F2 BAB 1.0 BIODIVERSITI_NOTA

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti Tingkatan 2 KSSM | Bab 1
1
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

1.1 Kepelbagaian Organisma BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Apakah BIODIVERSITI??

• Hidupan dikenali sebagai 2
organisma .

• Organisma hidup seperti
manusia, haiwan dan
tumbuhan mempunyai
bentuk, saiz dan rupa yang
berbeza bagi membolehkan
ahli sains mengelaskan
organisma-organisma itu
kepada beberapa kumpulan.

• Biodiversiti merupakan
kepelbagaian organisma hidup
di sesuatu kawasan.

Bab 1 Biodiversiti

Organisma Dan Pengelasannya Bab 3: Biodiversiti

Biodiversiti
• Kepelbagaian jenis organisma di Bumi.
• Merangkumi semua hidupan darat dan laut, flora atau fauna,

• Semua benda hidup dikenali sebagai organisma.

• Terdapat 10 hingga 100 juta organisma di Bumi.

• Wujud disebabkan pelbagai jenis iklim dan habitat.

Contoh

Habitat Biodiversiti

Tasik / Kolam Ikan, Ameba, Udang
Tanah
Gurun Cacing tanah, Semut,
Kala jengking

Unta, Kaktus, cicak

Hutan Harimau, Monyet, Rafflesia

Cikgu Yus 2018 – Sains KSSM Tingkatan 2

Sumber Tempat Perubatan BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
makanan/ Rekreasi/
peranginan
bahan
mentah Kepentingan
Biodiversiti
Keseimbangan
Alam Pendidikan

Bahan 4
Mentah
industri Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Bab 1 Biodiversiti

Organisma Dan Pengelasannya Bab 3: Biodiversiti

PENGURUSAN BIODIVERSITI SECARA BERKESAN
Mengekalkan Biodiversiti

Menganjurkan kempen Mengharamkan Memulihara hidupan dengan
kesedaran pembunuhan&pemerdagangan program pembiakan seperti
haiwan & tumbuhan endemik tapak semaian anak benih atau

dan terancam pusat penetasan penyu

Menguatkuasakan undang- Melindungi habitat dengan
undang mewujudkan hutan simpan,
taman laut,taman Negara &

santuari hidupan liar

Cikgu Yus 2018 – Sains KSSM Tingkatan 2

1.2 BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Pengelasan
Organisma

6

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Bab 1 Biodiversiti

Organisma Dan Pengelasannya Bab 3: Biodiversiti

Organisma

Haiwan Tumbuhan

Vertebrata Invertebrata Berbunga Tidak
Monokotiledon berbunga

Ikan BerKaki Tanpa Dikotiledon Berbiji Tanpa
Amfibia kaki biji
Reptilia 3 pasang
Burung kaki Seperti Konifer Lumut
Mamalia cacing
Lebih
daripada 3 Tidak
pasang seperti
kaki cacing

Alga

Paku-
pakis

Cikgu Yus 2018 – Sains KSSM Tingkatan 2

PENGELASAN BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
HAIWAN

8

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Pengelasan Haiwan BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

HAIWAN VERTEBRATA DAN INVERTEBRATA

• Vertebrata - haiwan
bertulang belakang.

• Invertebrata - haiwan
yang tidak bertulang
belakang.
►Haiwan invertebrata

Merupakan kumpulan haiwan
yang paling banyak bilangannya
di Bumi dan sebahagiannya
merupakan serangga.

9

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Inverterbrat BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
a

10

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Invertebrata BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

• Invertebrata adalah haiwan tidak bertulang
belakang.

• Sesetengah daripadanya hidup di dalam air dan
sesetengah pula hidup di darat.

• Sesetengah invertebrata mempunyai banyak kaki
dan sesetengah tidak berkaki.

• Contoh-contoh invertebrata ialah cacing tanah,

pacat , kumbang, lalat, belalang, lipas dan siput.

