กระบวนการยตุ ธิ รรมทางอาญา
ผู้เสยี หายแจง้ ความต่อตารวจ ตารวจสอบสวนคดี
อัยการกลั่นกรองคดี ตารวจสง่ สานวนไปใหอ้ ัยการ
อยั การส่ังฟอ้ งผูต้ ้องหา
ศาลช้นั ต้นพิจารณา
เจา้ หน้าทีร่ าชทัณฑด์ าเนนิ การ
ตามคาพิพากษา
ลกั ทรพั ย์ ทาร้าย จี้ เอาทรพั ยไ์ ป
ว่งิ ราวทรพั ย์
ชงิ ทรัพย์ ใช้คาพูดรนุ แรง
ปล้นทรพั ย์ พงั ทรัพยเ์ ขาแต่ไม่เอาไป
ฉอ้ โกงทรัพย์ ไมใ่ ห้จะแฉ
กรรโชกทรัพย์ หลอกลวง
ทุจริตในหนา้ ท่ี
ยักยอกทรพั ย์ กระชากสร้อย
ทาใหเ้ สียทรัพย์ 3 คน รว่ มกัน
รีดเอาทรพั ย์ ขโมยของ
บุกรกุ เขา้ สถานทส่ี ว่ นบุคคล โดยไม่ได้รับอนญุ าต
กจิ กรรม : ลักทรพั ยป์ ระเภทใด
1. นายตูนเอากางเกงยีนสข์ องนายป๊ัปไปเป็นของตนเองโดยทจุ ริต
นายตูนมคี วามผดิ ประเภทใด
ควำมผิดฐำนลักทรพั ย์
2. นางสาวเพชรเอานาฬิกาเก๊ไปหลอกขายนางสาวพลอยว่าเปน็
นาฬิกาแบรนดเ์ นม นางสาวพลอยจึงรบั ซื้อนาฬิกาเก๊ไว้
นางสาวเพชรมคี วามผดิ ประเภทใด
ควำมผดิ ฐำนฉอ้ โกง
206
กจิ กรรม : ลักทรพั ย์ประเภทใด
3. นายบ้ไี ม่พอใจที่นายอาร์นาไกม่ าเล้ยี งในท่ีนาของตน จึงเข้าไป
ทาลายเล้าไกท่ ่ีบ้านของนายอารเ์ สียหาย นายบ้มี คี วามผดิ ประเภทใด
ควำมผดิ ฐำนทำใหเ้ สียทรัพย์
4. นายเท่งเหน็ นายโหน่งเดนิ มาในซอย นายเท่งจึงใช้ปนื จี้นายโหน่งให้
ถอดรองเท้าเตะให้ นายโหนง่ จงึ ถอดรองเท้าเตะใหน้ ายเทง่ ไป
นายเทง่ มีความผิดประเภทใด
ควำมผิดฐำนชงิ ทรัพย์
207
วเิ คราะหว์ ดิ โี อ
กิจกรรม : การดาเนินคดีอาญา
แจ้งความ พิพากษา สานวน รวบรวมพยานหลักฐาน
ศาล
นัดสอบคาใหก้ าร พนกั งานอัยการ
เฮียผาถูกลอบทาร้ายร่างกายได้รับบาดเจ็บสาหัส ธิดาผู้เป็นแฟนสาว
จึง__แ_จ_ง้ ค_ว_า_ม_ต่อเจ้าพนักงานตารวจในท้องที่ เจ้าพนักงานตารวจจึงทา
การ_รว_บ_ร_วม_พ_ย_า_น_ห_ล_ัก_ฐ_าน_เพ่ือพิสูจน์ว่า ยามรุทผู้ต้องหาเป็นผู้ทาความผิด
จริง แล้วจึงส่ง__ส_า_น_วน__ต่อ_พ_น_กั _ง_า_นอ_ัย_ก_า_รเมื่อพนักงานอัยการฟ้องจาเลย
ต่อ__ศา_ล_และศาลไต่สวนมูลฟ้องแล้วเห็นว่าคดีมีมูลและสั่งประทับฟ้อง ไว้แล้ว
