MODUL FOKUS SKY - BAB 9 Bumi

TEMA 5: Penerokaan Bumi dan Angkasa Lepas

Bab 9 Bumi

1. Padankan gambar di bawah dengan sistem fizikal bumi yang betul.

Geosfera

Atmosfera

Biosfera

Hidrosfera

2. Sistem Fizikal Bumi

R AMG C E N J DMP G P A S G X T F J M S I
X D I E U K K I G T R A V L R H J D UWO U F
YROQ S S TRATO S F ERAEG J S AAH
X C D H L OK B K F V R H C I R C QMR O R V
D Q P AWS S A E D A O A F Y E B A E D T E A
N SGDVFRF I Z J S UOF FYFDYAF P
V O CWL EM J E H R F C A T S S MK V F S D
HBMJ F RKDORKADNUONHUD F OG
KGC S OA DHU C A V X L PMN I S KU R U
E I OMU YWD J A S N T O A T Q T EMU DW
T E RMO S F E R A O C R T H A R E F S O I B
GMZ U L B L G F B K TWY P O B N S E A H F

1) Komponen yang membentuk bumi terdiri daripada ___________, ___________,
_________ dan _________.

2) Atmosfera terdiri daripada lima lapisan, iaitu ___________, ___________,
___________, ___________ dan __________.

1

3. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Kepentingan
Atmosfera

4. Namakan lapisan atmosfera yang bertanda A, B, C, D dan E.
A.
B.
C.
D.
E.

2

5. Padankan lapisan atmosfera berikut kepada huraian yang betul.

Troposfera Berlaku pembakaran dan
penghancuran meteorit

Mesosfera Mengandungi gas-gas ringan
seperti helium dan hidrogen

Termosfera Sesuai dan stabil untuk
Stratosfera penerbangan kapal terbang
Eksofera
Benda hidup bernafas, angin
bertiup serta awan, hujan
dan salji terbentuk

Mempunyai ion-ion yang
dapat memantulkan
gelombang-gelombang radio

6. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Kepentingan
Hidrosfera

3

7. Jawab soalan berikut.

a) Nyatakan tiga zon atau lapisan utama lautan.
i. ______________________________________________________
ii. ______________________________________________________

iii. ______________________________________________________

b) Nyatakan perubahan atas tekanan, keamatan cahaya dan suhu bagi kedalaman
laut yang semakin bertambah.
i. ______________________________________________________
ii. ______________________________________________________
iii. ______________________________________________________

8. Lapisan Bumi 2

1

1

3

2

3

Melintang

1) Lapisan mantel yang terbentuk daripada bahan separa pepejal yang likat dan mengalir
dengan perlahan.

2) Terdiri daripada kerak dan bahagian atas mantel.
3) Lapisan paling luar bumi dan paling nipis.

Menegak

1) Lapisan mantel yang wujud dalam keadaan pepejal.
2) Lapisan tengah bumi yang kaya dengan silikon, sulfur, aluminium, besi dan magnesium.
3) Lapisan bumi yang paling dalam dan dikenali juga sebagai pusat bumi.

4

9. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Zon-zon Laut

- Zon _______________ - Zon _______ - Zon _______
- Kedalaman _________
- Kedalaman _______ - Kedalaman
_________
- Suhu purata: ______ ____________ __________________
- Pada waktu siang,
- Suhu purata: _____ - Suhu: _____
lapisan ini menerima
pancaran matahari yang - Kelihatan _______ - Cahaya ____________
____________
seperti waktu senja __________________

kerana menerima - Kebanyakan hidupan laut

_____________ menggunakan

pancaran matahari __________________

- Kebanyakan hidupan laut __________________

mempunyai mata yang untuk melihat dan

___________ memburu mangsa

- Contohnya ikan

pemancing

10. Namakan keempat-empat lapisan struktur bumi pada rajah di bawah.

5

11. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

__________ - Lapisan ___________
- Ketebalan kira-kira __________
- Terbentuk daripada _________________

________

__________ - Lapisan ________

Lapisan- - Ketebalan ________________
lapisan Bumi
- Mempunyai 2 lapisan:
• ____________
• ____________

