Ebook การปลดหนี้

E - BOOK

การปลดหน้ี

นักศึกษาคณะนิติศาสตร์
มหาวทิ ยาลัยทกั ษณิ

รายวิชากฎหมายว่าดว้ ยหนี้
ชนั้ ปีที่ 2 ปีการศึกษา 2565

บทนำ

หนี้เป็นความผูกพันในกฎหมายระหว่าง
บุคคลสองฝ่ายซึ่งเรียกว่าเจ้าหนี้และลูกหนี้
บุคคลที่เกี่ยวข้องในมูลหนี้ต่างมีสิทธิและหน้าที่
ต่อกัน ที่จะต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามความ
ประสงคท์ ีแ่ ท้จริงแห่งมูลหนี้ หนี้เมื่อเกิดขึ้นและมี
ผลสมบูรณ์ตามกฎหมายแล้ว อาจจะระงับหรือ
สิ้นสุดความผูกพันลง โดยอาศัยเหตุต่างๆ กัน
หลักเกณฑ์ต่างๆ ในเรื่องหนี้ จึงเป็นเรื่องที่ต้อง
ศึกษาทาความเข้าใจและให้ความสาคญั

จึ ง ไ ด้ ส รุ ป ส า ร ะ ส า คั ญ ข อ ง ก ฎ ห ม า ย
ดังกล่าว เพื่อเป็นคู่มือความรู้ทางกฎหมาย
สาหรับ การศึกษา หาความรู้ ใน หัวข้อ การปลด
หนี้

สำรบัญ

เรือ่ ง หนา้

ความหมายการปลดหนี้ 1
แผนผงั การปลดหนี้ 3
ตัวอยา่ งการปลดหนี้ 4
ขอ้ สงั เกตการปลดหนี้ 6
ตัวอย่างคาพิพากษาฎีกา 7
รายชือ่ ผู้จัดทา 8

1

กำรปลดหน้ี

การปลดหนี้
การปลดหนี้ คือ การที่เจ้าหนีแ้ สดง
เจตนาตอ่ ลูกหนี้ วา่ จะสละสิทธิเรียกร้อง ซึง่
เป็นการทาให้เปล่าไม่คิดค่าตอบแทน มีผล
ทาให้หนีน้ ้ันระงบั ส้นิ ไป ตาม ป.พ.พ. มาตรา
340 วรรคแรก ที่บัญญัติว่า "ถ้าเจ้าหนี้
แสดงเจตนาต่อลูกหนี้ว่าจะปลดหนี้ให้ ท่าน
ว่าหนี้นั้นกเ็ ป็นอันระงับสิ้นไป" และการปลด
หนี้ไม่จาเป็นต้องได้รับความยินยอมจาก
ลกู หนี้ เพยี งแคล่ ูกหน้ีได้รับการแสดงเจตนา
จากเจา้ หนีท้ ีจ่ ะปลดหนี้ใหก้ ็พอแล้ว

2

อย่างไรก็ตาม หากหนี้น้ัน เป็นหนี้ที่มี
หนังสือเป็นหลักฐาน การปลดหน้ีจะต้องทาเป็น
หนงั สือ หรือเวนคนื เอกสารหลักฐานแห่งหนี้ หรือ
ขีดฆ่าเอกสาร ตามมาตรา 340 วรรคสอง
"ถ้าหนี้มีหนังสือเป็นหลักฐาน การปลดหนี้ก็ต้อง
ทาเป็นหนังสือด้วย หรือต้องเวนคืนเอกสารอัน
เป็นหลักฐานแห่งหนี้ให้แก่ลูกหนี้ หรือขีดฆ่า
เอกสารนั้นเสีย" หากปลดหนี้โดยไม่ได้ทาตาม
แบบที่กฎหมายกาหนด ยอ่ มตกเป็นโมฆะ

3

แผนผงั กำรปลดหน้ี

4

ตวั อยำ่ ง

ตวั อย่าง
หนี้ที่กฎหมายไม่ได้บังคับว่าต้องมีหลักฐานเป็น

หนังสือ แต่เจ้าหนี้และลูกหนีไ้ ด้ทาหลักฐานเป็นหนังสือไว้
การจะปลดหนี้ก็ต้องเป็นไปตามมาตรา 340 วรรคสอง
ด้วย เช่น กู้ยืมเงินไม่เกิน 1,000 บาท แต่ได้ทาหลักฐาน
เป็นหนังสือไว้ การปลดหนี้ก็ต้องทาตามมาตรา 340
วรรคสอง จะแสดงเจตนาปลดหนีด้ ้วยปากเปลา่ ไม่ได้

ตัวอยา่ ง
การกู้ยืมเงินเกิน 2,000 บาท โดยไม่ได้ทา

หลักฐานเป็นหนังสือไว้ ถือว่าไม่ได้ทาตามที่กฎหมาย
กาหนด เจ้าหนี้จึงไม่อาจฟ้องลูกหนี้ได้ ตาม ป.พ.พ.
มาตรา 653 วรรคแรก ที่บัญญัติว่า "การกู้ยืมเงินกว่า
สองพันบาทขึ้นไปน้ัน ถ้ามิได้มีหลักฐานแห่งการกู้ยืมเป็น
หนังสืออย่างใดอย่างหนึ่งลงลายมือชื่อผู้ยืมเป็นสาคัญ
จะฟ้องร้องให้บังคับคดีหาได้ไม่" แต่ในเรื่องการปลดหน้ี
เจ้าหนี้ก็ทาได้โดยแสดงเจตนาปลดหนี้ด้วยปากเปล่าก็
เพียงพอแล้ว ไมต่ ้องทาตามมาตรา 340 วรรคสอง

