06.ผลการเรียนรู้ โลกและดาราศาสตร์ ม.ปลาย

หลกั สูตรปรับปรุง ๒๕๖๐
กลุ่มสาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์
สาระการเรียนรู้เพมิ่ เตมิ โลก ดาราศาสตร์และอวกาศ เลม่ ๑

ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๔

สาระโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ
สาระที่ ๑ เขา้ ใจกระบวนการเปลีย่ นแปลงภายในโลก ธรณีพบิ ัติภยั และผลต่อสงิ่ มีชีวิตและ ส่ิงแวดล้อม

การศกึ ษาลาดบั ชนั้ หิน ทรพั ยากรธรณี แผนท่ี และการนาไปใชป้ ระโยชน์
ผลการเรยี นรู้
๑. อธิบายการแบ่งชนั้ และสมบตั ิของโครงสรา้ งโลก พร้อมยกตัวอยา่ งข้อมลู ท่สี นบั สนุน
๒. อธบิ ายหลกั ฐานทางธรณีวทิ ยาทีส่ นับสนุนการเคล่อื นท่ขี องแผ่นธรณี
๓. ระบุสาเหตุและอธิบายรปู แบบแนวรอยต่อของแผ่นธรณที ส่ี ัมพันธก์ บั การเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี พร้อมยกตัวอย่าง

หลกั ฐานทางธรณีวิทยาที่พบ
๔. วิเคราะห์หลักฐานทางธรณวี ทิ ยาทพี่ บในปัจจุบนั และอธบิ ายลาดับเหตุการณ์ทางธรณวี ิทยาในอดตี
๕. อธิบายสาเหตกุ ระบวนการเกดิ ภูเขาไฟระเบิดและปจั จยั ทที่ าใหค้ วามรุนแรงของการปะทุและรปู รา่ งของภูเขาไฟ

แตกตา่ งกนั รวมทั้งสบื คน้ ข้อมลู พน้ื ท่ีเสีย่ งภัย ออกแบบและนาเสนอ แนวทางการเฝา้ ระวงั และการปฏบิ ัติตนใหป้ ลอดภัย
๖. อธบิ ายสาเหตุ กระบวนการเกดิ ขนาดและความรุนแรง และผลจากแผน่ ดินไหว รวมทั้งสืบคน้ ข้อมลู พื้นที่เสย่ี งภัย

ออกแบบและนาเสนอแนวทางการเฝา้ ระวงั และการปฏิบัติตนให้ปลอดภยั
๗. อธบิ ายสาเหตุ กระบวนการเกิด และผลจากสนึ ามิ รวมทงั้ สืบค้นข้อมูลพ้ืนที่เส่ียงภัย ออกแบบและนาเสนอ

แนวทางการเฝ้าระวังและการปฏบิ ตั ติ นใหป้ ลอดภัย
๘. ตรวจสอบและระบุชนิดแร่ รวมทงั้ วเิ คราะห์สมบัตแิ ละนาเสนอการใชป้ ระโยชน์จากทรัพยากรแร่ทีเ่ หมาะสม
๙. ตรวจสอบ จาแนกประเภท และระบุชอ่ื หิน รวมท้งั วเิ คราะหส์ มบัติและนาเสนอการใชป้ ระโยชน์ของทรัพยากรหนิ

ท่ีเหมาะสม
๑๐. อธบิ ายกระบวนการเกิด และการสารวจแหล่งปโิ ตรเลียมและถ่านหนิ โดยใชข้ ้อมลู ทางธรณวี ิทยา
๑๑. อธบิ ายสมบัติของผลติ ภัณฑท์ ี่ได้จากปโิ ตรเลียมและถา่ นหนิ พรอ้ มนาเสนอการใช้ประโยชนอ์ ย่างเหมาะสม
๑๒. อ่านและแปลความหมายจากแผนทภี่ ูมปิ ระเทศและแผนทธี่ รณีวิทยาของพืน้ ทีท่ ี่กาหนด พรอ้ มท้ังอธิบายและ

ยกตัวอยา่ งการนาไปใชป้ ระโยชน์

หลักสตู รปรับปรงุ ๒๕๖๐
กล่มุ สาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตร์
สาระการเรยี นรู้เพม่ิ เตมิ โลก ดาราศาสตร์และอวกาศ เลม่ ๒

ชนั้ มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๕

สาระโลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
สาระท่ี ๒ เข้าใจสมดุลพลงั งานของโลก การหมนุ เวียนของอากาศบนโลก การหมนุ เวียนของนา้ ในมหาสมุทร

