ระบบทางเทคโนโลยี

การออกแบบและเทคโนโลยี ม.1
บทท่ี 1 เทคโนโลยีรอบตวั
เรอื่ ง ระบบทางเทคโนโลยี

ระบบทางเทคโนโลยี

คาช้แี จง

1. ให้นักเรยี นศึกษาบทเรยี น
2. ให้นั กเรียนทาแบบทดสอบหลัง
เรยี นทัง้ หมด 20 ข้อ 20 คะแนน

1

ระบบ

2

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

1. นั กเรียนสามารถวิเคราะห์ระบบทาง
เทคโนโลยีของช้ินงานหรือวิธีการใน
ชีวิตประจาวันได้

2. นั กเรียนสามารถประยุกต์ใช้แนวคิด
ระบบทางเทคโนโลยเี พื่อการดแู ลรกั ษา
เทคโนโลยไี ดอ้ ยา่ งเหมาะสม

3

ทบทวนความรูก้ ่อนเรยี น

หากนั กเรียนลองสั งเกตพัดลมจะพบว่า
ป ร ะก อ บ ด้ว ยส่ ว น ต่า ง ๆ เ ช่ น ใบ พั ด ม อ เ ตอ ร์
สายไฟฟ้า ปุ่มกด บางคร้ังพัดลมอาจไม่ทางานซ่ึงมี
สาเหตุมาจากปัญหา เช่น ไม่ได้เสียบปล๊ักไฟ ปุ่มกด
เสี ย มอเตอร์ไม่หมุน อุปกรณ์ อิเล็กทรอนิ กส์ เสี ย
แสดงให้เห็นว่าส่ วนประกอบของพัดลมไม่ทางาน
หรอื ทางานไดไ้ มต่ รงตามวัตถุประสงค์

4

ทบทวนความรูก้ ่อนเรยี น

ดังนั้นถ้าเราเข้าใจระบบทางเทคโนโลยี จะ
ช่วยให้ เราสา มารถวิ เคราะ ห์ หาสา เหตุแล ะนาไป ส่ ู
การแก้ไขข้ อผิดพลาดหรือข้ อบกพร่องท่ีเกิดข้ึ น
สามารถดูแลรักษาเทคโนโลยีให้ทางานได้อย่างมี
ประสิทธภิ าพและมีอายกุ ารใช้งานยาวนาน

5

ทบทวนความรูก้ ่อนเรยี น

ในชีวิตประจาวันนั กเรียนรู้จักระบบอะไรบ้าง
และระบบน้ันมกี ารทางานอยา่ งไรบ้าง

6

ทบทวนความรูก้ ่อนเรยี น

นั กเรียนทราบแล้วว่า เทคโนโลยีนั้ น เป็นส่ิ งท่ี
มนุษย์สร้างหรือพัฒนาข้ึน ซ่ึงอาจเป็นได้ท้ังช้ินงานหรือ
วิธีการ เพื่อใช้แก้ปัญหา สนองความต้องการ หรือเพ่ิม
ความสามารถในการทางานของมนุษย์ และเทคโนโลยี
การเปล่ียนแปลงตลอดเวลา ซ่ึงการเปล่ียนแปลงน้ั น
ส่ งผลให้ เทคโนโลยีมีส่ วนประกอบและการทางานท่ี
แตกต่างกนั ไป

7

ระบบ

ระบบ (system ) คือกลุ่มของส่วน
ต่าง ๆ ตั้งแต่สองส่ วนข้ึนไปประกอบเข้า
ด้วยกันและทางานร่วมกัน เพ่ือให้บรรลุ
วัตถุประสงค์เดยี วกัน

