นาฎศิลป์สร้างสรรค์ชุดระบำกลองพรก นางอันทิรา ธรรมชูโต

ก

คำนำ

เอกสารประกอบการเรียน ชุดนาฏศิลป์สร้างสรรค์ กล่มุ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ สาระนาฏศิลป์
ช้นั ประถมศกึ ษาปีท่ี ๕ โรงเรยี นบา้ นคูหา สำนักงานเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาประถมศึกษาสงขลา เขต 3 ได้
จัดทำขึ้นเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนทำให้การจัดการเรียนรู้ของนักเรียนเกิดประสิทธิภาพ
นักเรียนสามารถศึกษาได้ด้วยตนเอง ซึ่งผู้เรียนมีส่วนร่วมในการคิด การทำ และแก้ปัญหาร่วมกัน
ผสู้ อนจึงจำเปน็ ตอ้ งจัดเตรียมเอกสารตำราข้อมลู ใหแ้ ก่นักเรยี นไว้อย่างเพียงพอ เอกสารประกอบการ
เรยี นชุดนี้ มกี ารใชภ้ าษาท่ีง่าย ภาพประกอบสวยงาม ชัดเจน เหมาะสมกับวัยของนกั เรียน สามารถใช้
ควบคู่ประกอบกิจกรรมการเรียนการสอนได้ ในขณะเดียวกันช่วยใหน้ ักเรียนศึกษาไดว้ ยตนเอง ทำให้
เกดิ ความรู้ ความเขา้ ใจไดอ้ ย่างรวดเร็ว ผจู้ ัดทำได้รวบรวม และสรปุ เนื้อหาสาระจากแหล่งข้อมูลต่างๆ
มาจัดทำเป็นรูปเล่มที่สมบูรณ์ ซึ่งนักเรียนสามารถนำไปศึกษาทั้งในห้องเรียน และนอกห้องเรียนได้
เอกสารประกอบการเรียน ชุดนาฏศลิ ป์สร้างสรรค์ ประกอบดว้ ยเน้ือหา จำนวน 4 เล่ม ดงั น้ีคือ

เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง นาฏยศัพท์เบอ้ื งตน้
เลม่ ท่ี 2 เรื่อง ภาษาทา่ ทางนาฏศิลปไ์ ทย
เล่มที่ 3 เร่ือง รำวงมาตรฐาน เพลงดอกไมข้ องชาติ
เลม่ ท่ี 4 เรื่อง นาฏศิลปส์ รา้ งสรรค์ ชุดระบำกลองพรก

เอกสารประกอบการเรียน ชุดนาฏศิลป์สร้างสรรค์ เล่มนี้เป็นเล่มที่ 4 เรื่อง นาฏศิลป์
สร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรก มรี ายละเอียดครบถว้ นประกอบไปด้วย แบบทดสอบก่อน – หลังเรียน
ใบความรู้ ใบกิจกรรม นักเรียนสามารถนำไปใช้ในการพัฒนากิจรรมการเรียนรู้ได้เป็นอย่างดี
ขอขอบคุณผู้เชี่ยวชาญ ผู้ทรงคุณวุฒิ ที่ได้ช่วยเหลืออำนวยความสะดวก แนะนำและตรวจสอบ
เครื่องมือในการหาประสิทธภิ าพของนวัตกรรม ดงั รายนามต่อไปน้ี

1. นายประทปี เนาวรัตน์ ผอู้ ำนวยการโรงเรยี นบา้ นคูหา อำเภอสะบ้ายอ้ ย สำนักงานเขต
พ้ืนทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาสงขลา เขต ๓

๒. ดร.พรเทพ บุญจันทร์เพ็ชร์ ครูวิทยฐานะ ชำนาญการพิเศษ วิทยาลัยนาฏศิลป์พัทลุง
สถาบนั บัณฑิตพฒั น์ศิลป์ ผเู้ ชี่ยวชาญดา้ นนาฏศิลป์ไทย

๓. นางรสจิราพร สิงหนราพัฒน์ ครูวิทยฐานะ ชำนาญการพเิ ศษ โรงเรียนสะบ้าย้อย อำเภอ
สะบา้ ย้อย สำนกั งานเขตพ้ืนที่การศกึ ษาประถมศึกษาสงขลา เขต ๓ ผูเ้ ช่ยี วชาญด้านนาฏศิลป์ไทย

๔. นางสาววัศราภรณ์ ผอมแก้ว ครูวทิ ยฐานะ ชำนาญการพเิ ศษ โรงเรยี นบา้ นนา อำเภอจะนะ
สำนักงานเขตพืน้ ทกี่ ารศึกษาประถมศกึ ษาสงขลา เขต ๓ ผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศลิ ป์ไทย

อนั ทิรา ธรรมชูโต
ผู้จดั ทำ

สารบญั ข

เร่ือง หน้า

คำนำ ก
สารบัญ ข
คำแนะนำการใช้เอกสารประกอบการเรยี น (สำหรบั ครู) ง
คำแนะนำการใช้เอกสารประกอบการเรยี น (สำหรับนกั เรยี น) จ
มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชว้ี ัด 1
จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1
สาระการเรยี นรู้ 2
ผงั ความคดิ 3
แบบทดสอบก่อนเรยี น 4
กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรยี น 6
นาฏศิลปส์ รา้ งสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรก 7
ประวตั คิ วามเป็นมาระบำกลองพรก 7
รปู แบบและลกั ษณะการแสดงระบำกลองพรก 7
8
เครื่องดนตรี และเพลงที่ใช้ประกอบการแสดงระบำกลองพรก 8
การแตง่ กายประกอบการแสดงระบำกลองพรก 10
อปุ กรณ์ท่ีใชป้ ระกอบการแสดงระบำกลองพรก 10
โอกาสทีใ่ ช้ในการแสดง 11
ท่ารำประกอบการแสดงระบำกลองพรก 129
กิจกรรมที่ 1 130
กิจกรรมที่ 2 131
กิจกรรมที่ 3

สารบัญ ค

เรอื่ ง หนา้

แบบทดสอบหลังเรยี น 132
กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลงั เรยี น 134
บรรณานุกรม 135
ภาคผนวก 136
แนวเฉลยกจิ กรรมที่ 1 137
แนวเฉลยกจิ กรรมที่ 2 138
แนวเฉลยกจิ กรรมท่ี 3 140
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น 141
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 142
แบบบนั ทึกคะแนนก่อนเรยี น-หลังเรียน 143
แบบสรปุ คะแนนการวดั และประเมนิ ผลกจิ กรรม 145
ประวตั ผิ จู้ ดั ทำ 147

ง

คำแนะนำการใช้เอกสารประกอบการเรียน

สำหรบั ครู

เพื่อให้การศึกษาเอกสารประกอบการเรียน เอกสารประกอบการเรียน
ชุดนาฏศลิ ป์สรา้ งสรรค์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระนาฏศิลป์ ชั้นประถมศึกษา
ปีที่ ๕ เล่มที่ 4 เรื่องนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรก บรรลุตาม
จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนสามารถศึกษาได้ด้วยตนเอง ให้นักเรียนอ่าน
คำแนะนำ และปฏิบตั กิ ิจกรรมแตล่ ะขั้นตอนตามลำดับ นักเรียนควรปฏบิ ตั ดิ ังน้ี

1. อธิบายเอกสารประกอบการเรยี นใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจ
2. แจ้งสาระการเรียนรู้ จุดประสงค์การเรียนรู้และวิธีดำเนินการในการใช้
เอกสารประกอบการเรียน ชดุ นาฏศิลป์สร้างสรรค์ กลุ่มสาระการเรียนรศู้ ิลปะ สาระ
นาฏศิลป์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ เล่มที่ 4 เรื่องนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชุดระบำ
กลองพรก ใหน้ ักเรียนทราบและเขา้ ใจก่อนทำกจิ กรรม
3. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียนแล้ว
บนั ทกึ คะแนน
4. ใหน้ กั เรียนศึกษาเอกสารประกอบการเรยี น ชดุ นาฏศิลปส์ รา้ งสรรค์ กลุ่ม
สาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระนาฏศิลป์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ เล่มที่ 4 เรื่อง
นาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรก ครูทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาให้คำแนะนำ
ช่วยเหลือนักเรียนเมอ่ื เกดิ ปัญหา
5. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน ตรวจแบบทดสอบหลังเรียนแล้ว
บันทึกคะแนน
6. ครูควรเน้นให้นักเรียนมีคุณธรรม ความซื่อสัตย์กับตนเอง ไม่ควรดูแบบ
เฉลยกอ่ นตอบคำถาม

