วิจัยการใช้ประโยชน์ไม้สะเดา

์
ตารางที่ 3 เปอรเซ็นตการตายของปลวกเมื่อทดสอบกับสารสกัดสะเดา โดยวิธี contact test ในการ
์
ทดสอบทันที



อัตราการตายทแทจริง ( % real mortality ) ระดับการกิน
้
ี่
ี่
สารสกัดสะเดา อาหารท 14 วัน
6 ช.ม. 12 ช.ม. 1 วัน 3 วัน 7 วัน 14 วัน

ทดสอบทันท ี
d
bc
bc
cd
b
c
ตัวอยางที่ 1 12.28 14.08 24.74 39.50 44.76 100.00 2
่
b
c
bc
b
c
bc
ตัวอยางที่ 2 7.76 11.56 14.63 34.87 44.20 100.00 2
่
b
b
bc
c
c
cd
่
ตัวอยางที่ 3 10.78 14.08 16.16 35.91 44.20 100.00 2
d
d
d
c
c
b
ตัวอยางที่ 4 13.77 18.58 21.70 42.04 45.85 100.00 2
่
b
b
b
b
b
b
่
ตัวอยางที่ 5 5.26 6.03 7.56 34.36 41.98 100.00 3


a
a
a
a
a
a
Control 0.25 0.50 1.00 2.50 9.50 32.50 3

ตารางที่ 4 เปอรเซ็นตการตายของปลวกเมื่อทดสอบกับสารสกัดสะเดา โดยวิธี contact test ในการ
์
์
ทดสอบฤทธิ์ตกตกค้างที่ระยะเวลา 1 เดือน

ี่
้
อัตราการตายทแทจริง ( % real mortality ) ระดับการกิน
ี่
สารสกัดสะเดา อาหารท 14 วัน
6 ช.ม. 12 ช.ม. 1 วัน 3 วัน 7 วัน 14 วัน
ผลตกค้าง
(ทงไว้ 4 สัปดาห์)
ิ้
a
bc
b
abc
bc
c
่
ตัวอยางที่ 1 2.50 3.00 4.00 20.91 38.76 100.00 3
b
a
a
b
bc
ab
่
ตัวอยางที่ 2 0.50 0.50 0.50 16.33 37.18 100.00 3
c
d
c
c
b
b
ตัวอยางที่ 3 7.00 8.50 9.00 29.57 38.72 100.00 3
่
c
ab
b
bc
bc
d
ตัวอยางที่ 4 4.00 5.00 5.50 28.06 40.31 100.00 3
่
ab
b
a
cd
a
b
ตัวอยางที่ 5 1.00 1.50 1.50 24.50 34.04 100.00 3
่

a
a
a
a
a
a
Control 0.00 0.00 0.00 2.00 4.50 28.50 3
142

ิ
ี
์
ภาพที่ 1 เปรยบเทียบเปอรเซ็นต์การตายที่แท้จรงของปลวก เมื่อทดสอบกับสารสกัดจากสะเดา
ั
จ านวน 5 ตวอย่าง โดยวิธี feeding test ในลักษณะการทดสอบทันที


100.00



80.00
1

60.00 2
3

40.00 4
5

20.00 control



0.00
6 h 12 h 1 d 3 d 7 d



ี
์
ภาพที่ 2 เปรยบเทียบเปอรเซ็นต์การตายที่แท้จรงของปลวก เมื่อทดสอบกับสารสกัดจากสะเดา
ิ
ั
จ านวน 5 ตวอย่าง โดยวิธี feeding test ในลักษณะการทดสอบฤทธิ์ตกค้าง 1 เดือน


100.00



80.00
1
2
60.00
3

40.00 4
5

20.00 control



0.00
6 h 12 h 1 d 3 d 7 d






143

์
ี
ภาพที่ 3 เปรยบเทียบเปอรเซ็นต์การตายที่แท้จรงของปลวก เมื่อทดสอบกับสารสกัดจากสะเดา
ิ
จ านวน 5 ตวอย่าง โดยวิธี contact test ในลักษณะการทดสอบทันที
ั


100.00



80.00
1

60.00 2
3

40.00 4
5

20.00 control



0.00
6 h 12 h 1 d 3 d 7 d 14 d



์
ภาพที่ 4 เปรยบเทียบเปอรเซ็นต์การตายที่แท้จรงของปลวก เมื่อทดสอบกับสารสกัดจากสะเดา
ี
ิ
จ านวน 5 ตวอย่าง โดยวิธี contact test ในลักษณะการทดสอบฤทธิ์ตกค้าง 1 เดือน
ั


