จุลสาร

เรื่อ รื่ งน่ารู้เ รู้ กี่ยวกับโรคเรื้อ รื้ น จุลสาร LEPROSY

โรคเรื้อ รื้ น (Leprosy หรือ รื Hansen ' s Disease) เป็น ป็ โรคติดต่อ เรื้อ รื้ รัง รั ที่เกิดจากเชื้อ ชื้ แบคทีเรีย รี ผ่า ผ่ นทางเยื่อ ยื่ ของเหลวที่ติด เชื้อ ชื้ อย่า ย่ งน้ำ มูกและน้ำ ลาย ผ่า ผ่ นการไอ จาม หรือ รื การพูดคุย คุ ใน ระยะประชิดชิกับผู้ที่ผู้ ที่ ติดเชื้อ ชื้ ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยจะมีอ มี าการทางผิวผิหนัง นั กล้ามเนื้อ นื้ และตามปลายประสาทต่าง ๆ เช่น ช่ มีแ มี ผล ผื่น ผื่ แดง หรือ รื สีจ สี าง กล้ามเนื้อ นื้ อ่อนแรง ความรู้สึ รู้ ก สึ ลดลง หากอาการ รุน รุ แรงอาจตาบอดและเป็น ป็ อัมพาตได้ LEPROSY หรือ รื HANSEN'S DISEASE

อาการของโรคเรื้อ รื้ น แม้จ ม้ ะเป็นโรคที่มีลั มี ลั กษณะเด่น ด่ แต่กว่า ว่ อาการแสดงของโรค เรื้อ รื้ นจะปรากฏอาจใช้เ ช้ วลายาวนานหลายปีหลังการติดเชื้อ ชื้ เนื่องจากแบคทีเรีย รี ที่ก่อโรคมีก มี ารแพร่ก ร่ ระจายและเพิ่มพิ่ จำ นวนอย่า ย่ งช้า ช้ ๆ โดยอาการเหล่านั้น นั้ ได้แ ด้ ก่ เกิดแผลนูนแดง หรือ รื ตุ่ม ตุ่ แดง หรือ รื เกิดเป็นด่า ด่ ง เป็น ป็ ผื่น ผื่ ซึ่ง ซึ่ มีสี มี จ สี างกว่า ว่ สีข สี องผิวผิหนัง กล้ามเนื้ออ่อนแรง ฝ่อลีบ ประสาทสัม สั ผัส ผั ที่ผิวผิหนังไม่รั ม่ บ รั รู้ หรือ รื รับ รั ความรู้สึ รู้ ก สึ ได้ ลดลง เช่น ช่ รู้สึ รู้ ก สึ ถึงอุณหภูมิ ภูมิหรือ รื รับ รั รู้ค รู้ วามรู้สึ รู้ ก สึ เจ็บ จ็ ปวดที่ผิวผิหนังลดน้อ น้ ยลง อวัย วั วะส่ว ส่ นปลายประสาทชา หรือ รืไม่มี ม่ ค มี วามรู้สึ รู้ ก สึ เช่น ช่ มือ มื เท้า แขน หรือ รื ขา ผมหรือ รื ขนหลุด ลุ ร่ว ร่ ง เช่น ช่ ขนบริเริวณคิ้ว ตาแห้ง ห้ กระพริบริตาน้อ น้ ยลง ระบบประสาทส่ว ส่ นต่าง ๆ ถูก ถู ทำ ลาย รูป รู ลักษณ์ภ ณ์ ายนอกและใบหน้าเสีย สี โฉม เช่น ช่ เนื้อจมูก ถูก ถู ทำ ลายจนเสีย สี รูป รู ร่า ร่ ง นิ้ว นิ้ มือ มืนิ้ว นิ้ เท้างอ หรือ รื กุด กุ ด้ว ด้ น ประสาทตาถูก ถู ทำ ลาย จนอาจทำ ให้ต ห้ าบอด