จ

คำแนะนำการใชเ้ อกสารประกอบการเรยี น

สำหรับนกั เรยี น

เอกสารประกอบการเรียน ชุดนาฏศิลป์สร้างสรรค์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ

สาระนาฏศิลป์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ เล่มที่ 4 เรื่องนาฏศิลป์สร้างสรรค์

ชุดระบำกลองพรก ให้นักเรียนอ่านคำแนะนำ และปฏิบัติกิจกรรมแต่ละขั้นตอน

ตามลำดบั นักเรียนควรปฏิบัตดิ งั น้ี

๑. เรื่อง ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับนาฏศิลป์ไทยบรรลุตามจุดประสงค์การเรียนรู้
นักเรียนสามารถศึกษาได้ด้วยตนเอง ให้นักเรียนอ่านคำแนะนำ และปฏิบัติ
กิจกรรมแตล่ ะขั้นตอนตามลำดบั นกั เรยี นควรปฏบิ ตั ดิ งั น้ี

๒. ศกึ ษาจุดประสงค์การเรียนรู้ เพ่อื ทราบว่าเมอ่ื ปฏิบตั ิทุกข้ันตอนแล้ว นักเรียน
สามารถรอู้ ะไรบ้าง

๓. ทำแบบทดสอบก่อนเรียนแล้วตรวจคำตอบที่เฉลยไว้ เพื่อทราบว่านักเรียนมี
ความรพู้ น้ื ฐานในเรื่องท่ีกำลงั ศกึ ษาอย่มู ากน้อยเพียงใด

๔. ศึกษาเนื้อหา และทำแบบฝึกกิจกรรมตามที่กำหนดไว้ เพื่อเป็นการทบทวน
ความรู้ ความเข้าใจ การคดิ วเิ คราะห์ และสังเคราะหเ์ นอื้ หามากยิ่งข้นึ

๕. ทำแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อวัดความรู้ ความเข้าใจ การคิดวิเคราะห์ และ
สังเคราะห์เนอ้ื หาอกี ครงั้ หน่ึง

๖. นักเรยี นตอ้ งไม่ดูเฉลยกอ่ น เนน้ คุณธรรม ความซือ่ สัตยข์ องนักเรยี น

๑

มาตรฐานการเรยี นรู้/ตวั ชวี้ ดั

มาตรฐานการเรยี นรู้
ศ ๓.๑ เข้าใจ และแสดงออกทางนาฏศลิ ปอ์ ยา่ งสร้างสรรค์ วเิ คราะห์ วพิ ากษ์

วิจารณค์ ณุ คา่ นาฏศิลป์ ถ่ายทอดความรสู้ กึ ความคิดอยา่ งอสิ ระ ชื่นชม และประยกุ ต์ใช้
ในชีวิตประจำวนั
ตวั ช้วี ดั

ศ ๓.๑ ป.๕/๓ แสดงนาฏศลิ ป์ โดยเน้นการใชภ้ าษาท่า และนาฏยศพั ท์ในการ
สอ่ื ความหมายและแสดงออก

จุดประสงค์การเรยี นรู้

๑. บอกประวตั คิ วามเปน็ มา รปู แบบ และลกั ษณะการแสดง นาฏศิลปส์ ร้างสรรค์
ชุดระบำกลองพรกได้

๒. บอกชอ่ื เครอ่ื งดนตรี ท่ีใชบ้ รรเลงประกอบ และบอกรูปแบการแต่งกาย
นาฏศลิ ปส์ รา้ งสรรค์ ชุดระบำกลองพรกได้

๓. ปฏิบตั ทิ ่ารำนาฏศลิ ปส์ ร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรกได้ถกู ตอ้ ง และสวยงาม
๔. ช่ืนชม เหน็ คณุ คา่ และประโยชนข์ องการแสดงนาฏศลิ ปส์ รา้ งสรรค์ชุดระบำ
กลองพรก ทเี่ ป็นมรดก และภมู ิปัญญาท้องถนิ่

๒

สาระการเรียนรู้

1. ประวัติความเป็นมานาฏศลิ ปส์ รา้ งสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรก
2. รูปแบบและลกั ษณะการแสดงนาฏศิลปส์ รา้ งสรรค์ ชุดระบำกลองพรก
3. เครื่องดนตรี และเพลงทใ่ี ช้ประกอบการแสดงนาฏศลิ ป์สร้างสรรค์ ชุดระบำ

กลองพรก
4. การแตง่ กายประกอบการแสดงนาฏศิลป์สรา้ งสรรค์ ชุดระบำกลองพรก
5. อุปกรณ์ทีใ่ ชป้ ระกอบการแสดงนาฏศิลปส์ ร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรก
6. โอกาสทใี่ ชแ้ สดงนาฏศิลปส์ ร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรก
7. ท่ารำประกอบการแสดงนาฏศิลปส์ รา้ งสรรค์ ชุดระบำกลองพรก

๓

ผงั ความคดิ

1. ประวตั ิความเปน็ มา

๗. ทา่ รำประกอบ การแสดง ๒. รูปแบบ และลกั ษณะ
การแสดง นาฏศลิ ป์ การแสดง
สรา้ งสรรค์
6.โอกาสที่ใชแ้ สดง ชดุ ระบำ ๓. เครอ่ื งดนตรีท่ีใชบ้ รรเลง
กลองพรก ประกอบการแสดง

๕. อุปกรณท์ ใี่ ช้ ๔. การแตง่ กายประกอบ
ประกอบการแสดง การแสดง

๑.ประวตั ิความเปน็ มา

๔

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

เรอื่ ง นาฏศิลปส์ รา้ งสรรค์ ชุดระบำกลองพรก
กลมุ่ สาระการเรียนรู้ศลิ ปะ สาระนาฏศิลป์ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๕
โรงเรยี นบา้ นคหู า สำนักงานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษาประถมศกึ ษาสงขลา เขต ๓

คำชแ้ี จง ให้นกั เรียนกาเครื่องหมาย × ทบั ตัวอกั ษรข้อที่ถูกทสี่ ุด

๑. การประดิษฐ์ท่ารำนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชุดระบำกลองพรก ได้แนวความคิดมาจากการแข่งขัน
ชนดิ ใด

ก. การแขง่ ขนั ตกี ลองพรก
ข. การแขง่ ขนั ตีกลองตุ๊ก
ค. การแข่งขนั ตีตะโพน
ง. การแข่งขันตกี ลองยาว
๒. กลองพรก ทำจากกะลามะพร้าวม หุ้มดว้ ยวสั ดชุ นิดใด
ก. หนังควาย
ข. หนงั ววั
ค. หนังเทียม
ง. พลาสตกิ ใส
๓. กลองพรกมีเสยี งได้ ๒ เสยี ง คือเสยี งลกั ษณะใด
ก. เสียงสูง – เสียงต่ำ
ข. เสียงแหลม – เสยี งต่ำ
ค. เสยี งเบา – เสียงตำ่
ง. เสียงทุม้ – เสยี งแหลม
๔. เพราะเหตใุ ดจึงมีการแขง่ ขันตกี ลองพรกข้ึนในชว่ งออกพรรษา
ก. เพราะการแขง่ ขันตะโพนไม่เปน็ ท่ีนิยม
ข. เพราะกลองพรกมีขนาดเลก็ สะดวกในการแข่งขนั
ค. เพราะหาวสั ดุมาประดิษฐไ์ ดง้ ่ายกว่าตะโพน
ง. เพราะตอ้ งการใหเ้ ด็ก และเยาวชนได้รว่ มกจิ กรรม

