คู่มือการใช้ระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศเชิงเลขในสำนักงานที่ดิน (ปี 2562)

-๔4๖6-
๑.๓ การปรับแตง หนา จอแผนท่ีดวยการแสดงสัญลกั ษณ และปา ยขอมลู ตา ง ๆ

หลังจากท่ีไดนาํ เขาขอมูลรูปแปลงท่ีดินและขอมูลระวางแผนท่ีรปู ถายทางอากาศ
เชิงเลข ในรูปแบบ Vector และ Raster เพ่ือใหการแสดงผลมีความชัดเจนและงายตอการนําไปใชงาน
ในหัวขอนี้ จะเปนการปรับแตงหนาจอแผนที่ดวยการแสดงสัญลักษณ และปายขอมูลตางๆ โดยมี
รายละเอยี ด ดังน้ี

๑. การเปล่ียนสัญลักษณ ไปท่ชี นั้ ขอ มลู ท่ีตองการ กดคลิกขวา และเลอื ก Properties

๑

- 4 7๔๗- 
๒. จะปรากฏหนาตา ง Layer Properties ขนึ้ มา กดท่ีแถบ Style
๓. เลือกรูปแบบสญั ลักษณท่ีตองการ จะมใี หเลือก ๕ ประเภท

 แบบ Single Symbol เปนการกําหนดสัญลักษณ ใหขอมูลท้ังหมดมีสัญลักษณ
แบบเดยี วกนั

 แบบ Categorized เปน การกาํ หนดสัญลกั ษณ ใหขอมูลมีสัญลักษณแตกตางกัน
ตามคาในฟลด

 แบบ Graduated เปนการกาํ หนดสัญลักษณ ใหขอมูลมีสัญลักษณ โดยแบง
ขอ มูลออกเปนกลุมตามคา ในฟลด

 แบบ Rulebased เปนการกําหนดสัญลักษณ ใหขอมูลมีสัญลักษณ โดยขอมูล
ท่ตี รงตามเงือ่ นไขที่กําหนด จะมีสญั ลักษณเ ปน อยา งไร

 แบบ Inverted polygons เปนการกาํ หนดสัญลักษณ ใหขอมูลมสี ัญลักษณ
เปนแบบกลบั สีการแสดงผล

๒๓

-๔4๘8-

๔. ปรบั คา ตามท่ีตอ งการ Unit = หนวย
๕. กด OK Transparency = ความโปรงแสง
Color = สี

๔

๕

๖. จะไดรูปแบบสญั ลกั ษณต ามที่ตอ งการ

๖

- 4 9๔๙- 
๗. การแสดงปายขอ มูล โดยไปที่ชั้นขอ มลู กดคลิกขวาและเลอื ก Properties

* หมายเหตุ ในการแสดงปายขอมูลท่ีเปนภาษาไทย ควรเปดตารางขอมูลดูกอนวา
ภาษาในตารางแสดงออกมาเปนภาษาไทยหรือไม โดยใชค ําสง่ั Open Attribute Table*

๗

๘. จะปรากฏหนาตาง Layer Properties ขึ้นมา กดที่แถบ Labels
๙. ท่ชี องดา นบนสุด กดท่ีลูกศรลง และเลือก Show labels for this layer

๘๙

-๕5๐0 -
๑๐. ในชอ ง Label with ใหเลอื ก Field ท่ีตอ งการแสดงเปนปา ยขอ มูล

๑๐

๑๑. กาํ หนดรปู แบบตวั อกั ษรของปายขอ มูล ตามท่ีตองการ
๑๒. จากนน้ั กด OK

๑๑
๑๒

- 51๕-๑ 
๑๓. จะไดช ้นั ขอมูลท่ีไดจัดแสดงผลปายขอ มลู แลว ดังภาพ

๑๓

 ๕- ๒52 -

๒. การจัดทํารูปแบบแผนที่ หรอื การทาํ Layout
การจัดทาํ รูปแบบแผนที่ เปนการออกแบบแผนที่ตามรูปแบบที่กําหนด โดยสามารถ

