หมู่บ้านสารสนเทศเพื่อการพฒั นาคุณภาพชีวติ
(Information of Village for Life Quality Development Report)
บ้านบกห้อง หมู่ท่ี 7 ตาบลห้วยยูง
อาเภอเหนือคลอง จังหวดั กระบี่
ปี งบประมาณ 2561
คำนำ
การดาเนินงานหมูบ่ า้ นสารสนเทศต้นแบบเพอื่ การพัฒนาคณุ ภาพชีวิต ปี ๒๕61 เพื่อให้
ชมุ ชนเกดิ กระบวนการเรยี นรู้รว่ มกนั ของคนในชุมชน ในการศึกษา วิเคราะห์ สงั เคราะห์ ขอ้ มูล
และความตอ้ งการสารสนเทศของคนในชุมชน และออกแบบระบบสารสนเทศ ของคนในหมู่บา้ น
โดยใช้การมสี ่วนร่วมและกระบวนการเรียนร้แู บบมีส่วนรว่ ม เพอื่ พัฒนาคุณภาพชีวิตท่ดี ีและมงุ่ สรา้ ง
ความเขม้ แข็งให้กบั ชุมชน ให้ประชาชนสามารถบริหารจัดการชุมชนด้วยตนเอง
อาเภอเหนือคลอง ได้คัดเลอื ก บ้านบกหอ้ ง หมู่ท่ี 7 ตาบลหว้ ยยงู เปน็ หมูบ่ ้าน
จดั การสารสนเทศเพอื่ การพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ โดยไดด้ าเนนิ การตามขั้นตอนและกระบวนการเรยี นรู้
ร่วมกนั และได้รว่ มกันถอดบทเรียนโดยนาขอ้ มลู จปฐ. ข้อมลู กชช 2 ค ขอ้ มูลสารสนเทศชุมชน
ขอ้ มูลจากการสัมภาษณ์ และข้อมลู อืน่ ๆ มาวเิ คราะห์ และ รว่ มกนั ค้นหา จุดแข็ง จดุ อ่อน ปัญหา
และอปุ สรรค ของหม่บู ้าน เพ่อื นาไปสูก่ ารวางแผนแก้ไขปัญหาร่วมกันระหว่างภาคพี ฒั นา และ
วางแผนการพฒั นาหมู่บ้านต่อไป
ขอขอบคณุ แกนนาหมู่บ้าน ผู้เข้ารว่ มประชาคม ตลอดจนผู้นาท้องถิน่ ภาคีพัฒนา
และผ้เู กี่ยวข้องทุกท่านท่ไี ดใ้ ห้ความรว่ มมอื และให้การสนับสนนุ ทาใหก้ ารถอดบทเรยี นหมู่บา้ น
สารสนเทศตน้ แบบเพือ่ การพัฒนาคณุ ภาพชวี ิต สาเร็จลุลว่ งไปไดด้ ว้ ยดี หวงั เป็นอย่างย่ิงว่า เอกสาร
หมู่บ้านสารสนเทศต้นแบบเพ่อื การพัฒนาคุณภาพชีวติ เลม่ น้ี จะเป็นประโยชนส์ าหรบั ผู้ท่เี กยี่ วข้อง
และผสู้ นใจทัว่ ไป หากมีสว่ นทีต่ อ้ งปรบั ปรุงแกไ้ ข สานักงานพัฒนาชมุ ชนอาเภอเหนือคลองยนิ ดี
รับการแนะนาเพ่ือปรบั ปรุงในโอกาสตอ่ ไป
มถิ นุ ายน 2561
หมู่บ้านสารสนเทศต้นแบบเพอ่ื การพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ
บ้านบกหอ้ ง หมทู่ ี่ 7 ตาบลห้วยยูง อาเภอเหนือคลอง จงั หวัดกระบ่ี
1. ความเปน็ มาของโครงการ
กรมการพัฒนาชุมชน กาหนดให้การดาเนนิ การหมบู่ า้ นต้นแบบการจดั การสารสนเทศเพื่อการ
พัฒนาคุณภาพชวี ติ ปี 2559 โดยบรู ณาการร่วมกบั การดาเนินงานหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพียงตน้ แบบ และการ
จัดทาข้อมลู เพื่อการพัฒนาหมู่บ้าน/ตาบล ( VDR/TDR ) อาเภอละ 1 หมู่บ้าน โดยมีวตั ถุประสงค์เพื่อให้ชมุ ชน
เกดิ กระบวนการเรียนรรู้ ว่ มกันของคนในชุมชนในการศกึ ษา วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ข้อมูลตระหนักถึงความสาคัญ
เหน็ ประโยชนข์ องขอ้ มูลยอมรับและนาข้อมูลไปใชป้ ระโยชน์โดยบรู ณาการร่วมกันของทกุ ภาคส่วนเพอื่ ให้ชมุ ชน
บริหารจัดการระบบข้อมูลสารสนเทศชมุ ชนแบบบรู ณาการเพ่อื ยกระดบั การพัฒนาชมุ ชน
สานกั งานพฒั นาชุมชนอาเภอเหนือคลอง ได้คัดเลือกหมู่บ้านเปา้ หมายในการดาเนินการพฒั นาหมู่บ้านสารสนเทศ
เพื่อการพัฒนาคณุ ภาพชวี ิต ปีงบประมาณ 2561 จานวน 1 หมู่บ้าน ได้แก่ บา้ นบกห้อง หม่ทู ่ี 7 ตาบลโคก
ยาง อาเภอเหนือคลอง จังหวดั กระบี่ โดยมีจดุ เด่นคือ หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี งต้นแบบดา้ นการพัฒนาอาชีพ
การลดรายจ่าย เพมิ่ รายได้ และสร้างภูมิคมุ้ กนั ให้กับคนในชุมชน
2. วัตถุประสงค์
2.1เพื่อใหช้ มุ ชนเกดิ กระบวนการเรียนรู้ร่วมกนั ของคนในชุมชน ในการศึกษา วเิ คราะห์
สังเคราะหข์ ้อมูล ตระหนกั ถงึ ความสาคญั เหน็ ประโยชนข์ องข้อมูล ยอมรบั และนาข้อมลู ไปใชป้ ระโยชน์
2.2 เพอ่ื ให้ชุมชนสามารถจดั ทาข้อมูลสารสนเทศชมุ ชนแบบบูรณาการร่วมกันของทุกภาคส่วน
2.3 เพ่อื ใหช้ ุมชนบริหารจัดการระบบข้อมูลสารสนเทศชุมชนแบบบรู ณาการเพ่ือยกระดบั การ
พัฒนาชมุ ชน
3. เป้าหมายการดาเนินงาน
3.1 เปา้ หมายวธิ กี ารทางาน
3.1.1 กาหนดรูปแบบการจดั การสารสนเทศเพ่อื ยกระดับการพัฒนาคุณภาพชีวิตและ
บริหารจัดการชุมชน
3.1.2 สรา้ งเครือขา่ ยการพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศชมุ ชน
3.2 เปา้ หมายพื้นที่
3.2.1 พ้นื ท่ีเปา้ หมายหมูบ่ ้านสารสนเทศต้นแบบเพือ่ การพัฒนาคุณภาพชีวิต คอื บ้านบกห้อง
หมู่ที่ 7 ตาบลห้วยยงู อาเภอเหนือคลอง จังหวดั กระบ่ี
4. ขั้นตอน/กระบวนการดาเนนิ การ
4.1 ขน้ั ตอนการดาเนนิ งาน
๑) คัดเลือกหมูบ่ ้านต้นแบบซงึ่ เป็นเปา้ หมาย
๒) กาหนดกลไกการขับเคลื่อนการดาเนินงาน โดยแตง่ ตง้ั คณะทางานฯ
-2-
๓)มีการกาหนดแผนปฏิบัติการขบั เคลือ่ นรว่ มสนบั สนุนติดตามผลเปน็ ระยะอยา่ งต่อเนื่อง
๔) อาเภอ สนับสนนุ การดาเนินการขับเคลื่อนหมบู่ ้านฯ ใน 5 กระบวนงาน ประสานปฏิบัติกับ
หน่วยงานภาคีการพฒั นาทีเ่ กี่ยวข้องในการแก้ไขปัญหาของหมู่บ้านให้บรรลุเปา้ หมาย
๕) อาเภอ ถอดบทเรยี นของหมู่บ้านต้นแบบฯ