๕

๕. การแสดงนาฏศลิ ป์สร้างสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรก ใชอ้ ุปกรณอ์ ะไรประกอบการแสดง
ก. ลูกมาลากสั
ข. ตะโพน
ค. กลองพรก
ง. กลองยาว

๖. การแสดงนาฏศลิ ปส์ ร้าสรรค์ ชุดระบำกลองพรก เป็นการแสดงประเภทใด
ก. การแสดงมาตรฐาน
ข. นาฏศิลป์สร้างสรรค์
ค. นาฏศิลปพ์ นื้ เมอื ง
ง. นาฏศลิ ป์รว่ มสมยั

๗. ขอ้ ใดคอื เคร่ืองดนตรปี ระกอบการแสดงนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรกทง้ั หมด
ก. ป่ี กลองยาว ระนาดเอก
ข. ป่ี ซอ กลองต๊กุ
ค. กลองตุ๊ก ป่ี ทับ
ง. รำมะนา ปี่ ระนาดเอก

๘. การแต่งกายประกอบการแสดงนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรกข้อใดถกู ต้อง
ก. แตง่ แบบชาวบา้ น
ข. แตง่ แบบพืน้ บ้านประยุกต์
ค. แตง่ แบบร่วมสมัย
ง. แตง่ แบบพระ-นาง ยนื เครอ่ื ง

๙. ข้อใดคือเครื่องประดับศรี ษะของฝ่ายชายประกอบการแสดงนาฏศิลปส์ ร้างสรรค์ ชดุ ระบำกลอง
พรก

ก. มงคล
ข. ดอกไมไ้ หว
ค. ดอกไม้
ง. ไมม่ ีเครอื่ งประดับ
๑๐. การฝึกปฏิบตั ทิ ่ารำ ประกอบการแสดงนาฏศิลปส์ ร้างสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรกมปี ระโยชน์
อยา่ งไร
ก. ได้ออกกำลังกาย

ข. มีความสนุกสนานมากขึน้

ค. ไดร้ ับคำชน่ื ชมจากเพ่ือน

ง. มีส่วนรว่ มในการอนรุ กั ษ์วฒั นธรรมภูมปิ ญั ญาของชาวใต้

๖

กระดาษคำตอบ
แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

ชื่อ_________________สกุล______________ชนั้ ____เลขที่_____

ข้อ ก ข ค ง
๑.
๒.
๓.
๔.
๕.
๖.
๗.
๘.
๙.
๑๐.

๗

ระบำกลองพรก

ประวัตคิ วามเป็นมา

“ระบำกลองพรก”เป็นนาฏศิลป์สร้างสรรค์ ที่นางอันทิรา ธรรมชูโต ตำแหน่งครู วิทยฐานะ
ชำนาญการ โรงเรียนบ้านคูหา อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา ได้ประดิฐ์ท่ารำขึ้นโดยใช้
แนวความคิดมาจากการแข่งขันตีกลอพรกของชาวจังหวัดพัทลุง โดยที่มาของการแข่งขันตีกลองพรก
คือ “กลองพรก” เป็นกลองที่ทำจากกะลามะพร้าว หุ้มด้วยหนังวัว เสียงจะมี ๒ เสียง คือ เสียงทุ้ม
และเสียงแหลม ในสมัยก่อนประชาชนในพื้นที่จังหวัดพัทลุง หลังจากออก พรรษาก็จะนำโพนมาตี
พร้อมทำการแข่งขันเพื่อสร้างความสนุกสนาน เมื่อถึงเวลาทำการแข่งขันจะทำการ แข่งขันเฉพาะ
ผู้ใหญ่เท่านั้น และต่อมาได้เห็นความสำคัญของเด็กจึงคิดหาวิธีให้เด็ก และเยาวชนได้ทำกิจกรรม
ร่วมกัน จงึ ไดม้ ีการคิดคน้ ประดษิ ฐ์ “กลองพรก” ขึ้นมาโดยภมู ปิ ญั ญาชาวบ้าน และเริ่มทำการแข่งขัน
กลองพรกจนแพร่หลายในเวลาต่อมา เพื่อเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น วัฒนธรรมของภาคใต้
จึงได้นำรูปแบบการแข่งขันตีกลองพรกมาจัดเป็นชุดการแสดงขึ้น เพื่อให้เห็นถึงเอกลักษณ์วิถีความ
เป็นอยู่ชาวใต้ และเพื่อเป็นการแสดงที่จะนำมาจัดทำหลักสูตร กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ สาระ
นาฏศิลป์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ ๕ โรงเรียนบา้ นคหู า

รปู แบบและลกั ษณะการแสดง

เป็นการรำหมู่ ชายหญิงแบ่งผู้แสดงออกเป็นคู่ ชาย และหญิง ชาย ๔ หญิง ๔ แสดงท่าทาง
การเกย้ี วพาราสขี องชายหญิง ทีพ่ ากนั ไปแข่งขันตกี ลองพรก ของชาวใต้ ในชว่ งออกพรรษา

การรำแบ่งเปน็ ๔ ชว่ งดังน้ี
ช่วงที่ ๑ ผแู้ สดงชายและหญิง แสดงท่าออกเป็นคู่ ชาย ๔ หญงิ ๔

ช่วงท่ี ๒ ผแู้ สดงชายและหญงิ เกี้ยวพาราสกี ัน และผู้ชายทำการแข่งขันตกี ลองพรก

ชว่ งที่ ๓ ผูแ้ สดงชายและหญงิ เกย้ี วพาราสกี ัน ผชู้ ายทำท่าทางแสดงตกี ลองพรกโชว์

ชว่ งท่ี ๔ ผ้แู สดงชายและหญงิ เขา้ เวที

๘

เคร่อื งดนตรี และเพลงที่ใชป้ ระกอบการแสดง

เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง ระบำกลองพรก คือ เครื่องดนตรีภาคใต้
ประกอบดว้ ย ป่ี ทับ กลองตุ๊ก โหม่ง ฉิ่ง และแตระ

ระบำกลองพรก ใช้เพลงพื้นเมืองภาคใต้ปประกอบการแสดง คือเพลงโนรา ซ่ึงมี
จงั หวะสนุกสนาน เรา้ ใจ บ่งบอกถงึ เอกลกั ษณเ์ ฉพาะตวั ของชาวใต้

การแตง่ กาย

การแตง่ กายประกอบการแสดง “ระบำกลองพรก” แตง่ กายแบบนาฏศลิ ป์พื้นบา้ นประยุกต์
และได้ปรบั ปรุงให้สวยงามดังน้ี

ชาย ประกอบดว้ ย
๑. ผู้ชายสวมเส้ือแขนกุด คอสามเหลีย่ ม
๒. นุ่งกางเกงมัดเอว ขาสั้น
๓. ผา้ ผกู เอว
๔. เครื่องประดบั เขม็ ขัด หวั เข็มขดั สร้อยคอ มงคง

๙

การแต่งกาย (ต่อ)

หญงิ ประกอบดว้ ย
๑. ผู้หญิงสวมเสอื้ คอตั้ง แขนกระบอกยาว กระดุมหน้าผ่า
๒. นุ่งผ้าโจรงกระเบน
๓. ผ้าสไบพาดไหลซ่ ้าย
๔. เคร่ืองประดบั เข็มขดั หวั เขม็ ขดั สร้อยคอ ต่างหู กำไลขข้อมอื ผมรวบไว้
ทา้ ยทอยทดั ดอกไม้และดอกไมไ้ หวดา้ นซ้าย

๑๐

อุปกรณท์ ่ีใช้ประกอบการแสดง

“กลองพรก”เปน็ กลองที่ประดิษฐ์ข้ึนโดยภมู ปิ ัญญาชาวบ้าน เป็นกลองท่ีทำจากกะลามะพรา้ ว
หุม้ ด้วยหนังวัว เสียงจะมี ๒ เสยี ง คือ เสยี งทุ้ม และเสยี งแหลม และมีไม้ตี ๒ ด้าม