__________ - Lapisan _______________________

- Terbahagi kepada 2 lapisan:
• ____________
• ____________

__________ - Terdiri daripada ____________________
________

- Ketebalan kira-kira ____________
- Apabila ia pecah, akan membentuk

___________ yang dipanggil _________

12. Jawab soalan berikut.

a) Nyatakan tiga kategori batuan.
i. ______________________________________________________
ii. ______________________________________________________

iii. ______________________________________________________

b) Nyatakan perbezaan mineral kalsit dalam batu kapur dari segi sifat fizikal dan
kimia.
i. Sifat fizikal kalsit: _____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

ii. Sifat kimia kalsit: _____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

6

13. Padankan batuan berikut kepada jenis batuan yang betul.

Syis Batuan Igneus Granit
Konglomerat
Kuarzit
Marmar Batuan
Sedimen Batu arang

Batu kapur Batuan Pumis
Obsidian Metamorfik Gipsum
batuan

14. Nyatakan jenis batuan berdasarkan proses pembentukan batuan berikut.

Terbentuk daripada mampatan bahan-bahan enapan

Terbentuk daripada proses penyejukan dan pembekuan
magma

Terbentuk melalui proses penjelmaan pada batuan igneus
atau batuan sedimen

15. Jawab soalan berikut.

a) Apakah yang dimaksudkan geomorfologi?
___________________________________________________________
___________________________________________________________

b) Nyatakan dua proses geomorfologi dengan definisinya.
i. _______________________________________________________
_______________________________________________________
ii. _______________________________________________________
_______________________________________________________

7

16. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Proses Geomorfologi

Eksogen

- Berlaku _____________ Bumi - Berlaku ______________ Bumi

- digerakkan oleh tenaga ____________ - digerakkan oleh tenaga __________

yang berpunca daripada ____________ seperti tarikan ________________

dari matahari, _____________ dan magma di dalam bumi atau pergerakan

_________________ dari air, angin plat-plat ________ pada kerak bumi

atau ombak laut. - Contoh-contoh proses endogen:
• __________________________
- Contoh-contoh proses eksogen: • __________________________
• __________________________ • __________________________
• __________________________
• __________________________
• __________________________
• __________________________

17. Contoh Proses Eksogen 2
2
11

3

Melintang

1) Proses penghausan yang dialami oleh permukaan Bumi akibat tindakan agen-agen yang
bergerak.

2) _________ jisim dan darat melibatkan pergerakan tanah dari atas cerun ke bahagian
bawah akibat daya tarikan graviti.

3) Pemendapan atau penimbunan batuan yang terhakis pada dasar tasik atau laut.

Menegak

1) Proses pemindahan batuan yang telah diluluhawa atau terhakis ke tempat lain.
2) Proses pemecahan dan penguraian atau pereputan batuan yang berlaku di sesuatu

tempat.

8

18. Lengkapkan pernyataan tentang contoh proses endogen.

1) Proses olakan mantel
Suhu yang _______ dalam bahagian ________ dan ______ Bumi
menghasilkan arus-arus perolakan di lapisan ____________ dan berupaya
______________ kerak Bumi.

2) Proses pergerakan kerak bumi
Kerak Bumi yang dibahagikan kepada beberapa keping _____ sentiasa bergerak
menyebabkan proses ______________ dan ____________ yang
menghasilkan pelbagai bentuk Bumi serta __________ benua.

3) Aktiviti magma
Gunung berapi ialah satu _______ dari dalam kerak Bumi yang membolehkan
________ yang cair dan _______ keluar melaluinya dalam bentuk ________
yang kuat.

19. Padankan jenis-jenis geobencana berikut kepada penerangan yang betul.

Volkanisme Satu siri ombak yang berlaku
selepas gempa bumi atau
volkanisme di dasar laut

Tanah runtuh Magma ditolak keluar melalui
lohong pada kerak bumi dalam
bentuk letusan yang kuat

Tsunami Gegaran di permukaan kerak
bumi akibat pertembungan dan

hancuran antara plat

Lubang benam Susutan jisim di mana tanah
bergerak menuruni cerun akibat
ketidakstabilan struktur tanah

Gempa bumi Keruntuhan lapisan di
permukaan Bumi ke dalam
rongga kosong di bawahnya

