตัดรากนั นทําอย่างน้อย








2 เดอนตอ 1 คร ัง และคร ังสดท้ายควรทํากอนนํากล้าไม้ไปปลก 1 เดอน เมื อทําการตัดรากแล้วควรรด



นํ าทันทเพื อชวยให้กล้าไม้ฟนตัวเรว


7. การจัดแยกชั นความสง (height grading) กล้าไม้ในแปลงชําแตละต้น มี










การเจรญเตบโตไม่เทากันมีตําบ้างสงบ้าง เพื อให้ต้นไม้ได้รบแสงอย่างสมําเสมอกันทกต้นจงทําการ








จัดแยกชั นความสง โดยนํากล้าไม้ททําการตัดรากแล้วมาเรยงตั งแตขนาดสงสดไปหาขนาดตําสด



นอกจากจะเปดโอกาสให้กล้าไม้ได้รบแสงสมําเสมอกันแล้ว ยังสะดวกตอการคัดเลอกกล้าทมีขนาด





เดยวกันนําไปปลูกงายยิ งข น คนงาน 1 คน จะทําการตัดรากและแยกชั นความสงได้ประมาณ วันละ


4,500 กล้า (พิณ, 2539)



8. การคัดแยกกล้าไม้ (culling) เปนการคัดกล้าทเปนโรคหรอทมีลักษณะ



ผิดปกตออกจากแปลงแล้วนําไปทําลายเพื อมิให้เกดการระบาดไปยังต้นกล้าอื น ๆ ซงจะทําพรอมกับ




การตัดรากและแยกชั นความสง






9. การทําให้กล้าไม้แกรง (seedling hardening) เปนส งจําเปนกอนทจะ

นํากล้าไม้ไปปลูก เปนการให้กล้าไม้ปรบตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมทแปรปรวนและแตกตางจาก








แปลงเพาะ โดยจะทํากอนนํากล้าไม้ไปปลกประมาณ 1 เดอน วิธทใช้ทั วไปมีการให้แสงเพิ มข น งด



การให้นํ าให้ปย และการขยายระยะหางระหว่างต้นเพื อให้มีสภาพเชนเดยวกับแปลงปลูก





49















การเตรยมกล้าไม้อีกวิธหนงคอการหยอดเมล็ดลงในถุงชําโดยตรง ซงวิธน เมล็ดจะ




ต้องมีคณภาพด เปอรเซ็นต์การงอกสง ในการหยอดนั นจะหยอดถงละ 2 เมล็ดบรเวณกึงกลางถุงทรด





นํ าเปยกชมแล้ว การเตรยมถุงชําและขั นตอนตาง ๆ ก็ปฏิบัตเชนเดยวกันกับวิธแรก

ุ่







ขั นตอนการดแลกล้าไม้นอกจากทกล่าวมาแล้วก็อาจจะมีการพ่นยากันเช อรากัน





แมลง และการให้ปย ปกตใช้ปยไนโตรฟอสก้า ( N-P-K-Mg : 12-12-17-2 ) ถ้าใช้หน้าดนจากปา










ธรรมชาตมาใสถุงเตรยมกล้าไม้นั น แรธาตในดนจะมีพอเพียงจนกระทั งกล้าไม้อายุ 6 – 7 เดอน อย่าง
ไรก็ตามก็ควรจะสังเกตดว่ากล้าไม้แสดงอาการขาดธาตุอาหารหรอไม่ ซงอาจจะนําดนไปตรวจสอบ





ว่าขาดธาตอาหารอะไรบ้างทจําเปนสําหรบกล้าไม้แล้วค่อยให้ปย








การเตรยมพ นที (Site preparation)









การเตรยมพื นทปลูกก็เปนขั นตอนทสําคัญอีกขั นตอนหนงถ้ามีการเตรยมพื นทด ี

การดําเนนการปลกก็จะสะดวกรวดเรวทําให้ประหยัดคาใช้จายในการดําเนนงานทางด้านน เพราะ










เหตุว่าไม้สนเปนไม้ทต้องการแสงมาก ไม่ชอบข นตามรมเงาไม้อื น ฉะนั นการเตรยมพื นทก็ต้องทํา


การถางวัชพืชออกให้หมด ถ้ามีไม้ใหญอยู่บ้างก็ทําการโคนล้มโดยตัดให้ตอชดดนเพื อความสะดวก








ในการทจะใช้เครองจักรเข้าไปทํางาน เชน การไถพรวน หรอ การขนสงกล้าไม้ เปนต้น การเตรยม




พื นทโดยการถางวัชพืชออกให้หมดและทําการเก็บรบสมเผาจนพื นทโล่งเตยนก็สามารถปลูกไม้สน




คารเบยได้ แตการเจรญเตบโตจะช้ากว่าการเตรยมพื นทแบบไถพรวน (ประดษฐ์, 2540)












ฉะนั นการปลกสนคารเบยในเชงพาณชย์ควรเลือกพื นทคอนข้างราบไม่ควรมีความ












ลาดชันสง เปนพื นททสามารถนําเครองไม้เครองมือเข้ามาทํางานได้สะดวก ซงปจจัยตัวน จะสงผลไป




ถึงคาใช้จายในการดแลรกษาปองกันไฟ การจัดการ ตลอดจนการตัดฟนและชักลากไม้ออกจากแปลง







เพื อให้ได้ผลสําเรจและต้นไม้มีการเจรญเตบโตด การเตรยมพื นทก็ควรจะทําการไถพรวนด้วย



สําหรบการแบงแปลงปลูก (Compartment) นั นเพื อความสะดวกในการปฏบัตงาน








การตรวจการ การดแลรกษาและปองกันไฟ แปลงปลูกแตละแปลงไม่ควรใหญกว่า 500 x 500 เมตร





หรอ 156.25 ไร (รวมพื นทถนนและแนวกันไฟ) ถ้าหากว่าแปลงใหญกว่าน การขนสงกล้าไม้ ตลอด







จนการตรวจการดแลรกษาจะทําได้ยาก ถ้าแปลงเล็กเกนไปก็จะเปนการใช้พื นทเปนถนน และแนว












กันไฟเปนสวนใหญซงทําให้เสยพื นท ในการเตรยมพื นทนั นสําหรบพื นทราบอาจจะวางแปลงแบบส ี






เหลี ยมเปนตารางหมากรกได้ แตสําหรบพื นททมีความลาดชัน มีสันเขา มีห้วย การวางแปลงปลูกก็
วางไปตามสภาพภมิประเทศ แตพื นทรวมกันแล้วก็ไม่ควรเกน 156.25 ไร การทําถนนและแนวกันไฟ






50








อาจจะทําไปพรอม ๆ กับการเตรยมพื นท ซงจะใช้เปนทางขนสงกล้าไม้ เปนทางตรวจการและเปน







ทางชักลากไม้ตอนตัดสางขยายระยะและชักลากไม้เมื อถึงรอบอายุตัดฟน

การเตรยมพื นทอย่างพิถีพิถันนั นใน 1 – 2 ปแรกอาจจะทําการปลกพืชเกษตรควบ











(Agroforestry) กับไม้สนคารเบยก็ได้ซงปกตไม้สนคารเบยสามารถข นได้ในดนทมีความอุดม









สมบรณตํา แตถ้าปลูกพืชเกษตรมีการใสปยเพิ มธาตอาหารลงไปในดนก็จะมีธาตอาหารบางสวนซม










ซับลงไปในดนและเปนประโยชน์ตอไม้สนคารเบยด้วย แตควรระมัดระวังเพราะวัชพืชก็ได้รบปย









และมีการเจรญเตบโตดเชนกัน







ระยะปลูกทเหมาะสมในการปลูกไม้สนคารเบยเชงพาณชย์ สวนใหญแล้วจะใช้



ระยะปลูก 3 x 3 เมตร เพราะต้องใช้รถแทรกเตอรเข้าไปดําเนนการในพื นท เชน การกําจัดวัชพืช


เน อท 1 ไร จะใช้กล้าไม้ปลูกประมาณ 177 ต้น ถ้าระยะปลูกกว้างมากกว่าน ก็อาจจะทําให้ต้นไม้มี



การ เจรญเตบโตทางความสงน้อย ก งก้านใหญ ในกรณปลกรวมกับพืชเกษตรอาจจะใช้ระยะปลูก













1.5 x 6 เมตร หรอถ้ามีจดประสงค์ใช้ไม้ขนาดเล็กก็ปลูกในระยะ 1.5 x 3 เมตร ซงระยะปลกทโครง



การปรบปรงพันธ์ไม้สนปลูกสวนใหญจะเปน 3 x 3 เมตร และ 1.5 x 6 เมตร








การปกหลักหมายจดปลูก ซงจะวางแนวหลัก (Base line) กอน ให้เปนแนวเส้นตรง






ครอบคลุมพื นทให้มากทสดหรอให้อยู่บรเวณกงกลางของพื นทโดยใช้เชอกหรอลวดสลิงวางแนว









หลัก 2 แนวตั งฉากกันแล้วทําเปนกรอบแนวปลูกสเหลี ยม โดยสรางกรอบไปเรอย ๆ จนหมดพื นท









แล้วดําเนนการปกหลักหมายจดปลูก การปกหลักหมายจดปลูกนั นมีอุปสรรคอยู่บ้างในกรณทสภาพ


ภมิประเทศไม่สมํ าเสมอ เปนสันเขาเปนเนน



การปลูก (Planting)



เมื อทําการปกหลักหมายจดปลูกไว้แล้วก็ทําการขุดหลมปลูก ซงปกติจะใช้จอบขุด


ลึกประมาณ 20 – 30 เซนตเมตร และจะต้องขุดในแนวเดยวกันตลอด เพื อให้ต้นไม้ทปลูกเปนแถว











เปนแนวจะได้สะดวกในการดแลรกษา การขุดหลุมก็ควรจะทําในวันเดยวกับวันปลูก ซงในการปลก








นั นสามารถแบงทมงานได้เปน 3 ชด คอ ชมขุดหลุม ชดขนกล้าไปจดปลูก และชดปลูก









ในการปลกไม้สนคารเบยนั นจะเร มปลกต้นฤดฝนในขณะทดนมีความช นเพียงพอ





สังเกตได้โดยขุดดนลึก 20 – 30 เซนตเมตร ถ้าดนมีความช นอยู่ก็สามารถปลูกได้ ทําการปลูกโดยฉก


ถุงพลาสตกออกแล้วนําถุงครอบไว้ทปลายหลัก เพื อจะได้ทราบว่าจดใดบ้างทยังไม่ได้ปลูก การปลก





นั นทําการวางกล้าไม้ให้ต้นตั งตรงแล้วกลบดนให้มิดโคนกล้าใช้เท้าเหยียบดนรอบข้างให้แนน ได้มี


การทดลองปลูกแบบเปลือยรากแชในนํ าและชบโคลนแตไม่คอยประสบผลสําเรจเทากับกล้าทเตรยม








ไว้ในถุงเพาะชํา เมื อปลูกได้ 1 เดอน ทําการสํารวจต้นไม้ในแปลงปลูกและทําการปลูกซอม



51







การบํารุงดูแลรกษา (Maintenance)








การบํารงรกษาสวนปาไม้สนคารเบยเปนขั นตอนจําเปนมากเพื อให้ต้นไม้มี









เปอรเซ็นต์การรอดตายสง มีการเจรญเตบโตด ซงมีขั นตอนตาง ๆ ดังน ี


1. การกําจัดวัชพืช วัชพืชเปนตัวแกงแย่งอาหารจากต้นไม้ทปลูกและมีการ










เจรญเตบโตรวดเรว บางคร ังหลังปลูกเพียงเดอนเดยววัชพืชก็ขึ นมาเบยดบังต้นกล้า จงจําเปนต้องรบ




ถางออกโดยเรว ปกติแล้วในการเตรยมพื นทแบบไถพรวนอย่างด การกําจัดวัชพืชคร ังแรกจะทําเมื อ





ส นฤดฝนคอประมาณเดอนตลาคม – ธันวาคม (ประดษฐ์, 2540) โดยใช้รถแทรกเตอรพรวนระหว่าง




แถวและใช้คนถางวัชพืชสวนทเหลือ ถ้าเปนพื นทราบก็ทําการไถพรวนแบบกากะบาด การไถพรวน








กลบวัชพืชลงไปในดน ทําให้เศษซากพืชเนาเปอยสลายเปนอินทรยวัตถุเพิ มธาตุอาหารให้แกต้นไม้

ถ้าเปนพื นททมีความลาดชันสงรถแทรกเตอรไม่สามารถเข้าไปทํางานได้ ก็ใช้แรงงานคนทําการแผ้ว






ถางวัชพืช ซงมีหลายแบบ เชน ถางวัชพืชทั งหมดตลอดพื นท การถางตามชองระหว่างแนวปลูก และ








การถางรอบ ๆ ต้นไม้ทปลูก ซงก็เปนการลดการแกงแย่งอาหารและแสงแดดของต้นไม้ทปลูก


การใสปยสวนมากแล้วสวนปาทั วไปจะไม่คอยมีการให้ปย แตสําหรบการปลูกใน












เชงพาณชย์ก็มีความจําเปนเพื อชวยให้ต้นไม้เจรญเตบโตดมีความแข็งแรงและเพิ มผลผลิต ทําให้ลด







ระยะเวลาของรอบตัดฟนให้ตําลงมาได้ สวนใหญแล้วปยทนยมใช้กันเปนสตร 15 – 15 – 15 หรอ









16 – 16 – 16 ซงใช้ประมาณต้นละ 50 กรัม หลังจากปลูกแล้วประมาณ 1 เดอน


2. การปองกันไฟปา มีความสําคัญมากสําหรบการปลูกสรางสวนปา เนอง






จากไม้สนคารเบยมีนํ ามันสนเปนเช อเพลิงอย่างด กล้าไม้อายุน้อย ๆ ทถูกไฟไหม้จะมีโอกาสรอดตาย














น้อยมาก ต้นทรอดตายก็ชะงักงันการเจรญเตบโตไประยะหนง ปกติแล้วสวนปาไม้สนคารเบยอายุ






ตํากว่า 3 ป ถ้าเกดไฟไหม้มีโอกาสตายเกอบ 100 เปอรเซ็นต์ ทั งน ข นอยู่กับสภาพพื นท ความหนา


แนนและปรมาณของเช อเพลิง ตลอดจนความสงและความโตของต้นไม้ ถงแม้ว่าในสวนปาอายุ







มากทถูกไฟไหม้ต้นไม้จะไม่ตาย แตก็จะชะงักการเจรญเตบโตทําให้เกดรอยแผล ซงเปนผลให้เช อ



















โรคและแมลงเข้าทําลายได้งายข น วิธการปองกันไฟทดทสดคือการไม่ให้มีเช อเพลิงหรอลดเช อเพลง








ให้เหลือในแปลงปลูกน้อยทสด เชน การใช้รถแทรกเตอรไถพรวนตลอดพื นทซงเปนการกําจัดวัชพืช









ไปด้วย และเปนการปองกันไฟทได้ผลแนนอน สําหรบในแปลงปลกทต้นไม้โตแล้วก็สามารถลดเช อ








เพลงให้น้อยลงโดยวิธการเผาแบบมีการควบคม ซงเปนการลดค่าใช้จายและได้ผลด การเผาแบบควบ

คมนั นจะทําในชวงทมีความช นไม่มากหรอน้อยเกนไป กล่าวคือเช อเพลิงสามารถตดไฟได้แตเปลว








ไฟไม่รนแรง ปกตจะทําการเผาในเวลา 19.00 – 22.00 นาฬกา แตในการเผานั นเปนการทําลายเศษ









ไม้ ใบไม้และวัชพืชให้เหลอเพียงข เถ้าแทนทจะสลายตัวเปนธาตอาหารแกต้นไม้ทปลก ถ้าหลกเลี ยง









ได้ก็ควรใช้วิธอื น อีกประการหนงสําหรบการปลูกสรางสวนปาไม้สนคารเบยทขาดเสยมิได้ก็คอ








52






แนวกันไฟ เพื อกันมิให้ไฟจากนอกแปลงลุกลามเข้ามาในแปลงปลูก ปกติแล้วการทําแนวกันไฟมี




ความกว้าง 6 – 8 เมตร ก็เปนการเพียงพอและก็ใช้แนวกันไฟน เปนทางตรวจการไปในตัวด้วย
3. การปองกันอันตรายจากสัตว์ ถ้าแปลงปลูกอยู่ใกล้ชมชน ปญหาสัตว์