โอกาสทีใ่ ชแ้ สดง

เผยแพรศ่ ิลปวัฒนธรรมของโรงเรียนบ้านคูหา เพ่อื ปลกู ผงั สง่ เสริมใหผ้ ู้เรยี นเห็นคุณค่า รักและ
หวงของแหน ภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ ทีเ่ ปน็ มรดกทางวฒั นธรรมของชาวใต้

๑๑

การฝกึ ปฏบิ ตั ิทา่ รำนาฏศลิ ป์สร้างสรรค์ ชดุ ระบำกลองพรก

รปู แบบลกั ษณะแถว

ทา่ ท่ี ๑

ผแู้ สดงหญิง
เท้าขวา : ยกเทา้ ดา้ นหน้าระดับคร่ึงน่อง
เทา้ ซ้าย : วางเตม็ เท้าปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : ต้งั วงดา้ นหน้าบรเิ วณฐานไหล่ซา้ ย
มือซ้าย : หงายมือวงด้านขา้ งแขนตงึ ระดบั ไหล่
ศีรษะ : เอยี งทางขวา
ทศิ : หนั หน้าเข้าหาผแู้ สดงชาย
อธิบายทา่ รำ : เทา้ ขวายกเทา้ ดา้ นหน้าระดบั ครึ่งน่อง เทา้ ซ้ายวางเตม็ เทา้ ปกติ กดสะเอวทางขวา

มอื ขวาตงั้ วงด้านหนา้ บริเวณฐานไหล่ซา้ ย มอื ซา้ ยหงายมือวงดา้ นขา้ งแขนตึงระดับไหล่ท้ายจังหวะปฏิบตั ิดงึ แขน
เข้าตามจังหวะ ๑ ครง้ั เอียงทางขวา โดยทศิ หันหนา้ เขา้ หาผู้แสดงชาย ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๑๒

ผูแ้ สดงชาย
เท้าขวา : วางเต็มเทา้ ปกติ
เทา้ ซ้าย : ก้าวขา้ งวางเต็มเท้า
ลำตวั : กดสะเอวทางซ้าย
มอื : มอื ท้งั สองปฏบิ ตั ิทา่ มือทา้ วสะเอวลกั ษณะทา้ วดว้ ยหลงั มือ โดยมือขวาถือไมต้ ีกลองพรก มือซา้ ยถือ
กลองพรก
ศีรษะ : เอียงทางซ้าย
ทศิ : หนั หนา้ เขา้ หาผู้แสดงหญิง
อธบิ ายทา่ รำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติเท้าซา้ ยกา้ วขา้ งวางเตม็ เทา้ กดสะเอวทางซา้ ยพร้อมยดื ตวั ข้นึ ตาม

จงั หวะ ๑ ครั้ง มือทั้งสองปฏิบตั ทิ า่ มือท้าวสะเอวลักษณะท้าวด้วยหลังมือ โดยมอื ขวาถอื ไมต้ ีกลองพรก มือซา้ ยถือ
กลองพรก เอียงทางซ้าย โดยทศิ หนั หนา้ เขา้ หาผู้แสดงหญิง ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ

๑๓

รปู แบบลกั ษณะแถว

ทา่ ที่ ๒

ผู้แสดงหญิง
เท้าขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เทา้ ซ้าย : วางหลังเปดิ ส้นเทา้ ลักษณะไขว้
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : หงายมือวงด้านข้างแขนตงึ ระดบั ไหล่
มอื ซ้าย : ตงั้ วงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้าย
ศีรษะ : เอียงทางซ้าย
ทศิ : หนั ทางซา้ ยของเวทลี ักษณะเฉียง ๔๕ องศา
อธิบายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เทา้ ซา้ ยวางหลงั เปิดสน้ เท้าลักษณะไขว้ กดสะเอวทางขวา

มือขวาหงายมอื วงด้านข้างแขนตึงระดบั ไหล่ มอื ซ้ายต้ังวงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้ายเอียงทางซ้าย โดยทิศหนั
ทางซา้ ยของเวทลี ักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๑๔

ผแู้ สดงชาย

เทา้ ขวา : วางหลงั เปิดสน้ เท้าลักษณะไขว้
เท้าซ้าย : วางเตม็ เทา้ ปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางซ้าย
มอื ขวา : ปฏบิ ตั ิท่ามือตกี ลองพรกดา้ นหน้าระดบั สะเอว
มอื ซ้าย : ถือกลองพรกด้านหน้างอแขนระดบั สะเอว
ศีรษะ : เอยี งทางซา้ ย
ทศิ : หันทางซ้ายของเวทลี ักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางหลังเปดิ ส้นเทา้ ลักษณะไขว้ เท้าซ้ายวางเต็มเทา้ ปกติ กดสะเอวทางซา้ ย
มือขวาปฏิบัติท่ามือตีกลองพรกด้านหน้าระดับสะเอว มือซ้ายถือกลองพรกด้านหน้างอแขนระดับสะเอว เอียง
ทางซ้าย โดยทศิ หันทางซ้ายของเวทีลักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ

๑๕

รปู แบบลกั ษณะแถว

ท่าท่ี ๓

ผ้แู สดงหญิง
เท้าขวา : วางหลงั เปดิ สน้ เท้าลกั ษณะไขว้
เท้าซา้ ย : วางเต็มเทา้ ปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มือขวา : ตง้ั วงลักษณะต่อศอกแขนซา้ ย
มือซา้ ย : หงายมือวงดา้ นข้างแขนตงึ ระดบั ไหล่
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หนั ทางซา้ ยของเวทีลกั ษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางหลังเปิดสน้ เท้าลกั ษณะไขว้ เทา้ ซ้ายวางเต็มเท้าปกติ กดสะเอวทางซา้ ย

มอื ขวาตั้งวงลักษณะต่อศอกแขนซา้ ย มือซา้ ยหงายมือวงดา้ นข้างแขนตึงระดับไหล่ เอียงทางขวา โดยทิศหนั
ทางซ้ายของเวทลี ักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ

๑๖

ผแู้ สดงชาย

เทา้ ขวา : วางเต็มเทา้ ปกติ
เทา้ ซา้ ย : วางหลงั เปดิ สน้ เท้าลักษณะไขว้
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มอื ขวา : ปฏิบัติทา่ มือตีกลองพรกด้านหน้าแง่ศรี ษะ
มอื ซ้าย : ถือกลองพรกด้านหน้างอแขนแงศ่ ีรษะ
ศรี ษะ : เอียงทางซา้ ย
ทศิ : หันทางซา้ ยของเวทีลักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธบิ ายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เท้าซ้ายวางหลังเปิดส้นเทา้ ลักษณะไขว้ กดสะเอวทางซา้ ย
มอื ขวาปฏบิ ัติท่ามือตีกลองพรกด้านหนา้ แง่ศรี ษะ มือซ้ายถือกลองพรกด้านหน้างอแขนแงศ่ รี ษะ เอยี งทางซา้ ย
โดยทศิ หันทางซา้ ยของเวทีลักษณะเฉียง ๔๕ องศา ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๑๗

รูปแบบลักษณะแถว

ท่าท่ี ๔

ผูแ้ สดงหญิง
เทา้ ขวา : วางเต็มเทา้ ปกติ
เทา้ ซา้ ย : ยกเท้าหนา้ ระดับครง่ึ นอ่ ง
ลำตวั : กดสะเอวทางซา้ ย
มอื ขวา : หงายมือวงดา้ นขา้ งแขนตึงระดับไหล่
มอื ซา้ ย : ต้งั วงด้านหนา้ บริเวณฐานไหลข่ วา
ศรี ษะ : เอียงทางซ้าย
ทศิ : หันทิศหน้าทางขวาของเวทีลักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธิบายทา่ รำ : เทา้ ขวาวางเต็มเท้าปกติ เทา้ ซา้ ยยกเทา้ หน้าระดบั ครงึ่ น่อง กดสะเอวทางซา้ ย