9

20. Kenal pasti kejadian geobencana berdasarkan gambar di bawah.

21. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Kesan-kesan
Geobencana

10

22. Jawab soalan berikut:

1) Berikan empat sebab kejadian tanah runtuh akibat aktiviti manusia.
i. _______________________________________________________
_______________________________________________________
ii. _______________________________________________________
_______________________________________________________

iii. _______________________________________________________
_______________________________________________________

iv. _______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

2) Nyatakan tiga geobencana yang disebabkan oleh aktiviti manusia.
i. _______________________________________________________
ii. _______________________________________________________

iii. _______________________________________________________

3) Berikan empat contoh ciptaan alat untuk menghadapi geobencana dengan
kegunaannya.
i. _______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
ii. _______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
iii. _______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
iv. _______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

23. Tandakan (✓) pada pernyataan yang betul mengenai usia bumi.

Usia Bumi dianggarkan sebagai 4.5 bilion tahun daripada meteorit yang
diperolehi

Skala masa geologi digunakan untuk mengklasifikasikan jenis fosil yang
ditemui

Fosil ialah sisa organik yang terperangkap di dalam batu sedimen beratus-ratus
juta tahun dahulu

Skala masa geologi terbahagi kepada lima era

11

24. Jawab soalan berikut:
1) Namakan era-era skala masa geologi.
i. ______________________________________________________
ii. ______________________________________________________
iii. ______________________________________________________
iv. ______________________________________________________
2) (a) Apakah yang dimaksudkan fosil?
________________________________________________________
________________________________________________________
(b) Apakah kaedah yang digunakan untuk mengkaji usia fosil?
________________________________________________________
(c) Berikan sebab bagi jawapan anda di 2 (a).
________________________________________________________

25. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Risiko
Terhadap Air
Permukaan

12

26. Lengkapkan pernyataan tentang sumber bumi.

1) ______________ ialah sumber air yang terdapat di permukaan bumi.

2) _______________ atau ________ ialah sumber air yang bertakung di bawah
tanah.

3) Akuifer yang dipenuhi air akan keluar dari permukaan bumi sebagai _________.

4) Mineral ialah sebatian ________ bukan organik yang terbentuk secara semula
jadi di dalam ___________.

5) Mineral ekonomi ialah mineral yang mempunyai nilai __________ yang tinggi
dan sifat serta kegunaan yang _____.

27. Padankan jenis-jenis geobencana berikut kepada penerangan yang betul.

Itrium Bateri kereta hibrid, lampu
projekter pawagam

Kuprum Radiator kereta, wayar dalam
kabel elektrik dan motor

Neodimium Badan kapal terbang dan
Skandium kereta, perkakas dapur
Aluminium
Menghasilkan magnet yang
kuat, laser pembedahan mata
dan rawatan kanser kulit

Laser untuk memotong logam,
mengubati kanser hati

Lantanum Aloi untuk badan kapal
terbang, lampu halide

13

28. Lengkapkan peta minda di bawah. i-Think

Logam - Emas
- ________________________
- ________________________
- ________________________
- ________________________
- ________________________

Mineral Bumi _____________ - Sulfur
_____________ - ________________________
- ________________________
- ________________________
- ________________________
- ________________________

- Skandium
- ________________________
- ________________________
- ________________________

29. Susunkan proses pembentukan petroleum dengan urutan yang betul.

Sisa-sisa tertanam semakin jauh ke dalam Bumi di bawah lapisan tebal batu
dan lumpur

Pereputan separa oleh bakteria dalam keadaan kekurangan oksigen

Sisa hidupan yang mati tertimbun di bawah tanah atau tenggelam ke dasar laut

Penguraian oleh bakteria di bawah suhu dan tekanan yang tinggi dalam
membentuk petroleum dan gas asli

30. Lengkapkan pernyataan tentang mineral ekonomi.

1) ___________ dan __________ adalah bahan ________ dan merupakan bahan
bukan mineral kerana kedua-duanya terbentuk daripada ____________.

2) Hidroterma terbentuk apabila ________ yang sejuk ditolak ke dalam kerak bumi
di bawah tekanan yang _______ melalui _________ kecil dan dipanaskan oleh
________ yang panas.

3) Hidroterma juga dapat melarutkan ________ ekonomi yang terdapat dalam
rekahan batuan.

4) Hidroterma digunakan untuk __________ tenaga elektrik dan pembentukan
_______ air panas.

14