8

ประเภทของระบบ

ระบบ อาจจาแนกได้ 2 ประเภท ไดแ้ ก่

ระบบทพ่ี บในธรรมชาติ ระบบทม่ี นษุ ยส์ รา้ งข้ึน

9

ระบบท่พี บในธรรมชาติ

ระบบท่ีพบในธรรมชาติ คือ ระบบท่ีธรรมชาติสร้างข้ึนหรือเป็นไปตาม
ธรรมชาติ เช่น

ระบบลาเลียงในพืช

ระบบภมู คิ ุ้มกนั รา่ งกายมนษุ ย์

ระบบยอ่ ยอาหาร
ระบบหมุนเวยี นเลอื ด

ระบบหายใจ

10

ระบบท่ีมนษุ ยส์ รา้ งข้ึน

ระบบท่มี นษุ ย์สรา้ งข้ึน คือระบบ
ท่ี ส ร้า ง ข้ึ น เ พ่ื อ อ า น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ห รื อ
เพ่ิมประสิทธภิ าพการทางาน เช่น

ระบบรถไฟฟ้า
ระบบบาบดั นา้เสีย
ระบบการให้นาพ้ ืช

11

ระบบท่มี นษุ ยส์ รา้ งข้ึน

ระบบบาบดั นาเ้ สียแบบบงึ ประดษิ ฐ์

1

ระบบทางเทคโนโลยี

2

ระบบทางเทคโนโลยี

ในการทางานหรอื ทากิจกรรมต่าง ๆ
ของมนุษย์ อาจประสบปัญหาหรือมีความ
ต้องการเกิดข้ึน ซ่ึงเป็นสาเหตุท่ีทาให้มนุษย์
คิดค้น ประดิษฐ์หรือเลือกใช้เทคโนโลยีเพ่ือ
แ ก้ ปั ญ ห า ห รื อ ต อ บ ส น อ ง ต่ อ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร
เหล่าน้ั น

3

ระบบทางเทคโนโลยี

เทคโนโลยชี ่วยให้การทางานจากการทากจิ กรรมตา่ ง ๆ มี

สะดวก แมน่ ยา

รวดเรว็ ปลอดภยั

ลดค่าใช้จา่ ย

4

ระบบทางเทคโนโลยี

เ ท ค โ น โ ล ยี จึ ง ต้ อ ง มี ก า ร ป ร ะ ก อ บ ท่ี
ทางานสอดคล้องและสั มพันธ์กัน เพื่อให้บรรลุ
วัตถุประสงค์ ซ่ึงกล่าวได้ว่าเทคโนโลยีน้ั นจะต้อง
ทา งา นอย่า งเป็ น ระบบ เรา เ รีย กว่ า ระ บบทา ง
เทคโนโลยี (technological system)

5

ระบบทางเทคโนโลยี

ระบบทางเทคโนโลยีจึงเป็นกลุ่มของส่วนต่าง ๆ ตั้งแต่สองส่ วนข้ึนไปประกอบเข้าด้วยกัน
และทางานร่วมกันเพ่ือให้วัตถุประสงค์ ระบบทางเทคโนโลยีมีองค์ประกอบคือ ตัวป้อน (input)
กระบวนการ (process)และผลผลติ (output) ท่ที าสัมพันธก์ นั นอกจากน้ี ระบบทางเทคโนโลยีอาจมี
ข้อมูลย้อนกลับ (feedback) เพื่อควบคุมการทางานให้ได้ตามวตั ถุประสงค์

ต้วป้อน กระบวนการ ผลผลติ
( input ) ( process ) ( output )

ข้อมลู ย้อนกลบั
( feedback )

6

ระบบทางเทคโนโลยี

ตวั ป้อน (input)
คือ ส่ิงท่ปี ้อนเข้าสู่ระบบซ่งึ อาจมมี ากกว่า 1 อยา่ ง

กระบวนการ (process)
คือ กิจกรรมหรอื การดาเนิ นการท่ีเกิดข้ึนในระบบ

เพ่ือทาให้เกิดผลผลิตตามวัตถุประสงค์

ผลผลิต (output)
คือ ผลท่ไี ด้จากการทางานรว่ มกันของตัวป้อน และกระบวนการของระบบ

ผลผลติ ยังรวมถึงส่ิงท่เี ป็นผลพลอยได้จากกระบวนการซ่งึ อาจเป็นส่ิงท่ี
เราต้องการหรอื ไมก่ ไ็ ด้ เช่น ของเสีย เศษวัสดุ

