ถุงมือปลอดเชื้อ

การควบคุมเเละป้องกัน
การเเพร่กระจายของเชื้อ

(วิธีการใส่ถุงมือปลอดเชื้อ)
Sterile gloves

การควบคุมและป้องกันการ
แพร่กระจายของเชื้อ

(วิธีการใส่ถุงมือปลอดเชื้อ)

Sterile gloves

คณาจารย์เเละนักศึกษาคณะพยาบาลศาสตรบัณฑิต
ภาควิชาการพยาบาลพื้นฐาน (พย.361202)

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จังหวัดนนทบุรี สถาบันพระบรมราชชนก

ชื่อหนังสือ การใส่ถุงมือปลอดเชื้อ (Sterile gloves)
คณะผู้จัดทำ
นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปีที่ 2
ที่ปรึกษา คณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี
บรรณาธิการ จังหวัดนนทบุรี

อาจารย์สุภลักษณ์ ธานีรัตน์

อาจารย์สุภลักษณ์ ธานีรัตน์

กองบรรณาธิการ ฐิติพร วงศ์มณี
นิติยากร แดนนาเลิศ

ออกแบบปก พิจิตรา กลัดสมัย
พิสูจน์อักษร
ณัฐทิตา เนติพิทยานันท์
ธนกนก เรืองโกศล

ปีที่พิมพ์ กรกฎาคม 2565

พิมพ์ที่ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จังหวัดนนทบุรี
47/99 ตำบลตลาดขวัญ อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 11000

การควบคุมและป้องกันการ
แพร่กระจายของเชื้อ

สภาวะที่ปราศจากเชื้อโรค

หมายถึง การป้องกันการปนเปื้ อนของเชื้อจุลินทรีย์ และการทำให้ถึง
ปราศจากเชื้อบริเวณเนื้อเยื่อของร่างกาย อุปกรณ์และสิ่งแวดล้อมช่วยลดภาวะ
เสี่ยงต่อการติดเชื้อ มี 2 เทคนิค

1.Medical asepsis or clean technique

หมายถึง การกระทำใด ๆ ก็ตามที่ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตและลด
จำนวนการกระจายของเชื้อโรคจากที่หนึ่งไปสู่อีกที่หนึ่ง ทั้งทางตรงและทางอ้อม
หรือป้องกันเชื้อโรคที่มีอยู่มิให้แพร่กระจายออกไป เช่น การล้างมือ การใส่ถุงมือ
ที่สะอาดเพื่อป้องกันการสัมผัสเลือดและสารคัดหลั่ง การทำความสะอาดสิ่ง
แวดล้อม เป็นต้น

2.Surgical asepsis or sterile technique

หมายถึง วิธีการทำลายจุลชีพและสปอร์เป็นการป้องกันมิให้เชื้อโรคเข้า
สู่ของที่ปราศจากเชื้อ เป็นการระวังสิ่งของบริเวณที่สะอาดปราศจากเชื้อโรคให้
สะอาดอยู่เสมอ เช่น การผ่าตัด การสวนปัสสาวะ การสอดใส่อุปกรณ์ทางการ
แพทย์เข้าในร่างกายผู้ป่วย เป็นต้น

การควบคุมและป้องกันการ
แพร่กระจายของเชื้อ

ถุงมือปราศจากเชื้อ
Sterile gloves

เป็นถุงมือที่ทำด้วยยางหรือพลาสติก มีทั้งชนิดที่ใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง หรือ
ชนิดที่สามารถทำความสะอาดแล้วนำกลับมาใช้ได้อีกมีความแตกต่างกันตาม
ความเหมาะสมของการใช้งาน การสวมถุงมือมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการแพร่
กระจายเชื้อจุลินทรีย์โดยการสัมผัสทั้งจากผู้ให้การพยาบาลไปยังผู้ใช้บริการโรค
ติดเชื้อ หรือเมื่อต้องการสัมผัสกับสิ่งปนเปื้ อนเชื้อ ในกรณีให้การดูแลผู้ใช้
บริการโรคติดเชื้อ เพื่อป้องกันผู้ใช้บริการติดเชื้อจากพยาบาล

เป้าหมาย

1.หยิบจับของปลอดเชื้อ
2.ทำหัตถการต่าง ๆ เช่น การผ่าตัด การทำแผล
3.เพื่อป้องกันการติดเชื้อไปยังผู้ที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ

