การเกิดพันธะโคเวเลนต์

ก

พันธะโคเวเลนต์ เป็นพนั ธะเคมีทเี่ กิดจากอะตอมตัง้ แต่ 2
อะตอมใชอ้ ิเลค็ ตรอนรว่ มกนั เปน็ คู่ โดยทว่ั ไปอะตอมจะรวมกันดว้ ย
อตั ราสว่ นทท่ี าใหอ้ ะตอมมีเวเลนซ์อเิ ล็กตรอนครบ 8 ตามกฎออก
เตต และใช้กฎออกเตต ทานายอตั ราส่วนจานวนอะตอมของธาตุ
องคป์ ระกอบ ทร่ี วมกนั เป็นสารโคเวเลนต์ และชนดิ ของพนั ธะโคเว
เลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

จุดประสงค์การเรยี นรู้ ข

1.อธิบายการเกดิ พันธะโคเวเลนต์ในโมเลกลุ ของไฮโดรเจนได้
2.บอกความหมายของ กฎออกเตต ได้
3.อธบิ ายการเกิดพันธะและระบุชนดิ ของพนั ธะโคเวลนต์ในโมเลกลุ ได้
4.บอกความหมายของอิเลก็ ตรอนครู่ ่วมพนั ธะและอิเล็กตรอนคู่โดดเดี่ยวได้
5.อธบิ ายวธิ ีการเขยี นโครงสร้างลวิ อสิ ของโมเลกลุ โคเวเลนต์ได้
6.อธบิ ายการเกดิ พนั ธะโคออรด์ เิ นตโคเวเลนต์ พร้อมยกตัวอย่างได้

Website : http://www.dsw.ac.th

ค

สาระสาคัญ ก อิเลก็ ตรอนคู่โดดเดี่ยว 8
จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้
แบบทดสอบกอ่ นเรียน ข โครงสร้างลวิ อสิ 9
การเกิดพันธะโคเวเลนต์
โมเลกลุ ไฮโดรเจน ง พันธะโคออดเิ นตโคเวเลนต์ 11
กฎออกเตต
ชนดิ ของพนั ธะ 1 คาศพั ทใ์ หม่ 12
อิเลก็ ตรอนคู่ร่วมพนั ธะ
2 สาระชวนคิด 13

3 แบบทดสอบหลังเรียน 15

4 หนังสืออ้างอิง 25

7 ประวตั ิผูจ้ ดั ทา 26

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ง

ขน้ั ตอนการทาแบบทดสอบ จาก Quizizz
1. แสกน QR-Cord
2. เลือก preview
3. เลือก Start

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรียน จ

1. ขอ้ ใดกล่าวถงึ การเกดิ พันธะโคเวเลนต์ไดถ้ กู ตอ้ ง ?

ก. เกิดจากแรงดงึ ดูดระหวา่ งอเิ ล็กตรอนกับโปรตอนและแรงผลกั ระหว่าง
อเิ ล็กตรอนกบั อเิ ลก็ ตรอน โปรตอนกบั โปรตอนในนิวเคลียส

ข. เกิดจากแรงดงึ ดดู และแรงผลกั ระหวา่ งอเิ ลก็ ตรอนกบั
อิเลก็ ตรอนของอะตอมในโมเลกลุ โคเวเลนต์

ค. เกิดจากแรงดงึ ดูดและแรงผลกั ระหวา่ งโปรตอนกับโปรตอนของอะตอม
ในโมเลกลุ โคเวเลนต์

ง. เกิดจากแรงดึงดดู ระหวา่ งไอออนลบกบั ไอออนบวก

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบก่อนเรยี น ฉ

2. ข้อใดคอื สารที่เกดิ จากพันธะโคเวเลนต์ทง้ั หมด ?
ก. NaCl , MgO
ข. O2 , CO2
ค. BeCl2 , LiCl
ง. HCl , CaCl2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบก่อนเรยี น ช

