The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

หมู่บ้านสารสนเทศ บ้านบุละกอ ม.10 ตำบลขามสะแกแสง อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by Data Publication and Utilisation Group [CDD], 2021-03-31 03:34:01

(นครราชสีมา) หมู่บ้านสารสนเทศ บ้านบุละกอ

หมู่บ้านสารสนเทศ บ้านบุละกอ ม.10 ตำบลขามสะแกแสง อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา

1

รายงานหมูบ่ า้ นสารสนเทศตน้ แบบ

เพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวติ ปี ๒๕๖1

บ้านบลุ ะกอ หมทู่ ี่ 10 ตาบลขามสะแกแสง
อาเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสมี า

จัดทาโดย
สานักงานพฒั นาชุมชนอาเภอขามสะแกแสง

จงั หวดั นครราชสมี า
โทร ๐๔๔-๒๒๑๓๘๕

1

คานา

รายงานหมู่บ้านสารสนเทศต้นแบบเพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวิต จังหวัดนครราชสีมา ปี ๒๕๖1 บ้านบุ
ละกอ หมู่ท่ี 10 ตาบลขามสะแกแสง อาเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา จัดทาข้ึนเพ่ือเป็นการสรุปผล
การดาเนินงานและสรุปองค์ความรู้ท่ีได้จากการดาเนินงานในการขับเคลื่อนหมู่บ้านต้นแบบการจัดการ
สารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ซ่ึงคนในชุมชนและภาคีพัฒนาต่าง ๆ ได้ร่วมกันแลกเปล่ียนเรียนรู้ นา
ข้อมูล จปฐ. และ กชช.2 ค มาใช้ในการวิเคราะห์ปัญหาและการพัฒนาของหมู่บ้านผ่านโปรแกรม
Community Information Radar Analysis (CIA) ร่วมกับเวทีประชาคม ในการกาหนดความต้องการ การ
จัดทาสารสนเทศ รวมถึงการเผยแพร่ และบารุงรักษาสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนใน
หมบู่ ้านและชมุ ชน

คณะผู้จัดทาขอขอบคุณผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่าน ที่มีส่วนช่วยในการส่งเสริมและสนับสนุนให้
เอกสารรายงานหมู่บ้านสารสนเทศต้นแบบเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ฉบับน้ีสาเร็จลงได้ด้วยดี และหวังเป็น
อย่างยิ่งว่าเอกสารฉบับน้ีจะเป็นประโยชน์ สาหรับผู้ที่สนใจและนาประสบการณ์ดังกล่าวไปปรับใช้เพื่อการ
พัฒนาตอ่ ไป

สานกั งานพัฒนาชมุ ชนอาเภอขามสะแกแสง
พฤษภาคม ๒๕๖1

สารบญั 2

คานา หน้า
สารบัญ 1
ส่วนท่ี ๑ ขอ้ มูลทวั่ ไปของหมู่บ้าน 2
สว่ นที่ ๒ กระบวนการ ข้ันตอน การขับเคลื่อนหมู่บ้านสารสนเทศเพื่อการพฒั นาฯ 3
ส่วนท่ี ๓ ผลการดาเนนิ งาน 12
ส่วนที่ ๔ ภาคผนวก 26
32

3

ส่วนท่ี ๑
ข้อมลู ทั่วไปของหมู่บ้าน

1. ประวัตหิ ม่บู า้ น

บ้านบุละกอ แยกออกมาจากบ้านขาม หมู่ที่ 1 ปุูย่าตายายเล่าว่าเมื่อก่อนเกิดอยู่ท่ีบ้านขาม
แต่มีทน่ี าอย่ทู ่บี ุละกอ ตาทวดช่อื ตาโซ เชาวนั กลาง มีที่อยู่บริเวณบ้านบุละกอประมาณ 100 ไร่ แต่ยังเป็น
ผืนปุา ต่อมาท่านก็มาถางปุาและพลิกฟื้นเพ่ือปลูกพืชทางการเกษตร ต่อมาคนในบ้านขามก็เกิดโรคท้องร่วง
อย่างรุนแรงและล้มตายกันมาก เพราะเป็นโรคติดต่อรวมท้ังครอบครัวของตาโซด้วย ตาโซจึงนาลูกหลานหนี
โรคร้ายมาอยู่กระท่อมนา แต่ก็ไม่ทิ้งบ้านขาม จะแอบกลับไปดูข้าวของในช่วงกลางคืนเพราะสมัยก่อน ขโมย
โจรชุกชุมต่อมาครอบครัวของตาเอี่ยม ยายเมือง ของกลาง ก็ย้ายตามออกมาเป็นครอบครัวที่ 2 อีกไม่นาน
ครอบครัวของพ่อยัง แม่แซว หวังทอนกลาง เป็นครอบครัวที่ 3 ต่อมามีลูกหลานได้ทยอยออกมาทานา
ทาแล้วก็ไม่กลับไปอยู่บ้านขามเพราะไปมาลาบาก ไม่มีถนนหนทาง ย่ิงหน้าฝนยิ่งลาบากมาก ต้องข้ามห้วยถึง
2 สายด้วยกัน เมื่ออยู่หลายปีก็ติดที่ สะดวกสบายในการเล้ียงสัตว์ เช่น ไก่ เป็ด ไม่ต้องรบกวนเพื่อนบ้าน
จาก 3 ครอบครัว จึงกลายเป็นหลายๆครอบครัว แต่การปกครองก็ขึ้นอยู่กับบ้านขาม หมู่ 1 ต่อมาจึงแยก
ออกมาเป็นบ้านบุละกอ หมู่ 10 ต.ขามสะแกแสง และเหตุที่ช่ือบ้านบุละกอ เพราะเดิมที มีปุามะละกอ
อยบู่ นเนนิ ของหมู่บ้าน

2. แผนที่หมบู่ ้าน

บ้านบุละกอ มพี น้ื ทท่ี ั้งหมด ๒,๑๖๙ ไร่ ต้งั อยทู่ ีท่ ิศใต้ของท่ีวา่ การอาเภอขามสะแกแสง ระยะทาง
จากหมู่บ้าน ถงึ ทีว่ า่ การอาเภอเมืองนครราชสีมา ประมาณ 2 กิโลเมตร มอี าณาเขตติดต่อกับหม่บู า้ นใกล้เคียง
ดังนี้

ทิศเหนอื ติดต่อกบั บ้านขาม หมทู่ ี่ ๑ ตาบลขาสะแกแสง อาเภอขามสะแกแสง
ทศิ ใต้ ตดิ ตอ่ กบั บา้ นคู หมู่ท่ี ๙ ตาบลขามสะแกแสง อาเภอขามสะแกแสง
ทิศตะวันออก ติดตอ่ กบั บ้านโนนสาโรง ตาบลขามเฒ่า อาเภอโนนสงู
ทิศตะวันตก ติดตอ่ กับบ้านดอนใหญ่ หมู่ที่ ๗ ตาบลพะงาด อาเภอขามสะแกแสง

4

แผนผังหมู่บา้ นบุละกอ หมู่ที่ 10 ตาบลขามสะแกแสง อาเภอขามสะแกแสง

3. ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ

บา้ นบลุ ะกอ หมู่ที่ 10 พื้นท่ีทงั้ หมด ๒,๑๖๙ ไร่ แบ่งเป็นพน้ื ที่สาธารณะ ๓๕ ไร่ อยหู่ ่างจากอาเภอ
ระยะทางประมาณ ๒ กโิ ลเมตร และห่างจากจงั หวัด ๔๕ กิโลเมตร ลกั ษณะภมู ิประเทศเป็นทรี่ าบ มีลาคลอง
ชื่อวา่ “คลองรวม” ล้อมรอบ มแี หล่งเก็บนา้ เพ่ือการเกษตร และอุปโภคบรโิ ภค ทางทิศเหนอื ของหมู่บา้ น พื้นที่
เหมาะแก่การทาการเกษตร และมีแหล่งนา้ ใตด้ นิ เป็นแหล่งนา้ จืด ซ่ึงถือเป็นทรัพยากรธรรมชาติท่ีสาคัญ นามาใช้
ผลิตนา้ ด่ืมจาหน่าย พืน้ ท่เี หมาะแก่การทาอาชีพการเกษตร

5

4. จานวนประชากร

จากข้อมูลความจาเป็นขน้ั พ้ืนฐาน (จปฐ.) ปี 2561 พบว่า บ้านบุละกอ มจี านวนครวั เรือนท้งั สิน้
125 ครวั เรอื น จานวนประชากรทีอ่ าศัยอยู่จริง 354 คน ชาย 174 คนหญิง 180 คน ดงั นี้