หลักสำคัญในการใช้ถุงมือในการแยกกัก

1.ล้างมือทุกครั้งก่อนสวมหรือถอดถุงมือ
2.ถ้าถุงมือชำรุดต้องเปลี่ยนถุงมือใหม่
3.ขณะที่สวมหรือถอด ระวังอย่าให้ถุงมือด้านนอกสัมผัสกับผิวหนังหรือ
สิ่งอื่นใด เพราะจะทำให้เกิดการปนเปื้ อนเชื้อจุลินทรีย์

วิธีใส่ถุงมือปลอดเชื้อ

Sterile gloves

1.เลือกขนาดถุงมือที่เหมาะสม

ถุงมือปลอดเชื้อมีหลายขนาดลองสวมถุงมือปลอดเชื้อ
หลาย ๆ คู่จนกว่าจะพบว่าเหมาะสม ใช้สิ่งต่อไปนี้เพื่อ
ระบุขนาดที่เหมาะสมสำหรับมือ

ความสามารถในการเคลื่อนย้ายมือของคุณได้อย่าง
สะดวกสบาย
ไม่มีการเสียดสีกับผิวหนังของคุณ
เหงื่อออกเล็กน้อยหรือไม่มีเลย
ความเมื่อยล้าของกล้ามเนื้อมือเพียงเล็กน้อยหรือ
ไม่มีเลย

2.ถอดเครื่องประดับออก

สิ่งเหล่านี้อาจปนเปื้ อนถุงมือหรือทำให้สวมใส่
ยากและสวมใส่ไม่สบาย การถอดเครื่องประดับ
ยังช่วยลดความเสี่ยงที่ถุงมือจะฉีกขาด




3.ล้างมือให้สะอาด

ก่อนที่จะสัมผัสถุงมือหรือเลื่อนถุงมือฆ่าเชื้อ ให้ล้าง

มือด้วยการ ถูมือด้วยสบู่และน้ำ ถูมือใต้สายน้ำอย่าง

น้อย 30 วินาที ล้างมือและข้อมือให้สะอาดแล้วเช็ดให้

แห้ง ใช้เจลทำความสะอาดมือที่มีส่วนผสมของ

แอลกอฮอล์หากไม่มีสบู่และน้ำ
- ขั้นตอนการฆ่าเชื้อบางประเภทต้องใช้สบู่ชนิดอื่น

และประเภทของการขัดผิวในปริมาณที่แตกต่างกัน

วิธีใส่ถุงมือปลอดเชื้อ

Sterile gloves

วัตถุประสงค์ของการทำความสะอาดมือ

1.ช่วยขจัดเชื้อจุลินทรีย์เเละสิ่งปนเปื้ อน สิ่งสกปรกต่างๆ ขุยผิวหนัง เหงื่อไคล
ออกจากมือ
2.ช่วยลดจำนวนเชื้อจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่บนมือ
3.ป้องกันการนำเชื้อจุลินทรีย์ไปสู่ผู้ใช้บริการ
4.มิให้มือของบุคลากรเป็นพาหะนำเชื้อจุลินทรีย์จากผู้ใช้บริการคนหนึ่งไปสู่ผู้
ใช้บริการอีกคนหนึ่ง
5.ป้องกันการนำเชื้อจุลินทรีย์มาสู่ตนเอง

3.1 วิธีการล้างมือ 7 ขั้นตอน
ขั้นตอนที่ 1 ฝ่ามือถูฝ่ามือ

ล้างมือด้วยน้ำสะอาด ถูสบู่จนขึ้นฟอง

หลังจากนั้นนำฝ่ามือทั้งสองข้างประกบกัน

และถูวนให้ทั่ว

ขั้นตอนที่ 2 ใช้ฝ่ามือถูหลังมือ
และนิ้วถูซอกนิ้ว

เพื่อฆ่าเชื้อโรคบริเวณมือและซอกนิ้ว
ด้านหลัง โดยใช้ฝ่ามือถูบริเวณหลังมือ
และซอกนิ้วสลับไปมาทั้งสองข้าง