3. ข้อใดกลา่ วได้ถกู ต้องเก่ียวกบั “ อิเลก็ ตรอนคู่ร่วมพนั ธะ ” ?
ก. อเิ ลก็ ตรอนคทู่ ีไ่ มเ่ กย่ี วข้องกับการเกดิ พนั ธะ
ข. อิเล็กตรอนค่ทู เ่ี ก่ียวข้องกับการเกิดพนั ธะ
ค. เวเลนต์อิเล็กตรอนคทู่ ี่ไมเ่ กีย่ วขอ้ งกับการเกิดพันธะ
ง. เวเลนต์อเิ ล็กตรอนคู่ทีเ่ ก่ยี วข้องกับการเกิดพันธะ

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น ซ

4. ข้อใดกลา่ วได้ถกู ต้องเก่ียวกบั “ อิเลก็ ตรอนคโู่ ดดเดีย่ ว ” ?
ก. อเิ ลก็ ตรอนคทู่ ีไ่ มเ่ กย่ี วข้องกับการเกิดพันธะ
ข. อิเล็กตรอนค่ทู เ่ี ก่ียวข้องกับการเกิดพันธะ
ค. เวเลนต์อิเล็กตรอนคทู่ ี่ไม่เกีย่ วขอ้ งกบั การเกิดพันธะ
ง. เวเลนต์อเิ ล็กตรอนคู่ทีเ่ กยี่ วข้องกบั การเกดิ พนั ธะ

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรียน ฌ

5. ข้อใดถกู ตอ้ งเก่ยี วกบั สารที่เกิดจากพันธะโคเวเลนต์ชนิด
“ พนั ธะเดย่ี ว ” ?

ก. CO2 , OF2
ข. O2 , H2O
ค. BeCl2 , Cl2
ง. HCl , N2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรียน ญ

6. ขอ้ ใดถูกตอ้ งเกี่ยวกบั สารที่เกิดจากพันธะโคเวเลนต์ชนิด
“ พันธะคู่ ” ?

ก. CO2 , C2H4
ข. O2 , CH4
ค. BeCl2 , Cl2
ง. HCl , N2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรียน ฎ

7. ขอ้ ใดถกู ตอ้ งเกย่ี วกบั สารที่เกิดจากพันธะโคเวเลนต์ชนิด
“ พันธะสาม ” ?

ก. CO2 , OF2
ข. O2 , H2O
ค. BeCl2 , Cl2
ง. NO2 , N2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบกอ่ นเรียน ฏ

8. สารโคเวเลนต์ใดสามารถเกิด “ พันธะโคออดเิ นตโคเวเลนต์ได้ ” ?
ก. CO32-
ข. H2O
ค. NH4+
ง. NO2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบก่อนเรยี น ฐ

9. การเขียนโครงสรา้ งของลวิ อสิ ข้อใดกล่าวไดถ้ กู ต้อง ?

ก. เปน็ สญั ลกั ษณ์แสดงการเกดิ พนั ธะโคเวเลนต์
ข. การใชจ้ ดุ 2 จดุ หรือใชเ้ ส้น 1 เส้น แทนอเิ ลก็ ตรอน

คู่ร่วมพันธะ 1 คู่
ค. จดุ รอบสัญลักษณแ์ ทนเวเลนต์อิเลก็ ตรอนของธาตนุ ัน้
ง. สญั ลกั ษณข์ องธาตแุ สดงจานวนโปรตอน นวิ ตรอน และ

อเิ ล็กตรอนของธาตนุ ั้น

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบก่อนเรยี น ฑ

10. การที่อะตอมพยายามปรบั ตัวเองใหอ้ ยูใ่ นสภาพเสถยี รโดยทาให้
อเิ ลก็ ตรอนวงนอกสดุ เทา่ กบั 8 เราเรยี กกฎนว้ี ่า ?
ก. กฎออกเตต
ข. กฎออกซิเดชนั
ค. กฎไอออนกิ
ง. กฎโคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน ฒ