ชว่ งอายุ เพศชาย เพศหญิง รวม
คน ร้อยละ คน ร้อยละ คน ร้อยละ
1 เดือน ถึง 5 เดือน 0 0.00 0 0.00 0 0.00
6 เดอื น ถงึ 1 ปี 0 เดอื น 0 0.00 0 0.00 0 0.00
1 ปี 1 เดือน – 2 ปี 0 0.00 1 0.28 1 0.28
3 ปี – 5 ปี 11 3.11 6 1.69 17 4.80
6 ปี – 12 ปี 17 4.80 19 5.37 36 10.17
13 ปี – 14 ปี 10 2.82 7 1.98 17 4.80
15 ปี – 18 ปี 10 2.82 3 0.85 13 3.67
19 ปี – 25 ปี 14 3.95 11 3.11 25 7.06
26 ปี – 34 ปี 17 4.80 19 5.37 36 10.17
35 ปี – 49 ปี 33 9.32 41 11.58 74 20.90
50 ปี – 59 ปี 24 6.78 23 6.50 47 13.28
60 ปี ขึน้ ไป 38 10.73 50 14.12 88 24.86
รวม 174 49.15 180 50.85 354 100.00

5. ความสมั พันธข์ องคนในหมู่บ้าน/อาชพี /รายได้

ประชาชนส่วนใหญ่ในหมู่บา้ นมคี วามเก่ียวข้องกันเป็นเครือญาติ สรา้ งบ้านอาศัยอยู่ในบริเวณ
เครอื ญาติเดียวกัน มคี วามเอื้ออารี ปฏบิ ตั ิตนตามขนบธรรมเนยี มประเพณีทอ้ งถิ่น นบั ถือผอู้ าวโุ ส
การประกอบอาชพี ในหมู่บา้ น

- อาชีพหลัก การทานา
- อาชีพรอง การปลูกพริก เล้ียงสตั ว์ ปลูกอ้อย ปลูกข้าวโพด ปลูกมันสาปะหลัง
- อาชีพเสริม รับจ้าง
- ประชาชนมรี ายได้เฉลยี่ 60,676.05 บาท/คน/ปี (ข้อมลู จปฐ. ปี๒๕๖1)

6

6. ผนู้ าชมุ ชน ตาแหน่ง
ผูใ้ หญบ่ า้ น
คณะกรรมการหมู่บา้ น ผ้ชู ว่ ยผ้ใู หญ่บ้าน
ที่ ชอื่ – สกลุ ผู้ช่วยผ้ใู หญ่บ้าน
๑ นายล้อม ศรีกลาง สมาชิก อบต.
๒ นายประมลู อัฒจักร กรรมการ
3 นายสามารถ ขอกลาง กรรมการ
4 นางหวอง หวงั กลุม่ กลาง กรรมการ
5 นางเสงยี่ ม หวังกล่มุ กลาง กรรมการ
6 นางยพุ า เชาวันกลาง กรรมการ
7 นางชัน้ ดวนสันเทียะ กรรมการ
8 นางมน ฉลองกลาง กรรมการ
9 นายโชคชัย เรฤทธ์ิ กรรมการ
10 นายไพศาล กลมกลาง
11 นายบุญนา ขอกลาง
12 นายสมบรู ณ์ เสรมิ ใหม่

7. กลมุ่ กจิ กรรม / อาชพี มีจานวน 5 กลุ่ม ดงั นี้

- กลมุ่ หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี งบ้านบลุ ะกอ
- กลมุ่ น้าดื่มตราบุละกอ
- กลมุ่ อิฐบล็อกประสาน
- กลมุ่ แมบ่ ้านแปรรปู ผลิตผลทางการเกษตร
- กลุ่มปลูกขา้ วโพดบา้ นบุละกอ

8. การมีส่วนร่วมของคนในชุมชน

๑. คนในครัวเรือนมีส่วนรว่ มในการแสดงความคิดเห็นเพื่อประโยชน์ของชมุ ชนและท้องถ่ิน
จานวน 125 ครวั เรือน

๒. หมบู่ ้านมีการจดั เวทีประชาคม คน้ ปัญหา แก้ปญั หาชุมชน และจดั ทาแผนชุมชนมาแล้ว จานวน
๒ คร้ัง หนว่ ยงานท่ีเข้ามาจดั เวที สานักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดนครราชสีมา สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอ
องค์การบรหิ ารสว่ นตาบลขามสะแกแสง และภาคีท่ีเกยี่ วข้อง

๓. การเป็นสมาชิกกลุ่ม/องค์กรชุมชน/แหล่งทุนในหมบู่ า้ น

7

9. กล่มุ องค์กร

 โครงการแกไ้ ขปัญหาความยากจน (กข.คจ.)

ลาดบั ช่ือ – สกลุ ตาแหนง่

๑ นายล้อม ศรกี ลาง ประธาน

๒ นายประมูล อฒั จักร รองประธาน

3 นางยพุ า เชาวันกลาง เลขานุการ

4 นางเสง่ียม หวังกล่มุ กลาง เหรญั ญิก

5 นางช้นั ดวนสันเทยี ะ ผู้แทนกล่มุ สตรี

6 นางณฐั ธยาน์ เหลาทอง ผูแ้ ทนกลุม่ ออมทรัพย์เพ่ือการผลิต

7 นางสาวชลิตา เช้ือปากเซ อาสาพัฒนาชมุ ชน(อช.)

8 นายนนท์ ผวิ กลาง ผทู้ รงคุณวุฒิ

9 นายสามารถ ขอกลาง ผทู้ รงคุณวุฒิ

 กลุม่ ออมทรัพย์เพอ่ื การผลิต ตาแหนง่
ลาดบั ช่ือ – สกลุ ประธาน
รองประธาน
๑ นายประมูล อฒั จกั ร เลขานุการ
๒ นางลาพันธ์ เสริมใหม่ เหรัญญิก
3 นางหวอง หวังกล่มุ กลาง ประชาสัมพันธ์
4 นางยพุ า เชาวันกลาง กรรมการ
5 นางเสงี่ยม หวงั กลุม่ กลาง กรรมการ
6 นางยภุ า คา้ กลาง กรรมการ
7 นางสาคร เชอื้ ปากเซ กรรมการ
8 นายบุญนา ขอกลาง ฝาุ ยตรวจสอบ
9 นางชั้น ดวนสนั เทยี ะ
10 นายเฉลิม หวังชิดกลาง

 ปราชญ์ชาวบา้ น ความเชี่ยวชาญ
เรยี กขวญั นาค
ลาดบั ชอ่ื – สกลุ ดนตรีพ้นื บ้าน
๑ นายประเทือง ขวญั สนั เทียะ เพลงพนื้ บา้ น,ราโทน
๒ นายประจวบ ลัดกลาง
3 นายลอ้ ม ศรีกลาง จักรสาน
4 นายหา่ ง จ่ากลาง เพลงพื้นบา้ น
5 นายถนอม ขอกลาง

8

10. ผลติ ภณั ฑ์ชมุ ชน รายได้ สภาพเศรษฐกจิ

10.1 ผลติ ภณั ฑ์ชุมชน

ลาดบั รปู ผลติ ภัณฑ์ ขอ้ มูล

๑ ปลารา้ บอง

กลุ่มหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี งบา้ นบุละกอ

ประธานกลมุ่ : นายลอ้ ม ศรีกลาง

ราคา : 25 บาท/กระปุก

หมายเลขโทรศัพท์ : 0892197462

จุดเด่น เป็นนา้ พริกท่ีผลิตจากพรกิ ท่ีปลูกเอง

ในพื้นที่ มีความเผ็ดร้อนของพริกพันธพ์ุ ้นื เมือง

ท่ีนิยมปลกู ในอาเภอขามสะแกแสง

๒ ขา้ วแตนรสงาดา

กลุ่มหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี งบ้านบลุ ะกอ

ประธานกลุ่ม : นายล้อม ศรีกลาง

ราคา : 20 บาท/ถงุ

หมายเลขโทรศัพท์ : 0892197462จุดเดน่

ข้ า ว แ ต น ผ ลิ ต ม า จ า ก ข้ า ว เ ห นี ย ว ท่ี ไ ด้ จ า ก

เกษตรกรในพื้นที่อาเภอขามสะแกแสง รสชาติ

หวานมัน กรอบอรอ่ ย เคยี้ วเพลนิ จนหยดุ ไม่อยู่

3 น้าดม่ื ตราบลุ ะกอ
กลมุ่ นา้ ดื่มตราบุละกอ
ประธานกลุ่ม : นายเฉลมิ หวังเชิดกลาง
ราคา : 7 บาท/ขวด
หมายเลขโทรศัพท์ : 0807263891
จดุ เด่น
นา้ ดมื่ บลุ ะกอ ผ่านการผลิตด้วยเทคโนโลยีท่ี
ทันสมัยผา่ นการรบั รองมาตรฐาน จาก อย.