การเกดิ เมฆ การเปลย่ี นแปลงภูมิอากาศโลก และผลต่อสิ่งมีชีวติ และสิ่งแวดล้อม รวมท้งั การพยากรณ์อากาศ
ผลการเรยี นรู้
๑. อธิบายปัจจัยสาคญั ท่ีมผี ลต่อการรับและคายพลงั งานจากดวงอาทิตยแ์ ตกตา่ งกนั และผลทม่ี ตี ่ออุณหภมู อิ ากาศ

ในแต่ละบรเิ วณของโลก
๒. อธิบายกระบวนการที่ทาให้เกดิ สมดุลพลังงานของโลก
๓. อธิบายผลของแรงเนื่องจากความแตกตา่ งของความกดอากาศ แรงคอริออลิส แรงสูศ่ นู ยก์ ลาง และแรงเสียดทาน

ท่มี ตี ่อการหมนุ เวียนของอากาศ
๔. อธิบายการหมุนเวยี นของอากาศตามเขตละตจิ ูด และผลท่ีมีต่อภูมิอากาศ
๕. อธบิ ายปัจจัยทที่ าใหเ้ กิดการแบ่งชั้นนา้
๖. อธบิ ายปัจจัยท่ีทาใหเ้ กิดการหมนุ เวยี นของน้าในมหาสมุทรและรปู แบบการหมุนเวียนของน้าในมหาสมุทร
๗. อธบิ ายผลของการหมุนเวียนของนา้ ในมหาสมุทรที่มตี ่อลกั ษณะลมฟา้ อากาศ สง่ิ มชี วี ติ และสิ่งแวดล้อม
๘. อธิบายความสัมพันธร์ ะหวา่ งเสถียรภาพอากาศและการเกดิ เมฆ
๙. อธบิ ายการเกิดแนวปะทะอากาศแบบต่าง ๆ และลักษณะลมฟา้ อากาศท่เี ก่ยี วข้อง
๑๐. อธบิ ายปัจจัยต่าง ๆ ท่ีมีผลต่อการเปลย่ี นแปลงภมู ิอากาศของโลก พร้อมยกตัวอย่างข้อมลู สนับสนนุ
๑๑. วิเคราะห์ และอภิปรายเหตกุ ารณ์ท่เี ปน็ ผลจากการเปล่ยี นแปลงภูมิอากาศโลก และนาเสนอแนวปฏิบัติของมนุษย์

ที่มีส่วนช่วยในการชะลอการเปลี่ยนแปลงภมู ิอากาศโลก
๑๒. แปลความหมายสัญลกั ษณล์ มฟา้ อากาศบนแผนท่ีอากาศ
๑๓. วเิ คราะห์ และคาดการณ์ลกั ษณะลมฟา้ อากาศ เบื้องต้นจากแผนท่ีอากาศและข้อมูลสารสนเทศอื่น ๆ เพ่อื วางแผน

ในการประกอบอาชีพและการดาเนนิ ชวี ิตใหส้ อดคล้องกับสภาพลมฟ้า อากาศ

หลกั สตู รปรบั ปรงุ ๒๕๖๐
กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตร์
สาระการเรยี นรู้เพมิ่ เติม โลก ดาราศาสตร์และอวกาศ เลม่ ๓

ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๖

สาระโลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
สาระท่ี ๓ เขา้ ใจองคป์ ระกอบ ลกั ษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ์ และ

ระบบสรุ ยิ ะ ความสัมพันธข์ องดาราศาสตร์กับมนุษยจ์ ากการศึกษาตาแหนง่ ดาวบนทรงกลมฟา้ และปฏิสัมพนั ธ์ภายใน
ระบบสรุ ิยะ รวมทั้งการประยกุ ต์ใช้เทคโนโลยอี วกาศในการดารงชีวิต

