คำนำ
การจัดทาคู่มือการรายงานผลในระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR) ของกรมที่ดิน
ฉบับนี้ จัดทาขึ้นเพ่ือใช้เป็นแนวทางสาหรับการนาเข้าข้อมูลเข้าสู่ระบบ eMENSCR โดยมีวัตถุประสงค์
เพื่อให้เป็นไปตามระเบียบว่าด้วยการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการดาเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ
และแผนการปฏิรูปประเทศ พ.ศ. 2562 กาหนด รวมทั้งให้ผู้นาเข้าข้อมูลโครงการได้รับทราบ และเข้าใจขั้นตอน
ของระบบตดิ ตามและประเมนิ ผลแห่งชาติ (eMENSCR) ได้อยา่ งถกู ต้อง
ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ข้อมูลและเนื้อหาขององค์ความรู้ในคู่มือการรายงานผลในระบบ
ตดิ ตามและประเมนิ ผลแห่งชาติ (eMENSCR) ของกรมทีด่ นิ ฉบับนี้ จะเป็นประโยชน์แก่ท่านผู้ปฏบิ ตั ิงานที่เกี่ยวข้อง
สามารถนาไปใช้ประโยชน์ ตลอดจนสามารถแก้ไขปัญหาอุปสรรคในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและ
ประสิทธิผล
กองแผนงาน ได้ดาเนินการจัดทาองค์ความรู้เรื่อง “คู่มือการรายงานผลในระบบติดตาม
และประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR) ของกรมท่ีดิน” ตามมติท่ีประชุมของคณะกรรมการจัดการความรู้
ของกรมทด่ี ิน ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2565
กองแผนงาน
กองฝึกอบรม
กรมทด่ี นิ กระทรวงมหาดไทย
สารบญั
เรือ่ ง หนา้
บทท่ี 1 บทนา 1
1.1 สาระสาคัญการขับเคล่อื นประเทศตามแนวทางยุทธศาสตร์ชาติ 1
1.2 แผนระดบั ท่ี 1 ยทุ ธศาสตร์ชาติ 20 ปี 2
1.3 แผนระดับที่ 2 1.3.1 แผนแมบ่ ทภายใตย้ ุทธศาสตร์ชาติ 3
11
1.3.2 แผนการปฏิรูปประเทศ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 18
1.3.3 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 12 19
1.3.4 นโยบายและแผนระดับชาตวิ ่าดว้ ยความมน่ั คงแห่งชาติ
19
(พ.ศ. 2562 – 2565)
1.4 แผนระดับที่ 3 แผนปฏิบัติการ ดา้ น.../แผนปฏิบตั ิราชการ
บทท่ี 2 การตดิ ตาม ตรวจสอบ และประเมินผลแห่งชาติ 21
2.1 ผใู้ ช้งานระบบ eMENSCR 21
2.2 ขอ้ มูลทห่ี น่วยงานจะต้องนาเขา้ ระบบ eMENSCR 22
2.3 หน้าทขี่ องหน่วยงานในการปฏบิ ตั ิตามระเบยี บว่าด้วยการติดตาม ตรวจสอบ 24
และประเมินผลการดาเนนิ การตามยุทธศาสตร์ชาติ และแผนการปฏริ ูปประเทศ พ.ศ. 2562 24
2.4 ลาดับการอนุมตั ิ (M7) 25
2.5 สถานะของโครงการ 25
2.6 การขอ Username และ Password เพือ่ เข้าใช้งานระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ 25
2.7 กรอบระยะเวลาการนาเขา้ ข้อมลู การรายงานผลการดาเนนิ การ และการอนมุ ตั ขิ ้อมูล
บทที่ 3 การเข้าสู่ระบบ และบันทกึ ข้อมลู ในระบบ eMENSCR 26
(สาหรับผ้นู าเข้าข้อมลู โครงการ)
3.1 การเขา้ ใช้งานระบบ 26
3.2 การบันทึกข้อมลู ในระบบ eMENSCR (M1-M6) 28
49
การอนมุ ัติข้อมูล (M7)
ภาคผนวก 50
บทท่ี 1
บทนา
ท่ีผ่านมาประเทศไทยยังไม่มีแผนการพัฒนาประเทศในระยะยาวท่ีใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาประเทศ
ขณะทหี่ ลายประเทศใหค้ วามสาคญั กับแผนระยะยาว เชน่ ประเทศฝรั่งเศส สิงคโปร์ ดังน้ัน เพ่ือเป็นการวางเปูาหมายร่วม
ในระยะยาวของประเทศและเพื่อเป็นกลไกเตรียมรับความท้าทายและสิ่งที่ตนได้รับการพัฒนาในด้านต่าง ๆ ตลอดจน
เพอ่ื ให้ภาคสว่ นต่าง ๆ ใช้เป็นกรอบในการจัดทาแผนให้สอดคล้องและบูรณาการ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พทุ ธศกั ราช 2560 มาตรา 65 ได้กาหนดให้รฐั จดั ใหม้ ียุทธศาสตรช์ าติ เพื่อเป็นเปูาหมายการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน
ตามหลกั ธรรมาภิบาลเพอ่ื ใชเ้ ปน็ กรอบในการจัดทาแผนต่าง ๆ ให้สอดคล้องและบูรณาการกัน เพ่ือให้เกิดเป็นพลังผลักดัน
ร่วมกันไปสู่เปูาหมาย โดยให้เป็นไปตามท่ีกาหนดในกฎหมายว่าด้วยการจัดทายุทธศาสตร์ชาติ และต่อมาได้มี
การตราพระราชบัญญัติการจัดทายุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2560 มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2560 โดยการจัดทา
ยทุ ธศาสตร์ชาติต้องคานึงถงึ ผลประโยชนแ์ ห่งชาติ ความต้องการและความจาเป็นในการพัฒนาประเทศให้สอดคล้อง
กบั หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาที่ย่ังยืนตามหลักธรรมาภิบาลและเปูาหมายการปฏิรูปประเทศ
ตามทีร่ ฐั ธรรมนูญกาหนด และได้กาหนดให้มีการแต่งต้ังคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติเพื่อทาหน้าที่ในการจัดทา
ร่างยทุ ธศาสตรช์ าติ กาหนดวธิ กี ารการมีสว่ นร่วมของประชาชนในการจัดทาร่างยุทธศาสตร์ชาติ ในการติดตาม
การตรวจสอบ และการประเมินผลการดาเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ รวมท้ัง กาหนดมาตรการส่งเสริมและ
สนบั สนนุ ให้ประชาชนทุกภาคสว่ นดาเนนิ การให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ
ในการนี้คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ ได้แต่งต้ังคณะกรรมการจัดทายุทธศาสตร์ชาติขึ้น
รวม 6 คณะ เพ่ือพิจารณาจัดทาร่างยุทธศาสตร์ชาติในด้านต่าง ๆ ได้แก่ คณะกรรมการจัดทายุทธศาสตร์ชาติ
ด้านความม่ันคง ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์
ด้านการสร้างโอกาส และความเสมอภาคทางสังคม ด้านการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรต่อ
ส่ิงแวดล้อม และด้านการปรับสมดลุ และพฒั นาระบบการบริหารจัดการภาครัฐ ซ่ึงคณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบ
รา่ งยทุ ธศาสตร์เม่อื วนั ท่ี 5 มถิ นุ ายน 2561 ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) เปน็ ยุทธศาสตร์ชาติฉบับแรกของ
ประเทศไทย ซึ่งการนาไปสู่การปฏิบัติเพ่ือให้ประเทศไทยบรรลุวิสัยทัศน์ “ประเทศไทยมีความมั่นคง ม่ังคั่ง ยั่งยืน
เป็นประเทศทีพ่ ัฒนาแล้ว ด้วยการพฒั นาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง”
คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2560 เห็นชอบการจาแนกแผนออกเป็น 3 ระดับ
ประกอบดว้ ย1๑
1. แผนระดบั ที่ 1 ได้แก่ ยทุ ธศาสตรช์ าติ
2. แผนระดับที่ 2 ได้แก่ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์
แผนการปฏิรปู ประเทศ และแผนความมัน่ คง (นโยบายและแผนระดับชาตวิ ่าดว้ ยความมนั่ คงแห่งชาติ)
3. แผนระดับที่ 3 หมายถึง แผนที่จัดทาข้ึนเพื่อสนับสนุนการดาเนินงานของแผนระดับท่ี 1
และแผนระดับที่ 2 ใหบ้ รรลุเปูาหมายทีก่ าหนดไว้หรอื จดั ทาขึ้นตามท่ีกฎหมายกาหนดหรือ
จัดทาขึ้นตามพันธกรณีหรือสัญญาระหว่างประเทศ เช่น แผนของส่วนราชการและ
หน่วยงานของรัฐต่าง ๆ แผนบรู ณาการ รวมถึงแผนปฏิบตั ิการทกุ ระดับ
1 สานักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ (สศช.) 2562
2
ระดบั ของแผน
ยทุ ธศาสตรช์ าติ
แผนแม่บท แผนปฏิรปู ประเทศ แผนพัฒนาเศรษกจิ นโยบายและแผน
และสงั คมแห่งชาติ ระดับชาตวิ ่าด้วย
ภายใตย้ ุทธศาสตร์ชาติ (ฉบับปรบั ปรงุ ) ความม่นั คงแหง่ ชาติ
แผนปฏบิ ัติราชการของส่วน "แผนปฏบิ ัตกิ ารดา้ น.... แผนอ่นื ๆ
ราชการระยะ 5 ปี และรายปี ระยะที่...(พ.ศ. ...-...)"