4 อฐิ บล็อกประสาน
กลมุ่ อฐิ บลอ็ กประสาน
ประธานกลมุ่ : นางสาวชุติมา นาคา
ราคา : 8 บาท/ก้อน
หมายเลขโทรศัพท์ : 0856322021
จุดเด่น ใชด้ ินแดงจาก บ้านด่านเกวยี น ผสมกับ
ปูน และน้าปั้นให้เข้ากันแล้วนามาอัดเปน็ ก้อน
มคี วามคงทนถาวร

9

10.2 รายได้และสภาพเศรษฐกจิ
จากข้อมลู ความจาเป็นขน้ั พน้ื ฐาน (จปฐ.) ปี 2561 พบวา่ ประชากรบ้านบลุ ะกอ

มีรายไดเ้ ฉล่ยี 60,676.05 ต่อคนต่อปี
จากข้อมูล กชช.2 ค ปี 2560 การประกอบอาชีพในหมบู่ ้าน
- อาชีพหลัก การทานา
- อาชพี รอง การปลูกพริก เล้ียงสัตว์ ปลูกอ้อย ปลูกข้าวโพด ปลกู มันสาปะหลัง
- อาชีพเสรมิ รับจา้ ง

11. แหล่งทอ่ งเท่ยี วและการบรกิ าร

หมู่บ้าน OTOP นวตั วถิ ี บา้ นบุละกอ หมู่ท่ี 10 ตาบลขามสะแกแสง เป็นหมบู่ า้ นท่องเท่ียว
OTOP นวตั วถิ ี เชงิ วัฒนธรรม ซ่ึงมี แหล่งท่องเที่ยวทส่ี าคัญ ได้แก่

- วัดบุละกอ มีพระครูศรวี ริ ิยาภรณ์ เป็นเจ้าอาวาส และรองเจา้ คณะตาบลขามสะแกแสง
วัดบุละกอแหง่ นี้ เป็นสานักปฏบิ ตั ิธรรมประจาจังหวดั นครราชสีมาแห่งที่ 134 ของจังหวัดนครราชสีมา
เปน็ วัดตวั อยา่ งในด้านการพฒั นาชุมชน ไดแ้ ก่ การปลูกปาุ ไทร 560 ตน้ เพื่อรักษาทรัพยากรทางธรรมชาติ
เป็นท่ตี ้งั กลมุ่ อฐิ ประสานของบ้านบุละกอ เป็นแหลง่ น้าจืดบาดาลของหม่บู า้ น

- ศาลเท้าจันทร์ ทา้ วแจม่ ซ่ึงเปน็ สิ่งศักดิ์สทิ ธ์คิ ู่บ้านคูเ่ มืองของบ้านบลุ ะกอ
- ลานแสดงวัฒนธรรม ซึง่ มกี ารแสดงศิลปวฒั นธรรมท่โี ดดเดน่ คอื ราโทน เพลงโคราช
ราวงย้อนยุค
- ชม ชิม ช๊อป ผลิตภัณฑ์ OTOP 10 ผลติ ภณั ฑห์ ลกั ไดแ้ ก่ ข้าวแตนสมนุ ไพร ข้าวแตนไรซ์
เบอรรี่ กล้วยเบรกแตก กลว้ ยอบเนย กลายฉาบ กล้วยตากพลังงานแสงอาทติ ย์ น้าพรกิ เผา น้าพรกิ ปลารา้ สับ
น้าพริกกลางดง และพรมเชด็ เทา้

10

๑2. ไฟฟา้
- จานวนครวั เรือนท่มี ไี ฟฟาู ใชป้ ระมาณ มจี านวน 125 ครัวเรอื น ( 100 %)

13. ข้อมูลความต้องการพัฒนาฝีมือแรงงานของประชาชน
- กจิ กรรมการเกษตรผสมผสาน จานวน 60 คน

14. ข้อมลู คมนาคม/สาธารณูปโภค
๑.4.๑ การเดนิ ทางเข้าหมู่บ้าน
บา้ นบุละกอ มรี ะยะทางห่างจากอาเภอขามสะแกสงระยะทาง ๑ กโิ ลเมตร และหา่ งจากจงั หวัด ๔๕

กิโลเมตร
๑.4.๒ สาธารณปู โภค

- ศาลาประชาคม จานวน ๑ แห่ง

- หอกระจายข่าว จานวน ๑ แห่ง

- ลานกีฬา จานวน ๑ แห่ง

- วดั จานวน ๑ แหง่

- รา้ นค้าชุมชน จานวน ๑ แห่ง

๑.4.๓ แหล่งนา้
น้าด่มื น้าใช้
- บ่อน้าต้ืน เพียงพอตลอดปจี านวน - ครวั เรือน มีไม่พอ - ครัวเรือน
- บอ่ บาดาล เพยี งพอตลอดปจี านวน - ครวั เรือน มีไม่พอ - ครวั เรือน
- นา้ ประปา เพยี งพอตลอดปจี านวน ๑๒๕ ครวั เรือน มีไม่พอ - ครัวเรอื น

11

น้าเพ่อื การเกษตร
- แหลง่ น้าผวิ ดินที่สาคัญในหม่บู า้ น ไดแ้ ก่ ทานบหลวง

๑5. วฒั นธรรมประเพณที ส่ี าคัญของหมูบ่ า้ น

ประเพณีทส่ี าคญั ของชุมชน ไดแ้ ก่ งานบุญข้นึ ปีใหม่, งานบุญสารทไทย, ทาบุญกลางบ้าน, รดน้าดา
หัวผ้สู งู อายุ, ทาบญุ วันเข้าพรรษา, ตักบาตรวันออกพรรษา, งานวนั พริกประจาอาเภอ

๑6. ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทสี่ าคญั ของหมู่บา้ น
สภาพแวดล้อม โดยท่ัวไปของหมูบ่ า้ น มีพื้นที่ทานาและพื้นทท่ี าสวนพริก ปลูกออ้ ย ปลูกมัน

สาปะหลัง ข้าวโพด บริเวณรอบหมบู่ า้ นผกั สวนครัวรวั้ กินได้ มีการปลูกตน้ ไม้ยนื ตน้ ในหวั ไรป่ ลายนา ไวใ้ ช้
ประโยชน์ สภาพแวดลอ้ มดา้ นอากาศ มีลักษณะอากาศร้อน ปริมาณของฝนตกไม่เพยี งพอกับความต้องการ ใน
ฤดูทานา บางปเี กิดความแห้งแล้งไม่สามารถ ทาการเกษตรได้ หรือทาการเกษตรไดไ้ มส่ มบูรณ์เพยี งพอ

12

ส่วนที่ ๒
กระบวนการและขัน้ ตอนการขับเคลอื่ นหมู่บ้านสารสนเทศเพื่อการพฒั นาคณุ ภาพชวี ิต

......................................................

๑. หลักการ และวิธกี ารคัดเลอื กหมบู่ า้ นสารสนเทศ

๑. ฐานข้อมูลหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี งอาเภอขามสะแกแสง (บ้านบลุ ะกอ ไดร้ ับการคัดเลือกเป็น
หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี งตน้ แบบ เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕60)

๒. พจิ ารณาความพร้อมและศกั ยภาพของผนู้ าชุมชนก่อนนาไปส่คู วามพร้อมของสมาชิก
ภายในหมูบ่ า้ น

๓. พจิ ารณาความรว่ มมือของภาคกี ารพฒั นาต่าง ๆ ภายในตาบล

๒. กระบวนการและขัน้ ตอน การขับเคลื่อนการดาเนนิ งานหมู่บา้ นต้นแบบ

๑. ศึกษาเอกสาร คู่มือการดาเนนิ งานหมู่บ้านสารสนเทศเพอ่ื การพัฒนาคณุ ภาพชีวิต
๒. ศึกษาขอ้ มลู หมูบ่ า้ น วถิ กี ารดารงชีวติ ของชุมชน (จปฐ. และ กชช.๒ ค )
๓. ประสานภาคีการพฒั นาสนบั สนุนการดาเนนิ งานหมู่บ้านสารสนเทศเพ่ือการพฒั นาคุณภาพชีวติ
เช่น ผนู้ า อช. / องคก์ รสตรีในตาบล อบต. เกษตร ปกครอง สาธารณสุข และอ่นื ๆ ท่เี ก่ียวข้องในการ
ร่วมกันประชมุ ประสานงานด้านต่าง ๆ
๔. ประชมุ สรา้ งความเข้าใจกับสมาชกิ ชุมชน เรื่องการดาเนนิ โครงการหมบู่ า้ นสารสนเทศเพ่ือการ
พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ
๕. วางแผนการดาเนินงาน
๖. ดาเนนิ งานตามโครงการหมู่บ้านสารสนเทศเพอ่ื การพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ

๓. ภาคีพฒั นาท่ีใหก้ ารสนบั สนนุ การดาเนินงาน

๑. ผู้นาอาสาพฒั นาชมุ ชน (ผูน้ า อช.) ตาบลขามสะแกแสง
๒. คณะกรรมการพฒั นาสตรีตาบลขามสะแกแสง
๓. องค์การบริหารสว่ นตาบลขามสะแกแสง
๔. กานัน/ผ้ใู หญ่บ้านตาบลขามสะแกแสง
๕. พัฒนาชุมชน
๕. เกษตรตาบลขามสะแกแสง
๖. ปกครอง
๗. สาธารณสขุ

13

การพัฒนาหมู่บา้ นสารสนเทศเพ่ือการพัฒนาคุณภาพชีวติ บา้ นบลุ ะกอ ดาเนินงานภายใต้แนวคิด

แนวคิดการดาเนนิ งาน

สารสนเทศทท่ี าขนึ ้ ประชาชนสามารถ
สามารถยกระดบั การ เข้าถงึ สารสนเทศ
ของหมู่บ้านได้
พฒั นาชมุ ชนได้

แนวทางการพฒั นาหมู่บ้านสารสนเทศเพอื่ การพัฒนาชวี ิตหม่บู ้านบุละกอ

๑. สรา้ งความรคู้ วามเข้าใจร่วมกัน

สานักงานพฒั นาชมุ ชนจังหวัดนครราชสีมา (กลุ่มงานสารสนเทศการพัฒนาชมุ ชน) ร่วมกบั สานกั งาน
พฒั นาชุมชนอาเภอขามสะแกแสง จัดกิจกรรมประชมุ สร้างความเขา้ ใจ สารวจข้อมลู และกาหนดความต้องการ
ด้านสารสนเทศของชมุ ชนกับคณะทางานฯ ระดบั หมบู่ ้านและประชาชนในหมบู่ ้าน ตามประเดน็ และสรปุ
ดังนี้

 ความเปน็ มาของโครงการ ความสาคญั ของขอ้ มูล และการนาไปใช้ประโยชน์ โดยให้ความรู้
ความเขา้ ใจเก่ยี วกบั ข้อมูล สารสนเทศ และตัวอย่างการนาไปใชป้ ระโยชน์

 รว่ มกันค้นหาข้อมูลในหมู่บา้ นมอี ะไรบ้าง ได้แก่ ข้อมูล จปฐ. กชช.2ค ขอ้ มูลทนุ ชุมชน ข้อมลู
ภูมปิ ญั ญาท้องถิน่ ข้อมลู ดา้ นสขุ ภาพ ขอ้ มูลกลุ่ม ผู้นาชุมชน ฯลฯ โดยขอ้ มลู ที่มสี ามารถบอกได้ถึงสภาพ
หมู่บา้ น คุณภาพชวี ติ สภาพปัญหาตา่ งๆ สถานะทางเศรษฐกจิ ระดบั การพฒั นาหมู่บ้าน ฯลฯ

 เรียนรู้การใชโ้ ปรแกรม Community Information Radar Analysis (CIA) คอื โปรแกรม
วิเคราะห์ข้อมูลชมุ ชนในการพัฒนาระบบสารสนเทศเพ่ือการบูรณาการวางแผนงาน/โครงการเพ่ือยกระดับและ
พฒั นาคณุ ภาพชวี ิตชุมชน

 การนาข้อมลู ที่มีไปใช้ประโยชน์ไดอ้ ยา่ งไรบ้าง เช่น มกี ารจดั ทาแผนชุมชน การประเมิน
สถานะหมู่บ้าน การประเมินระดับการพัฒนา เป็นต้น

14

2. สานกั งานพัฒนาชมุ ชนจงั หวัดนครราชสมี า สานกั งานพัฒนาชมุ ชนอาเภอขามสะแกแสง และ
คณะกรรมการหมบู่ ้านสารสนเทศฯ บา้ นบุละกอ ศึกษาดงู านหมบู่ า้ นสารสนเทศตน้ แบบเพอื่ การพัฒนาคณุ ภาพ
ชีวติ บ้านปราสาทใต้ หมูท่ ี่ 7 ต.ปราสาท อ.โนนสูง จ.นครราชสมี า เพื่อศกึ ษาเก่ยี วกับรปู แบบการจดั ทา
สารสนเทศของหม่บู ้าน และการทาสารสนเทศเพอ่ื การท่องเที่ยว

๒. แลกเปลย่ี นเรียนรู้ร่วมกัน

๒.1 จัดเวทแี ลกเปลีย่ นเรียนรู้ โดยนาผลการจดั เกบ็ ข้อมูล จปฐ. กชช.2 ค และขอ้ มลู อนื่ ๆ มา
วิเคราะห์ เพื่อจดั ทาข้อมลู ขา่ วสารสารสนเทศเพอ่ื การพฒั นาคณุ ภาพชวี ิต โดยมุ่งหวงั ให้คนในชมุ ชนไดม้ ี
กิจกรรมแลกเปล่ยี นเรยี นรู้รว่ มกนั เสนอความคดิ เห็น ระดมความคดิ ในการจัดทา และวิเคราะห์ข้อมลู ทีม่ ีอยใู่ น
ชุมชนด้านต่างๆ เช่น ข้อมลู จปฐ. ข้อมลู กชช.2ค ข้อมลู ทนุ ชุมชน ฯลฯ โดยวิเคราะหข์ ้อมูลด้วยโปรแกรม
Community Information Radar Analysis (CIA) เพอ่ื นามาจัดทาเป็นข้อมลู สารสนเทศ ข้อมลู เชิงสถิตเิ พ่ือ
นาไปใชป้ ระโยชน์ในการวางแผนกาหนดทศิ ทางการพัฒนาหมู่บา้ นให้เป็นหมู่บา้ นท่ีสามารถนาข้อมลู มาใช้
ประโยชน์ไดอ้ ยา่ งสูงสุด นาข้อมลู ทจี่ าเป็นของหม่บู า้ นบลุ ะกอ จาก 3 แหลง่ มาทาการวิเคราะห์ ผลดงั นี้

2.1.1) ข้อมูล จปฐ. ปี 2561 พบว่า ตกเกณฑต์ วั ชวี้ ัด จานวน 8 ตัวชว้ี ดั ไดแ้ ก่
- ตวั ชีว้ ัดท่ี 6. คนอายุ 35 ปี ขนึ้ ไป ไดร้ ับการตรวจสุขภาพประจาปี จานวน 211 คน

ไม่ผา่ นเกณฑ์ 157 คน คิดเป็นร้อยละ 74.41
- ตัวช้วี ดั ท่ี 7. คนอายุ 6 ปีขึ้นไป ออกกาลังกายอยา่ งน้อยสัปดาห์ละ 3 วันๆ ละ 30

นาที จานวน 336 คน ไม่ผ่านเกณฑ์ 2 คน คิดเป็นรอ้ ยละ 0.60
- ตัวช้วี ดั ท่ี 16. เด็กอายุ 6 – 14 ปี ไดร้ บั การศึกษาภาคบังคบั 9 ปี จานวน 53 คน

ไมผ่ ่านเกณฑ์ 8 คน คิดเป็นร้อยละ 15.09
- ตวั ชวี้ ัดท่ี 20. คนอายุ 15-59 ปี มีอาชพี และรายได้ จานวน 176 คน ไมผ่ ่านเกณฑ์

8 คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ 4.55
- ตัวชี้วดั ที่ 21. คนอายุ 60 ปี ขึน้ ไป มีอาชีพและรายได้ จานวน 88 คน ไม่ผา่ น

เกณฑ์ 2 คน คิดเป็นร้อยละ 2.27
- ตวั ชี้วัดท่ี 22. รายได้เฉลี่ยของคนในครัวเรอื นต่อปี จานวน 125 ครวั เรือน ไมผ่ า่ น