ข้อมูลย้อนกลับ (feedback)
คือ ข้อมูลท่ีใช้ในการควบคุมหรอื ป้อนกลบั ให้ระบทางาน

ได้บรรลุตามวัตถุประสงค์ ซ่งึ อาจมีไดใ้ นบางระบบ

7

ระบบทางเทคโนโลยี

ตัวอยา่ งองค์ประกอบระบบทางเทคโนโลยขี องจักรยาน

ตัวป้อน (input) กระบวนการ ผลผลิต (output)
(แรงถีบบนั ได) ( process) (จักรยานเลอ่ื นท่)ี
(การหมุนของจาน โซ่
ลอ้ ของจักรยาน)

8

ระบบทางเทคโนโลยี

ระบบทางเทคโนโลยขี องจักรยาน

ระบบทางเทคโนโลยีของจักรยานมีองค์ประกอบได้แก่ ตัวป้อน คือ แรงท่ีเราถีบ
บันไดจักรยาน ส่ งผลให้เกิดกระบวนการของระบบคือ จานหน้ าหมุนทาให้โซ่เคล่ือนท่ี
บงั คับให้จานหลงั และลอ้ จักรยานหมนุ เกดิ ผลผลิตของระบบคือการเคลอ่ื นท่ีไป
ข้างหน้ าของจักรยานโดยความเร็วในการเคลื่อนท่ีของจักรยาน คือข้อมูลย้อนกลับของ
ระบบ ซ่ึงส่ งผลต่อตัวป้อนหรือแรงท่ีเราถีบบันไดจักรยาน เช่น ถ้าต้องการให้จักรยาน
เคลอ่ื นท่เี รว็ ข้ึน ตอ้ งเพ่ิมแรงถีบบนั ไดจักรยานให้มากข้ึน

9

ระบบทางเทคโนโลยี

ตวั อย่างองค์ประกอบระบบเทคโนโลยีของเตาแก๊ส

ตัวป้อน (input) กระบวนการ (process) ผลผลติ (output)
แก๊สหุงต้ม ประกายไฟจุดนา การทางานของเตาแกส๊ เปลวไฟ ความรอ้ นบนหัวเตาแกส๊

10

ระบบทางเทคโนโลยี

ระบบเทคโนโลยขี องเตาแก๊ส

ร ะ บ บ ท า ง เ ท ค โ น โ ล ยี ข อ ง เ ต า แ ก๊ ส มี อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ
ได้แก่ ตัวป้อน คือ แก๊สหุงต้มท่ีไหลเข้าสู่เตาและประกายไฟ
จุดนา กระบวนการ คือเมื่อเปิดวาล์วควบคุมแก๊ส แก๊สจะไหล
เข้ า หั วเตา และสั มผัสกับประกา ย ไฟจุ ด นา บริเวณหั วเตา
ก่อให้เกิดเปลวไฟและความรอ้ นบนหัวเตาเป็นผลผลิตของเตา
แก๊ส (กรณีเตาแก๊สแบบจุดไฟได้ในตัวจะมีวาล์วหัวจุดนาท่ีทา
หน้าท่ีจุดนาไฟให้ตดิ บนหัวเตา)

11

เกรด็ ความรู้

แกง๊ หุงต้ม
“แก๊งหุ งต้ม”มีชื่อทางการค้าว่า แก๊ส

แอลพีจี (LPG) หรือแก๊สปิโตเลียมเหลว นิ ยมใช้
เป็นเช้ือเพลิงในครวั เรอื นและรถยนต์ ได้มากจาก
กระบวนการกลั่นนา้มันดิบและจากกระบวนการ
แยะแก๊สธรรมชาติ แก๊สหุงตม้ ไม่มีพิษ ไม่มีสี ไม่มี
กล่ิน แต่ผูผ้ ลิตเตมิ กล่นิ เพ่ือเตือนภัยเมื่อมแี กส๊ รวั่