4.2 กระบวนการดาเนนิ การขับเคลอื่ นระดบั หมู่บ้านต้นแบบฯ
1)จัดเวที/ประชุมชแี้ จงแนวทางการดาเนินงานหมบู่ ้านต้นแบบฯ แกผ่ ู้นาและคนในชุมชนให้
เข้าใจและเขา้ มามีสว่ นร่วมในการขับเคลื่อนและพัฒนาหมู่บา้ นให้บรรลเุ ปา้ หมาย
2)แต่งตัง้ คณะทางานขึน้ 1 คณะ ให้มสี ว่ นรว่ มพัฒนาแกไ้ ขปัญหาของชุมชนในการยกระดับคุณภาพชวี ติ ของคนใน
ชุมชนให้มคี วามเปน็ อยู่ดีขนึ้ และไดจ้ ัดทาข้อมลู สารสนเทศเปน็ ระบบรายงานผลการพัฒนาหมู่บา้ น/ตาบล
(VDR/TDR) พร้อมเขา้ สกู่ ระบวนการดาเนนิ งานหมู่บา้ นตน้ แบบการบริหารจัดการสารสนเทศเพ่ือการพัฒนา
คุณภาพชีวติ ตามลาดบั
3) จัดเวทปี ระชาชนบริหารจดั การข้อมูล (DATA) ของหมบู่ า้ น เชน่ ข้อมลู จปฐ., ข้อมูลกชช.2
ค, ข้อมลู แผนชุมชน, ข้อมลู ดา้ นเศรษฐกิจ (อาชีพ), ข้อมลู ด้านสังคม ส่งิ แวดล้อม และอืน่ ๆ เพื่อวเิ คราะห์
สงั เคราะหเ์ ป็นขอ้ มลู สารสนเทศ (Information) ของชุมชนและนาไปใชป้ ระโยชน์ในการวางแผน เข้าสรู่ ะบบแผน
ชุมชน เพอ่ื แก้ไขปญั หาและพัฒนาชุมชน/ทอ้ งถิน่ ต่อไป ซงึ่ การจัดเวทขี น้ั ตอนน้ี สรุปสาระสาคญั ดงั น้ี
กลมุ่ เปา้ หมาย เขา้ ร่วมเวทีเพอ่ื ดาเนินการค้นหาศกั ยภาพชมุ ชนในการถอดบทเรียนของ
หมบู่ ้านตน้ แบบฯ ซงึ่ ไดแ้ ก่ ตวั แทนครวั เรือนหมบู่ ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง ครวั เรือนตน้ แบบ จานวน 30 ครวั เรือน
ผลผลิต/ผลลพั ธ์ จากเวทีประชาชน ไดแ้ ก่
- ประชาชนรอ้ ยละ 80% เข้ามามีสว่ นรว่ มและเข้าใจเป้าประสงค์ของการบริหารจดั การ
หมู่บ้านตน้ แบบฯ
ทศิ ทางการพฒั นาหมบู่ า้ น/วสิ ัยทศั นห์ มบู่ า้ น"หมู่บ้านน่าอยู่ มีโครงสร้างพ้นื ฐานท่ี
เพยี งพอ เกษตรกรรมปลอดภัยจากสารพษิ ชุมชนเขม้ แข็ง พึ่งพาตนเองอย่างย่ังยืน ดาเนินชวี ิต เศรษฐกจิ
พอเพยี ง”
-นาชุมชนและชาวบา้ นกลางรว่ มกันจัดทาแผนปฏบิ ตั กิ ารขับเคล่ือนหมู่บ้าน บา้ นบกห้อง
หม่ทู ี่ 7 ตาบลหว้ ยยงู โดยกาหนดกิจกรรมและเจ้าภาพหลักในการดาเนินกิจกรรม
มคี รวั เรอื นทีป่ ระสบผลสาเรจ็ ในการประกอบสมั มาชพี ในดา้ นตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ เลีย้ งไกพ่ ้ืนเมือง ไก่พันธ์ุไข่ การเลี้ยงโค
การเลย้ี งปลา การปลูกผกั สวนครวั /ผักปลอดสารพิษ การทาเครื่องแกงโดยสามารถเป็นจุดเรียนรู้และศึกษาดูงาน
ได้ จานวน 5 ครัวเรอื น
1. นายจวบ เวชกุล ดา้ นการทาการเกษตรผสมผสาน ได้แก่ ปลูกผกั สวนครวั การเลย้ี งปลาใน
บอ่ ดิน การเลี้ยงไกใ่ นสวนปาล์ม
2. นายพยงค์ ทองเจริญ การเลย้ี งไก่พน้ื เมืองแบบพ่ึงพาธรรมชาติ
3. นายสิทธิชัย เอ่งฉ้วน ฐานการเรยี นรู้เรือ่ งการอนรุ ักษ์ดินและน้า การใช้ประโยชน์ดนิ และนา้
อย่างรู้คุณคา่ เพื่อการพัฒนาที่ยัง่ ยนื
4. นางพานีเอ่งฉว้ น การทาเครื่องแกง การแปรรูปผลติ ผลการเกษตร
5.ช่างตีเหลก็ AAA การทาอุปกรณ์/เคร่ืองมือทางการเกษตร : มดี ตัดยาง
ผลการพฒั นาดา้ นเศรษฐกจิ สง่ ผลให้ครัวเรือนในหมูบ่ า้ นเขาตัง้ มรี ายได้ ลดรายจา่ ย มปี จั จยั การ
ผลิตและมเี งินออมเพยี งพอต่อการดารงชพี ครวั เรอื นสามารถลดภาระหนสี้ ิน มกี ิจกรรมสง่ เสริมการสร้างสมั มาชีพ
ทเี่ ป็นรปู ธรรมและสามารถยกระดับรายได้ของครวั เรือน มีกลุม่ อาชีพ และสามารถพัฒนากลุม่ ผผู้ ลติ
ผปู้ ระกอบการและกลมุ่ วสิ าหกิจชมุ ชนได้
กลุ่มผู้ผลิต ผูป้ ระกอบการOTOP ไดแ้ ก่ กล่มุ แม่บ้านเกษตรกรบกห้องสรา้ งสรรค์(กลุ่มเครือ่ งแกง)
ผลติ ภณั ฑ์ช่างตเี หลก็ AAA ( อปุ กรณ์/เครื่องมือทางการเกษตร : มดี ตดั ยาง )
กลมุ่ วิสาหกิจชุมชน ไดแ้ ก่ วสิ าหกจิ ชมุ ชนธนาคารหมู่บา้ นบกห้อง (น้าดืม่ ชมุ ชน)
-4-
5. ผลสัมฤทธขิ์ องหมบู่ า้ นต้นแบบฯ
หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียงบา้ นบกห้อง หมู่ที่ 7 ตาบลห้วยยูง โดยสานกั งานพัฒนาชมุ ชนอาเภอ
เหนือคลองและหน่วยงานภาคกี ารพฒั นาทุกภาคส่วนทีเ่ ก่ียวขอ้ งในระดบั อาเภอ ท้องถนิ่ ชุมชนไดบ้ ูรณาการการ
พัฒนาหมบู่ า้ น เพ่อื เป้าหมายการพฒั นาคุณภาพชวี ติ ของคนในหมู่บา้ น/ชมุ ชน ใหค้ รอบคลมุ ทุกมิตทิ มี่ ีความ
สอดคลอ้ งกับความต้องการ การแกไ้ ขปญั หาของคนในชุมชน ดาเนนิ งานตามกรอบแนวทางทีก่ าหนดจนบรรลุ
เป้าหมาย สรปุ ผลสัมฤทธ์ิ ในมิตติ ่าง ๆ ในการขบั เคล่ือนหมู่บ้าน/ชุมชน ดังน้ี
5.1 การบรหิ ารจัดการหมู่บา้ นตน้ แบบฯ
5.1.1 การคัดเลือก “บ้านบกห้อง” หมู่ที่ 7 ตาบลโคกยาง อาเภอเหนือคลอง
จังหวดั กระบ่ี โดยคณะทางานบูรณาการดาเนนิ การพัฒนาหมบู่ ้านสารสนเทศต้นแบบเพื่อพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และ
จัดทาข้อมลู สารสนเทศเพอ่ื การพฒั นาหมบู่ ้าน/ตาบล (VDR/TDR) ปี 2561 ซง่ึ พจิ ารณาตามคุณสมบตั แิ ละ
เงื่อนไขที่จะกาหนดให้เปน็ หมู่บ้านฯ ท่ีสามารถจะพฒั นาชุมชนใหม้ คี วามเปน็ อย่ทู ดี่ ขี นึ้ ได้ตามบริบทของพื้นท่ีทม่ี ี
ความสอดคล้องกับข้อมลู สารสนเทศของหมู่บ้าน/ชมุ ชน และเปน็ แบบอยา่ ง(ต้นแบบ)ที่ดีแก่หมบู่ ้านอ่นื ๆได้ ซง่ึ
