САНТ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 3514 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 251365 1,788 1,726 ӨРХИЙН ТОО - 1053 БАГИЙН ТОО - 5 111,435 120,712 11,200 497 7,521 1,686.2 645.7 226.1 474.6 8.2 233.8 97.8 238.0 50.4 45.5 233.8 643.9 474.6 2558 км2 газар нутагтай. 49 49 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 989.5 306.6 Эрүүл мэндийн төвийн барилга, 15 ор (төсөвт өртөг 1.3 тэрбум) Бага сургуулийн барилга, 240 суудал (төсөвт өртөг 1.8 тэрбум) 1,296.1 - 1,296.1 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 50 Сант сум Ардын засгийн газраас 1923 оны 1-р сарын 5-нд “Монгол улсын нутгийн захиргааны дүрэм” гаргаж, 5 сарын 10-ны өдрийн хурлын 39-р тогтоолоор Сайн ноён хан аймгийн Цэцэрлэг мандал уулын аймаг болгож Өлзийт уулын хошууг 13 сумтай байгуулж, Илдэн бэйлийн хүрээг төв болгосон байна. 1927 онд Ардын засгийн газрын шийдвэрээр хошуу тамгын нэрийг өөрчилж, одоогийн Архангай аймгийн Өндөрсант, Өвөрхангай аймгийн Хужирт, Зүйл, Өлзийт, Сант, сумдыг хамарсан Зүүн-Өлзийт сумыг байгуулжээ. 1929-1930 онуудад Ардын Засгийн газраас нутгийн захиргааны дүрмийг шинэчлэн орон нутгийн засаг захиргааны байршилтад өөрчилт хийж, БНМАУ-ын Бага Хурлын тэргүүлэгчийн 1931 оны 2 дугаар сарын 7 ны өдрийн 5 дугаар тогтоолооор Цэцэрлэг мандал аймгийн Өлзийт уулын хошуунаас Сант сумыг байгуулж, ”Тагна” хэмээх газар төвлөрүүлэн намын товчоо, захиргаа 1 эсгий гэр, эд хэрэглэгчдийн хоршоо 6 ханатай нэг гэрт байрлан ажил хэргээ явуулж эхэлсэн түүхтэй.
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 13.6 3.2 17.5 51.8 6.7 Хогийн цэг хашаажуулах Гүний худаг усан хангамжийг сайжруулах Цэвэрлэх байгууламжийг хашаажуулах Сургуулийн хүүхдийн гаднах биеийн тамирын талбайн тохижилт засварт Эрүүл мэндийн төвийн гал тогооны тоног төхөөрөмж 15.0 10.3 18.0 146.7 8.0 Сумын төвийн 2 га газарт мод тарих Цахиурт багийн төвийн засварт Хянан баталгаа Гэр хороололруу дулаан, цэвэр ус татах Мал угаалгын ванн барих/ 2 багт/ 17.8 6.0 50.0 10.0 25.1 Мал угаах ванн /4р багт/ Шавар хаших /Хөөвөр/ Тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх Малын үүлдэр угсааг сайжруулах Малын халдварт өвчнөөс сэргийлэх эрүүлжүүлэх үйлчилгээ 21.0 34.0 20.0 Гар худаг засах Гүний худаг гаргах Малчдад сургалт сурталчилгаа 190.1 191.8 92.7 474.6 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 51 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад
ТАРАГТ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 3354 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 248287 1,745 1,609 ӨРХИЙН ТОО - 1043 БАГИЙН ТОО - 6 89,576 133,684 16,225 88 8,714 1,524.4 736.2 143.9 323.1 17.3 272.0 31.9 205.7 65.7 39.7 272.0 618.2 323.1 3458 км2 газар нутагтай. 52 52 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 22.9 Сургуулийн кабинетын тоног төхөөрөмж 22.9 22.9 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 53 ХҮРЭМТИЙН ХАЛУУН РАШААН Хүрэмтийн халуун рашааныг манай он тооллоос өмнөх Хүннү улсын үеийн III зуунаас ардын эмчилгээнд хэрэглэн иржээ. 1925-1928 онуудад АНУ-ын эрдэмтэд ирж 2 удаа тус рашаан усыг шинжилсэн байна. Энэ рашаан нь өнгөн хөрсөн дээрээ 58-60 хэмийн халуунтай, гүндээ градус нь улам нэмэгддэг байна. Хүрэмтийн рашаан нь хүхэр, устөрөгчтэй рашаан юм. Энд 10 гаруй төрлийн рашаанууд байдаг. Энэ рашааныг дотрын төрөл бүрийн өвчин, мэдрэл, арьс өнгөний, үе мөчний өвчнүүдийг анагаахад өндөр өндөр үр нөлөө үзүүлдэг. Энэ рашаанд орох болон уух зориулалтаар хэрэглэдэг. Арвайхээрийн төвөөс баруун хойш 30 км, Тарагт сумын төвөөс урагш 5 км зайтай оршино.