มือขวาหงายมือวงด้านข้างแขนตึงระดบั ไหล่ มอื ซา้ ยตง้ั วงด้านหนา้ บริเวณฐานไหล่ขวา ท้ายจังหวะปฏบิ ัติดึงแขน
เข้าตามจงั หวะ ๑ ครง้ั เอียงทางซา้ ย ทิศหันทิศหนา้ ทางขวาของเวทีลักษณะเฉียง ๔๕ องศา ดังภาพอธบิ าย
ประกอบ

๑๘

ผู้แสดงชาย

เทา้ ขวา : ก้าวข้างวางเต็มเท้า
เท้าซ้าย : วางเต็มเทา้ ปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มอื : มอื ทงั้ สองปฏิบตั ิท่ามือท้าวสะเอวลกั ษณะท้าวด้วยหลังมอื โดยมือขวาถือไม้ตีกลองพรก มอื ซา้ ยถือ

กลองพรก
ศรี ษะ : เอยี งทางขวา
ทิศ : หันทศิ หลงั ของเวทีเฉียงทางซา้ ยของเวทีลักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธิบายทา่ รำ : เท้าขวาก้าวข้างวางเต็มเท้า เท้าซ้ายวางเต็มเท้าปกติ กดสะเอวทางขวา
มอื ทัง้ สองปฏิบัติท่ามือทา้ วสะเอวลักษณะท้าวด้วยหลังมือ โดยมอื ขวาถอื ไมต้ ีกลองพรก มือซ้ายถือกลองพรกเอียง
ทางขวา โดยทศิ หันทิศหลงั ของเวทีเฉยี งทางซ้ายของเวทลี ักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา ดังภาพอธบิ ายประกอบ
(หมายเหตุ) ผแู้ สดงปฏิบตั ิทา่ รำทา่ ที่ ๒ ถึงท่าท่ี ๔ เท่ากบั ปฏิบัติ ๑ ชดุ

๑๙

รูปแบบลกั ษณะแถว

ทา่ ที่ ๕

ผู้แสดงหญิง
เท้าขวา : วางหลงั เปิดส้นเท้าลกั ษณะไขว้
เทา้ ซา้ ย : วางเต็มเทา้ ปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางซ้าย
มอื ขวา : ต้ังวงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้าย
มือซา้ ย : หงายมือวงด้านข้างแขนตึงระดับไหล่
ศรี ษะ : เอียงทางขวา
ทิศ : หันทางซา้ ยของเวทลี ักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธิบายทา่ รำ : เท้าขวาวางหลังเปดิ ส้นเท้าลกั ษณะไขว้ เทา้ ซ้ายวางเต็มเท้าปกติ กดสะเอวทางซา้ ย

มือขวาต้ังวงลักษณะต่อศอกแขนซ้าย มือซ้ายหงายมือวงด้านข้างแขนตึงระดับไหล่ เอียงทางขวา โดยทิศหนั
ทางซา้ ยของเวทีลักษณะเฉียง ๔๕ องศา ดังภาพอธิบายประกอบ

๒๐

ผแู้ สดงชาย
เทา้ ขวา : วางเต็มเทา้ ปกติ
เทา้ ซา้ ย : วางหลงั เปดิ สน้ เท้าลักษณะไขว้
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มอื ขวา : ปฏิบัติทา่ มือตีกลองพรกด้านหน้าแง่ศรี ษะ
มอื ซ้าย : ถือกลองพรกด้านหน้างอแขนแงศ่ ีรษะ
ศรี ษะ : เอียงทางซา้ ย
ทศิ : หันทางซา้ ยของเวทีลักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธบิ ายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เท้าซ้ายวางหลังเปิดส้นเทา้ ลักษณะไขว้ กดสะเอวทางซา้ ย

มอื ขวาปฏบิ ัติท่ามือตีกลองพรกด้านหนา้ แง่ศรี ษะ มือซ้ายถือกลองพรกด้านหน้างอแขนแงศ่ รี ษะ เอยี งทางซา้ ย
โดยทศิ หันทางซา้ ยของเวทีลักษณะเฉียง ๔๕ องศา ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๒๑

รปู แบบลกั ษณะแถว

ท่าท่ี ๖

ผู้แสดงหญิง
เท้าขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เท้าซา้ ย : วางหลังเปดิ ส้นเทา้ ลักษณะไขว้
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : หงายมือวงด้านข้างแขนตงึ ระดบั ไหล่
มอื ซา้ ย : ตงั้ วงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้าย
ศีรษะ : เอียงทางซ้าย
ทศิ : หนั ทางซา้ ยของเวทลี ักษณะเฉียง ๔๕ องศา
อธิบายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เทา้ ซา้ ยวางหลงั เปิดสน้ เท้าลักษณะไขว้ กดสะเอวทางขวา

มือขวาหงายมอื วงด้านข้างแขนตึงระดบั ไหล่ มอื ซ้ายต้ังวงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้ายเอยี งทางซา้ ย โดยทิศหนั
ทางซ้ายของเวทลี ักษณะเฉยี ง ๔๕ องศา ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๒๒

ผูแ้ สดงชาย
เทา้ ขวา : วางหลังเปิดส้นเท้าลกั ษณะไขว้
เท้าซา้ ย : วางเตม็ เทา้ ปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซ้าย
มอื ขวา : ปฏิบตั ิทา่ มือตกี ลองพรกดา้ นหนา้ ระดับสะเอว
มอื ซา้ ย : ถือกลองพรกด้านหน้างอแขนระดับสะเอว
ศรี ษะ : เอยี งทางซา้ ย
ทศิ : หนั ทางซา้ ยของเวทีลกั ษณะเฉยี ง ๔๕ องศา
อธิบายทา่ รำ : เท้าขวาวางหลังเปดิ สน้ เท้าลักษณะไขว้ เทา้ ซา้ ยวางเต็มเทา้ ปกติ กดสะเอวทางซา้ ย

มือขวาปฏิบตั ิท่ามือตีกลองพรกดา้ นหน้าระดับสะเอว มือซา้ ยถอื กลองพรกดา้ นหน้างอแขนระดบั สะเอว
เอยี งทางซ้าย โดยทศิ หันทางซา้ ยของเวทลี กั ษณะเฉียง ๔๕ องศา ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๒๓

รปู แบบลกั ษณะแถว

ทา่ ท่ี ๗

ผู้แสดงหญิง
เทา้ ขวา : ยกเทา้ ดา้ นหนา้ ระดับครึ่งนอ่ ง
เทา้ ซ้าย : วางเต็มเท้าปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มอื ขวา : ตง้ั วงด้านหนา้ บริเวณฐานไหล่ซา้ ย
มอื ซา้ ย : หงายมือวงด้านขา้ งแขนตงึ ระดับไหล่
ศรี ษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หันหน้าเขา้ หาผูแ้ สดงชาย
อธบิ ายทา่ รำ : เทา้ ขวายกเท้าด้านหนา้ ระดับครง่ึ น่อง เท้าซ้ายวางเตม็ เท้าปกติ กดสะเอวทางขวา

มอื ขวาตง้ั วงด้านหนา้ บรเิ วณฐานไหล่ซ้าย มือซา้ ยหงายมือวงดา้ นขา้ งแขนตงึ ระดับไหล่ท้ายจังหวะปฏบิ ัติดงึ แขน
เขา้ ตามจังหวะ ๑ คร้งั เอียงทางขวา โดยทศิ หนั หน้าเข้าหาผู้แสดงชาย ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ

๒๔

ผู้แสดงชาย

เท้าขวา : วางเตม็ เท้าปกติ
เทา้ ซา้ ย : ก้าวขา้ งวางเต็มเทา้
ลำตวั : กดสะเอวทางซา้ ย
มือ : มือท้ังสองปฏบิ ตั ิทา่ มือท้าวสะเอวลกั ษณะท้าวด้วยหลงั มือ โดยมอื ขวาถอื ไม้ตีกลองพรก มือซา้ ยถือ

