รำเถิดเทิง

รำเถิดเทิง
การแสดงพื้นบ้านภาคกลาง

นางสาวอรัญญา ปรีชากิตติไพศาล ม.3/4 เลขที่3

ประวัติความเป็นมา

‘’การเล่นเถิดเทิง’’ มีผู้สันนิษฐานว่าเป็น
ของพม่านิยมเล่นกันมาก่อน เมื่อครั้งพม่ามา
ทำสงครามกับไทยในสมัยกรุงธนบุรีหรือสมัย
ต้นแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เวลาพักรบพวก
ทหารพม่าก็เล่นสนุกสนานด้วยการเล่นต่างๆ
ซึ่งทหารพม่าบางพวกก็เล่นกลองยาว” ยังมี
เพลงดนตรีเพลงหนึ่งซึ่งดนตรีไทยนำมาใช้
บรรเลงมีทำนองเป็นเพลงพม่าเรียกกันมา
แต่เดิมว่าเพลงพม่ากลองยาวต่อมาได้มีผู้
ปรับให้เป็นแบบแผนมากขึ้น ได้แก่ คุณหญิง
แผ้ว สนิทวงศ์เสนีย์ อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
อาจารย์มนตรี ตราโมท มือถือขวานออกมา
ร่ายรำเข้ากับจังหวะเพลงที่กล่าวนี้ จึงเรียก
เพลงนี้กันอีกชื่อหนึ่งว่าเพลงพม่ารำขวาน

ลักษณะการแสดง

มีการทำพิธีไหว้ครู มีดอกไม้ธูปเทียน
เหล้าขาว บุหรี่และเงินค่ายกครู การไหว้ครูใช้

3การขับเสภา เมื่อไหว้ครูแล้วจะโห่ขึ้น ลาแล้ว

เริ่มแสดง โดยนักดนตรีประกอบเริ่มบรรเลง
ผู้ร่ายรำก็จะเดินและร่ายรำไปตามจังหวะ

33กลอง มีท่าร่ายรำทั้งหมด ท่า ท่าที่

หวาดเสียวและตื่นเต้นที่สุดก็เห็นจะเป็นท่าที่

30 - 31 3คือท่าที่มีการต่อกลองขึ้นไป ใบ
3ให้ผู้แสดงคนหนึ่งขึ้นไปยืนบนกลองใบที่

ควงกลองและคาบกลอง ซึ่งผู้แสดงต้องใช้
ความสามารพิเศษเฉพาะตัว ผู้ตีกลองยาว
บางพวกก็ตีหกหัวกัน แลบลิ้นปลิ้นตา กลอก
หน้ายักคิ้ว ยักคอไปพลางและถ้าผู้ตีคนใดตี
ได้จนถึงกับถองหน้ากลองด้วยศอก โขกด้วย
คาง กระทุ้งด้วยเข่า โหม่งด้วยเข่า โหม่งด้วย
หัว

โอกาสที่แสดง

”ประเพณีเถิดเทิง หรือเทิงบ้องกลอง
”ยาว ในเมืองไทยนั้น มักนิยมเล่นกันใน

งานงานรื่นเริงต่างๆที่ต้องเดินเคลื่ อนขบวน
เช่น งานสงกรานต์ งานแห่นาค แห่พระ แห่
กฐิน แห่ผ้าป่า งานฉลอง ขบวนขันหมาก
เป็นต้น เดินเคลื่อนไปกับขบวน พอถึงจุดที่
เห็นว่ามีลานกว้างหรือเป็นที่เหมาะก็หยุดตั้ง
วงเล่นรำกันเสียพักหนึ่ง แล้วเคลื่อนขบวน
ต่อไปใหม่แล้วก็มาหยุดตั้งวงเล่นและรำกัน
อีก การเล่นเถิดเทิงของกรมศิลปากร
ปรับปรุงใหม่ กำหนดแบบแผนลีลาท่ารำ
โดยกำหนดให้มีกลองรำ กลองยืน เป็นต้น

การแต่งกาย

ผู้รำร่วมอาจจะแต่งกายตามสบาย แต่จะนิยมปะ
แป้งพอกหน้าให้ขาว ทัดดอกไม้ เขียนหนวด
เครา แต้มไฝ บางครั้งไปรำต้อนคนดูเข้ามาร่วม
วงสนุกไปด้วย ผู้รำจะมีทั้งชายและหญิง
ในสมัยปัจจุบันกรมศิลปากรได้ปรับปรุงการแต่ง
กายและกำหนดไว้เป็นแบบฉบับ คือ
1.ชาย นุ่งกางเกงขายาวครึ่งแข้ง สวมเสื้อ
คอกลม แขนสั้นเหนือศอก มีผ้าโพกศีรษะและ
ผ้าคาดเอว
2.หญิง นุ่งผ้าซิ่นมีเชิงยาวกรอมเท้า สวมเสื้อ
แขนกระบอกคอปิด ผ่าอกหน้า ห่มสไบทับเสื้อ
สวมสร้อยตัวคาดเข็มขัดทับนอกเสื้อ สร้อยคอ
และต่างหู ปล่อยผมทัดดอกไม้ด้านซ้าย
เครื่องดนตรีที่ใช้
เครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบการเล่นก็มีกลองยาว
เครื่องประกอบจังหวะ มี ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหม่ง