ของเหลวนอกเซลล์ ไซโทพลาสซึม ล า ลี้ย ส เ ข้า ออก เ ซ ลล์ ก
ทบทวนความรู้ก่อนเรียน ข้อใดต่อไปนี้ถูกต้อง
การล าเลียงสารเข้าออกเซลล์ โดยมีเยื่อหุ้มเซลล์(Cell membrane) ควบคุมหรือคัดเลือกสารที่ผ่านเข้าออก มีการแลกเปลี่ยนสารกับสิ่งแวดล้อมแบบคัดเลือกได้ ดังนั้น เยื่อหุ้มเซลล์จึงมีสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน เซลล์ของสิ่งมีชีวิต Phospholipid bilayer เยื่อหุ้มเซลล์
การล าเลียงสารเข้าออกเซลล์ ➢ การเคลื่อนที่ของสาร โดยผ่านเยื่อหุ้มเซลล์มี 2 วิธีคือ การแพร่ (Diffusion) 1. การเคลื่อนที่แบบไม่ใช้พลังงานจากเซลล์ (Passive transport) 2. การเคลื่อนที่แบบใช้พลังงาน (Active transport) การออสโมซิส (Osmosis) การแพร่ และ การออสโมซิส คืออะไร ???
กิจกรรมที่ 3.3 อนุภาคของสารมีการเคลื่อนที่อย่างไร เวลา เริ่มใส่ 5 นาที 10 นาที ผลการเปลี่ยนแปลง ที่สังเกตได้ วาดภาพ จุดประสงค์………………………………………………………………………………………………………… อุปกรณ์………………………………………………………………………………………………………… ผลการทดลอง
กิจกรรมที่ 3.3 อนุภาคของสารมีการเคลื่อนที่อย่างไร ผลการทดลอง สรุปผลการทดลองได้ว่าอย่างไร?
การแพร่ (Diffusion) การแพร่ (diffusion) หมายถึง การเคลื่อนที่ของอนุภาคของสารบริเวณที่มีความเข้มข้นของสูง ไปสู่บริเวณที่มี ความเข้มข้นต่ ากว่า จนกระทั่งอยู่ใน สภาพสมดุล (dynamic equilibrium) คือ มีการกระจายของอนุภาค ของสารอย่างสม่่าเสมอ ปัจจัยที่มีผลต่อการแพร่ 1. ความเข้มข้นของสาร 2. ขนาดของอนุภาค 3. อุณภูมิ 4. สถานะของอนุภาค 5. ตัวกลาง 6. ความสามารถในการละลายของสาร diffusion
การแพร่ (Diffusion) การแพร่ในชีวิตประจ าวัน การแพร่ในสิ่งมีชีวิต การแพร่ของแก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์ และแก๊สออกซิเจน
การออสโมซิส (Osmosis)
การออสโมซิส (Osmosis) ออสโมซิส (osmosis) หมายถึง การแพร่ของน ่า จากบริเวณที่มีอนุภาคของน้ ามาก(ความเข้มข้นต่ า) ไปยังบริเวณที่มีอนุภาคของน้ าน้อยกว่า(ความเข้มข้นสูง) โดยผ่านเยื่อเลือกผ่าน หรือเยื่อกั นบาง ๆ เช่น เยื่อหุ้มเซลล์ กระเพาะปัสสาวะ เยื่อชั นในของไข่ เป็นต้น (Semipermeable membrane) ปัจจัยที่มีผลต่อการแพร่ 1. ความเข้มข้นของสาร 2. ขนาดของอนุภาค 3. อุณภูมิ 4. สมบัติของเยื่อกั น
ตรวจสอบความเข้าใจ น้ าจะเคลื่อนที่ไปทางใด ???