เล ยง เชน วัว ควาย แพะ แกะ อาจจะทําความเสยหายแกไม้สนคารเบยทมีอายุตํากว่า 5 ป จงจําเปน



ต้องกั นร วเพื อปองกันมิให้สัตว์เล ยงมาเหยียบยําต้นไม้ในแปลงปลูก

4. การปองกันโรคและแมลง จากการปลกไม้สนคารเบยของโครงการปรบ










ปรงพันธ์ไม้สนเปนเวลาประมาณ 30 ป ยังไม่พบว่าไม้สนคารเบยทปลกถูกทําลายโดยโรคและแมลง




ถึงขั นเสยหายรายแรงแตอย่างใด









5. การลิดก ง (pruning) การลิดก งเปนวนวัฒนวิธทชวยเพิ มคณภาพของ






ต้นไม้ ปกตแล้วไม้สนคารเบยมีก งคอนข้างเล็กเมื อเทยบกับสนสามใบ มีการลิดก งตามธรรมชาตได้ด ี



การลิดกิ งไม้สนคารเบยจะมีผลตอคณสมบัตและคุณภาพของเน อไม้ ซง Luckhoff (1949) ได้ศึกษา










ผลของการลิดก งไม้สน 3 ชนด คอสนคารเบย สนพําทลา และสนทดา พบว่า





- การลิดกิ งลดการเพิ มพูนทางความโตมากกว่าความสง

- การฟนตัวจากการลิดกิ งอย่างหนักใช้เวลาเพียง 2 ป จะมีความเพ มพูน


เหมือนเดม ถ้าไม่มีการแกงแย่งจากต้นรอบข้างทไม่ได้ลิดก ง




- การลิดก งออก 25 % ของทรงพุ่มไม่มีผลตอการเจรญเตบโตทางเส้นผ่า





ศูนย์กลางและความสง
- การลิดกิ งออก 50 % ของทรงพุ่มมีผลตอการเจรญเตบโตทางเส้นผ่า



ศูนย์กลางแตไม่มีผลตอทรงพุ่ม


- ทอายุ 4 – 8 ป อัตราการฟนตัวจากการลิดกิ งเปนสัดสวนผกผันกับอายุ





ของต้นไม้





- สนคารเบยฟนตัวได้เรวทสด




- การฟนตัวบนพื นทเลวจะรวดเรวกว่าบนพื นทอุดมสมบรณ ์



- การลิดกิ งลดความเรยวในสวนบนของทรงพุ่มและโคนต้น





จะเหนได้ว่าการลิดก งทพอเหมาะจะไม่มีผลกระทบตอการเจรญเตบโตของไม้สน












คารเบย แตจะเปนการลดตําหนในเน อไม้ ซงการใช้ประโยชน์จากไม้สนคารเบยมีความแตกตางจาก


ไม้ใบกว้าง การมีตาหรอก งขนาดใหญจํานวนมากจะทําให้คณภาพของไม้และความแข็งแรงลดลงไป



สวนใหญแล้วจะทําการลิดก งเมื อต้นไม้มีอายุ 5 ปข นไป โดยใช้เลอยตัดกิ งทจะลิดออกให้ชดกับลํา









ต้น แล้วใช้สหรอปนทาบรเวณรอยตัดเพื อปองกันเช อราเข้าทําลาย






53










6. การตัดสางขยายระยะ (thinning) เมื อต้นไม้สนคารเบยมีการเจรญเตบโต



จนเรอนยอดชดกันมีการแกงแย่งทางด้านเรอนยอดและอาหารก็จะทําให้อัตราการเจรญเตบโตลดลง









จงมีความจําเปนจะต้องตัดไม้บางสวนออกไปเพื อเปดโอกาสให้ต้นไม้ทเหลืออยู่มีการเจรญเตบโต



เพิ มมากข น สวนระยะเวลาททําการตัดสางขยายระยะนั นขึ นอยู่กับระยะปลก สภาพพื นท และการด ู










แลรกษา สนคารเบยทปลูกระยะ 3 x 3 เมตร มีการดแลรกษาด เมื ออายุได้ 7 – 10 ป ก็ควรจะทํา


การตัดสางขยายระยะ ในการตัดสางขยายระยะนั นอาจจะใช้วิธคัดเลือกตัด (Selection thinning) หรอ


อาจใช้ การตัดเปนระบบ (Mechanical thinning) หรอใช้ทั ง 2 แบบผสมผสานกัน ข นอยู่กับวัตถุ




ประสงค์และความสมําเสมอของต้นไม้ในแปลงปลูก ความหนักเบาและจํานวนคร งของการตัดสาง

ขยายระยะในรอบตัดฟนขึ นอยู่กับการใช้ประโยชน์ไม้ว่าจะนําไปใช้ทําอะไร และจะให้เหลอต้นไม้

ในรอบตัดฟนสดท้ายกต้นตอไร เชน สําหรบผลิตเยื อกระดาษ กําหนดรอบตัดฟนไว้ท 16 – 17 ป ก็
















จะทําการตัดสางขยายระยะคร งแรกประมาณปท 7 – 8 คร ังท 2 ตัดสางปท 12 – 13 และทําการ








ตัดหมดในปท 16 แตถ้าต้องการไม้ทอนเพื อแปรรปสําหรบในการกอสรางอาจจะกําหนดรอบตัด





ฟนไว้ท 20 – 25 ป และทําการตัดสางขยายระยะ 3 – 4 คร ง เปนต้น

54







การเจรญเติบโตและผลผลิต










การเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยมีความผันแปรเปนอย่างมากเนองมาจากพันธ ุ
กรรม และสภาพแวดล้อม ดังได้กล่าวในบทต้น ๆ มาแล้วว่าสนคารเบยมีความหลากหลายทางพันธ์ ุ





อยู่ถึง 3 วาไรต และมีการกระจายพันธ์ในหลายสภาพพื นทและภมิอากาศ จากการทโครงการปรบ









ปรงพันธ์ไม้สนได้นําสนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซส จากแหล่ง Bowenia, Queensland ประเทศออส


เตรเลย และ Mountain Pine Ridge ประเทศเบลิซ มาทดลองปลูกรวมกับไม้สนสองใบแหล่งแม่สะ






นาม ไม้สนสามใบแหล่งอมกอย ไม้สนโอคารปาแหล่ง Guiamaca ประเทศฮอนดรส และ สนจน



ทสถานทดลองปลูกพรรณไม้ห้วยบง จังหวัดเชยงใหม่ในป 2514 ผลปรากฏว่าทอายุ 9 ½ ป ไม้






สนคารเบย (2002/2003) มีปรมาตรเหนอเปลือกมากกว่าสนสามใบถึง 74 เปอรเซนต์ (Granhof




และ Homjeen, 1983) และเมื อต้นไม้อายุ 26 ป ไม้สนคารเบยทั งสองแหล่งมีความสงและความโต



เฉลี ยเทากับ 21 เมตร และ 22 เซนตเมตร ตามลําดับ ซงมีอัตราการเจรญเตบโตดกว่ากว่า











ไม้สนพื นเมืองของไทย แตด้อยกว่าไม้สนโอคารปา และได้มีการศึกษาการเจรญเตบโตของไม้





สนคารเบยในแปลงทดลองถิ นกําเนดนานาชาต ซงปลูกในป 2515 ทสถานทดลองปลูกพรรณไม้




ห้วยบง จังหวัดเชยงใหม่ มีความสงจากระดับนํ าทะเลปานกลาง 800 เมตร และทแปลงทดลอง










ทาแซะ จังหวัดชมพร ซงเปนพื นทตํามีความสงจากระดับนํ าทะเล 100 เมตร เมื อต้นไม้อายุได้ 9½



ป ดังตารางท 18
ตารางที 18 การเจรญเติบโตของสนคารเบียในพ นที ระดับสูง (จังหวัดเชยงใหม)






และในพ นที ระดับตํ า (จังหวัดชุมพร) อายุ 9½ ป





ความสง เส้นผ่าศูนย์กลาง ปรมาตรเหนอเปลือก
(เมตร) (เซนตเมตร) (ลบ.ดม.)
3


เชยงใหม่ ชมพร * เชยงใหม่ ชมพร * เชยงใหม่ ชมพร *






คาเฉลี ย 5.9 10.6 8.6 14.7 20.4 136

สงสด 6.5 11.5 9.5 16.5 27.4 172

ตําสด 5.0 9.2 7.8 12.6 14.6 93


สัดสวนชมพร / 1.8 1.69 6.67



เชยงใหม ่

ที มา : สมยศ (2530) * มีการลิดกิ งเพื อปองกันไฟสงประมาณ 2 เมตร ตอนทต้นไม้ยังเล็ก



55












จะเหนได้ว่าการเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยในพื นทสองแหงน ีมีความแตกตางกันอย่างมาก












โดยเฉพาะอย่างยิ งทางด้านปรมาตร อาจจะเปนไปได้ว่าทจังหวัดชมพรซงเปนพื นทตํา มีปรมาณนํ า





ฝนตอปสงกว่า สาโรจน์ และคณะ (2540) ได้ทําการวัดเก็บข้อมูลการเจรญเตบโตของไม้สนคารเบย



ในแปลงทดลองถ นกําเนดเดยวกันน ทสถานทดลองปลูกพรรณไม้ห้วยบง (สําหรบแปลงทดลองท ี











ชมพรนั นได้รบความเสยหายจากพายุเกย์ในปลายป 2532 ) เมื อต้นไม้อายุได้ 25 ป พบว่าไม้สนคา






รเบยถิ นกําเนด Brus ประเทศฮอนดรสมีการเจรญเตบโตทางด้านความสงมากทสดมีคาเฉลยเทากับ













22.11 เมตร สวนถิ นกําเนด Limones ประเทศฮอนดรสมีการเจรญเตบโตทางด้านเส้นผ่าศูนย์กลาง


มากทสด คอ 24.32 เซนตเมตร โดยมีความสงและความโตเฉลี ยทั งแปลงเทากับ 20.32 เมตร และ





21.29 เซนตเมตร (ตารางท 19)


ตารางที 19 การเจรญเติบโตของสนคารเบียแปลงทดลองถิ นกําเนิดป 2515








ที สถานีทดลองปลูกพรรณไมหวยบง จังหวัดเชยงใหม อายุ 25 ป

ถิ นกําเนด ความสง (ม.) เส้นผ่าศูนย์กลาง (ซม.)


2005 Kuakil, Nicaragua 19.54 19.60
2006 Karawara, Nicaragua 19.69 20.98
2007 Alamicamba, Nicaragua 19.58 19.26
2008 Rio Coco, Nicaragua 19.45 20.39
2009 Poptun, Guatemala 20.63 20.48
2011 Guanaja, Honduras 18.97 21.81
2019 Limones, Honduras 21.42 24.32
2020 Culmi, Honduras 19.75 20.70
2021 Brus, Honduras 22.11 22.10
2023 Potosi, Honduras 21.27 24.13
2025 St. Clara, Br. Honduras 19.32 19.76
2026 Byfield 127 B, Queens, Australia 21.54 23.40
2027 Andros, Bahamas Islands 18.43 16.86
Average 20.32 21.29


ที มา : สาโรจน และ คณะ (2540)

56








Bryndum (1972) ได้ทําการศึกษาการเจรญเตบโตของกล้าไม้สนคารเบยถิ นกําเนด



ตางๆทโครงการปรบปรงพันธ์ไม้สน จังหวัดเชยงใหม่ เมื ออายุ 5 เดอน พบว่ากล้าไม้แตละแหลงมี














ขนาดความสงและความโตทคอรากแตกตางกันดังตารางท 20 โดยถิ นกําเนด Poptun ประเทศ






กัวเตมาลา มีความสงและความโตทคอรากมากทสด คอสง 8.79 เซนตเมตร และความโตทคอราก



เทากับ 1.5 มิลลิเมตร




ตารางที 20 การเจรญเติบโตของสนคารเบียถิ นกําเนิดตาง ๆ ในระยะกลาไม ้

ที สถานีบํารุงพันธุ์ไม้สน จังหวัดเชียงใหม่ อายุ 5 เดือน



ถิ นกําเนด ความสง (ซม.) เส้นผ่าศูนย์กลางที คอราก (มม.)
Poptun, Guatemala 8.79 1.50
Poptun, Guatemala 8.64 1.46
Culmi, Honduras 7.74 1.28
Karawala, Nicaragua 7.55 1.38
Potosi, Honduras 7.41 1.31
Alamicamba, Nicaragua 7.28 1.38
Kuakuil, Nicaragua 7.18 1.38
Rio Coco, Nicaragua 7.18 1.35
Brus, Honduras 7.08 1.28
Limones, Honduras 7.07 1.43
Brus, Honduras 7.01 1.40
Guanaja, Honduras 6.81 1.31
Santa Clara, Nicaragua 6.70 1.25

Palacios, Cuba 6.51 1.35
Guanaja, Honduras 6.49 1.34

Karawala, Nicaragua 6.49 1.37
Marbajita, Cuba 6.25 1.41
Cabanas, Cuba 6.24 1.43

Andros, Bahamas 5.65 1.32
Buren, Cuba 5.56 1.46

Santos, Belize 5.54 1.025
ที มา : Bryndum (1972)

57









คณตและคณะ (2542) ได้ทําการเก็บข้อมลจากแปลงทดลองถิ นกําเนดไม้สนคารเบย









ทสถานปรบปรงแหล่งผลิตเมล็ดพันธ์ไม้ปาหนองกระทง ซงมีระดับความสงประมาณ 1,080 เมตร




จากระดับนํ าทะเล และมีปรมาณนํ าฝนประมาณปละ 1,050 มิลลิเมตร ปลูกเมื อป 2522 จํานวน 8




ถิ นกําเนด เมื อต้นไม้อายุได้ 20 ป และ สาโรจน์ และคณะ (2542) ได้ศึกษาในลักษณะเดยวกันใน







แปลงทดลองถิ นกําเนดไม้สนคารเบยจํานวน 9 แหลง ทสถานทดลองปลูกพรรณไม้ห้วยบง จังหวัด




เชยงใหม่ เมื อต้นไม้อายุได้ 19 ป ผลการวิเคราะห์ข้อมลทั งสองพื นทปรากฏว่าไม้สนคารเบยแตละ











ถิ นกําเนดมีการเจรญเตบโตแตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญ โดยสนคารเบยทสถานปรบปรงแหล่งผลต






เมล็ดพันธ์ไม้ปาหนองกระทงมีความสงเฉลี ยทั งแปลงเทากับ 16.29 เมตร และมีความโตทางเส้นผ่า








ศูนย์กลางเฉลี ยเทากับ 18.25 เซนตเมตร (ตารางท 21 ) สวนแปลงปลกทสถานทดลองปลูกพรรณ



ไม้ห้วยบงนั นมีความสงเฉลี ยเทากับ 15.02 เมตร และมีความโตทางเส้นผ่าศูนย์กลางเฉลี ยเทากับ

17.52 เซนตเมตร (ตารางท 22)




ตารางที 21 การเจรญเติบโตและปรมาตรของสนคารเบียในแปลงทดลองถิ นกําเนิด ป 2522










ที สถานีปรบปรุงแหลงผลิตเมล็ดพันธุไมปาหนองกระทิง จังหวัดเชยงใหม อายุ 20 ป



แหล่ง ความสง (เมตร) ความโตท ี ปรมาตร/ต้น
เส้นผ่าศูนย์กลาง (ลบ.ม.)
(เซนตเมตร)

Mt. Pine Ridge, Belize 17.597 18.645 0.192
Alamicamba, Nicaragua 17.581 19.167 0.201
Santa Clara, Nicaragua 17.516 19.676 0.211
Poptun, Guatemala 16.905 17.755 0.169
Guanaja, Honduras 15.988 19.470 0.190
Melinda, Belize 15.143 18.012 0.157
Cuba 14.998 18.098 0.157
Andros, Bahamas Island 14.624 15.185 0.111

ที มา : คณิต และคณะ (2542)

58









ตารางที 22 การเจรญเติบโตของสนคารเบียในแปลงทดลองถิ นกําเนิดป 2523




ที สถานีทดลองปลูกพรรณไมหวยบง จังหวัดเชยงใหม อายุ 19 ป




ถิ นกําเนด ความสง (เมตร) ความโต (เซนตเมตร)

