คู่มือการบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐

คู่มือ

ก า ร บ ริ ห า ร สั ญ ญ า แ ล ะ
ก า ร ต ร ว จ รั บ พั ส ดุ

ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและ
การบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐

กองพัสดุ
กองฝึกอบรม
กรมที่ดิน กระทรวงมหาดไทย

คูมอื
การบริหารสญั ญาและการตรวจรับพสั ดุ
ตามพระราชบัญญัตกิ ารจัดซอื้ จดั จางและ
การบริหารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. ๒๕๖๐

กองพัสดุ
กองฝ(กอบรม
กรมทด่ี ิน กระทรวงมหาดไทย

คำนำ

องคความรเู รอ่ื ง “คูมอื การบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ ตามพระราชบญั ญตั ิการจัดซ้ือ
จัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐” ไดรับการคัดเลือกจากคณะกรรมการการจัดการความรูของ
กรมท่ดี ิน ประจำป4งบประมาณ พ.ศ. 2565 เพ่ือใชเป9นคมู ือปฏิบัติงานในการบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ
ใหถูกตองและสอดคลองตามหลักกฎหมาย กฎกระทรวง ประกาศ และระเบียบที่เกี่ยวของ ซึ่งองคความรูที่
รวบรวมไวหนวยงานสามารถนำไปปรับใชกับการปฏิบัติงานที่เกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจาง เป9นแนวทางในการ
ดำเนินงาน ลดอุปสรรคท่ีจะเกิดขึ้นในการทำงาน และชวยเพิ่มประสิทธิภาพในการใชจายงบประมาณของ
กรมที่ดิน ตามนโยบายเรงรัดการเบกิ จายงบประมาณ

กองพัสดุ หวังเป9นอยางยิ่งวาคูมือฉบับนี้จะเป9นประโยชนตอเจาหนาที่ผูปฏิบัติงานดานพัสดุ
ของกรมที่ดิน ในการจัดการความรู (Knowledge Management : KM) เป9นการรวบรวมองคความรูที่มีอยูใน
หนวยงาน ซึ่งกระจัดกระจายอยูในตัวบุคคลหรือเอกสาร เพื่อใหบุคลากรในหนวยงานสามารถเขาถึงความรู
และสามารถพัฒนาตนเองใหเป9นผูรูไดดวยตนเอง เพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน อันจะสงผลใหบรรลุ
เปSาหมาย ภายใตภารกิจหนาที่ นโยบาย แนวทาง และยุทธศาสตรของหนวยงาน

กองพัสดุไดดำเนินการจัดทำองคความรู เรื่อง “คูมือการบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ
ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐” ตามมติที่ประชุมของ
คณะกรรมการจดั การความรขู องกรมทด่ี ิน ประจำปง4 บประมาณ พ.ศ. 2565

กองพสั ดุ
กองฝUกอบรม
กรมท่ีดิน กระทรวงมหาดไทย

สารบัญ

บทที่ 1 .....................................................................................................................................................1
บทท่ี 2 .....................................................................................................................................................2
การบรหิ ารสญั ญาและการตรวจรบั พัสดุ....................................................................................................2
บทท่ี 3 .....................................................................................................................................................4
หลกั เกณฑก7 ารตรวจรบั พสั ดุ .....................................................................................................................4
บทท่ี 4 .................................................................................................................................................. 14
คาปรับ .................................................................................................................................................. 14
บทท่ี 6 .................................................................................................................................................. 33
การบอกเลิกสญั ญา................................................................................................................................ 33
บทที่ 7 .................................................................................................................................................. 36
การรบั ประกันความชำรุดบกพรอง......................................................................................................... 36
บทที่ 9 .................................................................................................................................................. 39
ตัวอยาง ระเบียบและเอกสารเอกสารทีเ่ กีย่ วของ.................................................................................... 39
บรรณานกุ รม......................................................................................................................................... 49

บทที่ 1

1. หลักการและเหตผุ ล
ดวยพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐

มีผลบังคับกับทุกหน*วยงานของรัฐ เมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2560 เพื่อใหการดำเนินการจัดซื้อจัดจางและ
การบริหารพัสดภุ าครฐั มีกรอบการปฏิบตั ิงานที่เป7นมาตรฐานเดียวกนั ผูปฏิบัติงานดานพสั ดสุ ามารถเรียนรูและ
ปฏิบตั ิงานไดอยา* งถกู ตอง ตามกฎหมาย ระเบยี บฯ ขอบังคบั ประกาศ และหนงั สอื เวียนสัง่ การ ดงั นั้น กองพัสดุ
จึงไดจัดทำองค>ความรูในหัวขอเรื่อง “คู*มือการบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ ตามพระราชบัญญัติการ
จัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐” เพื่อใหผูที่เกี่ยวของสามารถนำองค>ความรูนี้ไปใช
ประโยชนใ> นการปฏบิ ตั งิ านได

กรมทด่ี ินมกี ารจัดซ้ือจัดจางและการบรหิ ารพัสดภุ าครฐั ทำใหผูปฏบิ ัตงิ านดานการจัดซ้ือ
จัดจางของหน*วยงานภายในกรมที่ดินจะตองมีการดำเนินการจัดซื้อจัดจางและทำสัญญา ในบางครั้งผูปฏิบัติงาน
เกิดความไม*เขาใจในขั้นตอนภายหลังการทำสัญญา “การบริหารสัญญา” ว*าจะตองดำเนินการอย*างไร จะมี
ค*าปรับเกิดขึ้นเมื่อใด หรือมีวิธีการคิดคำนวณค*าปรับไดอย*างไร อาจส*งผลกระทบต*อขอไดเปรียบเสียเปรียบ
หรือราชการเสียประโยชน>ได จึงไดกำหนดคู*มือการปฏิบัติงานเล*มนี้ขึ้น เพื่อใหเกิดการปฏิบัติงานดานการ
บริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุตามสัญญาที่ชัดเจน ดำเนินการดวยความเป7นธรรม และตรวจสอบได
อย*างเป7นรูปธรรมและเป7นลายลักษณ>อักษร ที่แสดงถึงวิธีการ กระบวนการขั้นตอน เพื่อมุ*งไปสู*การปฏิบัติงาน
ไดอยา* งมคี ุณภาพและมปี ระสทิ ธภิ าพต*อไป

2. วตั ถปุ ระสงค
1.2.1 เพื่อใหเจาหนาที่ผูปฏิบัติงานดานพัสดุสามารถปฏิบัติหนาที่ตามกฎหมาย

ระเบยี บ ขอบังคบั ประกาศ และหนงั สือเวียนสงั่ การไดอยา* งถูกตอง
1.2.2 เพ่อื สนับสนนุ มาตรการเร*งรดั การเบิกจา* ยเงินงบประมาณของกรมทด่ี ิน

๓. ขอบเขตเนอ้ื หา
การบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและ

การบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ อยู*ในหมวด 10 มาตรา 100-105 ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวย
การจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 อยู*ในหมวด 6 ขอ 175-189 ระเบียบอื่น ๆ
ขอบังคับ ประกาศ และหนังสือเวียนสั่งการที่เกี่ยวของ รวมทั้งใหสอดคลองกับหลักการ มาตรา 8 แห*ง
พระราชบญั ญัติการจดั ซอ้ื จัดจางและการบรหิ ารพสั ดุภาครฐั พ.ศ. ๒๕๖๐

๔. ประโยชนทีค่ าดว'าจะได*รับ
4.1 ผปู ฏิบตั ิงานดานพสั ดุสามารถปฏิบัตหิ นาทีต่ ามกฎหมาย ระเบยี บ ขอบังคับ ประกาศ

และหนังสอื เวียนสง่ั การไดอยา* งถูกตอง
4.2 สามารถตอบสนองมาตรการเรง* รัดการเบิกจ*ายเงนิ งบประมาณของกรมท่ีดนิ ได

-2-

บทท่ี 2
การบริหารสัญญาและการตรวจรบั พสั ดุ

ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ ประกอบ
ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจดั จางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ หน*วยงานในฐานะ
ผูซื้อหรือผูว*าจาง จะตองจัดทำสัญญา บริหารสัญญาและตรวจรับพัสดุใหเป7นไปตามเงื่อนไขหรือขอกำหนดใน
สัญญา เพื่อรักษาสิทธิและประโยชน>ของหน*วยงานหรือคู*สัญญา ในการบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ
เจาหนาที่ผูปฏิบัติงานจะตองปฏิบัติตามระเบียบ ขอกำหนดของทางราชการ และขอกฎหมายที่เกี่ยวของ
ดวยความเปน7 ธรรม และตรวจสอบได

การบริหารสัญญา หมายถึง การควบคุม หรือดำเนินการต*าง ๆ ใหเป7นไปตามเงื่อนไขหรือ
ขอกำหนดในสัญญา ในฐานะที่หน*วยงานของรัฐนั้นเป7น “ผูซื้อ” หรือ “ผูว*าจาง” ตามเงื่อนไขหรือขอกำหนด
ในสัญญา กำหนดใหผูซื้อหรือผูว*าจางมีหนาที่จะตองปฏิบัติอย*างไร หรือจะตองดำเนินการอย*างไร จึงจะเป7น
การรักษาสิทธิและประโยชน>ของทางราชการ ผูบริหารสัญญาหรือผูควบคุมสัญญา จะตองรีบดำเนินการ
ตามกำหนดเวลาหรือขน้ั ตอนท่ีตองปฏิบัติในขณะนั้น ผบู ริหารสัญญาหรอื ผูควบคมุ สญั ญานอกจากจะตองดำเนินการ
ตามเงื่อนไขสัญญาหรือดำเนินการต*าง ๆ ใหเป7นไปตามเงื่อนไขหรือขอกำหนดในสัญญาแลว ยังจะตองปฏิบัติ
ตามกฎหมาย ระเบยี บ ขอกำหนดของทางราชการ มตคิ ณะรฐั มนตรี และขอกฎหมายท่ีเก่ียวของ

การบริหารสญั ญาเร่ิมตัง้ แตเ* มื่อมีสัญญาเกิดขน้ึ แลว ซึง่ จะตองบริหารจดั การใหคู*สัญญาปฏิบัติ
ตามเงื่อนไข รายละเอียดและขอกำหนดที่ตกลงกันไวในสัญญาตลอดจนการแกไขเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขรายละเอียด
และขอกำหนดบางประการ เพื่อใหพัสดุที่จัดหาเป7นไปตามวัตถุประสงค>ของสัญญาอย*างมีประสิทธิภาพ
มีประสิทธิผล เป7นไปโดยประหยัดใหผลคุมค*า และทันเวลาส*งมอบพัสดุ ผูมีหนาที่บริหารสัญญาและตรวจรับ
พัสดุซึ่งเปน7 ฝMายผซู ้อื หรอื ผูว*าจางตองบรหิ ารใหผขู ายหรือผูรับจางปฏิบตั ิตามสญั ญา ดงั แสดงในภาพที่ ๒.๑

หมวด 10
การบริหารสัญญาและการตรวจรบั พสั ดุ

(มาตรา 100-105)

การตรวจรบั พสั ดุ การงดหรอื ลดคา* ปรับ การบอกเลกิ สญั ญา
(มาตรา 100) หรือขยายเวลาทําการ (มาตรา 103)

ตามสัญญา
(มาตรา 102)

ภาพที่ ๒.๑ แสดงแผนผงั การบรหิ ารสัญญาและการตรวจรบั พัสดุ

-3-

การบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ เป7นการดำเนินการตามสัญญา ใหผูมีอำนาจแต*งตั้ง
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุรับผิดชอบในการบริหารสัญญาและการตรวจรับพัสดุ ซึ่งการจัดซื้อจัดจาง วงเงิน
เลก็ นอยจะแตง* ตง้ั บุคคลหน่ึงบุคคลใดเป7นผตู รวจรบั พัสดนุ ัน้ ก็ได ผรู บั ผดิ ชอบการบรหิ ารสญั ญาและการตรวจรับ
พัสดุ ซึ่งไม*ใช*ผูที่ไดรับแต*งตั้งใหดำรงตำแหน*งที่ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจางหรือการบริหารพัสดุ
และสามารถไดรบั คา* ตอบแทนตามที่กระทรวงการคลงั กำหนด

ผมู ีหนาทบี่ รหิ ารสัญญาและตรวจรบั พัสดุ ตามมาตรา ๑๐๐ ในการดำเนนิ การตามสัญญาหรือ
ขอตกลงใหผูมีอำนาจแต*งตั้งคณะกรรมการตรวจรับพัสดุเพื่อรับผิดชอบการบริหารสัญญาหรือขอตกลง และ
การตรวจรบั พสั ดุคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ ดงั นี้

(1) คณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานซื้อหรือจาง (งานซื้อหรือจางที่มิใช*งานก*อสราง)
ระเบียบฯ ๑๗๕

(2) คณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานก*อสราง (งานจางก*อสราง) ระเบียบฯ ๑๗๖
และผูควบคมุ งาน ระเบยี บฯ ๑๗๘

(3) คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุในงานจางท่ีปรึกษา ระเบยี บฯ ๑๗๙
(4) คณะกรรมการตรวจรับพสั ดุในงานจางออกแบบและควบคมุ การก*อสราง ระเบียบฯ ๑๘๐

๑ หวั หนา* หนว' ยงานของ
คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุในงานซ้อื หรือจาง รฐั แตง' ตัง้

๒ คณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานกอ* สราง (งานจางกอ* สราง) มีหนา* ทรี่ ับผดิ ชอบ
และผคู วบคมุ งาน การบริหารสญั ญาหรอื
ขอ* ตกลง และการตรวจ
๓ รับพสั ดุ (มาตรา ๑๐๐)
คณะกรรมการตรวจรับพัสดใุ นงานจางที่ปรกึ ษา

๔ คณะกรรมการตรวจรบั พัสดใุ นงานจางออกแบบและควบคุม
การก*อสราง

ยกเว*น
- การซอื้ หรือจาง ไมเ* กิน 100,000 บาท (กฎกระทรวง) แตง* ตงั้ บคุ คลหน่ึงบคุ คลใด เปน7 “ผูตรวจรับ”
- “การซอื้ หรือจาง ไม*เกิน 500,000 บาท (ม. 56 (2) (ข)) ” กรณจี ำเป7นเรง* ดว* น ที่เกดิ ข้นึ โดยไม*
คาดหมายไวกอ* น ใช “รายงานขอความเหน็ ชอบ” เป7น “หลกั ฐานการตรวจรบั ” โดยอนโุ ลม

ภาพท่ี ๒.๒ คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุและขอ* ยกเวน*

สิ่งที่ผูเกี่ยวของตองเรียนรูหรือทราบ คือ ศึกษารายละเอียดขอกำหนดต*าง ๆ ที่ระบุไวในสัญญา
หรือขอตกลง ศึกษาบทบาท ขั้นตอนของคณะกรรมการตามกฎหมาย ระเบียบ หรือหนังสือสั่งการที่เกี่ยวของ
ศกึ ษาขนั้ ตอนกระบวนการตา* ง ๆ ในการบรหิ ารสัญญา เชน* การตรวจรบั พสั ดุ การควบคมุ งาน การปรบั การงด
หรือลดค*าปรบั การขอขยายสญั ญา การบอกเลกิ สญั ญาหรอื ขอตกลง และการรับประกันความชำรุดบกพร*อง