แผนระดับท่ี 1 ยุทธศาสตร์ชาติเป็นเปูาหมายใหญ่ในการขับเคล่ือนประเทศ การพัฒนาประเทศ
อยา่ งยั่งยืนตามหลักธรรมาภิบาล เพ่ือใช้เป็นกรอบในการทาแผนต่าง ๆ ให้มีความสอดคล้องและบูรณาการกัน
โดยการถ่ายทอดเปูาหมายและประเด็นการพัฒนาไปสู่ แผนระดับที่ 2 เป็นแนวทางการขับเคล่ือนประเทศในมิติต่าง ๆ
เพื่อบรรลุตามเปูาหมายของยุทธศาสตร์ เร่ืองกาหนดประเด็นการพัฒนาในบางประการ และถ่ายทอดไปสู่แนวทาง
ในการปฏิบัติในแผนระดับท่ี 3 ซึ่งจะเป็นแผนในเชิงปฏิบัติที่มีความชัดเจนตามภารกิจของส่วนราชการ
สอดคล้อง และสนับสนุนการดาเนินงานของแผนระดับที่ 1 (ยุทธศาสตร์ชาติ) และระดับท่ี 2 หรือจัดทาข้ึนตามท่ี
กฎหมายกาหนด
3
การพัฒนาประเทศตามแนวทางยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี มุ่งเน้นการสร้างความสมดุลระหว่าง
การพัฒนาความม่ันคง เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม โดยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในรูปแบบ “ประชารัฐ”
ซ่ึงประกอบด้วย 6 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ ยุทธศาสตร์ชาติด้านความม่ันคง ยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถ
ในการแข่งขัน ยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ ยุทธศาสตร์ชาติ
ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิต
ทีเ่ ปน็ มติ รตอ่ ส่งิ แวดล้อม และยุทธศาสตร์ชาตดิ ้านการปรบั สมดุลและพัฒนาระบบการบรหิ ารจดั การภาครัฐ
ยุทธศาสตรช์ าติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 – 2580)
1.3.1 แผนแม่บทภายใตย้ ุทธศาสตร์ชาติ
แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติเป็นส่วนสาคัญในการกาหนดเปูาหมายเพื่อบรรลุเปูาหมาย
ตามทกี่ าหนดไว้ในยทุ ธศาสตร์ชาติ ซ่ึงจะมีผลผูกพันต่อหน่วยงานของรัฐท่ีเกี่ยวข้องท่ีจะต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามน้ัน
รวมท้ัง การจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปี งบประมาณต้องสอดคล้องกับแผนแม่บท ซ่ึงจะนาไปสู่การปฏิบัติ
เพื่อให้ประเทศไทยบรรลุวิสัยทัศน์ “ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งค่ัง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว
ดว้ ยการพัฒนาตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง”
แผนแมบ่ ทภายใต้ยทุ ธศาสตร์ชาติ ประกอบดว้ ย 23 ประเด็น ได้แก่
1) ประเดน็ ความมน่ั คง
เป็นการดาเนินการเพ่ือทาให้ประเทศชาติม่ันคง (ในทุกมิติ) อย่างยั่งยืนคนไทยอยู่ดี กินดี
มีความสุข มีความสามัคคีปรองดอง มีการปูองกันและแก้ไขปัญหาท่ีส่งผลกระทบต่อความมั่นคงในปัจจุบัน
และปูองกันไม่ให้เกิดปัญหาใหม่ในอนาคต ตลอดจนการพัฒนาศักยภาพของประเทศให้พร้อมเผชิญภัยคุกคาม
ท่ีกระทบต่อความมนั่ คงของชาติในทุกมิติ ทุกรูปแบบ และทุกระดับความรุนแรงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซ่ึงจะส่งผลให้
4
การบรหิ ารจัดการและการพัฒนาประเทศในทกุ ดา้ นดาเนินไปได้อย่างต่อเนื่อง และราบร่ืนตามหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพยี ง ประกอบด้วย 5 แผนยอ่ ย ดังนี้
(1) การรักษาความสงบภายในประเทศ
(2) การปอู งกันและแก้ไขปญั หาที่มีผลกระทบต่อความมั่นคง
(3) การพัฒนาศกั ยภาพของประเทศให้พร้อมเผชญิ ภยั คกุ คามท่กี ระทบต่อความมน่ั คงของชาติ
(4) การบูรณาการความร่วมมือด้านความมั่นคงกับอาเซียน และนานาชาติ รวมทั้ง
องค์กรภาครฐั และมิใช่ภาครฐั
(5) การพัฒนากลไกการบรหิ ารจัดการความมนั่ คงแบบองค์รวม
2) ประเด็น การตา่ งประเทศ
แผนแม่บทประเด็นการต่างประเทศ ให้ความสาคัญกับความร่วมมือระหว่างประเทศ
ในระดับภูมิภาคต่าง ๆ ท้ังในประเด็นความมั่นคง ด้านเศรษฐกิจ ด้านการพัฒนาประเทศท่ียึดตาม
มาตรฐานสากลและพนั ธกรณรี ะหวา่ งประเทศได้อย่างเปน็ บรู ณาการ ประกอบดว้ ย 5 แผนย่อย ดังน้ี
(1) ความร่วมมอื ดา้ นความมั่นคงระหว่างประเทศ
(2) ความรว่ มมือดา้ นเศรษฐกจิ และความร่วมมอื เพ่ือการพฒั นาระหว่างประเทศ
(3) การพฒั นาท่ีสอดคลอ้ งกบั มาตรฐานสากลและพันธกรณีระหว่างประเทศ
(4) การสง่ เสริมสถานะและบทบาทของประเทศไทยในประชาคมโลก
(5) การตา่ งประเทศมีเอกภาพและบูรณาการ
3) ประเดน็ การพฒั นาการเกษตร
แผนแม่บทประเด็นการพัฒนาการเกษตร จะให้ความสาคัญกับการปรับตัวจากการ
ทาเกษตรแบบดั้งเดมิ ไปเป็นเกษตรอุตสาหกรรม/การแปรรูปเกษตรที่มีมูลค่าเพ่ิมสูง การเพ่ิมผลิตภาพการผลิต
โดยอาศัยเทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมถึงการใช้ประโยชน์จากฐานทรัพยากรชีวภาพควบคู่ไปกับการสร้าง
ความมั่นคงและความปลอดภัยอาหาร เพ่ือเป็นภาคการผลิตท่ีสร้างรายได้และพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับ
เกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองได้ ประกอบด้วย 6 แผนย่อย ดังน้ี
(1) เกษตรอัตลกั ษณพ์ ืน้ ถ่ิน
(2) เกษตรปลอดภยั
(3) เกษตรชวี ภาพ
(4) เกษตรแปรรปู
(5) เกษตรอัจฉรยิ ะ
(6) การพัฒนาระบบนเิ วศการเกษตร
4) ประเดน็ อุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคต
แผนแม่บทประเด็นอุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคต จะให้ความสาคัญกับการพัฒนา
เป็นองค์รวมและการสร้างระบบนิเวศให้อุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคตได้เติบโต โดยเน้นการสร้างรากฐาน
ของอุตสาหกรรมและบริการและสร้างสภาพแวดล้อมที่เอ้ืออานวยต่อการพัฒนาของอุตสาหกรรมและบริการ
ทั้งด้านบุคลากร และโครงสร้างพ้ืนฐานท่ีจาเป็น การพัฒนาต่อยอดจากฐานอุตสาหกรรมและบริการเดิมท่ีมี
ความเข้มแข็ง และสร้างโอกาสทุกอุตสาหกรรมในการปรับตัวและสร้างศักยภาพใหม่ ในระยะต่อไป จะเป็นการสนับสนุน
ให้อุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคตได้เติบโตเป็นเสาหลักของเศรษฐกิจไทย สร้างมูลค่าเพิ่มด้วยเทคโนโลยีและ
