รถไฟไปแพร่ ebook

ที่คุณ"จUnะsเeหe็นจังไหด้แวัดค่แบพนรร่ างรถไฟ"

รถไฟไปแพร่
ปล่อยอารมณ์ให้ลมปะทะหน้า
ชิ ด ช น ก อ สั ม ภิ น น พ ง ศ์

คำถามที่เราโดนถามบ่อยที่สุดน่าจะเป็ น “ชอบนั่งรถไฟสายไหนที่สุด”

เอาจริง ๆ หาคำตอบยากเหมือนกันนะ เพราะเราชอบทุก
สายเลย แต่ละสายมีอะไรไม่เหมือนกัน ถ้าชอบภาพที่ราบก็ต้องสาย
ตะวันออก ถ้าชอบความปศุสัตว์หรือที่ราบสลับเนินก็ต้องสายอีสาน
ถ้าชอบป่ าเขียว ๆ ภูเขาทรงแปลก ๆ อาหารอร่อย ๆ ก็ต้องสายใต้
หรือชอบทิวทัศน์ภูเขาสลับซับซ้อนกับอากาศเย็น ๆ ก็ต้องสายเหนือ

แต่ถ้าหากลดคำถามลงให้เหลือแค่ว่า “ชอบรถไฟที่วิ่งเข้า
จังหวัดไหนมากที่สุด” อันนี้ตอบได้ไม่ยากสำหรับเรา เพราะชื่อของ
‘แพร่’ จะผุดขึ้นมาเป็ นลำดับแรก ชนิดที่เรียกได้ว่าถามปุ๊ บตอบปั๊ บ
เป็ นอับดุลกันเลย

แล้วจังหวัดแพร่กับรถไฟมันมีอะไรดี ?

ถ้าเราบอกว่ามันคือความ
พิเศษที่แสนจะธรรมดาล่ะ ยังจะสนใจ
มันอยู่หรือเปล่า เพราะนับตั้งแต่ที่ทาง
รถไฟสายเหนือเข้าเขตจังหวัดแพร่ที่
เขาพลึง จนออกจากเขตจังหวัดที่ปาง
ป๋ วย มันไม่ได้มีความพิเศษหรือความ
ท้าทายทางวิศวกรรมในการก่อสร้าง
ที่เป็ นตำนานเหมือนกับอุโมงค์ขุนตาน
ไม่มีแม้กระทั่งสะพานข้ามหุบเหวที่
ลำปาง แต่มันเป็ นสิ่งธรรมดาที่ไม่ได้
คาดคิดว่าจะกลายเป็ นความพิเศษ
ด้วยเรื่องราวและสิ่งที่ซ่อนอยู่ในสถาน
ที่นั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็ นอาคารสถานี
อุโมงค์ หรือแม้แต่แค่เนินเขาธรรมดา
เท่านั้น ซึ่งสิ่งที่เรากำลังจะเล่าต่อไปนี้
สร้างแรงดึงดูดมหาศาลให้กับ Railfan
ที่นั่งรถไฟผ่าน ให้ลุกจากที่นั่งมารอ
คอยจะได้เห็นสิ่งเหล่านั้นด้วยตา

พร้อมแล้วก็ขึ้นขบวนรถไฟไปด้วยกันเลย

อุโมงค์เขาพลึง

ที่หยุดรถไฟแม่พวก

ที่หยุดรถแม่พวก เดิมเคยเป็ นสถานี ปั จจุบันลดระดับลงเป็ น
เพียงแค่ที่หยุดรถ ซึ่งไม่ต้องมีนายสถานีประจำการ ถ้าเรียกแบบ
เข้าใจง่ายก็น่าจะเป็ น Unmanned Station ซึ่งยังมีรถไฟจอดรับส่ง
อยู่นั่นแหละ แล้วไปซื้อตั๋วบนรถไฟเอา

ดูแล้วก็เป็ นแค่อดีตสถานีรถไฟธรรมดา ๆ แต่ความไม่ธรรมดา
อยู่ที่อาคารสถานีเป็ นเอกลักษณ์ในแง่ของการวางผังสถานีที่ไม่มี
สถานีไหนในประเทศไทยเหมือนเลย

มีตัวอาคารไม้สองชั้นวางตัวบนชานชาลาคู่กัน และเชื่อมกัน
ด้วยพื้นที่รอการโดยสาร ทำให้มองดูละม้ายคล้ายกับเป็ นสถานี
แฝดสยามที่มีส่วนเชื่อมต่อกันอยู่

ไปแพร่ต้องลงเด่นชัย
เพราะทางรถไฟสายเหนือไม่ได้เข้าตัวเมืองแพร่ เด่นชัยจึงกลาย

เป็ นสถานีประจำจังหวัดแพร่ไปโดยปริยาย ในยุคเดิมพบการสะกด
ชื่อ 2 แบบ คือ เด่นใจ และ เด่นไชย ก่อนที่จะเปลี่ยนการสะกดเป็ น
‘เด่นชัย’ อย่างปั จจุบัน