-4-

บทท่ี 3
หลกั เกณฑการตรวจรับพัสดุ

ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ ประกอบ
ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซือ้ จดั จางและการบริหารพสั ดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ หน*วยงานในฐานะ
ผูซื้อหรือผูว*าจาง จะตองจัดทำสัญญาและบริหารสัญญาใหเป7นไปตามเงื่อนไขหรือขอกำหนดในสัญญา เพื่อรักษา
สิทธิและประโยชน>ของหน*วยงานหรือคู*สัญญา ทั้งจะตองปฏิบัติตามระเบียบ ขอกำหนดของทางราชการ และ
ขอกฎหมายที่เกี่ยวของ ดวยความเป7นธรรม และตรวจสอบได โดยคณะกรรมการตรวจรับพัสดุมหี ลกั เกณฑ>ใน
การแต*งต้ังใหเป7นไปตามระเบียบ ท่ีรัฐมนตรกี ำหนด อธิบายดังน้ี

3.1 องคประกอบ
ในการดำเนนิ การซ้อื หรอื จางแต*ละครง้ั ใหหัวหนาหนว* ยงานของรัฐแตง* ตั้งคณะกรรมการ

ซื้อหรือจางขึ้น เพื่อปฏิบัติการตามระเบียบนี้ พรอมกับกำหนดระยะเวลาในการพิจารณาของคณะกรรมการ
แลวแต*กรณี การแตง* ต้ังคณะกรรมการตรวจรับพัสดุประกอบดวย ประธานกรรมการ ๑ คน และกรรมการอย*างนอย
๒ คน ซึ่งแต*งตั้งจากขาราชการ ลูกจางประจำ พนักงานราชการ พนักงานมหาวิทยาลัย พนักงานของรัฐ หรือ
พนักงานของหน*วยงานของรัฐที่เรียกชื่ออย*างอื่น โดยใหคำนึงถึงลักษณะหนาที่และความรับผิดชอบของผูท่ี
ไดรบั แตง* ต้งั เป7นสำคัญ ดังแสดงในภาพท่ี ๓.๑

องคประกอบ คณุ สมบตั ิ คณะกรรมการซื้อหรอื จางทุกคณะ
(1) ประธานกรรมการ 1 คน ควรแตง* ตง้ั ผูชำนาญการหรอื
(2) กรรมการอย*างนอย 2 คน (1) ขาราชการ ผทู รงคุณวฒุ ิเก่ียวกับงานซื้อหรือจาง
(2) ลูกจางประจำ นัน้ ๆ เขาร*วมเป7นกรรมการดวย
ในกรณีจำเปน7 หรือเพ่อื ประโยชน> (3) พนักงานราชการ
ของหน*วยงานของรัฐจะแต*งตง้ั (4) พนักงานมหาวทิ ยาลยั ข*อยกเวน*
บคุ คลอ่ืนรว* มเปน7 กรรมการดวย (5) พนกั งานของรัฐ
กไ็ ด แต*จำนวนกรรมการทีเ่ ปน7 (6) พนกั งานของหนว* ยงานของรฐั การจัดซอ้ื จัดจางทีม่ วี งเงินเล็กนอย
บคุ คลอนื่ นน้ั จะตองไมม* ากกวา* ทเี่ รียกช่ืออยา* งอ่ืน ไมเ* กิน 100,000 บาท จะแต*งต้ัง
จำนวนกรรมการตามขอ (2) บุคคลหนงึ่ บุลคลใดเป7นผตู รวจรับ
พสั ดกุ ไ็ ด
คำนึงถึงลักษณะหนาท่ี
ความรบั ผดิ ชอบเปน7 สำคญั (มาตรา 100 วรรคสาม และ
กฎกระทรวง)

ภาพท่ี ๓.๑ หลกั การแตง' ตั้งคณะกรรมการตรวจรบั พัสดุ

ขอ* หา* ม

(1) ห*ามแต'งต้ังซ้ำในการซ้อื หรอื จ*างครงั้ เดียวกนั ดังนี้ หา* มแตง' ต้ังเป<น
- กรรมการพจิ ารณาผลประกวดราคาอเิ ลก็ ทรอนิกส> คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุ
- กรรมการพจิ ารณาผลการสอบราคา (ระเบยี บกระทรวงการคลังวา' ด*วยการจัดซ้ือจัดจา* ง

- กรรมการซ้ือหรือจางโดยวิธีคดั เลือก และการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560ขอ* 26 )

-5-
(2) ห*ามมีสว' นได*สว' นเสีย

ประธานกรรมการและกรรมการ จะตองไม*เป7นผูมีส*วนไดส*วนเสียกับผูเสนอราคาหรือคู*สัญญาใน
การซื้อหรือจางครั้งนั้น หากทราบว*าตนมีส*วนไดเสียใหลาออกจากการเป7นประธานกรรมการหรือกรรมการใน
คณะนัน้ แลวใหหัวหนาส*วนราชการของรฐั แต*งตงั้ ผอู ืน่ เพอื่ ปฏบิ ตั ิหนาที่แทน

ภาพท่ี ๓.๒ แสดงการเปรียบเทียบองคประกอบคณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุ
3.2 องคประชุม

การประชุมของคณะกรรมการแต*ละคณะ ตองมีกรรมการมาประชุมไม*นอยกว*ากึ่งหนึ่ง
ของจำนวนกรรมการทั้งหมด ใหประธานกรรมการและกรรมการแต*ละคนมีเสยี งหนึ่งในการลงมติโดยประธาน
กรรมการตองอยู*ดวยทุกครั้งในการประชุม หากประธานกรรมการไม*สามารถปฏิบัติหนาที่ไดใหหัวหนา
หน*วยงานของรัฐแต*งตั้งประธานกรรมการคนใหม*เป7นประธานกรรมการแทน ตามระเบียบฯ ขอ ๒๗ ดังแสดง
ในภาพที่ ๓.๓

ภาพท่ี ๓.๓ แผนผงั การลงมตขิ องคณะกรรมการ

-6-

3.๓ คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุ มหี นา* ท่ีดังน้ี
3.๓.1 หน*าท่ขี องคณะกรรมการตรวจรบั พัสดุในงานซื้อหรืองานจ*าง
ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ

พ.ศ. 2560 ขอ 175 คณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุในงานซอ้ื หรืองานจาง มหี นาทดี่ งั นี้
(1) ตรวจรับพัสดุ ณ ทีท่ ำการของผูใชพัสดุนั้น หรือสถานที่ซ่ึงกำหนดไวในสัญญา

หรือขอตกลงการตรวจรบั พสั ดุ ณ สถานทอี่ ืน่ ในกรณีทีไ่ มม* ีสญั ญาหรือขอตกลง จะตองไดรับอนุมัติจากหัวหนา
หนว* ยงานของรัฐก*อน

(2) ตรวจรับพัสดุใหถูกตองครบถวนตามหลักฐานที่ตกลงกันไว สำหรับกรณีที่มี
การทดลองหรือตรวจสอบในทางเทคนิคหรือทางวิทยาศาสตร> จะเชิญผชู ำนาญการหรือผูทรงคณุ วุฒิเก่ียวกับพัสดุน้ัน
มาใหคำปรึกษา หรอื ส*งพัสดุน้นั ไปทดลองหรือตรวจสอบ ณ สถานท่ีของผูชำนาญการหรือผูทรงคุณวุฒินั้น ๆ ก็ได
ในกรณีจำเปน7 ไม*สามารถตรวจนับเปน7 จำนวนหนว* ยทง้ั หมดได ใหตรวจรบั ตามหลักวิชาการสถิติ

(3) ใหตรวจรับพัสดุในวันที่ผูขายหรือผูรับจางนำพัสดุมาส*ง และใหดำเนินการ
ใหเสรจ็ สน้ิ โดยเร็วที่สุด

(4) เมื่อตรวจถูกตองครบถวนแลว ใหรับพัสดุไว และถือว*าผูขายหรือผูรับจางไดสง* มอบ
พัสดุถูกตองครบถวนตั้งแต*วันที่ผูขายหรือผูรบั จางนำพัสดุนัน้ มาสง* แลวมอบแก*เจาหนาที่พรอมกับทำใบตรวจ
รับโดยลงชื่อไวเป7นหลักฐานอย*างนอย 2 ฉบับ มอบแก*ผูขายหรือผูรับจาง 1 ฉบับ และเจาหนาที่ 1 ฉบับ
เพื่อดำเนินการเบิกจ*ายเงินตามระเบียบของหน*วยงานของรัฐและรายงานใหหัวหนาหน*วยงานของรัฐทราบ
ในกรณีที่เห็นว*าพัสดุท่ีส*งมอบมีรายละเอียดไม*เป7นไปตามขอกำหนดในสัญญาหรือขอตกลง ใหรายงานหัวหนา
หนว* ยงานของรฐั ผ*านหวั หนาเจาหนาท่ี เพือ่ ทราบและส่ังการ

(5) ในกรณีที่ผูขายหรือผูรับจางส*งมอบพัสดุถูกตองแต*ไม*ครบถวนตามจำนวน
หรือส*งมอบครบจำนวน แต*ไม*ถูกตองทั้งหมด ถาสัญญาหรือขอตกลงมิไดกำหนดไวเปน7 อย*างอื่น ใหตรวจรับไว
เฉพาะจำนวนท่ีถูกตอง โดยถอื ปฏิบัตติ าม (4) และใหรบี รายงานหัวหนาหน*วยงานของรัฐผา* นหัวหนาเจาหนาที่
เพื่อแจงใหผูขายหรือผูรับจางทราบภายใน 3 วันทำการ นับถัดจากวันตรวจพบ แต*ทั้งนี้ ไม*ตัดสิทธิหน*วยงาน
ของรัฐทจ่ี ะปรบั ผขู ายหรือผูรบั จางในจำนวนทีส่ *งมอบไม*ครบถวนหรือไมถ* กู ตองน้นั

(6) การตรวจรับพัสดุที่ประกอบกันเป7นชุดหรือหน*วย ถาขาดส*วนประกอบอย*าง
ใดอย*างหนึ่งไปแลวจะไม*สามารถใชการไดโดยสมบูรณ> ใหถือว*าผูขายหรือผูรับจางยังมิไดส*งมอบพัสดุนั้น และ
โดยปกติใหรีบรายงานหวั หนาหน*วยงานของรฐั เพ่ือแจงใหผูขายหรือผูรับจางทราบภายใน 3 วันทำการ นับถัดจาก
วันที่ตรวจพบ

(7) ถากรรมการตรวจรับพัสดุบางคนไม*ยอมรับพัสดุโดยทำความเห็นแยงไว
ใหเสนอหัวหนาหน*วยงานของรัฐเพื่อพิจารณาสั่งการ ถาหัวหนาหน*วยงานของรัฐสั่งการใหรับพัสดุนั้นไว
จงึ ดำเนินการตาม (4) หรือ (5) แลวแต*กรณี

3.๓.๒ หน*าที่ของคณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานจ*างก'อสร*างและผู*ควบคุมงาน
กอ' สร*าง อธิบายดังนี้

3.3.2.1 หนา* ทข่ี องคณะกรรมการตรวจรบั พสั ดใุ นงานจ*างกอ' สร*าง
ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจดั ซื้อจัดจางและการบรหิ ารพัสดุ

ภาครฐั พ.ศ. 2560 ขอ 17๖ คณะกรรมการตรวจรับพสั ดใุ นงานจางก*อสราง มีหนาทด่ี ังนี้
(1) ตรวจสอบคุณวุฒิของผูควบคุมงานก*อสรางของผูรับจางใหเป7นไป

ตามกฎหมายว*าดวยการควบคุมอาคาร

-7-

(2) ตรวจสอบรายงานการปฏิบัติงานของผูรับจาง และเหตุการณ>
แวดลอมทผ่ี คู วบคุมงานของหน*วยงานของรัฐรายงาน โดยตรวจสอบกับแบบรูปรายการละเอียดและขอกำหนด
ในสัญญาหรือขอตกลงทุกสัปดาห> รวมทั้งรับทราบหรือพิจารณาการสั่งหยุดงานหรือพักงานของผูควบคุมงาน
แลวรายงานหัวหนาหน*วยงานของรัฐเพ่ือพจิ ารณาสั่งการตอ* ไป

(3) ใหคณะกรรมการตรวจรับพัสดหุ รือกรรมการท่ีไดรับมอบหมายจาก
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุออกตรวจงานจาง ณ สถานที่ที่กำหนดไวในสญั ญาหรือที่ตกลงใหทำงานจางน้ัน ๆ
ตามเวลาท่เี หมาะสม และเห็นสมควรและจัดทำบนั ทกึ ผลการออกตรวจงานจางนน้ั ไวเพ่ือเป7นหลักฐานดวย

(4) นอกจากการดำเนินการตาม (1) และ (2) ในกรณีมีขอสงสัยหรือ
มีกรณีท่เี หน็ ว*าแบบรูปรายการละเอียด และขอกำหนดในสัญญาหรือมีขอตกลงมีขอความคลาดเคล่ือนเล็กนอย
หรือไม*เป7นไปตามหลักวิชาการช*างใหมีอำนาจสั่งเปลี่ยนแปลงแกไขเพิ่มเติม หรือตัดทอนงานจางไดตามท่ี
เหน็ สมควรและตามหลักวิชาการช*าง เพอื่ ใหเปน7 ไปตามแบบรูปรายการละเอยี ด

(5) โดยปกติใหตรวจผลงานที่ผูรับจางส*งมอบภายใน 3 วันทำการ
นบั แต*วนั ท่ีประธานกรรมการไดรับทราบการสง* มอบงาน และใหทำการตรวจรับใหเสรจ็ สน้ิ ไปโดยเรว็ ท่สี ุด

(6) เมื่อตรวจเห็นว*าเป7นการถูกตองครบถวนเป7นไปตามแบบรูปรายการ
ละเอียดและขอกำหนดในสัญญาหรือขอตกลงแลว ใหถือว*าผูรับจางส*งมอบงานครบถวนตั้งแต*วันที่ผูรับจาง
ส*งงานจางนั้น และใหทำใบรับรองผลการปฏิบัติงานทั้งหมดหรือเฉพาะงวด แลวแต*กรณี โดยลงชื่อไวเป7น
หลักฐาน อย*างนอย 2 ฉบับ มอบใหแก*ผูรับจาง 1 ฉบับ และเจาหนาที่ 1 ฉบับ เพื่อทำการเบิกจ*ายเงินตาม
ระเบยี บวา* ดวยการเบิกจา* ยเงนิ ของหน*วยงานของรัฐและรายงานใหหัวหนาหน*วยงานของรัฐทราบ

ในกรณีท่ีคณะกรรมการตรวจรับพัสดุเห็นว*า ผลงานที่ส*งมอบ
ทง้ั หมดหรอื งวดใดกต็ ามไม*เปน7 ไปตามแบบรูปรายการละเอยี ดและขอกำหนดในสญั ญาหรือขอตกลง ใหรายงาน
หัวหนาหนว* ยงานของรัฐผ*านหวั หนาเจาหนาท่ีเพ่อื ทราบและส่ังการ แลวแตก* รณี

(7) ในกรณีที่กรรมการตรวจรับพัสดุบางคนไม*ยอมรับงานโดยทำ
ความเห็นแยงไว ใหเสนอหัวหนาหน*วยงานของรัฐเพื่อพิจารณาสั่งการ ถาหัวหนาหน*วยงานของรัฐสั่งการให
ตรวจรบั งานจางน้นั ไวจงึ ดำเนินการตาม (6)

ภาพท่ี ๓.๔ ผงั แสดงข้นั ตอนการดำเนินงานของคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ งานซ้ือหรอื จ*าง
๓.๒.๒.2 หนา* ทีข่ องผค*ู วบคุมงานก'อสร*าง

-8-

ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุ
ภาครัฐ พ.ศ. 2560 ขอ 178 ผูควบคุมงาน มหี นาท่ดี งั นี้