นวัตกรรมของตนเอง ลดการพึ่งพาเทคโนโลยีและนวัตกรรมจากต่างประเทศ และเป็นผู้นาของอุตสาหกรรมและ
บรกิ ารทีป่ ระเทศไทยมศี ักยภาพในระดบั ภูมิภาคและระดบั โลก ประกอบดว้ ย 6 แผนย่อย ดังนี้
5
(1) อุตสาหกรรมชีวภาพ
(2) อุตสาหกรรมและบรกิ ารทางการแพทยค์ รบวงจร
(3) อตุ สาหกรรมและบรกิ ารดิจิทัล ขอ้ มลู และปญั ญาประดิษฐ์
(4) อุตสาหกรรมตอ่ เนอ่ื งจากการพัฒนาระบบคมนาคม
(5) อุตสาหกรรมความมัน่ คงของประเทศ
(6) การพฒั นาระบบนเิ วศอุตสาหกรรมและบริการแห่งอนาคต
5) ประเด็น การทอ่ งเท่ียว
แผนแมบ่ ทประเด็นการท่องเที่ยว ให้ความสาคัญกับการรักษาการเป็นจุดหมายปลายทางของ
การท่องเท่ียวระดับโลก ท่ีเป็นกลไกหลักในการช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทย โดยจะต้องพัฒนา
การท่องเทย่ี วท้งั ระบบ มงุ่ เนน้ นักทอ่ งเท่ียวกลมุ่ คุณภาพ สร้างความหลากหลายด้านการท่องเที่ยวให้สอดคล้อง
กับความต้องการของนักท่องเท่ียว รวมถึงให้ความสาคัญกับการพัฒนาการท่องเท่ียวในสาขาท่ีมีศักยภาพ
แต่ยังคงรักษาจุดเด่นของประเทศด้านขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม อัตลักษณ์ความเป็นไทย ตลอดจน
ให้คณุ ค่ากบั สงิ่ แวดล้อมธรรมชาติไว้ได้ ประกอบดว้ ย 6 แผนยอ่ ย ดังนี้
(1) การท่องเทย่ี วเชิงสร้างสรรค์และวัฒนธรรม
(2) การทอ่ งเทย่ี วเชิงธุรกิจ
(3) การทอ่ งเทย่ี วเชิงสุขภาพ ความงาม และแพทย์แผนไทย
(4) การทอ่ งเที่ยวสาราญทางน้า
(5) การท่องเทยี่ วเชอ่ื มโยงภมู ภิ าค
(6) การพฒั นาระบบนิเวศการทอ่ งเทย่ี ว
6) ประเดน็ พ้นื ท่ีและเมอื งน่าอยอู่ ัจฉริยะ
แผนแมบ่ ทประเด็นการพัฒนาพื้นที่และเมืองน่าอยู่อัจฉริยะ ให้ความสาคัญกับการพัฒนาเมือง
ให้เป็นเมืองน่าอยู่อัจฉริยะท่ีสามารถรองรับกิจกรรมทางเศรษฐกิจ เป็นท่ีอยู่อาศัย ลดความเหล่ือมล้า
และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นท่ีทุกกลุ่ม โดยผ่านความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน
และประชาชนในพื้นท่ี ประกอบดว้ ย 2 แผนย่อย ดังนี้
(1) การพฒั นาเมืองน่าอย่อู ัจฉรยิ ะ
(2) การพัฒนาพืน้ ท่ีเมือง ชนบท เกษตรกรรม และอุตสาหกรรมเชิงนิเวศที่มีการบริหารจัดการ
ตามแผนผังภมู ินเิ วศอยา่ งยั่งยนื
7) ประเด็น โครงสรา้ งพนื้ ฐานระบบโลจิสตกิ ส์ และดิจทิ ลั
แผนแม่บทประเด็นโครงสรา้ งพนื้ ฐานระบบโลจิสติกส์ และดิจิทัล พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน
ของประเทศ โดยมุ่งเน้นการขยายขีดความสามารถ พัฒนาคุณภาพและประสิทธิภาพของโครงสร้างพ้ืนฐาน
ดา้ นการขนส่งและระบบโลจิสติกส์ พลังงาน ดจิ ทิ ัล วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยสี มยั ใหม่เพื่อยกระดับ ผลิตภาพ
ของภาคการผลิตและบริการ ลดต้นทุนการผลิตและบริการให้แข่งขันได้ในระดับสากล สนับสนุนให้เกิดความเชื่อมโยง
กับอนุภมู ภิ าค และภูมิภาคอย่างเป็นระบบ รวมถึงพัฒนาระบบการบริหารจัดการให้สามารถรองรับการเกิดภัยพิบัติ
6
ทางธรรมชาติและปรับตัวได้ทันกับแนวโน้มการเปล่ียนแปลงทางเทคโนโลยีในอนาคต โดยภายใต้แผนแม่บท
ด้านโครงสร้างพื้นฐาน ประกอบดว้ ย 3 แผนยอ่ ย ดังนี้
(1) โครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมและระบบโลจสิ ตกิ ส์
(2) โครงสรา้ งพ้นื ฐานดา้ นพลังงาน
(3) โครงสรา้ งพนื้ ฐานดา้ นดิจทิ ัล
8) ประเดน็ ผู้ประกอบการและวิสาหกจิ ขนาดกลางและขนาดย่อมยุคใหม่
แผนแม่บทประเด็นการพัฒนาเศรษฐกิจบนพื้นฐานผู้ประกอบการยุคใหม่และวิสาหกิจ
ขนาดกลางและขนาดย่อม จะให้ความสาคัญกับการพัฒนาผู้ประกอบการไทยให้เป็นผู้ประกอบการยุคใหม่ท่ีมี
ทักษะและจติ วิญญาณของการเป็นผู้ประกอบการท่ีมีอัตลักษณ์ชัดเจน มีความสามารถในการแข่งขันและมีนวัตกรรม
ในการสร้างรูปแบบธุรกิจ นวัตกรรมของสินค้าและบริการ และนวัตกรรมในกระบวนการผลิตสินค้าและ
การให้บริการ ตลอดจนมีทักษะในการใช้ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและดิจิทัล และมีความสามารถในการ
เข้าถึงตลาดท้ังในและต่างประเทศ โดยครอบคลุมการพัฒนาผู้ประกอบการรายใหญ่ กลาง เล็ก วิสาหกิจเริ่มต้น
วิสาหกิจชมุ ชนหรือวสิ าหกิจเพือ่ สังคม รวมทง้ั เกษตรกร ประกอบดว้ ย 4 แผนยอ่ ย ดังน้ี
(1) การสร้างความเข้มเข็งผ้ปู ระกอบการอัจฉริยะ
(2) การสร้างโอกาสเข้าถงึ บรกิ ารทางการเงนิ
(3) การสร้างโอกาสเข้าถงึ ตลาด
(4) การสร้างระบบนิเวศท่ีเอ้ือต่อการดาเนินธุรกิจของผู้ประกอบการ และวิสาหกิจขนาด
กลางและขนาดยอ่ มยคุ ใหม่
9) ประเดน็ เขตเศรษฐกจิ พเิ ศษ
แผนแม่บทประเด็นเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออกจะให้ความสาคัญกับการพัฒนาพ้ืนที่
เพ่ือเป็นต้นแบบการพัฒนาเชิงพ้ืนท่ีท่ีสมบูรณ์แบบ โดยกาหนดอุตสาหกรรมเปูาหมายท่ีได้รับการส่งเสริม
เพ่ือให้เกิดการลงทุนอย่างเป็นรูปธรรม สนับสนุนการลงทุน โครงสร้างพ้ืนฐานและระบบสาธารณูปโภค เพ่ือเพ่ิม
ศักยภาพรองรับการลงทุน และการพัฒนากิจกรรมทางเศรษฐกิจและการอานวยความสะดวกต่าง ๆ ในพ้ืนท่ี
รวมทงั้ การพัฒนาทรัพยากรมนุษยแ์ ละการจัดระบบการสะสมเทคโนโลยี โดยแนวทางการพัฒนา และแผนการขับเคล่อื น
นโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวนั ออก ประกอบด้วย 3 แผนยอ่ ย ดงั นี้
(1) การพฒั นาเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวนั ออก
(2) การพัฒนาพน้ื ทรี่ ะเบยี งเศรษฐกิจภาคใต้
(3) การพัฒนาเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษชายแดน
10) ประเด็น การปรับเปลยี่ นคา่ นยิ มและวฒั นธรรม
แผนแม่บทประเด็นการปรับเปล่ียนค่านิยมและวัฒนธรรม ให้ความสาคัญกับการปลูกฝัง
ค่านิยมวัฒนธรรมท่ีพึงประสงค์ การหล่อหลอมคุณค่าท่ีดี มีคุณธรรม จริยธรรม มีระเบียบวินัย มีจิตสาธารณะ
ที่คานึงถึงการเปล่ียนแปลงของโลกยุคใหม่และพฤติกรรมของมนุษย์ที่เปล่ียนไปในแต่ละช่วง โดยมุ่งเน้นให้