วิธีใส่ถุงมือปลอดเชื้อ
Sterile gloves

ขั้นตอนที่ 3 ใช้ฝ่ามือถูฝ่ามือ
และนิ้วถูซอกนิ้ว

นำมือทั้งสองข้างมาประกบกัน ถูฝ่ามือ
และซอกนิ้วด้านหน้าให้สะอาด

ขั้นตอนที่ 4 ใช้หลังมือถูฝ่ามือ

โดยให้นิ้วมือทั้งสองข้างงอเกี่ยวกัน
ถูวนไปมา

ขั้นตอนที่ 5 ถูนิ้วหัวแม่มือ
โดยรอบด้วยฝ่ามือ

โดยกางนิ้วหัวแม่มือแยกออกมา ใช้

ฝ่ามืออีกข้างกำรอบนิ้วหัวแม่มือ แล้วถู

หมุนไปรอบ ๆ ทำสลับกันทั้งสองข้าง

วิธีใส่ถุงมือปลอดเชื้อ

Sterile gloves

ขั้นตอนที่ 6 ใช้ปลายนิ้วถู

ขวางฝ่ามือ

โดยให้แบมือแล้วใช้ปลายนิ้วมืออีก

ข้างถูวนเป็นวงกลม จากนั้นสลับข้าง

ทำแบบเดียวกัน




ขั้นตอนที่ 7 ถูรอบข้อมือ

โดยกำมือรอบข้อมือข้างหนึ่ง ถูวน

จนกว่าจะสะอาด หลังจากนั้นให้เปลี่ยน

ข้างทำแบบเดียวกับมือข้างแรก

4.วางมือไว้เหนือเอว

เมื่อคุณทำความ สะอาดมือแล้วให้หลีก
เลี่ยงไม่ให้มือต่ำกว่ารอบเอวของคุณ การ
ถือครองไว้เหนือระดับนี้สามารถลดความ
เสี่ยงในการปนเปื้ อนได้ หากมือของคุณ
ตกลงไปต่ำกว่าเอวให้ทำซ้ำขั้นตอนการ
ล้างมือก่อนสวมถุงมือ
-การยืนขึ้นอาจช่วยให้แขนอยู่เหนือเอวได้

วิธีใส่ถุงมือปลอดเชื้อ

Sterile gloves

5.เปิดแพ็คเกจถุงมือฆ่าเชื้อ

ตรวจสอบบรรจุภัณฑ์เพื่อหารอยฉีกขาดการเปลี่ยนสี
หรือความอับชื้นและทิ้งหากบรรจุภัณฑ์ถูกบุกรุก เปิด
ห่อด้านนอกของแพ็ค ตรวจสอบให้แน่ใจว่าได้เปิดจาก
ด้านบนแล้วด้านล่างและด้านข้าง จำไว้ว่ามีระยะขอบ 1
นิ้วที่สัมผัสได้ การทำเช่นนี้จะทำให้หีบห่อด้านใน
ปราศจากเชื้อซึ่งมีถุงมืออยู่
-โปรดทราบว่าถุงมือปลอดเชื้อมีอายุการเก็บรักษาเช่น
กัน ก่อนสวมถุงมือตรวจสอบให้แน่ใจว่ายังไม่หมดอายุ

6.แกะห่อด้านในออก

นำห่อด้านในออกแล้ววางลงบนพื้นผิวที่สะอาด
ตรวจสอบให้แน่ใจว่าสามารถมองเห็นถุงมือที่
ปราศจากเชื้อทั้งสองข้างในบรรจุภัณฑ์เพื่อให้
แน่ใจว่าเปิดบรรจุภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง

7.หยิบถุงมือที่ถนัดขึ้นมา

ใช้มือที่ไม่ได้ใช้เขียนจับถุงมือสำหรับมือ

ข้างที่ถนัด แตะเฉพาะด้านในของข้อมือ

ถุงมือ การสวมถุงมือที่ถนัดก่อนจะช่วยลด

ความเสี่ยงที่จะเกิดการฉีกขาดหรือการปน

เปื้ อนไปยังมือที่น่าจะใช้บ่อยที่สุด

วิธีใส่ถุงมือปลอดเชื้อ

Sterile gloves

8.วางถุงมือลงบนมือข้างที่ถนัด

ปล่อยให้ถุงมือแขวนโดยให้นิ้วชี้ลง ตรวจสอบให้แน่ใจว่า

มือไม่อยู่ต่ำกว่าเอวและเหนือไหล่เพื่อให้แน่ใจว่าปราศจาก

เชื้อ จากนั้นเลื่อนมือข้างที่ถนัดเข้าไปในถุงมือโดยหงาย

ฝ่ามือขึ้นและเปิดนิ้ว
-อย่าลืมสัมผัสเฉพาะด้านในของถุงมือเพื่อป้องกันการปน

เปื้ อนที่อาจเกิดขึ้น
-ทำการปรับเปลี่ยนเพียงครั้งเดียวเมื่อถุงมืออีกข้างเปิดอยู่

9.สวมถุงมือข้างที่สอง

สอดนิ้วมือที่สวมถุงมือเข้าไปในข้อมือที่พับ

แล้วของถุงมืออีกข้างหนึ่งแล้วยกขึ้น ให้มือสอง

แบนและหงายฝ่ามือขึ้นวางถุงมือไว้เหนือนิ้ว จาก

นั้นดึงถุงมือที่สองมาทับมือ
-จับมือที่สวมถุงมือของคุณขึ้นเพื่อป้องกันไม่ให้

สัมผัสฝ่ามือหรือข้อมือเปล่า

10.ปรับถุงมือ

เมื่อสวมถุงมือทั้งสองข้างแล้วสามารถ
ปรับได้ เอื้อมมือเข้าไปใต้ส่วนที่พันแขน
ของถุงมือแต่ละข้างเพื่อดึงขึ้นหรือทำการ
ปรับเปลี่ยนอื่น ๆ ที่อาจต้องการ อย่าให้ถึง
ระหว่างผิวหนังและข้อมือ ใช้ถุงมือแต่ละ
ข้างให้เรียบ ควรรู้สึกสบายตัวโดยไม่ต้อง
ตัดการไหลเวียนหรือรู้สึกไม่สบายตัว

วิธีถอดถุงมือปลอดเชื้อ
Sterile gloves

1.จับที่ขอบถุงมือยางค่อยๆ 2. ดึงถุงมือยางให้ด้านใน 3. ถอดถุงมือยางออกให้หมด
ดึงถุงมือด้านนอกตรงฝ่ามือ ตลบกลับออกมาอยู่ด้านนอก โดยใช้มือที่ยังสวมถุงมือยาง

ถือถุงมือยางที่ถอดไว้

4. ถอดถุงมือยางอีกข้าง โดยใช้นิ้วมือข้างที่ถอด 5. ดึงถุงมือออกให้ด้าน ในตลบกลับออกมา โดย
แล้วสอดเข้าด้านในของถุงมือ ให้ถุงมือยางที่กำลังถอดคลอบถุงมือยางที่ถือไว้

(พยายายามอย่าให้นิ้วโดนถุงมือยางด้านนอก)

6. ถอดถุงมือยางออกให้หมด 7. ควรใช้กรรไกรตัดถุงมือยางที่ถอด 8. ทิ้งถุงมือลงในภาชนะ
อย่างระมัดระวัง แล้ว เพื่อไม่ให้มีการนำกลับไปใช้ใหม่ รองรับให้เรียบร้อย

บรรณานุกรม

สิริรัตน์ ฉัตรชัยสุชา, มธุรส ปลาโพธิ์, และต้องตา ขันธวิธิ. (2562). หลักการและเทคนิคการพยาบาล
(พิมพ์ครั้งที่ 1). สมบูรณ์การพิมพ์.

นิตยา สมบัติแก้ว และเดือนทิพย์ เขษมโอภาส. (2560). การพยาบาลพื้นฐาน: หลักการและแนวคิด
(พิมพ์ครั้งที่ 2). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุประพันธ์ เปลี่ยนจันอัด และพบธรรม เคลือบบุญ. (2563, 19 มีนาคม). 7 ขั้นตอนล้างมือป้องกันโควิด.
the momentum. https://themomentum.co/how-to-wash-your-hands/?

สุภลักษณ์ ธานีรัตน์. (2565). การควบคุมและป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อ[เอกสารที่ไม่ได้ตีพิมพ์]. คณะพยาบาลศาตร์,
วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีจังหวัดนนทบุรี.

สุมาลี โพธิ์ทอง, แน่งน้อย สมเจริญ, และอภิสรา จังพานิช. (2561). การพยาบาลขั้นพื้นฐาน เล่ม 1
(พิมพ์ครั้งที่ 3). พี.เค.เค พริ้นท์ติ้ง.

อัจฉรา พุ่มดวง. (2559). การพยาบาลพื้นฐาน:ปฏิบัติการพยาบาล(พิมพ์ครั้งที่4). สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Julie, K. (2019). Taylor's Clinical Nursing Skills. Wolters Kluwer.
Nieginski, E.L.B. (2013). Fundamental Nursing Skills and Concepts. Wolters Kluwer.
Sritrang Gloves Thailand. (2021, July 21). หลายๆ คนที่สวมถุงมือยางทำกิจกรรมต่างๆ อาจจะไม่รู้ว่าการถอดถุงมือยาง

ที่ถูกวิธีต้องทำอย่างไรเพราะเมื่อเรา. [Image]. Facebook.
https://www.facebook.com/SritrangGlovesThailand/posts/1435637343461320?_rdr