Alamicamba, Nicaragua 15.01 17.87
Limones, Honduras 14.61 17.04
La Brea, Honduras 15.12 18.58
San Carlos Yoro, Honduras 14.91 17.52

Poptun, Guatemala 15.47 17.32

La Mosquitia, Honduras 14.88 16.94

Lololo, Fiji 15.61 18.10

Nausori Highland, Fiji 15.45 17.90
Drasa, Fiji 14.14 16.88

เฉลี ย 15.02 17.57

ที มา : สาโรจน และคณะ (2542)







การเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยในแปลงทดสอบสายพันธ์ป 2535 ทสถาน ี





ทดลองปลูกพรรณไม้ห้วยบง ซงใช้เมล็ดมาจากแม่ไม้ทโครงการปรบปรงพันธ์ไม้สนได้คัดเลือกไว้









โดยทําการเก็บข้อมูลตั งแตปลูกจนต้นไม้มีอายุ 7 ป พบว่าไม้สนคารเบยมีการเจรญเตบโตทางด้าน




ความสงเฉลี ย ปละ 1 เมตร และการเจรญเตบโตทางด้านเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณปละ 1.2 – 1.4




เซนตเมตร (สาโรจน์ และคณะ, 2542) รายละเอยดดังตารางท 23 และจากการทดลองชนดไม้ของ



โครงการสํารวจวัตถุดบเพื อทําเยื อกระดาษทบ้านบอหลวงเมื อต้นไม้มีอายุ 10 ป ไม้สนคารเบยมี






ความสงเทากับ 11.84 เมตร และความโตทางเส้นผ่าศูนย์กลางเทากับ 18.31 เซนตเมตร (ตารางท 24)







ตารางที 23 การเจรญเติบโตของสนคารเบียในแปลงทดสอบสายพันธุป 2535


ที สถานีทดลองปลูกพรรณไมหวยบง จังหวัดเชยงใหม อายุ 1 – 7 ป ี




อายุ (ป) 1 2 3 4 5 6 7


ความสง (เมตร) 0.63 1.56 2.04 3.05 4.11 5.57 7.09

ความโต (เซนตเมตร) - - - 4.15 6.02 7.42 9.80
ที มา : สาโรจน และ คณะ (2542)


59











ตารางที 24 การเจรญเติบโตของสนคารเบียอายุ 1 – 10 ป ที บานบอหลวง จังหวัดเชยงใหม ่


อายุป ี 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ความสง(เมตร) 0.96 2.00 2.94 4.09 5.82 6.33 - 9.06 - 11.84
ความโต(เซนติมตร) - - - - - - - 14.12 - 18.31







ที มา : สถานีทดลองปลูกพรรณไมบอแกว จังหวัดเชยงใหม ่




การเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยทปลูกในภาคตะวันออกเฉยงเหนอทสถาน ี
















อนรกษ์พันธ์ไม้ปาหนองค จังหวัดสรนทร เมื ออายุ 18 ป มีความสงเฉลยเทากับ 17.82 เมตรและ




มีความโตทางเส้นผ่าศูนย์กลางเพียงอกเฉลี ย 19.80 เซนตเมตร สวนทสถานทดลองปลูกพรรณไม้










ห้วยทา จังหวัดศรสะเกษนั น การเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยทอายุ 30 ป มีความสงเฉลี ย


เทากับ 18.88 เมตร และมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเพียงอกเฉลี ย 25.57 เซนติเมตร (ประดษฐ์, 2540 )


และได้มีการวัดการเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยในแปลง Block planting แหล่งผลิตเมล็ดไม้ สวน









ผลตเมล็ดไม้และสวนอนรกษ์พันธ์ไม้สนคารเบยทปลูกในจังหวัดเชยงใหม่หลายถิ นกําเนด และมี




อายุ ตาง ๆ กันพบว่ามีความแตกตางกันอย่างมาก (ตารางท 25 )







นอกจากน ผู้เขยนได้วัดเก็บข้อมูลการเจรญเตบโตของไม้สนคารเบย


แปลงปลกป 2531 ซงมีอายุ 12 ป ทสถานวิจัยต้นนํ าขุนคอง ตําบลทงกะพวง อําเภอเชยงดาว จังหวัด







ุ่


เชยงใหม่ มีความสงจากระดับนํ าทะเล 1500 เมตร สภาพพื นทมีความลาดชันประมาณ 30 องศา โดย



ใช้เมล็ดจากแหล่งผลิตเมล็ดไม้ของสถานทดลองปลูกพรรณไม้ห้วยบง ปรากฏว่าต้นไม้มีความสง

เฉลี ย 19.47 เมตร และมีความโตทางเส้นผ่าศูนย์ทระดับอกเฉลี ยเทากับ 29.66 เซนตเมตร ซงมีอัตรา







การเจรญเตบโตทางวามสงและความโตเฉลี ยเทากับ 1.62 เมตร และ 2.47 เซนตเมตรตอป ตามลําดับ





Woessner R.A. (1978) ได้ศึกษาการเจรญเตบโตและอัตราการเพิ มพูนของไม้สน




คารเบยในแปลงทดลองถิ นกําเนดท Jari ประเทศ Brazil เมื ออายุ 6 ป พบว่าอัตราการเพิ มพูนของ










ไม้สนคารเบย มีความแตกตางกันมากตั งแต 11.8 - 30.3 ลูกบาศก์เมตร/ เฮกแตร/ป (ตารางท 26)

60









ตารางที 25 การเจรญเติบโตและปรมาตรของสนคารเบียถิ นกําเนิด และอายุตางๆ





อายุ สถานที ปลูก เส้นผ่าศนย์ ความสง ปรมาตร หมายเหต ุ

(ป) กลาง (ซม.) (เมตร) (ลบ.ม./ต้น)
7 Progeny Trial 1992 สถานีฯ ห้วยบง 9.80 7.09 0.025 ถ นกําเนด แมไม้



13 Block Planting สถานีฯ ห้วยบง 16.83 12.46 0.115 จากกิ งตอนแปลง Progeny 1980

15 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 18.18 13.35 0.141 แหลง Santa Clara
16 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 15.89 10.50 0.088 แหลง Culmi




16 Progeny Trial สถานีฯ ห้วยบง 16.75 15.18 0.137 ถ นกําเนด แมไม้

17 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 17.91 12.19 0.126 แหลง Limones
18 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 18.12 11.93 0.127 แหลง Culmi

18 Progeny Trial 1981 สถานีฯ ห้วยบง 19.37 14.40 0.171 ถ นกําเนด แมไม้




19 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 21.70 13.57 0.200 แหลง Poptun


19 Progeny Trial 1980 สถานีฯ ห้วยบง 19.83 19.62 0.239 ถ นกําเนด แมไม้


20 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 17.75 12.75 0.130 แหลง La Mosquitia

21 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 19.73 13.65 0.168 แหลง Limones
22 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 20.53 16.45 0.216 แหลง Alamicamba



22 Clonal Seed Orchard 1977 32.48 16.788 0.520 กล้าตอยอดจากหลายถ นกําเนด

สถานีฯ อินทขิล

24 Gene Conservation สถานีฯ ห้วยบง 20.00 15.33 0.193 แหลง Alamicamba

28 S.P. A.1971 สถานีฯ ห้วยบง 32.8 19.77 0.617 แหลง Byfield และ Mt.Pine Ridge
30 Seed Production Area 28.16 23.50 0.546 var. hondurensis
สถานีฯ บ่อแก้ว
30 Seed Production Area 28.92 21.51 0.528 var. bahamensis

สถานีฯ บ่อแก้ว
33 Arboretum Trial 38.68 29.60 1.227 -

สวนปาดอยบ่อหลวง







ที มา : สถานีทดลองปลูกพรรณไมหวยบง จังหวัดเชยงใหม ่

61






ตารางที การเจรญเติบโตและอัตราการเพิ มพูนของสนคารเบียในแปลงทดลองถิ นกําเนิดที


Jari ประเทศ Brazil เมออายุ 6 ป ี


ถิ นกําเนด ความสง ความโตทางเส้นผ่าศูนย์กลาง อัตราความเพิ มพูน



(เมตร) (เซนติเมตร) (ลบ.ม./เฮกแตร/ป)
Guanaja, Honduras 12.8 17.2 30.3
Culmi, Honduras 12.4 16.8 27.8

Santa Clara, Nicaragua 12.6 16.2 27
Alamicamba, Nicaragua 12.9 16.6 27

Limones, Honduras 12.4 16.6 25.4
Melinda, Belize 12.1 16.3 24.8

Rio Coco, Nicaragua 12.0 16.4 24.5

Karawala, Nicaragua 12.1 15.7 24.0
Mt. Pine Ridge, Belize 12.3 16.2 23.8
Bras, Honduras 12.2 15.4 23.6

Potosi, Honduras 11.6 15.3 22.6

Poptun, Guatemala 11.6 15.8 21.8
Santos, Belize 10.8 10.3 21.8

Palacios, Cuba 11.0 14.5 17.6
Manuel, Cuba 9.7 13.1 13.0

Andros, Bahamas 9.5 13.1 11.8
Average 11.8 15.3 22.9

ที มา : Woessner (1978)











สวนข้อมูลการเจรญเตบโตของไม้สนคารเบยในประเทศฟจ และจาไมกา ซงได้มี


การคัดเลือกและผ่านการปรบปรงพันธ์แล้ว ดังแสดงในตารางท 27






ตารางที 27 การเจรญเติบโตและผลผลิตของไมสนคารเบียวาไรตี ฮอนดูเรนซสในประเทศฟจิและ


จาไมกา เมออายุ 15 ป



ประเทศ ฟจ ิ จาไมกา
Dominant height (เมตร) 23.8 24.4

Basal area (ตารางเมตร/เฮกแตร) 40.9 40.2
MAI (ลูกบาศก์เมตร/เฮกแตร/ป) 19.9 21.3


ที มา : ประดิษฐ (2540)


62












การเจรญเตบโตและผลผลิตของสนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซส ในตอนเหนอของ







รฐ Queensland ประเทศออสเตรเลีย ซงได้ผ่านการคัดเลอกและปรบปรงพันธ์แล้ว และมีการดแล









รกษาด จงทําให้มีการเจรญเตบโตคอนข้างดทัดเทยมกับสนราเดยตา (Pinus radiata) ทปลูกบนพื นท ี









ทมีคณภาพดในตอนใต้ ซงให้ผลผลิตเฉลี ย 2.29 ลูกบาศก์เมตรตอไรตอป สวนทมาเลเซยไม้สนคาร ิ












เบยอายุ 7 – 8 ป ให้ผลผลิต 1.78 – 2.86 ลูกบาศก์เมตรตอไรตอป และในอาฟรกาใต้พบว่าในสภาพ









ดนลึกโปรง ซงรากสามารถหยั งลกถึงระดับนํ าใต้ดนและความหนาวไม่รนแรง ไม้สนคารเบยวาไร











ต ฮอนดเรนซสให้ผลผลิตสงถึง 3.36 ลูกบาศก์เมตรตอไรตอป จนถึงอายุ 33 ป ถงแม้ว่าจะมีปรมาณ





นํ าฝนเพียงปละ 965 มิลลิเมตร (ประดษฐ์, 2540) สําหรบประเทศไทยนั นพบว่าไม้สนคารเบยถิ น






กําเนดดมีการเจรญเตบโต 1.12 – 2.56 ลูกบาศก์เมตรตอไรตอปและถิ นกําเนดปานกลาง 0.96 – 1.92








ลูกบาศก์เมตรตอไรตอป (เรงชัย, 2527)










ภาพที 14 แปลงปลูกสนคารเบียอายุ 30 ป ที สถานีทดลองปลูกพรรณไมบอแกว


จังหวัดเชยงใหม ่

63






โรค แมลงและตําหนิที เกิดตามธรรมชาติ









ตั งแตโครงการปรบปรงพันธ์ไม้สนนําไม้สนคารเบยเข้ามาทดลองปลูกในประเทศ











ไทย ยังไม่ปรากฏว่าเกดโรคระบาดทรนแรง ข้อมูลสวนใหญจงเปนของต่างประเทศ โรคตาง ๆ ท ี




เกดกับสนคารเบย ทพบมีทั งในระยะกล้าไม้และสวนปา




โรคที เกิดกับกลาไม (Seedling diseases)




เปนโรคทเกดขึ นกับกล้าไม้ในเรอนเพาะชําได้แก ่





โรคเน าคอดิ น (Damping – off) ซ งเก ดจากเช อ Fusarium spp., Pythium spp.,







Rhizoctonia solani Kuhn ซงสวนมากจะมากับดนทใช้เพาะและบรรจถุงปลูก สามารถลดการเกด






โรคโดยการใช้วัสดทมีอินทรยวัตถุ (organic matter) น้อย ความช นตําและให้มีความเปนดางเล็ก

น้อย



โรคใบไหมหรอใบแหง เกดจากเช อ Cercorspora pini – densiflorae Hori et Nambu ซง






เปนโรคชนดเดยวกับ brown needle disease ทําการควบคมโดยใช้ดาโคนล (daconil) 0.25 % ฉด




พ่น (Lim, 1971)




โรคกลาไมยนตนตาย ซงเกดจากเช อ Sclerotinia fuckeliana (de Bary) Fuekel ทําให้กล้า








ไม้สนคารเบยในแปลงเพาะชํายืนต้นตาย ซงพบในประเทศโรดเซย และ จาไมกา (Browne, 1968)




และยังพบว่ากล้าไม้สนคารเบยในมาเลเซยถูกทําลายด้วยเช ือ Pseudomonas solanacearum

E.F Smith ทําให้ต้นแห้งและตาย



โรค และแมลงที เกิดกับไมในสวนปา (Plantation diseases)




เปนโรคทเกิดข นกับต้นไม้ทอยู่ในแปลงปลูกได้แก่

โรคใบไหม เกดจากเช อตัวเดยวกับโรคของกล้าไม้ในเรอนเพาะชํา คอ Cercorspora pini –











densiflorae ซงพบในไม้สนคารเบยทอายุน้อยในตอนใต้ของประเทศแทนซาเนย







โรคยนตนตาย และลําตนแหง สวนใหญเกดจากเช อ Cronartium fusiform Hedge & Hunt

ุ่






ซงสามารถปองกันได้โดยใช้ยาฆ่าเช อรา Browne (1968) พบว่าไม้สนคารเบยวัยหนมในอเมรกา




เหนอถกเช อ Atropellis tingens Lehrnan and Cash เข้าทําลาย ทําให้เกดปมปมรอบต้นและยืนต้น




64








ตาย แต Ivory (1967) พบว่าเช อ Fusicoccum tingens Goid. (Botryos phaeriaribis Grossenb &

Dugg.) ทําให้ไม้สนคารเบยในอาฟรกาตะวันออกยืนต้นตาย








โรคเกี ยวกับโคน Etheridge (1968) พบว่าโคนของสนคารเบยทข นตามธรรมชาตในอเมรกา
กลางถูกทําให้ลดลงเนองจากถูกเช อราพวก Cronartium conigenum Hedgc. & Hunt เข้าทําลาย







โรคเกี ยวกับราก สวนปาสนคารเบยในจาไมกาถกทําลายโดยเช อราพวก Armillaria mellea
(Vahl) Kummer ทําลายรากและต้นสนคารเบยยืนต้นตาย (Pawsey, 1970) และ Browne (1968)





พบว่าในประเทศเคนยา อูกานดา แทนซาเนยและมอรเทยส ก็เกดจากเช อตัวเดยวกัน แตไม่พบใน




ประเทศฮอนดรส (Etheridge, 1968) และไม่พบในประเทศตรนแดดและประเทศโทบาโก (Pawsey ,




1970)




สําหรบในประเทศบราซลพบว่าโรคเกยวกับรากเกดจากเช อ Cylindrocladium



scoparium Morgan และ Cylindrocladium clavatum Hodges & May ซงลักษณะอาการของต้นไม้ท ี



เปนโรคก็เหมือนกับเกดจากเช อรา Armillaria mellea (Vahl) Kummer




โรคไสกลวง และเชอราในกระพี ได้มีการบันทกไว้ว่าไม้สนคารเบยในประเทศ ฮอนดรส






เปนโรคไส้กลวงสนํ าตาลซงเกดจากเช อ Lentinus pallidum Berk & Curt และ Etheridge (1968)






พบว่าโรคน เกดจากเช อ Coptotermes niger Snyder.