สถาบันทางสังคมร่วมปลูกฝังค่านิยม วัฒนธรรมที่พึงประสงค์ โดยบูรณาการร่วมระหว่าง “ครอบครัว ชุมชน
ศาสนา การศึกษา สื่อ และภาคเอกชน” ในการหล่อหลอมคนไทยให้มีคุณธรรม จริยธรรม ในลักษณะที่เป็น
“วถิ ”ี การดาเนนิ ชีวิต โดยต้องวางรากฐานการพฒั นาคนใหม้ คี วามสมบูรณ์ เริ่มตั้งแต่การพัฒนาคนให้มีสุขภาพ
กายและใจท่ีดี บนพื้นฐานของการมีส่วนร่วมของสถาบันสังคม และวัฒนธรรมท่ีเข้มแข็ง ท้ังสถาบันครอบครัว
สถาบนั การศกึ ษา สถาบนั ศาสนา ส่อื รวมท้งั ชมุ ชน ประกอบด้วย 3 แผนยอ่ ย ดงั นี้
7
(1) การปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม และการเสริมสร้างจติ สาธารณะ และการเป็น
พลเมอื งท่ดี ี
(2) การสร้างคา่ นยิ มและวฒั นธรรมที่พึงประสงค์จากภาคธรุ กจิ
(3) การใช้สื่อและสอ่ื สารมวลชนในการปลกู ฝังคา่ นิยมและวัฒนธรรมของคนในสังคม
11) ประเดน็ ศักยภาพคนตลอดช่วงชวี ิต
แผนแม่บทประเด็นการพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต ให้ความสาคัญกับการพัฒนาคนเชิงคุณภาพ
ในทุกช่วงวัย ต้ังแต่ช่วงการต้ังครรภ์ ปฐมวัย วัยเด็ก วัยรุ่น วัยเรียน วัยผู้ใหญ่ วัยแรงงาน และวัยผู้สูงอายุ เพื่อสร้าง
ทรัพยากรมนุษย์ท่ีมีศักยภาพ มีทักษะความรู้ เป็นคนดี มีวินัย เรียนรู้ได้ด้วยตนเองในทุกช่วงวัย มีความรอบรู้
ทางการเงิน มีความสามารถ ในการวางแผนชีวิตและการวางแผนทางการเงินท่ีเหมาะสมในแต่ละช่วงวัยและ
ความสามารถในการดารงชีวิตอย่างมีคุณค่า รวมถึงการพัฒนาและปรับทัศนคติให้คนทุกช่วงวัยท่ีเคยกระทาผิด
ได้กลบั มาใช้ชีวติ ในสังคมได้อย่างสงบสุข และเป็นกาลงั สาคัญในการพัฒนาประเทศ ประกอบด้วย 5 แผนย่อย ดงั น้ี
(1) การสร้างสภาพแวดล้อมท่ีเออื้ ตอ่ การพฒั นาและเสริมสร้างศักยภาพมนุษย์
(2) การพัฒนาเดก็ ตัง้ แต่ช่วงการตัง้ ครรภ์จนถงึ ปฐมวยั
(3) การพัฒนาช่วงวยั เรียนและวยั รนุ่
(4) การพฒั นาและยกระดับศักยภาพวัยแรงงาน
(5) การสง่ เสรมิ ศักยภาพผูส้ ูงอายุ
12) ประเด็น การพฒั นาการเรียนรู้
แผนแม่บทประเด็นการพัฒนาการเรียนรู้ ให้ความสาคัญกับการเสริมสร้างและยกระดับ
การพัฒนาการศึกษาและการเรียนรู้ในทุกระดับต้ังแต่ระดับปฐมวัยจนถึงการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยการพัฒนาระบบ
การเรียนรู้ท่ีตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 มีการออกแบบระบบการเรียนรู้ใหม่ การเปล่ียน
บทบาทครู การเพิ่มประสิทธิภาพระบบบริหารจัดการศึกษา และการพัฒนาระบบการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อ
พฒั นาผูเ้ รยี นใหส้ ามารถกากับการเรยี นรู้ท่ีเหมาะสมกับตนเองได้อย่างต่อเน่ือง แม้จะออกจากระบบการศึกษาแล้ว
รวมทั้งสร้างสภาพแวดล้อมท่ีเอื้อต่อการสร้างและพัฒนาเด็กและเยาวชนท่ีมีความสามารถพิเศษบนฐาน
พหปุ ญั ญา ประกอบดว้ ย 2 แผนย่อย ดงั น้ี
(1) ปฏริ ูปกระบวนการเรียนรู้ท่ตี อบสนองต่อการเปล่ยี นแปลงในศตวรรษท่ี 21
(2) การตระหนกั ถงึ พหุปัญญาของมนุษยท์ ห่ี ลากหลาย
13) ประเดน็ การเสรมิ สร้างใหค้ นไทยมสี ขุ ภาวะทีด่ ี
แผนแม่บทประเด็นการเสริมสร้างให้คนไทยมีสุขภาวะท่ีดีแผนแม่บทการเสริมสร้าง
ให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดี ให้ความสาคัญกับการเสริมสร้างการจัดการสุขภาวะในทุกรูปแบบท่ีนาไปสู่การมีศักยภาพ
ในการจัดการสุขภาวะท่ดี ไี ด้ด้วยตนเอง พร้อมท้ังสนับสนุนให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการสร้างเสริมให้คนไทย
มีสุขภาวะที่ดี และมีทักษะด้านสุขภาวะที่เหมาะสม รวมถึงการพัฒนาระบบบริการสุขภาพท่ีทันสมัยสนับสนุน
การสร้างสขุ ภาวะท่ีดี ประกอบด้วย 5 แผนย่อย ดงั นี้
(1) การสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาวะและการปูองกันและควบคุมปัจจัยเสี่ยงที่คุกคาม
สุขภาวะ
(2) การใชช้ ุมชนเป็นฐานในการสร้างสภาพแวดล้อมท่เี อื้อต่อการมสี ุขภาวะที่ดี
(3) การพฒั นาระบบบริการสขุ ภาพท่ีทันสมัยสนับสนนุ การสร้างสุขภาวะท่ีดี
8
(4) การกระจายบริการสาธารณสุขอย่างทว่ั ถงึ และมีคุณภาพ
(5) การพัฒนาและสร้างระบบรับมือและปรับตัวต่อโรคอุบัติใหม่และโรคอุบัติซ้าที่เกิด
จากการเปล่ยี นแปลงสภาพภูมิอากาศ
14) ประเด็น ศักยภาพการกีฬา
แผนแม่บทประเด็นศักยภาพการกีฬา แผนแม่บทการพัฒนาศักยภาพการกีฬาในการสร้าง
คุณค่าทางสังคมและพัฒนาประเทศ ให้ความสาคัญกับการส่งเสริมการใช้กิจกรรมนันทนาการและกีฬา
เปน็ เครื่องมือในการเสรมิ สรา้ งสุขภาวะของประชาชนอยา่ งครบวงจรและมีคุณภาพมาตรฐาน การสร้างนิสัยรักกีฬา
และมีน้าใจเป็นนักกีฬา และการใช้กีฬาและนันทนาการ ในการพัฒนาจิตใจ สร้างความสามัคคีของคนในชาติ
หล่อหลอมการเป็นพลเมืองดี พัฒนาคุณภาพชีวิต รวมทั้งการพัฒนาทักษะด้านกีฬาสู่ความเป็นเลิศ
และกีฬาเพื่อการอาชีพในระดับนานาชาติในการสร้างช่ือเสียง และเกียรติภูมิของประเทศชาติ เพื่อรองรับ
อุตสาหกรรมกีฬา ประกอบด้วย 3 แผนย่อย ดงั น้ี
(1) การส่งเสริมการออกกาลังกาย และกีฬาขั้นพ้ืนฐานให้กลายเป็นวิถีชีวิตและการส่งเสริม
ใหป้ ระชาชนมสี ่วนรว่ มในกจิ กรรมออกกาลังกาย กฬี า และนันทนาการ
(2) การส่งเสรมิ การกีฬาเพอื่ พัฒนาสู่ระดบั อาชีพ
(3) การพัฒนาบคุ ลากรด้านการกฬี าและนันทนาการ
15) ประเด็น พลังทางสงั คม
แผนแมบ่ ทประเดน็ การเสรมิ สรา้ งพลงั ทางสังคม สง่ เสริมให้ครอบครัวมีความรู้และทักษะ
ในการวางแผนชีวิตใหส้ อดคลอ้ งกับการเปลี่ยนแปลงของโลก พัฒนาสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการสร้างครอบครัว
อบอุ่นเข้มแข็งเน้นการเตรียมคนและสังคมเชิงรุกให้ประชาชนไทยมีการเตรียมการ เมื่อยามสูงอายุในทุกมิติ
โดยระดมกาลังจากประชากรทุกกลุ่ม ทุกเพศ ทุกวัย และจากภาคส่วนต่าง ๆ ในทุกระดับ ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ
ภาคเอกชน ครอบครัว ชุมชน ท้องถิ่น ร่วมเป็นพลังในการขับเคลื่อนการพัฒนาสังคม พร้อมกับการส่งเสริม