12

ระบบทางเทคโนโลยี

ระบบเทคโนโลยีของการบาบัดนา้เสี ย

ระบบทางเทคโนโลยีของการบาบัดนา้เสี ยโดยท่ัวไปมี
องค์ประกอบได้แก่ ตัวป้อน คือนา้เสี ยหรือนา้ปนเป้ ือนส่ิงสกปรก
ซ่ึงไม่สามารถนามาใช้ประโยชน์ ได้ จะถูกป้อนเข้าสู่กระบวนการ
ซ่ึงประกอบไปดว้ ยข้ันเตรยี มการเพื่อแยกส่ิงสกปรกท่มี ีขนาดใหญ่
และไม่ละลายนา้โดยการใช้ตะแกรง นา้เสี ยท่ีผ่านออกมาจะถูก
นามาตกตะกอนในถังตกตะกอน หลังจากน้ั นนา้เสี ยจะเข้าสู่ถัง
เดิมอากาศเพื่อเพ่ิมออกซิเจนในนา้ และเติมแบคทีเรีย เพื่อย่อย
สลายและกาจัดสารอินทรยี ์ในนา้ ผลผลิตของระบบคือนา้สะอาด
ท่มี ีค่าคุณภาพระดบั ท่ีสามารถปล่อยท้ิงลงส่แู หล่งนาไ้ ด้

13

เกรด็ ความรู้

ระบบทางเทคโนโลยีของ "กงั หันนา้ชยั พัฒนา"
กังหันนา้ชัยพัฒนา ช่วยแก้ปัญหานา้เสี ย โดยการเดิมออกซิเจน
หรืออากาศในนา้ เม่ือกังหันหมุน นา้เสี ยในแหล่งนา้ (ตัวป้อน)
จะถูกซองคักวิดนา้ท่ีมีรูพรุน ดักวิดข้ึนไปบนผิวนา้ แล้วปล่อยให้
นา้สาดกระจายเป็นฝอย และดกลงไปยังแหล่งนา้ตามเดิม อีกทั้ง
ขณะท่ีซองดักวิดนา้ เคลื่อนท่ีลงสู่ผิวนา้ จะเกิดการอัดอากาศ
ภายในซองดักวิดนา้ภายใต้ผิวนา้ ทาให้นา้เคลื่อนท่ีผสมผสาน
ออกซิเจนใต้ผิวนา้ และถ่ายเทเคลื่อนท่ีออกไปด้วยการผลักดัน
ข อ ง ซ อ ง ดั ก วิ ด น า้ ( ก ร ะ บ ว น ก า ร ) ท า ใ ห้ น า้ ไ ด้ รั บ ก า ร เ ดิ ม
ออกซิเจนอยา่ งเด็มท่แี ละมปี ระสิทธภิ าพ (ผลผลิต)

1

การวเิ คราะห์ระบบ
ทางเทคโนโลยี

2

การวิเคราะห์ระบบ
ทางเทคโนโลยี

คือการพิจารณาองค์ประกอบของระบบ
ซ่ึงประกอบด้วย ตัวป้อน กระบวนการ ผลผลิต
และข้อมูลย้อนกลับ ในระบบทางเทคโนโลยี หาก
ส่ วนใดส่ วนหน่ึ งในระบบขาดหายไปหรือทางาน
บกพร่อง ระบบจะไม่สามารถทางานสาเร็จตาม
วัตถุประสงค์ท่ีต้องการได้