บ้านบกหอ้ ง เป็นหม่บู ้านเศรษฐกจิ พอเพยี งตน้ แบบดเี ดน่ ระดับอาเภอ ปี 2560
5.1.2 การแตง่ ต้งั คณะทางานระดบั หมู่บา้ น ใชเ้ ปน็ กลไกในการบรหิ ารจัดการหม่บู า้ น
ต้นแบบฯ มบี ทบาทหน้าทรี่ ับผดิ ชอบ ดงั น้ี
1)สานักงานพัฒนาชมุ ชนอาเภอเหนือคลองดาเนินการพฒั นาหมบู่ ้านสารสนเทศ
ตน้ แบบเพื่อพฒั นาคุณภาพชีวติ และจัดทาข้อมลู สารสนเทศเพอื่ การพฒั นาหมบู่ ้าน/ตาบล (VDR/TDR) ปี 2561 มี
หน้าท่ี สนบั สนุนใหช้ มุ ชน/ผนู้ าชุมชน ใช้ขอ้ มลู สร้างกระบวนการเรยี นรูข้ องชมุ ชน มีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
ในการจดั ระบบข้อมลู ออกแบบระบบข้อมลู จัดการระบบสารสนเทศ วเิ คราะห์ สังเคราะห์ข้อมลู ประมวลผล
จดั เกบ็ องค์ความรู้ ออกแบบการแสดงผล เผยแพร่ประชาสัมพนั ธ์ และอื่น ๆ ตามความเหมาะสม
๒) แต่งตัง้ คณะทางานระดบั หม่บู ้าน ดาเนินการพัฒนาหมูบ่ ้านสารสนเทศตน้ แบบเพือ่
พฒั นาคณุ ภาพชวี ิตและจดั ทาข้อมลู สารสนเทศเพ่ือการพฒั นาหมูบ่ า้ น/ตาบล (VDR/TDR) ปี 2561 ระดับหมบู่ ้าน
โดยมีผู้ใหญ่บ้าน เป็นประธานคณะทางาน, ผ้นู าชุมชน เป็นคณะทางาน ครัวเรือนต้นแบบหมบู่ า้ นเศรษฐกิจ
พอเพยี ง เปน็ คณะทางานและเลขานกุ าร มีหนา้ ท่ีในการจดั ระบบข้อมูล ออกแบบระบบข้อมูล จัดการระบบ
สารสนเทศ วเิ คราะห์ สงั เคราะห์ข้อมลู ประมวลผล จดั เก็บองคค์ วามรู้ ออกแบบการแสดงผล เผยแพร่
ประชาสัมพันธ์กิจกรรมตา่ ง ๆ ในหม่บู ้านและอน่ื ๆ ตามความเหมาะสม
5.1.3 ความพร้อมของ ชาวบา้ น“บ้านบกห้อง”มีความโดดเดน่ ที่มีความรัก สมานสามคั คกี นั
เป็นอยา่ งดี ผ้นู าหมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี งมีความเข้มแข็ง) ควบคกู่ ับการบรหิ ารจัดการดา้ นโครงสรา้ งพน้ื ฐานของ
หมบู่ ้าน เพื่อบริการและอานวยความสะดวกท่ัวไปมีศูนยก์ ารเรยี นร/ู้ จดุ เรียนรดู่ า้ นการสง่ เสรมิ อาชีพท่ีสามารถ
เรียนรแู้ ละศกึ ษาดูงานแกห่ มู่บ้านอนื่ ๆได้เป็นอย่างดี
5.2 กิจกรรมและการดาเนนิ งานขับเคลอื่ นของหม่บู า้ นต้นแบบฯ
บ้านบกหอ้ ง หมทู่ ี่ 7 ตาบลหว้ ยยูงอาเภอเหนอื คลอง จงั หวัดกระบี่ มกี ิจกรรมและผลการ
ขับเคลอ่ื นหมู่บ้านต้นแบบฯ ท่ีสาคญั ดงั นี้
-5-
5.2.1 การกาหนดรปู แบบของ “ระบบสารสนเทศ” ของหมู่บ้านตน้ แบบฯ คอื
“บา้ นบกห้อง หมูท่ ี่ 7 ตาบลห้วยยูง อาเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่”ไดจ้ ดั ทาขอ้ มูล (DATA) เป็นสารสนเทศ
(Information) ของหมู่บ้าน เพือ่ เผยแพร่ประชาสมั พนั ธ์และใชป้ ระโยชนข์ ้อมูลสารสนเทศในรปู แบบตา่ ง ๆ ดังนี้
1)นาเอกสารถอดบทเรยี น/เอกสารแผ่นพับของหมูบ่ ้านเผยแพรป่ ระชาสัมพันธใ์ น
รปู แบบส่ืออเิ ล็กทรอนกิ ส์ เชน่ เว็บไซต์ของสานกั งานพัฒนาชมุ ชนอาเภอเหนือคลอง มีการเผยแพร่ประชาสมั พันธ์
กิจกรรมข้อมูลของหมู่บ้านทางระบบอนิ เทอร์เน็ต ผา่ นFacebook ของสานักงานพฒั นาชุมชนอาเภอเหนอื คลอง
2) การจดั ทา Facebook ของหมู่บ้านตน้ แบบฯ
5.2.2 การกาหนดรูปแบบการเผยแพรป่ ระชาสมั พันธแ์ ละการดูแลรกั ษาข้อมูลสารสนเทศ
ดงั น้ี
1) กาหนดจดุ เรยี นรู้ที่ประชาชนในหมู่บ้าน/นอกหม่บู ้าน สามารถเข้าถึงและสบื ค้นข้อมลู
ต่าง ๆ ไดจ้ ากจุดเรยี นรู้ จานวน 3 จุด คือ
2) เอกสารเผยแพร่ เช่น แผนพัฒนาหมบู่ า้ น, แผนพฒั นาตาบล
๓) แผ่นปา้ ยแสดงข้อมลู และสภาพแวดลอ้ มของหม่บู า้ น
๔) การตัง้ กฎกติกาของหมบู่ ้านรว่ มกนั (เวทีประชาคม) ดูแลและบริหารจดั การข้อมูลของ
หมู่บ้าน โดยนายบญั ญัติ ราเพย เป็นหัวหน้าทมี และเปน็ ผูด้ แู ลและบริหารจัดการข้อมูล
5.2.3 กจิ กรรมท่ีดาเนนิ การในหมู่บ้านต้นแบบฯ ไดแ้ ก่
1)การดาเนนิ งานหม่บู า้ นต้นแบบการจดั การสารสนเทศเพื่อพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ระดบั
หมู่บา้ น
2) หมู่บ้านเศรษฐกจิ พอเพียงตน้ แบบ
๓) หม่บู า้ นกองทุนหมบู่ ้านต้นแบบของตาบล
5.3 การมีส่วนรว่ มของคนในหมบู่ า้ นฯ
5.3.1 ประชาชนในหม่บู ้านร่วมกบั ผ้นู าชุมชนไดร้ ว่ มดาเนินการหมูบ่ ้านต้นแบบฯ ตาม
แนวทางทกุ กระบวนงาน โดยมกี ารแบ่งหนา้ ทค่ี วามรบั ผิดชอบรว่ มกนั เชน่ ในขน้ั ตอนของการคดั เลือกหมู่บา้ นการ
รว่ มเวทีวเิ คราะหข์ ้อมลู สงั เคราะห์ข้อมลู ของหมูบ่ ้าน
5.3.2 หนว่ ยงาน/เครือข่าย ภาคีการพฒั นาไดส้ ่งเสรมิ สนับสนนุ การดาเนนิ งานตาม
โครงการ/กจิ กรรมตา่ ง ๆ เช่น องค์การบรหิ ารสว่ นตาบลห้วยยูงเกษตรอาเภอเหนือคลอง และสานกั งานพฒั นา
พฒั นาชุมชนอาเภอเหนอื คลอง เป็นต้น
5.4 ประโยชน์และการให้การบริการ
5.4.1 ชมุ ชนเกิดกระบวนการเรยี นรู้ร่วมกนั ของคนในชุมชน
5.4.2 ชมุ ชนสามารถจัดทาข้อมลู สารสนเทศชมุ ชนแบบบูรณาการร่วมกันได้
5.4.3 มขี อ้ มลู สารสนเทศเพือ่ วางแผนการพฒั นาหมู่บ้าน
5.4.4 หนว่ ยงานภาครฐั และเอกชน นาไปใช้ประกอบในการวางแผนการตดั สนิ ใจ กาหนด
กจิ กรรมเพื่อแก้ไขปัญหาและตอบสนองความต้องการของคนในชมุ ชน