การออสโมซิส ส าคัญกับเราอย่างไร ??? ▪ เพราะน้ ามีเป็นองค์ประกอบส าคัญของสิ่งมีชิวิต ▪ การออสโมซิสเป็นกระบวกการที่ช่วยรักษา สมดุลของน้ าเมื่อสภาพแวดล้อมมีการเปลี่ยนแปลง ชนิดของสารละลายที่มีผล ต่อการเปลี่ยนแปลงของเซลล์
ประเภทของการออสโมซิส ❖ Isotonic solution สารละลายภายนอกเซลล์มีความเข้มข้น เท่ากับ ของเหลวภายในเซลล์ จึงไม่เกิดการออสโมซิส เซลล์คงสภาพอยู่ได้
ประเภทของการออสโมซิส ❖Hypotonic solution มีน้ ามาก สารละลายภายนอกเซลล์เซลล์มีความเข้มข้น ต่ ากว่า ของเหลว ภายในเซลล์ท่าให้น ่าออสโมซิสเข้าไปในเซลล์ เรียกว่า“Plasmoptysis” ท าให้เกิดแรงดันเต่ง แรงดันนี้ท าให้เซลล์โป่งออกและแตกในที่สุด
ประเภทของการออสโมซิส ❖Hypertonic solution มีน้ าน้อย สารละลายภายนอกเซลล์มีความเข้มข้น สูงกว่า ของเหลว ภายในเซลล์ท่าให้น ่าออสโมซิสออกจากเซลล์ เรียกว่า “Plasmolysis”ท าให้เซลล์เสียน้ าและเหี่ยว
ประเภทของการออสโมซิส Isotonic solution Hypotonic solution Hypertonic solution เซลล์สัตว์ เซลล์พืช H2O H2O H2O H2O เซลล์ปกติ เซลล์เต่งและแตก เซลล์เหี่ยว เซลล์ปกติ เซลล์เต่ง เซลล์เหี่ยว เยื่อหุ้มเซลล์ ผนังเซลล์ H2O H2O H2O H2O
การออสโมซิส (Osmosis) กิจกรรมท้ายบทที่ 2 เพราะเหตุใดน้ าหนักของไข่จึงเปลี่ยนแปลง 10 คะแนน จุดประสงค์……………………………………………………………………………………….......................................................... วัสดุและอุปกรณ์ ………………………………………………………………………………………................................................ วิธีด าเนินกิจกรรม (เขียนเป็นแผนภาพ) สิ่งที่ต้องการศึกษา (ตัวแปรต้น) วิธีท่าการทดลอง วิธีการเก็บข้อมูล และข้อมูลที่เก็บ
การออสโมซิส (Osmosis) 10 คะแนน ต่อ ผลการทดลอง ไข่ในสารละลายชนิดต่าง ๆ ทิ้งไว้ 2 วัน (รูปภาพ) การเปลี่ยนแปลง ที่สังเกตได้ เหตุผล (การออสโมซิส) น้ าส้มสายชู น้ าเชื่อม น้ าเปล่า ตอบค าถามท้ายกิจกรรม ( 4 ข้อ )
ไข่ไก่พิศวงกับการออสโมซิส
การออสโมซิส (Osmosis) การแพร่ในชีวิตประจ าวัน
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 2. เหตุใดเยื่อหุ้มเซลล์จึงมีคุณสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 3. เมื่ออนุภาคของสารที่แพร่ทั้ง 2 บริเวณมี ความเข้มข้นเท่ากัน เรียกว่า ?? ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 4. การแพร่ (Diffusion) และการออสโมซิส (Osmosis) แตกต่างกัน อย่างไร?? ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 5. เมื่อสารละลายภายนอกเซลล์เข้มข้นมากกว่าสารละลาย ภายในเซลล์ น้้าจะออสโมซิสออกจากเซลล์ ท้าให้เซลล์เต่ง ถูก หรือ ผิด ?? ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 7. เยื่อเลือกผ่านเป็นเยื่อบาง ๆ ที่ยอมให้สารที่มีขนาดเล็กผ่าน เข้าและออกได้ เช่น ผนังเซลล์ เปลือกไข่ เยื่อหุ้มนิวเคลียส ถูก หรือ ผิด ?? ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 8. สารละลายภายนอกเซลล์มีความเข้มข้นมากกว่าสารละลาย ภายในเซลล์ คือ สารละลายไอโซโทนิก ถูก หรือ ผิด ?? ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ
1. การแพร่และการออสโมซิสของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ จัดเป็นการเคลื่อนที่ของสารโดยวิธี 9. จงยกตัวอย่างการแพร่ (Diffusion) และการออสโมซิส (Osmosis) ที่พบในชีวิตประจ้าวันของนักเรียน ได้เวลาเก็บแต้ม ตรวจสอบความเข้าใจ