ใสขอมูลทน่ี าํ เขา มาในโปรแกรม รวมถงึ สามารถบนั ทกึ เปนไฟลภาพไปใชงานได โดยมีขนั้ ตอน ดงั น้ี
๑. ไปทแี่ ถบ Menu Bar กดเลือกคาํ ส่ัง Project เลือกฟง กช นั Open…

๑

ท่ีตองการ ๒. จะปรากฏหนา ตาง Choose a QGIS project file to open เลือกตําแหนงไฟลงาน
๓. กดเลอื กไฟลง านทีต่ องการ
๔. กด Open เพ่ือเปดงานท่ีตองการพิมพ Layout ขึ้นมา

๒๓

๔

- 5๕3๓-

๕. ไปที่แถบ Menu Bar กดเลือกคําสั่ง Project เลือกฟงกชัน New Print Composer
หรือคลกิ ทีฟ่ งกชัน New Print Composer ที่แถบ Tools Bar

๕

๖. จะปรากฏหนาตาง Composer Title ขึ้นมา เปนการตั้งช่ือหนาแผนท่ี (สําหรับตัวอยาง
ตง้ั ชือ่ เปน Composer 1) จากน้ัน กด OK ดงั รปู

๖

-๕5๔4 -
๗. จะปรากฏหนาตาง Composer 1 ขึ้นมา จากนั้น ใหกดที่แถบ Composition เพื่อต้ังคา
หนา กระดาษ
๘. กดเลอื กขนาดกระดาษ ในชอง Presets

๗
๘

๙. จดั กระดาษใหเ ปน แนวนอน หรอื แนวตั้ง ในชอ ง Orientation

๙

- 5๕5๕-
๑๐. จากนั้นเปนการสรางขอบเขตของขอมูลท่ีจะแสดงผล โดยไปที่แถบ Tools Bar
กดเลือกที่ฟง กชัน Add new map
๑๑. สรา งกรอบการนาํ เขา โดยคลิกซายท่ีเมาสที่มุมแรก ลากคางไวเปนกรอบสี่เหลี่ยม
ตามขนาดทตี่ องการ แลว จึงปลอ ยเมาส

๑๐
๑๑

-๕5๖6 -
๑๒. การจดั รปู แผนท่ี หนา ตา ง Composer 1 กดทีแ่ ถบ Item properties

๑๒.๑ ถาตอ งการใหร ูปแผนที่ตรงตามหนา จอ Map Display ของ QGIS ใหกดฟง กชัน
Set to map canvas .extent

๑๒.๒ ถา ตองการให Map Display ของ QGIS ตรงตามหนาจอรูปแผนท่ี ในหนาตาง
Composer 1 ใหกดฟง กช ัน View extent in map canvas

๑๒.๓ ถา ตอ งการปรบั มาตราสว น ใหกําหนดมาตราสวนทต่ี องการในชอง Scale

๑๒
๑๒.๓

๑๒.๑
๑๒.๒

- 5 ๕7๗- 
๑๓. ใสคําอธิบายสัญลักษณท่ีหนาตาง Composer 1 ไปที่แถบ Tools Bar กดเลือกท่ี
ฟง กชัน Add new legend
๑๔. สรา งกรอบคาํ อธบิ ายสัญลักษณ โดยคลกิ ซายท่เี มาสทม่ี ุมแรก ลากคางไวเปนกรอบ
สเ่ี หลย่ี มตามขนาดที่ตองการ แลว จึงปลอยเมาส

๑๓
๑๔

-๕5๘8-
๑๕. กดท่แี ถบ Item properties เพ่อื ต้ังคา กรอบคําอธิบายสัญลักษณ
๑๖. ทาํ การตั้งชื่อในชอ ง Title และต้ังคาตา งๆ ทเ่ี ราตองการ