5.4.5 ชมุ ชนเกดิ ความรว่ มมอื ร่วมใจกันของคนในชุมชนเพ่ิมมากขนึ้
-6-
๕.4.6 คนในชมุ ชนตระหนกั ถึงความสาคัญ ประโยชน์ของข้อมลู และการนาข้อมลู ไปใช้
ประโยชน์
5.4.7 คนในชุมชนรับร้ถู งึ เร่ืองราวต่าง ๆ ที่เกดิ ขึน้ ในหมู่บ้าน
5.4.8 คนในชุมชนใช้ขอ้ มูลสารสนเทศมาพัฒนาใหม้ ีคณุ ภาพชีวิตที่ดีข้ึน
5.4.9 ความสขุ มวลรวมของคนในชมุ ชนมีเพ่ิมมากขึน้
5.4.10 บา้ นบกหอ้ ง หมู่ที่ 1 ตาบลห้วยยูงอาเภอเหนือคลอง จังหวดั กระบี่ เปน็ ที่ร้จู ักแก่
สาธารณะชนเพ่มิ มากข้นึ
6. ผลกระทบต่อการพัฒนาคุณภาพชวี ติ ของคนในชุมชน
ด้านเศรษฐกิจ
ครวั เรือนในชมุ ชนมีความเป็นอยู่ทด่ี ีขนึ้ เน่ืองจากคนในชมุ ชนเกิดกระบวนการเรียนรรู้ ่วมกนั ใน
ข้อมลู สารสนเทศตา่ ง ๆ ท่ีเกิดการวิเคราะห์และนามาพัฒนาให้ดขี นึ้ โดยรูว้ า่ ส่ิงใดท่สี ามารถนามาทาแล้วเกิดการ
สร้างรายได้เพิ่มมากขน้ึ และสิ่งใดทีน่ ามาทาแล้วเกิดความประหยดั ในครวั เรือน เช่นกลุ่มสตรบี ้านบกห้อง ทาพรกิ
แกง การปลูกผักปลอดสารพิษ (ผักกางมงุ้ ) การเลย้ี งปลาดกุ การเลย้ี งเปด็ (ไข่) เป็นต้น
๑.สภาพทั่วไปของหม่บู า้ น
แผนผังหมทู่ ่ี 7 บา้ นบกหอ้ ง
. - N
.. 7
..
Warehouse
Park . .School Tree
Building 2 .
. Park
. Suburban home
Tree Park .
.
.
Park
Park Warehouse
.
.
Warehouse
Tree
ทศิ เหนือ ตดิ กับ หม่ทู ี่ 10 ตาบลพรเุ ตียว อาเภอเขาพนม จงั หวัดกระบี่
ทิศใต้ ตดิ กับ หมู่ท่ี 5 ตาบลห้วยยงู อาเภอเหนอื คลอง จังหวดั กระบี่
ทศิ ตะวันออก ตดิ กบั หมู่ที่ ๘ ตาบลหว้ ยยงู และ หมูท่ ี่ 4 , 7 ตาบลพรุเตยี ว
อาเภอเขาพนม จงั หวดั กระบี่
ทิศตะวันตก ติดกับ หมู่ที่ 3 ตาบลเขาพนม อาเภอเขาพนม จังหวดั กระบี่
-8-
ข้อมูลท่วั ไปของหมูบ่ ้าน
ความเป็นมา...จากอดีตสู่ปัจจบุ นั บา้ นบกห้อง
คาวา่ “บกห้อง”
จากประวัตเิ ล่าว่า
ณ บริเวณทตี่ ง้ั หม่บู ้าน สมัยกอ่ นผู้คนอพยพมาตง้ั
รกราก ได้พบต้นไมข้ นาดใหญ่ทราบภายหลงั คอื “ต้นกระบก”
หรือ “ต้นบก” ลาต้นมีขนาดใหญม่ าก แตกกงิ่ กา้ นสาขาเปน็
ช่อง เหมือนกบั หอ้ ง จงึ เป็นท่ีมาซงึ่ เป็นจุดทีต่ ัง้ หมู่บา้ นว่า
“บ้านบกห้อง”สภาพหมู่บ้านเป็นพื้นทรี่ าบ มลี าคลองปกาสยั
ตัดผา่ นกลางหมูบ่ ้าน
ปัจจบุ นั “บ้านบกหอ้ ง” หม่ทู ี่ 7 ตาบลหว้ ยยูง มีนายสิทธชิ ยั
เอง่ ฉ้วน เป็นผู้ใหญ่บา้ น อยูใ่ นเขตปกครองขององคก์ าร
บริหารส่วนตาบลหว้ ยยูง
ตน้ กระบก
กระบก (ชื่อวทิ ยาศาสตร์: Irvingiamalayana) เปน็ ไมใ้ นเขตเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้ ภาคเหนือเรยี กมะมื่น ภาคอีสาน
๒. เรยี กหมากบก ภาษาชองเรียกชะอัง สุโขทัยและโคราชเรยี กมะล่นื ภาษาส่วยในจังหวดั สรุ ินทร์เรยี กหลักกาย เป็นไม้
๓. ยืนต้นในวงศ์ Irvingiaceae[1]ไมผ่ ลัดใบ เปลือกสเี ทาออ่ นปนนา้ ตาล ใบเดยี่ ว เรยี งสลบั ผิวเกลี้ยง ดอกขนาดเล็ก มีขน
นุ่ม ออกดอกรวมกันเปน็ ชอ่ โตที่ปลายกิ่ง สีขาวอมเขยี วอ่อน ผลกลมรี ทรงกลว้ ยไข่ ขนาดใกล้เคียงกบั มะมว่ งกะล่อน
๔. ขนาดเล็ก ผลอ่อนสเี ขียว เม่ือแก่จะเข้มขนึ้ สกุ เป็นสีเหลืองอมเขียว เนื้อเละ เมล็ดแห้ง
๕. เนื้อไมใ้ ชใ้ นการก่อสรา้ ง[2] และเผาถ่าน[3] เมล็ดนาไปอบหรอื คั่ว รบั ประทานได้ [4] เน้อื ในเมลด็ รสมนั อมหวาน ทาง
๖. จังหวดั ระยองนาเมลด็ กระบกมาบดละเอียด คลุกนา้ ตาล ห่อดว้ ยใบตอง เรยี กขา้ วราง เมลด็ มีนา้ มนั มาก ใช้ทาสบู่
๗. และเทยี นไขได้ เนอื้ ในเมล็ด บารุงเส้นเอน็ และไขข้อ ฆา่ พยาธิในท้อง
ขนาดพ้นื ท่ี: มีเน้ือที่ 8,088 ไร่ อาณาเขตท่ตี ั้งของหมู่บ้าน
-9-
ทีต่ ั้งหม่บู า้ น
บา้ นบกหอ้ ง ตั้งอยู่ในตาบลห้วยยงู มีพ้นื ที่ 8,088 ไร่ ตงั้ อยูท่ างทศิ ตะวันออกของอาเภอ
เหนอื คลอง และทิศตะวนั ออกของจังหวดั กระบี่ หา่ งจากอาเภอเหนือคลอง2๐กโิ ลเมตร มถี นน
สายเหนอื คลอง-พรุเตียวเป็นถนนสายหลกั ของหมู่บ้าน
ลกั ษณะภมู ิประเทศภูมอิ ากาศ
พืน้ ที่สว่ นใหญเ่ ปน็ พน้ื ทรี่ าบ และที่ราบสลบั เนินเขา ลกั ษณะภมู อิ ากาศ แบบมรสมุ เมอื งร้อน ไดร้ บั อทิ ธพิ ล
จากมรสมุ ตะวนั ออกเฉยี งใต้ จะมี ๒ ฤดู คือ ฤดรู ้อน ฤดฝู น อากาศจะรอ้ นจดั ประมาณ 2 เดอื น คอื เดอื นมีนาคม -
เดอื นเมษายนของทุกปี ปริมาณฝนโดยเฉลี่ยปานกลาง มีน้ามากในฤดฝู น ส่วนฤดแู ล้ง นา้ ในห้วย หนอง คลอง
ตา่ งๆมปี รมิ าณน้อยไมเ่ พยี งพอในการทางการเกษตรฤดูแล้ง และการทาประปาหม่บู ้านเป็นที่ราบลุ่มสลับที่ดอน
เหมาะแก่การเกษตร เพาะปลูก และเลี้ยงสตั ว์
การคมนาคม เสน้ ทางคมนาคมทใ่ี ช้สัญจรในหมู่บา้ น
ทางหลวงชนบท มจี านวน ๑ สาย
- ถนนสายเหนือคลอง-พรเุ ตียว (ทางหลวงชนบท)
ถนนตามแนวทางสาธารณะประโยชน์ในหมู่บา้ น
-ถนน คสล.สายบกห้อง – ท่งุ ปรือ ม.7
แหล่งนา้ ธรรมชาติ คลอง ได้แก่ คลองน้าแดง
-10-
สระนา้ ได้แก่สระเวียงทองสระหนองราโพ สระบกห้อง สระนานา้ แดง สระนบไสใหญ่ สระด่านยูง
การประกอบอาชพี
เกษตรกรรม(ทำ
สวน)
รับรำชกำร
พนกั งำนรัฐวสิ ำหกิจ