สาเหตุข ตุ องโรคเรื้อ รื้ น โรคเรื้อ รื้ นเกิดจากการติดเชื้อ ชื้ แบคทีเรีย รี ที่ชื่อ ชื่ ไมโครแบคทีเรีย รี มเลเปร (Mycobacterium Leprae) ที่แพร่ก ร่ ระจายติดต่อจากเยื่อ ยื่ ของเหลวที่ติด เชื้อ ชื้ อย่า ย่ งน้ำ มูกและน้ำ ลายผ่า ผ่ นการไอ จาม หรือ รื การพูดคุย คุ ในระยะประชิดชิ กับผู้ที่ผู้ ที่ ติดเชื้อ ชื้ การติดเชื้อ ชื้ จะส่ง ส่ ผลกระทบต่อระบบประสาท เนื้อเยื่อ ยื่ และ ระบบทางเดินหายใจส่ว ส่ นบน โดยแบคทีเรีย รี ชนิดนี้จะเจริญริเติบโตได้ดีที่สุด สุ ที่อุณหภูมิ ภู ต่ำมิต่ำ ประมาณ 26.7– 30 องศาเซลเซีย ซี ส ดังนั้น นั้ บริเริวณเนื้อเยื่อ ยื่ และอวัย วั วะภายในร่า ร่ งกายส่ว ส่ นที่ มีอุ มี อุ ณภูมิ ภู ต่ำมิต่ำ จึง จึ เป็นแหล่งเพาะเชื้อ ชื้ และพัฒ พั นาโรคได้ดี เมื่อ มื่ ได้รับ รั เชื้อ ชื้ แล้ว เชื้อ ชื้ จะค่อย ๆ แพร่ก ร่ ระจายอย่า ย่ งช้า ช้ ๆ และมีร มี ะยะฟัก ฟั ตัวยาวนานสูง สู สุด สุ กว่า ว่ 5 ปี จึง จึ ทำ ให้อ ห้ าการของโรคยัง ยัไม่ปม่ รากฏเป็นที่แน่ชัด ชั จนอาจเริ่มริ่มีอ มี าการ แสดงเมื่อ มื่ มีก มี ารติดเชื้อ ชื้ ไปแล้วเป็นปีๆ

การวินิ วิ จฉัย ฉั โรคเรื้อ รื้ น หากพบอาการที่เป็น ป็ สัญ สั ญาณป่ว ป่ ยของโรคเรื้อ รื้ น ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยควรไปพบ แพทย์เ ย์ พื่อ พื่ ทำ การตรวจรัก รั ษา แพทย์จ ย์ ะซัก ซั ถามอาการและทำ การตรวจ ร่า ร่ งกาย จากนั้น นั้ แพทย์อ ย์ าจทดสอบประสาทสัม สั ผัส ผั บริเริวณผิวผิหนัง นั ด้ว ด้ ย การกดเบา ๆ หรือ รืใช้เ ช้ ข็ม ข็ จิ้มจิ้ ไปบนผิวผิหนัง นั จุดต่าง ๆ เพื่อ พื่ ตรวจประสาท รับ รั ความรู้สึ รู้ ก สึ ของผู้ป่ผู้ ว ป่ ย การวินิวิจนิฉัยโรคเรื้อ รื้ นเบื้อ บื้ งต้นตามเกณฑ์ขององค์การอนามัย มั โลก เป็น ป็ การตรวจดูบ ดู ริเริวณผิวผิหนัง นั ของผู้ป่ผู้ ว ป่ ย ดัง ดั นี้ 1.ตรวจพบรอยโรคที่มีลั มี ลั กษณะเฉพาะของโรคเรื้อ รื้ น 2.ตรวจพบอาการชาข้อ ข้ ใดข้อ ข้ หนึ่ง นึ่ ต่อไปนี้ 2.1 ชาที่รอยโรคผิวผิหนัง นั 2.2 ชาที่ผิวผิหนัง นั บริเริวณที่รับ รั ความรู้สึ รู้ ก สึ จากเส้น ส้ ประสาทส่ว ส่ นปลายที่ถูก ถู ทำ ลายโดยเชื้อ ชื้ โรคเรื้อ รื้ น 1.ตรวจพบเส้น ส้ ประสาทโต ตรวจพบเชื้อ ชื้ รูป รู แท่งติดสีท สี นกรด (Acid Fast Bacilli) จากการก รีด รี ผิวผิหนัง นั (Slit Skin Smear) 2. หากพบอาการแสดงอย่า ย่ งน้อ น้ ย 2 ข้อ ข้ จาก 3 ข้อ ข้ แรก หรือ รื พบข้อ ข้ 4 เพีย พี งข้อ ข้ เดีย ดี ว ให้วิ ห้ นิวิจนิฉัยว่า ว่ ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยเป็น ป็ โรคเรื้อ รื้ น