เกณฑ์ 4 ครัวเรือน คิดเปน็ ร้อยละ 3.20

15
- ตัวชี้วัดท่ี 23. ครวั เรือนมกี ารเก็บออมเงิน จานวน 125 ครัวเรอื น ไม่ผ่านเกณฑ์ 6
ครวั เรอื น คดิ เปน็ ร้อยละ 4.80
- ตวั ชวี้ ดั ที่ 24. คนในครัวเรือนไม่ด่ืมสุรา จานวน 354 คน ไมผ่ า่ นเกณฑ์ 49 คน คิด
เป็นร้อยละ 13.84
- ตวั ชว้ี ัดที่ 25. คนในครัวเรอื นไม่สบู บุหร่ี จานวน 354 คน ไม่ผา่ นเกณฑ์ 47 คน คดิ
เป็นร้อยละ 13.28

2.1.2) ข้อมลู กชช.2 ค ปี 2560 พบวา่ บา้ นบลุ ะกอ เป็นหม่บู า้ นเรง่ รัดพฒั นา
อันดบั 3 (ก้าวหนา้ ) มีตัวชี้วดั ที่ตกเกณฑ์มีปญั หามาก 3 ตัวช้ีวัด ได้แก่

- ตวั ชว้ี ดั ที่ 8. การมงี านทา
- ตวั ช้ีวดั ที่ 9. การทางานในสถานประกอบการ
- ตวั ชวี้ ดั ที่ 20. การไดร้ บั การศึกษา

10

16

2.1.3) ข้อมูลอนื่ ๆ (จากเวทีสรา้ งความรูค้ วามเขา้ ใจโครงการพัฒนาหมู่บ้าน
สารสนเทศเพ่ือการพฒั นาคุณภาพชีวติ และโครงการไทยนิยมยัง่ ยนื ) แบง่ ปัญหา/ความต้องการตามประเดน็ ได้
5 ด้าน ดงั นี้

- ด้านการพฒั นาอาชีพ ไดแ้ ก่ ตอ้ งการมอี าชีพเสริมเพม่ิ รายได้ ปัญหาราคา
ผลผลติ ทางการเกษตรตกต่า

- ดา้ นการจดั การทนุ ชมุ ชน ได้แก่ ต้องการสรา้ งถนน ซอ่ มแซมถนน ปญั หา
ภยั แลง้ ขาดน้าเพ่ือการเกษตร จาเป็นต้องขุดเหมอื งส่งน้า และการขยายเขตไฟฟาู

- ดา้ นการจดั การความเสยี่ งชุมชน ไดแ้ ก่ ปัญหาน้าเสยี ไหลลงแหล่งน้ารวม
จาเป็นต้องต่อท่อระบายนา้ ไม่ใหไ้ หลลงแหล่งนา้ รวม การปูองกันและแก้ไขปัญหายาเสพตดิ การแก้ไขปัญหา
โรคระบาดในพืช เชน่ เพล้ียในขา้ ว หนอนในกกข้าว โรคกุ้งแห้งในพริก เป็นต้น ตอ้ งการใหม้ ีหนว่ ยตรวจสุขภาพ
เคลื่อนทีแ่ ละการอบรมใหค้ วามร้เู กี่ยวกบั การปูองกนั โรค

- ดา้ นการแก้ไขปญั หาความยากจน ได้แก่ ขาดทีด่ นิ ทากนิ เป็นของตวั เอง
- ด้านการบรหิ ารจดั การชมุ ชน ได้แก่ ต้องการปรับปรงุ ซ่อมแซมศาลา
ประชาคม ไม่มที ี่ทิง้ ขยะและต้องการรถเกบ็ ขยะ ปญั หาการดื่มสรุ าสง่ เสยี งดัง

17

การวเิ คราะห์ข้อมลู ชุมชนด้วย Radar Analysis

จากการนาข้อมลู จปฐ. ปี 2561 ขอ้ มลู กชช.2ค ปี 2560 และข้อมลู อืน่ ๆ มาวเิ คราะห์
สภาพปัญหาคณุ ภาพชวี ติ ผลการวเิ คราะหค์ ุณภาพชวี ติ ของบ้านบุละกอ ด้วยโปรแกรม Community
Information Radar Analysis : CIA จะปรากฏภาพรวมของหม่บู า้ นทง้ั หมด แสดงคา่ คะแนนของระดับ
ปัญหาจากปญั หามากไปหาปัญหาน้อย เรียงลาดบั ไดด้ ังนี้

อนั ดบั ที่ 1 การจดั การความเส่ียงชุมชน (จดุ มคี ่า = 1.83)

อันดับท่ี 2 การจัดการทนุ ชมุ ชน (จุดมคี า่ = 2.05)

อันดบั ที่ 3 การบริหารจัดการชมุ ชน (จุดมีค่า = 2.25)

อันดบั ท่ี 4 การพฒั นาด้านอาชีพ (จุดมคี ่า = 2.29)

อันดับท่ี 5 การแก้ไขปัญหาความยากจน (จดุ มีค่า = 2.37)

3. กาหนดความต้องการร่วมกัน

1) คณะทางานทีมบูรณาการร่วมกบั ชาวบา้ นดาเนินการวิเคราะห์ข้อมลู โดยให้คนในชุมชนได้มีส่วน
รว่ มในกระบวนการคิด วเิ คราะห์ร่วมกัน รวมถงึ การวเิ คราะหช์ มุ ชน ในทกุ มิตทิ ั้งด้านการพฒั นาคน เศรษฐกจิ
สงั คม วัฒนธรรม และทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม หมบู่ า้ นจึงได้กาหนดวิสยั ทศั น์ของหมู่บา้ น "บ้านบุ
ละกอ ตามรอยพ่อด้วยความพอเพียง เพอื่ ความสขุ ความมั่นคง ของชุมชน"

2) จากผลการวเิ คราะห์ขอ้ มูลชุมชนดว้ ยโปรแกรม Community Radar Analysis ได้นามาวิเคราะห์
ความต้องการสารสนเทศของคนในหมูบ่ า้ น โดยใช้การมสี ่วนร่วม กระบวนการเรยี นรู้แบบมสี ่วนรว่ ม และ
กาหนดการจดั ทาสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคณุ ภาพชีวติ เปน็ 4 ด้าน ดังนี้ คือ

2.1) สารสนเทศเพ่อื การจัดการความเสีย่ งชมุ ชน เนื่องจากพบว่ามีปัญหา คอื ปญั หาน้าเสยี
ไหลลงแหล่งนา้ รวม ปญั หาการดแู ลสขุ ภาพ และปัญหายาเสพตดิ จงึ ได้กาหนดการจัดทาสารสนเทศเพ่ือแก้ไข
ปัญหาการดูแลสุขภาพ และปัญหายาเสพติด

18
2.2) สารสนเทศเพ่อื การจดั การทุนชมุ ชน เนือ่ งจากบ้านบลุ ะกอ ประสบปัญหา คือ ถนน
ชารุดต้องการซ่อมแซมถนน และภยั แล้งขาดนา้ เพ่ือการเกษตร จึงได้กาหนดการจัดทาสารสนเทศเพื่อแกป้ ญั หา
การซอ่ มแซมถนน และภัยแล้งขาดนา้ เพอ่ื การเกษตร
2.3) สารสนเทศเพื่อการพัฒนาอาชีพ เน่ืองจากพบวา่ มปี ัญหา คือ การต้องการอาชีพเสริม
เพิ่มรายได้ และปัญหาผลผลติ ทางการเกษตรตกต่า
2.4) ดา้ นการบรหิ ารจดั การชุมชน เนื่องจากพบว่ามีปัญหา คือ ต้องการปรบั ปรุงซ่อมแซม
ศาลาประชาคม ไม่มที ี่ท้ิงขยะและต้องการรถเก็บขยะ ปญั หาดืม่ สุราเสียงดัง

๔. รว่ มกนั จัดทาสารสนเทศ

รวบรวมขอ้ มูล และจดั ประเภทข้อมูลทีห่ มบู่ ้านมี จากแหลง่ เรียนรู้ในชมุ ชน ปราชญช์ าวบา้ น ข้อมลู
เก่ียวกับโครงสร้างพืน้ ฐาน ขอ้ มลู ด้านเศรษฐกิจ ด้านสงั คม ดา้ นศาสนาและวัฒนธรรม ดา้ นส่งิ แวดลอ้ มและ
ทรพั ยากรธรรมชาติ เพื่อจัดทารปู แบบสารสนเทศท่ีหมูบ่ า้ นตอ้ งการ โดยมรี ปู แบบระบบสารสนเทศของหมู่บ้าน
ดงั น้ี

๑) ปรับปรุงข้อมูลภายในศูนยเ์ รียนร้ชู ุมชน ได้แก่
รูปแบบส่ือประชาสมั พนั ธ์
- ปรับปรงุ ศูนย์เรียนรู้ชุมชนเปน็ แหล่งข้อมูลข่าวสารของหมู่บ้าน ท่ตี ้ัง ณ ศาลาประชาคม
หมบู่ า้ น