๑๕
๑๖

- 5 9๕๙- 
๑๗. การใสสัญลักษณทิศเหนือ ที่หนาตาง Composer 1 ไปที่แถบ Tools Bar กดเลือกท่ี
ฟงกช ัน Add image
๑๘. สรา งกรอบเพ่อื ใสสัญลกั ษณทิศเหนือ โดยคลิกซายที่เมาสท่ีมุมแรก ลากคางไวเปน
กรอบสี่เหลยี่ มตามขนาดที่ตองการ แลว จึงปลอ ยเมาส

๑๗
๑๘

-6๖0๐-

๑๙. กดทแ่ี ถบ Item properties
๒๐. กดทีส่ ามเหล่ยี ม หนา Search directories
๒๑. กดเลอื กสัญลกั ษณท ิศเหนือท่ีตอ งการ

๑๙

๒๐
๒๑

- 6 1๖๑- 
๒๒. การใสมาตราสวนในรูปแผนท่ี ที่หนาตาง Composer 1 ไปท่ีแถบ Tools Bar กดเลือก
ท่ฟี ง กช นั Add new scalebar
๒๓. เลื่อนเมาสไปตําแหนงท่ีตอ งการ จากนนั้ คลกิ ซายเพ่ือวาง Scale Bar

๒๒

๒๓

-6๖2๒ -
๒๔. กดท่ีแถบ Item properties
๒๕. ทําการปรบั Scale Bar ไดตามความตองการ

๒๔
๒๕

- 63๖๓- 
๒๖. การใสช่อื แผนที่ ที่หนา ตาง Composer 1 ไปที่แถบ Tools Bar กดเลือกท่ีฟงกชัน
Add new label
๒๗. สรา งกรอบเพื่อใสชอ่ื แผนท่ี โดยคลกิ ซา ยทเี่ มาสทม่ี ุมแรก ลากคางไวเปนกรอบส่ีเหล่ียม
ตามขนาดทีต่ องการ แลว จึงปลอ ยเมาส

๒๖ ๒๗

 ๖-๔64 -

๒๘. กดที่แถบ Item properties เพ่ือตง้ั คา ตัวอักษร
๒๙. ใสชอ่ื แผนที่ ตามท่ีตองการ
๓๐. กดที่ฟงกช นั Font

๒๘
๒๙
๓๐

๓๑. เลอื กรปู แบบ ลกั ษณะ และขนาดตวั อกั ษร
๓๒. กด OK
๓๓. ทําเครอื่ งหมายชอง Center และ Middle ดงั รูป

๓๑ ๓๓
๓๒

- 6 5๖๕- 
๓๔. การสรางเสน กรอบรปู แผนท่ี ทหี่ นา ตาง Composer 1 ไปที่แถบ Tools Bar กดเลือกท่ี
ฟงกช ัน Add shape เลือก Add Rectangle

๓๔

๓๕. สรา งกรอบเพื่อสรางเสนกรอบรูปแผนท่ี โดยคลิกซายที่เมาสท่ีมุมแรก ลากคางไว
เปนกรอบสีเ่ หล่ียมตามขนาดที่ตองการ แลว จงึ ปลอยเมาส

๓๕

-๖6๖6 -
๓๖. จะปรากฏกรอบรูปพื้นสีขาวอยูดานหนารูปแผนที่ สามารถปรับเปลี่ยนพ้ืนสีได
โดยกด Change…
๓๗. จะปรากฏหนา ตาง qgisltrbin จากน้นั คลิกท่ี Simple fill
๓๘. ไปท่แี ถบ Fill style ถา จะเลือกไมใหมีสีพ้นื ใหเ ลือกเปน No Brush
๓๙. กด OK

๓๗ ๓๖
๓๘

๓๙

- 67 ๖- ๗ 
๔๐. การสรางตารางกริด เพื่อใหรรู ะยะในแผนที่ โดยคลิกที่แถบ Item
๔๑. คลิกเลอื ก Map 0
๔๒. กดท่สี ามเหล่ยี ม Grids

๔๐
๔๑

๔๒

๔๓. กดที่ฟงกชัน Add a new grid
๔๔. กดเลือก Grid 1
๔๕. ทาํ เคร่ืองหมายขางหนา Draw "Grid 1" grid