ศาลจะ_น_ดั _สอ_บ_ค_า_ใ_ห_้กา_ร_จาเลย ซ่ึงในวันนั้นศาลได้อ่านและอธิบายฟ้องให้
จาเลยฟัง และจาเลยก็ให้การรบั สารภาพ ศาลจงึ _พ_ิพ_า_ก_ษ_าคดนี ้ที ันที
209
Civil and Commercial
กฎหมายแพง่ และพาณิชย์
ความหมายของกฎหมาย
แพ่งและพาณิชย์
กฎหมายแพ่ง คือ กฎหมายว่าด้วยสิทธิและหน้าที่ของบุคคล เช่น
เรื่องสภาพบคุ คล ทรพั ย์ หน้ี นติ กิ รรม ครอบครวั และมรดก เปน็ ต้น
กฎหมายพาณิชย์ คือ กฎหมายท่ีเก่ียวกับการเศรษฐกิจและการค้า
เก่ยี วพนั ทางการค้าหรอื ธุรกจิ ระหว่างบุคคล เชน่ การต้งั หุน้ ส่วนบริษทั และเรื่อง
เก่ียวกับต๋ัวเงิน (เช่น เช็ค) กฎหมายว่าด้วยการซ้ือขาย การเช่าทรัพย์ การ
จานอง การจานา เป็นต้น
**กฎหมายแพ่งของไทยบัญญัติในรูปของประมวลกฎหมายรวมกับกฎหมาย
พาณิชย์ จึงเรยี กวา่ กฎหมายแพ่งและพาณชิ ย์
การรบั ผิดทางแพง่
การมีหน้าทผี่ ูกพนั ตามกฎหมายที่จะตอ้ งชาระหน*้ี ***
โครงสร้ำงกฎหมำยแพง่ และพำณิชย์
• มี 6 หมวด
หมวดท่ี 1 หลักท่ัวไป
หมวด 2 หนี้
หมวด 3 เอกเทศสัญญา
หมวด 4 ทรัพยส์ นิ
หมวด 5 ครอบครวั
หมวด 6 มรดก
กฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์
(เอกเทศสญั ญา)
1.ผลของสัญญา 2.สัญญา ขาย
ฝาก
สมบรู ณ์ โมฆะ โมฆยี ะ จานา กูย้ ืม เชา่ เช่า
กรรม กรรม ,จานอง ทรพั ย์ ซอื้
สญั ญา = นติ กิ รรมประเภทหนึ่งท่ีเกิดจากการตกลง
ก่อความผูกพันในทางกฎหมาย ระหวา่ งบุคคลต้ังแต่ 2 ฝ่าย
นติ ิกรรมหรือสญั ญา ต้องไม่ผดิ กฎหมาย
ขัดต่อความสงบ หรอื ผิดศลี ธรรม
เชน่ สัญญาการค้ายาเสพติด หรอื คา้ ไมเ้ ถอื่ นเป็นตน้
1.สมบรู ณ์ ผลของสญั ญา
2.โมฆะกรรม 3.โมฆียกรรม
ผลของสญั ญา
1.สมบรู ณ์
ผลของสญั ญา
2.โมฆะกรรม ไม่มผี ลตง้ั แต่แรก
นติ ิกรรมทีเ่ ปน็ โมฆะเสมอ
- ขดั ต่อกฎหมาย เช่น สญั ญาจา้ งวานฆา่
- วัตถปุ ระสงคพ์ ้นวสิ ยั (เปน็ ไปไม่ได)้ เช่น จ้างแท็กซไ่ี ปดาวพธุ
- ขัดตอ่ ศิลธรรม เชน่ สัญญาแลกเปลย่ี นภรรยา
ผลของสญั ญา
3.โมฆยี กรรม มีผลตอ่ กฎหมาย แต่อาจถกู บอกลา้ งได้