19

- ปา้ ยแสดงข้อมลู ต่าง ๆ ของหมูบ่ ้าน เชน่ โครงสร้างคณะกรรมการหมู่บา้ น คณะกรรมการ
กลุ่ม องค์การภายในหมู่บา้ น ขอ้ มูลเก่ียวกบั การดูแลสขุ ภาพ การปูองกนั โรคต่างๆ

 ขอ้ มลู กล่มุ ออมทรัพย์เพื่อการผลิต  ผังโครงสรา้ งคณะกรรมการหมบู่ ้าน
 สรปุ ขอ้ มูล จปฐ. กชช.2ค คณะกรรมการกลมุ่ ออมทรัพย์เพอ่ื การผลติ
 ประวัติหมบู่ า้ น คณะกรรมกองทุนหมูบ่ ้าน เป็นตน้
 Roadmap เส้นทางการพัฒนาคุณภาพชวี ิต

 โปสเตอร์ข้อมูลเกยี่ วกบั การปูองกันโรค  บอร์ดสาหรับปิดประกาศ ขา่ วสาร
การดแู ลสุขภาพอนามยั ประชาสัมพันธ์

 แผนที่หมู่บ้าน

20

2) ส่อื อนิ เตอร์เนต็ /Social Media
- จัดทาเวบ็ ไซตห์ มบู่ า้ นสารสนเทศเพ่ือการพฒั นาคุณภาพชีวติ บา้ นบุละกอ หมทู่ ี่ 10 ตาบล

ขามสะแกแสง อาเภอขามสะแกแสง จงั หวัดนครราชสีมา
https://sites.google.com/site/baanbulakor/khna-krrmkar-hmuban

เวบ็ ไซต์ ไดม้ ีการจัดข้อมลู ออกเป็นหมวดหมู่ จานวน 4 หมวด
ประกอบด้วย 1. ขอ้ มลู ท่ัวไปของหมู่บา้ น ๒. ขอ้ มูลสารสนเทศของหมบู่ า้ น
3. OTOP นวตั วิ ถิ ี 4. กจิ กรรม

1. ข้อมูลทัว่ ไปของหมบู่ ้านประกอบไปด้วย
- หน้าแรก
- ประวตั คิ วามเป็นมา
- คาขวัญ วสิ ยั ทัศน์
- คณะกรรมการหมูบ่ ้าน
- กลุ่ม/องค์กร
- ปราชญช์ าวบ้าน
- แผนท่หี มบู่ ้าน
- ตดิ ตอ่ เรา

2. สารสนเทศของหมบู่ ้าน
- กระบวนการจดั ทาสารสนเทศ
- ข้อมูล จปฐ.
- ข้อมูล กชช.2ค.
- วเิ คราะหช์ ุมชนดว้ ย CIA

3. OTOP นวัตวิถี
- ผลิตภัณฑ์ ชมุ ชน ( OTOP )
- แหล่งทอ่ งเที่ยว
- อาหารเลิศรส

4. กจิ กรรม
- ภาพกิจกรรม
- ปฏิทินกิจกรรม

21
15

- Facebook หมู่บ้านสารสนเทศบา้ นบุละกอ สาหรับใช้ประชาสมั พนั ธข์ ้อมูลตา่ งๆ
ของหมู่บ้าน https://www.facebook.com/bunbulakor

22

- นาระบบ QR CODE มาใชใ้ นการสบื คน้ ขอ้ มลู
https://www.facebook.com/bunbulakor

- กล่มุ Line ราชการปกครอง/อปท.ขามสะแกแสง

23

- เวบ็ ไซต์สานักงานพฒั นาชุมชนจังหวัดนครราชสีมา http://korat.cdd.go.th

- เวบ็ ไซต์สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอขามสะแกแสง
http://district.cdd.go.th/khamsakaesaeng

3) แผน่ พับประชาสมั พนั ธ์

24
4) การวาดขอบเขตแผนที่หมูบ่ า้ น และการจัดทาแผนท่ีภมู ิศาสตร์ (GIS) ด้วย Google map

5) การปกั หมดุ สภาพปัญหาดา้ นคณุ ภาพชวี ติ

25

5. เผยแพร่และบารงุ รกั ษา

1) มศี นู ย์เรียนรชู้ มุ ชน เป็นศูนย์กลางรวบรวมขอ้ มูลขา่ วสาร พบปะ ประชาคม นาไปสกู่ ระบวนการ
เรยี นรู้ของคนในชุมชน

2) หมบู่ า้ นนาสารสนเทศเพื่อการพัฒนาคุณภาพชวี ติ ของหมู่บ้าน เผยแพร่ผ่านช่องทางประชาสมั พันธ์
ตา่ งๆ ไดแ้ ก่ เว็บไซต์สานักงานพฒั นาชุมชนอาเภอขามสะแกแสง เว็บไซตห์ มบู่ า้ นสารสนเทศ หอกระจาย
ขา่ ว Facebook ไลน์ กานัน ผู้ใหญ่บา้ นของตาบลขามสะแกแสง เป็นตน้

3) มคี ณะทางานร่วมขับเคลื่อนการดาเนินงานหม่บู ้านสารสนเทศเพ่ือการพฒั นาคุณภาพชีวติ โดยมี
พฒั นากรตาบลเป็นทปี่ รึกษา

6. ปัจจัยแหง่ ความสาเร็จ

1) ผู้นา และประชาชน มีสว่ นร่วมในกระบวนการสารวจ จดั เก็บวิเคราะห์ขอ้ มลู /ศักยภาพชุมชน รว่ ม
คดิ ร่วมตัดสินใจ รว่ มกาหนดทศิ ทางและร่วมขับเคล่ือนกจิ กรรมในการพัฒนาคณุ ภาพชวี ิตตาม แผนชุมชน

2) หน่วยงานภาครฐั และภาคีการพฒั นา เชน่ อบต.ขามสะแกแสง พัฒนาชมุ ชน เกษตร ธกส.
ปกครอง สาธารณสุข กศน. กลุ่มองค์กรในหม่บู ้าน ร่วมดาเนินกจิ กรรม/โครงการในหมู่บ้าน

3) มีข้อมูลสารสนเทศชมุ ชนท่ีมีคุณภาพ ประกอบดว้ ยข้อมูลความจาเป็นพื้นฐาน (จปฐ.) ขอ้ มลู ระดับ
หมู่บา้ น (กชช.2ค) ทม่ี ีการจัดเก็บและรบั รองในปีปัจจบุ นั รวมทัง้ ข้อมลู อ่นื ๆ ทไ่ี ดจ้ ากเวทีประชาคม เช่น เวที
ประชาคมการจัดทาแผนชุมชน การพัฒนาหมูบ่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง และสัมมาชีพชมุ ชน

4) มเี ครือ่ งมอื การวิเคราะห์ข้อมูลชมุ ชน (CIA) ทมี่ ีคณุ ภาพ สมารถใช้ประโยชนใ์ นการวางแผนและ
พฒั นาหมบู่ า้ นได้

๕) มีปราชญช์ าวบา้ น ผู้อาวุโสในหมูบ่ ้านให้ทาคาปรกึ ษาและร่วมกจิ กรรมเศรษฐกจิ พอเพียง

7. เทคนิค และวธิ ีการดาเนนิ งาน

๑) ประชาสัมพันธโ์ ครงการและเตรยี มความพร้อมในการดาเนนิ งาน
๒) สรา้ งการเรยี นรู้ ความเข้าใจ ร่วมคดิ รว่ มทา รว่ มกาหนดกจิ กรรม ของคนในชมุ ชน
๓) สร้างความตระหนักถงึ ความสาคญั ของขอ้ มลู สารสนเทศทมี่ ีคุณภาพ
๔) ดาเนนิ การตามขน้ั ตอน ติดตามการดาเนนิ งานอยา่ งต่อเนอ่ื ง สม่าเสมอ

8. ขอ้ เสนอแนะ

เป็นกจิ กรรมทีด่ ีมปี ระโยชน์ เพราะทาใหห้ มู่บา้ นเห็นความสาคญั ของการจัดเก็บข้อมูล การนาข้อมลู
มาทาการวิเคราะหเ์ พื่อใหท้ ราบปญั หาและระดับคุณภาพชวี ติ ของหมู่บา้ น และการนาไปใช้ประโยชนใ์ น
การแก้ไขปัญหาใหต้ รงจดุ ตลอดจนนาไปสู่การจัดทาแผนชมุ ชน แผนพัฒนาตาบล อาเภอ จงั หวัดตอ่ ไป