พนกั งำนบริษัท
รับจ้ำงทว่ั ไป
การปกครอง/การบรหิ ารจัดการของหมู่บา้ น
คณะกรรมการหมู่บา้ น(กม.)บ้านบกหอ้ ง หมู่ท่ี 7 ตาบลหว้ ยยงู ประกอบดว้ ย
คณะกรรมการกลางหมบู่ ้านอพป.มดี งั น้ี
๑. นายสทิ ธชิ ัย เอ่งฉว้ น ผู้ใหญ่บ้าน ตาแหน่งประธาน
ตาแหนง่ รองประธาน
๒. นายจรัญชูคต ผู้ทรงคณุ วุฒิ ตาแหนง่ กรรมการ
ตาแหนง่ กรรมการ
๓. นายไพโรจน์ ปราศภยั ผชู้ ่วย ผญบ.(ปค.) ตาแหน่งกรรมการ
ตาแหนง่ กรรมการ
๔. นายขวญั ชยั เพชรลุ ผู้ช่วย ผญบ.(ปค.) ตาแหน่งกรรมการ
๕. นายวนิ ิจ ดวงจติ ร ผชู้ ว่ ย ผญบ.(ผรส.)
๖. นายสมยศ ชคู ต สมาชกิ อบต.
๗. นายมนเทียน ปราศภยั สมาชกิ อบต.
๘. นายสิทธโิ ชค เอง่ ฉว้ น ผู้ทรงคุณวุฒิ ตาแหนง่ กรรมการ
๙. นายประการ ทองชว่ ย ผทู้ รงคณุ วฒุ ิ ตาแหนง่ กรรมการ
๑๐. นายสมกิจ ทองช่วย ผทู้ รวงคณุ วุฒิ ตาแหน่งกรรมการ
๑๑. นางพานเี อ่งฉ้วน ผู้ทรงคุณวุฒิ ตาแหน่งกรรมการ
๑๒. นางนงเยาว์ เปียกบุตร ผู้ทรงคุณวฒุ ิ ตาแหน่งกรรมการ
๑๓. นายควง ปราศภัย ผู้ทรงคณุ วฒุ ิ ตาแหน่งกรรมการ
๑๔. นายจวบ เวชกลุ ผู้ทรงคุณวฒุ ิ ตาแหน่งกรรมการ
๑๕. นายภทู ัย เปียกบตุ ร ผทู้ รงคณุ วุฒิ ตาแหนง่ กรรมการ
บ้านบกห้อง หมู่ท่ี 7 ตาบลห้วยยงู ได้แบ่งการปกครองออกเปน็ 3 กลุ่มบา้ น ดังน้ี
ที่ ช่อื กลุ่มบา้ น ชอ่ื – สกุล หวั หน้ากลมุ่ บ้าน จานวนครัวเรอื นทรี่ บั ผดิ ชอบ
๑ คมุ้ บ้านบกห้อง นายสิทธฺ ิชัย เอ่งฉว้ น 100 ครัวเรอื น
๒ คุม้ บ้านหนองราโพ นายขวัญชยั เพชรลุ 60 ครัวเรือน
๓ ค้มุ บา้ นตนี นายไพโรจน์ ปราศภัย 60 ครัวเรือน
-11-
สภาพทางสงั คม
- ภาษา ภาษาสว่ นใหญจ่ ะใช้ผสมผสานระหวา่ งภาษาใต้กระบ่รี ่วมกับภาษากลาง
- ศาสนา
ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพทุ ธ ส่วนใหญ่ไปประกอบพธิ ีทางศาสนาท่ีสานกั สงฆ์ ซง่ึ มีความสาคัญต่อ
วิถกี ารดาเนนิ ชวี ิตของชมุ ชน และถือวา่ เป็นสถานทรี่ วมจติ ใจของประชาชนในหมู่บา้ น เปน็ สถานที่ประกอบ
พิธกี รรมงานประเพณี
- วิถกี ารดาเนนิ ชีวิต
สภาพสงั คมของหมู่บา้ น มีลกั ษณะเป็นครอบครัวขยาย (พ่อ แม่ ลกู หลาน ปู่ ยา่ ตา ยาย) นอกจากนี้ยงั มี
ความสัมพันธร์ ะหวา่ งเครอื ญาติสูง รวมทงั้ มีความเอื้อเฟื้อเผ่ือแผ่กันแบบพีน่ ้อง
สภาพทางเศรษฐกิจ
บ้านบกห้อง ราษฎรส่วนใหญป่ ระกอบอาชีพการเกษตร โดยเฉพาะการทาสวนยางพาราและสวนปาลม์ นา้ มนั ซ่งึ
เป็นพืชเศรษฐกจิ ของจงั หวดั กระบี่ การดาเนินชีวิตเนน้ การพง่ึ พาตนเองเป็นหลกั รจู้ ักการออม มีการลดรายจ่าย
และเพิ่มรายได้ ความพอเพยี ง พออย่พู อกนิ ตามแนวทางปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งของในหลวง (รัชกาลที่ 9)
ประชากรมรี ายได้เฉลี่ย ....73,2๕7..... บาท/คน/ปี (ข้อมูล จปฐ. ปี ๒๕60)
รายจ่ายเฉลย่ี ....62,525..... บาท/คน/ปี (ข้อมลู จปฐ. ปี ๒๕60)
กลุม่ อาชพี /กลมุ่ OTOP
- กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบกห้องสรา้ งสรรค์(กล่มุ เคร่ืองแกง)
- ผลิตภัณฑ์ช่างตเี หล็กAAA ( อุปกรณ/์ เคร่ืองมือทางการเกษตร : มดี ตัดยาง )
- กลุ่มเลย้ี งปลาดุกในบ่อดนิ
- กลมุ่ เล้ียงไก่พน้ื เมือง
-12-
กองทุนตา่ งๆในหมู่บา้ น
- วิสากหจิ ชุมชนธนาคารหมบู่ ้าน เงนิ ทนุ 29,359,136.33 บาท
บาท
- กองทุนหมูบ่ า้ น เงนิ ทุน 2,320,000
บาท
- กองทุน กข.คจ. เงนิ ทนุ ๒๘๐,๐๐๐ บาท
- กลมุ่ แม่บ้านเกษตรกรบกหอ้ งสรา้ งสรรค์ เงินทนุ 134,126
ประเพณสี าคัญของหมู่บ้าน
- ทาบุญเดอื นสิบ
- วันขน้ึ ปใี หม่
- วันตรษุ จนี
- เขา้ พรรษา /ออกพรรษา
- งานบวช
- วันสงกรานต์
-13-
ผ้นู าหม่บู า้ น/ชมุ ชน
ผู้ใหญบ่ า้ น นายสิทธิชัย เอ่งฉ้วน
ปราศภัย
ผ้ชู ่วยผู้ใหญ่บ้านฝา่ ยปกครอง นายไพโรจน์ เพชรลุ
ดวงจติ ร
ผชู้ ่วยผู้ใหญบ่ ้านฝ่ายปกครอง นายขวญั ชยั มากสม
ชคู ต
ผู้ชว่ ยผูใ้ หญ่บ้านฝา่ ยรักษาความสงบ นายวนิ จิ ปราศภัย
ทองเจรญิ
นายกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตาบลห้วยยงู นายวนิ ยั สบื สขุ
เอ่งฉว้ น
สมาชิกองคก์ าบริหารสว่ นตาบลหว้ ยยงู นายสมยศ เพชรลุ
เอง่ ฉว้ น
นายมนเทยี น เอ่งฉว้ น
อาสาพัฒนาชุมชน นายพยงค์
นายอรณุ
นางพานี
นางอญั จนา
ประธานคณะกรรมการสตรีอาสาพัฒนาหมบู่ า้ น นางพานี
ประธานกองทุนพัฒนาบทบาทสตรี นางพานี
-14-
สว่ นท่ี ๒ประเมนิ ผลการพัฒนา
-ผลการสารวจขอ้ มูล จปฐ. ปี 2561 ( บ้านบกหอ้ ง หม่ทู ี่ 7 ตาบลหว้ ยยูง อาเภอเหนือคลอง )
ตวั ช้วี ดั ขอ้ มูลความจาเป็นพื้นฐาน ( จปฐ.) จานวนที่ ไมผ่ ่านเกณฑ์
สารวจท้งั หมด จานวน ร้อยละ
หมวดท่ี ๑ สุขภาพดี มี ๗ ตัวชว้ี ดั
๑.เด็กแรกเกิดมนี ้าหนักไม่น้อยกว่า ๒๕๐๐ กรัม 0คน -คน -
๒.เดก็ แรกเกิดถึง ๑๒ ปี ไดร้ ับการฉดี วัคซีนป้องกนั โรคครบ 59 คน -คน -
ตามตารางสรา้ งเสริมภูมิคนั โรค
๓.เดก็ แรกเกิดได้กนิ นมแม่อย่างเดยี วอย่างน้อย ๖ เดือนแรก - คน - คน -
ตดิ ตอ่ กนั
๔.ครวั เรอื นมกี นิ อาหารถูกสขุ ลักษณะ ปลอดภยั และได้ 145คร. -คร.