หากบอกลา้ งจะตกเปน็ โมฆะ แต่หากใหส้ ตั ยาบนั สญั ญานน้ั จะสมบรู ณ์
อะไรทเี่ ปน็ โมฆยี ะ
1.ข่มขู่
2.สาคญั ผดิ
3.คนทเี่ ปน็ ผเู้ ยาว์/เสมือนไร/้ ไรค้ วามสามารถ
ประเภทของทรัพย์
สังหารมิ ทรัพย์ อสงั หาริมทรัพย์ สังหาริมทรัพย์ชนดิ พิเศษ
1. เป็นทรัพยส์ ินทีส่ ามารถ 1. เปน็ ทรัพยส์ ินที่ ไม่สามารถ 1. เปน็ ทรพั ย์สินที่สามารถ
เคลือ่ นที่ได้ เคล่อื นยา้ ยได้ เคลื่อนทีไ่ ด้ เคล่ือนย้ายได้ เคลอื่ นทีไ่ ด้ เคลื่อนย้ายได้
เชน่ ทอง นาฬกิ า แหวน เชน่ ท่ดี นิ บ้าน อาคาร (เคล่ือนย้ายยาก)
2. ไม่ตอ้ งทาเปน็ หนังสอื 2. ตอ้ งทาเป็นหนงั สอื มี 3 อยา่ ง
ไมต่ อ้ งจดทะเบยี นตอ่ ตอ้ งจดทะเบยี นตอ่ เจ้าหน้าท่ี 1)เรือยนต์ น้าหนัก 5 ตนั ขนึ้ ไป
เจ้าหน้าท่ี (ถ้ามีการซื้อขาย) (ถา้ มกี ารซื้อขาย) 2)แพทอ่ี ยูอ่ าศยั
3)สัตว์พาหนะ (ชา้ ง มา้ ววั
ควาย ลา ลอ่ )
2. ตอ้ งทาเปน็ หนงั สอื
ตอ้ งจดทะเบยี นต่อเจ้าหน้าท่ี
(ถ้ามกี ารซือ้ ขาย)
อสงั หารมิ ทรพั ย์
เคล่อื นทไี่ มไ่ ดน้ ะ
สงั หารมิ ทรพั ย์
1.จานา vs จานอง จานา(ทอง) vs จานอง(ท)่ี
จำนำ จำนอง
1.สังหาริมทรพั ย์ (เคล่อื นท่ไี ด้) 1. อสังหารมิ ทรพั ย์ (เคล่ือนท่ไี มไ่ ด)้
2.การจานาต้องสง่ มอบทรพั ย์สนิ 2. การจานองไมต่ อ้ งสง่ มอบทรพั ยส์ นิ
3.เมื่อลกู หนที้ าผดิ สญั ญา เจ้าหน้ี (ต้องทาเปน็ หนงั สอื จดทะเบยี นต่อ
เจา้ หนา้ ที่ มเิ ช่นนั้นจะตกเปน็ โมฆะ)
สามารถขายของเข้าตลาดได้ ถ้า
เงนิ ที่ขายเข้าตลาดไม่พอ สามารถ 3. เม่อื ลกู หนีท้ าผิดสญั ญา เจ้าหนี้
มาเรยี กเก็บเพมิ่ ที่ลูกหน้ไี ด้ สามารถขายของเขา้ ตลาดได้(แต่ตอ้ ง
ฟอ้ งศาลก่อน) ถา้ เงนิ ทข่ี ายเขา้ ตลาด
ไมพ่ อ ไม่สามารถมาเรยี กเกบ็ เพิ่มที่
ลกู หน้ีได้
2.ก้ยู มื
ตอ้ งมี
ผู้ให้กู้ + ผู้กู้
ดอกเบ้ีย
2.1 การคดิ ดอกเบ้ียการให้กยู้ มื เงนิ
- รอ้ ยละ 15 ตอ่ ปี ไมเ่ กิน 1.25 ต่อเดอื น
- ถา้ ผู้ให้กู้ คิดดอกเบยี้ เกนิ อตั ราทก่ี ฎหมายกาหนด
จะสง่ ผลใหด้ อกเบ้ียเป็นโมฆะ คืนแคเ่ งนิ ตน้ เทา่ นน้ั
2.2 หลกั ฐานในการกยู้ มื