ให้ผู้สูงอายุเป็นพลังสังคมด้วยการถ่ายทอดประสบการณ์และภูมิปัญญา การพัฒนาสังคมด้วยการปรับเปลี่ยน
ทศั นคติและบทบาทเพศ พฒั นาผ้นู าและอาสาสมคั ร ประกอบดว้ ย 2 แผนยอ่ ย ดังนี้
(1) การเสรมิ สร้างทุนทางสงั คม
(2) การรองรบั สังคมสงู วยั เชิงรกุ
16) ประเด็น เศรษฐกิจฐานราก
แ ผ น แ ม่ บ ท ป ร ะ เ ด็ น ก า ร พั ฒ น า ค ว า ม เ ส ม อ ภ า ค แ ล ะ ส่ ง เ ส ริ ม เ ศ ร ษ ฐ กิ จ ฐ า น ร า ก
พัฒนาเศรษฐกิจฐานรากหรือเกษตรกร โดยคานึงถึงความเหมาะสมกับศักยภาพของตนเอง ฐานทรัพยากร
และบริบทของพ้ืนท่ีและชุมชนท้องถ่ิน ยกระดับเกษตรกรให้ก้าวสู่การเป็นผู้ประกอบการในภาคการเกษตร
โดยการส่งเสริมให้เกษตรกรฐานรากสามารถเข้าถึง แหล่งข้อมูล ความรู้ ด้านการตลาด และเทคโนโลยี
ปรับระบบการบริหารจัดการท่ีดินของรัฐ เชื่อมโยงกับการพัฒนาแหล่งน้า กระจายการถือครองที่ดิน โดยการปฏิรูป
ระบบภาษีพัฒนาระบบข้อมูลเขตปุาและที่ดินให้ชัดเจนเพ่ือแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างเขตพื้นท่ีปุาทับซ้อน
พ้ืนท่ีทากินของประชาชน รับรองสิทธิชุมชนในการเข้าใช้ประโยชน์ท่ีดิน และกระจายการถือครองท่ีดิน
ในขนาดที่เหมาะสมต่อการประกอบอาชพี เพ่ือให้เกิดความเป็นธรรม ประกอบดว้ ย 2 แผนยอ่ ย ดังนี้
(1) การยกระดับศกั ยภาพการเป็นผ้ปู ระกอบการธุรกิจ
(2) การสรา้ งสภาพแวดล้อมและกลไกท่ีสง่ เสรมิ การพฒั นาเศรษฐกจิ ฐานราก
9
17) ประเดน็ ความเสมอภาคและหลกั ประกนั ทางสงั คม
แผนแม่บทประเด็นการสรา้ งหลักประกนั ทางสังคม สร้างหลักประกันทางสังคมที่ครอบคลุม
และเหมาะสมกับทุกเพศสภาวะและทุกกลุ่มประชากรตลอดช่วงชีวิต โดยต้องอาศัยระบบข้อมูลประชากร
ทท่ี นั สมยั และเท่ยี งตรงเพอ่ื สามารถพัฒนาระบบการจดั สวสั ดิการ การให้บริการและคมุ้ ครองพิทักษส์ ทิ ธิ์ให้ครอบคลุม
ผู้มีรายได้น้อยหรือประชากรท่ีมีความต้องการเฉพาะด้านได้อย่างครอบคลุมและสอดคล้องกับความต้องการ
ปราศจากความเหลอ่ื มล้าในด้านคณุ ภาพ โดยในแผนแมบ่ ทน้ี ประกอบดว้ ย 2 แผนย่อย ดงั น้ี
(1) การคุ้มครองทางสังคมขนั้ พืน้ ฐานและหลักประกันทางเศรษฐกจิ สังคม และสขุ ภาพ
(2) มาตรการแบบเจาะจงกลุ่มเปูาหมายเพือ่ แก้ปัญหาเฉพาะกลมุ่
18) ประเด็น การเตบิ โตอย่างยั่งยืน
แผนแม่บทประเด็นการสร้างการเติบโตอย่างย่ังยืน ให้ความสาคัญกับการอนุรักษ์ ฟ้ืนฟู
ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มเพือ่ เป็นรากฐานในการสร้างการเติบโตทางด้านเศรษฐกิจชีวภาพ ทั้งบนบก
และในทะเล ประกอบดว้ ย 5 แผนยอ่ ย ดังนี้
(1) การสรา้ งการเตบิ โตอย่างยัง่ ยนื บนสังคมเศรษฐกิจสีเขียว
(2) การสรา้ งการเติบโตอยา่ งยัง่ ยืนบนสังคมเศรษฐกจิ ภาคทะเล
(3) การสรา้ งการเตบิ โตอยา่ งยงั่ ยนื บนสังคมท่เี ปน็ มิตรตอ่ สภาพภมู อิ ากาศ
(4) การจัดการมลพิษที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสารเคมีในภาคเกษตรทั้งระบบ
ให้เปน็ ไปตามมาตรฐานสากล
(5) การยกระดบั กระบวนทัศนเ์ พ่ือกาหนดอนาคตประเทศ
19) ประเดน็ การบรหิ ารจดั การนา้ ท้งั ระบบ
แผนแม่บทประเด็นการบริหารจัดการน้าทั้งระบบเป็นเรื่องที่มีความสาคัญและสนับสนุน
การพัฒนาเศรษฐกจิ สังคม และสง่ิ แวดลอ้ ม ซง่ึ แผนแม่บทภายใต้กรอบยุทธศาสตร์ชาติในระยะ 20 ปี ประเด็น
การบรหิ ารจดั การน้าทง้ั ระบบเพอ่ื สรา้ งความมน่ั คงดา้ นน้าของประเทศ ประกอบดว้ ย 3 แผนยอ่ ย ดังน้ี
(1) การพฒั นาการจัดการนา้ เชิงลุม่ นา้ ทั้งระบบเพ่อื เพิ่มความม่นั คงด้านน้าของประเทศ
(2) การเพิ่มผลิตภาพของน้าท้ังระบบในการใช้น้าอย่างประหยัดรู้คุณค่า และสร้างมูลค่าเพ่ิม
จากการใช้น้าให้ทดั เทยี มกบั ระดบั สากล
(3) การอนรุ กั ษแ์ ละฟืน้ ฟแู มน่ ้าลาคลองและแหลง่ นา้ ธรรมชาตทิ ่ัวประเทศ
20) ประเดน็ การบรกิ ารประชาชนและประสทิ ธิภาพภาครัฐ
แผนแม่บทประเด็นการพัฒนาบริการประชาชน และการพัฒนาประสิทธิภาพภาครัฐ
ม่งุ พัฒนาระบบอานวยความสะดวกในการบริการภาครัฐ การบูรณาการเช่ือมโยงภาครัฐและการบริหารจัดการ
การเงินการคลัง เพ่ือให้การใช้งบประมาณเกิดประโยชน์สูงสุดและมีประสิทธิภาพ โดยการนาเทคโนโลยีดิจิทัล
มาประยุกต์ใช้มีการปรับสมดุลภาครัฐโดยการปรับขนาดของภาครัฐให้เหมาะสมกับภารกิจ เสริมสร้างบทบาท
ของภาคส่วนอื่น ๆ ตลอดจนสร้างบุคลากรภาครัฐที่เป็นคนดี มีคุณธรรม จริยธรรม มีจิตสานึก และเป็นคนเก่ง
มีความรู้ ความสามารถ ซ่งึ ประกอบด้วย 5 แผนย่อย ดังนี้
(1) การพฒั นาบรกิ ารประชาชน
(2) การบรหิ ารจัดการการเงนิ การคลัง
(3) การปรับสมดุลภาครัฐ
(4) การพฒั นาระบบบรหิ ารงานภาครฐั
(5) การสรา้ งและพฒั นาบุคลากรภาครัฐ
10
21) ประเด็น การต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบ
แผนแม่บทประเดน็ การตอ่ ตา้ นการทจุ รติ และประพฤตมิ ิชอบให้ความสาคัญในการพัฒนา
กลไกและกระบวนการต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบท้ังในส่วนของการปูองกันและการปราบปราม
โดยการสรา้ งจติ สานึกและค่านิยมให้ทุกภาคส่วนตื่นตัวและละอายต่อการทุจริตและประพฤติมิชอบทุกรูปแบบ
ส่งเสริมสนับสนุนการเข้ามามีส่วนร่วมของภาคีองค์กร ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม ชุมชนและประชาชน
และเครือข่ายต่าง ๆ ตลอดจนการนาเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกต์ใช้ ซ่ึงแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ
ประเดน็ การตอ่ ต้านการทจุ ริตและประพฤตมิ ชิ อบ ประกอบด้วย 2 แผนย่อย ดังนี้
(1) การปอู งกนั การทจุ รติ และประพฤติมิชอบ
(2) การปราบปรามการทุจริต
22) ประเดน็ กฎหมายและกระบวนการยุตธิ รรม
แผนแม่บทประเด็นการพัฒนากฎหมายและกระบวนการยุติธรรม เน้นการพัฒนา
กฎหมาย ให้เหมาะสมกับบริบทตา่ ง ๆ การเปล่ียนแปลง และการพัฒนา ตลอดจนการบังคับใช้กฎหมายเป็นไป