5

แต่สาหรบั
การปลดหนี้จานอง กฎหมายบญั ญตั ิไว้เป็น

พิเศษ ตามมาตรา 746 ที่จะตอ้ งทาเปน็ หนงั สือ และ
ไปจดทะเบียนตอ่ พนักงานเจ้าหนา้ ที่ด้วย จงึ จะใช้ยัน
บคุ คลภายนอกได้ (แต่สาหรับเจ้าหนี้กับลกู หนี้ เมือ่
ปลดหนีโ้ ดยทาเป็นหนังสือ แต่ไม่ไดจ้ ดทะเบยี น ก็
สามารถใช้ยันกันเองได้)

ผลของการปลดหนี้
หากเปน็ การปลดหนีใ้ หท้ ั้งหมด หนี้นน้ั ย่อม

ระงบั สิ้นไป รวมท้ังหนีอ้ ุปกรณต์ า่ ง ๆ กร็ ะงบั ไปด้วย
เช่น การปลดหนี้เงินกู้ การจานอง จานาประกนั หนี้
เงนิ กูด้ งั กลา่ ว ยอ่ มระงับไปด้วย หรือการปลดหนี้ให้
ลกู หนี้ ก็มีผลทาให้ผู้คา้ ประกันหลดุ พ้นจากความรบั
ผิดไปด้วย แต่หากเปน็ การปลดหนีเ้ พยี งบางสว่ น
เฉพาะหนีส้ ว่ นที่ปลดให้เทา่ น้ันที่ระงับสิ้นไ

6

ขอ้ สังเกต

1. การปลดหนีส้ ามารถทาเพียงบางส่วน ก็ได้ ผลคือทา
ใหห้ นีร้ ะงบั ไปเฉพาะสว่ นที่ปลด

2. เจาหนี้ปลดหนี้ให้ลูกหนี้ทั้งหมด ทาให้ ผู้ค้าประกัน
หลุดพ้นจากหนี้ไปด้วย แต่ถ้าเจ้าหนี้ปลดหนี้ให้ผู้ค้า
ประกัน ลูกหนี้ ไม่หลุดพ้นไปด้วยเพราะหนี้เป็นประธาน
ยังอยู่

7 ตัวอยำ่ งคำพิพำกษำฏกี ำ

คาพิพากษาศาลฎีกาที่ 2432/2540
คาแถลงของโจทก์ที่ขอถอนการยึดและการ

บังคับคดีมีข้อความว่า "ขณะนี้โจทก์และจาเลยตกลง
กันได้แล้วและได้รับชาระหนี้เป็นที่พอใจ แล้วโจทก์ไม่
ประสงค์บังคับคดีนี้ต่อไปจึงขอถอนการยึดทรัพย์คดีนี้
แล ะ ข อ ถอ น กา ร บังคับคดี เสี ย ทั้ งสิ้ น ต่ อไ ปด้ ว ย ฯ ล ฯ “

ข้อความดังกล่าวชัดแจ้งว่าโจทก์ขอถอนการ
ยึดทรัพย์และการบังคับคดีเพราะได้รับชาระหนี้จาก
จาเลยท้งั สองเปน็ ที่พอใจแล้วตามที่โจทก์และจาเลยทั้ง
สองได้ตกลงกันดังนี้เมื่อโจทก์ตกลงยกหรือปลดหนี้
ส่วนที่เหลือให้แก่จาเลยแล้วหนี้ส่วนที่เหลือจึงเป็นอัน
ระงับสิ้นไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 340โจทก์ไม่อาจจะนาหนี้ดังกล่าวมาเป็นมูล
ฟอ้ งใหจ้ าเลยทงั้ สองเปน็ บุคคลล้มละลายได้

8

ผ้จู ดั ทำ

จัดทาโดย

นายเอเชีย ศรีวมิ ล รหสั นกั ศึกษา 641087075
นายชิตพล องคไทร รหัสนักศึกษา 641087088
นายษมาวรี ์ หนูนวล รหสั นักศึกษา 641087138
นายอดิศร เกื้อผอม รหสั นกั ศึกษา 641087145
นายกิตตพิ ศ คงสนอง รหัสนักศึกษา 641087079
นายเนติวัฒน์ ศรีอ่อน รหัสนักศึกษา 641087106
นายสราวุธ วงศส์ ุวัฒน์ รหสั นกั ศึกษา 641087140
นายธีรภทั ร แสนใจดี รหัสนักศึกษา 641087102
นางสาวปาลิตา กระแสรตั น์ รหัสนกั ศึกษา 641087152

นกั ศึกษาคณะนิติศาสตร์ BC ชน้ั ปที ี่ 2
มหาวทิ ยาลัยทักษณิ วิทยาเขตสงขลา