มาตรฐาน
๕.ครวั เรือนมกี ารใช้ยาเพอื่ บ้าบดั บรรเทาอาหารเจ็บป่วย 145คร. -คร. -
เบืองตน้ อยา่ งเหมาะสม
๖.คนอายุ ๓๕ ปีขนึ ไป ได้รับการตรวจสขุ ภาพประจ้าปเี พื่อคดั 242 คน 230 คน 95.04
กรองความเสยี่ งฯ
๗.คนอายุ ๖ ปีขนึ ไป ออกก้าลงั กายอยา่ งสปั ดาหล์ ะ 391 คน 0คร. -
๓ วันๆละ ๓๐ นาที
หมวดท่ี ๒ สภาพแวดล้อมเหมาะสม ) มี 7 ตัวชว้ี ัด 229 - -
๘.ครวั เรือนมคี วามมน่ั คงในท่ีอยู่อาศัย และบ้านมีสภาพ 145 คร. -คร. -
คงทนถาวร
๙.ครัวเรือนมนี ้าสะอาดสา้ หรบั ดมื่ และบรโิ ภคเพียงพอตลอดปี 145 คร. -คร
๑๐.ครวั เรอื นมนี ้าใช้เพียงพอตลอดปี 145 คร. -คร
๑๑.ครวั เรือนมีการจดั บา้ นเรือนเป็นระเบียบเรียบรอ้ ย 145 คร. -คร
สะอาด ถกู สุขลักษณะ
๑๒.ครัวเรือนไมถ่ ูกรบกวนจากมลพิษ 145 คร. -คร -
๑๓.ครัวเรือนมีการป้องกันอบุ ัติอยา่ งถูกวิธี 145 คร. -คร -
๑๔.ครวั เรือนมคี วามปลอดภยั ในชวี ติ และทรัพย์สนิ 145 คร. -คร -
หมวดท่ี ๓ ฝกั ใฝ่การศึกษา มี ๕ ตวั ชวี้ ัด
๑5..เดก็ อายุ ๓ – ๕ ปเี ตม็ ได้รับบริหารเลยี งดเู ตรยี ม 19 คน -คน -
ความพร้อมก่อนวัยเรยี น
๑6.เด็กอายุ ๖ – ๑๔ ปี ไดร้ บั การศึกษาภาคบังคบั ๙ ปี 57 คน -คน -
๑7..เดก็ จบช้ัน ม.๓ ได้เรียนตอ่ ชนั้ ม.๔ หรอื เทยี บเท่า - คน -คน -
๑8.เด็กจบการศกึ ษาบงั คับ ๙ ปี ทไ่ี ม่ได้เรียนตอ่ และยัง -คน -คน -
ไม่มงี านทาได้รับการฝึกอบรมดา้ นอาชีพ
ตวั ชวี้ ัดขอ้ มลู ความจาเปน็ พื้นฐาน ( จปฐ.) จานวนท่ี ไม่ผา่ นเกณฑ์
สารวจทัง้ หมด จานวน ร้อยละ
19..คนอายุ ๑๕ –59 ปี อา่ น เขียนภาษาไทยและคดิ เลขอยา่ งง่ายได้
265 คน -คน -
หมวดที่ ๔ การมีงานทาและมรี ายได้ ) มี ๔ ตัวชี้วัด 240 คน 0 คน -
69 คน 0 คน -
๒0.คนอายุ ๑๕ – 59 ปเี ต็ม มอี าชีพและมีรายได้ 145คร. -คร -
๒1.คนอายุมากกว่า ๖๐ ปีเตม็ ข้ึนไป มีอาชีพและรายได้ 145คร. 2คร 1.38
๒2..รายได้เฉล่ียของคนในครัวเรอื นตอ่ ปี
๒3.ครัวเรือนมีการเก็บออมเงิน 411 คน 8 คน 1.95
หมวดท่ี ๕ ค่านยิ ม) มี 8 ตัวชวี้ ัด 411 คน 16 คน 3.89
๒4.คนในครัวเรือนไมด่ ื่มสรุ า 391 คน - คน -
๒5.คนในครวั เรือนไมส่ บู บหุ ร่ี
๒6.คนอายุ ๖ ปีขึ้นไป ปฏบิ ตั ิกจิ กรรมทางศาสนา 69 คน -คน -
0 คน -คน -
อย่างน้อยสปั ดาห์ละ ๑ ครัง้
๒7.คนสงู อายุ ไดร้ บั การดูแลจากครอบครัวหรือภาคเอกชน 0คร. - คร. -
๒8.ผู้พกิ าร ไดร้ ับการดูแลจากคนในครัวเรอื น
145 คร. - คร. -
หมบู่ ้าน/ชมุ ชน หรอื ภาครัฐ
29.ผปู้ ่วยโรคเรื้อรงั ได้รบั การดูแลจากครอบครัวชุมชน ภาครัฐ 145 คร. - คร. -
หรือ เอกชน
30.คนในครวั เรือนมีส่วนรว่ มทากจิ กรรมสาธารณะ
เพือ่ ประโยชน์ของชุมชน
31..ครอบครัวมีความอบอุน่
การวเิ คราะห์ขอ้ มลู ความจา้ เปน็ พนื ฐาน ( จปฐ.) จะเห็นได้วา่ ร้อยละของตวั ชวี ัดท่ีตกเกณฑ์ เรยี งลา้ ดบั
จากมากไปน้อย ไดแ้ ก่
1) คนอายุ ๓๕ ปีขึนไป ได้รบั การตรวจสขุ ภาพประจ้าปี ไม่ผา่ นเกณฑ์ จ้านวน 230 คน (จากจา้ นวนท่ี
สา้ รวจทงั หมด 242 คน) คดิ เปน็ ร้อยละ 95.04
2) คนในครัวเรือนไมส่ บู บหุ ร่ี ไม่ผ่านเกณฑ์ จา้ นวน 16 คน (จากจ้านวนท่ีสา้ รวจทังหมด 411 คน) คิด
เป็นร้อยละ 3.89
3) คนในครวั เรือนไม่ดมื่ สุรา ไมผ่ ่านเกณฑ์ จา้ นวน 8 คน (จากจา้ นวนทีส่ า้ รวจทงั หมด 411 คน) คดิ เปน็
รอ้ ยละ 1.95
4) ครวั เรอื นมีการเก็บออมเงินไมผ่ า่ นเกณฑ์ จ้านวน 2 ครัวเรือน (จากจ้านวนทส่ี า้ รวจทังหมด 145 คน)
คิดเปน็ รอ้ ยละ 1.38
-16-
ผลการสารวจข้อมลู กชช.2ค ปี 2560 (บา้ นบกหอ้ ง หมทู่ ่ี 7 ตาบลหว้ ยยูงอาเภอเหนอื คลอง)
จากการส้ารวจข้อมูล กชช.2ค ปี 2560 บ้านบกห้อง หมทู่ ่ี 7 ตา้ บลหว้ ยยูง อา้ เภอเหนอื คลองระดบั การ
พฒั นาของหมู่บา้ นนี จดั เป็นหมบู่ า้ นเรง่ รัดพฒั นา อันดบั 3 สภาพปญั หาของหมูบ่ า้ น มีปัญหามาก จา้ นวน 1
ตวั ชีวัด ไดแ้ ก่ การใช้ประโยชน์ทดี่ ิน
สรุปปญั หาของหมู่บา้ น (1) มีปญั หามาก จา้ นวน 1 ตวั ชีวัด (2) มีปญั หาปานกลาง จ้านวน 8 ตัวชีวัด
(3) มปี ญั หาน้อย จา้ นวน 19 ตัวชวี ดั
-17-
-18-
การวเิ คราะหข์ อ้ มูลโดยการใช้ Radar Diagram สามารถอา่ นคา่ ไดด้ ังนี้
1. การวเิ คราะหข์ อ้ มลู ที่แสดง เส้นสีน้าเงิน = ข้อมูล จปฐ. และหากหมบู่ ้านตอ้ งการใชเ้ พยี งข้อมูล