1.ก 6.ก
2.ข 7.ง
3.ข 8.ค
4.ก 9.ข
5.ค 10.ก

Website : http://www.dsw.ac.th

พนั ธะโคเวเลนต์ 1

การเกดิ พันธะโคเวเลนต์

อะตอมของธาตทุ จ่ี ะสรา้ งพนั ธะโคเวเลนต์ส่วนมากเป็นธาตุอโลหะกบั อโลหะ
เนอื่ งจากอโลหะมีพลังงานไอออไนเซชันค่อนข้างสงู จงึ เสยี อเิ ลก็ ตรอนไดย้ าก
เม่ืออโลหะรวมกันเป็นโมเลกุลจงึ ไม่มีอะตอมใดเสียอิเล็กตรอน แตม่ กี ารใช้
อิเลก็ ตรอนร่วมกันเกดิ เปน็ พันธะโคเวเลนต์ สารประกอบทอ่ี ะตอมแต่ละคู่ยดึ
เหนย่ี วกนั ดว้ ยพนั ธะโคเวเลนต์ เรยี กว่า สารโคเวเลนต์ และโมเลกุลของสารท่ี
อะตอมแต่ละคูย่ ดึ เหน่ียวกนั ด้วยพันธะโคเวเลนต์เรยี กว่าโมเลกลุ โคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

โมเลกลุ ไฮโดรเจน พนั ธะโคเวเลนต์ 2

H เป็นธาตทุ ่มี คี า่ IE สงู จงึ เสยี อเิ ลก็ ตรอนไดย้ าก
เมอ่ื อะตอมของ H เขา้ ใกลก้ นั จะเกดิ แรงดงึ ดดู ระหวา่ ง
อิเลก็ ตรอนกับโปรตอนในนิวเคลยี สของท้งั สองอะตอม
ขณะเดยี วกนั กจ็ ะมแี รงผลกั ระหว่างโปรตอนกับโปรตอน
และระหวา่ งอเิ ลก็ ตรอนกบั อเิ ลก็ ตรอนของแตล่ ะอะตอม
ด้วยเมอ่ื อะตอมทงั้ สองเขา้ ใกล้กันในระยะท่ีเหมาะสมจะมี
พลังงานศกั ย์ตา่ สุด เกิดเป็นโมเลกุลโดยใช้อิเล็กตรอน
รว่ มกนั แรงยดึ เหนย่ี วท่ีทาให้อะตอมอยรู่ วมกนั ได้
เรียกวา่ พนั ธะโคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

พนั ธะโคเวเลนต์ 3

กฎออกเตต

“กฎออกเตต” กล่าววา่ อะตอมของธาตุตา่ ง ๆ ที่มเี วเลนซอ์ เิ ล็กตรอน
ไม่เทา่ กบั 8 มแี นวโน้มทจ่ี ะปรับตวั ใหม้ เี สถยี รภาพมากขึ้นโดยรวมตัวกนั เอง
หรือรวมตัวกบั อะตอมของธาตุอืน่ ในสัดส่วนท่ีทาใหแ้ ต่ละอะตอมมเี วเลนซ์
อิเล็กตรอนเทา่ กับ 8 หรือมจี านวนอิเลก็ ตรอนเท่ากบั แก๊สเฉ่ือย
เช่น He , Ne , Ar , Kr , Xe , Rn

Website : http://www.dsw.ac.th

พนั ธะโคเวเลนต์ 4

ชนิดของพนั ธะโคเวเลนต์

ชนดิ ของพนั ธะโคเวเลนต์ พจิ ารณาจากจานวน
อิเล็กตรอนท่ีใช้รว่ มกันของอะตอมครู่ ่วมพนั ธะ