11

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Invertebrata BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

siput Umang-
umang
udang Obor-obor
lalat
Cacing sotong
tanah
lelabah lipas Tapak 12
sulaiman

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

INVERTEBRATA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Topik 3 Biodiversiti

Organisma Dan Pengelasannya Bab 3: Biodiversiti

Invertebrata Invertebrata Dengan Kaki Bersendi

Contoh 3 pasang 4 pasang Lebih
kaki kaki daripada
4 pasang
Lalat, Kala
kumbang, jengking, kaki
cengkerik
labah- Lipan,
labah udang,
ketam

Invertebrata Tanpa Kaki Bersendi

Seperti cacing Tidak seperti
cacing

Contoh Cacing tanah, Tapak sulaiman,
cacing pipih siput, ubur-ubur

Cikgu Yus 2018 – Sains KSSM Tingkatan 2 Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Invertebrata BERKAKI BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Invertebrata TANPA BERKAKI BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
verterbrata

20

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Vertebrata BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

• Vertebrata mempunyai tulang 21
belakang dan tengkorak yang
melindungi otak.

• Vertebrata dibahagikan kepada 5
kumpulan utama, 3 daripadanya
adalah berdarah sejuk dan 2 berdarah
panas.

• Haiwan yang berdarah sejuk (
Poikiloterma) boleh menyesuaikan
suhu badan mereka berdasarkan
persekitaran.

• Haiwan yang berdarah panas (
Homoioterma) boleh mengekalkan
suhu badan yang malar (tetap) dan

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Pengelasan Haiwan BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

MAMALIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

23 ©NgFL/SMKDC

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Kumpulan vertebrata Ciri-ciri umum
Mamalia
Habitat: air dan darat
Monkey darah: berdarah panas
Bats Bentuk badan: Pelbagai
pergerakan : berenang, berjalan, dan

berlari
Permukaan badan: diliputi bulu halus atau

rerambut
Respirasi: peparu
Kaedah pembiakan: Persenyawaan Dalam
Melahirkan anak/beranak
kecuali platipus dan tenggiling
- Anaknya menyusu susu ibu
- Mempunyai sepasang telinga luar(

telinga bercuping)
Contoh Haiwan:monyet, kelawar, ikan
paus, arnab

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Contoh Haiwan :MAMALIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

CIRI CIRI LUAR BIASA SEBILANGAN MAMALIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

1. kelawar – mempunyai sayap dan boleh terbang
macam burung

2. Ikan paus dan dolphin – tinggal di dalam seperti
ikan

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BURUNG BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

27

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Kumpulan vertebrata Ciri-ciri umum
Burung
Habitat: Atas tanah/ Darat
Ostriches Darah: berdarah panas
Red tailed tropic pergerakan: guna sayap untuk terbang tapi

Penguins tak semua boleh terbang
Permukaan badan: diliputi oleh bulu

pelepah
Respirasi: peparu
Kaedah pembiakan: Menjalankan

persenyawaan dalam & bertelur
Makan dengan menggunakan paruh
Mempunyai sepasang kaki bersisik kering

dan sayap
Contoh: angsa, helang, gagak, burung

hantu, ayam

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Contoh Haiwan BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
:Burung

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

IKAN BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

30

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Kumpulan vertebrata Ciri-ciri umum

IKAN Habitat: Air

Eel Sea horse Darah: Berdarah sejuk

Bentuk badan: badan yang larus

Pergerakan : berenang(ekor dan sirip )
Badan yang larus dan mempunyai
sirip supaya boleh bergerak di
dalam air

Permukaan badan: diliputi sisik berlendir

tuna gill Respirasi/Pernafasan: Insang

Dorsal fin Kaedah pembiakan: bertelur di dalam
Tail air/Menjalankan persenyawaan luar