๔๓
๔๔

๔๕

- ๖6๘8 -
๔๖. กาํ หนดความกวา งของ Interval ตามความตองการ ทง้ั แกน X และ แกน Y

๔๖

๔๗. จากน้ันเลื่อนลงมา แลว ทาํ เคร่ืองหมายหนา Draw coordinates
๔๘. ตวั เลขกาํ กับกริดสามารถปรับเปล่ียนใหสวยงามได โดยคา Left และ Right ใหเลือก
เปน Vertical ascending

๔๗
๔๘

- 6 9๖๙- 
๔๙. จะไดรปู แผนที่ Layout ตามทีไ่ ดทําการปรบั แตง

๔๙

๕๐. การสงออกแผนท่ี สามารถทําได ๓ รูปแบบ คือ ไฟล Image, PDF และ SVG โดยไปที่
เมนู Composer เลอื กแถบ Export as Image หรือ Export as PDF หรือ Export as SVG ตามไฟล
สกุลที่ตองการ

๕๑. จากน้ัน ตัง้ ช่อื เลอื กทจ่ี ดั เก็บไฟล และ กด Save

๕๐

๕๑

- ๗7๐0-
๕๒. จะไดร ปู แผนท่ีตามรูปแบบที่ตองการ สามารถนําไปใชงานไดต อ ไป

๕๒

บทท่ี ๕

บทสรุป

กองเทคโนโลยีทําแผนที่ ไดดาํ เนินการจัดสรางระวางแผนท่ีรูปถา ยทางอากาศเชิงเลข
(DMC) มาตราสว น ๑:๔,๐๐๐ จากขอมูลภาพถายทางอากาศเชิงเลข ท่ีบินถายภาพดวยกลองถายภาพ
ทางอากาศเชิงเลข (Digital Mapping Cameras : DMC) โดยวิธี Ortho Rectification ครอบคลุมพื้นท่ี
ทัว่ ประเทศ ตามโครงการศูนยข อมลู ทด่ี ินและแผนท่แี หง ชาติ และไดจ ดั ทําโครงการจัดทําและสงขอมูล
ระวางแผนที่ภาพถา ยทางอากาศเชิงเลข (DMC) มาตราสว น ๑:๔,๐๐๐ ในรูปแบบดิจิทัลไฟลใหสํานักงาน
ท่ดี ินจังหวดั ทัว่ ประเทศ เพ่ือใหสํานักงานท่ีดินมีขอมูลระวางแผนที่รูปถายทางอากาศเชิงเลข ใชในราชการ
ของสํานักงานท่ีดิน สนับสนุนมาตรการของกรมที่ดิน ที่ไดกําหนดแนวทางและมาตรการปองกันการออก
หนงั สือแสดงสิทธิในที่ดินโดยไมชอบดวยกฎหมาย โดยสํานักงานทีด่ นิ สามารถนําขอมูลระวางแผนท่ี
รูปถายทางอากาศเชงิ เลข ไปใชใ นการจัดทาํ รปู แผนที่แสดงตําแหนงท่ีดนิ ประกอบการออกโฉนดที่ดิน