(๑) ตรวจและควบคุมงาน ณ สถานที่ที่กำหนดไวในสัญญา หรือที่ตกลง
ใหทำงานจางนั้นๆ ทุกวันใหเป7นไปตามแบบรูปรายการละเอียด และขอกำหนดในสัญญาทุกประการโดยส่ัง
เปลี่ยนแปลงแกไขเพิ่มเติม หรือตัดทอนงานจางไดตามที่เห็นสมควร และตามหลักวิชาช*างเพื่อใหเป7นไปตาม
แบบรูปรายการละเอียด และขอกำหนดในสัญญา ถาผรู บั จางขัดขืนไมป* ฏิบัตติ ามกส็ ั่งใหหยุดงานนั้นเฉพาะส*วน
หนึ่งส*วนใดหรือทั้งหมดแลวแต*กรณีไวก*อน จนกว*าผูรับจางจะปฏิบัติใหถูกตองตามคำสั่งและใหรายงาน
คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุหรือผทู ี่ไดรับมอบหมายใหทำหนาที่รบั ผิดชอบการบริหารสัญญาหรือขอตกลง และ
การตรวจรบั พสั ดทุ ี่เปน7 งานจางกอ* สรางทันที

(๒) ในกรณีท่ีปรากฏวา* แบบรูปรายการละเอียด หรอื ขอกำหนดในสัญญา
มีขอความขัดกันหรือเป7นที่คาดหมายไดว*าถึงแมว*างานนั้นจะไดเป7นไปตามแบบรูปรายการละเอียด และ
ขอกำหนดในสัญญาแต*เมื่อสำเร็จแลวจะไม*มั่นคงแข็งแรง หรือไม*เป7นไปตามหลักวิชาช*างที่ดี หรือไม*ปลอดภัย
ใหส่งั พักงานนนั้ ไวกอ* น แลวรายงานคณะกรรมการตรวจรับพสั ดุหรือผทู ่ไี ดรับมอบหมายใหทำหนาทร่ี บั ผดิ ชอบ
การบริหารสญั ญาหรือขอตกลงและการตรวจรับพัสดทุ ี่เป7นงานจางก*อสรางโดยเร็ว

(๓) จดบันทึกสภาพการปฏิบัติงานของผูรับจางและเหตุการณ>แวดลอม
เป7นรายวัน พรอมทั้งผลการปฏิบัติงาน หรือการหยุดงานและสาเหตุที่มีการหยุดงานอย*างนอย ๒ ฉบับ เพื่อ
รายงานใหคณะกรรมการตรวจรับพัสดุหรือผูที่ไดรับมอบหมายใหทำหนาที่รับผิดชอบการบริหารสัญญาหรือ
ขอตกลงและการตรวจรับพสั ดุท่เี ป7นงานจางก*อสรางทราบทุกสัปดาห> และเก็บรักษาไวเพ่ือมอบใหแก*เจาหนาที่
เมอื่ เสรจ็ งานแต*ละงวด โดยถือว*าเปน7 เอกสารสำคญั ของทางราชการเพื่อประกอบการตรวจสอบของผูมหี นาที่

การบันทึกการปฏิบัติงานของผูรับจางใหระบุรายละเอียดขั้นตอน
การปฏิบตั งิ านและวัสดุทีใ่ ชดวย

(๔) ในวันกำหนดเริ่มงานของผูรับจางตามสัญญาและในวันถึงกำหนด
ส*งมอบงานแต*ละงวดใหรายงานผลการปฏิบัติงานของผูรับจางว*าเป7นไปตามสัญญาหรือไม* ใหคณะกรรมการ
ตรวจรับพัสดุหรือผูทีไ่ ดรับมอบหมายใหทำหนาทีร่ ับผดิ ชอบการบริหารสัญญาหรือขอตกลงและการตรวจรับพัสดุ
ทเี่ ป7นงานจางกอ* สรางทราบภายใน ๓ วนั ทำการ นบั แต*วันถงึ กำหนดน้นั ๆ

ภาพที่ ๓.๕ ผงั แสดงข้ันตอนการดำเนินงานของคณะกรรมการตรวจรบั พัสดุ งานจ*างก'อสรา* ง

-9-

ในการจางก*อสรางแต*ละครั้งที่มีขั้นตอนการดำเนินการเป7นระยะ ๆ อันจำเป7นตองมีการ
ควบคมุ งานอย*างใกลชิด หรอื มเี ง่ือนไขการจ*ายเงินเป7นงวดตามความกาวหนาของงาน ใหหวั หนาหน*วยงานของรัฐ
แต*งตั้งผูควบคุมงานที่มีความรูความชำนาญทางดานช*างตามลักษณะของงานก*อสรางจากขาราชการ
ลูกจางประจำ พนักงานราชการ พนักงานมหาวิทยาลัย พนักงานของรัฐ หรือพนักงานของหน*วยงานของรัฐที่
เรียกชื่ออย*างอื่นของหน*วยงานของรัฐนั้น หรือขาราชการ ลูกจางประจำ พนักงานราชการ พนักงาน
มหาวิทยาลัย พนักงานของรัฐ หรือพนักงานของหน*วยงานของรัฐที่เรียกชื่ออย*างอื่นของหน*วยงานของรัฐอื่น
ตามที่ไดรับความยินยอมจากหัวหนาหน*วยงานของรัฐที่ผูนั้นสังกัดแลว ในกรณีที่ลักษณะของงานก*อสรางมี
ความจำเปน7 ตองใชความรูความชำนาญหลายดาน จะแตง* ตัง้ ผูควบคมุ งานเฉพาะดานหรอื เป7นกล*ุมบุคคลก็ได

ผูควบคุมงานควรมีคุณวุฒิตามที่ผูออกแบบเสนอแนะ และโดยปกติจะตองมีคุณวุฒิไม*ต่ำกว*า
ระดับประกาศนียบัตรวชิ าชพี

3.3.๓ หนา* ท่ขี องคณะกรรมการตรวจรบั พัสดใุ นงานจา* งที่ปรึกษา
ระเบียบกระทรวงการคล ังว *าด วยการจัดซื้อจัดจ างและการบริหารพัสดุภาครั ฐ

พ.ศ. 2560 ขอ 179 คณะกรรมการตรวจรบั พัสดใุ นงานจางทป่ี รึกษา มีหนาทด่ี งั นี้
(1) กำกบั และตดิ ตามงานจางท่ีปรึกษาใหเป7นไปตามเงื่อนไขท่ีกำหนดไวในสัญญา

หรือขอตกลง
(2) ตรวจรับงานจางที่ปรึกษา ณ ที่ทำการของผูว*าจาง หรือสถานที่ซึ่งกำหนดไว

ในสญั ญา หรือขอตกลง
(3) โดยปกติใหตรวจรับงานจางที่ปรึกษาในวันที่ที่ปรึกษานำผลงานมาส*ง และ

ใหดำเนนิ การใหเสรจ็ สน้ิ ไปโดยเรว็ ทสี่ ุด
(4) เมื่อตรวจถูกตองและครบถวนตามที่กำหนดไวในสัญญาหรือขอตกลงแลว ให

รบั งานจางท่ีปรึกษาไว และถือว*าท่ปี รกึ ษาไดส*งมอบงานถูกตองครบถวนตงั้ แตว* นั ทท่ี ่ีปรึกษานำผลงานมาส*งแลว
มอบแก*เจาหนาที่พรอมกับทำใบตรวจรับ โดยลงชื่อไวเป7นหลักฐานอย*างนอย 2 ฉบับ มอบแก*ที่ปรึกษา 1 ฉบับ
และเจาหนาที่ 1 ฉบับ เพื่อทำการเบิกจ*ายเงินตามระเบียบว*าดวยการเบิกจ*ายเงินของหน*วยงานของรัฐและ
รายงานใหหัวหนาหน*วยงานของรัฐทราบ

ในกรณีที่เห็นว*าผลงานที่ส*งมอบทั้งหมดหรืองวดใดก็ตาม ไม*เป7นไปตาม
ขอกำหนดในสัญญาหรอื ขอตกลง มีอำนาจสั่งใหแกไขเปล่ียนแปลงเพิม่ เติมหรือตัดทอนซึง่ งานตามสญั ญา แลว
ใหรายงานหัวหนาหนว* ยงานของรัฐผา* นหัวหนาเจาหนาท่เี พอ่ื ทราบหรอื ส่งั การ แลวแต*กรณี

(5) ในกรณีกรรมการตรวจรับพัสดุบางคนไม*ยอมรับงาน ใหกรรมการดังกล*าว
ทำความเห็นแยงไว แลวเสนอหัวหนาหน*วยงานของรัฐเพื่อพิจารณาสั่งการ ถาหัวหนาหน*วยงานของรัฐสั่งการ
ใหรับผลงานน้ันไว จึงดำเนนิ การตาม (4)

3.๓.4 หนา* ท่ีของคณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานจา* งออกแบบหรือควบคุมงานก'อสร*าง
ระเบียบกระทรวงการคลังวา* ดวยการจัดซ้ือจดั จางและการบริหารพสั ดภุ าครัฐ พ.ศ. 2560

ขอ 180 คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุในงานจางออกแบบหรอื ควบคุมงานก*อสรางมีหนาท่ี ดังน้ี
(1) ตรวจใหถกู ตองตามทีร่ ะบุไวในสัญญาหรอื ขอตกลง
(2) ตรวจรับงาน ณ ที่ทำการของผูว*าจางหรือสถานที่ซึ่งกำหนดไวในสัญญาหรือ

ขอตกลง
(3) โดยปกตใิ หตรวจรับงานในวันท่ผี ใู หบรกิ ารนำผลงานมาสง* และใหดำเนนิ การให

เสร็จสน้ิ ไปโดยเร็วทส่ี ุด

- 10 -

(4) ในกรณที ่ีผลงานบกพร*องหรอื ไมเ* ป7นไปตามความประสงค>ของหน*วยงานของรัฐ
อนั เนื่องมาจากไม*ไดดำเนินการใหถูกตองตามหลกั วิชาการทางสถาป\ตยกรรมและหรือวิศวกรรม ตองรีบแจงให
ผูใหบรกิ ารดำเนินการแกไขใหเปน7 ที่เรยี บรอยโดยเร็ว

(5) เม่ือตรวจถูกตองและครบถวนตามที่กำหนดไวในสัญญาหรือขอตกลงแลวใหรับ
งานไว และถือว*าผูใหบริการไดส*งมอบงานถูกตองครบถวนตั้งแต*วันที่ผูใหบริการนำผลงานมาส*งแลวมอบแก*
เจาหนาทีพ่ รอมกบั ทำใบตรวจรบั โดยลงชอ่ื ไวเปน7 หลกั ฐานอยา* งนอย 2 ฉบบั มอบแก*ผูใหบริการ 1 ฉบับ และ
เจาหนาท่ี 1 ฉบับ เพอื่ ทำการเบิกจา* ยเงินตามระเบยี บว*าดวยการเบิกจ*ายเงนิ ของหน*วยงานของรัฐและรายงาน
ใหหวั หนาหน*วยงานของรัฐทราบ

ในกรณีที่เห็นว*าผลงานที่ส*งมอบทั้งหมดหรืองวดใดก็ตาม ไม*เป7นไปตาม
ขอกำหนดในสัญญาหรอื ขอตกลง มีอำนาจส่ังใหแกไขเปลีย่ นแปลงเพิม่ เติม หรือตัดทอนซึ่งงานตามสัญญาหาก
คู*สญั ญาไมป* ฏบิ ัติตามมีอำนาจส่ังใหหยุดงานน้ันชว่ั คราวไดหรือใหรายงานหวั หนาหน*วยงานของรัฐผ*านหัวหนา
เจาหนาที่เพ่ือทราบหรือสง่ั การ แลวแต*กรณี

(6) ในกรณีกรรมการตรวจรับพัสดุบางคนไม*ยอมรับงาน ใหกรรมการดังกล*าวทำ
ความเหน็ แยงไว แลวใหเสนอหัวหนาหน*วยงานของรัฐเพือ่ พิจารณาสั่งการ ถาหัวหนาหน*วยงานของรัฐสงั่ การให
รับผลงานน้ันไว จงึ ดำเนินการตาม (5)

ภาพที่ ๓.๖ ผังแสดงข้ันตอนการดำเนนิ งานของคณะกรรมการตรวจรับงานจา* งทปี่ รึกษา ออกแบบ
หรือควบคมุ งาน

ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 100
ระบุไวว*าเป7นหนาที่ของ “คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ” หรือ “ผูตรวจรับพัสดุ” (กรณีที่การจัดซื้อจัดจางมี
วงเงินเล็กนอย) มีหนาที่ในการบริหารสัญญา หรือขอตกลง และตรวจรับพัสดุ และตองไม*ใช*เจาหนาที่
ท่ีปฏบิ ัติงานเก่ียวกบั การจดั ซอ้ื จัดจางหรือการบรหิ ารพสั ดุ

- 11 -

บทที่ 4
ค'าปรับ
การบรหิ ารสญั ญาและตรวจรบั พสั ดุในฐานะผูซื้อหรือผูวา* จาง จะตองจดั ทำสัญญาและบริหาร
สัญญาใหเป7นไปตามเงื่อนไขหรือขอกำหนดในสัญญา เพื่อรักษาสิทธิและประโยชน>ของหน*วยงานหรือคู*สญั ญา
ทั้งจะตองปฏบิ ัติตามระเบียบ ขอกำหนดของทางราชการ และขอกฎหมายที่เกี่ยวของ ดวยความเปน7 ธรรมและ
ตรวจสอบได การคำนวณค*าปรับ จะตองเป7นไปตามระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและ
การบรหิ ารพัสดภุ าครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐
การบริหารสัญญาเริม่ ต้ังแตเ* มื่อมสี ัญญาเกิดขน้ึ แลว ซ่ึงจะตองบริหารจดั การใหคู*สัญญาปฏิบัติ
ตามเงื่อนไข รายละเอียดและขอกำหนดที่ตกลงกันไวในสัญญาตลอดจนการแกไขเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขรายละเอียด
และขอกำหนดบางประการ เพ่อื ใหพสั ดุทจี่ ดั หาเป7นไปตามวตั ถุประสงค>ของสัญญาอย*างมปี ระสิทธิภาพมีประสิทธิผล
เป7นไปโดยประหยัดใหผลคุมค*า และทันเวลาส*งมอบพัสดุ คณะกรรมการตรวจรับพัสดุผูมีหนาที่บริหารสัญญา
ตองบริหารใหผูขายหรือผูรับจางปฏิบัติตามสัญญาครบถวน ถูกตอง ในกรณีที่ผูรับจางไม*ปฏิบัติตามสัญญา
จะตองดำเนินการ จะตองมคี *าปรับ อธบิ ายดงั น้ี
4.1 การกำหนดค'าปรับตามสญั ญา
การกำหนดค*าปรบั ตามสัญญาตามพระราชบัญญัติการจัดซอ้ื จดั จางและการบรหิ ารพสั ดุ
ภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๑๐๒ และระเบยี บกระทรวงการคลงั วา* ดวยการจดั ซื้อจดั จางและการบรหิ ารพสั ดุ
ภาครฐั พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๖๒ สามารถแยกรายละเอียดการคิดค*าปรับตามสญั ญาได ดังแสดงในภาพท่ี

ภาพท่ี ๔.๑ การกำหนดอัตราค'าปรบั

- 12 -

ประเภทของค'าปรับ และอตั ราคา' ปรับ
ตามระเบียบกระทรวงการคลงั ว'าดว* ยการจดั ซื้อจดั จ*างและการบรหิ ารพสั ดภุ าครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐

ข*อ 162

ประเภทของค'าปรับ อัตราค'าปรบั

1. การทำสญั ญาหรอื ขอตกลงเป7นหนงั สอื นอกจาก รอยละ 0.01 – 0.20 ของราคาพสั ดุทย่ี งั ไม*ได
การจางทปี่ รึกษา รบั มอบ
รอยละ 0.01 – 0.10 ของราคางานจางนัน้
2. การจางซ่งึ ตองการผลสำเร็จของงานทั้งหมด แตจ* ะตองไม*ต่ำกวา* วันละ 100 บาท

3. งานก*อสราง สาธารณปู โภค ทม่ี ผี ลกระทบต*อ รอยละ 0.25 ของราคางานจาง
การจราจร
4. กรณีจางท่ีปรกึ ษา รอยละ 0.01-0.10 ของราคางานจาง

ภาพท่ี 4.2 ประเภทของคา' ปรบั และอตั ราค'าปรับ

4.2 การเรยี กค'าปรบั และสงวนสิทธิก์ ารเรียกค'าปรับ
กรณีที่สัญญาหรือขอตกลงไดครบกำหนดส*งมอบแลว และมีค*าปรับเกิดขึ้นใหหน*วยงาน

ของรัฐแจงการเรียกคา* ปรับตามสัญญาหรือขอตกลงจากค*ูสัญญาภายใน ๗ วันทำการนบั ถัดจากวันครบกำหนด
ส*งมอบ และเมื่อคู*สัญญาไดส*งมอบพัสดุ ใหหน*วยงานของรัฐบอกสงวนสิทธิ์การเรียกค*าปรับในขณะที่รับมอบ
พัสดุน้ันดวย ดังแสดงในภาพท่ี

ภาพที่ 4.3 แสดงขนั้ ตอนการแจง* เรียกค'าปรบั

ตามระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐
ขอ 181 กรณีที่สัญญาหรือขอตกลงไดครบกำหนดส*งมอบแลว และมีค*าปรับเกิดขึ้น ใหหน*วยงานของรัฐ
แจ*งการเรียกค'าปรับตามสัญญาหรือข*อตกลงจากคู'สัญญาภายใน ๗ วันทำการ นับถัดจากวันครบกำหนด
ส*งมอบ และเมื่อคู*สัญญาไดส*งมอบพัสดุ ใหหน*วยงานของรัฐบอกสงวนสิทธิ์การเรียกค*าปรับในขณะที่รับมอบ
พสั ดุนนั้ ดวย

- 13 -

ภายหลังจากคณะกรรมการตรวจรบั พสั ดุ ไดดำเนนิ การตรวจรับถูกตองครบถวนเรียบรอยแลว
ใหกรรมการจัดทำใบตรวจรับอย'างน*อย 2 ฉบับ พรอมมีหนังสือแจ*งคา' ปรับ ซึ่งอัตราค*าปรบั ใหเป7นไปตามที่
หน*วยงานกำหนด

1. แจงสทิ ธเิ์ รียกค*าปรับ ภายใน 7 วนั ทาํ การ นบั ถดั จากวันครบกําหนด

2. แจงสงวนสทิ ธิก์ ารเรยี กคา* ปรับ เมือ่ ส*งมอบพัสดุเกินกําหนดตามสญั ญา

3. เมื่อตรวจรับพัสดุเรียบรอยแลว ใหคดิ ค*าปรบั นับถดั จากวันครบกําหนดตามสญั ญาหรือ
ขอตกลง (ระเบยี บฯ ขอ 162) และแจงคา* ปรบั

ภาพที่ ๔.4 ขัน้ ตอนการเรยี กค'าปรับ และสงวนสิทธิ์การเรยี กค'าปรบั
หมายเหตุ

๑) การปรับผูรับจางตามสัญญานั้น เมื่อผูรับจางส*งมอบงานจางล*าชากว*ากำหนดตามสัญญา
และผวู า* จางประสงค>จะใชสทิ ธ์ิปรับผูรบั จาง ผวู *าจางจะเรยี กเอาเบ้ียปรบั ดงั กลา* วไดกต็ *อเม่ือไดบอกสงวนสิทธิ์ไว
ในเวลารับชำระหนี้ตามนยั แหง* ประมวลกฎหมายแพ*งและพาณิชย>

๒) การละเลยมิไดบอกสงวนสิทธิ์ทำใหทางราชการตองเสียสิทธิ์เรียกค*าปรับอาจจะตองมี
ผูรับผดิ ชอบในทางแพง* ตอ* ราชการดวย

ในกรณีที่หน*วยงานของรัฐเห็นว*ามีความจำเป7นจะตองกำหนดค*าปรับนอกเหนือจาก
ที่กำหนดไวในขอ ๑๖๒ เนื่องจากถาไม*กำหนดค*าปรับไวในสัญญาจะเกิดความเสียหายแก*หน*วยงานของรัฐ
เช*น งานที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ หรืองานที่อยู*ระหว*างการรับประกันความชำรุดบกพร*อง จากการซ้ือ
ขายคอมพิวเตอร> ใหพิจารณากำหนดอัตราค*าปรับในกรณีดังกล*าว โดยคำนึงถึงความสำคัญ และลักษณะของ
งานท่ีจะกำหนด และความเสยี หายท่ีอาจเกดิ ขึ้นแก*หนว* ยงานของรฐั เป7นสำคัญ

ในกรณที ีม่ ีเหตเุ กิดจากความผิดหรือความบกพร*องของหนว* ยงานของรัฐ หรือเหตสุ ุดวิสยั หรือ
เกดิ จากพฤติการณ>อันหนึง่ อันใดท่ีคู*สัญญาไมต* องรับผิดตามกฎหมาย หรือเหตอุ ่นื ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
ทำใหคูส* ญั ญาไม*สามารถส*งมอบสง่ิ ของหรืองานตามเงือ่ นไข และกำหนดเวลาแหง* สัญญาได ใหหนว* ยงานของรัฐ
ระบุไวในสัญญาหรือขอตกลงกำหนดใหค*ูสัญญา ตองแจงเหตุดงั กล*าวใหหนว* ยงานของรัฐทราบภายใน ๑๕ วัน
นับถัดจากวันที่เหตุนั้นไดสิ้นสุดลง หรือตามที่กำหนดในกฎกระทรวง หากมิไดแจงภายในเวลาที่กำหนด
คูส* ัญญาจะยกมากลา* วอางเพ่อื ของด หรอื ลดค*าปรบั หรือขอขยายเวลาในภายหลงั มิได เวนแตก* รณเี หตุเกิดจาก
ความผิดหรือความบกพร*อง ของหน*วยงานของรัฐซึ่งมีหลักฐานชัดแจง หรือหน*วยงานของรัฐทราบดีอยู*แลว
ตงั้ แตต* น ตามระเบียบฯ ขอ ๑๘๒

- 14 -

4.3 การคิดค'าปรับ
การคดิ ระยะเวลาการปรับ เมอ่ื ผขู ายหรอื ผรู บั จางไดส*งมอบพัสดุดงั กล*าวใหแก*หน*วยงาน

ของรฐั โดยการแจงสง* มอบงานไปยังสว* นราชการ ซง่ึ การแจงสง* มอบงานดงั กลา* วหากทำเปน7 หนังสอื ย*อมมีผลนับ
แต*เวลาที่หนังสือส*งมอบงานไปถึงส*วนราชการผูว*าจางแลว เทียบเคียงตามหลัก ในประมวลกฎหมายแพ*งและ
พาณิชย> มาตรา ๑๖๙ (ระเบียบฯ ขอ ๗๒ (๓) ใชคำวา* “ส*งมอบ”) และเมือ่ หน*วยงานไดรับทราบการส*งมอบงาน
ของผูขายหรือผูรับจางแลว คณะกรรมการตรวจรบั พัสดุในการจางก็จะทำการตรวจรับพัสดุนัน้ ถาคณะกรรมการฯ
เห็นว*าถูกตองครบถวนเป7นไปตามแบบรูปรายละเอียดและขอกำหนดในสัญญาซื้อขายหรือสัญญาจางแลว
คณะกรรมการฯ จะตรวจรับไวใชในราชการต*อไป ซึ่งการตรวจรับของคณะกรรมการฯ ดังกล*าวจะมีผลยอนหลัง
ไปถงึ ต้งั แตว* นั ทก่ี ารสง* มอบงานของผรู บั จางมผี ล ทงั้ นีต้ ามระเบยี บฯ ขอ ๗๒ (๔)

กรณีสัญญาหรือขอตกลงไดครบกำหนดส*งมอบแลวและมีค*าปรับเกิดขึ้น ใหหน*วยงาน
ของรัฐแจงการเรียกค*าปรับตามสัญญาหรือขอตกลง การคิดค*าปรับใหเริ่มตนคิดค*าปรับนับถัดจากวันครบ
กำหนดวันที่ส*งมอบตามสัญญาหรือขอตกลง ส*วนวันสิ้นสุดการคิดค*าปรับ ใหสิ้นสุดเมื่อมีการส*งมอบพัสดุ
ทีถ่ กู ตอง ครบถวนตามสัญญาหรอื ขอตกลง และคณะกรรมการตรวจรบั พัสดุตรวจรับเรยี บรอย อธิบายดงั น้ี

4.3.1 การนบั จำนวนวนั ผิดนดั
การนับระยะเวลาในการคดิ ค*าปรับ ผูว*าจางจะนับตั้งแต*วันถัดจากวันครบกำหนด

ตามสัญญาจนถึงวนั ท่ผี รู ับจางทำงานแลวเสรจ็ และส*งมอบงานจางน้ัน ซึง่ จะตองพิจารณาวนั ส้นิ สุดสัญญา วันท่ี
ผูขายหรือผรู ับจางส*งมอบ วนั ทีส่ ง* คนื แกไข และวนั ท่ีกรรมการตรวจรบั อธิบายดงั นี้

(1) การนับจำนวนวันผิดนัดใหนับถัดจากวันท่ีครบกำหนดส*งมอบตามสัญญาหรือ
ขอตกลง ไปจนถึงวันที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับถูกตอง ครบถวน และทั้งนี้ตองหักดวย
ระยะเวลาที่คณะกรรมการใชไปในการตรวจรบั พัสดหุ รืองานน้ันดวย

(2) กรณีท่ีวนั ครบกำหนดส*งมอบพสั ดุหรือส*งมอบงาน ตรงกับวันหยดุ ราชการ หรือ
วันหยุดนักขัตฤกษ> หรือวันหยุดตามประกาศของทางราชการ ใหนับวันที่เริ่มทำการใหม*ต*อจากวันที่หยุดทำการน้ัน
เปน7 วนั สุดทายของการส*งมอบงาน

(3) กรณีมีการส*งคืนแกไข ใหนำจำนวนวันที่ส*งคืนแกไขมาหักออกจากจำนวนวัน
ทัง้ หมดทปี่ รับ เหลอื เทา* ไรใหปรับเทา* นนั้

(4) กรณีผูขายหรือผูรับจางไดส*งมอบงานภายในกำหนดตามสัญญาหรือขอตกลง
แต*มิไดเป7นไปตามรูปแบบของสัญญา เมื่อคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ แจงใหผูขายหรือผูรับจางทำการแกไข
ใหถูกตองแสดงวา* การส*งมอบงานในครัง้ น้นั ไมส* มบรู ณ>และผูขายหรือผรู ับจางย*อมจะไม*ไดประโยชย>ในระยะเวลา
ที่ไดส*งมอบงานดังกลา* ว ในกรณีดังกล*าวนี้ หน*วยงานหรือสว* นราชการก็ตองรบี แจงสงวนสิทธ์ิการเรียกค*าปรับ
เชน* เดียวกนั ซ่งึ ตองกระทำในระยะเวลาทีท่ ราบวา* การส*งมอบงานดงั กลา* วไม*ถูกตองตามขอกำหนดในสัญญา

(5) ระยะเวลาที่กรรมการตรวจรับใชไปในการตรวจรับพัสดุจะไม*นำมาคำนวณ
ค*าปรับแต*อย*างใด หากกรรมการตรวจรับพัสดุไม*อาจตรวจรับงานไดทันทีจำเป7นตองใชเวลาเพื่อการตรวจรับ
งานหรือทำการทดสอบซึ่งตองใชเวลา ไม*ถือว*าช*วงเวลาที่เสียไปอันเนื่องมาจากความล*าชาของกรรมการตรวจ
รับพัสดุนั้นเป7นช*วงเวลาที่ตองเสียไป เนื่องจากความผิดของหน*วยงาน ผูขายหรือผูรับจางไม*ตองรับผิดชำระ
คา* ปรับสำหรบั ในช*วงเวลาดังกลา* ว

- 15 -

การคำนวณคา' ปรบั

คา' ปรับ = อัตราค'าปรบั (%) X มลู ค'าสัญญาหรือข*อตกลง X จำนวนวันท่ีผิดนดั
จำนวนวนั ทีผ่ ดิ นดั = (วันท่สี 'งมอบ – วันท่ีครบกำหนดตามสญั ญา) - วันทส่ี 'งคนื แก*ไข -

วนั ทีค่ ณะกรรมการตรวจรบั ใช*ในการตรวจรับ

สรปุ การคำนวณคา' ปรบั

การนับวันปรบั ใหนบั ถดั จากวนั ครบกำหนดตามสญั ญาหรือขอตกลง จนถึงวนั ทีผ่ ขู ายหรือผูรบั จาง
ส*งมอบส่ิงของถกู ตองครบถวน หรอื จนถึงวันท่ีบอกเลกิ สัญญาหรือขอตกลง (หกั ดวยระยะเวลา
ที่คณะกรรมการตรวจรับใชไปในการตรวจรับออกจากจำนวนวันทตี่ องถูกปรับดวย)
(๑) สงิ่ ของประกอบกนั เปน7 ชดุ ปรบั เต็มราคาของทง้ั ชดุ
(๒) สง่ิ ของรวมตดิ ตั้งหรือทดลองใช ปรบั ตามของราคาท้งั หมด

ภาพที่ 4.5 การคดิ คา' ปรบั และอัตราค'าปรบั

- 16 -

4.3.2 การคำนวณคา' ปรับ และกรณีตัวอยา' ง
ในการคิดค*าปรบั ผวู *าจางจะนับต้ังแต*วันถัดจากวันครบกำหนดตามสัญญาจนถึง

วันที่ผูรับจางทำงานแลวเสร็จและส*งมอบงานจางนั้น ซึ่งจะตองพิจารณาวันสิ้นสุดสัญญา วันที่ผูขายหรือ
ผรู บั จางสง* มอบ วันท่ีสง* คนื แกไข และวันที่กรรมการตรวจรับ อธบิ ายตามตวั อย*างดังน้ี
ตัวอยา' งที่ 1 วนั ครบกำหนดสง' มอบเป<นวันทำการ กำหนดอตั ราค'าปรับร*อยละ 0.10 ของราคางานจ*าง

กรณีตัวอย*าง มีการลงนามในสัญญาเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2563 และจะครบกำหนดส*งมอบ
งานในวันที่ 31 กรกฎาคม 2563 ซึ่งเป7นวันทำการ (วันศุกร>) ผลปรากฏว*าผูรับจางส*งมอบงานในวันที่
20 สิงหาคม 2563 ซึ่งเป7นวันผิดนัดการส*งมอบ เมื่อคณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับและ
แจงผลว*างานถูกตองเรียบรอยในวันที่ 28 สิงหาคม 2563 การคำนวณค*าปรับก็จะเริ่มนับถัดจากวันส*งมอบ
คือเริ่มนับในวันท่ี 1 สิงหาคม 2563 ไปจนถึงวันที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรบั และแจง
ผลว*างานถูกตองเรียบรอยคอื ในวันที่ 28 สิงหาคม 2563 (คิดเป7นจำนวน 28 วัน) แต*การคำนวณวนั ผิดนัดก็
จะมผี ลยอนกลับไปในวนั ท่ี 20 สงิ หาคม 2563 ซงึ่ เปน7 วนั ทสี่ *งมอบ (คดิ เป7นจำนวน 20 วัน)