การรัก รั ษาโรคเรื้อ รื้ น โรคเรื้อ รื้ นเป็น ป็ การป่ว ป่ ยที่เกิดจากการติดเชื้อ ชื้ แบคทีเรีย รี การรัก รั ษาจึง จึ เป็น ป็ การจ่า จ่ ยยา ปฏิชีว ชี นะเพื่อ พื่ ต้านเชื้อ ชื้ กำ จัด จั เชื้อ ชื้ แพทย์จ ย์ ะพิจพิารณาจ่า จ่ ยยาตามสมควรแก่อาการป่ว ป่ ย และลักษณะของผู้ป่ผู้ ว ป่ ย โดยแพทย์อ ย์ าจจ่า จ่ ยยาปฏิชีว ชี นะมากกว่า ว่ หนึ่ง นึ่ ชนิดนิเพื่อ พื่ ใช้ใช้ นการ รัก รั ษาผู้ป่ผู้ ว ป่ ยแต่ละราย และผู้ป่ผู้ ว ป่ ยต้องใช้ย ช้ าภายใต้การดูแ ดู ลและคำ สั่ง สั่ แพทย์อ ย์ ย่า ย่ ง เคร่ง ร่ ครัด รั ทั้ง ทั้ นี้ ปริมริาณยาและระยะเวลาในการใช้ย ช้ าขึ้น ขึ้ อยู่กั ยู่ กั บชนิดนิของยาแต่ละประเภท แต่โดย รวมแล้ว ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยอาจต้องรัก รั ษาด้ว ด้ ยยาปฏิชีว ชี นะอย่า ย่ งน้อ น้ ยประมาณ 6-12 เดือ ดื นขึ้น ขึ้ ไป ตัวอย่า ย่ งกลุ่ม ลุ่ ยาปฏิชีว ชี นะที่แพทย์ใย์ ช้รั ช้ ก รั ษาผู้ป่ผู้ ว ป่ ยโรคเรื้อ รื้ น เช่น ช่ แดพโซน (Dapsone) ไรแฟมพิซิพินซิ (Rifampin) โคลฟาซิมีซิน มี (Clofazimine) ไมโนไซคลีน (Minocycline) ออฟล็อกซาซินซิ (Ofloxacin)

ภาวะแทรกซ้อ ซ้ นของโรคเรื้อ รื้ น หากผู้ป่ผู้ ว ป่ ยรู้ตั รู้ ตั วช้า ช้ หรือ รื มีต มี รวจพบการป่ว ป่ ยโรคเรื้อ รื้ นช้า ช้ โรคเรื้อ รื้ นไม่ไม่ ด้รั ด้ บ รั การรัก รั ษา หรือ รื เข้า ข้ รับ รั การรัก รั ษาช้า ช้ เกินไป อาจนำ ไปสู่ภสู่ าวะแทรกซ้อ ซ้ นซึ่ง ซึ่ เป็น ป็ อาการที่รุน รุ แรงและเป็น ป็ อันตรายมากขึ้น ขึ้ ได้ เช่น ช่ เกิดการติดเชื้อ ชื้ อย่า ย่ งรุน รุ แรง แผลติดเชื้อ ชื้ อักเสบรุน รุ แรงหรือ รื ลุก ลุ ลาม รูป รู ร่า ร่ งเสีย สี โฉม เช่น ช่ ผมร่ว ร่ ง ขนตาหรือ รื ขนคิ้วร่ว ร่ งหลุด ลุ เนื้อ นื้ จมูกเสีย สี หายผิดผิ รูป รู ร่า ร่ ง อวัย วั วะเสีย สี หาย เช่น ช่ นิ้วนิ้มือ มื นิ้วนิ้เท้างอ หรือ รื กุด กุ ม่า ม่ นตาอักเสบ ประสาทตาถูก ถู ทำ ลาย เป็น ป็ ต้อหินหิหรือ รื ตาบอด กล้ามเนื้อ นื้ อ่อนแรง กล้ามเนื้อ นื้ ลีบ หย่อ ย่ นสมรรถภาพทางเพศ ประสบภาวะมีบุ มี บุ ตรยาก ประสาทแขนขาถูก ถู ทำ ลาย หรือ รื เป็น ป็ อัมพาต ไตวาย