กลองพรก
ศีรษะ : เอียงทางซา้ ย
ทิศ : หันหน้าเข้าหาผแู้ สดงหญงิ
อธบิ ายทา่ รำ : เทา้ ขวาวางเต็มเท้าปกตเิ ท้าซ้ายก้าวข้างวางเต็มเท้า กดสะเอวทางซา้ ยพร้อมยดื ตวั ขึ้นตาม
จงั หวะ ๑ ครัง้ มอื ทั้งสองปฏิบตั ทิ า่ มือท้าวสะเอวลกั ษณะท้าวดว้ ยหลังมือ โดยมอื ขวาถอื ไม้ตกี ลองพรก มือซ้ายถือ
กลองพรก เอียงทางซา้ ย โดยทิศหนั หนา้ เขา้ หาผู้แสดงหญงิ ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ
(หมายเหต)ุ ผแู้ สดงปฏิบัติทา่ รำท่าที่ ๕ ถงึ ทา่ ท่ี ๗ เท่ากบั ๑ ชุด โดยปฏิบัติท่าที่ ๒ ถึงทา่ ที่ ๔ และท่าที่ ๕ ถึงท่าที่
๗ สลับกนั อีก ๒ ชุด

๒๕

รปู แบบลกั ษณะแถว

ท่าท่ี ๘

ผ้แู สดงหญิง
เทา้ ขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เทา้ ซา้ ย : วางหลงั เปิดส้นเทา้ ลักษณะไขว้
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มือขวา : หงายมือวงดา้ นขา้ งแขนตึงระดบั ไหล่
มือซา้ ย : ต้ังวงลกั ษณะตอ่ ศอกแขนซา้ ย
ศีรษะ : เอยี งทางซ้าย
ทิศ : หน้าตรง
อธบิ ายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเท้าปกติ เทา้ ซ้ายวางหลังเปิดสน้ เทา้ ลักษณะไขว้ กดสะเอวทางซา้ ย

มือขวาหงายมือวงด้านขา้ งแขนตงึ ระดบั ไหล่ มือซา้ ยต้งั วงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้ายเอียงทางซ้าย โดยทิศหน้าตรง
ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๒๖

ผแู้ สดงชาย
เท้าขวา : เหยียดเทา้ ด้านหนา้ ขาตงึ วางสน้ เทา้ เปิดปลายเท้าข้นึ
เทา้ ซา้ ย : วางเตม็ เทา้ ปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางซ้าย
มือขวา : ปฏิบัตทิ า่ มือตกี ลองพรกด้านหนา้ ระดับสะเอว
มือซ้าย : ถอื กลองพรกดา้ นหนา้ งอแขนระดับสะเอว
ศรี ษะ : เอียงทางซา้ ย
ทศิ : หน้าตรง
อธิบายท่ารำ : เท้าขวาเหยยี ดเท้าด้านหนา้ ขาตึงวางส้นเทา้ เปิดปลายเทา้ ข้ึน เท้าซ้ายวางเตม็ เทา้ ปกติ

กดสะเอวทางซ้าย มือขวาปฏิบตั ิทา่ มือตีกลองพรกด้านหน้าระดับสะเอว มือซ้ายถือกลองพรกดา้ นหนา้ งอแขน
ระดับสะเอว เอยี งทางซา้ ย โดยทิศหนา้ ตรง ดังภาพอธิบายประกอบ

๒๗

รูปแบบลักษณะแถว

ท่าท่ี ๙

ผแู้ สดงหญิง
เท้าขวา : วางหลงั เปิดสน้ เทา้ ลักษณะไขว้
เท้าซ้าย : วางเต็มเทา้ ปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : ตงั้ วงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้าย
มือซา้ ย : หงายมือวงดา้ นข้างแขนตงึ ระดับไหล่
ศีรษะ : เอยี งทางขวา
ทศิ : หน้าตรง
อธบิ ายท่ารำ : เท้าขวาวางหลังเปดิ ส้นเท้าลักษณะไขว้ เทา้ ซา้ ยวางเต็มเท้าปกติ กดสะเอวทางขวา

มือขวาตั้งวงลักษณะต่อศอกแขนซ้าย มือซ้ายหงายมือวงด้านข้างแขนตึงระดับไหล่ เอียงทางขวา โดยหันทิศหน้า
ตรง ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๒๘

ผแู้ สดงชาย
เท้าขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เทา้ ซา้ ย : เหยียดเทา้ ดา้ นหน้าขาตงึ วางส้นเท้าเปิดปลายเทา้ ข้นึ
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มอื ขวา : ปฏิบตั ิท่ามือตีกลองพรกดา้ นหนา้ ระดบั สะเอว
มอื ซา้ ย : ถือกลองพรกด้านหนา้ งอแขนระดบั สะเอว
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หนา้ ตรง
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เท้าซ้ายเหยยี ดเทา้ ดา้ นหนา้ ขาตงึ วางสน้ เท้าเปดิ ปลายเทา้ ขนึ้

กดสะเอวทางขวา มือขวาปฏิบัติท่ามือตีกลองพรกด้านหน้าระดับสะเอว มือซ้ายถือกลองพรกด้านหน้างอแขน
ระดับสะเอว เอียงทางขวา โดยทศิ หนา้ ตรง ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๒๙

รปู แบบลกั ษณะแถว

ท่าที่ ๑๐

ผ้แู สดงหญิง
เท้าขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เท้าซา้ ย : ยกหนา้ ระดับครึ่งน่อง
ลำตัว : กดสะเอวทางซ้าย
มอื ขวา : หงายมือวงดา้ นข้างแขนตงึ ระดบั ไหล่
มือซา้ ย : ตัง้ วงดา้ นหนา้ บรเิ วณฐานไหลข่ วา
ศรี ษะ : เอยี งทางซ้าย
ทิศ : หันทางขวาของเวที
อธบิ ายทา่ รำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เทา้ ซ้ายยกหนา้ ระดับคร่งึ นอ่ ง กดสะเอวทางซา้ ย

มอื ขวาหงายมือวงด้านขา้ งแขนตงึ ระดบั ไหล่ มือซา้ ยตงั้ วงด้านหน้าบรเิ วณฐานไหลข่ วา เอยี งทางซ้าย
โดยทศิ หันทางขวาของเวที ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๓๐

ผู้แสดงชาย

เทา้ ขวา : ยกเท้าด้านหน้ากันขาออก
เทา้ ซา้ ย : วางเต็มเทา้ ปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มอื ขวา : ปฏบิ ตั ิท่ามือตีกลองพรกดา้ นหนา้ ระดับสะเอว
มอื ซ้าย : ถือกลองพรกด้านหนา้ งอแขนระดับสะเอว
ศีรษะ : เอียงทางซา้ ย
ทศิ : หน้าตรง
อธิบายทา่ รำ : เท้าขวายกเท้าดา้ นหนา้ กนั ขาออก เทา้ ซ้ายวางเต็มเท้าปกติ เป็นลักษณะท่าตอ่ เน่ืองโดย
ปฏิบตั ิ ย่ำเทา้ สลบั กันและต่อเนอ่ื งด้วยยกเท้าพร้อมกระโดดลอยตวั ๑ คร้ัง กดสะเอวทางซา้ ย มือขวาปฏบิ ตั ิทา่ มือ
ตกี ลองพรกดา้ นหน้าระดับสะเอว มือซา้ ยถอื กลองพรกดา้ นหนา้ งอแขนระดับสะเอว เอยี งทางซา้ ย โดยทศิ หน้าตรง
ดังภาพอธิบายประกอบ
(หมายเหตุ) ผู้แสดงปฏิบัติท่ารำท่าท่ี ๘ ถงึ ท่าท่ี ๑๐ เทา่ กับ ๑ ชุด