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 11.0 50.0 50.0 5.7 45.3 Орон нутгийн мэдээллийн хэрэгслийн тоног төхөөрөмж Мал эмнэлгийн ариутгалын машин Хогийн цэгийг хашаажуулах, хог преслэх машин авах Булаг шандны эхийг хаших ЕБСургуулийн дотор сантехник 6.0 6.0 18.0 6.0 13.6 Газарзүйн нэрийн тодруулга Гэрэлтүүлэг Туяа багийн ЕБСургуулийн хайсан хашаа Малчдад зориулсан сургалт Мал угаалгын ванн засварлах 6.0 15.5 40.0 30.0 20.0 Сэг зэм устгах, хог хаягдал цэвэрлэх Ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх Бэлчээрийн мэрэгч устгалын зардал /1.2.3.4.5.6/ Хүрэмтийн ногооны талбайн услалтын системийн зураг төсөв Сумын Засаг даргын Тамгын газрын хүндэтгэлийн танхим 165.9 83.2 74.0 323.1 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 54 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад
ТӨГРӨГ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 2699 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 185032 1,375 1,324 ӨРХИЙН ТОО - 836 БАГИЙН ТОО - 5 87,724 84,702 7,459 2,877 2,270 1,847.6 797.8 189.9 457.1 7.7 249.8 145.3 339.8 41.4 56.9 249.8 702.6 457.1 5458 км2 газар нутагтай. 55 55 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН БУСАД Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 1,292.5 851.3 Сумын төвийн цэвэр усны шугам (төсөвт өртөг 2.6 тэрбум) Эрүүл мэндийн төвийн барилга, 15 ор (төсөвт өртөг 1.4 тэрбум) 100.0 Төгрөг сумын услалтын системийн лагийг зайлуулах 50.0 Төгрөг сумын цэцэрлэгийн барилгын засвар 2,143.8 - - 100.0 457.1 50.0 2,750.9 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 56
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг"ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 10.4 23.0 25.2 65.0 18.0 Хүүхдийн цэцэрлэгийн гаднах талбайн тохижилт Зураг төсвийн зардал Мазар багт зоорь барих Хогны машин Багийн төвүүдийн тохижилт 4.7 45.0 30.0 50.0 10.0 Ногоон байгууламж нэмэгдүүлэх Сумын камер, гэрэлтүүлэг засвар үйлчилгээ Ерөнхий боловсролын сургуулийн дотуур байрны хатуу зөөлөн эдлэл Спортын талбай тохижуулах Сумын төвийн цахим худаг 19.0 10.0 5.0 20.0 5.0 Услалтын системийн сэлбэг авах Цаг уурын барилгын хайс хашаа Зураг төсвийн зардал Гамшгаас хамгаалах Гүн өрмийн худаг засварлах 15.0 18.0 16.8 8.0 3.0 Энгийн уурхайн худаг засварлах Хадлан тэжээлийн талбайг нэмэгдүүлэх Шилмэл омог, мал үржил бий болгох Мал эрүүлжүүлэх Өвс тэжээлийн аюулгүйн нөөц 231.9 83.4 141.8 457.1 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 57 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад - -
СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 19.0 19.0 18.0 Оготно устгал Малчдад зориулсан сургалт сурталчилгаа Хур тунадасны хэмжээг нэмэгдүүлэх 58 Төгрөг сум Лувсанцэрэнгийн Аюуш 1922 онд Өвөрхангай аймгийн Төгрөг суманд төрж, цэргийн алба хааж байхдаа 1945 оны чөлөөлөх дайнд оролцож Жанчхүүгийн давааны их бэхлэлтийг тагнах үүргийг наймдугаар сарын 19- нд авч их хүчээсээ түрүүлж дайсны пулемётын галын цэгүүдийг устгасаар 11 удаа шархадсан ч дайсантай баатарлагаар тулалдсаар амь үрэгджээ. Түүнд 1945 оны 09 дүгээр сарын 26-нд Монгол Улсын баатар цол хүртээсэн байна.