100.00


80.00
1

60.00 2
3
40.00 4
5

20.00 control


0.00
6 h 12 h 1 d 3 d 7 d 14 d







144

้
ึ

ี้
ิ
ู่
ิ
้
ิ่
ิ
ิ
นอกจากนไดนาการศกษาเพมเตม เกี่ยวกับชนดและปรมาณ protozoa ที่อยภายในล าไสปลวกชนด
้
C. gestroi ซึ่งใชในการศกษาทดสอบครงน พบว่าภายในล าไสปลวกจะมี protozoa อย 3 ชนด ซึ่งท าหนาที่
ิ
้
ึ
ู่
ั้
้
ี้
่
่
ส าคัญในการผลิต enzyme ชวยในการยอย cellulose (Yoshimura et al. 1992) คือ
ู
Pseudotrichonympha sp. (P) เป็น protozoa ที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีรปรางคล้ายกระสวย
่
ื
ู
Holomastigotoides sp. (H) เป็น protozoa ขนาดกลางมีรปรางค่อนข้างกลมหรอรปไข่ และ
่
ู
Spirotrichonympha sp. (S) เป็น protozoa ขนาดเล็กที่สุด มีรูปร่างคล้ายกรวย (ภาพที่ 5)



P


S

H



้
ิ
ภาพที่ 5 รูปรางลักษณะของ protozoa 3 ชนด (P,H, S) ที่ถ่ายภายใตกล้องจุลทรรศน ์
่

สรุปผล



ั
่
ผลการศกษาและทดสอบปฏิกิรยาการตอบสนองของปลวกตอสารสกดจากสะเดา โดยวิธี feeding
ิ
ึ
้
ั
ั
test ในลักษณะการทดสอบแบบ tread สารสกดแลวทดสอบทันทีกับ tread สารสกดแล้วทิ้งไว้ 1 เดือนจึง
้
่
ั
ั
น ามาทดสอบเพื่อดูฤทธิ์ตกค้าง สารสกดจากสะเดาทั้ง 5 ตวอยาง สามารถท าให้ปลวกตายได 100% ภายใน
เวลา 7 วัน (Lt =7 วัน) ในขณะที่การทดสอบวิธี contact test ทั้งในลักษณะการทดสอบทันทีและในลักษณะ
100
พษตกค้าง ผลการทดสอบเป็นไปในลักษณะเดียวกันกับการทดสอบแบบ feeding test โดยสารสกัดจาก
ิ
สะเดาทั้ง 5 ตัวอย่าง สามารถท าให้ปลวกตายได้ 100% ภายในเวลา 14 วัน (Lt =14 วัน)
100



145

กิตติกรรมประกาศ


็
้
้
้
งานวิจัยการใชสารสกัดจากสะเดาในการป้องกันก าจัดปลวกใตดินส าเรจลุล่วงลงได้ ตองขอบคุณ
ี้
ส านกวิจัยและพฒนาการป่าไม้ ที่ได้ให้ทุนสนบสนนในการวิจัยครงน ขอบคุณนกวิจัย ผู้ชวยนกวิจัย และ
ั
ั
ั้
ั
ั
่
ุ
ั
ี้
เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องในการศึกษาวิจัยครั้งนทุกท่าน

เอกสารอ้างอิง

ขวัญชัย สมบัติศิร. 2541. สะเดา มิติใหม่ของการป้องกันและก าจัดแมลง. ภาคกีฎวิทยา
ิ
์
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. 229 หน้า
ยุพาพร สรนุวัตร และสุวรรณา เป็นสุข. 2541. การศึกษาข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับไม้สะเดาเทียม
Azadirachta excelsa (Jack) Jacobs และปลวกท าลายไม้ในประเทศไทย เอกสารวิชาการเลขที่
ร. 511. ส่วนวิจัยและพัฒนาผลิตผลป่าไม้ ส านักวิชาการป่าไม้ กรมป่าไม้ 12 หน้า

์
่
์
ิ
ั
สุภาณี พมพสมาน. 2540. สารฆาแมลง. ภาควิชากีฎวิทยา คณะเกษตรศาสตร มหาวิทยาลยขอนแก่น.
164 หน้า
Howard, R.W. 1980. Effects of methoprene on colony foundation by alates of Reticutitermes flavipes
(arollar). Journal of the Georgia Entomological Society 15: 281-285 [227]

Pearce, M.J. 1999. Termites Biology and Pest management. CAB International Wallingford, Oxon OX 10
8DE, UK. 172 pp.

Su, N.Y.& R.H. Scheffrahn. 1990. Potential of insect growth regulators as termiticides: a review.

Sociobiology 17: 313-328.
_______________________. 1993. Laboratory Evolution of two chitin synthesis inhibitors, Hexaflumuron

and Diflubenzuron, as bait toxicants against formosan and eastern

subterranean termites (Isoptera: Rhinotermitidae). Journal Economic Entomology
86 (5): 1453-1457.

Su, N. Y., Tamashiro, M. & Haverty, M. 1985. Effects of three insect growth regulators, feeding

substrates, and colony origin on surival and presoldier production of the formosan subterranean
termite (Isoptera: Rhinotermitidae). Journal of Economic Entomology 78: 1259-1263 [227p].






146