ดังนั้น วันที่ผิดนัด จึงมีผลตั้งแต*วันที่ 1 สิงหาคม 2563 ไปจนถึงวันที่ 20 สิงหาคม 2563
ซ่ึงรวมจำนวนทัง้ ส้นิ 20 วนั

วธิ กี ารคิดคา' ปรับกรณตี ัวอยา' งที่ 1
• อัตราคา* ปรับ 0.10 %
• มูลคา* สญั ญา 2,000,000 บาท
• จำนวนวนั ท่ผี ิดนดั 20 วนั
ค*าปรบั = อัตราค*าปรับ (%) X มูลคา* สญั ญา/ขอตกลง X จำนวนวนั ทีผ่ ดิ นัด

- 17 -

ตวั อย'างที่ 2 กรณีวันครบกำหนดส'งมอบเป<นวนั หยุด และกำหนดอัตราค'าปรับร*อยละ 0.10 ของราคางานจ*าง

กรณีตัวอย*าง มีการลงนามในสัญญาเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2563 และจะครบกำหนดส*งมอบ
งานในวันท่ี 31 กรกฎาคม 2563 ซึง่ เปน7 วนั หยุด (วนั เสาร>) แตเ* น่อื งจากวันครบกำหนดส*งมอบตรงกับ (วันเสาร>)
ซึ่งมิใช*วันทำการ หน*วยงานของรัฐจึงตองเลื่อนวันครบกำหนดส*งมอบ ในวันทำการถัดมาคือวันจันทร>ท่ี
2 สิงหาคม 2563 ผลปรากฏวา* ผรู บั จางส*งมอบงานในวันท่ี 20 สิงหาคม 2563 ซงึ่ เป7นวนั ผิดนดั การส*งมอบ
เมื่อคณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับและแจงผลวา* งานถกู ตองเรียบรอยในวนั ที่ 28 สงิ หาคม 2563
การคำนวณค*าปรับก็จะเริ่มนับถัดจากวันส*งมอบ คือเรม่ิ นับในวันท่ี 3 สิงหาคม 2563 ไปจนถึงวันท่ีคณะกรรมการ
ตรวจรับพสั ดุไดดำเนินการตรวจรบั และแจงผลว*างานถูกตองเรยี บรอยคือในวันที่ 28 สิงหาคม 2563 (คิดเป7น
จำนวน 26 วนั ) แต*การคำนวณวันผดิ นดั ก็จะมีผลยอนกลับไปในวันที่ 20 สิงหาคม 2563 ซึ่งเปน7 วันท่ีส*งมอบ
(คิดเป7นจำนวน 18 วนั )

ดังนั้น วันที่ผิดนัดจึงมีผลตั้งแต*วันที่ 3 สิงหาคม 2563 ไปจนถึงวันที่ 20 สิงหาคม 2563 ซึ่ง
รวมจำนวนทง้ั สิ้น 18 วนั

วิธกี ารคิดค'าปรับ กรณตี ัวอย'างท่ี 2
• อัตราค*าปรับ 0.10 %
• มลู คา* สญั ญา 2,000,000 บาท
• จำนวนวันท่ผี ิดนัด 18 วนั
คา* ปรบั = อัตราค*าปรับ (%) X มลู คา* สัญญาหรือขอตกลง X จำนวนวนั ท่ีผดิ นัด

- 18 -
ตัวอย'างที่ 3 วันครบกำหนดส'งมอบเป<นวันทำการ (วันศุกร) และมีการส'งมอบงาน 2 ครั้ง กำหนดอัตรา
ค'าปรับร*อยละ 0.10 ของราคางานจ*าง (กรณีนี้มีการผิดนัดสัญญาหรือขอตกลง คณะกรรมการตรวจรับเห็น
วา* งานยังไมเ* รียบรอยและไดแจงใหมกี ารแกไขงาน)

กรณีตัวอย*าง มีการลงนามในสัญญาเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2563 และจะครบกำหนดส*งมอบ
งานในวันที่ 31 กรกฎาคม 2563 ซึ่งเป7นวันทำการ (วันศุกร>) ผลปรากฏว*า ผูรับจางส*งมอบงานครั้งที่ 1
ในวันที่ 20 สิงหาคม 2563 ซึ่งเป7นวันผิดนัดการส*งมอบ เมื่อคณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจ
รับในวันที่ 28 สิงหาคม 2563 และแจงผลว*างานยังไม*ผ*าน ยังไม*เรียบรอย เห็นควรแกไขงานครั้งท่ี 1
ในวันที่ 31 สิงหาคม 2563 ผูรับจางดำเนินการแกไขงาน และส*งมอบงานครั้งที่ 2 ในวันที่ 10 กันยายน 2563
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับและแจงผลว*างานถูกตองเรียบรอยในวันที่ 15 กันยายน 2563
การคำนวณค*าปรับก็จะเริ่มนับถัดจากวันส*งมอบ คือเริ่มนับในวันที่ 1 สิงหาคม 2563 ไปจนถึง
วันที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับครั้งที่ 2 และแจงผลว*างานถูกตองเรียบรอย คือ
ในวันที่ 15 กันยายน 2563 (คิดเป7นจำนวน 46 วัน) แต*การคำนวณวันผิดนัดก็จะมีผลยอนกลับไปในวันส*ง
มอบงานครั้งท่ี 2 คือในวนั ที่ 10 กันยายน 2563 ซึง่ เปน7 วันท่ีสง* มอบงานถูกตองเรียบรอย (คดิ เปน7 จำนวน 41 วัน)
จากนั้นใหเอาจำนวนระยะเวลาที่คณะกรรมการตรวจรับใชในการตรวจรับงานและใหแกไขงานครั้งที่ 1 (ซึ่งมี
จำนวน 11 วนั ) มาหกั กับจำนวนวันทผ่ี ิดนดั ทงั้ หมด (41 วนั – 11 วัน)

ดังนัน้ จำนวนวนั ท่ีจะนำไปคำนวณคา* ปรบั ทง้ั สิ้น 30 วนั

- 19 -
วิธกี ารคิดคา' ปรบั กรณีตวั อย'างท่ี 3
• อตั ราคา* ปรับ 0.10 %
• มลู คา* สัญญา 2,000,000 บาท
• จำนวนวันที่ผิดนัด 30 วัน
คา* ปรบั = อัตราคา* ปรบั (%) X มูลค*าสัญญาหรือขอตกลง X จำนวนวนั ท่ีผิดนัด

ตัวอย'างที่ 4 มีการส'งมอบงาน 2 ครงั้ และวนั ครบกำหนดส'งมอบเปน< วนั หยุด กำหนดอตั ราค'าปรับรอ* ยละ 0.10
ของราคางานจ*าง

กรณีตัวอย*าง มีการลงนามในสัญญาเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2563 และจะครบกำหนดส*งมอบ
งานในวันที่ 31 กรกฎาคม 2563 ซึ่งเป7นวนั หยุด (วนั เสาร)> ผลปรากฏว*าผูรบั จางส*งมอบงานครั้งท่ี 1 ในวันท่ี
20 สิงหาคม 2563 ซึง่ เป7นวันผดิ นัดการสง* มอบ เมื่อคณะกรรมการตรวจรับพสั ดุไดดำเนินการตรวจรับในวันท่ี
28 สิงหาคม 2563 และแจงผลว*างานยังไม*ผ*าน ยังไม*เรียบรอย เห็นควรแกไขงานครั้งที่ 1 ในวันที่ 31
สิงหาคม 2563 ผูรับจางดำเนินการแกไขงาน และส*งมอบงานครั้งที่ 2 ในวันที่ 10 กันยายน 2563
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับและแจงผลว*างานถูกตองเรียบรอยในวันที่ 15 กันยายน
2563 แต*เนือ่ งจากวนั ครบกำหนดส*งมอบตรงกบั (วนั เสาร>) ซึง่ มใิ ชว* นั ทำการ หนว* ยงานของรัฐจึงตองเลื่อนวัน
ครบกำหนดส*งมอบในวันทำการถัดมา คือวันจันทร> ที่ 2 สิงหาคม 2563 การคำนวณค*าปรับก็จะเริ่มนับถัด

- 20 -
จากวันส*งมอบ คือเริ่มนับในวันที่ 3 สิงหาคม 2563 ไปจนถึงวันที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการ
ตรวจรับคร้ังที่ 2 และแจงผลวา* งานถกู ตองเรยี บรอย คอื ในวันท่ี 15 กันยายน 2563 (คดิ เป7นจำนวน 44 วัน)
แตก* ารคำนวณวันผิดนดั กจ็ ะมผี ลยอนกลับไปในวนั ส*งมอบงานคร้ังที่ 2 คอื ในวันที่ 10 กนั ยายน 2563 ซึง่ เป7น
วันที่ส*งมอบงานถูกตองเรียบรอย (คิดเป7นจำนวน 39 วัน) จากนั้นใหเอาจำนวนระยะเวลาที่คณะกรรมการ
ตรวจรับใชในการตรวจรับงานและใหแกไขงาน ครั้งที่ 1 (ซึ่งมีจำนวน 11 วัน) มาหักกับจำนวนวันที่ผิดนัด
ท้ังหมด (39 วนั – 11 วนั ) ก็จะไดจำนวนวันทีจ่ ะนำไปคำนวณคา* ปรบั ท้งั สนิ้ 28 วัน

วิธกี ารคดิ ค'าปรับ ขอ* มลู กรณตี วั อยา' งที่ 4
• อตั ราค*าปรบั 0.10 %
• มูลคา* สัญญา 2,000,000 บาท
• จำนวนวันทผี่ ิดนดั 28 วัน
คา* ปรบั = อตั ราค*าปรับ (%) X มลู คา* สญั ญา/ขอตกลง X จำนวนวนั ทีผ่ ดิ นัด

- 21 -

ตัวอย'างที่ 5 ส'งมอบงานครั้งที่ 1 ก'อนกำหนดส'งมอบ ส'งมอบงานครั้งที่ 2 หลังกำหนดส'งมอบ กำหนด
อตั ราค'าปรับรอ* ยละ 0.10 ของราคางานจ*าง

กรณีตัวอย*าง มีการลงนามในสัญญาเมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2563 และจะครบกำหนดส*งมอบ
งานในวันที่ 31 กรกฎาคม 2563 ผลปรากฏว*าผูรับจางส*งมอบงานก*อนกำหนดครั้งที่ 1 คือ ในวันที่ 25
กรกฎาคม 2563 คณะกรรมการตรวจรับใชเวลาในการพิจารณาในวันที่ 3 สิงหาคม 2563 และแจงผลว*า
งานยงั ไม*ผา* น ยังไม*เรียบรอย เห็นควรแกไขงานครง้ั ท่ี 1 ในวนั ที่ 10 สิงหาคม 2563

ผูรับจางดำเนินการแกไขงาน และส*งมอบงานครั้งที่ 2 ในวันที่ 10 กันยายน 2563
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับและแจงผลว*างานถูกตองเรียบรอยในวันที่ 15 กันยายน
2563 การคำนวณวันผิดนัด จึงมีผลยอนกลับไปในวันส*งมอบงานครั้งที่ 2 คือในวันที่ 10 กันยายน 2563
ซึ่งเป7นวนั ท่สี ง* มอบงานถกู ตอง เรยี บรอย

การคิดคำนวณวันที่ผิดนัดจึงเริ่มนับถัดจากวันที่ครบกำหนดส*งมอบ คือ เริ่มนับวันที่ 1
สิงหาคม 2563 ไปจนถงึ วนั ที่ผรู ับจางส*งมอบงานคร้งั ท่ี 2 คือวันที่ 10 กันยายน 2563 คณะกรรมการตรวจ
รบั พัสดไุ ดดำเนินการตรวจรับถูกตอง ครบถวน ในวนั ท่ี 15 กันยายน 2563 (คิดเป7นจำนวน 41 วนั ) ท้ังนี้ตอง
หักดวยระยะเวลาท่ีคณะกรรมการใชไปในการตรวจรบั พัสดุหรืองานนั้นดวย

แต*ผูรับจางมีการส*งมอบงานก*อนกำหนดคือวันที่ 25 กรกฎาคม 2563 ไปจนถึงวันที่
คณะกรรมการมีผลใหแกไขงานครั้งที่ 1 ในวันที่ 10 สิงหาคม 2563 (คิดเป7นจำนวน 16 วัน) ระยะเวลา
ในช*วงน้จี ึงไม*ถอื วา* ผูรบั จางผดิ นัด

การคิดจำนวนวันที่ผิดนัดไปคำนวณค*าปรับ คือตองเอาจำนวนวันทั้งหมดที่ผิดนัดคือ 41 วัน
จากนั้นใหหักลงกับจำนวนระยะเวลาที่คณะกรรมการตรวจรับใชในการตรวจรับงาน (ซึ่งมีจำนวน 16 วัน)
กจ็ ะไดจำนวนวันท่ีจะนำไปคำนวณคา* ปรับทั้งส้นิ 25 วนั

- 22 -
วิธีการคดิ คา' ปรับกรณีตัวอย'างท่ี 5

• อัตราคา* ปรบั 0.10 %
• มลู คา* สัญญา 2,000,000 บาท
• จำนวนวันทผ่ี ิดนดั 25 วนั
คา* ปรบั = อัตราค*าปรับ (%) X มูลค*าสญั ญาหรอื ขอตกลง X จำนวนวันทผ่ี ิดนัด

ตัวอยา' ท่ี 6 วนั ครบกำหนดส'งมอบตรงกับวนั ทำการ

กรณตี ัวอย'าง วันครบกำหนดส*งมอบตรงกบั วนั ท่ี 31 กรกฎาคม 2563 ใหเริ่มนับค*าปรับใน
วันถัดจากวันที่ครบกำหนดส*งมอบตามสัญญาหรือขอตกลง คือ เริ่มนับวันที่ 1 สิงหาคม 2563 ไปจนถึงวันท่ี
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับถูกตองครบถวน คือ วันที่ 20 สิงหาคม 2563 แต*
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุไดดำเนินการตรวจรับในวันที่ 28 สิงหาคม 2563 ทั้งนี้ ตองหักดวยระยะเวลาท่ี
คณะกรรมการใชไปในการตรวจรบั พัสดหุ รอื งานนนั้ ดวย ดังนัน้ จำนวนคา* ปรบั วนั ท่ผี ิดนัดจะมีจำนวน 20 วัน

- 23 -
ตวั อยา' ง 7 ส'งมอบล'าชา* และมีการสง' คืนแก*ไข

กรณีตวั อย*าง ในสญั ญาหรอื ขอตกลง กำหนดใหสง* มอบพัสดุ เมือ่ วันท่ี 26 กรกฎาคม 2558
ผูขายหรือผูรับจางส*งมอบพัสดุ เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2558 คณะกรรมการตรวจรับ ไดทำการตรวจรับ
เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2558 ปรากฏว*าพัสดุที่ส*งนั้นไม*ถูกตอง จึงแจงใหผูขายหรือผูรับจางแกไข ผูขายหรือ
ผูรับจางดำเนินการแกไขและส*งใหม* ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2558 คณะกรรมการตรวจรับ ไดทำการ
ตรวจรบั ครง้ั ท่ี 2 เมอ่ื วันที่ 17 สิงหาคม 2558 ปรากฏว*าพัสดุครบถวน ถกู ตอง