๓๑

รูปแบบลักษณะแถว

ท่าที่ ๑๑

ผ้แู สดงหญิง
เทา้ ขวา : วางหลงั เปิดสน้ เทา้ ลักษณะไขว้
เท้าซา้ ย : วางเต็มเทา้ ปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : ต้ังวงลกั ษณะต่อศอกแขนซ้าย
มอื ซ้าย : หงายมือวงดา้ นข้างแขนตงึ ระดับไหล่
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทิศ : หน้าตรง
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางหลังเปดิ ส้นเท้าลักษณะไขว้ เทา้ ซา้ ยวางเต็มเท้าปกติ กดสะเอวทางขวา

มือขวาตั้งวงลักษณะต่อศอกแขนซ้าย มือซ้ายหงายมือวงด้านข้างแขนตึงระดับไหล่ เอียงทางขวา โดยหันทิศหน้า
ตรง ดังภาพอธิบายประกอบ

๓๒

ผแู้ สดงชาย

เท้าขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เทา้ ซา้ ย : เหยียดเทา้ ดา้ นหน้าขาตงึ วางส้นเท้าเปิดปลายเทา้ ข้นึ
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มอื ขวา : ปฏิบตั ิท่ามือตีกลองพรกด้านหนา้ ระดบั สะเอว
มอื ซา้ ย : ถือกลองพรกด้านหนา้ งอแขนระดับสะเอว
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หนา้ ตรง
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เท้าซ้ายเหยียดเทา้ ดา้ นหนา้ ขาตงึ วางสน้ เท้าเปดิ ปลายเทา้ ขนึ้
กดสะเอวทางขวา มือขวาปฏิบัติท่ามือตีกลองพรกด้านหน้าระดับสะเอว มือซ้ายถือกลองพรกด้านหน้างอแขน
ระดับสะเอว เอียงทางขวา โดยทศิ หนา้ ตรง ดังภาพอธิบายประกอบ

๓๓

รปู แบบลกั ษณะแถว

ทา่ ท่ี ๑๒

ผ้แู สดงหญิง
เทา้ ขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เทา้ ซา้ ย : วางหลงั เปิดส้นเทา้ ลักษณะไขว้
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มือขวา : หงายมือวงดา้ นขา้ งแขนตึงระดบั ไหล่
มือซ้าย : ต้งั วงลกั ษณะตอ่ ศอกแขนซา้ ย
ศีรษะ : เอยี งทางซ้าย
ทศิ : หน้าตรง
อธิบายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเท้าปกติ เทา้ ซ้ายวางหลังเปิดสน้ เทา้ ลกั ษณะไขว้ กดสะเอวทางซ้าย

มือขวาหงายมอื วงด้านขา้ งแขนตงึ ระดบั ไหล่ มือซา้ ยต้งั วงลักษณะต่อศอกแขนซ้ายเอียงทางซ้าย โดยทิศหน้าตรง
ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ

๓๔

ผแู้ สดงชาย

เท้าขวา : เหยียดเทา้ ด้านหนา้ ขาตงึ วางสน้ เทา้ เปิดปลายเท้าข้นึ
เทา้ ซา้ ย : วางเตม็ เทา้ ปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางซ้าย
มือขวา : ปฏิบัตทิ า่ มือตกี ลองพรกด้านหนา้ ระดับสะเอว
มือซ้าย : ถอื กลองพรกดา้ นหนา้ งอแขนระดับสะเอว
ศรี ษะ : เอียงทางซา้ ย
ทศิ : หน้าตรง
อธิบายท่ารำ : เท้าขวาเหยยี ดเท้าด้านหนา้ ขาตึงวางส้นเทา้ เปิดปลายเทา้ ข้ึน เท้าซ้ายวางเตม็ เทา้ ปกติ
กดสะเอวทางซ้าย มือขวาปฏิบตั ิทา่ มือตีกลองพรกด้านหน้าระดับสะเอว มือซ้ายถือกลองพรกดา้ นหนา้ งอแขน
ระดับสะเอว เอยี งทางซา้ ย โดยทิศหนา้ ตรง ดังภาพอธิบายประกอบ

๓๕

รปู แบบลกั ษณะแถว

ทา่ ที่ ๑๓

ผู้แสดงหญิง
เทา้ ขวา : ยกหนา้ ระดบั คร่ึงน่อง
เท้าซา้ ย : วางเตม็ เทา้ ปกติ
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มอื ขวา : ตั้งวงด้านหน้าบริเวณฐานไหล่ซา้ ย
มือซา้ ย : หงายมือวงด้านขา้ งแขนตงึ ระดบั ไหล่
ศรี ษะ : เอยี งทางขวา
ทิศ : หันทางซ้ายของเวที
อธิบายท่ารำ : เท้าขวายกหน้าระดับครงึ่ น่อง เท้าซ้ายวางเต็มเท้าปกติ กดสะเอวทางขวา

มือขวาตงั้ วงด้านหนา้ บรเิ วณฐานไหล่ซา้ ย มือซ้ายหงายมือวงด้านข้างแขนตึงระดับไหล่ เอียงทางขวา
โดยทศิ หันทางซา้ ยของเวที ดังภาพอธิบายประกอบ

๓๖

ผูแ้ สดงชาย

เทา้ ขวา : วางเต็มเทา้ ปกติ
เท้าซา้ ย : ยกเทา้ ดา้ นหน้ากันขาออก
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : ปฏิบัตทิ ่ามือตีกลองพรกดา้ นหนา้ ระดับสะเอว
มอื ซา้ ย : ถอื กลองพรกดา้ นหน้างอแขนระดับสะเอว
ศรี ษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หนา้ ตรง
อธิบายทา่ รำ : เทา้ ขวาวางเต็มเท้าปกติ เทา้ ซ้ายยกเท้าด้านหนา้ กันขาออก
กดสะเอวทางขวา มือขวาปฏิบัติท่ามือตีกลองพรกด้านหน้าระดับสะเอว มือถือกลองพรกด้านหน้างอแขนระดับ
สะเอว เอียงทางขวาโดยทศิ หนา้ ตรง ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ
(หมายเหตุ) ผู้แสดงปฏิบตั ิทา่ รำท่าท่ี ๑๑ ถงึ ทา่ ท่ี ๑๓ เทา่ กับ ๑ ชุด โดยปฏิบัตทิ า่ รำท่าท่ี ๘ ถึง ๑๐ และ ท่ารำทา่
ที่ ๑๑ ถึงท่าท่ี ๑๓ อีกอย่างละ ๑ ชุด

๓๗

รปู แบบลักษณะแถว

ท่าที่ ๑๔

ผแู้ สดงหญิง
เทา้ ขวา : แตะปลายเท้าด้านหน้างอเข่า
เทา้ ซ้าย : วางเตม็ เท้าปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มือขวา : จบี ปรกข้างงอแขนระดบั แง่ศีรษะ
มือซา้ ย : ตง้ั วงกลางงอแขนระดับไหล่
ศีรษะ : เอียงทางซ้าย
ทิศ : หันทิศหลงั เข้าหาเวที
อธบิ ายทา่ รำ : เทา้ ขวาแตะปลายเทา้ ด้านหนา้ งอเข่า เท้าซ้ายวางเตม็ เท้าปกติ กดสะเอวทางซา้ ย

มือขวาจีบปรกขา้ งงอแขนระดับแง่ศรี ษะ มอื ซา้ ยตง้ั วงกลางงอแขนระดบั ไหล่ เอียงทางซ้าย โดยทิศหนั ทศิ หลงั เขา้
หาเวที ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๓๘

ผแู้ สดงชาย
เท้าขวา : แตะปลายเท้าลกั ษณะยกสน้ เทา้ ขา้ งเท้าซ้ายกนั ขาออกเลก็ น้อย
เท้าซ้าย : วางเตม็ เท้าปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซ้าย
มอื ขวา : ปฏบิ ตั ิทา่ มือตกี ลองพรกดา้ นข้างทางซา้ ยระดับแง่ศีรษะ
มือซา้ ย : ถือกลองพรกดา้ นขา้ งงอแขนระดบั แง่ศีรษะ
ศีรษะ : เอยี งทางซ้าย
ทศิ : หนา้ ตรง
อธบิ ายท่ารำ : เท้าขวาแตะปลายเทา้ ลกั ษณะยกส้นเท้าข้างเทา้ ซา้ ยกันขาออกเล็กน้อย เทา้ ซา้ ยวาง