********************

26

สว่ นที่ ๓
ผลการดาเนนิ งานตามโครงการ

.......................................
1. หมูบ่ า้ นหรือครวั เรือนมีการนาสารสนเทศไปใช้ประโยชน์

1.1 หม่บู า้ นและประชาชนในหมู่บา้ นสามารถเขา้ ถงึ สารสนเทศตา่ ง ๆ ของหม่บู า้ นได้สะดวก รวดเร็ว
หลายช่องทาง

1.2 ทาให้คนในครัวเรือนของหมู่บ้านทราบปัญหาและแกไ้ ขปัญหาได้ตรงจุด
1.3 เปน็ ข้อมูลใหห้ น่วยงานต่าง ๆ ท่ีเกย่ี วข้องกับการพัฒนาคุณภาพชวี ติ ไดเ้ ข้าไปแก้ไขปัญหาและ
เปน็ การพัฒนาคุณภาพชวี ติ ของคนในครัวเรือนและในหมบู่ ้าน
1.4 การบริหารจดั การหมบู่ ้านในเรื่องการอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม รวมถึงการ
ส่งเสรมิ การทาเกษตรทฤษฎีใหม่ หรือการเกษตรแบบผสมผสาน
1.5 หม่บู า้ นมกี ารวางแผนการดาเนินงานเพื่อเตรยี มความพร้อมการดาเนินงานชมุ ชน OTOP นวตั วถิ ี
ดงั น้ี

2. ผลทีเ่ กดิ ขึ้นตอ่ ครัวเรือน/ชมุ ชน
2.1 ครวั เรือนในชุมชนและผู้นาชุมชน มีกิจกรรมการเรียนรแู้ ละใชป้ ระโยชน์จากข้อมลู จปฐ. และ

ข้อมูล กชช๒ค.
2.2 ผู้นาและคนในชุมชนไดร้ ่วมกันคิด วเิ คราะห์ สังเคราะห์ แลกเปลย่ี นเรียนรู้ ตัดสินใจ และดาเนิน

กจิ กรรมร่วมกนั กอ่ ให้เกดิ ความเสยี สละ ความรัก ความสามัคคี และนาไปสู่การแก้ไขปัญหาตรงจุด
2.3 ชมุ ชนมีความตน่ื ตัวในการช่วยเหลือกันภายในชมุ ชน เพื่อการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และการสร้าง

รปู แบบในการพึ่งพาตนเอง

27

2.4 คนในชมุ ชนมเี วทีในการแลกเปลย่ี นเรียนรู้ จัดเก็บรวบรวมขอ้ มลู ชมุ ชน วิเคราะห์และใชป้ ระโยชน์
จากข้อมูล จปฐ. , กชช๒ค. และขอ้ มลู ชมุ ชนดา้ นอน่ื ๆ มีการจัดเวทนี าเสนอข้อมลู ต่อชมุ ชน เพอ่ื จดั ทา
แผนพฒั นาชุมชนในด้านตา่ ง ๆ

2.5 มีแหล่งเรยี นรู้ แนวทาง วิธีคิด วิธปี ฏบิ ตั ิตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง นาไปปรับใช้ใน
การดารงชีวิตและการประกอบอาชีพ

2.6 เกดิ เครือขา่ ยการทางานภายในชุมชนกับภาคีการพฒั นาภาครฐั และเอกชน

3. โครงการ/กิจกรรมที่ดาเนนิ การพัฒนาคุณภาพชวี ติ จากการดาเนนิ งานการพฒั นาหมู่บ้านสารสนเทศเพื่อ
การพฒั นาคุณภาพชีวติ บา้ นบลุ ะกอ หมทู่ ี่ 10 ตาบลขามสะแกแสง อาเภอขามสะแกแสง ส่งผลกระทบทเี่ กิด
ข้นึ กบั ชุมชนและครัวเรอื น ดังน้ี

3.1 ชมุ ชนได้ทบทวนปรบั ปรุงขอ้ มูลหม่บู ้าน เชน่ ข้อมูลทุนชมุ ชน ข้อมูลผ้นู าชุมชน ขอ้ มูลกลมุ่ /
กองทุนตา่ ง ๆ ในหมู่บ้าน

3.2 ชมุ ชนไดน้ าข้อมลู ไปใชป้ ระโยชน์ เชน่ ทบทวนปรับปรุงกจิ กรรม/โครงการในแผนชุมชน จดั ทา
โครงการท้ังในสว่ นทาเอง ทาร่วม ทาให้

3.3 ชุมชนได้ทบทวน/ปรับปรงุ วิสัยทศั นเ์ พอ่ื การพัฒนาหมบู่ า้ นกาหนดแนวทางการพัฒนาบ้านบลุ ะ
กอ ภายใต้วิสยั ทศั น์ “บา้ นบุละกอ ตามรอยพ่อดว้ ยความพอเพียง เพอื่ ความสุข ความมั่นคง ของชุมชน"

3.4 ชุมชนไดก้ าหนดการจัดทาสารสนเทศเพือ่ การพฒั นาคุณภาพชวี ติ บา้ นบลุ ะกอ โดยพบวา่ การ
วิเคราะหข์ ้อมลู ด้วยโปรแกรม CIA ขอ้ มลู สารสนเทศแตล่ ะด้านไมม่ ีความแตกต่างกนั มากนัก จงึ เห็นสมควร
จดั ทาสารสนเทศใน 4 ด้าน ดังนี้

1) สารสนเทศเพอ่ื การจัดการความเสีย่ งชุมชน
(๑) ปญั หาท่เี กดิ ขนึ้ คือ ปญั หาน้าเสยี ไหลลงแหลง่ น้ารวม ปญั หาการดแู ลสขุ ภาพ และปัญหา

ยาเสพตดิ จงึ ได้กาหนดการจัดทาสารสนเทศเพ่ือแกป้ ญั หา ปัญหาการดูแลสุขภาพ และปญั หายาเสพติด
(2) แนวทางแกไ้ ข การฝึกอบรมดา้ นสขุ ภาพ การดาเนนิ งานโครงการแก้ไขปญั หายาเสพติด
(3) กิจกรรมท่ีสง่ ผลเป็นรปู ธรรม ไดแ้ ก่

กิจกรรมที่ 1 การอบรมด้านสขุ ภาพอนามัย
วัตถปุ ระสงค์ ๑. เพ่ือให้ประชาชนในหมบู่ ้านมสี ุขภาพอนามยั ที่ดีมากยิ่งข้ึน

๒. เพือ่ ใหป้ ระชาชนรูจ้ ักการปฏิบตั ิตนในการดูแลสขุ ภาพของตนเองและ
บุคคลในรอบครวั

กลมุ่ เป้าหมาย ไดแ้ ก่ สมาชิกในบ้านบลุ ะกอ ตาบลขามสะแกแสง จานวน 80 ครัวเรือน
การดาเนินงาน ดาเนนิ การอบรมด้านสขุ ภาพอนามัย โดยได้รับการอบรมจาก ศูนยส์ ุขภาพ
ชมุ ชนตาบลขามสะแกแสง และหนว่ ยงานปกครองส่วนทอ้ งถิ่น

28
ผลการดาเนินงาน ครัวเรอื นเปาู หมายทั้ง ๘๐ ครวั เรือน มีความรูค้ วามเชา้ ใจในการดูและ
สขุ ภาพของตนเองและบุคคลในครอบครวั อย่างถูกต้อง สามารถปอู งกันและแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพได้

กิจกรรมที่ 2 การดาเนนิ การกจิ กรรมแก้ไขปญั หายาเสพตดิ
วัตถุประสงค์ ๑. เพ่อื ให้ประชาชนในหมู่บ้านร่วมกนั ปูองกันปญั หายาเสพติด

๒. เพือ่ ให้หมู่บา้ นเปน็ หมบู่ ้านปลอดยาเสพติดอยา่ งถาวร
กลุ่มเปา้ หมาย ได้แก่ สมาชิกในหมู่บา้ นบลุ ะกอ ตาบลขามสะแกแสง ท้ัง 125 ครัวเรือน
การดาเนินงาน ดาเนินการโครงการกองทุนแม่ของแผ่นดนิ รว่ มกบั สานกั งานพัฒนาชุมชน
อาเภอขามสะแกแสง โดยมีการแต่งตัง้ คณะกกรมการต้นกลา้ กองทุนแม่ของแผ่นดนิ ปัจจุบันบา้ นบลุ ะกอเป็น
หมู่บา้ นต้นกล้ากองทุนแม่ของแผน่ ดนิ ประจาปี 2561
ผลการดาเนินงาน บา้ นบุละกอ มีคณะกรรมการต้นกลา้ กองทนุ แม่ของแผ่นดนิ เพื่อ
ดาเนินการกจิ กรรมต่าง ๆ ด้านการแก้ไขปัญหายาเสพตดิ และมีกิจกรรมในการพฒั นาหมู่บา้ นอยา่ งต่อเน่ือง
ประชาชนในหมู่บ้านตระหนักถึงการแก้ไขปัญหายาเสพตดิ

