ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยตนเอง กาพย์พระไชยสุริยา

ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง
เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา

รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ สำหรับนักเรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๑

นายธีรชาติ พงศ์นฤมิตร
ตำแหน่ง ครู

โรงเรยี นเฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระศรนี ครินทร์ พะเยา
ในพระราชปู ถมั ภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

สำนักงานเขตพน้ื ที่การศกึ ษามีธยมศกึ ษาพะเยา
สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง
เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา

รหสั วิชา ท๒๑๑๐๑ สำหรับนักเรียนชน้ั มธั ยมศึกษาปีที่ ๑

นายธีรชาติ พงศ์นฤมิตร
ตำแหน่ง ครู

โรงเรยี นเฉลิมพระเกยี รตสิ มเดจ็ พระศรนี ครินทร์ พะเยา
ในพระราชปู ถมั ภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

สำนักงานเขตพน้ื ที่การศกึ ษามีธยมศกึ ษาพะเยา
สำนกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพนื้ ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ก

คำนำ

ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง เร่ือง กาพย์พระไชยสุริยา วิชาภาษาไทย ท๒๑๑๐๑
สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๑ จัดทำขึ้นเพ่ือใช้ประกอบการเรียนการสอนรายวิชา
ภาษาไทยพ้ืนฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติยสมเด็จ
พระศรีนครินทร์ พะเยา อำเภอภูกามยาว จังหวัดพะเยา สำนักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา
มัธยมศึกษาพะเยา ซึ่งเป็นชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองท่ีมุ่งเน้นให้นักเรียนำได้ศึกษาค้นคว้า
ด้วยตนเอง เป็นการเรียนการสอนท่ียึดนักเรียนเป็นสำคัญและเรียนรู้ตามศักยภาพของผู้เรียน
โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ Active Learning ที่มีครูผู้สอนเป็นผู้ให้คำแนะนำและให้คำปรึกษา
เมื่อมีปัญหาอยา่ งใกล้ชิด ชุดการเรียนรฉู้ บบั นปี้ ระกอบด้วย ๔ แบบฝกึ กิจกรรมการเรียนรู้ ดังนี้

แบบฝกึ กิจกรรมที่ ๑ กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยาน่ารู้
แบบฝกึ กิจกรรมที่ ๒ ความร้จู ากเร่ืองกาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา
แบบฝึกกจิ กรรมท่ี ๓ เร่อื ง คุณคา่ กาพยพ์ ระไชยสุรยิ า
แบบฝกึ กิจกรรมที่ ๔ เร่ือง การวเิ คราะห์วรรณศลิ ปก์ าพย์พระไชยสรุ ิยา
ชุดการเรยี นรู้ดว้ ยตนเองเล่มนี้ มีเนอ้ื หาเก่ียวกบั เร่อื ง กาพย์พระไชยสุรยิ า ประดว้ ยเน้ือหา
ดงั นี้ รูปแบบการแตง่ คำพันธ์ด้วยคำประพันธ์ประเภทกาพยท์ ้ั ๓ ชนิดสลบั กัน คอื กาพย์ยานี ๑๑
กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ และกาพย์ฉบัง ๑๖ จุดมุ่งหมายของเรื่อง ข้อคิดที่ได้จากเร่ือง
กาพย์พระไชยสุริยา และคุณค่าท่ีได้จากเรื่องกาพย์พระไชยสุริยา ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่ง
ว่าชุดการเรียนรู้ เร่ือง กาพย์พระไชยสุริยา สำหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๑ เล่มนี้
จะเปน็ ประโยชนส์ ำหรบั ผเู้ รยี นและผ้สู นใจเป็นอยา่ งย่ิง

ธรี ชาติ พงศ์นฤมติ ร
ผู้จัดทำ

ชุดการเรียนรู้ด้วยตนเอง เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรบั นักเรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑

สารบัญ ข

คำนำ หน้า
สารบญั
คำแนะนำการใชช้ ุดการเรยี นร้ดู ว้ ยตนเองสำหรบั ครู
คำแนะนำการใชช้ ุดการเรียนรูด้ ้วยตนเองสำหรับนกั เรยี น
บตั รคำส่ังชดุ การเรยี นรู้ด้วยตนเอง เร่ือง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา
มาตรฐานการเรยี นรู้ / ตัวช้วี ดั สาระสำคญั จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ เน้ือหา
แบบทดสอบก่อนเรยี น
ใบความรู้ท่ี ๑.๑ เรอ่ื ง ประวัตผิ แู้ ต่ง
ใบความรทู้ ่ี ๑.๒ เร่ือง ทมี่ าเรอ่ื งกาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา
กจิ กรรมท่ี ๑.๑ เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสุริยานา่ รู้
ใบความร้ทู ่ี ๑.๓ เรอ่ื ง เร่อื งยอ่ กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา
กจิ กรรมที่ ๑.๒ เรอื่ ง ความรูจ้ าก เรือ่ ง กาพย์พระไชยสรุ ยิ า
ใบความรทู้ ่ี ๑.๔ เร่ือง ขอ้ คดิ ทไ่ี ดจ้ าก เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา
กิจกรรมที่ ๑.๓ เร่ือง คณุ คา่ กาพยพ์ ระไชยสุรยิ า
กจิ กรรมท่ี ๑.๔ เรื่อง การวิเคราะหด์ ้านวรรณศลิ ป์กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา
สรุปทา้ ยเรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา
แบบทดสอบหลงั เรียน
บรรณานุกรม
ภาคผนวก

ชดุ การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา สำหรบั นกั เรียนชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๑

สารบัญ (ตอ่ ) ค

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน หนา้
เฉลยกจิ กรรมท่ี ๑ เร่ือง กาพย์พระไชยสรุ ิยาน่ารู้
เฉลยกิจกรรมที่ ๒ เร่ือง ความรู้จาก เรอื่ ง กาพย์พระไชยสรุ ิยา
เฉลยกิจกรรมท่ี ๓ เรื่อง คุณค่ากาพย์พระไชยสุรยิ า
เฉลยกจิ กรรมท่ี ๔ เร่อื ง การวเิ คราะห์ดา้ นวรรศลิ ปก์ าพยพ์ ระไชยสุรยิ า
เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น
กระดาษคำตอบ
แบบสรุปผลการเรียน
แบบสรปุ ผลการทำกจิ กรรม

ชดุ การเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรับนักเรียนชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑
ชุดการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรบั นกั เรียนชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑

๑

คำแนะนำการใชช้ ดุ การเรยี นรดู้ ้วยตนเองสำหรบั ครู

เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุดการเรียนรู้ เรื่อง
กาพย์พระไชยสุริยา วิชาภาษาไทย พื้นบาน ท๒๑๑๐๑ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกาปีที่ ๑
ครูผ้สู อนควรปฏบิ ตั ิตาม คำแนะนำดังน้ี

๑. จัดบรรยากาศห้องเรียนให้เอื้อต่อการเรียนรู้และจัดเตรียมคำแนะนำสำหรับนักเรียน
ใบความรู้ ใบกิจกรรม แบบทดสอบก่อนและหลังเรียน กระดาษคำตอบ แนวทางของกิจกรรม
ใหค้ รบถว้ น

๒. ชแ้ี จงมาตรฐานการเรียนรู้ ตัวช้ีวัด สาระสำคัญ และมอบหมายใหน้ กั เรยี นศกึ ษาคำแนะนำ
ในการใช้ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยตนเอง สำหรับนักเรียนให้เข้าใจ เพื่อให้นักเรียนทราบขอบเขต
เนื้อหาสาระและแนวทางการเรียนรู้

๓. ทดสอบความรู้พ้ืนฐานของผู้เรียนก่อนการเรียน โดยใช้แบบทดสอบก่อนเรียน ซ่ึงเป็น
แบบทดสอบชนดิ เลือกตอบ ๔ ตวั เลือก จำนวน ๑๐ ข้อ ใชเ้ วลา ๑๐ นาที

