กิจกรรม องค์ประกอบของสารละลาย 1
รายวิชา วทิ ยาศาสตร์พ้นื ฐาน 3 รหสั วชิ า ว21103 ภาคเรียนที่ 1 ช้นั มัธยมศกึ ษาปีที่ 2
วนั ............เดือน..................................พ.ศ...................
ชอื่ สมาชกิ กลุม่ กลุ่มท.่ี ...............................................ชั้น.....................
1. ชอ่ื – สกลุ ................................................................................................ เลขท่ี ....................
2. ชื่อ – สกุล ................................................................................................ เลขที่ ....................
3. ชื่อ – สกุล ................................................................................................ เลขท่ี ....................
4. ชอ่ื – สกลุ ................................................................................................ เลขที่ ....................
5. ช่อื – สกุล ................................................................................................ เลขที่ ....................
จุดประสงคข์ องกจิ กรรม
1. สังเกต วเิ คราะห์ ขอ้ มลู ของสารละลาย
2.วเิ คราะหข์ ้อมูลและอธบิ ายเกณฑ์ทใี่ ช้ในการระบุตวั ทาละลาย เปน็ ตวั ทาละลาย และตัว
ละลายในสารละลาย
อปุ กรณแ์ ละสารเคมี
สารเคมี 1. น้า 2. น้าเช่ือม 3. นา้ เกลือ 4. น้าโซดา
5. น้าอดั ลมทไี่ ม่เจอสี 6. นา้ ส้มสายชู
อุปกรณ์ 1. จานหลมุ โลหะ 2. ตะเกียงแอลกอฮอล์พร้อมที่กนั้ ลม
3. คีมคบี โลหะ 4. หลอดหยดสาร
ขน้ั ตอนการทาการทดลอง
1. สังเกตลักษณะและระบุองคป์ ระกอบของ น้า นา้ เกลือ นา้ เชอ่ื ม น้าโซดา น้าอัดลมที่ไม่เจือสี
นา้ สม้ สายชู แลว้ บันทึกผลลงในตารางผลการทดลอง
2. นาของเหลวท้งั 5 ชนดิ ชนิดละ 1 cm3 (20 หยด) ใส่ลงในหลมุ โลหะ ชนดิ ละหลุม
3. นาจากหลมุ ไปตงั้ บนตะเกียงแอลกอฮอล์
4. ใหค้ วามร้อนจนของเหลวระเหยแหง้ ไปหมด สงั เกตและบันทกึ ผลการเปลย่ี นแปลง
ตารางบันทึกผลการทดลอง
สาร องค์ประกอบ ลกั ษณะของเหลวท่สี ังเกตได้ ลกั ษณะทส่ี งั เกตได้เม่อื ใหค้ วาม
กอ่ นให้ความร้อนจนแห้ง รอ้ นจนแหง้
นา้
นา้ เกลือ
นา้ เชื่อม
น้าโซดา
น้าอัดลม
น้าส้มสายชู
กจิ กรรม องค์ประกอบของสารละลาย 2
รายวชิ า วทิ ยาศาสตร์พน้ื ฐาน 3 รหสั วชิ า ว21103 ภาคเรียนที่ 1 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 2
อภปิ รายผลการสังเกต/กจิ กรรม
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
สรปุ ผลการสังเกต/กจิ กรรม
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
คาถามทา้ ยการทดลอง
1. ส่ิงท่ีเหลืออยบู่ นจานหลมุ โลหะแตล่ ะหลุมเหมือนหรือตา่ งกนั อย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. มีสารอยู่ในหลุมทกุ หลมุ หรือไม่ เพราะเหตใุ ด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. มีวิธีการตรวจสอบองค์ประกอบของสารเหลา่ น้ี เรียกว่าอะไร
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. ในกรณีทน่ี าสารตวั อยา่ งมาระเหยแหง้ บนจานหลมุ โลหะแลว้ พบวา่ ไม่เหลือสารใดๆ จะสรปุ ว่าสาร
ตวั อย่างมอี งค์ประกอบเพียงชนิดเดยี วได้หรือไม่ เพราะเหตุใด
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ชื่อ – สกลุ ................................................................................................ เลขท่ี .................... 3
ใบงาน องคป์ ระกอบของสารละลาย
รายวชิ า วิทยาศาสตรพ์ ืน้ ฐาน 3 รหสั วชิ า ว21103 ภาคเรยี นท่ี 1 ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2
สารละลายของแขง็ หมายถงึ สารละลายทมี่ ตี ัวทาละลายมสี ถานะเปน็ ของแขง็ เชน่ ทองเหลอื ง
นาก โลหะบัดกรี สมั ฤทธิ์ เป็นต้น
สารละลายของเหลว หมายถึง สารละลายทีม่ ีตวั ทาละลายมสี ถานะเปน็ ของเหลว เชน่ นา้ เชอื่ ม
น้าหวาน น้าเกลอื นา้ ปลา น้าส้มสายชู น้าอัดลม เปน็ ตน้
สารละลายแก๊ส หมายถึง สารละลายทม่ี ีตัวทาละลายมสี ถานะเปน็ แกส๊ เช่น อากาศ แก๊สหงุ ต้ม
ลูกเหม็นในอากาศ ไอนา้ ในอากาศ เป็นตน้
ตัวละลายแต่ละชนดิ จะใช้ตัวทาละลายท่แี ตกต่างกนั ท้งั นขี้ ้นึ อยู่กบั ความสัมพนั ธร์ ะหว่างตัวทา
ละลายและตวั ถกู ละลาย ซงึ่ สารท้งั 2 ชนิดน้ันจะตอ้ งรวมเปน็ เนือ้ เดยี วกนั และไม่ทาปฏิกริ ิยาเคมีต่อ
กนั ตวั อย่างเชน่
- เกลอื นา้ ตาลทราย สีผสมอาหาร จุนสี สารสม้ กรดเกลือ กรดกามะถัน ใช้น้าเปน็ ตัวทาละลาย
- โฟม ยางพารา พลาสตกิ ใช้นา้ มนั เบนซนิ เป็นตวั ทาละลาย
- สนี า้ มัน โฟม พลาสตกิ แลคเกอร์ ใช้ทนิ เนอรเ์ ป็นตวั ทาละลาย
- สีน้ามันใชน้ ้ามันสนเป็นตัวทาละลาย
การพจิ ารณาตัวทาละลาย (solvent) และตัวละลาย (solute)
1. สารทม่ี สี ถานะเดยี วกนั เมอื่ นาสารทีม่ ีสถานะเดียวกันมาผสมกันเกิดเป็นสารละลาย สารทีม่ ี
ปรมิ าณมากกวา่ จดั เปน็ ตวั ทาละลาย
2. สารทีม่ สี ถานะต่างกนั เมื่อนาสารท่ีมีสถานะตา่ งกันมาผสมกันเกดิ เปน็ สารละลาย สารท่มี ี
สถานะเดียวกับสารละลายจัดเป็นตวั ทาละลาย
องค์ประกอบของสารละลาย
สารละลาย สถานะ องคป์ ระกอบ ตวั ทาละลาย ตัวละลาย
1. สารละลายกรดเกลอื
2. ทองเหลอื ง
3. เหรยี ญบาท
4. เหลก็ กล้า
5. นาก
6. แอลกอฮอล์เชด็ แผล
7. ฟิวส์
8. แก๊สหุงต้ม
9. อากาศ
10. เงนิ อะมลั กัม
11. น้าโซดา