จปฐเพยี งด้านเดียวมาวิเคราะห์ . จะสามารถเลอื กสารสนเทศชุมชนมาพัฒนาคุณภาพชวี ติ สามารถเรยี งจากมี
ปญั หามาก (จดุ เข้าใกล้ 0) ไปหามปี ัญหาน้อย จดุ เข)้ )าใกล้ 3) ได้ดงั นี้
อนั ดบั ท่ี 1 การจดั การความเส่ยี งชุมชน = 1
อันดับท่ี 2 การพัฒนาอาชพี , การจัดการทนุ ชุมชน, การบรหิ ารจัดการชมุ ชน,
การแกไ้ ขปัญหาความยากจน = 3
2. การวเิ คราะห์ข้อมูลท่ีแสดง เส้นสแี ดง = ข้อมูล กชช .2ค และหากหมู่บา้ นตอ้ งการใชเ้ พียงข้อมูล
กชช .2ค เพียงด้านเดยี วมาวเิ คราะห์ จะสามารถเลือกสารสนเทศชุมชนมาพัฒนาคณุ ภาพชวี ติ สามารถเรียง
จากมีปญั หามาก (จุดเข้าใกล้ 0) ไปหามปี ัญหาน้อย จุดเขา้ ใกล้))3) ไดด้ ังน้ี
อนั ดบั ท่ี 1 การพัฒนาอาชีพ, การบริหารจดั การชมุ ชน = 2.00
อันดับที่ 2 การจดั การทนุ ชมุ ชน = 2.07
อันดบั ที่ 3 การแกไ้ ขปญั หาความยากจน = 2.11
อันดับท่ี 4 การจัดการความเสย่ี งชุมชน = 2.38
-19-
การวเิ คราะห์ร่วมกัน โดยใช้โปรแกรม Community Radar Analysis จะปรากฏภาพรวมของชุมชน
ทั้งหมด ซ่งึ ชุมชนสามารถเลือกประเด็นการพัฒนาตามตามผลวิเคราะห์ ในแต่ละดา้ นทแ่ี สดงค่าคะแนนของ
ระดบั ปัญหาจากมากไปหาน้อย จากผงั เรดา้ รน์ าเสนอผลวิเคราะห์ ควรพิจารณาเลือกประเด็นพัฒนาจากมี
ปญั หามาก (จุดเขา้ ใกล้ 0) ไปหามปี ัญหานอ้ ย จุดเข้าใกล้))3) ไดด้ งั นี้
อนั ดับท่ี 1 การจดั การความเสย่ี งชุมชน = 1.69
อันดับท่ี 2 การพฒั นาอาชีพ, การบรหิ ารจดั การชุมชน = 2.50
อนั ดบั ที่ 3 การบรหิ ารจดั การทุนชุมชน = 2.54
อันดับที่ 4 การแก้ปัญหาความยากจน = 2.56
จากผลการวเิ คราะห์ โดยใชโ้ ปรแกรม Radar Diagram (ขอ้ มูล จปฐ., กชช .2 ค และดา้ นอนื่ ๆ ) /
Community Radar Analysis หม่ทู ่ี 7 บ้านบกหอ้ ง ตาบลห้วยยูง อาเภอเหนือคลอง จงั หวัดกระบี่ เลือก
ประเดน็ พัฒนาดา้ นการจดั การความเสยี่ งชุมชน มาจดั ทาโครงการกจิ กรรมในการพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ /
เนอื่ งจากสง่ กระทบต่อชุมชนมากทสี่ ดุ
-20-
ส่วนที่ 3แนวโน้ม ทศิ ทางการพัฒนาหมู่บา้ น/ตาบล
-การวเิ คราะห์ศักยภาพหมู่บา้ น/ต้าบล
ชาวบ้าน บา้ นบกหอ้ ง อาศัยแบบสังคมเครอื ญาติ ประกอบอาชีพเกษตร ท้าสวนยาง สวนปาล์ม และ
รบั จา้ งทว่ั ไป มกี ารรวมกลุ่มกันเพ่ือจัดท้ากจิ กรรมวนั สา้ คญั ตา่ งๆ เพ่ือเสรมิ สรา้ งความสามัคคี ของชมุ ชน กลุ่ม
องค์กรทเี่ ป็นทนุ ของชุมชน
การวเิ คราะห์ปจั จยั ภายในหรือสภาพแวดล้อมภายใน จะท้าให้หม่บู ้านทราบถงึ ความสามารถหรอื ความ
เป็นตัวตนของหม่บู า้ น
๑ ) จุดอ่อน คือ ลกั ษณะหรอื ข้อดอ้ ยของหมบู่ า้ นเม่ือเปรียบเทียบกบั หมบู่ ้านอ่ืน
มกี ารเปลี่ยนแปลงการผลติ จากชุมชนแบบดงั เดิมท่ีผลิตเพ่ือบรโิ ภคแบบยังชพี มาเป็นการ
ผลติ เพอื่ ขายมากขนึ ได้มีการบกุ เบกิ พนื ทีเ่ พอ่ื ปลูกพืชเชิงเดี่ยวเพื่อการส่งออก ได้แก่ ยางพารา สวนปาล์มน้ามัน
และใช้สารเคมี ปุ๋ยเคมมี ากขนึ ท้าใหต้ น้ ทุนการผลติ สูงขึน และดินถูกท้าลาย รวมทังการเปลีย่ นแปลงวิถชี วี ิตแบบ
พอเพียง เน้นวถิ ีชีวติ แบบวัตถนุ ิยม ชมุ ชน ต้องพึ่งพาภายนอกมากขนึ มกี ารใชส้ ารเคมเี พอ่ื เพมิ่ ผลผลิต สง่ ผลให้มี
การทา้ ลายทรัพยากรป่าไม้อย่างกว้างขวาง
มกี ารเปลี่ยนแปลงดา้ นโครงสร้างพนื ฐาน การคมนาคมสะดวก สบายขึน ท้าใหเ้ กิดการกหู้ นี
ยมื สิน ซอื รถมาขับเกนิ ความจ้าเป็นในบางครอบครัว การลอกเลยี นแบบทางด้านวัตถุนยิ ม เช่น โทรศพั ท์มอื ถือ ร่นุ
ใหม่ ราคาแพง ก่อใหเ้ กิดปญั หาทางดา้ นสงั คม เช่น ปัญหาการเลน่ การพนัน เปน็ ต้น
ปญั หาดา้ นสุขภาพอนามยั เนอ่ื งจากความสะดวก รวดเรว็ ความสะดวกสบายด้านการบริโภค
มมี ากขึน คนสว่ นใหญ่จงึ ไม่ค่อยสนในในเรื่องสขุ ภาพอนามัย พฤตกิ รรมด้านการบริโภคเปลยี่ นแปลงไป จากทเ่ี คย
ทา้ อาหารรับประทานเองกห็ ันไปซืออาหารจากร้านสะดวกซือ หรอื แกงถุงมารับประทาน กอ่ ใหเ้ กดิ ปัญหาด้าน
สขุ ภาพตามมา ประกอบกบั ผลการส้ารวจขอ้ มูล จปฐ. ปี2561 ตวั ชีวัดที่ 6 คนอายุ 35 ปีขึนไป ไดร้ บั การตรวจ
สขุ ภาพประจ้าปี เพอื่ คัดกรองความเสย่ี งต่อโรคฯ ไมผ่ ่านเกณฑ์ จ้านวน 230 คน คิดเปน็ ร้อยละ 95.04 ซง่ึ เปน็