ด้วยความโปร่งใสและมีประสิทธิภาพ ส่งเสริมและบริหารจัดการให้กระบวนการยุติธรรมมีความเสมอภาค
ความเท่าเทียมกัน และเกิดความเป็นธรรมในสังคม รวมทั้งมีการนานวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัล
มาประยกุ ต์ใช้ ประกอบดว้ ย 2 แผนยอ่ ย ดังน้ี
(1) การพฒั นากฎหมาย
(2) การพัฒนากระบวนการยตุ ธิ รรม
23) ประเด็น การวจิ ัยและพัฒนานวัตกรรม
แผนแม่บทประเด็นวิจัยและพัฒนานวัตกรรม เป็นปัจจัยสนับสนุนท่ีสาคัญในการดาเนินการ
ตามยทุ ธศาสตรช์ าตดิ า้ นต่าง ๆ เพื่อให้บรรลวุ สิ ัยทศั น์ของประเทศไทย โดยประเทศไทยมจี ดุ แข็ง อาทิ ความหลากหลาย
ทางชวี ภาพและสิ่งแวดล้อม สภาพแวดล้อมและกฎหมายที่เอื้อต่อการลงทนุ ด้านโครงสรา้ งพื้นฐาน วิทยาศาสตร์
เทคโนโลยแี ละนวตั กรรม ขณะที่มีความท้าทายในด้านวิจัยพัฒนาและนวัตกรรมที่สาคัญ เช่น การกาหนดโจทย์
การวิจัยท่ีตอบความต้องการของภาคการผลิตและบริการ หรือปัญหาของสังคม การบูรณาการหน่วยงาน
ด้านการวิจยั พฒั นา และนวตั กรรม และการขาดแคลนบุคลากรนักวิจัย โดยแผนแม่บทภายใต้ ยุทธศาสตร์ชาติ
เรือ่ ง การวจิ ยั พัฒนา และนวัตกรรม ประกอบดว้ ย 4 แผนย่อย ดังน้ี
(1) การวิจยั และพัฒนานวตั กรรม ด้านเศรษฐกิจ
(2) การวจิ ัยและพัฒนานวตั กรรม ดา้ นสังคม
(3) การวิจยั และพฒั นานวตั กรรม ด้านส่ิงแวดล้อม
(4) ดา้ นปัจจัยสนับสนุนในการวิจัย และพัฒนานวัตกรรม
11
1.3.2 แผนการปฏริ ปู ประเทศ (ฉบับปรับปรงุ )
รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย หมวด 16 การปฏริ ปู ประเทศ ได้บัญญัติให้มีการปฏิรูปประเทศ
ซ่ึงต้องดาเนินการเพื่อบรรลุเปูาหมาย 3 ประการ ได้แก่ (1) ประเทศชาติมีความสงบเรียบร้อย มีความสามัคคี
ปรองดอง มกี ารพัฒนาอยา่ งยั่งยนื ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง และมีความสมดุลระหว่างการพัฒนา
ด้านวัตถุกับการพัฒนาด้านจิตใจ (2) สังคมมีความสงบสุข เป็นธรรม และมีโอกาสอันทัดเทียมกันเพื่อขจัด
ความเหลื่อมล้า และ (3) ประชาชนมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศและการปกครอง
ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รวมทั้งได้บัญญัติให้การดาเนินการต่าง ๆ ท่ีเก่ียวข้อง
กับการปฏิรูปประเทศ เป็นไปตามพระราชบัญญัติแผนและข้ันตอนการดาเนินการปฏิรูปประเทศ พ.ศ. 2560
โดยมาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวได้บัญญัติให้การจัดทาแผนการปฏิรูปประเทศแต่ละด้าน ต้องสอดคล้อง
กับแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ รวมทั้งให้หน่วยงานของรัฐทุกหน่วยมีหน้าท่ีดาเนินการให้เป็นไป
ตามแผนการปฏิรูปประเทศเพ่ือให้บรรลุผลสัมฤทธต์ิ ามระยะเวลาที่กาหนดไวใ้ นแผนการปฏิรูปประเทศ
วันท่ี 6 เมษายน 2561 ราชกิจจานุเบกษาประกาศใช้แผนการปฏิรูปประเทศ จานวน 11 ด้าน
ประกอบด้วย ด้านการเมือง ด้านการบริหารราชการแผ่นดิน ด้านกฎหมาย ด้านกระบวนการยุติธรรม ด้านเศรษฐกิจ
ด้านทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ด้านสาธารณสุข ด้านส่ือสารมวลชนเทคโนโลยีสารสนเทศ ด้านสังคม
ด้านพลังงาน และด้านการปูองกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ โดยเป็นแผนการปฏิรูปประเทศ
ตามมาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติแผนและขั้นตอนการดาเนินการปฏิรูปประเทศ พ.ศ. 2560 ที่มีระยะเวลา
การจัดทาแผนใหแ้ ลว้ เสรจ็ ภายใน 90 วนั นอกจากนี้ ยังมีแผนการปฏิรูปประเทศ ด้านกระบวนการยุติธรรม (ตารวจ)
ซ่ึงจัดทาตามมาตรา 258 ง. ด้านกระบวนการยุติธรรมของรัฐธรรมนูญ เพ่ือดาเนินการแก้ไขกฎหมายโดยเฉพาะ
ได้แก่ ร่างพระราชบัญญัติตารวจแห่งชาติ พ.ศ. .... และร่างพระราชบัญญัติสอบสวนคดีอาญา พ.ศ. .... โดยให้มี
คณะกรรมการดาเนินการให้แล้วเสร็จภายใน 1 ปี นับแต่วันประกาศใช้รัฐธรรมนูญ ซึ่งร่างพระราชบัญญัติตารวจ
แห่งชาติ พ.ศ. .... ได้ผ่านความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีแล้วเมื่อวันท่ี 15 กันยายน 2563 ท้ังนี้ อยู่ระหว่างเสนอ
คณะกรรมการประสานงานสภาผู้แทนราษฎรพิจารณา ก่อนเสนอรัฐสภาต่อไป และวันที่ 7 พฤษภาคม 2562
แผนการปฏิรูปประเทศด้านการศึกษา จัดทาตามมาตรา 258 จ. ด้านการศึกษา ของรัฐธรรมนูญ
โดยคณะกรรมการอสิ ระเพ่ือการปฏิรูปการศึกษาที่มีระยะเวลาจัดทาแผน 2 ปี ได้รับการประกาศใช้ ท้ังน้ี วันที่ 18
เมษายน 2562 ราชกจิ จานุเบกษา ประกาศใช้แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ จานวน 23 ประเด็น ภายหลังจากท่ี
ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2561 เพ่ือเป็นเปูาหมายการพัฒนาประเทศ
อย่างย่ังยืนตามหลักธรรมาภิบาล และใช้เป็นกรอบในการจัดทาแผนต่าง ๆ ให้สอดคล้องและบูรณาการกัน
เพ่ือให้เกิดเป็นพลังผลักดันร่วมกันไปสู่เปูาหมายดังกล่าว ส่งผลให้ต้องมีการปรับปรุงแผนการปฏิรูปประเทศ
เพ่ือให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติและแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติโดยให้มีข้ันตอนการดาเนินการ
ตามท่ีบัญญัติในมาตรา 11 แห่งพระราชบัญญัติแผนและขั้นตอนการดาเนินการปฏิรูปประเทศ พ.ศ. 2560
ท่ีอย่างน้อยต้องมีวิธีการจัดทาแผนการมีส่วนร่วมของประชาชนและหน่วยงานที่เก่ียวข้อง ข้ันตอนในการ
ดาเนินการปฏิรูปประเทศ การวัดผลการดาเนินการ และระยะเวลาดาเนินการปฏิรูปประเทศทุกด้าน โดยมี
ระยะเวลาในการปรับปรุงแผนการปฏิรูปประเทศภายใน 90 วัน นับตั้งแต่วันที่คณะรัฐมนตรีแต่งตั้งคณะกรรมการ
ปฏิรปู ประเทศทกุ ด้าน
คณะรฐั มนตรีมมี ติเหน็ ชอบการปรับปรงุ องค์ประกอบและแต่งตั้งเพิ่มเติมคณะกรรมการปฏิรูป
ด้านต่าง ๆ เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2563 รวม 13 ด้าน โดยมีด้านวัฒนธรรม กีฬา แรงงานและการพัฒนา
ทรัพยากรมนุษย์ เพิ่มเติม ส่งผลให้ต้องดาเนินการปรับปรุงแผนการปฏิรูปประเทศทั้ง 13 ด้าน ให้แล้วเสร็จ
..