จากตัวอยา* งการคิดคา* ปรับใหเริม่ นบั ถดั จากวนั ครบกำหนดตามสัญญาหรือขอตกลงจนถึงวันที่
ผูขายหรือผูรับจางส*งมอบพัสดุถูกตองครบถวน หรือจนถึงวันที่ไดมีการบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลงหักดวย
ระยะเวลาที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ ใชไปในการตรวจรับออกจากจำนวนวันที่ถูกปรับ กรณีตามตัวอย*าง
การคิดค*าปรับตามสัญญา ตั้งแต*วันถัดจากวันสิ้นสุดสัญญา คือ วันที่ 27 กรกฎาคม 2558 ถึงวันที่ตรวจรับ
งานถูกตอง คือ วันที่ 9 สิงหาคม 2558 เท*ากับ 14 วัน และหักดวยจำนวนวันที่คณะกรรมการใชไปในการ
ตรวจรับ คือ วันที่ 30 กรกฎาคม – 6 สิงหาคม 2558 จำนวน 8 วัน ดังนั้นผูขายหรือผูรับจางจะถูกปรับ
จำนวน 6 วัน

- 24 -
ตวั อยา' งที่ 8 ส'งมอบก'อนกำหนด และมีแก*ไข

กรณีตัวอย*าง คู*สัญญาครบกำหนดส*งมอบพัสดุวันที่ 31 ตุลาคม (วันเสาร>) ซึ่งคู*สัญญาได
สง* มอบพสั ดุก*อนวันครบกำหนดตามสัญญาวันท่ี 20 ตุลาคม คณะกรรมการตรวจรับพสั ดุพิจารณาแลว เห็นว*า
พัสดุไม*ถูกตองและแจงผลใหคู*สัญญาทราบวันที่ 16 พฤศจิกายน คู*สัญญาไดส*งมอบพัสดุครั้งที่ 2 วันที่ 20
ธันวาคม คณะกรรมการตรวจรับพสั ดุพิจารณาแลว เห็นวา* พัสดุถกู ตองเม่ือวันท่ี 28 ธันวาคม ดังนนั้ ระยะเวลา
ที่เกิดค*าปรับตั้งแต*วันที่ 3 พฤศจิกายน ถึงวันท่ี 28 ธันวาคม เนื่องจากวันครบกำหนดสัญญาตรงกับวันเสาร>
ซึ่งเป7นวันหยุดราชการ เพราะฉะนั้นจึงตองเลื่อนวันครบกำหนดเป7นวันจันทร>ที่ 2 พฤศจิกายน ซึ่งเป7นวันเริ่ม
ทำการใหม*ต*อจากวันหยุดราชการ และนำระยะเวลาที่คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ ตั้งแต*วันที่ 21 ตุลาคม
ถึงวนั ท่ี 16 พฤศจิกายน มาหักออกจากระยะเวลาที่เกิดคา* ปรับ ก็จะไดจำนวนวันทีน่ ำไปคำนวณค*าปรับ

กรณีตัวอย*างมีการส*งมอบงาน 2 ครั้ง และวันครบกำหนดส*งมอบเป7นวันหยุด กำหนดอัตรา
ค*าปรบั รอยละ 0.10 ของราคางานจาง กรณีนี้เม่อื มกี ารผิดนดั สัญญาหรือขอตกลง คณะกรรมการตรวจรับเห็น
วา* งานยังไมเ* รียบรอยและไดแจงใหมกี ารแกไขงาน

- 25 -
๔.๔ การงดหรอื ลดค'าปรบั หรือการขยายเวลาทำการ

กรณีที่สัญญาหรือขอตกลงไดครบกำหนดส*งมอบแลว และมีค*าปรับเกิดขึ้น การงดหรือ
ลดค*าปรับใหแก*คู*สัญญา หรือการขยายเวลาทำการตามสัญญา หรือขอตกลง ใหอยู*ในดุลพินิจของผูมีอำนาจ
ที่จะพิจารณาไดตามจำนวนวนั ทมี่ เี หตเุ กิดข้ึนจริง ดงั แสดงในภาพที่ 4.6

ภาพท่ี 4.6 การงด ลดคา' ปรบั หรือการขยายเวลาทำการ
(1) เหตเุ กดิ จากความผดิ หรือความบกพรอ' งของหน'วยงานของรัฐ

ความผิดหรอื ความบกพร*องของหนว* ยงานของรฐั ท่ีเปน7 อปุ สรรคขัดขวางการทำงาน สง* ผล
ใหผูรับจางไม*สามารถทำงานจางนั้นได หรือผูขายไม*สามารถส*งมอบสิ่งของตามสัญญา โดยความผิดหรือความ
บกพร*องนั้นตองมีส*วนสัมพันธ>หรือส*งผลกระทบต*อการดำเนินการตามสัญญา ไม*ว*าเหตุนั้นจะเป7นผลมาจาก
หน*วยงานของส*วนราชการผวู *าจางโดยตรงหรือมาจากหนว* ยงานอ่ืนท่ีเก่ียวของก็ตาม

ตวั อย'าง
๑. การสง* มอบพ้ืนทก่ี *อสรางล*าชา
๒. การแกไขเปล่ยี นแปลงสัญญาลา* ชา
๓. การแกไขเปลี่ยนแปลงสญั ญาเพ่ือเพิ่มปรมิ าณงาน
๔. การอนมุ ัติแกไขแบบรูปรายการลา* ชา

- 26 -

(๒) เหตุสุดวสิ ัย
เหตุสุดวสิ ยั หมายถึง เหตุการณ>ใด ๆ ที่เกิดขึ้นโดยฉับพลันโดยไมม* ีบุคคลใดคาดหมายหรือ

คาดคิดว*าจะเกิดขึ้น และไม*อาจปeองกันหรือหลีกเลี่ยงใหพนไปได แมว*าตนเองจะไดใชความระมัดระวังแลวก็ตาม
ซึง่ ตามพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ใหความหมายของคำว*า “เหตุสดุ วสิ ัย” คอื ภาวะท่ีพน
ความสามารถทใี่ ครจะปอe งกนั ได

ในขณะที่ประมวลกฎหมายแพ*งและพาณิชย> มาตรา 8 บัญญตั คิ ำวา* “เหตสุ ดุ วสิ ยั ”หมายความว*า
เหตุใด ๆ อนั จะเกดิ ขึ้นก็ดีจะใหผลพิบัติก็ดเี ปน7 เหตุที่ไมอ* าจปeองกันได แมท้งั บุคคลผูตองประสบหรือใกลจะตอง
ประสบเหตุนน้ั จะไดจดั การระมัดระวงั ตามสมควรอันพึงคาดหมายได จากบคุ คลในฐานะและภาวะเช*นนัน้

คำว*า เหตุสุดวิสัย จะตองมีองคป> ระกอบท่ีสำคญั 2 ประการ คือ
1) เหตุเกิดขึ้นโดยมิใช*ความผิดของบุคคลผูนั้น หรือมิใช*ความผิดที่บุคคลผูนั้นตองรับผิดชอบ
เช*น เพลิงไหมฟeาผ*า น้ำท*วม โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (covid-19) หรือเหตุเกิดแต*บุคคลที่ 3 เช*น
โจรสลัด โจรปลน เป7นตน
2) ตองเปน7 เหตุทีไ่ ม*อาจปeองกนั ไดถาสามารถปeองกนั ไดแตไ* ม*ปeองกันจะอางว*าเป7นเหตุสุดวิสัย
ไมไ* ด

ตวั อยา' ง

๑. ฝนตกตอ* เน่อื งเกิดน้ำท*วมในพื้นท่กี *อสราง
๒. โรคตดิ เชอ้ื ไวรัสโคโรนา 2019 (covid-19)
๓. พน้ื ท่กี อ* สรางเกดิ การเลื่อนของชน้ั ดิน
๔. การขาดแคลนแรงงาน วสั ดุ และอปุ กรณท> ี่ใชในการก*อสราง เนือ่ งจากเกิด
อุทกภัยถนนขาดไม*สามารถเขาพ้นื ที่ได

สุดวิสัยที่ปรากฏอยู*ในเงื่อนไขทั่วไปของงานก*อสรางในสัญญา ซึ่งสาเหตุของเหตุสุดวิสัยซึ่งมี
ผลต*อคู*สัญญา ตามเอกสารสัญญานี้ไดแก* สาเหตุดังที่แสดงรายการตามขางล*างนี้ทั้งนี้โดยมีเงื่อนไขว*าสาเหตุ
ดังกล*าว มีผลกระทบกระเทือนจริงต*อเอกสารสัญญานี้ซึ่งสาเหตุเหล*านี้มิไดเนื่องมาแต*คู*สัญญาที่เกี่ยวของ
ฝMายใดและซึ่งทั้งสองฝMายต*างไดพยายามใชมาตรการทั้งมวลเพื่อหลีกเลี่ยงสาเหตุนั้น หรือลดความเสียหาย
อันเนื่องมาจากสาเหตุนั้น ๆ ตลอดจนไดพยายามใชกฎหมายและระเบียบปฏิบตั ิในประเทศตามที่บังคับไวแลว
ทั้งมวล

สาเหตุของเหตุสุดวิสัยซึ่งไดรับการรับรองจากผูว*าจาง หรือเหตุเกิดจากพฤติการณ>อันหน่ึง
อันใดที่ผูรับจางไม*ตองรับผิดตามกฎหมาย จะเป7นผลต*อเอกสารสัญญาก็ต*อเมื่อผูรับจางไดย่ืนคำบอกกล*าวต*อ
ผูว*าจางหรือผูแทนผูวา* จางเกีย่ วกับเหตุการณน> ั้น พรอมพยานหลักฐานในส*วนทีเ่ กีย่ วของมาเป7นลายลกั ษณ>อักษร
ภายใน 15 วัน นับถัดจากวันที่เหตุนั้นสิ้นสุดลง หากผูรับจางไม*ยื่นคำบอกกล*าวพรอมพยานหลักฐาน ภายใน
กำหนดเวลาดังกล*าวขางตน นอกจากสิทธิซึ่งผูจางจะสงวนไวซึ่งสิทธิที่จะดำเนินการตรวจสอบตามที่เห็นว*าจำเป7น
จนเป7นที่พอใจเพื่อตรวจดูผลของเหตุที่กล*าวของตนก*อนใหคำรับรองเรียกรองค*าเสียหายใด ๆ ของผูรับจาง
ความเสียหายท่ีผวู *าจางมิไดใหการรับรองว*าเกิดข้ึนเพราะเหตสุ ดุ วสิ ัย จะไม*ไดรับการพิจารณาว*า เป7นผลท้ังในดาน
เกี่ยวกับความลา* ชาในความสำเรจ็ สมบรู ณข> องงาน หรือส*วนของงานตามกำหนดวันที่ได ตกลงกันไวในเอกสาร
สัญญา หรือการชดใชค*าเสียหาย อาจกล*าวไดว*าเหตุสุดวิสัย ก็คือ เหตุการณ>ใด ๆ ที่เกิดขึ้นโดยฉับพลันหรือ

- 27 -

ใกลจะเกิดขึ้นในขณะนั้น โดยที่ไม*มีบุคคลใดคาดหมายหรือคาดคิดว*าจะเกิดขึ้น และไม*สามารถปeองกันหรือ
หลกี เลีย่ งใหพนไปจากเหตุการณ>ที่เกิดขน้ึ หรือใกลจะเกิดขึ้นน้ันไดแมว*าบุคคลน้นั จะไดใชความระมัดระวังแลวก็ตาม
และเหตุที่เกิดขึน้ นัน้ จะตองไม*ใช*ความผดิ ของบุคคลผูน้ัน หรือไม*ใชค* วามผิดที่บุคคลผูน้ันตองรับผิดชอบ อีกทั้ง
เหตสุ ดุ วิสัยนัน้ จะตองเป7นเหตุสุดวิสัยท่ีเกิดขึ้นกอ* นครบกำหนดเวลาแลวเสรจ็ ตามสญั ญาดวย

(๓) เหตเุ กิดจากพฤติการณอันหนึ่งอนั ใดทีค่ ู'สัญญาไมต' *องรับผดิ ตามกฎหมาย
พฤติการณ>อันหนึ่งอันใดที่คู*สัญญาไม*ตองรับผิดตามกฎหมายจะตองเป7นสิ่งที่อยู*

นอกเหนือการควบคุมของผูขายหรือผูรับจาง และตองเกิดขึ้นก*อนผิดนัดชำระหนี้ดวย ตามประมวลกฎหมาย
แพ*งและพาณิชย> มาตรา 205 ซึ่งบัญญัติว*า “ตราบใดการชำระหนี้นั้นยังไม*ไดกระทำลง เพราะพฤติการณ>
อันใดอันหนึ่ง ซง่ึ ลูกหนไ้ี ม*ตองรับผดิ ชอบ ตราบนั้น ลกู หนี้ยังหาไดช่อื วา* ผดิ นดั ไม*” ซึง่ พฤติการณ>อันใดอันหนึ่งน้ี
จะตองเกิดขึน้ ก*อนผิดนดั มิใช*เกิดขน้ึ หลงั ผิดนัดแลว (หลังสัญญาส้นิ สุดแลว)

ตัวอยา' ง

๑. บริษัทผูผลิตในต*างประเทศใชเวลาในการพิจารณาอนุมัตินานกว*าปกติ
อย*ูนอกเหนอื การควบคมุ ของบริษัทผูขาย
๒. บริษัทผูผลิตในต*างประเทศถูกควบรวมกิจการ บริษัทผูขายไดพยายามหาสินคา
จากแหล*งอน่ื มาสง* มอบแทน แต*ไมอ* าจหาได
๓. บริษัทผูผลิตในต*างประเทศมีความจำเป7นตองปlดสายการผลิต บริษัทผูขายได
พยายามหาสินคาจากแหล*งอื่นมาส*งมอบแทนแลว แต*ไดมีหนังสือขอขยายเวลามา
เกินวา* ๑๕ วนั จงึ หมดสทิ ธิทีจ่ ะไดรับการขยายเวลา

การบริหารสัญญาในสถานการณ COVID-19 (กรณีตามมาตรา 102 วรรคหนึ่ง (2) เหตุสุดวสิ ัย)