เตม็ เท้าปกติกดสะเอวทางซา้ ย มือขวาปฏบิ ตั ิทา่ มือตีกลองพรกด้านขา้ งทางซ้ายระดบั แง่ศรี ษะ มือซา้ ยถอื กลอง
พรกดา้ นข้างงอแขนระดบั แง่ศรี ษะ เอียงทางซา้ ย ทิศหนา้ ตรง ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๓๙

รูปแบบลักษณะแถว

ท่าที่ ๑๕

ผู้แสดงหญิง
เทา้ ขวา : วางหลงั เปดิ สน้ เทา้ หลงั ลักษณะไขว้
เท้าซา้ ย : วางเตม็ เท้าปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซ้าย
มือขวา : ตั้งวงบนลกั ษณะวงเขาควายมโนราห์สูงระดับแงศ่ ีรษะ
มอื ซา้ ย : จีบหงายด้านข้างงอแขนระดับไหล่
ศีรษะ : เอยี งทางซา้ ย
ทศิ : หน้าตรง
อธิบายท่ารำ : เทา้ ขวาวางหลังเปดิ สน้ เทา้ หลงั ลักษณะไขว้ เทา้ ซา้ ยวางเตม็ เท้าปกติ กดสะเอวทางซา้ ย

มือขวาตั้งวงบนลักษณะวงเขาควายมโนราห์สูงระดับแง่ศีรษะ มือซ้ายจีบหงายด้านข้างงอแขนระดับไหล่ เอียง
ทางซา้ ย ทศิ หนา้ ตรง ดงั ภาพอธิบายประกอบ

๔๐

ผแู้ สดงชาย
เท้าขวา : วางเต็มเทา้ ปกติ
เท้าซา้ ย : แตะปลายเทา้ ลักษณะยกส้นเท้าข้างเท้าซ้ายกนั ขาออกเล็กน้อย
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : ปฏบิ ัตทิ า่ มือตีกลองพรกด้านขา้ งทางซา้ ยระดบั สะเอว
มอื ซา้ ย : ถอื กลองพรกด้านข้างงอแขนระดับสะเอว
ศรี ษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หน้าตรง
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เทา้ ซา้ ยแตะปลายเท้าลักษณะยกสน้ เทา้ ข้างเท้าซา้ ยกันขา

ออกเลก็ น้อย กดสะเอวทางขวา มอื ขวาปฏิบัตทิ ่ามอื ตีกลองพรกดา้ นข้างทางซ้ายระดับสะเอว มือซา้ ยถือกลองพรก
ดา้ นขา้ งงอแขนระดับสะเอว เอียงทางขวา ทิศหน้าตรง ดังภาพอธบิ ายประกอบ

๔๑

รปู แบบลักษณะแถว

ท่าที่ ๑๖

ผู้แสดงหญิง
เท้าขวา : วางเตม็ เท้าปกติ
เทา้ ซา้ ย : แตะปลายเทา้ ด้านหนา้ งอเขา่
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มอื ขวา : ตั้งวงกลางงอแขนระดบั ไหล่
มอื ซา้ ย : จบี ปรกข้างงอแขนระดับแง่ศีรษะ
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทศิ : หันทิศหลังเข้าหาเวที
อธบิ ายทา่ รำ : เท้าขวาวางเต็มเท้าปกติ เทา้ ซ้ายแตะปลายเท้าดา้ นหน้างอเข่า กดสะเอวทางขวา

มอื ขวาตัง้ วงกลางงอแขนระดับไหล่ มือซา้ ยจบี ปรกขา้ งงอแขนระดับแงศ่ ีรษะ เอยี งทางขวา โดยทศิ หนั ทิศหลงั เขา้
หาเวที ดังภาพอธิบายประกอบ

๔๒

ผแู้ สดงชาย

เท้าขวา : วางเตม็ เทา้ ปกติ
เทา้ ซ้าย : แตะปลายเทา้ ลักษณะยกส้นเทา้ ข้างเทา้ ซา้ ยกนั ขาออกเลก็ น้อย
ลำตัว : กดสะเอวทางขวา
มอื ขวา : ปฏบิ ัติท่ามือตกี ลองพรกด้านข้างทางขวาระดับแง่ศีรษะ
มอื ซ้าย : ถอื กลองพรกด้านขา้ งงอแขนระดบั แงศ่ ีรษะ
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทิศ : หนา้ ตรง
อธบิ ายทา่ รำ : เทา้ ขวาวางเต็มเทา้ ปกติ เท้าซ้ายแตะปลายเทา้ ลักษณะยกสน้ เทา้ ข้างเท้าซา้ ยกนั ขา
ออกเลก็ น้อย กดสะเอวทางขวา มอื ขวาปฏบิ ตั ทิ า่ มือตีกลองพรกดา้ นข้างทางขวาระดบั แง่ศีรษะ มือซ้ายถือกลอง
พรกด้านข้างงอแขนระดบั แง่ศรี ษะ โดยปฏบิ ัตติ สี ลับกบั ทา่ ท่ี ๑๕ ลกั ษณะตามจงั หวะ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ เอยี งทางขวา
ทิศหนา้ ตรง ดังภาพอธิบายประกอบ

๔๓

รูปแบบลักษณะแถว

ท่าท่ี ๑๗

ผแู้ สดงหญิง
เทา้ ขวา : วางเต็มเท้าปกติ
เท้าซา้ ย : วางหลังเปิดสน้ เทา้ หลงั ลกั ษณะไขว้
ลำตวั : กดสะเอวทางขวา
มือขวา : จบี หงายดา้ นขา้ งงอแขนระดับไหล่
มอื ซา้ ย : ตั้งวงบนลักษณะวงเขาควายมโนราหส์ ูงระดับแงศ่ ีรษะ
ศีรษะ : เอียงทางขวา
ทิศ : หน้าตรง
อธิบายท่ารำ : เทา้ ขวาวางเต็มเท้าปกติ เทา้ ซา้ ยวางหลังเปิดส้นเท้าหลงั ลักษณะไขว้ กดสะเอวทางขวา

มือขวาจีบหงายด้านข้างงอแขนระดับไหล่ มือซ้ายตั้งวงบนลักษณะวงเขาควายมโนราห์สูงระดับแง่ศีรษะ เอียง
ทางขวา ทิศหน้าตรง ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ

๔๔

ผู้แสดงชาย

เท้าขวา : แตะปลายเท้าลักษณะยกส้นเทา้ ข้างเท้าซ้ายกนั ขาออกเลก็ น้อย
เท้าซ้าย : วางเตม็ เทา้ ปกติ
ลำตัว : กดสะเอวทางซา้ ย
มอื ขวา : ปฏิบัตทิ ่ามือตกี ลองพรกด้านขา้ งทางขวาระดบั สะเอว
มือซ้าย : ถือกลองพรกด้านขา้ งงอแขนระดับสะเอว
ศรี ษะ : เอียงทางซ้าย
ทิศ : หนา้ ตรง
อธิบายทา่ รำ : เท้าขวาแตะปลายเทา้ ลักษณะยกส้นเท้าข้างเท้าซา้ ยกันขาออกเล็กน้อย เทา้ ซ้ายวาง
เตม็ เทา้ ปกติ กดสะเอวทางซา้ ย มอื ขวาปฏบิ ัติทา่ มือตีกลองพรกดา้ นขา้ งทางขวาระดับสะเอว มือซ้ายถือกลองพรก
ด้านขา้ งงอแขนระดับสะเอว เอยี งทางซา้ ย ทศิ หน้าตรง ดงั ภาพอธบิ ายประกอบ
(หมายเหตุ) ผ้แู สดงปฏบิ ัติทา่ รำท่าท่ี ๑๔ ถึงทา่ ที่ ๑๗ สลับกัน โดยปฏบิ ตั ทิ ัง้ หมด ๑๐ คร้ัง