ผลการเรยี นรู้
๑. อธบิ ายการกาเนิดและการเปล่ียนแปลงพลังงาน สสาร ขนาดอุณหภมู ิของเอกภพหลังเกดิ บกิ แบงในช่วงเวลาตา่ ง ๆ
ตามวิวฒั นาการของเอกภพ
๒. อธิบายหลักฐานท่ีสนบั สนนุ ทฤษฎีบิกแบงจากความสัมพนั ธ์ระหวา่ งความเรว็ กบั ระยะทางของกาแลก็ ซี รวมท้ังข้อมลู
การคน้ พบไมโครเวฟพ้นื หลังจากอวกาศ
๓. อธบิ ายโครงสร้างและองคป์ ระกอบของกาแล็กซที างชา้ งเผือก และระบุตาแหน่งของระบบสุริยะพร้อมอธบิ าย
เช่อื มโยงกับ การสังเกตเห็นทางช้างเผือกของคนบนโลก
๔. อธิบายกระบวนการเกิดดาวฤกษ์ โดยแสดงการเปลี่ยนแปลงความดนั อุณหภมู ิ ขนาดจากดาวฤกษ์กอ่ นเกดิ จนเป็น
ดาวฤกษ์
๕. อธบิ ายกระบวนการสร้างพลงั งานของดาวฤกษ์และผลที่เกดิ ขนึ้ โดยวเิ คราะหป์ ฏิกริ ิยาลกู โซโ่ ปรตอน-โปรตอน
และวัฏจกั รคาร์บอนไนโตรเจน ออกซเิ จน
๖. ระบุปัจจยั ทสี่ ่งผลตอ่ ความส่องสว่างของดาวฤกษ์ และอธบิ ายความสัมพันธ์ระหว่างความสอ่ งสวา่ งกับโชตมิ าตรของ
ดาวฤกษ์
๗. อธิบายความสัมพันธร์ ะหว่างสี อณุ หภูมิผวิ และสเปกตรัมของดาวฤกษ์
๘. อธิบายวิธีการหาระยะทางของดาวฤกษด์ ว้ ยหลักการแพรัลแลกซ์ พรอ้ มคานวณหาระยะทางของดาวฤกษ์
๙. อธบิ ายลาดับวิวฒั นาการทส่ี มั พันธก์ ับมวลตัง้ ตน้ และวิเคราะห์การเปลีย่ นแปลงสมบัตบิ างประการของดาวฤกษ์ใน
ลาดับวิวัฒนาการ จากแผนภาพเฮิร์ซปรงุ -รสั เซลล์
๑๐. อธิบายกระบวนการเกิดระบบสุริยะ การแบง่ เขตบริวารของดวงอาทติ ย์และลกั ษณะของดาวเคราะห์ทีเ่ อื้อต่อการ
ดารงชวี ิต
๑๑. อธิบายการโคจรของดาวเคราะหร์ อบดวงอาทติ ย์ด้วยกฎเคพเลอร์ และกฎความโนม้ ถว่ งของนิวตัน พร้อมคานวณ
คาบการโคจรของดาวเคราะห์

๑๒. อธิบายโครงสรา้ งของดวงอาทิตย์ การเกดิ ลมสุริยะ พายุสุริยะ และวิเคราะห์ นาเสนอปรากฏการณห์ รือเหตุการณ์
ท่เี กีย่ วข้องกับผลของลมสรุ ยิ ะและพายุสุริยะท่มี ีตอ่ โลกรวมท้งั ประเทศไทย

๑๓. สรา้ งแบบจาลองทรงกลมฟา้ สงั เกต และเชือ่ มโยงจดุ และเส้นสาคัญของแบบจาลองทรงกลมฟ้ากบั ท้องฟ้าจริง และ
อธบิ ายการระบุพิกัดของดาวในระบบขอบฟา้ และระบบศนู ย์สูตร๑๔. สงั เกตท้องฟ้า และอธบิ ายเสน้ ทางการขึน้ การตกของ
ดวงอาทติ ย์และดาวฤกษ์

๑๕. อธบิ ายเวลาสรุ ยิ คตปิ รากฏ โดยรวบรวมข้อมลู และเปรียบเทยี บเวลาขณะทีด่ วงอาทติ ย์ผ่านเมริเดยี นของผู้สังเกต
ในแต่ละวัน

๑๖. อธิบายเวลาสรุ ิยคติปานกลาง และการเปรยี บเทียบเวลาของแตล่ ะเขตเวลาบนโลก
๑๗. อธิบายมุมห่างทส่ี มั พันธ์กบั ตาแหนง่ ในวงโคจร และอธิบายเชือ่ มโยงกับตาแหน่งปรากฏของดาวเคราะห์ท่ีสงั เกต
ไดจ้ ากโลก
๑๘. สบื ค้นขอ้ มูล อธิบายการสารวจอวกาศ โดยใช้กลอ้ งโทรทรรศนใ์ นชว่ งความยาวคลนื่ ตา่ ง ๆ ดาวเทียม ยานอวกาศ
สถานีอวกาศ และนาเสนอแนวคดิ การนาความรู้ทางด้านเทคโนโลยอี วกาศ มาประยุกตใ์ ช้ในชีวติ ประจาวนั หรอื ในอนาคต
๑๙. สืบคน้ ข้อมูล ออกแบบ และนาเสนอกิจกรรมการสังเกตดาวบนท้องฟา้ ด้วยตาเปล่าและ/หรือกลอ้ งโทรทรรศน์