๔. ดำเนินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามขั้นตอนในแผนการจัดการเรียนรู้โดยครูคอยดูแลให้
ข้อเสนอแนะ คำปรึกษา และอำนวยความสะดวกในการเรียนรูช้ ุดการเรียนรู้ดว้ ยตนเองของนกั เรียน

๕. ในขณะที่นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมครูควรให้การดูแลอย่างทั่วถึง และให้คำแนะนำกรณีที่
นกั เรยี นไม่เขา้ ใจกิจกรรมต่าง ๆ และพยายามกระตนุ้ ให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมดว้ ยตนเองใหม้ าทสี่ ดุ

๖. เม่ือนักเรียนศึกษาชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองเสร็จเรียบร้อยแล้ว ควรให้นักเรียนช่วยกนั สรุป
ประเด็น สาระสำคัญของเน้ือหา และทดสอบความรู้ของผู้เรียนโดยใช้แบบทดสอบหลังเรียนซ่ึงเป็น
แบบทดสอบชนดิ เลือกตอบ ๔ ตัวเลอื ก จำนวน ๑๐ ข้อ ใช้เวลา ๑๐ นาที

๗. เฉลยคำตอบของแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน พร้อมทั้งบันทึกคะแนนของผู้เรียน
แตล่ ะคนเพือ่ ประเมินความกา้ วกน้าในการเรียนของผเู้ รยี น

ชดุ การเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา สำหรับนักเรียนช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑

๒

คำแนะนำการใช้ชดุ การเรยี นรดู้ ว้ ยตนเองสำหรบั ครู (ตอ่ )

๘. หากนักเรียนที่ปฏิบัติกิจกรรม และทำแบบทดสอบหลังเรียนได้คะแนนต่ำกว่าเกณฑ์ร้อย
ละ ๘๐ ครูควรมอบหมายให้นักเรียนศึกษาชุดการเรียนรู้ด้วยตนเองเพ่ิมเติมอีกคร้ัง โดยใช้เวลาว่า
จากการเรียน เช่น ช่วงเวลาพักกลางวัน หลังเลิกเรียน หรือคาบเวลาว่าง จนกว่านักเรียนจะปฏิบัติ
กจิ กรรมและทำแบบทดสอบหลงั เรยี นผ่านเกณฑ์ทีก่ ำหนด

๙. หลังการเรียนจบแตล่ ะแผนการจัดการเรยี นรู้ ครูและนักเรียนควรร่วมกันสรุปผลการใชช้ ุด
การเรียนรดู้ ้วยตนเองตลอดจนปัญกาและข้อเสนอแนะ หลังการใช้ชดุ การเรยี นรู้ แตล่ ะครงั้ เพอ่ื นำมา
ปรบั ปรุงในการใชค้ รงั้ ตอ่ ไป

ชดุ การเรียนรู้ด้วยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรบั นกั เรียนชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๑

๓

คำแนะนำการใช้ชดุ การเรียนรู้ด้วยตนเองสำหรับนกั เรียน

ชุดกจิ กรรมการเรยี นร้ดู ว้ ยตนเอง เรอ่ื ง กาพยพ์ ระไชยสุรยิ า รายวิชาภาษาไทยพืน้ ฐาน
ท๒๑๑๐๑ สำหรับนกั เรยี นชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี ๑ มีทง้ั หมด ๔ กิจกรรม ใช้เวลา ๖ ช่ัวโมง
โดยนักเรยี นปฏบิ ัตดิ งั นี้

๑. นักเรียนอา่ นมาตรฐานการเรยี นรู้ / ตัวชวี้ ดั จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรกู้ อ่ นลงมอื ปฏบิ ตั ิ
ชุดการเรยี นร้ดู ้วยตนเอง