ดงั นี้
พันธะเด่ียว เป็นพนั ธะโคเวเลนตท์ ีเ่ กิดจาก

อะตอมคสู่ ร้างพันธะทง้ั สองใชอ้ ิเลก็ ตรอนรว่ มกนั
1 คู่ ใชเ้ ส้น ( - ) แทนพนั ธะเดยี่ ว

เช่น HCl , CH4 ,NH3

เวปไซต์ สรา้ งแบบจาลองรูปร่างโมเลกุล

https://phet.colorado.edu/sims/html/molecul
e-shapes/latest/molecule-shapes_th.html

Website : http://www.dsw.ac.th

พนั ธะโคเวเลนต์ 5

ชนิดของพนั ธะโคเวเลนต์

พันธะคู่ เป็นพันธะโคเวเลนตท์ ีเ่ กดิ จาก
อะตอมคูส่ ร้างพันธะทั้งสองใชอ้ ิเล็กตรอน
รว่ มกนั 2 คู่ ใชเ้ สน้ 2 เสน้ ( = ) แทน

1 พันธะคู่ เชน่ พนั ธะระหวา่ ง O ใน O2
C กับ H ใน C2H4

เวปไซต์ สรา้ งแบบจาลองรูปร่างโมเลกุล

https://phet.colorado.edu/sims/html/molecul
e-shapes/latest/molecule-shapes_th.html

Website : http://www.dsw.ac.th

ชนิดของพนั ธะโคเวเลนต์ พนั ธะโคเวเลนต์ 6

พนั ธะสาม เปน็ พนั ธะโคเวเลนตท์ ี่ เวปไซต์ สรา้ งแบบจาลองรูปร่างโมเลกุล
เกดิ จากอะตอมคู่สร้างพนั ธะทัง้ สอง
ใชอ้ ิเลก็ ตรอนร่วมกัน 3 คู่ ใชเ้ สน้ https://phet.colorado.edu/sims/html/molecul
3 เสน้ ( ) แทน 1 พนั ธะสาม e-shapes/latest/molecule-shapes_th.html
เช่น พันธะระหวา่ ง N กับ N ใน N2
N กบั C กบั H ใน HCN Website : http://www.dsw.ac.th

HCN

พันธะโคเวเลนต์ 7

อเิ ล็กตรอนค่รู ว่ มพนั ธะ

“อิเล็กตรอนคู่รว่ มพันธะ” หมายถึง อิเล็กตรอนคู่ที่อะตอม
ทง้ั สองใช้ร่วมกันในโมเลกุลโคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

พนั ธะโคเวเลนต์ 8

อเิ ลก็ ตรอนคู่โดดเดีย่ ว

“อิเล็กตรอนค่โู ดดเดี่ยว” หมายถงึ อิเล็กตรอนของอะตอมคู่ทไี่ ม่ได้
เกดิ พนั ธะในโมเลกุลโคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

พันธะโคเวเลนต์ 9

โครงสร้างลวิ อิส

เพ่อื ให้เขา้ ใจงา่ ยข้ึนเกีย่ วกบั พันธะโคเวเลนต์ ลวิ อิส ได้เสนอการเขยี น
สญั ลกั ษณแ์ สดงเวเลนต์อเิ ล็กตรอนในการเกิดพนั ธะด้วยจดุ เรียกวา่ โครงสร้างลวิ
อสิ เป็นสัญลักษณแ์ สดงการเกดิ พันธะโคเวเลนต์ โดยใช้จุด 2 จดุ หรอื ใช้เสน้ 1 เสน้
แทนอิเล็กตรอนค่รู ว่ มพันธะ 1 คู่ ระหว่างอะตอมในโมเลกลุ โคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