- 28 -
หนังสอื เวยี น กค. (กวจ) 0405.2/ว 83 ลงวนั ที่ 11 มีนาคม 2563

หนงั สอื เวียน กค. (กวจ) 0405.2/ว 171 ลงวนั ท่ี 24 เมษายน 2563

- 29 -
หนังสือเวียน กค. (กวจ) 0405.2/ว 423 ลงวนั ท่ี 10 กันยายน 2563

- 30 -
บทท่ี 6
การบอกเลิกสัญญา
การตกลงกบั คส*ู ัญญาทจี่ ะบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง ใหผูมอี ำนาจพจิ ารณาเฉพาะในกรณีที่
เป7นประโยชน>แก*หน*วยงานของรัฐโดยตรงหรือเพื่อประโยชน>สาธารณะ หรือเพื่อแกไขขอเสียเปรียบของ
หนว* ยงานของรฐั ในการท่ีจะปฏิบัติตามสัญญาหรือขอตกลงนน้ั ต*อไป ตามพระราชบัญญตั ิการจัดซ้ือจัดจางและ
การบริหารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560 มาตรา 103
หากปรากฏว*าคู*สัญญาไม*สามารถปฏิบัติตามสัญญาหรือขอตกลงได และจะตองมีการปรับ
ตามสัญญาหรือขอตกลงนั้น หากจำนวนเงินค*าปรับจะเกินรอยละสิบของวงเงินค*าพัสดุหรือค*าจาง
ใหหน*วยงานของรัฐพิจารณาดำเนินการบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง เวนแต*คู*สัญญาจะไดยินยอมเสียค*าปรับ
ใหแก*หน*วยงานของรัฐ โดยไม*มีเงื่อนไขใด ๆ ทั้งสิ้น ใหหัวหนาหน*วยงานของรัฐพิจารณาผ*อนปรนการบอก
เลิกสัญญาไดเท*าที่จำเป7น ตามระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ
พ.ศ. 2560 ขอ 183
การตกลงกับคู*สัญญาท่จี ะบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง ใหผูมอี ำนาจพิจารณาไดเฉพาะในกรณีที่
เป7นประโยชน>แก*หน*วยงานของรัฐโดยตรงหรือเพื่อประโยชน>สาธารณะ เพื่อแกไขขอเสียเปรียบของหน*วยงาน
ของรัฐในการที่จะปฏบิ ัตติ ามสัญญาหรอื ขอตกลง

ภาพที่ 6.1 สรปุ เหตุในการบอกเลิกสัญญาหรอื ขอ* ตกลง และค'าปรับ
การบอกเลิกสัญญานั้นจะกระทำไดต*อเมื่อ ผูรับจาง หรือผูขายไม*ทำตามเงื่อนไขสัญญา
ผิดสัญญา ไม*ปฏิบัติตามสัญญา หรือค*าปรับเกินกว*ารอยละ 10 กรณีบอกเลิกสัญญานั้น หน*วยงานมีสิทธิแต*
เพียงฝMายเดียว ไม*ตองถามความสมัครใจของคู*สัญญา หน*วยงานมีสิทธิบอกเลิกไดเลย บอกเลิกแลวตองยึด
หลักประกันสัญญา และพิจารณาแจงเวียนเป7นผูทิ้งงาน แต*ผูขายหรือผูรับจางจะถูกขึ้นชือ่ เป7นผูทิ้งงานหรือไม*
เป7นหนาที่ของคณะกรรมการตามพรบ. จะใหโอกาสชี้แจงและแสดงพยานหลักฐานหน*วยงานมีหนาที่เสนอช่ือ
เพื่อพิจารณาใหเปน7 ผทู ้งิ งานเทา* นน้ั การบอกเลกิ สัญญาหรอื ขอตกลง อธิบายดังน้ี

- 31 -

๖.๑ การพจิ ารณาบอกเลกิ สัญญา
6.๑.1 เม่ือครบกำหนดการส*งมอบสิ่งของหรืองานจางที่กำหนดไวในสัญญาหรือขอตกลง

และได ล*วงเลยกำหนดระยะเวลาดังกล*าว จนมีค*าปรับเกิดขึ้นแลว เมื่อจำนวนค*าปรับที่เกิดขึ้นจะเกินกว*า
รอยละ ๑๐ ของวงเงินค*าพัสดุหรือค*าจางตามสัญญาหรือขอตกลง ใหหน*วยงานของรัฐมีหนังสือแจงบอกกล*าว
กับ คู*สัญญาว*าจำนวนค*าปรับที่เกิดขึ้นจะเกินกว*ารอยละ ๑๐ แลว และจะดำเนินการบอกเลิกสัญญาหรือ
ขอตกลงต*อไป เวนแต*คู*สัญญาจะไดมีหนังสือแจงภายในระยะเวลาที่กำหนด โดยจะยินยอมเสียค*าปรับ
แก*หนว* ยงานของรฐั โดยไม*มเี งอ่ื นไขใด ๆ ท้ังสิ้น

6.1.๒ กรณีคู*สัญญาไดมีหนังสือแจงความยินยอมเสียค*าปรับใหแก*หน*วยงานของรัฐ
โดยไม*มีเงื่อนไขใด ๆ ทั้งสิ้น ภายในระยะเวลาที่กำหนด ใหหัวหนาหน*วยงานของรัฐพิจารณาผ*อนปรนการ
บอกเลิก สัญญาหรือขอตกลงไดเท*าที่จำเป7น โดยหน*วยงานของรัฐตองประเมินความคืบหนาการดำเนินการ
ตามสัญญาของคู*สัญญาว*าการผ*อนปรนดังกล*าวจะทำใหคู*สัญญาดำเนินการแลวเสร็จหรือไม* หรือจะตอง
ใชดุลพนิ จิ ว*าจะบอกเลกิ สัญญาหรือไม* ซง่ึ มีแนวทางปฏิบัติ ดงั นี้

(๑) ในกรณีที่เห็นว*า ควรผ*อนปรนการบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง ให
หน*วยงานของรัฐ แจงคู*สัญญาใหรับทราบ และดำเนินการตามสัญญาหรอื ขอตกลงโดยเร็ว โดยคู*สัญญาจะตอง
กำหนดแผน และระยะเวลาการดำเนินการแลวเสร็จใหชัดเจน

(๒) ในกรณีที่จะใชสิทธิบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง ใหหน*วยงานของรัฐแจง
การบอกเลกิ สัญญาหรือขอตกลงไปยังคู*สัญญาโดยเรว็ ทัง้ น้ี การแจงบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลงจะตองทำเป7น
ลายลกั ษณอ> กั ษร พรอมกบั การแจงการปรับ และรบิ หลกั ประกนั สญั ญาหรอื ขอตกลง (ถามี)

6.1.๓ กรณีที่คู*สัญญาไดมีหนังสือแจงความยินยอมเสียค*าปรับใหแก*หน*วยงานของรัฐ
โดยมีเงื่อนไข หรือกรณีคู*สัญญาไม*มีหนังสือแจงความยินยอมดังกล*าวภายในระยะเวลาที่กำหนด โดยไม*มี
เหตุผลอันสมควร ใหหน*วยงานของรฐั แจงการบอกเลิกสัญญาหรอื ขอตกลงไปยังคู*สัญญาโดยเร็ว ทั้งนี้ การแจง
บอกเลิกสัญญา หรือขอตกลงจะตองทำเป7นลายลักษณ>อกั ษรพรอมกับแจงการปรบั และริบหลกั ประกันสัญญา
หรือขอตกลง (ถาม)ี
(หนังสือ ที่ กค (กวจ) ๐๔๐๕.๒/ว ๘๓ ลงวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ> ๒๕๖๒ เรื่อง การซอมความเขาใจการบอกเลกิ
สัญญาหรือขอตกลง ตามระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐
ขอ ๑๘๓)

๖.๒ การใช*สทิ ธิตามสญั ญาภายหลังการบอกเลกิ สัญญา
ภายหลงั การบอกเลิกสญั ญาแลว
(๑) รบิ หลกั ประกันสญั ญา หรือเรียกรองจากธนาคารผูค้ำประกนั
(๒) กรณีมคี า* ปรบั ใหเรยี กรองจากคู*สญั ญาใหชำระค*าปรับโดยคิดต้ังแต*วนั ถดั จากวัน

ครบกำหนดตามสญั ญา จนถงึ วนั บอกเลิกสัญญา หักดวยจำนวนวนั ที่หนว* ยงานของรฐั ใชไปในการตรวจรับ
(๓) หากตองซื้อหรือจางใหม* และมีราคาเพิ่มขึ้นจากวงเงนิ ตามสญั ญาเดิม ยอ* มเรียกให

ชดใชราคาส*วนท่ีเพิ่มข้ึนไดดวย
(๔) ค*าเสยี หายอืน่ ๆ (ถามี)
ทัง้ นี้ ใหนำคา* เสยี หายขางตนทั้งหมดมาหักจากเงนิ ประกนั สัญญา ถาเหลือใหคืนค*ูสัญญา

หากมคี *าเสียหายเท*าจำนวนหลักประกนั ใหยึดไวทั้งหมด โดยไมต* องคนื หลักประกันสญั ญา และใชสิทธิเรียกรอง
เพม่ิ จนครบจำนวนดวย

เมื่อบอกเลิกสญั ญาแลว สว* นราชการผูซื้อจะใชสทิ ธริ บิ หลกั ประกันสัญญาตามเงอ่ื นไขทรี่ ะบุใน
สญั ญาขอ ๘ เต็มจำนวนหลักประกันทั้งหมด หรอื เพยี งบางส*วนก็ได แตก* ารจะรบิ ทั้งหมดหรอื บางส*วนนน้ั ขึน้ อยู*กับว*า

- 32 -

จำนวนค*าปรับและค*าเสียหายอื่น (ถามี) รวมกันแลวไม*เกินกว*าจำนวนเงินตามหลักประกัน ส*วนราชการผูซ้ือ
อาจใชดลุ พินิจรบิ หลักประกันเพอ่ื ชดใชไดตามจำนวนค*าเสยี หายที่แทจรงิ

๖.๓ การตกลงเลกิ สัญญา
การตกลงกบั ค*สู ญั ญาทีจ่ ะบอกเลกิ สญั ญาหรือขอตกลง ใหผูมอี ำนาจพจิ ารณาเฉพาะ
(๑) ในกรณีที่เปน7 ประโยชนแ> กห* นว* ยงานของรฐั โดยตรงหรอื เพอ่ื ประโยชนส> าธารณะ
(๒) เพื่อแกไขขอเสียเปรียบของหน*วยงานของรัฐในการที่จะปฏิบัติตามสัญญาหรือ

ขอตกลงนั้นต*อไป การตกลงเลิกสัญญากับคู*สัญญาไดนั้น หัวหนาหน*วยงานของรัฐจะใชดุลพินิจพิจารณาได
เฉพาะกรณีที่เป7นประโยชน>แก*ทางราชการโดยตรง หรือเพื่อแกไขขอเสียเปรียบของทางราชการในการที่จะ
ปฏิบัติตามสัญญานั้นต*อไป กรณีดังกล*าวหน*วยงานของรัฐสามารถตกลงเลิกสัญญากับคู*สัญญาได การตกลง
เลิกสัญญาในกรณีที่เพื่อประโยชน>แก*ทางราชการนั้น ใหหมายความรวมถึงเพื่อความเป7นธรรมดวย
ซง่ึ หน*วยงานของรฐั ใชดลุ พินิจตกลงเลิกสญั ญากับค*ูกรณไี ด ทง้ั นี้ ผลของการตกลงเลิกสญั ญาค*ูสัญญาแต*ละฝMาย
จำตองใหอีกฝMายหนึ่งไดกลับคืนสู*ฐานะดั่งที่เป7นอยู*เดิมตามประมวลกฎหมายแพ*งและพาณิชย> มาตรา ๓๙๑
หากมีพัสดุที่ผูซื้อหรือผูว*าจางไดรับไว และใหประโยชน>ในราชการไดตามสัญญาหรือขอตกลงแลว ผูซื้อหรือ
ผูว*าจางจะตองชดใชเงินคืนตามควรค*าแห*งงานนั้น โดยจะตองมีการหักค*าปรับและค*าเสียหายอื่น ๆ (ถามี)
ออกก*อนดวย เวนแต* พัสดุที่รับไวไม*สามารถนำไปใชประโยชน>ในราชการตามสัญญาหรือขอตกลงไดจึงถือว*า
ไม*ควรคา* แห*งการชดใชเงินคนื

๖.๔ ผลของการเลกิ สญั ญา
ตามมาตรา ๓๙๑ แห*งประมวลกฎหมายแพ*งและพาณิชย> “เมือ่ คู*สญั ญาฝMายหนึ่งได

ใชสทิ ธเิ ลิกสญั ญาแลว คสู* ัญญาแตล* ะฝMายจำตองใหอีกฝMายหนึ่งไดกลับคืนสฐู* านะด่ังทเ่ี ป7นอย*ูเดิม แต*ท้ังน้ี จะให
เป7นที่เสื่อมเสยี แก*สิทธิของบุคคลภายนอกหาไดไม*” ดังนั้น ถาหน*วยงานของรัฐคู*สัญญา มีหนังสือแสดงเจตนา
ใชสิทธิบอกเลิกสญั ญาไปยังผูขายหรือ ผูรับจางแลว ย*อมมีผลใหสัญญาสิ้นสุดลงทนั ที และไม*อาจถอนการบอก
เลิกสญั ญาได วธิ ปี ฏิบตั ิ

(๑) คู*สญั ญาท่เี ปน7 ผขู าย/ผรู บั จาง จะขอผอ* นปรนการปฏิบตั ติ ามสญั ญาอีกไม*ได
(๒) หากหน*วยงานของรัฐประสงค>จะซื้อหรือจางรายเดิม ตองดำเนินการจัดหาใหม*
จะแกไขสญั ญามิได

- 33 -

บทที่ 7
การรับประกันความชำรุดบกพร'อง

ภายหลังจากสิ้นสุดสัญญา ระหว*างที่อยู*ในระหว*างระยะเวลารับประกันความชำรุดบกพร*อง
ใหหัวหนาหน*วยงานผูครอบครองพัสดุ หรือผูที่ไดรับมอบหมายมีหนาที่รับผิดชอบดูแลบำรุงรักษาและ
ตรวจสอบความชำรุดบกพร*องของพัสดุ เวนแต*กรณีที่ไม*มีผูครอบครองพัสดุหรือมีหลายหน*วยงานครอบครอง
ใหหัวหนาเจาหนาที่มีหนาที่รับผิดชอบดูแลบำรุงรักษาและตรวจสอบความชำรุดบกพร*องของพัสดุนั้น ตาม
ระเบยี บกระทรวงการคลงั วา* ดวยการจัดซ้ือจัดจางและการบริหารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๘4

ในกรณีที่ปรากฏความชำรุดบกพร*องของพัสดุภายในระยะเวลาของการประกันความชำรุด
บกพร*องตามสัญญา ใหผูมีหนาท่ีรับผดิ ชอบตามขอ ๑๘๔ รีบรายงานหัวหนาหน*วยงานของรฐั เพือ่ แจงใหผูขาย
หรือผูรับจางดำเนินการแกไขหรือซ*อมแซมทันที พรอมทั้งแจงใหผูค้ำประกัน (ถามี) ทราบดวย ตามระเบียบ
กระทรวงการคลงั ว*าดวยการจดั ซือ้ จดั จางและการบริหารพสั ดุภาครฐั พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๘5

เมื่อไดดำเนินการตามขอ ๑๘๕ แลว กรณีที่สัญญาจะครบกำหนดรับประกันความชำรุด
บกพร*อง ใหหน*วยงานของรัฐพจิ ารณาถงึ ความชำรุดบกพร*องของพัสดุ เพอื่ ปeองกนั ความเสียหาย จากนั้นใหคืน
หลักประกันสัญญาต*อไป ตามระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ
พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๘6