27

การวเิ คราะห์ระบบ
ทางเทคโนโลยี

ก า ร วิ เ ค ร า ะ ห์ ร ะ บ บ ท า ง เ ท ค โ น โ ล ยี ช่ ว ย ใ ห้ เ ข้ า ใ จ ค ว า ม ส า คั ญ ข อ ง ก า ร ท า ง า น
ร่วมกันของแต่ละองค์ประกอบ นาไปสู่ความเข้าใจในการแก้ไขข้อบกพร่องและการ
ดูแลรกั ษาเทคโนโลยี ดังตวั อยา่ งต่อไปน้ี

กระติกนา้รอ้ นไฟฟ้า

ตวั ป้อน คือ ไฟฟ้า นา้

กระบวนการ คือ ไฟฟ้าทาให้ลวดเกิดความ

รอ้ นและถ่ายเทความรอ้ นไปยงั นาใ้ นกระตกิ

ผลผลติ คือ นาร้ อ้ น

ข้อมูลย้อนกลับ คือ อุณหภมู ขิ องนา้

3 การวิเคราะห์ระบบ

ทางเทคโนโลยี

ตวั ป้อน นา้ไฟฟ้า กระบวนการ กระแสไฟฟ้าผ่าน ผลผลิต นา้รอ้ น
ลวดความรอ้ น ทาให้รวดรอ้ น และ
ถ่ายเทความรอ้ นไปยงั นาใ้ นกระติก

อณุ หภมู ขิ องนา้
แผนภาพระบบทางเทคโนโลยขี องกระตกิ นา้รอ้ นไฟฟ้า

4

เทคโนโลยีของ

กระติกนา้รอ้ นไฟฟ้า

เ มื่ อ วิ เ ค ร า ะ ห์ อ ง ค์ ป ร ะ ก อ บ ร ะ บ บ ท า ง
เทคโนโลยีของกระติกนา้ร้อนไฟฟ้าท่ีต้มนา้ และรักษา
อุณหภูมิของนา้ให้ร้อนอยู่เสมอ ตัวป้อน เข้าสู่ระบบคือ
ไฟฟ้าและนา้ กระบวนการของระบบคือ กระแสไฟฟ้า
ผ่านไปยังลวดความร้อน ทาให้ลวดเกิดความร้อนและ
ถ่ายเทไปยังนา้ท่ีอยู่ในกระติก ส่ งผลให้นา้มีอุณหภูมิ
สูงข้ึนเรอ่ื ย ๆ จนถึงอณุ หภมู ทิ ่กี าหนดไวไ้ ด้

5

เทคโนโลยีของ
กระติกนา้รอ้ นไฟฟ้า

ผ ล ผ ลิ ต คื อ น า้ ร้ อ น เ ท อ ร์ โ ม ส ตั ส จ ะ ตั ด
กระแสไฟฟ้าในวงจรหลักแต่กระแสไฟฟ้าจะะผ่านไปยัง
ลวดความร้อนชุ ดรักษาอุณหภูมิของน า้ เพ่ื อทาให้ นา้ ร้อ น
คงท่ีตลอดเวลา ดังน้ั น อุณหภูมิของนา้คือข้อมูลย้อนกลับ
ท่ีควบคุมระบบให้ทางานบรรลุตามวัตถุประสงค์ แสดงให้
เห็นว่าองค์ประกอบของระบบทางานสัมพันธก์ ัน

6

เทคโนโลยขี อง

กระติกนา้รอ้ นไฟฟ้า

ดังน้ั นเม่ือเกิดปัญหาหรือข้อบกพรอ่ ง เช่น นา้ใน
กระติกไม่รอ้ น เราสามารถหาสาเหตุและแนวทางการแก้ไข
รวมทั้งแนวทางการดูแลรักษาได้จากการวิเคราะห์ระบบ
ท า ง เ ท ค โ น โ ล ยี เ ช่ น พิ จ า ร ณ า ท่ี ตั ว ป้ อ น ไ ฟ ฟ้ า โ ด ย
ตรวจสอบท่ีขั้วปลั๊กหรือสั งเกตว่าเสี ยบปล๊ักไฟแล้วหรือไม่
พิจารณาท่ีกระบวนการ เช่น ตรวจสอบเทอร์โมสตัทว่า
ชารุดเสียหายหรอื ไม่