สถานีรถไฟเด่นชัย

ก่อนเข้าสถานีเด่นชัย ถ้ามาจากกรุงเทพฯ นั้นจะมีโค้งอยู่โค้ง
หนึ่ง ถือได้ว่าแคบและหักศอกพอสมควร ถ้ารถไฟของเราเป็ น
ขบวนยาว จะมองเห็นหัวขบวนหรือท้ายขบวนได้อย่างชัดเจน เมื่อ
พ้นโค้งนั้นไปรถไฟก็จะเทียบชานชาลาอย่างสวยงาม ซึ่งสถานี
เด่นชัยนั้นเป็ นจุดที่ต่อรถเข้าอำเภอสูงเม่น อำเภอเมืองแพร่ หรือ
ไปจังหวัดอื่น ๆ เช่นจังหวัดน่าน

ในอนาคตที่ไม่ไกลจะมีทางรถไฟสายใหม่เกิดขึ้น โดยแยกจาก
ทางรถไฟสายเหนือที่สถานีเด่นชัยนี้นี่แหละ เข้าไปตัวเมืองแพร่
ผ่านอำเภองาว จังหวัดลำปาง ผ่านพะเยา ผ่านเชียงราย และไป
สุดสายที่เชียงของ สถานีเด่นชัยจะไม่ใช่สถานีประจำจังหวัดแพร่
อีกต่อไป แต่เปลี่ยนหน้าที่ไปเป็ น ‘สถานีชุมทาง’ ซึ่งหมายถึงสถานี
ที่อยู่ตรงจุดแยกสายของรถไฟ

สะพานห้วยแม่ต้า

สะพานรถไฟเหล็กสีดำที่ดูธรรมดาและธรรมดามาก มัน
ซ่อนสะพานเดิมที่เหลือเพียงแค่ซากเอาไว้ข้าง ๆ

สะพานนี้ข้ามแม่น้ำยมใกล้กับป้ ายหยุดรถห้วยแม่
ต้า ดูเผิน ๆ คือสะพานรถไฟธรรมดา หากให้พิจารณาด้าน
ข้างทางซ้ายมือ หากหันหน้าไปทางเชียงใหม่ จะมองเห็นสิ่ง
ปลูกสร้างที่เหมือนตอม่อสะพานรถไฟอยู่ข้างสะพานนี้ และมี
ร่องรอยความเสียหายอยู่บนผิวของตอม่อนั้น นั่นคือสะพาน
รถไฟเดิมที่ถูกระเบิดตอนสงครามโลกครั้งที่ 2 จนสะพาน
ขาดและเสียหายมาก การทำให้รถไฟยังคงวิ่งต่อได้จึงต้องแก้
แนวเส้นทางและสร้างสะพานแห่งใหม่ข้าง ๆ กัน และทิ้ง
สะพานเดิมให้เหลือเพียงแค่ตอม่อ

สะพานข้ามแม่น้ำยมถูกทิ้งระเบิดเสียหาย
ภาพ : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ

อุโมงค์ห้วยแม่ลาน

อุโมงค์รถไฟแห่งที่ 2 ของจังหวัดแพร่ และมี
ความสั้นเป็ นอันดับ 2 ของประเทศด้วย ความยาวของมันมี
ไม่กี่ร้อยเมตรเท่านั้น และเป็ นทางโค้งตลอดแนวเส้นทาง ซึ่ง
ก็ดูเหมือนอุโมงค์ทั่ว ๆ ไป แต่ไม่เหมือนตรงที่ปากอุโมงค์ทาง
ด้านทิศเหนือนั้นอยู่ติดกับลาดเชิงเขามาก จนไม่มีพื้นที่พอให้
ก่อผนังเป็ นรูปสี่เหลี่ยมครอบปากอุโมงค์เหมือนที่อื่น ๆ เลย
กลายเป็ นรูปสามเหลี่ยมที่แปลกตาและไม่เหมือนอุโมงค์ไหน
เลยในประเทศนี้

เกร็ดท้ายขบวน

ขบวนที่เหมาะกับการชมวิวรถไฟเมืองแพร่มากที่สุด คงไม่
พ้นด่วน 51 (กรุงเทพฯ-เชียงใหม่) รถเร็ว 102 (เชียงใหม่-
กรุงเทพฯ) และขบวนรถท้องถิ่น 407/408 (นครสวรรค์-
เชียงใหม่-นครสวรรค์)

หากทางรถไฟสายเด่นชัย-เชียงของ สร้างเสร็จ แพร่จะมี
อุโมงค์รถไฟเพิ่มมาอีกที่อำเภอสอง และยาวมาก ๆ ด้วย

สำหรับอุโมงค์เขาพลึงนั้น ไม่แนะนำให้ไปท่องเที่ยว เพราะ
ค่อนข้างเป็ นจุดอับจากภูมิประเทศ และจะฟั งเสียงรถไฟได้
ลำบากด้วย ซึ่งจะทำให้เกิดอันตรายจากรถไฟได้

รถไฟไปแพร่

จัดทำโดย
ชิดชนก อสัมภินนพงษ์

เสนอ
อาจารย์ ดร.อำนวยพร ใหญ่ยิ่ง

E-book เล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา
ทท 320 นิเทศศสาตร์เพื่อการท่องเที่ยว
ภาคการเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2564
มหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