พันธะโคเวเลนต์ 10

ตัวอย่างโครงสรา้ งลวิ อสิ

Website : http://www.dsw.ac.th

พนั ธะโคออดิเดตโคเวเลนต์ 11

การเกิด

พนั ธะโคออดิเดตโคเวเลนต์ เป็นพันธะโคเวเลนต์ท่ีเกดิ จากการใชอ้ เิ ล็กตรอน
รว่ มกนั ของอะตอมโดยอเิ ลก็ ตรอนคู่น้มี าจากอะตอมใดอะตอมหน่งึ ไม่ได้มาจาก
ทงั้ 2 อะตอม การเกดิ พันธะจะเกดิ เม่อื เกดิ พันธะโคเวเลนต์ตามปกติ แล้วยงั มี
อะตอมใดอะตอมหน่งึ ที่เวเลนซ์อเิ ลก็ ตรอนยงั ไม่ครบตามกฎออกเตต

Website : http://www.dsw.ac.th

คาศัพท์ใหม่ 12

IE ย่อมาจากคาวา่
ไอ-ออ-ไน-เซ-ชัน

Website : http://www.dsw.ac.th

13

คลิกได้
ครบั ...

Website : http://www.dsw.ac.th

สารประกอบน้ี มสี ูตรโมเลกลุ อย่างไรบา้ ง ? 14
จงจับค่คู วามสัมพนั ธ์ต่อไปน้ี
เฉลยสาระชวนคิด

Be

เลน่ เกมจบั คู่
ความสมั พนั ธไ์ ด้
แสกนเลย จา้

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลังเรียน 15

ขน้ั ตอนการทาแบบทดสอบ จาก Quizizz
1. แสกน QR-Cord
2. เลือก preview
3. เลือก Start

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลังเรยี น 16

1. ข้อใดถูกต้องเกย่ี วกบั สารทเี่ กดิ จากพนั ธะโคเวเลนต์ชนิด
“ พนั ธะสาม ” ?

ก. NO2 , N2
ข. CO2 , OF2
ค. O2 , H2O
ง. BeCl2 , Cl2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรยี น 17

2. ข้อใดถูกต้องเก่ยี วกบั สารทเ่ี กิดจากพนั ธะโคเวเลนต์ชนดิ
“ พนั ธะคู่ ” ?

ก. BeCl2 , Cl2
ข. CO2 , C2H4
ค. O2 , CH4
ง. HCl , N2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรยี น 18

3. สารโคเวเลนต์ใดสามารถเกิด “ พันธะโคออดเิ นตโคเวเลนต์ได้ ” ?
ก. H2O
ข. CO32-
ค. NH4+
ง. NO2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรียน 19

4. ขอ้ ใดคอื สารทีเ่ กิดจากพนั ธะโคเวเลนต์ท้ังหมด ?
ก. O2 , CO2
ข. NaCl , MgO
ค. BeCl2 , LiCl
ง. HCl , CaCl2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลังเรยี น 20

5. ข้อใดกลา่ วถึงการเกิดพนั ธะโคเวเลนต์ไดถ้ ูกต้อง ?

ก. เกดิ จากแรงดงึ ดูดระหว่างไอออนลบกับไอออนบวก
ข.เกิดจากแรงดึงดูดระหว่างอเิ ลก็ ตรอนกบั โปรตอนและแรงผลกั ระหวา่ ง

อิเลก็ ตรอนกับอิเลก็ ตรอน โปรตอนกับโปรตอนในนวิ เคลียส
ค. เกิดจากแรงดึงดูดและแรงผลักระหว่างอิเล็กตรอนกบั

อิเล็กตรอนของอะตอมในโมเลกลุ โคเวเลนต์
ง. เกดิ จากแรงดึงดดู และแรงผลักระหวา่ งโปรตอนกับ โปรตอนของอะตอม

ในโมเลกุลโคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรยี น 21

6. การเขยี นโครงสรา้ งของลวิ อสิ ขอ้ ใดกลา่ วได้ถูกต้อง ?