๒. นักเรยี นอา่ นคำอธิบายใหเ้ ขา้ ใจและทำกิจกรรมตามลำดบั ในแต่ละชดุ
๓. นกั เรียนทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี น เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสรุ ยิ า จำนวน ๑๐ ข้อ ลงใน
กระดาษตำตอบทีเ่ ตรยี มไว้
๔. นกั เรียนศกึ ษาใบความรู้ และทำกจิ ดรรมตามลำดบั
๕. เมื่อทำเสร็จกจิ กรรมแต่ละคร้ังให้เปิดดเู ฉลยในภาคผนวก และตรวจคำตอบ ถ้า
หากตอบผดิ หรือไมแ่ นใ่ จใหก้ ลับไปศึกษาใบความรู้ใหมอ่ ีกครั้ง
๖. นักเรยี นทำแบบทดสอบหลงั เรยี น เร่ือง กาพย์พระไชยสุรยิ า จำนวน ๑๐ ขอ้ ลงใน
กระดาษคำตอบท่เี ตรยี มไว้ให้
๗. ตรวจแบบทดสอบกอ่ น – หลังเรยี นด้วยตนเอง และบนั ทึกคะแนนไวใ้ นช่องคะแนน
ภาคผนวก
๘. เปรียบเทยี บความกา้ วหนา้ ของตนเอง
๙.สง่ เอกสารชุดการเรยี นรดู้ ว้ ยตนเองใหค้ รูผสู้ อน เพ่ือตรวคำตอบอีกครง้ั และบันทึก
คะแนนเกบ็ ระหวา่ เงรยี น
๑๐. หากนักเรียนปฏบิ ตั ิกิจกรรม และทำแบบทดสอบหลังเรียนไดค้ ะแนนต่ำกวา่
เกณฑ์รอ้ ยละ ๘๐ ครูควรมอบหมายใหน้ กั เรยี นศคึ กษาชุดการเรยี นร้เู พิ่มเตมิ อกี ครง้ั โดยใชเ้ วลาวา่ ง
จากการเรยี น เช่น ช่วงพักกลางวนั หลังเลกิ เรยี น หรอื คาบวา่ ง จนกวา่ นกั เรียนจะปฏิบัตกิ จิ กรรม
และทำแบบทดสอบหลงั เรียนผา่ นเกณฑท์ ีก่ ำหนด

ชุดการเรียนรูด้ ว้ ยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรบั นักเรียนชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๑

๔

บตั รคำสั่งชุดการเรียนร้ดู ว้ ยตนเอง
ชุดท่ี ๑ เรอ่ื ง ความรเู้ กยี่ วกับวรรณคดแี ละวรรณกรรมไทย

คำส่งั ให้นกั เรียนปฏบิ ัตติ ามขั้นตอน ดงั น้ี
๑. นกั เรยี นอ่านคำแนะนำการใชช้ ุดฝึกการเรียนรู้ด้วยตนเอง พรอ้ มทง้ั ศึกษา

สาระสำคัญ มาตรฐาน / ตัวชว้ี ัด จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ และสาระการเรียนรใู้ ห้เขา้ ใจ
๒. ทำแบบทดสอบก่อนเรยี น
๓. ศึกษาใบความรู้ ดว้ ยความตั้งใจแลว้ ปฏิบัติกิจกรรมตามลำดบั
๔. ทำแบบทดสอบหลงั เรียน

ชุดการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรบั นกั เรียนชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑

๕

มาตรฐาน / ตัวชวี้ ดั

มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคดิ เหน็ วจิ ารณ์วรรณคดแี ละวรรณกรรมไทย
อยา่ งเหน็ คุณคา่ และนำมาประยุกต์ใช้ในชวี ติ จริง