7

เกรด็ น่ ารู้

เทอรโ์ มสตทั
เทอรโ์ มสตทั (themostat) คือ อุปกรณ์
ท่ีใช้สาหรับควบคุมอุณหภูมิท่ีต้องการรักษาใน
ระบบ มักประกอบอยู่ในเคร่อื งปรับอากาศ ตู้เย็น
กระทะไฟฟ้า เครอ่ื งทานา้อนุ่

8

ตูอ้ บพลงั งานแสงอาทติ ย์

ตัวป้อน คือ แสงอาทติ ย์ อาหารท่ีต้องการอบแห้ง

กระบวนการ คือ พื้นท่ีอะลูมิเนียมสีดาดดู กลืนความรอ้ นจาก
แสงอาทติ ย์ ทาให้เกิดความรอ้ นสะสมและการหมุนเวียนอากาศ
ภายในตู้อบ

ผลผลิต คือ อาหารอบแห้ง

9

ตู้อบพลงั งานแสงอาทติ ย์

ตัวป้อน กระบวนการ ผลผลติ

แสงอาทิตย์ พ้ืนอะลมู ิเนียมสีดาดดู กลนื อาหารอบแห้ง
อาหารทตี่ อ้ งการ ความรอ้ นจากแสงอาทิตย์ เกิด

อบแห้ง ความรอ้ นสะสม และการ
หมนุ เวยี นอากาศภายในตอู้ บ

10

ตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์

เมอื่ วิเคราะห์ระบบทางเทคโนโลยขี องต้อู บพลังงานแสงอาทติ ย์จะพบว่า

ตัวป้อน ผลผลติ

ตวั ป้อนเข้าส่รู ะบบคอื แสงอาทติ ยแ์ ละอาหารท่ีตอ้ งการอบแห้ง อาหารอบแห้ง
เช่น พรกิ กลว้ ย ปลาสลดิ

กระบวนการ

โดยกระบวนทางานของตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ อาศั ยหลักการไหลเวียน
ความร้อนเพ่ือระเหยนา้หรือความชื้นออกจากอาหารเมื่อแสงอาทิตย์ส่ องผ่านตู้อบ วัสดุ
ผิวสี ดาภายในตู้อบจะทาหน้ าท่ีดูดกลืนความร้อนสะสมไว้ ทาให้อุณหภูมิในตู้อบสูงข้ึน
ส่ งผลให้นา้หรือความช้ืนที่อยู่ในอาหารระเหยออกมาและลอยตัวสูงข้ึนออกไปทางช่อง
ลมด้านบนตู้อบ อากาศเย็นภายนอกจะไหลเข้าทางช่องลมท่ีอยู่ส่ วนทางด้านหน้ าของ
ตู้อบ ทาให้เกดิ การหมุนเวยี นถา่ ยเทความช้นื ออกจากอาหารภายในตอู้ บตลอดเวลา

11

ตอู้ บพลงั งานแสงอาทิตย์

ดังนั้ นเม่ือเกิดปัญหาหรือข้อบกพร่อง
เช่น อาหารในตู้อบไม่แห้งตามท่ีต้องการ เรา
ส า ม า ร ถ ห า ส า เ ห ตุ แ น ว ท า ง ก า ร แ ก้ ไ ข แ ล ะ แ น ว
ทางการดูแลรักษาได้จากการวิเคราะห์ระบบทาง
เทคโนโลยีของตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ เช่น
พิ จารณาท่ีตัวป้ อนโดยสั งเกตว่าแสงอาทิตย์
เ พี ย ง พ อ ต่ อ ก า ร อ บ แ ห้ ง ห รื อ ไ ม่ พิ จ า ร ณ า ท่ี
ก ร ะ บ ว น ก า ร โ ด ย สั ง เ ก ต วั ส ดุ ข อ ง ตู้ อ บ เ ช่ น
กระจก ว่าอยู่ในสภาพท่ีสามารถใช้งานได้ดีอยุ่
หรอื ไม่