โรคเกี ยวกับกระพี ซงโรคน เกดจากเช อเหดกระเปา (Pouch fungas) เปนเช อราทเข้าทําลาย













เน อไม้สนคารเบยทถูกโคนท งอยู่กลางปาเปนเวลาหลายวัน ซงจะทําให้เกดสนํ าเงนออกเทา (blue



stain) ในเน อไม้ทําให้คณภาพของไม้ลดลงไป วิธปองกันไม่ให้เช อราชนดน เข้าทําลายเน อไม้ ทําได้






โดยรบนําไม้ทโคนมาเลื อยและทําการอบให้แห้งหรอทําการอาบนํ ายา





พวกไมกาฝาก Etheridge (1968) ได้บันทกไว้ว่ากาฝากพวก Aceuthobium globosum






Hawksworth & Wiens. สามารถทําให้เกดความเสยหายแกสนคารเบยในประเทศฮอนดรส และยังมี







พวก Psittacanthus sp. ซงเปนพืชพาราไซต์ของไม้สนคารเบยในแถบน ี




ปลวก ซงเข้ากัดกินทําลายรากไม้สนทําให้ต้นไม้อ่อนแอและยืนต้นตายไปในทสด

แมลงเจาะยอดสน ทําให้ยอดแห้งและเหยวหักไป เมื อแตกยอดใหม่จะมีก งแตกออกมาหลาย

ก งถ้าเปนกิ งยอดก็จะทําให้ลําต้นเสยรปทรงคดงอ ปกตพบทั วไปในปาสนแตในไม้สนคารเบยยังพบ











น้อย สวนใหญพบว่าแมลงเหล่าน ชอบทําลายไม้สนสามใบ ซงเปนแมลงอยู่ในวงศ์ตาง ๆ ดังน ี





วงศ์ Pynalidae ได้แก Dioryctria sylvestrella Ratx และ Dioryctria abietella


วงศ์ Olethreutidae ได้แก Petrova salweenensis
วงศ์ Trotricidae ได้แก Rhyacionia cristata Wals


65












ตอสนจุด (Spotled pine sawfly) เปนหนอนของผีเส อตัวสเขยวเล็ก ๆ มีจดดํา ๆ อยู่รอบ




ตัว เปนพวก Nesodeprion biremis Konow อยู่ในวงศ์ Diprionndae ซงจะกัดกินใบไม้สนจนโกรน





ทําให้ต้นไม้ลดการเจรญเตบโต แตในเมืองไทยยังไม่พบการระบาดทรนแรง





ดวงเจาะเปลอกสน (Pine bark beetle) เปนพวกแมลงทกัดกินเยื อเจรญของไม้สนคารเบย



ทตัดฟนแล้วในภาคเหนอจะพบในชวงเดอนเมษายน- ตลาคม เปนแมลงพวก Ips acuminatus








Gyllenhal หรอ Ips sexdentatus Becson อยู่ในวงศ์ Scolytidae ปองกันโดยใช้สารเคมีพวกเซฟ
วิน (ฉวีวรรณ, 2526)
สตวใหญตาง ๆ ได้แก วัว ควาย แพะ แกะ ไปเหยียบยํ าต้นไม้ ซงจะเกดในกรณทแปลงปลก













อยู่ใกล้ชมชน อาจจะเกดความเสยหายจากพวกสัตว์เล ยงเหล่าน ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ งวัว ควาย จะไป



เบยดและเสยดสกับต้นไม้ทําให้ต้นไม้เอน รปทรงคดงอ สําหรบแพะและแกะนั นจะกัดกินยอดไม้ใน








ขณะทต้นไม้ในแปลงปลูกยังเล็กอยู่ ถงแม้ว่ามูลของสัตว์เหล่าน จะเปนปยให้ธาตอาหารแกต้นไม้ใน







แปลงปลูกก็ตาม แตการเหยียบยําบอย ๆ ก็ทําให้ดนอัดตัวกันแนนการระบายนํ าไม่ด ซงทําให้เกดผล










เสยตอต้นไม้ในแปลงปลูกได้เชนกัน




ตําหนิที เกิดในเนอไมตามธรรมชาติ (Natural defects)



รอยตําหนทเกิดข นตามธรรมชาตในไม้สนคารเบย ซงไม่ได้เกิดจากการผึงให้แห้ง










หรอการกระทําอนๆ หลังจากล้มไม้แล้วรอยตําหนเหล่าน ได้แก่











ไมไสออน (juvenile core) เนองจากไม้สนคารเบยเจรญเตบโตอย่างรวดเรวในพื นททอุดม












สมบรณ โดยเฉพาะสนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซสจะเจรญเตบโตเรวกว่าวาไรต อื น ๆ ทําให้เกดวง



ปกว้าง มีเปอรเซนต์ของไม้ปลายฤดน้อย ความยาวของ tracheid สั น ซงทําให้คณสมบัตของไม้ตํา















ปกตแล้วไม้ไส้อ่อนจะเกดในชวง 5 – 8 ปแรกของการเจรญเตบโต ในชวงทต้นไม้ได้รบแสงเต็มท









ซงไม้ไส้อ่อนอาจมีความหนาแนนเพียง 2/3 และมีความแข็งแรงลดลงครงหนงจากไม้ปกต
ไม้ไส้อ่อนจะพบในสวนปามากกว่าปาธรรมชาต ซงไม้เหล่าน มีความหนาแนนตํา ทําให้









ต้นไม้อ่อนแอถูกลมพัดโค่นล้มงาย



ตา (knot) เปนปญหาสําคัญในไม้ตระกูลสนทกชนดทจะนําไม้ไปใช้เปนโครงสราง เนอง






จากบรเวณตานั นเน อไม้ไม่ได้เชอมกันจะแยกออกจากกันจงทําให้ลดความแข็งแรงของไม้ลงไป




Malan และ Toon (1980) รายงานไว้ว่าการเกดตาของไม้สนคารเบยและสนเอลลิออททไนในอาฟร






กาใต้ มีขนาดเล็ก ซงมีผลกระทบตอการใช้ไม้น้อย นอกจากน รอยตําหนทเกดจากตาก็มีผลกระทบ












ตอการไสกบ ตบแตง การทากาว และการทาส แตอย่างไรก็ดสนคารเบยมีก งคอนข้างเล็ก ถ้าได้มี



66
















การปรบปรงพันธ์และใช้วนวัฒนวิธเข้ามาชวยจัดการก็จะทําให้ลดปญหาเกยวกับตําหน ทเกดจากตา
ลงไปได้มาก




เสยนบิด (spiral grain) เปนปญหาสําคัญในการนําไม้ไปใช้ประโยชน์ทั งไม้กลม และไม้




แปรรป ปกติไม้สนคารเบยมีเส ยนทํามุมกับแกนน้อยกว่า 4.5 องศา จงไม่คอยมีผลมากนัก







เรซน (resin) ไม้สนคารเบยทกวาไรต ให้ผลผลิต resin ทสามารถนําไปใช้ประโยชน์ได้



แตก็ทําให้เกดตําหนในเน อไม้ ในกรณทมีการสะสมในปรมาณมาก โดยเฉพาะบรเวณแกนไม้และ











รอบๆ ตา ถงแม้ว่า resin จะทําให้เน อไม้ทนทานแตก็ทําให้เกดความฝดในการใช้เลื อยแปรรป การอบ








ไม้โดยใช้อุณหภมิสงก็สามารถทําให้ volatile resin ระเหยออกไปได้ซงทําให้งายตอการทาส ี


Compression wood เปนสวนของไม้ทมีการอัดกันแนนจะมีสคลํ ากว่าไม้ต้นฤด และมีส ี









ออกนํ าตาล-ส้มมากกว่าไม้ปลายฤด ปกติจะเกดบรเวณสวนล่างของต้นทเอยงมีรปรางคล้ายเลนส์อยู่












1 – 2 ของวงปแล้วกลับเปนปกต นอกจากน การอัดแนนของเน อไม้จะเกดบรเวณตาไม้ และใต้ก ง
(Koch, 1972)






ลักษณะตนหางกระรอก (foxtail) ความหนาแนนของเน อไม้สนคารเบย ทอายุ 6 ป ไม่มี

ความแตกตางระหว่างต้นทเกด foxtail และต้นปกต จากการศึกษาพบว่าต้นทเกด foxtail มีการ








เจรญเตบโตสงกว่า คอมีคาเฉลี ย 7.6 เมตร สวนต้นปกต 6.5 เมตร แตความโตทเส้นผ่าศูนย์กลาง







เพียงอกมีความแตกต่างอย่างไม่มีนัยสําคัญ ความแตกต่างของความหนาแนนของไม้จากใจไม้ไปยัง


เปลือกของไม้ทเกด foxtail น้อยกว่าไม้ปกต Whyte et al. (1981) พบว่าไม้ทเกด foxtail มีการ




เจรญเตบโตทางความสงมากกว่าต้นปกต 7 – 20 เปอรเซ็นต์ มีความตรงเปลากว่า ซงความ







หนาแนนของเน อไม้ไม่แตกตางจากต้นปกติ




ตําหนิของเรอนยอด (crown defect) เปนลักษณะตําหนทางเรอนยอดได้แก foxtail






(ภาพท 15) , basket whorl (ภาพท 16) และ ramicorn (ภาพท 17)


67


































ภาพที 15 ลักษณะ foxtail





































ภาพที 16 ลักษณะ basket whorl

68








































ภาพที 17 ลักษณะ ramicorn

69








ลักษณะโครงสรางของเนอไมและการใชประโยชน





ลักษณะทางอนาโตมี (Anatomical features)


ในทางอนาโตมีแล้วสนคารเบยไม่แตกตางจากไม้ตระกูลสนชนดอื น ๆ เชน สนโอ








คารปา (P. oocarpa), สนเอลลิออททไอ (P. elliottii), สนทดา (P. taeda), สนพาลัสตรส




(P. palustris), สนรจด้า (P. rigida), สนกลาบา (P. glabra), สนเซอโรทนา (P. serotina), สนอีช


นาตา (P. echinata), สนเวอรจเนยนา (P. virginiana), สนแบงค์เซยนา (P. banksiana) และสนพัน



เจนส์ (P. pungens) (Koch, 1972) แตจะพบความแตกตางทางด้านเซลล์คอสนคารเบย มี dentate




และ reticulate ray tracheid และมี pit แบบ eliptical pinoid crossfield 3 – 6 pit ซงตดอยู่กับ radial




wall ของ ray parenchyma ดังภาพท 18 ,19 และ 20 ประกอบด้วยสวนต่าง ๆ ดังน ี




Longitudinal tracheid เปนสวนประกอบประมาณ 90 เปอรเซ็นต์หรอมากกว่าของ





ปรมาตรเน อไม้ ซง tracheid เหล่าน จะถูกจัดเรยงแถวตามแนวรศมีจะมีลักษณะแบนในไม้ปลายฤด ู





(latewood) แตเกอบกลมในไม้ต้นฤด (earlywood) เหมือนกับไม้ชนดอื น ๆ คอ ผนังของ tracheid



จะประกอบด้วย middle lamella ผนังชั นปฐมภมิ ผนังชั นทตยภมิ และชั น S , S และ S ซงชั น






2
3
1




ปฐมภมิ + S และ middle lamella + S แตละสวนจะมีความหนาประมาณ 0.3 µm ในไม้ต้นฤด
3
1


และ 0.5 µm ในไม้ปลายฤด ขณะทชั น S จะหนา 0.5 – 1.5 µm ในไม้ต้นฤดและ 3 – 7 µm ใน

2








ปลายฤด ดังนั นความแตกตางทสําคัญระหว่างไม้ต้นฤดกับไม้ปลายฤดคอความหนาของชั น S ซงใน
2

ไม้ต้นฤดปลายของ tracheid จะสอบเข้าหากัน เมื อมองทางด้าน tangential จะมีลักษณะแหลม เมื อ




ดทางด้านรศมีจะมีลักษณะกลม แตในไม้ปลายฤดสวนของปลายจะแหลมกว่า bordered pit จาก

tracheid ถึง tracheid สวนใหญอยู่บนผนังด้านรศมี องค์ประกอบสวนใหญของ middle lamella คอ






ลิกนน ผนังชั นปฐมภมิจะมีเส้นใยของเซลลูโลสเรยงตัวกันหลวม ๆ ไม่เปนระเบยบ ชั น S มี





1
microfibril ประมาณ 5 laninae เรยงตัวเปนมุมกว้างในแนวตาง ๆ กัน ชั น S มี microfibril แบบ Z



2
0


helix และ microfibril เรยงตัวกันเปนมุมประมาณ 15 และชั น S มีประมาณ 12 laminae เรยงตัว

3






เปนมุมคอนข้างกว้างในแนวตาง ๆ กัน ซงจะพบชั น warty บอย ๆ ใน lumens ของ tracheid ซงอยู่






รอบ ๆ ชองเปดของ pit และบางคร ังพบ sporadic spiral thickening ใน pit chamber สวนใหญแล้ว


จะพบในไม้ปลายฤด และยังพบ transverse thickening เชอมตอ bordered pit aperture อยู่บ้างบน

ผนังด้านรศมีในไม้ปลายฤด ชองเปดของ pit จะเปนแบบ slit – like ในไม้ปลายฤดแตจะเปนวงกลม









ล้อมรอบด้วย inward – bulging dome ในไม้ต้นฤด

70







Strand tracheid เปนเซลล์พบอยู่เปนคร ังคราวตาม resin canal ทอยู่ในแนวตั งนอกชั น




parenchyma ซง strand tracheid จะมีความยาวสั นกว่า longitudinal tracheid และมี bordered pit เล็ก



ๆ ตามผนังแนวตั ง ซงเปนแบบ pitted transverse end




























ภาพที 18 ลักษณะทางอนาโตมีของสนคารเบียทางดาน transverse section


ที มา : Plumptre (1984)
































ภาพที 19 ลักษณะทางอนาโตมีของสนคารเบียทางดาน tangential longitudinal section


ที มา : Plumptre (1984)

71


















































































ภาพที 20 ลักษณะทางอนาโตมีของสนคารเบียทางดาน radial longitudinal section
ที มา : Plumptre (1984)

72













Resin canal เปนทอมขนาดใหญและจํานวนมาก ทอ resin canal ในแนวตั งจะตอเชอม





กับทอในแนวราบมีทั งในไม้ปลายฤดและไม้ต้นฤด สําหรบ 12 วงปแรกจากใจไม้ (pith) ในไม้ทมี









อายุมากจะพบในไม้ปลายฤดมากกว่า ทอน จะหอห้มด้วยเซลล์ epithelial ทมีผนังบางซงจะปล่อย


โอลีโอเรซนเข้าไปในทอเหล่าน ภายนอกกลุ่มเซลล์ epithelial จะมีเซลล์ parenchyma ตามแนวยาว



อยู่เปนเส้นสายและจะยาวกว่าเซลล์ epithelial เล็กน้อย เซลล์พวกน มีผนังบาง มี simple pit การเจาะ









เอายางอาจเพิ มทอเรซนเหนอรอยแผลถึง 10 เทาในไม้ทจะเกดข นใหม่ การเจรญเตบโตรวดเรวด ู



เหมือนว่าจะเพิ มทอเรซนมากขึ น

Horizontal cell เซลล์พวกน จะอยู่ใน rays ซงเปน uniseriate ray นอกจาก fusiform ray ซง










มีทอเรซนแนวราบบรรจอยู่ พวก Slash pine มีเปอรเซ็นต์ ray มากเนองจากอยู่ใกล้เส้นศูนย์สตร





ดังนั น สนคารเบยนาจะมีเปอรเซ็นต์ ray มากกว่าสนเอลลิออททไอ

Ray tracheid เปนเซลล์อยู่บนและล่างของ ray และมีความหนาของผนังเซลล์ทซับซ้อน







เปน dentate wall thickening เหมือนฟนยื นออกมาเมื อมองด้านรศมีหรอในภาพหน้าตัด แตทางด้าน



tangential จะเหนเปนสันไม่สมํ าเสมอ วงกลมหรอครงวงกลมอยู่รอบในเซลล์แตปด lumen ไม่หมด





ผนังอยู่ตด ray parenchyma มี half border pit การปรากฏของ ray tracheid บนชั น S , S และ S ไม่
2
3
1

0
เดนชัดและการเรยงตัวของ microfibril เปนมุม 0 ถึง 45 ซง pit chamber ของ tracheid เหล่าน ี