ก. เปน็ สัญลกั ษณ์แสดงการเกดิ พนั ธะโคเวเลนต์
ข. จุดรอบสญั ลกั ษณแ์ ทนเวเลนต์อิเล็กตรอนของธาตนุ น้ั
ค. สัญลกั ษณข์ องธาตุแสดงจานวนโปรตอน นิวตรอน และ
อิเลก็ ตรอนของธาตุน้นั
ง. การใช้จดุ 2 จดุ หรอื ใช้เสน้ 1 เสน้ แทนอเิ ล็กตรอน

ค่รู ว่ มพันธะ 1 คู่

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรยี น 22

7. ขอ้ ใดถกู ตอ้ งเกยี่ วกบั สารท่เี กดิ จากพันธะโคเวเลนต์ชนดิ
“ พันธะเดย่ี ว ” ?

ก. BeCl2 , Cl2
ข. CO2 , OF2
ค. O2 , H2O
ง. HCl , N2

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลังเรยี น 23

8. การทอ่ี ะตอมพยายามปรบั ตัวเองให้อยใู่ นสภาพเสถยี รโดยทาให้
อเิ ลก็ ตรอนวงนอกสุดเทา่ กบั 8 เราเรียกกฎนว้ี ่า ?

ก. กฎไอออนกิ
ข. กฎออกเตต
ค. กฎออกซิเดชนั
ง. กฎโคเวเลนต์

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรียน 24

9. ข้อใดกลา่ วไดถ้ กู ตอ้ งเกี่ยวกบั “ อิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียว ” ?
ก. อิเลก็ ตรอนคทู่ เ่ี ก่ียวข้องกบั การเกดิ พันธะ
ข. อิเลก็ ตรอนคูท่ ่ไี ม่เกย่ี วข้องกบั การเกิดพันธะ
ค. เวเลนต์อเิ ล็กตรอนคทู่ ่เี กีย่ วขอ้ งกับการเกิดพนั ธะ
ง. เวเลนต์อเิ ลก็ ตรอนค่ทู ีไ่ มเ่ กี่ยวขอ้ งกบั การเกิดพนั ธะ

Website : http://www.dsw.ac.th

แบบทดสอบหลงั เรียน 25

10. ข้อใดกลา่ วได้ถกู ตอ้ งเกี่ยวกับ “ อิเลก็ ตรอนคู่รว่ มพันธะ ” ?
ก. อิเลก็ ตรอนคู่ทเี่ กยี่ วข้องกับการเกดิ พันธะ
ข. อิเลก็ ตรอนคู่ที่ไมเ่ กยี่ วข้องกับการเกิดพนั ธะ
ค. เวเลนต์อิเล็กตรอนค่ทู ่เี ก่ียวข้องกบั การเกดิ พันธะ
ง. เวเลนต์อเิ ลก็ ตรอนคทู่ ไ่ี มเ่ กี่ยวข้องกับการเกดิ พนั ธะ

Website : http://www.dsw.ac.th

26

ยินดดี ว้ ย คุณทำไดด้ มี ำก
ไปตอ่ เลม่ ใหมน่ ะคะ

Website : http://www.dsw.ac.th

27

สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลย,ี สถาบัน.คมู่ ือครูสาระการเรยี นรู้
พ้ืนฐานและเพ่ิมเตมิ เคมี เลม่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พค์ รุ ุสภา
ลาดพร้าว, 2560
. หนังสือเรียนรายวิชาเพ่มิ เติมวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยเี คมี
เล่ม 1. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ครุ ุสภาลาดพรา้ ว, 2561

https://proj14.ipst.ac.th/m4-6-chem/m4-chem-book1/chem-m4b1-029/
https://wordwall.net/th/resource/18760400
https://quizizz.com/admin/quiz/624fde09fe5ae40024f8ee59
https://phet.colorado.edu/sims/html/molecule-shapes/latest/molecule-
shapes_th.html

Website : http://www.dsw.ac.th

ผ้จู ัดทา 28

Website : http://www.dsw.ac.th

Website : http://www.dsw.ac.th