ตวั ชีวดั ที่ตกเกณฑม์ ากที่สดุ ของหมบู่ า้ น
๒.จุดแข็งคอื ศักยภาพความสามารถหรือข้อเดน่ ของหมู่บ้านเมื่อเปรยี บเทยี บกับหมบู่ ้านอนื่
ผ้นู ้าชุมชน/สมาชิกกลุ่ม/องคก์ รท่เี ขม้ แขง็ มีความรู้ ความเขา้ ใจในกระบวนการและวิธีการพฒั นา
ชมุ ชน มคี วามสามารถในการบริหารจัดการ มคี วามเสียสละ มีความสามคั คีกันของคนในหมู่บา้ น
เป็นศนู ยเ์ รียนร้ดู ้านเศรษฐกจิ พอเพยี งจากการพัฒนาหมู่บา้ น บ้านบกห้อง หมู่ท่ี 7 ตาบลหว้ ยยงู
อาเภอเหนือคลอง จังหวดั กระบี่ ไดด้ าเนนิ การตามแนวปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง ทาให้ประชาชนบ้านบกหอ้ งมี
ศักยภาพในการพฒั นาตนเองอยา่ งต่อเนื่อง โดยมีผู้นาชมุ ชนเปน็ แกนนาในการพฒั นา มีความตง้ั ใจในการพฒั นา
หม่บู ้าน มีความคิดรเิ ริม่ และสร้างสรรค์ในการทางานอยตู่ ลอดเวลา และชาวบา้ นทกุ คนให้ความรว่ มมือในทกุ
กิจกรรม นามาซง่ึ ความสามคั คีในหมบู่ า้ น มีความร่วมแรงร่วมใจในการดาเนินการพฒั นาตนเอง สง่ ผลใหก้ าร
พัฒนาหมูบ่ ้านเป็นไปอยา่ งต่อเนอื่ งและมปี ระสิทธภิ าพ โดยยดึ หลักการของความพอประมาณ ความมเี หตผุ ล และ
มีภูมคิ มุ้ กันท่ีดีในตวั เอง บนรากฐานของความรแู้ ละคุณธรรม นาไปสกู่ ารพฒั นาอยา่ งยง่ั ยืน จนเปน็ แหล่ง
เรียนรขู้ องคนทว่ั ไป
มีครัวเรอื นทป่ี ระสบผลสาเรจ็ ในการประกอบสัมมาชีพ ในดา้ นตา่ ง ๆ ได้แก่ เลย้ี งไก่พื้นเมือง ไก่พันธุ์ไข่ การเลี้ยงโค
การเลีย้ งปลา การปลกู ผักสวนครัว/ผักปลอดสารพิษ การทาเครื่องแกงโดยสามารถเป็นจุดเรียนรู้และศึกษาดูงาน
ได้ จานวน 5 ครวั เรือน
1. นายจวบ เวชกลุ ด้านการทาการเกษตรผสมผสาน ได้แก่ ปลูกผักสวนครวั การเลี้ยงปลาใน
บ่อดิน การเลี้ยงไกใ่ นสวนปาลม์
2. นายพยงค์ ทองเจริญ การเลย้ี งไก่พืน้ เมืองแบบพ่งึ พาธรรมชาติ
3. นายสทิ ธชิ ัย เอง่ ฉว้ น ฐานการเรยี นรู้เร่ืองการอนรุ ักษด์ ินและนา้ การใชป้ ระโยชนด์ นิ และน้า
อย่างรู้คุณค่าเพ่ือการพฒั นาที่ยงั่ ยนื
4. นางพานเี อ่งฉ้วน การทาเคร่ืองแกง การแปรรปู ผลติ ผลการเกษตร
5.ชา่ งตเี หล็กAAA การทาอปุ กรณ/์ เคร่ืองมือทางการเกษตร : มีดตัดยาง
ผลการพัฒนาดา้ นเศรษฐกิจ ส่งผลใหค้ รวั เรอื นในหม่บู า้ นเขาต้ัง มรี ายได้ ลดรายจ่าย มีปัจจัยการ
ผลติ และมเี งินออมเพียงพอต่อการดารงชพี ครัวเรือนสามารถลดภาระหน้สี นิ มีกิจกรรมส่งเสริมการสร้างสมั มาชีพ
ท่เี ป็นรปู ธรรมและสามารถยกระดับรายได้ของครวั เรือน มีกลุม่ อาชีพ และสามารถพฒั นากลุ่มผผู้ ลติ
ผู้ประกอบการและกลมุ่ วิสาหกิจชมุ ชนได้
กลุ่มผู้ผลิต ผปู้ ระกอบการOTOP ไดแ้ ก่ กล่มุ แม่บา้ นเกษตรกรบกห้องสรา้ งสรรค์(กลุ่มเครอื่ งแกง)
ผลติ ภณั ฑ์ช่างตเี หลก็ AAA ( อุปกรณ์/เคร่ืองมือทางการเกษตร : มดี ตัดยาง )
กลมุ่ วิสาหกิจชุมชน ไดแ้ ก่ วิสาหกจิ ชุมชนธนาคารหมู่บา้ นบกห้อง (น้าด่ืมชุมชน)
การวิเคราะหป์ ัจจัยภายนอกหรือสภาพภายนอก หรอื สภาพแวดลอ้ มภายนอก จะท้าให้
หมบู่ ้านทราบถึงโอกาสและอุปสรรคการท้างานของหมบู่ า้ น
๑.โอกาส
๑ ๑การสนบั สนนุ จากหน่วยงานราชการ หน่วยงานภายนอก ในการดา้ เนนิ งานตา่ งๆของหม่บู า้ น
เชน่ การประชมุ การจัดกจิ กรรมต่างๆของหมู่บ้าน
-19-
1.2 การคมนาคมจากหมู่บ้านไปยงั อาเภอ จงั หวดั มีความสะดวกสบาย ใชเ้ วลาไม่นานนัก และประชาชน
สว่ นใหญ่มีรถใช้ในการเดินทางแทบทุกครวั เรอื น
ประเด็นปัญหาท่ีสาคญั ของชุมชน
1.สขุ ภาพอนามยั ของคนในชุมชน
๔. คุณภาพดินเสื่อม/การใชส้ ารเคมี
๕.ขาดความต่อเน่ืองในการพัฒนา
แนวทางการแก้ปัญหา
1. ส่งเสรมิ ใหค้ นในชมุ ชนมกี ารตรวจสุขภาพมากขนึ มีกิจกรรมรณรงค์ดา้ นการออกก้าลงั กาย ให้ความร้ใู น
เร่ืองการบริโภค อาหารปลอดภยั แก่คนในชุมชน
2. ส่งเสรมิ ใหค้ นในชมุ ชนนา้ แนวทาง หลกั การด้าเนนิ ชวี ิตตามหลักของเศรษฐกจิ พอเพียงมาใชใ้ นการ
ด้าเนนิ ชีวติ ได้แก่ การลดรายจ่าย เพมิ่ รายได้ การออม เปน็ ตน้
3. สง่ เสริมกระบวนการมสี ว่ นร่วมของคนในชุมชน เช่น จดั กจิ กรรม ประชมุ เวทีประชาคม เพื่อใหเ้ กดิ
การมสี ่วนร่วม หมู่บ้านมีการพฒั นาอยา่ งต่อเนื่อง
หมู่บ้านสารสนเทศเพ่ือการพฒั นาคุณภาพชีวติ
สานักงานพฒั นาชุมชนอาเภอเหนือคลอง
จังหวดั กระบี่
กรมการพฒั นาชุมชน กระทรวงมหาดไทย