12

เกรด็ น่ ารู้

ค ว า ม สั ม พั น ธ์ ข อ ง สี กั บ ก า ร
ดดู กลืนความรอ้ น

วั ต ถุ ท่ี มี ผิ ว สี ด า ห รื อ สี เ ข้ ม จ ะ
ดูดกลืนความร้อน และคายความร้อนได้
ดีกว่าวัตถุท่มี ีผิวสีขาวหรอื สีออ่ น

13 การรดนา้อัตโนมัตแิ บบ

วดั ความชื้นของดิน

ตวั ป้อน คือ ค่าความชืน้ ใน ดนิ นา้

กระบวนการ คือ เซน็ เซอรต์ รวจวัดความชื้น
ในดินส่งสัญญาณให้ป๊ ัมนาท้ างาน

ผลผลิต คือ ละอองนาจ้ ากหัวสปรงิ เกอร์
ข้อมูลยอ้ นกลบั คือ ค่าความช้ืนในดนิ

14

การรดนา้อัตโนมตั แิ บบ
วัดความช้ืนของดิน

ตัวป้อน กระบวนการ ผลผลติ
ค่าความชนื้ ในดิน นา้ เซน็ เซอรต์ รวจวดั ความชนื้ ในดินส่ง ละอองนาจ้ ากหัว

สัญญาณให้ป๊ ัมนา้ทางาน สปรงิ เกอร์

ข้อมูลย้อนกลบั ค่าความชน้ื ในดิน

15

การรดนา้อัตโนมัตแิ บบ

วัดความช้ืนของดนิ

เมื่ อ วิ เ ค รา ะ ห์ ร ะ บบ ท า ง เ ทค โ น โ ล ยีก า ร ร ด นา้ อั ต โ น มั ติ
แบบวัดความช้ืนของดินจะพบว่า ตัวป้อนเข้าสู่ระบบคือค่าความช้ืน
ในดินและนา้ กระบวนการ คือเม่ือค่าความชื้นในดินตา่กว่าค่าท่ี
กาหนด เซ็นเซอร์ของเคร่ืองตรวจวัดความชื้นจะส่ งสั ญญาณไปท่ี
ตู้ควบคุมและส่ั งให้ป๊ ัมนา้ทางาน นา้จึงถูกส่ งผ่านทางท่อไปยังหัว
สปริงเกอร์และถูกปล่อยออกมาเป็นละอองนา้ซ่ึงเป็นผลผลิตของ
ระบบ ถ้าความชื้นในดินยังไม่ถึงค่าท่ีต้องการ ระบบจะยังทางาน
ต่อไป ดังน้ั นค่าความช้ืนในดินคือข้อมูลย้อนกลับ ซ่ึงเป็นข้อมูลท่ี
ควบคุมระบบให้ทางานบรรลุวัตถุประสงค์ตามท่ีต้องการ แสดงให้
เห็นว่า องค์ประกอบของระบบมีการทางานสัมพันธก์ นั

16

การรดนา้อตั โนมตั แิ บบ

วดั ความชนื้ ของดนิ

ดังนั้ นเมื่อเกิดปัญหาหรือข้อบกพรอ่ ง เช่น ไม่มี
ละอองนา้ออกจากหัวปริงเกอร์ หรือละอองนา้ถูกปล่อย
ออกจากหัวสปรงิ เกอรม์ ากเกินความต้องการ เราสามารถ
หาสาเหตุ แนวทางการแก้ไขและแนวทางการดูแลรักษา
เทคโนโลยีได้จากการวิเคราะห์ระบบทางเทคโนโลยีของ
ระบบรดนา้อัตโนมัติ เช่น ตรวจสอบตัวป้อนโดยสั งเกต
ปริมาณนา้ ในแหล่งนา้ ว่าเพียงพอหรือไม่ พิจารณาท่ี
กระบวนการ เช่น เคร่ืองตรวจวัดความชื้นหรือป๊ ัมนา้
เสียหายหรอื ไม่