ท ๕.๑ ม.๑/๑ สรปุ เนื้อหาวรรณคดแี ละวรรณกรรมท่ีอา่ น
ม.๑/๒ วเิ คราะห์วรรณคดแี ละวรรณกรรมจากเรือ่ งทอี่ ่าน พร้อมยกเหตุผลประกอบ
ม.๑/๓ อธบิ ายคณุ ค่าของวรรณคดีและวรรณกรรมทอี่ า่ น
ม.๑/๔ สรปุ ความร้แู ละขอ้ คดิ จากการอ่านเพอื่ ประยุกตใ์ ชใ้ นชวี ิตจริง
ม.๑/๕ ทอ่ งจำบทอาขยานตามทกี่ ำหนดและบทรอ้ ยกรองท่มี คี ณุ คา่ ตามความสนใจ

สาระสำคัญ

การศึกษาวรรณคดี เรือ่ ง กาพย์พระไชยสุริยา ซ่ึงเป็นเรอ่ื งราวบันเทิงคดีจะต้องสรปุ เน้ือหา
วิเคราะห์เร่ืองที่อ่านพร้อมยกเหตุผลประกอบ และอธิบายคุณค่าของเรื่องเพื่อนำความรู้และ
ข้อคดิ จากการอา่ นไปประยุกต์ใชใ้ นชวี ติ จริง และท่องจำบทร้อยกรองที่มคี ุณคา่ ตามความสนใจ

ชุดการเรียนร้ดู ว้ ยตนเอง เรื่อง กาพยพ์ ระไชยสุริยา สำหรบั นกั เรียนช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ ๑

๕

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

๑. สรุปเนอ้ื หาวรรณดี เรอ่ื ง กาพย์พระไชยสรุ ยิ าได้
๒. วิเคราะหด์ ้านเน้อื หาวรรณคดี เรอื่ ง กาพยพ์ ระไชยสุรยิ า พร้อมยกเหตผุ ลประกอบ
๓. วิเคราะหด์ ้านวรรณศิลป์ของวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา พรอ้ มยกเหตุผลประกอบ
๔. วเิ คราะห์คุณคา่ และขอ้ คิดจากวรรณคดี เรอื่ ง กาพย์พระไชยสุริยา เพ่ือประยุกต์ใช้ในชวี ติ จริง
๕. ท่องจำบทรอ้ ยกรองทีม่ คี ุณคา่ ตามความสนใจจาวรรณคดี เรอื่ ง กาพยพ์ ระไชยสรุ ยิ าได้

เน้อื หา

๑. ประวตั ิผแู้ ตง่
๒. ท่ีของกาพย์พระไชยสุริยา
๓. จดุ มุ่งหมายในการแตง่
๔. ลักษณะคำประพนั ธ์
๕. ลกั ษณะของเรอ่ื งกาพย์พระไชยสรุ ิยา
๖. เรอ่ื งย่อกาพย์พระไชยสรุ ยิ า
๗. ขอ้ คิดทีไ่ ด้จากเรื่องกาพยพ์ ระไชยสรุ ยิ า
๘. คุณค่าทไ่ี ด้จากเร่อื งกาพย์พระไชยสุริยา

ชุดการเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา สำหรบั นกั เรียนช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ ๑

๖

แบบทดสอบกอ่ นเรียน
เรอื่ ง กาพย์พระไชยสุรยิ า วชิ าภาษาไทยพน้ื ฐาน
รหัสวิชา ท๒๑๑๐๑ สำหรบั นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๑

คำชี้แจง แบบทดสอบฉบับน้ีมีจำนวน ๑๐ ข้อ คะแนนเต็ม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐ นาที
คำสงั่ เป็นแบบปรนัยชนดิ เลือกตอบ ๔ ตัวเลอื ก
ให้นนักเรยี นเลือกคำตอบทถ่ี กู ทส่ี ุดเพยี งขอ้ เดยี ว โดยทำเครือ่ งหมาย X
ลงในช่องวา่ งให้ตรงกบั ก ข ค หรอื ง ของกระดาคำตอบ

๑. แนวคิด

ชดุ การเรียนร้ดู ว้ ยตนเอง เรือ่ ง กาพยพ์ ระไชยสรุ ิยา สำหรับนกั เรียนช้ันมธั ยมศกึ ษาปีที่ ๑