วธิ ตี รวจสอบความชำรุดบกพร'อง
๑. ใหหวั หนาหน*วยงานผคู รอบครองพัสดุ หรือผูท่ไี ดรบั มอบหมายมีหนาท่ีดแู ลบำรุงรักษาและ
ตรวจสอบความชำรุดบกพร*อง เวนแต* กรณีไม*มีผูครอบครอง หรือมีผูครอบครองหลายหน*วยงานใหหัวหนา
เจาหนาท่ีมีหนาทีด่ ูแลบำรุงรักษาและตรวจสอบความชำรดุ บกพร*อง
๒. กรณีปรากฎความชำรุดบกพร*องภายในเวลา ผูมีหนาที่ตามขอ ๑ รีบรายงานหัวหนา
หน*วยงานของรัฐเพื่อแจงใหผูขายหรือผูรับจางซ*อมแซมแกไขทันที พรอมกับแจงใหผูค้ำประกัน (ถามี) ทราบ
ดวย
๓. ก*อนสิ้นสุดระยะเวลารับประกันความชำรุดบกพร*องภายใน ๑๕ วัน สำหรับหลักประกัน
สัญญาที่มีระยะเวลาการประกันไม*เกิน ๖ เดือน หรือภายใน ๓๐ วัน สำหรับหลักประกันสัญญาที่มีระยะเวลา
ตั้งแต* ๖ เดือน ขึ้นไป ใหผูมีหนาที่รับผิดชอบตรวจสอบความชำรุดบกพร*องและรายงานใหหัวหนาหน*วยงาน
ของรัฐทราบอีกครั้งหนึ่ง หากปรากฏว*ามีความชำรุด ใหแจงผูขายหรือผูรับจางดำเนินการแกไขหรือซ*อมแซม
กอ* นส้นิ สดุ ระยะเวลารับประกนั พรอมแจงใหผูค้ำประกนั (ถามี) ทราบ ทั้งนี้ ใหเจาหนาท่แี จงกำหนดระยะเวลา
รับประกันความชำรุดบกพร*องตามหลักประกันสัญญา ใหหัวหนาหน*วยงานผูครอบครองพัสดุหรือหัวหนา
เจาหนาทท่ี ราบพรอมกบั ส*งมอบพัสดทุ กุ ครงั้ (หนงั สอื กค (กวจ) ๐๔๐๕.๒/ว ๑๑๗ ลงวนั ที่ ๑๒ มีนาคม ๒๕๖๒
เรื่อง การกำหนดวิธีปฏิบัติเพ่ิมเติม เกี่ยวกับการตรวจสอบความชำรุดบกพรอ* งก*อนการคืนหลักประกันสัญญา)
ดงั แสดงในภาพที่ 7.1

- 34 -

ภาพท่ี 7.1 ระยะเวลาการรับประกัน
คา' เสียหาย
ในกรณีที่หน*วยงานของรัฐมิไดเป7นฝMายบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง หรือการบอกเลิกสัญญา
หรือขอตกลงน้ันเปน7 กรณีท่หี นว* ยงานของรัฐมิไดเรยี กค*าปรับ แลวแต*กรณี หากค*ูสญั ญาเหน็ ว*าหนว* ยงานของรัฐ
ตองรับผิดชดใชค*าเสียหาย คู*สัญญาจะยื่นคำขอต*อหน*วยงานของรัฐใหพิจารณาชดใชค*าเสียหายก็ได ในการน้ี
หน*วยงานของรัฐตองออกใบรับคำขอใหไวเป7นหลักฐานและพิจารณาคำขอนั้นโดยไม*ชักชา เมื่อหน*วยงานของ
รัฐมีหนังสือแจงผลการพิจารณาเป7นเช*นใดแลว หากคู*สัญญายังไม*พอใจในผลการพิจารณา ก็ใหมีสิทธิฟeองคดี
ต*อศาลเพือ่ เรยี กใหชดใชคา* เสยี หายตามสญั ญาต*อไป ทงั้ น้ี หลักเกณฑ> วิธกี าร และระยะเวลาในการพจิ ารณาคำ
ขอของหน*วยงานของรัฐ ใหเป7นไปตามระเบียบที่รฐั มนตรีกำหนด ซึ่งอย*างนอยตองกำหนดใหหน*วยงานของรัฐ
แต* งตั้ งคณะกร ร มการ ขึ้ น เ พื่ อ พิ จ าร ณา ค* าเ ส ี ย ห าย แล ะ การ ก ำห น ด ว งเ งิ น ค* าเ ส ี ย ห าย ที่ ต องร าย ง า น ต* อ
กระทรวงการคลังเพื่อพิจารณาใหความเห็นชอบตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุ
ภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๑๐๓ วรรคสาม
กรณีที่หน*วยงานของรัฐมิไดเป7นฝMายบอกเลิกสัญญาหรือขอตกลง หรือการบอกเลิกสัญญา
หรอื ขอตกลงน้ันเป7นกรณีที่หน*วยงานของรฐั มิไดเรียกค*าปรับแลวแต*กรณี หากคส*ู ัญญาเห็นว*าหน*วยงานของรัฐ
ตองรบั ผดิ ชดใชค*าเสียหาย คสู* ญั ญาจะย่ืนคำขอต*อหน*วยงานของรัฐใหพจิ ารณาชดใชค*าเสียหายก็ได ตามความ
ในมาตรา ๑๐๓ วรรคสาม โดยมีหลักเกณฑ>ดังน้ี
(๑) ใหคู*สัญญายื่นคำขอมายังหน*วยงานของรัฐคู*สัญญาภายใน ๑๕ วัน นับถัดจากวันที่ไดมี
การบอกเลิกสัญญา
(๒) คำขอตองทำเป7นหนังสือลงลายมือชื่อผูรอง และระบุขอเท็จจริงและเหตุผลอันเป7นเหตุ
แห*งการเรียกรองใหชัดเจน พรอมแนบเอกสารหลกั ฐานทเ่ี กยี่ วของไปดวย

- 35 -

(๓) หนว* ยงานของรัฐตองออกใบรบั คำขอใหไวเป7นหลกั ฐานและพจิ ารณาคำขอนน้ั ใหแลวเสร็จ
ภายใน ๖๐ วัน นับถัดจากวันที่ไดรับคำขอ หากไม*อาจพิจารณาไดทันในกำหนดนั้น ใหขอขยายระยะเวลา
ออกไปตอ* หัวหนาหน*วยงานของรัฐไดไม*เกิน ๑๕ วนั นับถัดจากวนั ครบกำหนดเวลาดังกล*าว

(๔) ใหหน*วยงานของรัฐแต*งตั้งคณะกรรมการพิจารณาความเสียหาย และใหทำหนาที่ตาม
ขอ ๑๘๙

(๕) ใหหน*วยงานของรัฐแจงผลการพิจารณาเป7นหนังสือไปยังคู*สัญญาเมื่อพิจารณาคำรอง
แลวเสร็จภายใน ๗ วนั ทำการ นับถดั จากวันทหี่ ัวหนาหน*วยงานของรฐั เห็นชอบดวยกับผลการพจิ ารณา

เมื่อหน*วยงานของรัฐมีหนังสือแจงผลการพิจารณาเป7นเช*นใดแลว หากคู*สัญญายังไม*พอใจ
ในผลการพิจารณาก็ใหมีสิทธิฟeองคดีต*อศาลเพื่อเรียกใหชดใชค*าเสียหายตามสัญญาต*อไป ตามระเบียบ
กระทรวงการคลงั ว*าดวยการจดั ซื้อจดั จางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๘๗

ใหหน*วยงานของรัฐแต*งตั้งคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว*า “คณะกรรมการพิจารณาความ
เสียหาย” ประกอบดวยประธานกรรมการ ๑ คน และกรรมการอย*างนอย ๒ คน โดยใหแต*งตั้งจากขาราชการ
ลูกจางประจำ พนักงานราชการ พนักงานมหาวิทยาลัย พนักงานของรัฐ หรือพนักงานของหน*วยงานของรัฐที่
เรียกชื่ออย*างอื่น ภายในของหน*วยงานของรัฐนั้น ในกรณีจำเป7นหรือเพื่อประโยชน>ในการพิจารณาวินิจฉัย
จะแต*งตั้งบุคคลอืน่ อีกไมเ* กนิ ๒ คนร*วมเปน7 กรรมการดวยก็ได ตามระเบียบกระทรวงการคลงั ว*าดวยการจัดซ้อื
จัดจางและการบริหารพัสดุภาครฐั พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๘๘

คณะกรรมการพจิ ารณาความเสียหาย มหี นาท่ดี ังน้ี
(๑) ตรวจสอบรายละเอียดขอเทจ็ จรงิ ตามคำรองของค*สู ญั ญา
(๒) ในกรณีจำเป7นจะเชิญคู*สัญญา หรือบุคคลที่เกี่ยวของในเรื่องนั้น มาสอบถามหรือให
ขอเทจ็ จรงิ ในสว* นที่เก่ียวของได
(๓) พิจารณาค*าเสยี หายและกำหนดวงเงินคา* เสียหายที่เกดิ ข้ึน (ถาม)ี
(๔) จัดทำรายงานผลการพิจารณา ตาม (๑) ถึง (๓) พรอมความเห็นเสนอหัวหนาหน*วยงาน
ของรัฐ
การพิจารณ า ค* าเส ียห าย ตา มว รร คหน ึ่ ง ให ค ณ ะกรร ม ก าร พิ จา รณ าต า มหล ั กเ ก ณ ฑ> ที่
คณะกรรมการวนิ จิ ฉัยกำหนด และในกรณที ี่คณะกรรมการมีความเห็นวา* หนว* ยงานของรฐั ตองชดใชค*าเสียหาย
และมีวงเงินค*าเสียหายครั้งละเกิน ๕๐,๐๐๐ บาท ใหหน*วยงานของรัฐจัดทำรายงานความเห็นเสนอ
กระทรวงการคลังเพื่อพิจารณาใหความเห็นชอบ ทั้งนี้ หลักเกณฑ> วิธีการรายงาน ใหเป7นไปตามท่ี
กระทรวงการคลังกำหนด ตามระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจัดซื้อจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ
พ.ศ. ๒๕๖๐ ขอ ๑๘๙

- 36 -

บทท่ี 9
ตวั อยา' ง ระเบียบและเอกสารท่เี กี่ยวข*อง

9.1 ตวั อย'างแบบฟอรมใบตรวจรบั พัสดุ
9.1.1 ตรวจรับพัสดุในงานซ้ือ

- 37 -
9.1.2 ตรวจรบั พัสดุในงานจาง

- 38 -
9.1.3 ตรวจรบั พสั ดใุ นงานก*อสราง

- 39 -
9.2 ตัวอย'าง หนังสือแจ*งสิทธกิ์ ารเรียกคา' ปรบั

- 40 -
9.3 ตวั อยา' ง หนังสือแจง* สงวนสิทธ์กิ ารปรบั

- 41 -
9.4 ตัวอย'าง หนงั สือแจ*งคา' ปรับ

- 42 - QR CODE

9.5 ตวั อย'างรายงานการตรวจรบั และเบกิ จ'ายเงิน

ลำดบั เร่อื ง
1 ตวั อย*างรายงานการตรวจรับและเบิกจ*ายเงินคา* ซ้ือใบอนุญาตใชงาน Google
Maps Platform สำหรบั ระบบใหบริการคนหาตำแหนง* รปู แปลงที่ดนิ ดวยระบบ
ภูมิสารสนเทศทางอนิ เตอร>เน็ต (LandsMaps)

2 ตวั อย*างรายงานการตรวจรับและเบกิ จ*ายเงนิ คา* จางบำรุงรักษาระบบ
คอมพิวเตอร> ตามโครงการศูนยข> อมลู ท่ีดินและแผนที่แห*งชาตสิ ว* นกลาง

3 ตวั อยา* งรายงานการตรวจรบั และเบกิ จา* ยเงนิ ค*าจางซอ* มรถแทรกเตอร>
จำนวน 4 คัน

4 ตัวอยา* งรายงานการตรวจรบั และเบกิ จ*ายเงิน การเชา* ใชบริการ Internet (ISP)
และการใหบริการโครงข*ายการสอ่ื สาร

5 ตวั อยา* งรายงานการตรวจรับ และเบิกจ*ายเงินคา* จางก*อสรางอาคารฝ~กอบรม
และอาคารที่พักพรอมส*วนประกอบทีจ่ ำเป7น กรมทด่ี นิ

- 43 - QR CODE

9.6 กฎหมายและระเบียบ ท่ีเกี่ยวข*องกับการจดั ซอื้ จัดจ*าง

ลำดบั เรื่อง
1 พระราชบญั ญตั ิการจดั ซ้ือจดั จางบริหารพัสดภุ าครัฐ พ.ศ. 2560

2 ระเบยี บกระทรวงการคลงั ว*าดวยการจัดซือ้ จดั จางและบริหารพัสดุ
ภาครัฐ พ.ศ. 2560

3 กฎกระทรวงการกำหนดพัสดุและวิธจี ดั ซือ้ จดั จางพสั ดุที่รฐั ตองการส*งเสริมหรอื
สนับสนุน

4 ขอหารือการบรหิ ารสญั ญา สำนกั งานกจิ การยตุ ิธรรม

5 กระบวนการในการบรหิ ารสญั ญา

6 เทคนิคในการตรวจรบั พัสดุ

- 44 -

9.6 คมู' ือการบันทึกในระบบ e-GP

ลำดับ เร่อื ง QR CODE
1 วธิ เี ฉพาะเจาะจง

2 วธิ ีประกวดราคาอิเลก็ ทรอนิกส> (e-bidding)

3 วธิ คี ดั เลอื ก

4 การปรบั ปรงุ ระบบ e-GP SME

9.7 วิดโี อการบรรยายทเ่ี กี่ยวกับการบรหิ ารสัญญา และการตรวจรบั พัสดุ QR CODE

ลำดบั เรื่อง
1 การบรหิ ารสัญญา กรณกี ารคำนวณคา* ปรับ

2 แนวทางปฏบิ ตั ิตามมาตรการใหความช*วยเหลอื ผูประกอบการตาม
ว 693

- 45 -

3 การบริหารสัญญา

4. งานกอ* สรางแลวเสร็จเม่ือใครบอกวา* เสรจ็ ผูควบคุมงาน หรอื
กรรมการตรวจรับ

5. ผูควบคุมงานไมเ* ขียนรายงานกรรมการตรวจรบั ตองทำอย*างไร
และ อปท. ตองเขียนรายงานควบคมุ งานตาม ว 0523 ไหม

6. ว 350 ซอมความเขาใจการปฏิบัติตามระเบยี บกระทรวงการคลงั ฯ
ขอ 56 วรรคหน่ึง

7. ป\ญหาและแนวทางแกไขในการปฏบิ ตั ิงานดานพัสดุและสัญญาของกรมทาง
หลวง

8. กฎหมายและระเบยี บท่เี ก่ียวของกับการปฏบิ ัติงานพสั ดุ

- 46 -

บรรณานุกรม

1. พระราชบญั ญัติการจัดซือ้ จัดจางและการบรหิ ารพสั ดุภาครัฐ พ.ศ. 2560. (2560) กรุงเทพฯ :
กรมบญั ชกี ลาง

2. ระเบียบกระทรวงการคลังว*าดวยการจดั ซ้อื จดั จางและการบรหิ ารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 (2560)
กรุงเทพฯ : กรมบัญชกี ลาง

3. กฎกระทรวงออกตามความในพระราชบญั ญตั ิการจดั ซ้ือจัดจางและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560
(2560) กรุงเทพฯ : กรมบัญชีกลาง

4. ค*ูมือการปฏบิ ตั ิงาน ตามพระราชบญั ญตั ิการจัดซ้ือจัดจางและการบรหิ ารพัสดภุ าครัฐ พ.ศ. 2560 (2561)
กรงุ เทพฯ : กล*ุมกองทุนพลังงานงาน สำนกั บริหารกลาง

5. คมู* ือการปฏบิ ตั งิ านดานการจัดซือ้ จัดจาง ตามพระราชบัญญตั กิ ารจัดซื้อจดั จางและการบริหารพัสดภุ าครฐั
พ.ศ. 2560 (2561) กรงุ เทพฯ : สำนกั งานคณะกรรมการสง* เสรมิ วิทยาศาสตร> วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.)