17

ระบบทางเทคโนโลยีจะทางานบรรลุ จะต้องทางานสั มพันธ์กัน หากส่ วนใดส่ วน
วัตถุประสงค์ได้น้ั น องค์ประกอบของ ห น่ึ ง ข อ ง ร ะ บ บ ข า ด ห า ย ไ ป ห รื อ ท า ง า น
ระบบเทคโนโลยีไดแ้ ก่ บกพร่อง ระบบจะไม่สามารถทางานบรรลุวัตุ
ประสงค์ได้ ดังนั้ นเราสามารถนาความรู้เรื่อง
ตวั ป้อน (input) ระบบทางเทคโนโลยีน้ี ไปประยุกต์ใช้ในการ
กระบวนการ (process) วิเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาหรือข้อบกพร่อง
ท่ีอาจเกิดข้ึนจากตัวป้อนหรือกระบวนการ ซ่ึง
ผลผลิต (output) น า ไ ป ส่ ู แ น ว ท า ง ก า ร แ ก้ ไ ข แ ล ะ แ น ว ท า ง ก า ร
ข้อมลู ยอ้ นกลับ (feedback) ดูแลรกั ษาเทคโนโลยี

18

เกรด็ น่ ารู้

เซ็นเซอร์
เซ็นเซอร์ (sensor) คืออุปกรณ์ ตรวจจับ

ปรมิ าณทางฟิสิกส์ เชน่ แสง เสียง ความชื้น อุณหภูมิ
ความดัน ความเร็ว การเคล่ือนไหว การสั มผัส และ
แปลง และแปลงเป็นสัญญาณท่สี ามารถวัดค่าได้

19

สรุ ปท้ายบท

ระบบทางเทคโนโลยีมีองค์ประกอบคือ ตัวป้อน (input) กระบวนการ
( process) ผ ล ผ ลิ ต ( output) แ ล ะ บ า ง ร ะ บ บ มี ข้ อ มู ล ย้ อ น ก ลั บ ( feedback)
องค์ประกอบทั้งหมดจะทางานสั มพันธ์กันเพ่ือให้เทคโนโลยีน้ั นทางานสาเร็จ
ตามวัตุประสงค์ การเรียนรู้ลทาความเข้าใจระบบทางเทคโนโลยีช่วยให้เรา
สามารถแก้ไขข้อบกพร่อง รวมท้ังดูแลรักษาเทคโนโลยีให้ทางานได้อย่างมี
ประสิทธภิ าพและมอี ายกุ ารใชง้ านยาวนาน

แบบทดสอบ
20 ข้อ 20 คะแนน

เร่มิ ทำแบบทดสอบ

1 ระบบ (system) จาแนกไดก้ ปี่ ระเภท

ก 1 ประเภท
ข 2 ประเภท
ค 3 ประเภท
ง 4 ประเภท

2 ตัวป้อน (input) คืออะไร

ก ส่ิงท่ปี ้อนเข้าสู่ระบบ ซ่งึ มีมากกว่า 1 อยา่ ง
ข ส่ิงท่ตี อ้ งใช้ในกระบวนการเทคโนโลยี

เพ่ือแก้ปัญหา

ค ผลผลิตหรอื ผลลัพธท์ ่เี กดิ จากกระบวนการ
ทางเทคโนโลยี

ง ปัจจัยท่ีเออื้ ตอ่ เทคโนโลยแี ละกระบวนการ
ทางเทคโนโลยี