0


จะเล็กกว่าของ tracheid ทอยู่ในแนวยาว แตสวนอื น ๆ จะคล้ายกัน




Ray parenchyma เปนเซลล์อยู่ตรงกลางของ ray บางเซลล์ผนังบางและไม่มี pit แตบาง

เซลล์ผนังหนาและมี elliptical pinoid pit ความหนาของผนังเซลล์ปรากฏว่ามีสวนเกยวข้องกับการ




เกดแกนไม้ (heartwood) อยู่บ้าง
Horizontal epithelial cell เซลล์พวกน ีจะคล้ายกับเซลล์ epithelial ทล้อมรอบทอเรซนใน






แนวตั ง แตมีขนาดเล็กกว่ามีผนังแบบ lamellar ซงมีความหนาตาง ๆ กัน


ลักษณะทางกายภาพ (Physical features)

ได้มีการศึกษามากมายเกยวกับเซลล์ของสนคารเบย โดยเฉพาะอย่างยิ งคอ ขนาด



ของ tracheid ทั งทางด้านหน้าตัดและความยาว การศึกษาสวนมากพยายามหาความสัมพันธ์ของ





ขนาดและสัดสวนของเซลล์กับคณสมบัตทนํามาใช้ประโยชน์สดท้าย โดยทั วไปเซลล์ในไม้ต้นฤด ู





ของสนคารเบยคอนข้างใหญทางด้านหน้าตัดและผนังหนากว่าไม้สนในเขตหนาวชนดอื นๆ เชน





สนซลเวสตรส (P. sylvestris) และเซลล์จะดกลมกว่าไม่คอยเปนเหลี ยมในทางหน้าตัด สําหรบไม้





ปลายฤดมีเซลล์แบนน้อยกว่าทกสัดสวน โครงสรางทั งหมดจะใหญกว่าและหยาบกว่าทั ง lumens




73









ผนังเซลล์และ pits ซงความยาวของ tracheid มีความสําคัญตอความแข็งแรงของไม้แปรรปและ








กระดาษททําจากไม้นั น ๆ แตปจจบันปรากฏชัดว่าคณสมบัตเหล่าน จะวิกฤตก็ต่อเมื อความยาวของ





tracheid มีคาตํากว่า 2 มม. ซง tracheid ของสนคารเบยสวนใหญจะมีความยาวมากกว่าน ในการทํา








กระดาษส งทนาจะมีความสําคัญมากกว่าคอขนาดตาง ๆ ของเซลล์ทางด้านหน้าตัด เชน ความหนา






ของผนังเซลล์ซงจะเปนตัวกําหนด collapsibility และ conformity ของเซลล์พรอมทั งคาแรง burst





และ breaking length ของกระดาษททําข นจากไม้นั น ความแข็งแรงและคงตัวของเส้นใยแตละเส้นมี









ความสําคัญในการกําหนดค่าแรงฉกขาด (tear strength) ซงคาน ปกตจะสงในสนคารเบย แตทว่าคา


burst และ breaking length ปกตแล้วไม่ส้ดนัก





ความยาวของ tracheid ความยาวของ tracheid จะเพิ มข นจากใจไม้ไปยังเปลือกเปนแบบ





เส้นตรงหรอโค้ง (quadratic) สําหรบภายในต้นไม้แตละต้น ซงจะแตกตางกันไปจากความยาว





ประมาณ 2 มิลลิเมตร ใกล้ใจไม้ไปถึง 6 มิลลิเมตร ทวงป 14 – 20 ป และตอจากนั นอาจลดลงเรอย ๆ



หรอเทาเดม Garcia de leon (1982) พบว่า tracheid ทสั นทสดจะเพิ มความยาวด้วยอัตราเรวกว่า





tracheid ทยาวทสด ช ให้เหนว่าจะมีความยาวเพิ มข นและ tracheid ในไม้อายุมากจะมีความสมํ าเสมอ












มากขึ นด้วย รปแบบของความแตกตางระหว่างสวนบนกับสวนล่างของต้นไม้ในแตละวงปจะมีน้อย
และจะตางกันไปในแตละต้น อย่างไรก็ดีมีแนวโน้มการเพิ มความยาวของ tracheid จากตอนล่างข น



ไปจนถึง 30 – 50 เปอรเซ็นต์ ของความสง ตอจากนั นจะลดลง ความยาวและขนาดทางด้านหน้าตัด










ของเซลล์จะแตกตางกันอย่างมากในระหว่างต้นไม้แตละต้น แตรปแบบทางรศมีจะเปนแบบเดม จาก



การวิจัยช ให้เหนว่าในแตละวงปนั น tracheid ในไม้ปลายฤดจะคอนข้างมีแนวโน้มยาวกว่าไม้ต้นฤด ู



(Bayne, 1960; Hoffman et al., 1978; Resch และ Bastendorff, 1978 และ Barrichelo et al., 1979)





แตหลายคนททํางานด้านน กล่าวว่าไม่มีความแตกตางกันภายในวงป Cown et al. (1981) ได้ศึกษา


ความแตกตางทางความยาวของ tracheid ทระดับเพียงอกตามแนวรศมีซงวัดจากคาเฉลี ยของ 360







องศาทางรศมีของต้นไม้ จํานวน 180 ต้น จากพื นทปลูก 18 แหงในประเทศฟจ ได้ผลดัง



ตารางท 28


ตารางที 28 ความยาว tracheid ของสนคารเบียที ระดับเพียงอกตามแนวรศมี




วงปท 2 5 10 15 20
ความยาว tracheid (มิลลิเมตร) 3.4 4.4 4.8 5.1 4.8

ที มา : Cown et al. (1981)

74











ได้มีการรวบรวมผลการทดลองเกยวกับสัดสวนตางๆของ tracheid ในสนคารเบย



ทั ง 3 วาไรต จากการทําเยื อโดยขบวนการซัลเฟตจากประเทศตางๆ ดังตารางท 29





ตารางที 29 ขนาด tracheid ของสนคารเบียทัง 3 วาไรตี จากพ นที และอายุตาง ๆ

Location อายุ (ป) L (m.m) D () e () L/D d/D 2e/D
P.caribaea var. hondurensis
Jamaica 10 3.65 56.9 7.0 64 0.76 0.34
11 4.18 54.9 7.5 77 0.73 0.38
15 4.20 58.3 6.5 72 0.77 0.30


Trinidad(5) 5 2.55 39.1 6.0 66 0.69 0.45
10 3.94 53.2 5.8 74 0.78 0.28

14 3.77 48.9 6.3 77 0.74 0.35
17 3.91 43.3 7.3 92 0.67 0.50


Venezuela(2) 5 2.62 41.3 5.9 64 0.72 0.40
Sabah(3) 5 2.57 46.5 4.3 55 0.81 0.23

Sabah(8) 9 2.90 52.0 5.1 56 0.90 0.20

Honduras(1) 10 - 50.0 7.0 - 0.72 0.39

11 - 50.5 9.1 - 0.64 0.56
12 - 47.3 8.0 - 0.66 0.51
13 - 47.3 7.0 - 0.70 0.42

17 - 42.4 9.4 - 0.56 0.80
19 3.05 43.4 9.5 70 0.56 0.54
24 - 42.5 12.0 - 0.44 1.29


Congo(6) 7 2.66 40.0 - - - -


Fiji(4) 9 3.38 38.8 4.5 87 0.77 0.30
10 2.93 38.4 4.1 76 0.76 0.27

10 2.67 37.9 4.2 70 0.78 0.28
Fiji(9) 15 3.10 44.9 5.7 69 0.64 0.25

75







ตารางที 29 (ตอ)


Location อายุ (ป) L D () e () L/D d/D 2e/D

(m.m)

Malaysia (7) - 3.09 61.0 14.2 51 0.78 0.47


Sri Lanka (10) 9 2.31 30.5 5.1 76 0.83 0.33
20 2.85 30.1 5.6 95 0.81 0.37

22 2.87 38.0 5.5 60 0.86 0.29

P. caribaea var. bahamensis

Bahamas (11) 30-50 2.7 41.0 7.5 66 0.82 0.37
จากปา

ธรรมชาติ


P. caribaea var. caribaea
Cuba (12) จากปา 3.61 44.7 6.74 81 0.85 0.30

ธรรมชาติ 3.11 52.0 5.04 60 0.90 0.19


ที มา : Chittenden และ Palmer (1959); Fairest, (1967); Palmer และ Peh (1966);

Palmer และ Gibbs (1967), (1968), (1969), (1970a), (1970b), (1972), (1975) และ

Palmer และ Ganguli (1982)


Legend : L = Length 2e/D = Runkel factor

D = Diameter L/D = Flexibility factor

e = Wall thickness d/D = Relative wall thickness
d = Lumen










สําหรบสนคารเบยทนําเข้ามาปลูกในประเทศไทยนั น ทัศนย์และคณะ (2529) ได้ทํา

การทดลองวัดขนาดของ tracheid ทสวนโคนต้น กลางลําต้น และสวนปลาย ได้ผลดังตารางท 30





76








ตารางที 30 ขนาด tracheid ที โคน กลางและปลายลําตนของสนคารเบีย


Length Width Lumen Cell wall Derived values
สวน (m.m.) (m.m.) width thickness

(m.m.) (m.m) Runkel Flexibility Slenderness Wall
ratio coefficient ratio fraction
(%)

โคน 2.5844 0.0365 0.0209 0.0071 0.701 0.567 71.83 43

กลาง 2.8008 0.0383 0.0226 0.0075 0.676 0.589 71.83 39

ปลาย 3.0618 0.0390 0.0313 0.0075 0.573 0.614 78.98 39

เฉลี ย 2.8157 0.0379 0.0249 0.0074 0.651 0.590 74.21 40



ที มา : ทัศนีย และคณะ (2529)





ขนาดของเซลลดานหนาตัดและความหนาของผนังเซลล ความกว้างของเซลล์ซงแสดง











ในตารางท 2 และ 3 ซงได้ช แจงและแจกแจงมาแล้วว่าไม่สามารถเปรยบเทยบกับการวัดททํากับช น



ไม้ซงจะตํากว่ามาก ๆ 15 – 18 มม. วัดโดย Garcia de leon (1982) ความกว้างของเซลล์ทางด้าน



รศมี และทาง tangential จะแตกตางกันอย่างมากระหว่างต้นไม้แตละต้นแตความกว้างของเซลล์ มี


การเพิ มข นตามแนวรศมีอย่างมีนัยสําคัญ แตไม่มากนักจากใจไม้ไปถงประมาณวงปท 4 แล้วค่อย ๆ







ลดลงช้า ๆ (Ong , 1978) โดยเฉลี ยแล้วคาทได้ทางรศมีและ tangential จะคล้าย ๆ กัน (ทางรศมี




15.3 – 18 µ ทาง tangential 14.8 – 17 µ ) ถึงแม้ว่าในทางรศมีจะมีความแบนของเซลล์เกดข ึนบ้าง





สําหรบไม้ปลายฤด คาเฉลี ยความหนาของผนังเซลล์แสดงให้เหนว่าคอย ๆ เพิ มข นอย่างช้าๆ จากใจ


ไม้ออกไปด้านนอกตามข้อมูลของ Garcia de leon (1982) แต Ong (1978) ไม่พบความแตกตาง




Paraskevopoulou (1973) พบว่าความแตกต่างของสภาพพื นทและถิ นกําเนด มีอิทธ




พลอย่างมีนัยสําคัญตอความยาวของ tracheid แตไม่มีความแตกตางของขนาดต่าง ๆ ทางด้านหน้าตัด







ระหว่างต้นไม้สนคารเบยวาไรต คารเบยทข นตามธรรมชาตและทปลกเปนสวนปา ในประเทศควบา













ขณะทความแตกตางอันเนองมาจากถิ นกําเนดตางกันมีน้อย แตมีความแตกตางอย่างมีนัยสําคัญของ






ต้นไม้ทปลูกบนพื นทตางกัน (Dyson, 1971) สําหรบความยาวของเซลล์ ความแตกตางเกดข ึนใน

ทํานอง เดยวกันของความกว้างของเส้นผ่าศูนย์กลางเซลล์ตามแนวรศมี และ tangential พบโดย

Garcia de leon (1982) จากรายงานในออสเตรเลยพบว่าสนคารเบยทปลูกในรฐ Queensland มี






77












tracheid ยาวกว่า สนเอลลิออททไอ ซงมีความแตกตางอย่างไม่มีนัยสําคัญทระดับความเชอมั น 90






เปอรเซ็นต์ ในวงปท 10 และปรากฏว่าระหว่างไม้ปกตและต้นทเกด foxtail ความยาวของ tracheid

ไม่มีความแตกต่างกัน ความสัมพันธ์ระหว่างขนาดของ tracheid และคณสมบัตของกระดาษ โดยทั ว

ไปแล้วแรงฉกขาด (tear strength) มีความสัมพันธ์ปานกลางกับความยาวของ tracheid และความ

หนาแนนของไม้ แตความสัมพันธ์ไม่เพียงพอทจะทํานายคณภาพของกระดาษทได้จากการวัดคณ









สมบัตทางกายวิภาคและกลสมบัตของเน อไม้นั น ๆ

จะเหนได้ว่าสนคารเบยมี tracheid ขนาดใหญและผนังเซลล์หนาซงมีอิทธพลตอ














คณสมบัตของกระดาษททําข นมาจากไม้ชนดน และสงผลถึงความแข็งแรงเมื อใช้ไม้ในด้านอื นๆ จาก



ความผันแปรทมีอยู่อย่างมากระหว่างต้นไม้ และคอนข้างน้อยกว่าระหว่างถ นกําเนดและวาไรต ช ให้









เหนว่าความผันแปรทางพันธกรรมภายในถิ นกําเนดและความผันแปรอันเกดจากสภาพพื นทหรอ











สภาพแวดล้อมมีอทธพลอย่างสงตอคณสมบัตของเน อไม้ทผลตได้ งานปรบปรงพันธ์ไม้ในอนาคต




และการใช้เทคนคทางวนวัฒน์ จะเปนการปรบปรงลักษณะทต้องการบางอย่างเพื อทจะได้ผลตอบ




แทนสงข น


ความหนาแนนของไม เปนคุณสมบัตทสําคัญทสดอันหนงของไม้เพราะมีผลตอคณสมบัต ิ










อื น ๆ ซงสงผลตอการใช้ไม้ในรปแบบตาง ๆ เนองจากความหนาแนนของสารในเน อไม้ไม่แตกตาง










กันมาก การวัดความหนาแนนของไม้จงเปนการวัดความหนาของผนังเซลล์และชองว่างในเซลล์





(lumen) ซงจะแตกตางกันไปในแตละสวนจากไม้ต้นฤดจนถึงไม้ปลายฤดในทางรศมี (ray) และทาง









แนวตั ง (axial) ภายในต้น ระหว่างต้น ระหว่างพื นท ระหว่างการปฏิบัตทางวนวัฒน ระหว่างวาไรต ี

และระหว่างถ นกําเนด จงได้มีการศึกษาเรองความหนาแนนของไม้สนคารเบยไว้มาก สนคารเบยอาจ













มี resin ถึง 40 เปอรเซ็นต์โดยนํ าหนัก ซงไม่เปนผลดตอความแข็งแรงแตมีผลดีทางด้านอื น ๆ เชน






ความทนทานและ permeability ถ้าต้องการหาความหนาแนนของโครงสรางของเน อไม้สนคารเบย





ในไม้ทมี resin จําเปนต้องสกัด resin ออกโดยใช้สวนผสมของ benzine และ alcohol สนคาร ิ


เบยในปาธรรมชาตมีความหนาแนนของไม้ตั งแต 0.3 - 1.0 กรัมตอลูกบาศก์เซนตเมตร






สําหรบปาปลูกปรากฏว่าความหนาแนนของเน อไม้ระหว่างวาไรต และถิ นกําเนด













มีความแตกตางกัน พบว่าสนคารเบยวาไรต คารเบยและวาไรต บาฮาเมนซสมีความหนาแนนกว่า











วาไรต ฮอนดเรนซส แตผลผลิตไม้ตอหนวยเน อทน้อยกว่า ซงสนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซสมการ












เจรญเตบโตเรวกว่า มีวงปปลอมและวงปไม่สมําเสมอ ความแตกตางระหว่างถ นกําเนด สวนมากมี








ความแตกต่างอย่างไม่มีนัยสําคัญในกรณทกล่าวรวมในหลาย ๆ พื นท (site) แตถ้ากล่าวเฉพาะแตละ