12
ภายในวนั ที่ 28 กนั ยายน 2563 ทงั้ น้ี ให้ดาเนนิ การตามมตคิ ณะรัฐมนตรีเม่ือวันที่ 3 ธันวาคม 2562 ที่เห็นชอบ
การปรับปรุงแผนการปฏิรูปประเทศให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ แผนแม่บทฯ และมติคณะรัฐมนตรีท่ีเกี่ยวข้อง
และมอบหมายคณะกรรมการปฏิรูปประเทศดาเนินการตามข้ันตอนและกรอบระยะเวลาของกฎหมาย โดยกาหนด
ประเด็นในการปรับปรุง 6 ประเดน็ ได้แก่ (1) การกาหนดเปาู หมายและตัวช้ีวัดในระดับแผนให้ชัดเจน สามารถ
วัดผลการดาเนินการได้ (2) การปรับตัดกิจกรรมท่ีเข้าข่ายเป็นภารกิจปกติของหน่วยงาน และคัดเลือกเฉพาะ
กิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ (Big Rock) (3) การทบทวน
กฎหมายภายใต้แผนการปฏิรูปประเทศ โดยคัดเลือกเฉพาะกฎหมายท่ีมีความสาคัญ รวมทั้งจัดลาดับความสาคัญ
ของการเสนอกฎหมาย (4) การทบทวนข้อเสนอให้จัดต้ังหน่วยงานของรัฐตามแผนการปฏิรูปประเทศ ตามมติ
คณะรัฐมนตรีเม่ือวันท่ี 2 มกราคม 2562 (5) พิจารณาความเห็นของหน่วยงานรับผิดชอบตามแผนการปฏิรูป
ประเทศ ตามมาตรา 26 และมาตรา 27 ของพระราชบัญญัติฯ และ (6) ปรับเค้าโครงของแผนการปฏิรูปประเทศ
แต่ละด้านให้เป็นรูปแบบเดียวกัน โดยคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ ได้ดาเนินการรับฟังความเห็นเพ่ือประกอบ
การจัดทาแผนการปฏิรูปประเทศด้านท่ีรับผิดชอบให้มีความสมบูรณ์ ครบถ้วนแล้ว เมื่อระหว่างวันท่ี 2-3
กันยายน 2563 และดาเนนิ การจัดทาแผนแล้วเสร็จ รวมท้ังจดั ส่งให้สานกั งานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
ในฐานะสานักงานเลขานุการคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ เพื่อนาเสนอตามข้ันตอนต่อไป โดยท่ีประชุมร่วม
ประธานกรรมการปฏิรูปประเทศ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ และคณะรัฐมนตรี มีมติเห็นชอบแผนการปฏิรูป
ประเทศ (ฉบับปรับปรุง) แล้ว เม่ือวันท่ี 19 ตุลาคม 2563 วันท่ี 9 พฤศจิกายน 2563 และวันที่ 8 ธันวาคม 2563
ตามลาดบั
กรอบระยะเวลาในการปรบั ปรุงแผนการปฏิรปู ประเทศ
ทั้งน้ี ในการดาเนินการปรับปรุงแผนการปฏิรูปประเทศตามมติคณะรัฐมนตรีดังกล่าว
สอดคล้องกับข้อเสนอแนะของวุฒิสภาและสภาผู้แทนราษฎรที่เห็นควรให้ความสา คัญกับการคัดเลือกเฉพาะ
กิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ (Big Rock) ซึ่งเป็นกิจกรรม
ท่ีมีความสาคัญเร่งด่วนและดาเนินการร่วมกันหลายหน่วยงาน สามารถดาเนินการและวัดผลได้อย่างเป็นรูปธรรม
ในช่วงปี 2564-2565 เพ่ือบรรจุในแผนการปฏิรูปประเทศ (ฉบับปรับปรุง) เน่ืองจากกิจกรรมท่ีมีอยู่ในปัจจุบัน
ยงั ไม่เป็นการปฏิรูปท่ชี ดั เจน
แผนการปฏิรูปประเทศ (ฉบับปรับปรุง) จะดาเนินการคู่ขนานไปกับเล่มแผนการปฏิรูปประเทศ
ฉบบั เดมิ ที่ประกาศใชเ้ ม่ือเดือนเมษายน 2561 ท่เี ป็นกิจกรรมในลกั ษณะภารกิจปกติของหน่วยงาน โดยแผนการ
ปฏิรปู ประเทศทั้ง 13 ดา้ น มคี วามสอดคลอ้ งยุทธศาสตรช์ าติ รายละเอียดสรุปไดด้ ังนี้
13
(1) ดา้ นการเมอื ง
มีเปูาประสงค์เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจแก่ประชาชนเกี่ยวกับการปกครองในระบอบ
ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ส่งเสริมให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมทางการเมือง
และกระบวนการนโยบายสาธารณะ การเมืองมีเสถียรภาพและความมั่นคง และเกิดความสามัคคีปรองดอง
สมานฉันท์ของคนในชาติ ตลอดจนเพ่ือให้พรรคการเมืองและนักการเมืองยึดมั่นในประโยชน์ของประเทศชาติ
และประชาชนเป็นหลัก โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชน
อยา่ งมนี ัยสาคัญ จานวน 5 กจิ กรรม ประกอบดว้ ย 1) การส่งเสริมความรู้ทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย
อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข 2) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะ
ทกุ ระดับ 3) การสร้างความสามคั คีปรองดองสมานฉันท์ของคนในชาติ 4) การส่งเสริมการพัฒนาพรรคการเมือง
และ 5) การปรับปรุงโครงสร้างและเนื้อหาของรัฐธรรมนูญเพื่อการปฏิรูป ท้ังนี้ ในการดาเนินการดังกล่าวจะทาให้
ประชาชนเกิดความรู้ความเข้าใจท่ีถูกต้องเกี่ยวกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์
ทรงเป็นประมุข นาไปสู่การเป็นพลเมืองท่ีดีในวิถีประชาธิปไตย มีความปรองดองสมานฉันท์ของคนในชาติ
เกิดนโยบายสาธารณะท่ีตอบสนองความต้องการของประชาชนอย่างแท้จริง ตลอดจนได้ผู้แทนทางการเมือง
ทม่ี คี วามร้คู วามสามารถ ซ่อื สตั ย์ สจุ รติ และมีคณุ ธรรมจรยิ ธรรม
(2) ดา้ นการบริหารราชการแผ่นดนิ
มีเปูาประสงค์เพื่อให้ความสาคัญในการเตรียมความพร้อมเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงในทุกมิติ
และรองรับผลกระทบของสถานการณ์ชีวิตวิถีใหม่ และทิศทางท่ีกาหนดไว้ตามยุทธศาสตร์ชาติ โดยกาหนด
กิจกรรมปฏิรูปประเทศท่ีจะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม
ประกอบด้วย 1) ปรับเปลีย่ นรปู แบบการบริหารงานและการบริการภาครัฐไปสู่ระบบดิจิทัล 2) จัดโครงสร้างองค์กร
และระบบงานภาครัฐให้มีความยืดหยุ่น คล่องตัว และเปล่ียนแปลงได้ตามสถานการณ์ 3) ปรับเปล่ียนการบริหาร
ทรัพยากรบุคคลภาครัฐสู่ระบบเปิด เพื่อให้ได้มาและรักษาไว้ซึ่งคนเก่ง ดี และมีความสามารถอย่างคล่องตัว
ตามหลักคุณธรรม 4) สร้างความเข้มแข็งในการบริหารราชการในระดับพ้ืนที่ โดยการมีส่วนร่วมของประชาชน
และ 5) ขจัดอุปสรรคในการจัดซ้ือจัดจ้างภาครัฐ และการเบิกจ่ายเงินเพื่อให้เกิดความรวดเร็ว คุ้มค่า โปร่งใส
ปราศจากการทุจริต ทั้งนี้ ในการดาเนินการดังกล่าวจะส่งผลให้ภาครัฐมีความโปร่งใส เป็นที่เชื่อถือไว้วางใจ
ของประชาชนในความซ่ือตรง และมาตรฐานการทางานที่มีคุณภาพสูงในระดับสากล มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
และมุ่งเน้นใหเ้ กิดผลสมั ฤทธท์ิ ช่ี ัดเจน สง่ ผลใหเ้ กดิ การเปลีย่ นแปลงมุ่งเน้นการสรา้ งเอกภาพแห่งพลังในการขับเคลื่อน
กระบวนการปฏิรูประบบบริหารราชการแผ่นดิน เพื่อให้การจัดทาบริการสาธารณะ การอานวยความสะดวก
แกป่ ระชาชนมปี ระสิทธิภาพและประสิทธผิ ล เปน็ ประโยชนต์ อ่ ประชาชนอยา่ งมีนยั สาคัญ
(3) ดา้ นกฎหมาย
มีเปูาประสงค์เพื่อให้เกิดผลอันพึงประสงค์ในการมีกฎหมายท่ีดีและมีเพียงเท่าที่จา เป็น