การป้องกันโรคเรื้อ รื้ น ในปัจจุบัน บั ยัง ยัไม่มี ม่ วั มี ค วั ซีน ซี ตัวใดที่จะป้อ ป้ งกันการเกิดโรคเรื้อ รื้ นได้ วิธีวิก ธี าร ป้อ ป้ งกันที่ดีที่สุด สุ เพื่อ พื่ ไม่ใม่ ห้เ ห้ ผชิญชิกับโรคเรื้อ รื้ น จึง จึ เป็นการหลีกเลี่ยงการสัม สั ผัส ผั และการได้รับ รั เชื้อ ชื้ โดยตรง ซึ่ง ซึ่ได้แก่ หลีกเลี่ยงการสัม สั ผัส ผั มูกของเหลว อย่า ย่ งน้ำ มูกและน้ำ ลายของผู้ป่ผู้ ว ป่ ยโรค เรื้อ รื้ น และระมัด มั ระวัง วัในการพูดคุย คุ กับผู้ป่ผู้ ว ป่ ยโรคนี้ในระยะประชิดชิ สำ หรับ รั ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยโรคเรื้อ รื้ น ควรป้อ ป้ งกันไม่ใม่ ห้เ ห้ ชื้อ ชื้ โรคแพร่ก ร่ ระจายไปยัง ยั บุคคลอื่นต่อไปได้ เช่น ช่ ปิดปากและจมูกในขณะไอหรือ รื จาม รับ รั ประทาน ยาและรัก รั ษาตัวตามคำ สั่ง สั่ แพทย์อ ย์ ย่า ย่ งเคร่ง ร่ ครัด รั แม้โม้ รคเรื้อ รื้ นจะเป็นโรคติดต่อที่สำ คัญ แต่หากผู้ป่ผู้ ว ป่ ยโรคเรื้อ รื้ นได้รับ รั การรัก รั ษา ควบคุม คุ อาการอย่า ย่ งสม่ำ เสมอ ตัวยาจะกำ จัด จั เชื้อ ชื้ สำ คัญที่สามารถติดต่อสู่ กันได้และผู้ป่ผู้ ว ป่ ยจะไม่ส ม่ ามารถกลับมาแพร่เ ร่ ชื้อ ชื้ ได้อีก ดังนั้น นั้ ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยโรคเรื้อ รื้ นที่ อยู่ภ ยู่ ายใต้การรัก รั ษาสามารถดำ เนินชีวิ ชี ตวิอยู่ร่ ยู่ ว ร่ มกับคนทั่ว ทั่ ไปได้ตามปกติ โดย ต้องปฏิบัติ บั ติามแนวทางการรัก รั ษาภายใต้คำ แนะนำ ของแพทย์อ ย์ ย่า ย่ ง เคร่ง ร่ ครัด รั จนกว่า ว่ จะหายป่ว ป่ ยจากโรค

ความจริง ริ เกี่ยวกับโรคเรื้อ รื้ นที่ควรทราบ ผิวผิหนังเป็นว ป็ งด่าง มีอ มี าการชา ผื่น ผื่ ตุ่ม ตุ่ ไม่คั ม่ คั น ควรรีบ รี ไปรับ รั การตรวจ ผู้สัผู้ ม สั ผัส ผั โรคร่ว ร่ มบ้า บ้ นกับผู้ป่ผู้ ว ป่ ย ควรไปรับ รั การตรวจร่า ร่ งกายปีละครั้ง รั้ ผู้ป่ผู้ ว ป่ ยที่รับ รั ประทานยาสม่ำ เสมอ จะหายจากโรคและไม่แ ม่ พร่เ ร่ ชื้อ ชื้ ไปสู่ผู้สู่ อื่ผู้ อื่ น ถึงแม้จ ม้ ะมีคว มี ามพิกพิาร ความพิกพิารจากโรคเรื้อ รื้ นบางอย่า ย่ ง ถึงแม้จ ม้ ะรัก รั ษาโรคเรื้อ รื้ นหายแล้ว ก็ ไม่ส ม่ ามารถแก้ไขได้

THANK YOU