Contoh: salmon, ikan jerung, kuda laut,
ikan pari

Anal fin fins Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

FISH
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

AMFIBIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

33

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Kumpulan vertebrata Ciri-ciri umum
Amfibia
Habitat: Air dan darat
Toad
darah: berdarah sejuk
Frog
Bentuk badan: Pelbagai
Salamander
pengerakan : berenang, dan
melompat

Permukaan badan: kulit lembap

Respirasi: Bernafas melalui insang
(semasa kecil), peparu atau
kulit (apabila dewasa)

Kaedah pembiakan: bertelur
Bertelur di dalam air
Menjalankan persenyawaan luar
Contoh: katak, kodok, salamander

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

AMFIBIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

AMFIBIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

salamander toad
frog
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

REPTILIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

37

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Kumpulan vertebrata Ciri-ciri umum

Reptilia  Habitat: air dan darat
 Darah: berdarah sejuk
Crocodile  Bentuk badan: pelbagai
Tortoise  pergerakan: berenang, menjalar
Snake  Permukaan badan: mempunyai kulit

Lizard kering yang bersisik
 Respirasi: peparu
 Kaedah pembiakan : bertelur

Biasanya bertelur di darat
 Menjalankan persenyawaan dalam
 Contoh: buaya, kura-kura, cicak, ular

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

REPTILIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

lizard

snake tortoise

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

REPTILIA BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Perbezaan antara Haiwan Vertebrata BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
Dan Invertebrata

Vertebrata Invertebrata

Mempunyai tulang belakang Tidak mempunyai tulang
belakang

Mempunyai sistem saraf dan Sesetengah invertebrata

otak tidak mempunyai sistem

saraf

Menggunakan rangka tulang Menggunakan rangka luar

untuk menyokong tubuh yang keras atau bendalir

badan dalam badan untuk

menyokong tubuh badan 41

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Bab 1: Biodiversiti

Organisma Dan Pengelasannya

Pengelasan Haiwan

Ikan Amfibia Reptilia Burung Mamalia

Habitat Air Darat dan air Darat dan air Darat Darat kecuali ikan
paus lumba-
Badan Sisik Kulit lembap Kulit bersisik Bulu lumba, ikan
diliputi berlendir Bertelur pelepah dugong
Pembiakan Bertelur (tanpa Bertelur Bertelur
(dengan (dengan Rambut atau
Jenis darah (tanpa cengkerang) cengkerang) cengkerang) bulu
cengkerang) Berdarah sejuk Berdarah Berdarah
panas Melahirkan
Berdarah sejuk anak
sejuk
Berdarah
panas

Persenyawaan Luar Luar Dalam Dalam Dalam

Lain-lain Ada sirip, - Gigi tajam Paruh tanpa Betina ada
ekor gigi kelenjar susu

Contoh Ikan emas Katak Kura-kura, Burung nuri, Orang utan,
ular merpati gajah

Cikgu Yus 2018 – Sains KSSM Tingkatan 2 Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

PENGELASAN BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti
TUMBUHAN

43

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

TUMBUHAN

TUMBUHAN TIDAK BERBUNGA TUMBUHAN BERBUNGA

Fungi LFUerMnUs T

MMOoNnOocKoOtyTlIeLdEoDnON DDIKicOoTtyILleEdDoOnN

PAKCUonPnAifKeIrS KMOoNsIsFeEsR

Tumbuhan Tidak Berbunga BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

• Tumbuhan tidak
berbunga tidak
mengeluarkan bunga,
buah dan biji.

• Tumbuhan ini membiak
melalui spora atau
belahan dedua.

45

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Tumbuhan Tidak Berbunga BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

• Tumbuhan tidak (a) (b) ©NgFL/SMKDC
berbunga dibahagikan (c)
kepada 4 kumpulan, (d)
iaitu:
46
a) Alga

b) Lumut

c) Kulat

d) Paku-pakis
e) Konifer

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

BBaAbB 13:TBINiGod2iKvSeSrMsiti

Disediakan oleh: Cikgu Yus ®

Fungi