พื นท การเจรญเตบโตของถ นกําเนดตาง ๆ มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญยิ ง ดังนั น จงจําเปนต้อง








ปลูกไม้แตละถิ นกําเนดในแตละพื นททต้องการหาความหนาแนนเพราะมีคาการกระทํารวมกัน






78

















(interaction) ของพื นทกับถิ นกําเนดสง ถ นกําเนดทมีคาความหนาแนนเฉลี ยสงเกอบทกพื นทคอ






ถิ นกําเนดกัวนาจา (Guanaja) จากประเทศฮอนดรส ซงเปน 1 ใน 2 ถิ นกําเนดทมีความหนาแนนสง








มีรายงานว่าความหนาแนนของเน ือไม้มีความสัมพันธ์กับการขาดความช น





2

(moisture deficit) ของดนอย่างมากโดยมีคา r = 88 เปอรเซนต์ ระดับความสง ความช น และอายุ
ของไม้มีความสัมพันธ์กับความหนาแนนของเน อไม้ โดยมีคา r = 65 - 85 เปอรเซ็นต์ มีแนวโน้ม




2









ว่า เน อไม้สนคารเบยจะมีความหนาแนนสงข นเมื อปลูกในพื นทระดับทตําลงมา และในละตจดใกล้







เส้นศูนย์สตรซงขาดความช นในดน หรอในสภาพภมิอากาศซงมีฤดแล้งเดนชัด








ความผันแปรของเน อไม้ระหว่างต้นมีความแตกตางกันมากแม้ว่าจะอยู่ในพื นทเดยว




กันซงอาจจะเกิดจากพันธกรรม (gene) หรอสภาพแวดล้อมทต้นไม้ข นอยู่ (micro-environment) ได้มี






การหาความสัมพันธ์ระหว่างอัตราการเจรญเตบโตและความหนาแนนของเน อไม้ พบว่ามีความ


2



สัมพันธ์กันน้อยคอมีคา r เทากับ 23 เปอรเซ็นต์




สําหรบคาเฉลี ยความหนาแนนเน อไม้ในแตละวงปมีความผันแปรในรปแบบท ี





แนนอนตายตัวและเปนสากล คอการเพิ มข นของความหนาแนนของเน อไม้ทางด้านรศมีจากใส้ไม้







ู่
(pith) ไปสเปลือกในแตละระดับความสงมีมากกว่าความแตกตางระหว่างตอนบนและตอนล่างของ








ต้นไม้ และจะแตกตางกันไปคอนข้างมากจากต้นหนงไปอีกต้นหนง ซงเกดจากปจจัยส งแวดล้อมทมี









ผลตอการเจรญเตบโตของต้นไม้ในชวงตางๆ ตลอดการมีชวิตโดยเฉพาะอย่างยิ งคอ การแกงแย่ง








การตัดสางขยายระยะ การลิดกิ ง และรวมถงความลึกและความสามารถเก็บความช นของดน กล่าวคือ
ถ้าต้นไม้มีการเจรญเตบโตเรวความหนาแนนก็จะตําในทางกลับกันถ้าต้นไม้มีการเจรญเตบโตช้า








ความหนาแนนก็จะสง




มีรายงานว่าสนคารเบยมี uniform texture มีวงปปลอมมากและการเปลี ยนแปลง

ความหนาแนนจากไม้ต้นฤดไปเปนไม้ปลายฤดจะมีลักษณะคอยๆ เปลยนซงทําให้ไสกบตบแตงได้








งาย เมื อเปรยบเทยบกับ Norway Spruce พบว่าสนคารเบยมีความหนาแนนของไม้ต้นฤดสงกว่า










แตเปนไม้ทมี low density juvenile core







มุมเสยนของไมสนคารเบีย มุมของเส ียนตางๆ กัน กอให้เกดไม้เส ียนสน (spiral grain)







สนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซสจากปาธรรมชาตท Mt. Pine Ridge มีคาเฉลี ยมุมเส ยนตาง ๆ กันจาก





0


0








0.6 ถึง 13 จากการศึกษาไม้สนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซส ในสวนปาทประเทศฟจสรปได้ดังน ี

1. 79 เปอรเซ็นต์ ของมุมเส ยนทั งหมดบดทางซ้าย (left hand spiral)




0
2. 28 เปอรเซ็นต์ ของมุมเส ยนทั งหมดมีคาเกน 5 และ 3 เปอรเซ็นต์ เกน 10


0




3. ไม่มีความแนนอนของการเกดมุมเส ียนในแบบเดยวกันทระดับความสงตาง ๆ




และไม่มีความสัมพันธ์กับอายุ

79











4. มีความแตกตางอย่างมากระหว่างต้นไม้ทระดับความสงหนงๆ บางต้นจะมีมุมเส ยน




คล้าย ๆ กันททกระดับความสง แตบางต้นเปลี ยนไปในทระดับความสงตาง ๆ





5. มุมเส ยนทระดับความสงเพียงอกโดยเฉลี ยสงกว่าคาของทั งต้น ถ นกําเนดชายฝ งทะเล








จากประเทศเบลิซ มีมุมเส ยน 3.73 และถิ นกําเนด Mt. Pine Ridge มีมุมเส ยน 2.0 เมื อปลูกทระดับ
0

0








2,000 เมตร ซงพบสนคารเบยทปลูกในพื นทสงจะให้มุมเส ยนตํากว่า และถ นกําเนดทมาจากทสงให้












มุมเส ียนตํากว่าเชนกัน ทละตจดสงมุมเส ียนของสนคารเบยจะตํากว่า 2.0 และไม่แตกตางกัน


0




ระหว่างวาไรต ี







สนคารเบยในสวนปาของประเทศออสเตรเลยทอายุ 15 ป พบว่าวาไรต บาฮาเมน
0



0





ซส และวาไรต ฮอนดเรนซส มีมุมเส ยน 2.77 และ 2.25 ตามลําดับ สําหรบแม่ไม้สนคารเบยวาไร
0
0

0


ต ฮอนดเรนซสอายุ 10 ป มีคาเฉลี ยมุมเส ียน 2.6 คาอยู่ระหว่าง 0.8 – 5.3 ลูกผสม F ของสน



1






คารเบยกับสนเอลลิออททไอ อายุ 13 ป ซงมีอัตราการเจรญเตบโตเรวแตมีมุมเส ยนตํากว่าพ่อแม่













โดยทั วไปสนคารเบยจะมีมุมเส ยนตํา แตทพบว่าสนคารเบยทปลูกในประเทศฟจมีมุมเส ยนสง อาจ











จะเปนเพราะพื นทอยู่ระดับตํา สภาพพื นดนและภมิอากาศมีปญหาทําให้เกดมุมเส ยนสง





ความแตกตางอย่างมากของมุมเส ียนระหว่างต้นเปนไปได้ว่ามีผลบางสวน






จากพันธกรรม บางสวนได้รบผลกระทบจากสภาพแวดล้อมและบางสวนเกิดจากการกระทํารวมกัน

ของพันธกรรมกับสภาพแวดล้อม ซงการจะลดคามุมเส ยนนั นทําได้โดยการจัดการทางวนวัฒนวิทยา





และการปรบปรงพันธ์




องคประกอบทางเคมีในเนอไม (Chemical constituents)





สวนประกอบทางเคมีของไม้สนคารเบยจะคล้าย ๆ กันกับไม้สนชนดอื น ๆ ใน




ลักษณะโดยทั วๆ ไปโครงสรางของเน อไม้จะประกอบไปด้วย


1. โฮโลเซลลูโลส (holocellulose) 58 – 76 เปอรเซ็นต์

2. เซลลูโลส (cellulose) 37 – 45 เปอรเซ็นต์

3. ลิกนน 25 – 35 เปอรเซ็นต์




ทัศนย์ และคณะ (2529, 2530) ได้ทําการศึกษาสวนประกอบทางเคมีของไม้สนคาร ิ








เบยทได้จากเยื อซัลเฟตของไม้สนคารเบยในแปลงปลูกของประเทศไทย โดยคดเปนเปอรเซ็นต์ตอนํ า


หนักอบแห้งของเน อไม้ ผลดังในตารางท 31 และ Barrichelo et al. (1979) พบว่าเน อไม้ปลายฤด




ของสนคารเบยมีโฮโลเซลลโลสมากกว่าแตมีลิกนนน้อยกว่าเน อไม้ต้นฤด นอกจากสวนประกอบ







80











ทางโครงสรางแล้วสําหรบไม้สนคารเบยจากสวนปามีสารสกัด (extractive substances) แตกตางกัน






จาก 0.7 - 1.5 เปอรเซ็นต์ ขณะทต้นไม้แกและมีแกนจากปาธรรมชาต อาจมีสารสกัดมากถึง








50 เปอรเซ็นต์ ของนํ าหนักแห้ง สวนของเน อไม้ทเปนโครงสรางจะถูกนําไปทําเยื อกระดาษเปนสวน








ใหญ ด้วยการแยกเซลล์ตางๆ ออกจากกันโดยวิธการทางเคมีหรอทางกลหรอทั งสองวิธรวมกัน สาร
ทสกัดได้ซงเปนเรซนจะนํามาใช้ในอุตสาหกรรมทําชันสนและนํ ามันสนโดยการกลั น





ตารางที 31 สวนประกอบทางเคมีของไมสนคารเบีย







ลําดับที สวนประกอบ /คร งที /คร งที 2530
(%) (%) (%)
1 Solubility in cold water 2.8 2.81 2.81
2 Solubility in hot water 5.0 7.14 4.98
3 Solubility in 1 % Sodium hydroxide 10.5 16.94 13.26
4 Solubility in Alcohol – benzene 4.1 1 10.49
5 Solubility in Alcohol 1.3 - -
6 Ash 0.13 0.12 0.13
7 Holocellulose 69.7 77.67 69.68
8 Alpha – cellulose 66.5 59.9 66.46
9 Lignin 26.8 22.63 26.80
10 Pentosan 10.9 13.03 10.95

ที มา : ทัศนีย และคณะ (2529, 2530)




4. Resin ผลผลิต resin จากไม้สนคารเบยใช้กันมานานเพื อผลิตนํ ามันสน (rosin)

และชันสน (turpentine) การรวบรวม resin ทําได้โดยการทําให้เกดแผลและการเจาะ (tapping) ต้น


ไม้ทยังมีชวิตอยู่หรอสกัดจากตอหรอผลผลิตของ resin ทเปนผลพลอยได้จากการทําเยื อกระดาษโดย










วิธซัลเฟต ผลผลิตของ resin จะแตกตางกันไป มีรายงานทางอาฟรกาใต้ว่าสนคารเบยวาไรต ฮอนด ู
เรนซส จะให้ resin มากกว่าวาไรต บาฮาเมนซสและคารเบยถึง 2 เทา ซงโอลีโอเรซน (oleo-resin)











จากสนคารเบย จะให้นํ ามันสนประมาณ 70 เปอรเซ็นต์ และชันสนประมาณ 10 – 20 เปอรเซ็นต์



81








5. ชันสน (turpentine) ผลผลิตของชันสน จากเรซนของสนคารเบยจะตางกันไป


มีได้ 9 เปอรเซ็นต์ - 27 เปอรเซนต์ (Jansz et a.l, 1980) ชันสนจะมีลักษณะใสและสอ่อน ชันสน






จากแหล่งกําเนดประเทศเบลิซ มีสวนประกอบของ alpha pinene 70 เปอรเซ็นต์ beta – pinene


5 เปอรเซ็นต์ สวน myrcene และ beta phellandrene มีปรมาณเล็กน้อย พบว่าสนคารเบยวาไร











ต ฮอนดเรนซส ทปลูกในประเทศฟจ ให้ alpha – pinene 66 เปอรเซ็นต์, beta – pinene


7 เปอรเซ็นต์, beta – phellandrene 22 เปอรเซ็นต์ และ estragole 5 เปอรเซ็นต์







ความแตกตางระหว่างถ นกําเนดของสนคารเบยตอผลผลิตของสารตาง ๆ ใน ชันสน

ได้มีการศึกษาโดย Green et al. (1974, 1975) ซงมีความแตกต่างกันมากดังรายละเอียดในตารางท 32




ตารางที 32 สวนประกอบของ turpentine ในไมสนคารเบียจากถิ นกําเนิดตางๆ





% abundance of selected constituents

Alpha - Beta – Delta – 3 – Beta – Longi –
Provenance pinene pinene carene phellandrene folene
Alamicamba, 1. 86.7 5.7 1.0 1.0 2.6
Nicaragua 2. 40.0 2.2 1.0 42.7 9.6

Melinda, 1. 89.9 5.0 0.8 0.7 1.5
Belize 2. 46.9 3.4 1.6 45.8 Trace

Las Lomitas, 1. 88.9 6.2 1.1 1.3 Trace
Belize 2. 60.2 19.5 1.3 10.0 4.2
3. 34.5 2.5 1.6 35.9 12.5

High Rock, 1. 64.1 2.8 1.1 28.5 Trace

Grand Bahama 2. 13.6 1.5 1.6 78.1 0.1

3. 14.2 2.0 26.4 51.4 0.2




ที มา : Green et al. (1974, 1975)

82

















ซงเปนปจจัยหนงทใช้ในการคัดเลอกและปรบปรงพันธ์ไม้สนคารเบย มีเฉพาะสนคารเบยวาไรต












บาฮาเมนซสถิ นกําเนดจาก Grand Bahama เทานั นทผลิต resin ทมีคณภาพตํา ผลผลิตของ resin





ตอพื นทดเมื อเจาะจากต้นไม้ทมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 20 เซนตเมตรข นไป ผลผลิตตอต้นจะมากเมื อต้น





ไม้โตมากข ึน ผลผลิตของ resin ตอขนาดของรอย streaks cut จะไม่ตางกันในแตละป พบว่า



อุณหภมิหรอปรมาณนํ าฝนไม่มีผลตอผลผลิตของ resin การเจาะยางจะทําได้ตลอดป การใช้กรดทา



หน้า รอยเจาะไม่มีผลตอคณภาพของ resin



กลสมบัติ (Mechanical properties)

กลสมบัตของไม้ทําการวัดได้ยากกว่าความหนาแนนของเน อไม้ เพราะต้องการช น




ไม้ขนาดใหญสําหรบทดสอบและต้องมีการไสกบตบแตง (conditioning) และตระเตรยมอย่างดต้อง






ใช้ไม้ทมีความสมํ าเสมอ (clear specimen) ในการทดสอบ ถ้าใช้ช นไม้ทด ไม่มีตาปราศจากตําหนจะ



ให้คาทางกําลังกลของไม้สงและมีความถูกต้อง ซงการจัดเกรดไม้เพื อใช้ทําโครงสรางควรเผื อไว้








สําหรบตําหนและชวงเวลาในการรบแรงทนานกว่า การทดสอบกับช นไม้ปราศจากตําหนขนาดเล็ก











ให้ข้อมลทเปนประโยชน์ สําหรบการเปรยบเทยบความแตกตางระหว่าง ชนดไม้ พันธ์ไม้ในสภาพ








พื นททแตกตางกัน ความแข็งแรงของไม้วัดโดยวิธน จะมีความเทยงตรงมากกว่าการวัดความหนา




แนน เพราะเปนการวัดแรงทช นไม้นั น ๆ จะได้รบจรง ถึงแม้ว่าสหสัมพันธ์ของความหนาแนนและ












คณสมบัตทางแรงตาง ๆ ตามปกตมีคาสง นอกจากการแตกราว (cleavage) แตยังมีความแตกตาง
อย่างมากระหว่างความแข็งแรงจําเพาะ (specific strength) ระหว่างต้นไม้และภายในต้นไม้



ความแข็งแรงผันแปรไปมากเมื อความช นในเน อไม้ มีคาตํากว่า fibre saturation


point (ประมาณ 30 เปอรเซนต์ moisture content) การทดสอบทําโดยใช้ไม้สดหรอมีความช นใน






ระดับมาตรฐานเพื อจะได้เปรยบเทยบกันได้กับการทดลองอื น ๆ เชน 12 เปอรเซ็นต์ moisture

content เปนคาปกตทใช้สําหรบไม้ซงผึงแห้งในอากาศ (air dry) สําหรบใช้ในการทดสอบทั งหมด