คมู อื การใชงานระวางแผนท่ีรปู ถายทางอากาศเชิงเลข ในสํานักงานท่ีดิน เปนองคความรูท่ีได
รบั การคัดเลือกจากคณะกรรมการจัดการความรูของกรมท่ีดิน ประจําปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๒
ซึ่งสนับสนุนประเด็นยุทธศาสตรที่ ๒ พัฒนาระบบการออกเอกสารสิทธิใหเปนมาตรฐานเดียวกัน
ทวั่ ประเทศ โดยไดรวบรวมความรูเกี่ยวกับการใชงานระวางแผนที่รูปถายทางอากาศเชิงเลข ดวยโปรแกรม
Quantum GIS หรือ QGIS ซึ่งเปนโปรแกรม Desktop GIS จัดอยูในกลุมซอฟตแ วรร หสั เปด (Free
and Open Source Software : FOSS) ท่ีสะดวกตอการใชงาน ท้ังการเรียกใชขอมูลภาพ ขอมูลตาราง
การแสดงผลตาราง การแสดงผลกราฟ ตลอดจนสามารถสืบคนขอมูล วิเคราะหขอมูลและนําเสนอขอมูล
ในรูปแบบแผนที่ สามารถเรียกใชขอมูลเวกเตอร ราสเตอร ในรูปแบบท่ีเปนมาตรฐานแพรหลาย โดยใช
เครื่องมือตาม GUI ที่กําหนด และ Version ที่เลือกใชน้ี คือ Quantum GIS Version 2.18.18 Las
Palmas โดยนาํ เสนอในเรื่องของการติดตั้งโปรแกรม (Download and Installation Program)
โปรแกรม Quantum GIS ท่ีสามารถติดต้ังไดบนระบบปฏิบัติการ Window, MacOS X, Linux และ
Android สวนประกอบของโปรแกรม ซ่ึงประกอบดวยสวนตางๆ ไดแก Menu Bar, Tools Bar, Layer,
Browser, Map Display, Map Coordinate, Map Scale และ Project Properties การกําหนดระบบ
พิกัดอางอิง (Coordinate Reference Systems : CRS) การกําหนดระบบพิกัดอางอิงเริ่มตนของ
โปรแกรม QGIS โดยในคูมือเลมน้ีใชระบบพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม พ้ืนหลักฐาน Indian 1975 รวมทั้งได
แนะนําการนําเขาขอมูลระวางแผนท่ีรูปถายทางอากาศเชิงเลขดวยโปรแกรม Quantum GIS ซ่ึงเปน
การนาํ เขาหรือเพิ่มชั้นขอมูลในแผนที่ โดยโปรแกรม QGIS สามารถรองรับการนําเขาขอมูลได
หลายประเภท เชน ขอมูลเชิงเสน (Vector) ขอมูลภาพเชิงตัวเลข (Raster) ขอมูลพิกัดจากเอกสาร
(Delimited Text) เปนตน

 ๗-๒72 -
การนําขอ มลู ระวางแผนที่รูปถายทางอากาศเชิงเลขไปใชงานในสํานักงานที่ดิน สามารถนํา
คูมอื การใชง านระวางแผนที่รูปถายทางอากาศเชิงเลข ในสํานักงานท่ีดิน ไปประยุกตใชในการดําเนินงาน
ดานตา งๆ ทัง้ งานดานการรังวัดของสํานักงานท่ีดิน โดยสามารถนําขอมูลระวางแผนที่รูปถายทางอากาศ
เชิงเลข (Raster) ไปใชรวมกับขอมูลการรังวัด เพอื่ ใชประกอบในการตรวจสอบการออกเอกสารสิทธิ
ในที่ดิน หรือการนําขอมูลระวางแผนท่ฯี ไปใชในการจดั ทาํ แผนท่ี เพื่อเปนขอมูลสําหรับการตรวจสอบ
สภาพการใชประโยชนในท่ีดิน การตรวจสอบการพิสูจนสิทธิในที่ดินท่ีมีปญหาขัดแยงในการบุกรุกท่ีดิน
ทั้งของภาครัฐและเอกชน รวมท้ังใชเปนขอมูลสนับสนุนสําหรับประกอบการพิจารณาในการแกไขปญหา
ตา งๆ ของสาํ นักงานทีด่ นิ ทวั่ ประเทศ

ภาคผนวก
ระเบียบและหนังสือราชการทเ่ี กยี่ วขอ ง

 ระเบียบกรมที่ดิน วาดวยการสรางและการใชระวางแผนท่ี พ.ศ. ๒๕๔๗
 หนงั สือกรมที่ดิน ดว นท่สี ุด ที่ มท ๐๕๑๖.๕/ว ๒๐๙๒๗ ลงวันท่ี ๘ สิงหาคม ๒๕๖๐

เรื่อง มาตรการปองกันการออกหนงั สือแสดงสิทธิในทด่ี ินโดยไมชอบดวยกฎหมาย