УЯНГА Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 9504 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 311552 4,774 4,730 ӨРХИЙН ТОО - 2790 БАГИЙН ТОО - 8 78,751 146,275 28,809 13 57,704 2,640.6 767.0 706.6 536.6 23.7 454.7 152.0 580.2 78.0 75.9 454.6 915.3 536.6 3133 км2 газар нутагтай. 59 59 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН БУСАД Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 1,852.7 100.0 Сургуулийн барилгын урлаг заал, номын сан бүхий өргөтгөлийн барилга Сургуулийн барилгын өргөтгөл, 120 суудал (төсөвт өртөг 2.4 тэрбум) 50.0 Уянга сумын Онгийн голын модон гүүрний засвар 100.0 Уянга сумын соёлын төвийн их засвар 1,952.7 - - 50.0 536.6 100.0 2,639.3 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 60 Уянга сум Хүйсийн Найман нуур нь Өвөрхангай аймгийн төв Арвайхээр хотоос 115 км-т орших ба УБ хотоос аймгийн төв хүртэл 450 км байдаг. Зам маш бартаатай боловч жуулчид энэ бүсэд ихэвчлэн морь унаж баруун хойноос нь ирдэг. Хүйсийн Найман нуур нь Монгол орны төв хэсэг, Хангайн уулсын дунд 2400 метрт оршдог. Тус газрын ихэнх хэсэг нь Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын нутагт байх агаад баруун талаараа Бат-Өлзий сумтай хиллэдэг. Мөн Орхоны хөндийн байгалийн цогцолборт газрын нэг хэсэг болдог. Хойд талаараа галт уулын чулуулаг тархсан тал газраар хүрээлэгдсэн хүн ам сийрэг суурьшсан газар юм.
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 7.2 0.5 148.2 30.0 10.0 Ногоон булгийн эхэнд худаг гаргах Хоёрдогч түүхий эд пресслэгч машин Бөөрөлжүүт гол дээрх модон гүүр барих Жаргалант багийн ерөнхий төлөвлөгөө Гамшигаас хамгаалах зардал 30.0 12.0 30.0 10.0 28.7 Сумын төвийн засмал замын зураг төсөв Сумын төвийн орчны тохижилтын хашаа барих 7 дугаар багийн төвийн засвар, өвсний фондны өргөтгөл Ногоон байгууламж нэмэгдүүлэх Сумын төвийн цамхагт гэрэлтүүлэг 25.0 15.0 45.0 67.0 43.0 Сумын төвийн камержуулалт Сумын хэмжээнд газар зүйн нэрийн тодруулалт хийх Онгийн голын гүүрний засвар Хадлангийн зориулалттай иж бүрэн тоног төхөөрөмж Малын үйлдвэр угсааг сайжруулах 10.0 6.0 9.0 5.0 5.0 Мал эрүүлжүүлэх Хортон, мэрэгчтэй тэмцэх Малчдад зориулсан сургалт суртачилгааны арга хэмжээ Гэмт халдлага, гамшигаас хамгаалах Шуранга багийн Эх булагийн худгийн засварын нэмэлт 360.4 145.0 31.2 536.6 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 61 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад - -
ХАЙРХАНДУЛААН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 3493 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 237311 1,787 1,706 ӨРХИЙН ТОО - 1106 БАГИЙН ТОО - 6 105,694 109,512 13,005 188 8,912 2,640.6 767.0 706.6 536.6 23.7 454.7 152.0 580.2 78.0 76.0 454.6 915.2 536.6 4133 км2 газар нутагтай. 62 62 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН БУСАД Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 160.5 320.0 100.0 Засаг даргын Тамгын газрын барилга (төсөвт өртөг 918.9 сая) Цэцэрлэгийн барилгын өргөтгөл, 50 ор (төсөвт өртөг 400.0 сая) Эрүүл мэндийн төвийн өргөтгөл (төсөвт өртөг 546.5 сая) 20.0 Хайрхандулаан сумын соёлын төвийн тоног төхөөрөмж 20.0 Хайрхандулаан сумын соёлын төвийн ариун цэврийн өрөөний засвар, 580.5 - - 20.0 514.7 20.0 1,135.2 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 63 Хайрхандулаан сум Хайрхандулаан сум нь үе залгамжилсан Халхын сайн ноёны хошууны гол сум юм. Их хамжлагынхан болоод зүүн сумын хагасыг хамарсан нутаг бөгөөд 1921 оны Ардын хувьсгалын дараа нутаг хошууны нэрийг өөрчлөхөд Доной бэйсийн саналаар үе дамжсан Сайн ноёны шүтээн байсан Хан хөгшин уулаараа нутаг хошуугаа нэрлүүлсэн, ард түмэн нь үе үеэрээ амьдран буй хангай, хээр хосолсон нутаг юм. Засаг захиргааны шинэ зохион байгуулалт явагдсан 1931 онд Өвөрхангай аймаг байгуулахад 7 сумыг нэгтгэж Хайрхандулаан, Гүннарийн гэсэн 2 сум болгон байгуулсан ба Гүннарийн сумыг 1961 онд Хайрхандулаан суманд нэгтгэжээ.
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 9.5 55.0 34.0 82.7 19.5 Хүүхдийн тоглоомын талбай Нийтийн амралт, хүндэтгэлийн талбайтай болох ЕБС-ийн дотуур байрны хатуу, зөөлөн эдлэлийг шинэчлэх Зарим гудамж хороололд дулааны болон цэвэр бохирын шугмыг Сумын төвийн гэрэлтүүлгийн болон цэцэрлэгт хүрээлэнгийн 24.0 54.0 4.0 19.0 3.0 Сумын ундны усны төв худгийг засварлах, ухаалаг болгох ЕБС-ийн стандартад нийцсэн хүнсний агуулахтай болох ОНХСангийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх ажлын ТЭЗҮ боловсруулах Нийтийн эзэмшлийн талбайд Лед дэлгэцтэй болох Адаг нарийний талбайн малын тэжээл, хүнсний ногоо тарих усалгааны 18.0 19.0 70.0 19.5 19.5 Бод малын тарилга туулгын хашаатай болох Малын халдварт өвчинөөс урьдчилан сэргийлэх халдваргүйжүүлэх Бэлчээрийн хөнөөлт мэрэгчидтэй тэмцэх Малын тэжээлийн нөөц бэлдэх Мод буд тарих 19.0 15.0 12.0 4.0 14.0 Угаалгын ванн шинээр барьж, хашаажуулах 5-р баг Шавартын модны хашаанд арчилгаа мод услах гүний худаг гаргах Худаг засварлах /нарийны амны босгийн гүний худаг, хэтэрхий тамхай, Малчдыг туршлага судлуулах, сургалтанд хамруулах Мал угаалгын стандартын ваннтай болох /Тээл бага модны аманд 514.7 210.0 64.5 789.2 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 64 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад - -
ХУЖИРТ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 6782 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 259829 3,430 3,352 ӨРХИЙН ТОО - 1970 БАГИЙН ТОО - 6 66,986 144,809 30,229 16 17,789 2,816.0 645.6 973.8 442.1 30.1 164.6 559.8 677.6 105.9 132.0 164.6 1,293.8 442.1 1717 км2 газар нутагтай. 65 65 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН БУСАД Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 205.0 169.8 77.1 3,432.2 100.0 Ус цаг уур, орчны шинжилгээний төв (төсөвт өртөг 405.0 сая) Цагдаагийн тасгийн барилга (төсөвт өртөг 549.8 сая) Цэцэрлэгийн барилга, 50 ор (төсөвт өртөг 527.0 сая) Сургуулийн барилга, 320 суудал, спорт заал (төсөвт өртөг 7.2 тэрбум) Цэцэрлэгийн барилгын өргөтгөл, урлаг заал (төсөвт өртөг 441.7 сая) 1,980.1 100.0 Соёлын төвийн барилга, 400 суудал (төсөвт өртөг 2.4 тэрбум) Эрүүл мэндийн төвийн барилгын өргөтгөл (төсөвт өртөг 1.7 тэрбум) 120.0 Хужирт сумын төрийн албан хаагчийн орон сууц 130.0 Хужирт сумын ерөнхий боловсролын сургуулийн сантехникийн засвар 6,064.2 - - 120.0 442.1 130.0 6,756.3 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 66
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 6.0 31.7 30.0 7.5 20.0 4 дүгээр цэцэрлэгт хүнсний агуулах барих Сумын хөгжлийн төлөвлөгөө боловсруулах Хог тээврийн автомашин авах Цэцэрлэгт хүрээлэн байгуулах Нийтийн бие засах газрын засвар 10.5 12.0 70.0 96.0 8.0 Эрүүл мэндийн төвийн тоног төхөөрөмж Гэрэлтүүлэг засвар, гэрэлт цамхаг 2-р цэцэрлэгийн хүнсний агуулах барих Бизнес хөгжлийн төвийн засвар Ерөнхий боловсролын сургуулийн хүнсний агуулах барих 45.0 20.0 20.0 12.0 20.0 Худаг гаргах Соёлын төвийн урлагын хувцас шинэчлэх Мэрэгч устгал Нохой устгал Малын гоц халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх 25.0 8.4 Ойн хортон шавьж устгал Худаг засвар 265.1 80.0 97.0 442.1 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 67 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад - -
ХАРХОРИН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 12159 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 307633 6,019 6,140 ӨРХИЙН ТОО - 3639 БАГИЙН ТОО - 8 90,758 164,487 28,835 211 23,342 4,693.3 304.6 1,876.3 930.0 421.7 686.7 474.0 1,236.6 579.1 - 686.7 1,260.8 930.1 2240 км2 газар нутагтай. 68 68 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 2,775.0 1,799.3 565.9 526.8 100.0 Аврах гал унтраах ангийн барилга (төсөвт өртөг 2.9 тэрбум) Үерийн далан (төсөвт өртөг 1.9 тэрбум) 2 дугаар сургуулийн 250 cуудалтай спорт заал (төсөвт өртөг 1.1 тэрбум) 1 дүгээр сургуулийн 250 cуудалтай спорт заал (төсөвт өртөг 1.1 тэрбум) Дотуур байрны барилга, 100 ор (төсөвт өртөг 2.3 тэрбум) 8,388.0 Нэгдсэн эмнэлгийн барилга, 100 ор (төсөвт өртөг 14.0 тэрбум) 50.0 Хархорин сумын сургууль, цэцэрлэг, дотуур байрны камержуулалт 22.9 50.0 Сургуулийн кабинетын тоног төхөөрөмж Хархорин сумын Шанхын баруун хүрээ хийдийн засварын үлдэгдэл зардал 14,155.0 50.0 - 72.9 930.1 - 15,208.0 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 69