นอกจากการทดสอบไม้สด คาทได้ทั งสองแบบจะมีความแตกตางกัน


ความผันแปรระหวางตน ไม (Variation between trees)


ความผันแปรมีผลมาจากอายุของต้นไม้มากกว่าส งอื น ๆ คณสมบัตทางแรงแตกตาง









กันมากกว่าความหนาแนนของเน อไม้ Bower et al. (1976) พบว่าไม้สนคารเบยจากสวนปาอายุ 5 ป ี


มี modulus of elasticity 25 – 27 เปอรเซ็นต์, modulus of rupture 31 – 39 เปอรเซ็นต์ และมีความ


หนาแนน 52 – 62 เปอรเซ็นต์ ของไม้สนคารเบยทมีอายุมากในปาธรรมชาต ิ





83







ความแตกตางระหวางพ นที (Variation between sites)


ความแตกตางเนองจากพื นทมีผลตอความแข็งแรงน้อย สัดสวนของความผันแปร





ในด้านความแข็งแรงอันเปนผลมาจากความแตกตางของพื นมีน้อย คอประมาณ 10 %






ความแตกตางภายในตน (Variation within-tree)



ความแข็งแรงจําเพาะภายในต้นเดยวกัน เพิ มข นตอนชวงกลางของลําต้นทระดับสง






15 – 45 เปอรเซนต์ของความสง แสดงว่าต้นไม้มี “ strength efficient ” ทความสงระหว่างชวงน ี


ของลําต้น modulus of elasticity เพิ มตามความสงและจากไส้มาทางเปลือก เชนเดยวกับ modulus





of rupture และ compression strength เพิ มข นด้วยเมื อหางออกจากไส้ไม้ไปยังบรเวณเปลือก



การใชประโยชน(Utilization)


ในการนําไม้สนคารเบยไปใช้ประโยชน์นั น จะต้องคํานงถึงโครงสรางทาง











วิศวกรรมด้วย ซงแตเดมนั นนยมใช้ไม้เน อแข็งและไม้สัก แตเมื อไม้เหล่าน ถูกตัดโคนนํามาใช้เปน







จํานวนมากตามการเพิ มข นของประชากร ทําให้คนเร มหันมาใช้ไม้โตเรวและไม้เน อออนแทน และ





ได้มีการนําเข้าไม้จากตางประเทศอย่างตอเนอง ซงในป 2542 ประเทศไทยได้นําเข้าไม้ตระกูลสนทั ง


ไม้ทอนและไม้แปรรปจํานวน 111,649 ลูกบาศก์เมตร มีมูลคาถึง 659.852 ล้านบาท นําเข้าเยื อ





กระดาษ 438,525 ตัน มูลคา 7,987.28 ล้านบาท และนําเข้ากระดาษ 365,208 ตัน มูลคา 16,327.513




ล้านบาท (กรมปาไม้, 2542) จะเหนได้ว่าประเทศไทยเสยดลย์การค้าจากการนําไม้ตระกูลสน







เยื อกระดาษและกระดาษแตละปมีมูลคาเปนหมื นล้านบาท จงควรมีการสงเสรมให้ปลกไม้โตเรวเพื อ







ลดการนําเข้า ซงสนคารเบยก็เปนไม้โตเรวชนดหนงทเน อไม้มีความแข็งแรงปานกลาง เส้นใยยาว







เหมาะสําหรบทําเยื อกระดาษ แปรรปงาย ให้ลายไม้ทสวยงาม และใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ซง









สธ และ ภรมย์ (2531) ได้ศึกษาคณสมบัตการใช้ประโยชน์ของสนคารเบยและไม้โตเรวอีก 4 ชนด







คอ ขี เหล็ก สะเดา สเสยดแกน และ สนโอคารปา ซงได้ประเมินความเหมาะสมในการนําไม้เหลา








น ไปใช้ประโยชน์ ดังตารางท 33

84










ตารางที 33 ดัชนีการใชประโยชนไมโตเรวบางประการ


ชนดไม้ ขี เหล็กบ้าน สะเดา สเสยดแก่น สนโอคาร ์ สนคารเบีย



ศักยภาพในการใช้ประโยชน์ ปา
ไม้เสาเหลี ยมอมไส้ พอใช้ พอใช้ พอใช้ ไม่ด ี ไม่ด ี
ไม้โครงสร้างขนาดเล็ก ดี พอใช้ พอใช้ ไม่ด ี ไม่ด ี
(คาน แป กลอน)


ไม้คอนสายไฟฟา พอใช้ พอใช้ พอใช้ ไม่ด ี ไม่ด ี

ไม้ทําเครองเรอน ดีมาก ดีมาก ไม่ด ี ดีมาก ดีมาก

ไม้ประสานใช้งานทั วไป ดีมาก ดี พอใช้ ดี ดี
ไม้วงกบ / ไม้วงกบประสาน ดี ดี พอใช้ พอใช้ พอใช้
ไม้กรอบและบานหน้าต่าง ดี ดี พอใช้ พอใช้ พอใช้
ไม้พื นลิ นรองรอบตัว ดี ดี พอใช้ ไม่ด ี ไม่ด ี

ไม้พื นปารเก้ – โมเสด ดี ดี พอใช้ ไม่ด ี ไม่ด ี


เครองกลึงและแกะสลัก ดี พอใช้ ไม่ด ี ดี ดี

ที มา : สุธี และ ภิรมย (2531)






จะเหนได้ว่าไม้สนคารเบยมีความเหมาะสมในการทําเครองเรอนหรอเฟอรนเจอร ์







เปนอย่างมาก และใช้ทําไม้ประสานใช้งานทั วไปได้ด ตลอดจนทําเปนวัตถุดบเพื อเข้าเครองกลึงและ



แกะสลัก ทําเปนเครองเรอนหรอของประดับของเล่นสําหรบเด็ก สําหรบข้อมูลการใช้ประโยชน์ไม้













สนคารเบยในประเทศไทยมีข้อมลไม่มากนัก เนองจากการปลกสวนปาไม้สนคารเบยยังมีน้อยและ











เปนการปลูกเพื อการทดลองและปรบปรงพันธ์เปนสวนใหญ แตในประเทศทมีปาสนคารเบยตาม



ธรรมชาตหรอประเทศททําการปลูกสนคารเบยเพื อการพาณชย์มีข้อมูลการนําไม้สนคารเบยไปใช้







ประโยชน์ด้านตาง ๆ ดังน ี

1) เยอและกระดาษ (Pulp and paper) เนองจากสนคารเบยมีเส้นใยยาว







(long fiber) ในด้านการเจรญเตบโตแล้วไม่ว่าจะเปนไม้ประเภทโตเรวหรอช้าจะมีความแตกตางกัน




น้อยมากในการทํากระดาษ กล่าวโดยรวมแล้ววิธการปลกไม้ซงทําให้เจรญเตบโตรวดเรวและมเส้น







ใยทไม่หยาบเกนไป ก็เปนการเพียงพอในการทํากระดาษ ความแตกตางระหว่างต้นไม้มีมากดังนั นจง








สามารถปรบปรงพันธ์เพื อให้ได้เน อไม้ทเหมาะสมสําหรบทํากระดาษได้อย่างมีคณภาพเพิ มข น และ





ในการปลูกเพื อผลิตไม้แปรรปและเยื อแล้วการลิดก งของซงทอนแรกตามด้วยการตัดสางขยายระยะ







อย่างหนักในตอนตอมาสามารถทจะผลิตไม้ทอนล่างคณภาพดพรอมกับได้ไม้ ทอนบน ๆ ทมีความ




หนาแนนตําเหมาะสมสําหรบการทําเยื อ



85













2) ทําไมประสาน ทําไมพ น ไมวงกบ ไมบานกรอบหนาตาง ข้อกําหนดสําคัญของ
ไม้ประสานทดคอ มีการใช้เครองจักรได้งาย การตบแตงด ความแข็งพอควร ความสมําเสมอ ของ









เส ยนไม้ และความคงตัวพอควร การใช้งานภายนอกมีความทนทาน
3) ทําเฟอรนิเจอร (Furniture) ความแข็งแรงและดสวยงามเปนคณสมบัตสําคัญ 2














ประการของเฟอรนเจอร ไม้สนคารเบยทําการเชอมด้วยกาวได้ด การตบแตงทําได้งายเหมาะสม


4) ทําลังไมและไมรองของ (Packaging and pallets) เชนใช้ทําลังผลไม้ (fruit boxes) เนอง






จากมีนํ าหนักเบา ไม้ทมีความหนาแนนน้อยจะเหมาะสําหรบทําไม้รองของ มีความแข็งแรงและยึด

ตะปได้ด ี

5) ทําเรอ ไม้ชนดน สะดวกในการใช้เครองมือแปรรปดกว่าไม้สนเขตหนาวหลาย ๆ





ชนด นอกจากน ยังมีความคงทน



6) ทําไมอัดและไมบาง (Plywood and veneers) ใช้ได้ดแตควรเอายางออกเสย




กอน


7) แผนชนไมสบ (Particle board) โดยเฉพาะสนคารเบยวาไรต ฮอนดเรนซส จะ












ทําแผ่นช นไม้สับได้ด พรอมทั งมีข้อจํากัดในการใช้กาวน้อย เหมาะสําหรบอตสาหกรรม ไม่เหมือน


ผลิตภัณฑ์อื น ๆ ททําจากไม้ อีกประการหนงแรงอัดสงทใช้ในการทําแผ่นมีความแนนมาตรฐาน ไม้






ความหนาแนนตําจะให้แผ่นช นไม้สับกําลังสง ดังนั นไม้ตัดสางทมีความแนนน้อยประกอบด้วยไส้









ไม้อ่อนจงเปนวัตถุดบทเหมาะสม


8) ทําแผนใยไมอัดซเมนต (Wood – wool – cement board) เปนการผลิตใยไม้อัด




ซเมนต์จากสนคารเบย ใช้สําหรบทําบ้าน ซง Hawkes & Robinson (1978) รายงานว่าการทดลอง







ใช้ไม้สนคารเบยในการผลิตอุตสาหกรรมใยไม้อัดซเมนต์ในประเทศฟจใช้อัตราสวนของซเมนต์ :









ไม้ (อบแห้ง) : นํ า เทากับ 1: 0.4 : 0.5 โดยใช้สารละลายแคลเซยมคลอไรด์เปนตัวประสาน
9) ทําแผนไมอัดเรยบ (Fibre board) Kelloge (1951) รายงานว่าไม้สนคารเบยท ี










เจรญเตบโตตามธรรมชาตจากประเทศบาฮามามีนํ ามันมากเกนไปสําหรบการผลตอุตสาหกรรมใยไม้


อัด แต Packman (1959) รายงานว่า ฮารดบอรดคณภาพดทําได้จากทั งกะพี และกะพี ผสมแกน โดย












ขบวนการ defibrator การมีแกนไม้ทมีนํ ามันมากปนเข้าไปเปนสัดสวนถึง 24 เปอรเซนต์ของสวน






ผสมทั งหมดไม่มีผลเสยอย่างมีนัยสําคัญตอความแข็งแรงของฮารดบอรด และปรากฏว่ายังชวยปรบ






ปรงให้ทนนํ าได้ดข น แผ่นไม้ทําจากเยื อท unrefine และ partly refine ได้รบการยอมรบตามมาตร

ฐานหลังจากมีการอบด้วยความรอนเพียงอย่างเดยว การ tempering ด้วยนํ ามันลินซด (Linseed oil) 2


เปอรเซ็นต์ ทําให้เปนแผ่นใยไม้อัดมีคณภาพสงข ึน Chawla และ Negi (1980) ได้ทดลองทําไฟ





เบอรบอรดจากใบของสนคารเบยโดยใช้โซเดยมไฮดรอกไซด์ใน Sprout – waldron refiner ซงให้








86












เยื อตํา ได้รบการอัดแผ่นไม้ด้วยแรง 0.8 - 1.1 กโลกรัมตอตารางเซนตเมตร ทอุณหภมิ 165 – 170 C
0




ในห้องปฏิบัตการ แตแผ่นไม้อัดทได้มีความแข็งแรงตําซงเหมาะสําหรบการใช้งานเกรดตํา ถ้าได้มี





การผสมกับเยื อจากไม้ก็จะให้ความแข็งแรงเพิ มข น





จะเหนได้ว่าไม้สนคารเบยสามารถใช้ทําแผ่นใยไม้อัดได้ดและ resin ในไม้เปนผล

ดมีประโยชน์มากกว่าผลเสย


10) ใชทําเสาและหลัก (Poles and posts)


11) ทําเชอเพลิงและถาน (Full and charcoal) ถึงแม้ว่าจะมีกลิ นนํ ามันแตถ่านมีนํ า








หนักเบา เผาไหม้เรว ราคาไม่แพง และให้ความรอนถึง 20,298 กโลจลตอกโลกรัม (Harker et al.,




1982) และสามารถใช้เปนเช อเพลิงในอุตสาหกรรมโดยการทําเปนถ่านผงใสเครองพ่นเชนเดยวกับ




การใช้เช อเพลิงเหลว

12) การใชประโยชนนํ ามันสนและชนสน (Rosin and turpentine) สวนใหญแล้ว









นํ ามันสนใช้ในอุตสาหกรรมทํากระดาษ เปนตัวเชอมสําหรบ paper size ใช้เตมในกาว หรอหมึก

พิมพ์เพื อการตดยึดและทําให้เปนมันเงา ใช้ในขบวนการผลิตยางทั งจากธรรมชาตและสังเคราะห์ข น




ผสมในสและส งเคลือบผิว สวนชันสนนั นมี beta – pinene ซงใช้กันมากในนํ าหอมและสารแตง






กลิ น ซงมีราคาแพงกว่า alpha – pinene ถึง 30 %









13) ชวยในการอนุรกษดินและนํ า ในกรณทปลูกในบรเวณต้นนํ าลําธาร ซงเรอน



ยอดจะชวยสกัดกั นความแรงของเม็ดฝนไม่ให้ลงมากระทบดนโดยตรง ทําให้ลดการพังทลายของ


หน้าดน และระบบรากจะชวยปองกันมิให้นํ ากัดเซาะดนได้เปนอย่างด ี











14) ใชปลูกเปนไมประดับ สนคารเบยเปนไม้ทมีลักษณะเรอนยอดเปนรปทรงกรวย



(conical shape) แหลม มีความสวยงามเหมาะสําหรบปลูกประดับสนามทมีพื นทกว้างๆ เชนสนาม




กอล์ฟ รสอรท เปนต้น




87







เอกสารอางอิง






คณต รตนวัฒน์กุล, สมชาย นองเนอง และ อําไพ พรลีแสงสวรรณ์. . การทดสอบถ นกําเนด







ไม้สนคารเบย ป . ศูนย์วนวัฒนวิจัยท จังหวัดเชยงใหม่, สวนวนวัฒนวิจัย,



สํานักวิชาการปาไม้, กรมปาไม้. เล่มท .








ฉวีวรรณ หตะเจรญ. . แมลงปาไม้ของไทย. กรมปาไม้, กรงเทพฯ. หน้า.








ทัศนย์ รตวานช, อรรณพ อภชาตบตร, เพ็ญศร นามประเสรฐ, วิชต สนธวนช และ รตนา หม้อมณ.








. เยื อกระดาษไม้สนคารเบยและไม้สนโอคาปา. กรมปาไม้. หน้า.





ทัศนย์ รตวานช, อรรณพ อภชาตบตร, เพ็ญศร นามประเสรฐ, และ รตนา หม้อมณ. 30.







องค์ประกอบทางเคมีของไม้บางชนดในประเทศไทย เลขท ร. กองวิจัยผลิตผลปาไม้,



กรมปาไม้, กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 33 หน้า.







ประดษฐ์ หอมจน. . การปลูกสรางสวนปาไม้สนในประเทศไทย. สวนวนวัฒนวิจัย,
สํานักวิชาการปาไม้, กรมปาไม้, กระทรวงเกษตรและสหกรณ. หน้า.





พิณ เก อกูล. . เทคนคการเพาะชํากล้าไม้. สวนปลูกปาภาคเอกชน, สํานักสงเสรมการปลูกปา





กรมปาไม้. หน้า.



เรงชัย เผ่าสัจจ. . การทดสอบชนดพันธ์และถิ นกําเนดไม้สนเพื อทําเยื อกระดาษ, น. -459.