2) สารสนเทศเพ่อื การจัดการทุนชมุ ชน
(1) ปญั หาทเี่ กิดข้นึ คือ ถนนชารดุ ต้องการซอ่ มแซมถนน และภัยแลง้ ขาดนา้ เพือ่ การเกษตร

จงึ ไดก้ าหนดการจัดทาสารสนเทศเพ่ือแก้ปัญหาการซ่อมแซมถนน และภัยแลง้ ขาดน้าเพ่ือการเกษตร
(2) แนวทางแก้ไข สมาชิกในหมู่บา้ นรว่ มกันซ่อมแซมถนน
(3) กจิ กรรมที่ส่งผลเป็นรปู ธรรม ไดแ้ ก่

29

กจิ กรรมที่ 1 การดาเนนิ การปรับปรงุ ซ่อมแซมถนนภายในหมู่บ้าน
วตั ถปุ ระสงค์ ๑. เพื่อให้ถนนในหมบู่ า้ นสามารถใชส้ ญั จรไดส้ ะดวกยิง่ ขึ้น

๒. เพอ่ื ลดอบุ ัติเหตุที่เกดิ ข้ึนจากสภาพถนนชารดุ
กลุ่มเปา้ หมาย ได้แก่ สมาชกิ ในบ้านบุละกอ ตาบลขามสะแกแสง
การดาเนินงาน ดาเนินการปรับปรุงซ่อมแซมถนนที่เป็นหลุมขนาดใหญ่ ระยะทาง ๘๐๐
เมตรโดยได้รบั ความอนุเคราะห์งบประมาณ จานวน ๒,๕๐๐ บาท จากพระครูศรวี ิริยาภรณ์ เจ้าอาวาส วัดบุละ
กอ และใช้แรงงานจากผู้นาชุมชนและประชาชนในหบ้าน
ผลการดาเนนิ งาน ถนนเส้นทางจากวัดบุละกอ ไปท่ีว่าการอาเภอขามสะแกแสง มีสภาพท่ีดี
ขน้ึ และสามารถสัญจรไดส้ ะดวกขน้ึ

๓) สารสนเทศดา้ นการพฒั นาอาชีพ
(๑) ปัญหาทเี่ กดิ ขึ้นของ บ้านบลุ ะกอ คือ การต้องการอาชีพเสริมเพมิ่ รายได้ และปัญหา

ผลผลิตทางการเกษตรตกต่า จงึ ได้กาหนดการจัดทาสารสนเทศเพ่ือแกป้ ัญหา การมีอาชีพเสรมิ เพิ่มรายได้ และ
ปัญหาผลผลิตทางการเกษตรตกตา่

(2) แนวทางแกไ้ ข การพฒั นาผลติ ภณั ฑ์เพื่อเขา้ สู่การเป็น ผลิตภณั ฑ์ OTOP
(3) กจิ กรรมท่ีสง่ ผลเปน็ รูปธรรม ไดแ้ ก่

กจิ กรรมท่ี 1 ส่งเสรมิ ผลติ ภัณฑ์ OTOP
วตั ถุประสงค์ ๑. เพ่ือสง่ เสริมการแปรรูปผลติ ภัณฑ์และสนิ ค้าทางการเกษตร

๒. เพ่ือให้ประชาชนผลติ สิน้ ค้าไดม้ าตรฐาน และมีอาชีพเสริม
๓. เพอื่ เป็นการส่งเสรมิ ช่องทางการตลาดแกป้ ัญหาผลผลิตตกตา่
กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ สมาชิกในบ้านบุละกอ ตาบลขามสะแกแสง จานวน 20
ครวั เรอื น
การดาเนินงาน จดั ต้ังกลุ่ม ผลติ ภัณฑ์ OTOP
ผลการดาเนินงาน ครัวเรือนเปูาหมายมีช่องทางการตลาดมากขึ้น และมีรายได้เพ่ิมข้ึน
จากแนวคิดดงั กล่าว รวมมูลค่าประมาณ 300 – 500 บาท/เดือน

30

๔) สารสนเทศเพื่อการบรหิ ารจัดการชมุ ชน
(๑) ปญั หาทเ่ี กิดขึน้ ของ บ้านบลุ ะกอ คือ เรื่องการต้องการซอ่ มแซมศาลาประชาคม

ซอ่ มแซมถนน และ การกาจัดขยะ จงึ ได้กาหนดการจดั ทาสารสนเทศเพื่อ ซ่อมแซมศาลาประชาคม ซ่อมแซม
ถนน และกาจัดขยะ

กิจกรรมท่ี ๑ การดาเนินการปรบั ปรงุ ซ่อมแซมศาลาประชาคมหมูบ่ า้ น
วตั ถุประสงค์ ๑. เพื่อให้ศาลาประชาคมหมู่บ้านมสี ภาพท่นี ่าใช้ และสวยงาม

๒. เพ่ือให้เปน็ สถานที่สบื คน้ ข้อมลู แล้เป็นจดุ เรียนร้ขู องหมู่บา้ น
กลุ่มเป้าหมาย ไดแ้ ก่ สมาชกิ ในบา้ นบลุ ะกอ ตาบลขามสะแกแสง
การดาเนนิ งาน ดาเนินการปรับสภาพภูมิทัศน์บริเวณรอบ ๆ ศาลาประชาคม และปรับปรุง
ข้อมูลสารสนเทศ เพ่ือให้ประชาชนได้ใช้ประโยชน์ในการสืบค้นข้อมูลต่าง ๆ ของหมู่บ้าน และเป็นการเตรียม
ความพร้อมในการรองรับงบประมาณจากโครงการไทยนิยม ยั่งยืน งบประมาณ ๒๐๐,๐๐๐ บาท ท่ีจะใช้ใน
การปรบั ปรงุ ศาลาประชาคม
ผลการดาเนินงาน ประชาชนในหมู่บ้านมีศาลาประชาคมท่ีน่าใช้ในการทากิจกรรมต่าง ๆ
และมขี อ้ มลู ตา่ ง ๆ ของหมบู่ า้ นให้ประชาชนได้ใชป้ ระโยชน์

กิจกรรมที่ 3 การดาเนนิ การบรหิ ารจดั การขยะในหมู่บ้าน
วตั ถปุ ระสงค์ ๑. เพ่ือให้พืน้ ที่ในบรเิ วณหม่บู ้านมีความน่าอยู่ และสวยงาม

๒. เพ่ือให้ประชาชนในหมู่บ้านเกิดความตระหนักในการรว่ มกันรกั ษาความ
สะอาดและเกิดความสามัคคีกันในหมู่บา้ น

กลุ่มเปา้ หมาย ไดแ้ ก่ สมาชกิ ในบ้านบลุ ะกอ ตาบลขามสะแกแสง

31

การดาเนินงาน ประชาชนในหมบู่ า้ นบุละกอ ร่วมกันดาเนินกิจกรรม ทาความสะอาดบริเวณ
รอบ ๆ หมบู่ ้าน และมกี ารดาเนนิ กิจกรรมรว่ มกันทุก ๓ เดอื น ในเรอ่ื งของขยะในแต่ละครัวเรอื น

ผลการดาเนินงาน หมู่บา้ นสะอาด เป็นระเบียบเรยี บร้อย

32

ภาคผนวก

33

โปรแกรมวิเคราะห์ข้อมูลชุมชน
Community Information Radar Analysis (CIA)

โปรแกรม CIA Program คือ โปรแกรมวิเคราะหข์ ้อมลู ชุมชนในการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อ
การบรู ณาการวางแผนงาน/โครงการเพื่อยกระดับและพัฒนาคุณภาพชวี ิตชุมชน

เป็นนวตั กรรมที่เกิดขนึ้ จากการวเิ คราะหค์ วามสมั พันธข์ องข้อมลู มากกวา่ 1 ชดุ และ CIA ได้นาเทคนิค
การวเิ คราะห์ Factor Analysis ระหวา่ งข้อมูล 2 ชุด คอื จปฐ. และ กชช.2ค โดยการวิเคราะห์องค์ประกอบ
เชงิ ยนื ยนั (Confirmatory Factor Analysis) จานวน 5 ดา้ น

34

35

36

วิธีบันทึกข้อมลู โปรแกรม CIA Program

37

38


Click to View FlipBook Version