กู้ยมื 2,000 ข้นึ ไป
ตอ้ งทาหนงั สอื ไมเ่ ชน่ นน้ั ฟอ้ งไมไ่ ด้
Tip ผู้ก้ไู มส่ ามรถเขยี นหนงั สอื ได้ จะต้องมี - วนั ที่
พยานลงลายมอื ชอื่ รองรบั ลายพมิ พน์ วิ้ มอื ผกู้ ู้ - ชอ่ื และ ลงชื่อ
อย่างนอ้ ย 2 คน เพอื่ ใชแ้ ทนลายมอื ชอ่ื ของผกู้ ู้ - จานวนเงนิ
- ดอกเบีย้
- กาหนดชาระ (ไม่มกี ็ได)้
3.เชา่
ทรัพย์
คอื ใช้ประโยชนจ์ ากทรพั ยส์ นิ ไดใ้ นระยะเวลาทก่ี าหนด
ถา้ เชา่ อสงั หารมิ ทรัพย์ เกนิ 3 ปตี อ้ งทาหนังสอื จดทะเบยี น
การเชา่ หา้ มเกนิ 30 ปีจ้า
4.เช่าซ้อื รบั ของเลย (ซื้อเงินผอ่ น เช่นรถ)
“เมือ่ ผู้เช่าจา่ ยเงินครบ จะโอนกรรมสทิ ธ์ิ”
ต้องมกี ารทาสัญญา มิเชน่ นน้ั จะตกเป็นโมฆะ
(ไมจ่ า่ ย 2 งวดยกเลกิ สญั ญาได้)
5.ซือ้ ขาย
ต้องมี
ผู้ขาย + ผซู้ ื้อ
อสังหา ตอ้ งจดทะเบยี น
ทรพั ยส์ นิ ทซ่ี อื้ ขายกนั ไมไ่ ด้ = ทรัพยส์ นิ มลี ักษณะเฉพาะบางอยา่ งซ่งึ กฎหมาย
แพ่งพาณชิ ยไ์ ดก้ าหนดเอาไว้ เปน็ ทรพั ยส์ ินทซ่ี อื้ ขายกนั ไมไ่ ด้
-สาธารณะสมบตั ขิ องแผน่ ดนิ เช่น ท่ชี ายตลง่ิ ทางนา้ ท่ีดนิ รฐั บาลหวงหา้ ม ,
ปา่ สงวน
- ทรัพย์ทกี่ ฎหมายหา้ มมีไวค้ รอบครอง เช่น อาวธุ ปนื เถอ่ื น ฝิ่น เฮโรอนี
กญั ชา
- ที่วัดและท่ีดนิ สงฆ์
- สิทธิทจี่ ะไดร้ บั บาเหนจ็ บานาญ จากทางราชการ
- ทรัพย์ที่ได้มาโดยขอ้ กาหนดห้ามโอน เชน่ เจา้ ของมรดกโอนทดี่ นิ ใหแ้ ก่ นางไก่ ท่ียงั มชี วี ติ
อยู่ ได้จดทะเบยี นตอ่ เจา้ พนักงานวา่ หา้ มโอนใหผ้ ใู้ ดท้ังสน้ิ ดงั นั้นทดี่ นิ แปลงนี้จงึ ขายไมไ่ ด้
6.ขาย คอื เปน็ สญั ญาซือ้ ขายที่ สิทธติ์ กเป็นของผ้ซู ้ือทนั ที
แตผ่ ู้ขายสามารถ ไถถ่ อนทรัพย์มาได้ ภายในเวลาที่กาหนด
ฝาก อสงั หาริมทรพั ย์ 10 ปี
สังหาริมทรพั ย์ 3 ปี
* ผูข้ ายฝากนาเงนิ มาไถ่ถอนคนื แล้ว ไมพ่ บตวั ผู้ซือ้ สามารถนา
เงินไปวางที่กรมบงั คับคดี กระทรวงยตุ ิธรรมได้
แบบฝกึ หัด กฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์
Human Right
สิทธิมนษุ ยชน
สทิ ธเิ สรภี าพ
สทิ ธิเสรภี าพในร่างกาย