ใน รายงานการประชมการปาไม้ประจําป เล่ม , - พฤศจกายน .



กรมปาไม้, กรงเทพฯ.


สมยศ กจค้า. . ไม้สนในประเทศไทย. ฝายวนวัฒนวิจัย, กองบํารง, กรมปาไม้,





กระทรวงเกษตรและสหกรณ. หน้า.
สวนศูนย์ข้อมูลกลาง. . สถิตการปาไม้ของประเทศไทยป . สํานักสารนเทศ,





กรมปาไม้. กรงเทพฯ. หน้า.










สธ วิสทธเทพกุล และ ภรมย์ หอตระกูล. . คณสมบัตและการใช้ประโยชน์ไม้โตเรว ( ).




เอกสารเผยแพรสาขาวนผลิตภัณฑ์, กรมปาไม้. กรงเทพฯ. หน้า.


สาโรจน์ วัฒนสขสกุล, คณต รตนวัฒน์กุล และ อําไพ พรลีแสงสวรรณ์. . การทดสอบถ น



กําเนดไม้สนคารเบยแปลงป . ศูนย์วนวัฒนวิจัยท จังหวัดเชยงใหม่,






สวนวนวัฒนวิจัย, สํานักวิชาการปาไม้, กรมปาไม้. เล่มท 5. 24 หน้า.





88








สาโรจน์ วัฒนสขสกุล, สมชาย นองเนอง และ อําไพ พรลีแสงสวรรณ์. . การทดสอบสาย







พันธ์ไม้สนคารเบยแปลงป . ศูนย์วนวัฒนวิจัยท จังหวัดเชยงใหม่,




สวนวนวัฒนวิจัย, สํานักวิชาการปาไม้, กรมปาไม้. เล่มท 4. 29 หน้า.
สาโรจน์ วัฒนสขสกุล, อําไพ พรลีแสงสวรรณ์ และ คณต รตนวัฒน์กุล. . การทดสอบถ น










กําเนดไม้สนคารเบยป . ศูนย์วนวัฒนวิจัยท จังหวัดเชยงใหม่, สวนวนวัฒนวิจัย,




สํานักวิชาการปาไม้, กรมปาไม้. เล่มท . หน้า.




อําไพ พรลีแสงสวรรณ์, สมชาย นองเนอง และ คณต รตนวัฒน์กุล. 1. คณภาพเมล็ดและอายุ






การเก็บรกษาเมล็ดไม้สน ชนด. ศูนย์วนวัฒนวิจัยท จังหวัดเชยงใหม่, สวนวนวัฒนวิจัย,



สํานักวิชาการปาไม้ กรมปาไม้. เล่มท . หน้า.





อําไพ พรลีแสงสวรรณ์ และ สาโรจน์ วัฒนสขสกุล. 1. คณภาพเมล็ดและอายุการเก็บรกษา

เมล็ด ไม้สนคารเบยในแปลง Seed Production Area ของสถานทดลองปลูกพรรณไม้





ห้วยบง จังหวัดเชยงใหม่. ศูนย์วนวัฒนวิจัยท จังหวัดเชยงใหม่, สวนวนวัฒนวิจัย,


สํานักวิชาการปาไม้, กรมปาไม้. เล่มท . หน้า.





อําไพ พรลีแสงสวรรณ์. 2541. การจัดการเมล็ดไม้สน. สวนวนวัฒนวิจัย, สํานักวิชาการปาไม้,
กรมปาไม้. 118 หน้า.

Anonymus. 1985. International Rules for Seed Testing. Seed Science and Technology.
Volume 13 Number 2. Proceedings of the International Seed Testing Association. 520 p.
Barnes, R.D., G.L. Gibson and M.A. Bardey, 1980. Variation and genotype - environment
interaction in international provenance trials of Pinus caribaea var. hondurensis and
implications for population improvement strategy. Paper presented at the IUFRO
Symposium and Workshop on Genetic Improvement and Productivity of Fast Growing
Tree Species. Aguas de Sao Pedro, Brazil, August 1980. 20 p.
Barrett, W.H.G. and L. Golfari. 1962. Description de dos Nuevas Variedades del “Pino del
Caribe” Carib. For. 23(2). 59-71.
Barrichelo, L.E.G., J.O. Brito, and H.T.Z. Couto. 1979. Kraft pulp characteristics of
Pinus caribaea var. hondurensis wood growing in Brazil, pp. 236-255. In Proceedings of
lst I.U.F.R.O. Conference on Wood Quality and Utilization of Tropical Species, Laguna,
Philippines 1978. Forest Products Research and Industries Development Commission.
Bayne, J. M. 1960. Tracheid length in Pinus caribaea Morelet. Special subject, Imperial
Forestry Institute, Oxford. 26 p.

89






Bell, T.I.W. 1979. Pinus caribaea seed from Fiji. Fiji Pine Commission and Forestry

Department Pine Research Paper No. 4. 4 p.
Bertolani, F. and N. Nicolielo. 1978. Performance and tree improvement programme of

tropical pines in the region of Agudos, Sao Paolo, Brazil, pp. 808-818. In Progress and

problems of genetic improvement of tropical forest trees. Proceedings of a joint

workshop held in Brisbane, Queensland, Australia. 4-7 April, 1977 by IUFRO Working
Parties 52.02.08 Tropical Species Provenances, and 52.03.01 Breeding Tropical Species.

D.G. Nikles, J. Burley and R.D.Barnes (eds). Oxford, U.K. Commonwealth Forestry

Institute.

Bower, R.W., A. Souza, A. de and J.F. Senft. 1976. Physical and mechanical properties of fast-
grown plantation Caribbean Pine (Pinus caribaea) from Bazil, South America. Research

Bulletin, Agricultural Experiment Station, Purdue University No. 963. 6 p.

Browne, F.G. 1968. Pests and diseases of forest plantation trees. Oxford Univ. Press. 1330 p.
Bryndum, K. 1972. Pine seed storing experiment. Thai – Danish Pine Project. Yearly Report.

th
No. 3. 1 July 1971 – 30 June 1972. Chiang Mai, Thailand. 22 p.
st
Burg, W.J.V.D. 1985. Drawings of tree and shrub seeds. Government seed Testing Station,
Wageningen, 27 Aug 1985. 19 Pp.


Chawla, J.S. and J.S. Negi. 1980. Fibreboards from Pinus caribaea needles. Holzforschung und
Holzverwertung. 32 (5), 121 – 125.

Chittenden, A. E. and E.R. Palmer. 1959. Pulping trials on Pinus caribaea wood from

British Honduras. Tropical Science 1 (1), 22 – 40.

Cown, D.J. 1981. Wood density of Pinus caribaea var. hondurensis grown in Fiji. New Zealand
Journal of Forest Science 11 (3), 244 – 253.

Cown, D.J., D.L. McConchie and G.D. Young. 1981. Wood property of Pinus caribaea var.

hondurensis grown in Fiji. New Zealand Forest Service, Forest Research Institute,
Rotorua, Wood Quality Report No. 39. 73 p.

Dyson, W.G. 1971. Wood properties of young pine trees grown at Mugugu Arboretum

(Kenya). Technical Note, East African Agriculture and Forestry Research

Organisation No. 28. 3 p.

90






Etheridge, D.E. 1968. Preliminary observations on the pathology of Pinus caribaea Mor. in

British Honduras. Commonw. For. Rev. 47 (1),72 –80.
Fairest, R.W. 1967. Tropical pine for pulping, pp. 33-58. In A preliminary evaluation of

Pinus caribaea. Boletin, Instituto Forestal Latino Americano de Investigacion

Capacitacion, Merida. No. 25.

Fors, A.J. 1947. Study on the regeneration of Pinus caribaea in the hills of Trinidad, Cuba.
Carib. For. 8, 130 – 4.

Garcia de Leon, J.P. 1982. Genetic variation of wood properties among populations of

Pinus caribaea. Thesis, University of Oxford.

Granhof, J.J. 1978. Report to the Sri Lanka Forest Department on Pinus caribaea Morelet
seed sources for routine planting. Oxford, U.K., Commonwealth Forestry Institute. 12 p.

(Unpublished mimeographed report.)

Granhof, J.J. and P. Homjeen. 1983. Growth of 5 coniferous species at high elevation in
Northern Thailand, pp. 1A1-1A44. In Thai – Danish cooperation on Eucalyptus and

Pine Improvement 1969-1980. Vol II : Research papers. Silvicultural Research Sub-

division, Royal Forest Department, Bangkok Danish International Development Ageney,
Copenhagen.

Greaves, A. 1978. Descriptions of Seed Sources and Collections for Provenances of

Pinus caribaea. Tropical Forestry Papers No. 12 . Department of forestry
Commonwealth Forestry Institute, University of Oxford. 98 p.

. 1980. Review of the Pinus caribaea and Pinus oocarpa international provenance

trials, 1978. C.F.I. Occasional Papers, Department of Forestry, Commonwealth Forestry
Institute, University of Oxford No. 12. 94 p.

Green, C.L., B. Keeble and J. Burley. 1974. Gum turpentine analysis of some Pinus kesiya,

P. caribaea and P. oocarpa provenances. Tropical Science 16 (4), 195 – 206.

. 1975. Further gum turpentine analyses of some
Pinus oocarpa, P.caribaea and P. kesiya provenances. Tropical Science 17(3),

165 – 174.

Harker, A.P., A. Sandels and J. Burley. 1982. Calorific values for wood and bark and

a bibliography for fuelwood. Report, Tropical Products Institute No. 162. 20 p.

91






Hawkes, A.J. and A.P. Robinson. 1978. Technical evaluation of wood wool/cement slabs made

from Pinus caribaea grown in Fiji. Report, Tropical Products Institute No. L 48. 28 p.
Hoffman, P., R. Path and M. Stamm-Linders. 1978. Some investigations into the suitability

of young Pinus caribaea (Morelet) from plantations in Venezuelan Guayana for pulp

production. Holzforschung 32 (4), 138 – 141.

Ivory, M.H. 1967. Fusicoccum tingens Goid : a wound pathogen of pines in East Africa.
E. Afr. Agric. For. J. 32 (3), 341 – 3.

Jansz, E.R., S. Santhiramoulesan, K.D. Ratnayake, L.A. Goonetilleke and N.S.K. Ramasundara

1980. Studies on the Pinus species growing in Sri Lanka plantations. 2. Turpentine

content of Pinus caribaea oleoresin and studies directed towards the commercial
extraction of turpentine. Journal of the National Science Council of Sri Lanka 8 (1),

53 – 60.

Kellogg, R.S. 1951. Yellow pine in the Bahamas. Journal of Forestry. 49 (11), 795 – 796.
Koch, P. 1972. Utilization of the Southern Pines. Agriculture Handbook, US Department of

Agriculture No. 420. 1663 p.

Lamb, A.F.A. 1973. Pinus caribaea. Volume 1. Fast Growing Timber Trees of the Lowland
Tropics No. 6. Department of Forestry, University of Oxford, Commonwealth Forestry

Institute. 254 p.

Lim , T.M. and J. Anthony. 1971. Seedling blight of pine. FAO Pl. Pr. Bull. 18, 119 - 20.
Little, E.L. and K.W. Dorman. 1952. Slash pine (P. elliottii) its nomenclature and varieties.

J. For. 50 (12) 918 – 23.

. 1954. Slash pine (P.elliottii), including south Florida slash pine,
nomenclature and description. Sta. Pap. 5 east For. Exp. Sta. 36.
th
Loock, E.E.M. 1950. The pines of Mexico and British Honduras. Bull. Dept. of

For. S. Afr. 35. 244 p.

Luckhoff, H.A. 1949. The effect of live pruning on the growth of Pinus patula, P. caribaea
and P. taeda (in South Africa). Journal of the South Africa Forestry

Association 18, 25 – 55.

. 1964. The natural distribution, growth and botanical variation of P. caribaea

and its cultivation in S. Africa. Annale Univ. van Stellenbosch 39 serie A, l.

92






Malan, F.S. and R.E. Toon. 1980. Natural defects in the timber of South African-grown

Pinus and Eucalyptus species. Pamphlet, Department of Forestry and
Environmental Conservation, South Africa No. 250. 57 p.

Mirov, N.T. 1967. The Genus Pinus. New York, The Ronald Press. 600 p.

Nikles, D.G. 1978. Establishment and early development (to 3.5 years) of the international

provenance trials of Pinus caribaea var. hondurensis Barrett and Golfari in Queensland,
Australia, pp. 386 – 403. In Progress and problems of genetic improvement of tropical

forest trees. D.G. Nikles, J. Burley and R.D. Barnes (eds). Vol. I.

Ong , S.H. 1978. A study in the variation in some structural features and some wood properties

of Pinus caribaea. Thesis, Department of Forestry, University of Oxford.
Packman, D.F. 1959. The production of hardboard from tropical timbers 5. Caribbean pitch pine

(Pinus caribaea). Tropical Science 1(1), 5 – 12.

Palmer, E.R. and S. Ganguli. 1982. Pulping characteristics of Pinus caribaea grown in
Sri Lanka. Report, Tropical Products Institute No. L 57. 22 p.

Palmer, E.R. and J.A. Gibbs. 1967. The pulping characteristics of Pinus caribaea from

Sabah. Report, Tropical Products Institute No. L 12. 23 p.
. 1968. The pulping characteristics of Pinus caribaea from Fiji.

Report, Tropical Products Institute No. L 14. 27 p.

. 1969. The pulping characteristics of Pinus caribaea from Trinidad.
Report, Tropical Products Institute No. L 15. 49 p.

. 1970a. The pulping characteristics of nine year old Pinus caribaea

from Sabah. Report, Tropical Products Institute No. L 23. 37 p.
. 1970b. The pulping characteristics of Pinus caribaea var.

bahamensis from Great Abaco Island, Bahamas. Report, Tropical Products Institute

No. L 25. 32 p.

. 1972. The pulping characteristics of Pinus caribaea from the main
growing areas in Fiji, 1971. Report, Tropical Products Institute No. L 27. 60 p.

Palmer, E.R. and J.A. Gibbs. 1975. The pulping characteristics of two samples of Pinus

caribaea var. caribaea from Cuba. Report, Tropical Products Institute No. L 41. 25 p.

93






Palmer, E.R. and T.B. Peh. 1966. Pulping studies on Malayan exotic species : 2.

Pinus caribaea Morelet. Research Pamphlet, Forest Research Institute, Kepong.
No. 55. 24 p.

Paraskevopoulou, A.H. 1973. A comparison of some wood properties and structural

features of some species of Pinus. Thesis, Commonwealth Forestry Institute, Oxford.

Pawsey, R.G. 1970. Forest diseases in Trinidad and Tobago, with some observations in
Jamaica. Commonw. For. Rev. 49 (1), 64 – 77.

Plumptre, R.A. 1984. Pinus caribaea Volume 2 : Wood Properties Tropical Forestry

Paper No. 17. Unit of Tropical Silviculture Commonwealth Forestry Institute,

University of Oxford. 148 p.
Resch , H. K. and K. Bastendorff. 1978. Some wood properties of plantation pines, Pinus

caribaea and P. oocarpa. Wood and Fiber 10 (3), 210 – 217.

Robbins, A.M.J. 1983. Pinus caribaea Morelet. Seed Leaflet No. 2. June 1983. DANIDA
Forest Seed Center, Humlebaek, Denmark. 21 p.

Rudolf, P.O. 1961. Collecting and handling seeds of forest trees, pp. 221 – 226. In Seeds,

USDA Yearbook, Agric.
Shaw, R.S. 1914. The genus Pinus. U.S.A. Arnold Arboretum 5.

Slee, M.U. and D.G. Nikles. 1968. Variabilit of Pinus caribaea Morelet in Young Queensland

Plantations. Paper, 9 Commonwealth Forestry Conference, New Delhi. Department
th
of Forestry, Queensland. 50 p.

Whyte, A.G.D., P.M. Adams and S.E. McEwan. 1981. Foxtailing of Pinus caribaea var.

hondurensis in Fiji : frequency distribution of occurrence and wood properties. Forest
Ecology and Management 3 (3), 237-243.

Woessner, R.A. 1978. Pinus caribaea Morelet International Provenance Trial at Jari Para,

Brazil, pp. 452 – 456. In Progress and Problems of Genetic Improvement of

Tropical Forest Trees. (eds. D.G. Nikles, J. Burley and R.D. Barnes). Vol. I. CFI,
Oxford.


Click to View FlipBook Version