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг"ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 1.7 16.0 27.2 16.4 16.3 “Орхон” багийн багийн төвийг хашаажуулах Орхон баг Их элстийд шинээр худаг гаргах Нарийн хүр багт шинээр худаг гаргах Онгоцон ухаа багт худаг шинээр гаргах Жалбаа багт худаг шинээр гаргах 20.0 10.0 10.0 16.1 10.0 Малын чанар сайжруулах Гэмт халдлага гамшгаас хамгаалах Малчдад зориулсан сургалт сурталчилгаа Нийтийн эзэмшлийн камержуулалт Багийн төвийн засвар /8-р баг/ 64.8 84.0 70.0 129.2 140.0 Цэвэр усны усан сан /2-р баг/ Спорт заалын урд талын ногоон байгууламжийн талбайн тохижилт /2-р баг/ Гудамжны гэрэлтүүлэг/ 1,2,3-р баг/ Сумын төвийн камержуулалт / 1,2,3-р баг/ Хот тохижилтын албанд тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлт хийх 12.5 70.0 8.0 1.0 36.9 Ухаалаг худаг /1-р баг/ Цэвэр бохирын шугам /1,3- р баг/ Булгийн эх хаших /5,6,7,8-р баг/ Гар худаг засварлах /4-р баг/ Бэлчээрийн хортон мэрэгчидтэй тэмцэх 573.2 210.0 146.9 930.1 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 70 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад - -
СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 30.0 50.0 90.0 Малын эрүүл мэндийг хамгаалах Хадлангийн талбай хаших /6-р баг/ Гүний худаг шинээр гаргах /5,7,8-р баг/ 71 Хархорин сум Эрдэнэ зуу хийд нь Монгол Улс дахь хамгийн эртний Бурханы шашны хийд юм. Тус хийд нь Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын төвийн ойролцоо, эртний хот Хархорумын туурийн хажууд байрладаг. Энэ хийд Дэлхийн өвд бүртгэгдсэн Орхоны хөндийн соёлын дурсгалд багтдаг. Абатай сайн хан, дүү Түмэнхэн ноёны хамт 1580 онд Гуравдугаар Далай ламтай уулзаж өөрийн нутагт сүм хийд байгуулахаа амласанд, Далай лам Хархорум хотын нэгэн хуучин сүмийг сэргээхийг зөвлөсний дагуу 1585 онд эртний Тахай балгасан дахь сүмийг сэргээн босгож дуусгасан нь[1] одоогийн Эрдэнэзуу хийдийн гол зуу сүм гэж Өндөр гэгээний намтар хэмээх гар бичмэлд бичжээ. Ийнхүү хийд босгоход
АРВАЙХЭЭР СУМ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ - 2023" НИЙТ ХҮН АМ - 34605 НИЙТ МАЛЫН ТОО - 237128 16,529 18,076 ӨРХИЙН ТОО - 9778 БАГИЙН ТОО - 13 88,334 121,127 16,000 131 11,536 10,672.1 2,272.2 6,653.9 855.9 530.6 671.7 1,960.0 2,394.1 - - 2,329.7 2,820.2 855.9 106 км2 газар нутагтай. 72 72 СУМЫН ТӨСӨВ (сая төгрөг)
НИЙТ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (сая.төг) УЛСЫН ТӨСӨВ АЙМГИЙН ТӨСӨВ Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 1,300.0 1,000.0 176.3 570.0 1,840.0 Гэр хорооллын цэвэр, бохир усны шугам сүлжээний холболт (2.8 Хуучин орон сууцны дахин төлөвлөлт, дэд бүтэц, хотын инженерийн шугам Сургуулийн барилгын өргөтгөл, 240 суудал (төсөвт өртөг 1.6 тэрбум) Спорт заалны барилга, 250 суудал (төсөвт өртөг 1.7 тэрбум) Цэцэрлэгийн барилга, 150 ор (төсөвт өртөг 2.0 тэрбум) 1,759.0 100.0 100.0 941.5 100.0 Сургуулийн барилгын өргөтгөл, 320 суудал (төсөвт өртөг 5.9 тэрбум) Сургуулийн номын сан, урлаг заалны өргөтгөл (төсөвт өртөг 1.9 тэрбум) Цэцэрлэгийн барилга, 150 ор (төсөвт өртөг 2.3 тэрбум) Музейн барилга (төсөвт өртөг 6.8 тэрбум) Зооноз өвчин судлалын төвийн барилга (төсөвт өртөг 2.6 тэрбум) 1,135.0 Прокурорын газрын барилга (төсөвт өртөг 2.6 тэрбум) 150.0 Аймгийн Онцгой байдлын газрын шуурхай удирдлагын нэгжийн 9,021.8 150.0 - 4,924.8 855.9 320.0 15,272.5 Улсын төсөв Аймгийн төсөв Сумын төсөв Аймгийн ОНХС Сумын ОНХС Бусад 73
СУМЫН ОНХС-ГИЙН ЭХ ҮҮСВЭР (сая.төг) СУМЫН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН Өвөрхангай аймаг"ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 114.8 100.0 50.0 100.0 100.0 Ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх 6,9 дүгэээр багт хүүхдийн тоглоомын талбайг биеийн тамирын зориулалтын Хог ангилан ялгах, дарж булах ажлыг эрчимжүүлэх, хогийн савны тоог Нохой устгалын ажлыг зохион байгуулах нохой, муур тэжээх соёлыг Гэр хорооллын камержуулалтын тоог нэмэгдүүлэх 70.0 55.4 18.0 5.0 6.5 Нийтийн тээврийн үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, сайжруулах Гэр хорооллын усан санг цахимжуулах. Малчдын гар дээрээс ил задгай худалдан борлуулж байгаа сүү, цагаан идээ, Баяр наадмын засвар зардал Байгаль орчны чиглэлээр хийгдэх сургалт, арга хэмжээ 20.0 20.0 15.0 19.0 70.0 Бэлчээрийн менежментийг сайжруулах Бэлчээрийн болон газар тариалангийн усан хангамжийг нэмэгдүүлэх Малын халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх Малын чанарыг сайжруулах Тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх 39.4 12.9 40.0 8.12 дугаар багийн хүүхдийн тоглоомын талбай барих Нийтийн бие засах газар байгуулах Эрчим хүчний уналттай газар шугам өргөтгөх, татах 615.1 100.0 140.8 855.9 ОНХС Малын тоо толгойн албан татвар Урд оны үлдэгдэл 74 Уул уурхайн хандив, тусламж Бусад - -
АЙМГИЙН ОРОН НУТГИЙН ХӨГЖЛИЙН САН БУСАД Өвөрхангай аймаг "ИРГЭДИЙН ТӨСӨВ-2023" 666.0 260.0 100.0 677.0 600.0 Арвайхээр хотын шинэ суурьшлын бүсэд шинээр байгуулах Цэцэрлэгт Бүсийн оношилгоо эмчилгээний төвийн Хүүхдийн эмнэлгийг хүчил Иргэдээс авах төрийн албаны шалгалтыг цахимаар зохион байгуулах Арвайхээр хотын 1,9 дүгээр багийн авто замыг улсын чанартай А0302 Спортын ордны нийтийн бие засах газар, доторх засвар 1,000.0 470.0 400.0 400.0 280.0 Арвайхээр хотод бүрэн автомат 500 тн багтаамж бүхий хүнс ногооны Шинэ суурьшлын бүсийн цэцэрлэгт хүрээлэнгийн доторх тохижилтын ажлын Зураг төсвийн зардал Арвайхээр хотын 10,11 дүгээр багийн авто зам Тарагт сумын Үржлийн булгийн төмөрбетон гүүр 30.0 19.0 22.9 Баяр наадмын зардал Автотээврийн төвийн цэвэр усны холболт Сургуулийн кабинетын тоног төхөөрөмж 80.0 200.0 40.0 Арвайхээр хотын ерөнхий боловсролын ТэмүүлэлЭрдэм сургуулийн спорт БОЭТөвийн төрөх эмнэлэгийн дулаан, бохир усны шугамын засвар Арвайхээр хотын 9-р цэцэрлэгийн бохирын шугамыг нэгдсэн шугамд 75