ตามหลักการของมาตรา 258 ค. ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศ
ที่จะส่งผลใหเ้ กิดการเปลยี่ นแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) จัดให้มีกลไก
ยกเลิกหรือแก้ไขปรับปรุงกฎหมายที่สร้างภาระหรือเป็นอุปสรรคต่อการดารงชีวิตหรือการประกอบอาชีพ
ของประชาชน เพื่อขบั เคลอ่ื นใหเ้ กิดผลอย่างมปี ระสทิ ธิภาพและเป็นรูปธรรม 2) จัดให้มีกลไกทางกฎหมายเพื่อให้มี
การพิจารณาปรบั เปล่ียนโทษทางอาญาที่ไม่ใช่ความผิดร้ายแรงให้เป็นโทษปรับเป็นพินัย เพื่อลดผลกระทบต่อสิทธิ
และเสรีภาพของประชาชน 3) จัดให้มีกลไกกาหนดให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐซ่ึงมีหน้าที่ควบคุม กากับ
ดแู ล และบงั คับการใหเ้ ปน็ ไปตามกฎหมาย นาเทคโนโลยีมาใช้ในการดาเนินการเพื่อเพ่ิมประสิทธิภาพในการบังคับ
ใช้กฎหมาย 4) จัดให้มีกลไกช่วยเหลือประชาชนในการจัดทาและเสนอร่างกฎหมาย และ 5) จัดทาประมวลกฎหมาย
14
เพื่อรวบรวมกฎหมายเร่ืองเดียวกันไว้ด้วยกัน เพ่ือความสะดวกในการใช้งาน ท้ังน้ี ในการดาเนินการดังกล่าว
จะส่งผลประโยชน์ในการลดภาระของการดารงชีวิตหรือการประกอบอาชีพให้กับประชาชนและภาคธุรกิจโดยรวม
รวมทั้ง สนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการจัดทาและเสนอร่างกฎหมาย ตลอดจนประชาชนสามารถเข้าถึง
กฎหมายได้โดยสะดวกและเข้าใจเนื้อหาสาระของกฎหมายไดโ้ ดยง่าย
(4) ด้านกระบวนการยตุ ิธรรม
มีเปูาประสงค์เพื่ออานวยความยุติธรรมในแต่ละข้ันตอนให้เป็นไปอย่างโปร่งใสแล้วเสร็จ
ตามระยะเวลาท่ีกาหนด ประชาชนสามารถเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยง่าย สร้างความเสมอภาค ลดความ
เหลื่อมล้า พัฒนาระบบการบริหารงานยุติธรรมให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่เลือกปฏิบัติและเป็นธรรม
โ ดย ก า ห นด กิ จ กร รมป ฏิ รู ปปร ะเ ทศ ท่ี จ ะ ส่ ง ผ ล ใ ห้ เ กิ ด การ เป ลี่ ยน แป ล ง ต่ อป ระ ช าช นอ ย่ า งมี นั ยส า คั ญ
จานวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) การให้ประชาชนสามารถติดตามความคืบหน้าข้ันตอนการดาเนินงานต่าง ๆ
ในกระบวนการยตุ ธิ รรม 2) การรับแจ้งความร้องทุกข์ต่างท้องที่ 3) การจัดหาทนายความอาสาประจาสถานีตารวจ
ให้ครบทุกสถานีท่ัวประเทศ 4) ปฏิรูประบบการปล่อยชั่วคราว 5) การบันทึกภาพและเสียงในการตรวจค้น จับกุม
และการสอบปากคาในการสอบสวน ท้ังน้ี ในการดาเนินการดังกล่าวจะทาให้ประชาชนทราบถึงระยะเวลาดาเนินงาน
ในทุกข้ันตอนของกระบวนการยุติธรรมได้ชัดเจน มีมาตรการคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของผู้เสียหาย ผู้ต้องหา
และจาเลย ทาให้เข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพและสะดวกรวดเร็ว ลดความเหล่ือมล้า
ในการเข้าถึงสทิ ธทิ ่จี ะไดร้ ับการปลอ่ ยช่วั คราว
(5) ด้านเศรษฐกิจ
มีเปูาประสงค์เพ่ือยกระดับศักยภาพทางเศรษฐกิจของประเทศ กระจายความเจริญ
และความเข้มแข็งของภาคสังคม และปรับบทบาท โครงสร้าง และกลไกสถาบันบริหารจัดการเศรษฐกิจของ
ประเทศตามหลักแนวคิดการบริหารงานคุณภาพท่ีมีบทบาทสาคัญต่อการขับเคลื่อนประเด็นปฏิรูปเพื่อเพ่ิม
ความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจ และลดความเหล่ือมล้าให้เกิดผลสัมฤทธ์ิ โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูป
ประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย
1) การสร้างเกษตรมลู คา่ สงู 2) การส่งเสริมและพัฒนาการท่องเท่ียวคุณภาพสูง 3) การเพิ่มโอกาสของผู้ประกอบการ
ขนาดกลางและขนาดเล็กในอุตสาหกรรมและบริการเปูาหมาย 4) การเป็นศูนย์กลางด้านการค้าและการลงทุน
ของไทยในภูมิภาค และ 5) การพัฒนาศักยภาพคนเพื่อเป็นพลังในการขับเคล่ือนเศรษฐกิจ ทั้งนี้ ในการดาเนินการ
ดังกล่าว จะมีให้กาลังคนในระบบมีทักษะสอดคล้องตามความต้องการของภาคอุตสาหกรรมและบริการเปูาหมาย
และได้รับการจ้างงานเพิ่มมากขึ้น บุคลากรในภาคเกษตรกรรม ภาคการท่องเที่ยว และผู้ประกอบการรายย่อย
มีรายไดเ้ พิม่ ขนึ้ สามารถกระตุ้นเศรษฐกจิ ของประเทศไดด้ ยี ิ่งขึ้น
(6) ด้านทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม
มีเปูาประสงค์เพื่อให้ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ได้รับการดูแล รักษา และฟื้นฟู
อย่างเป็นระบบ มีประสิทธิภาพ และมีความสมบูรณ์ยั่งยืน เป็นฐานการพัฒนาประเทศทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม
ส่งิ แวดล้อม พร้อมทงั้ เกิดความสมดุลระหว่างการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์ ลดความขัดแย้งของการพัฒนาท่ีใช้
ฐานทรัพยากรธรรมชาติ บรรเทาผลกระทบส่ิงแวดล้อมและลดภัยพิบัติทางธรรมชาติ และมีระบบบริหารจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมที่มีประสิทธิภาพบนพื้นฐานการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนตามแนวทาง
ประชารัฐ โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ
จานวน 4 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) เพิ่มและพัฒนาพ้ืนท่ีปุาไม้ให้ได้ตามเปูาหมาย 2) การบริหารจัดการ
เขตทางทะเลและชายฝ่ังรายจังหวัด 3) การบริหารจัดการน้าเพื่อสร้างเศรษฐกิจชุมชนในพ้ืนท่ีนอกเขตชลประทาน
15
4) ปฏิรูประบบการบริหารจัดการเขตควบคุมมลพิษ กรณีเขตควบคุมมลพิษมาบตาพุด ทั้งน้ี ในการดาเนินการ
ดังกล่าวจะส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมมีความอุดมสมบูรณ์และยั่งยืน มีพ้ืนท่ีสีเขียวเพ่ิมมากข้ึน
ทั้งในเขตเมืองและชุมชน มลพิษทางอากาศดีข้ึน และเกิดความสมดุลระหว่างการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์
ท้ังทรัพยากรทางบก ทรัพยากรน้า ทรัพยากรทางทะเลและชายฝ่ัง ความหลากหลายทางชีวภาพ ส่ิงแวดล้อม
และระบบการบริหารจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อม
(7) ดา้ นสาธารณสขุ
มีเปูาประสงค์เพ่ือให้ผู้ปุวย ผู้เส่ียงโรคและผู้สูงอายุได้รับบริการที่มีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล
และทันสมัย มีความรอบรู้ด้านสุขภาพเพิ่มข้ึน สามารถปูองกันและลดโรคที่สามารถปูองกันได้ พร้อมท้ังผู้สูงอายุ
สามารถดูแลสุขภาพตนเองและได้รับการบริบาลและรักษาพยาบาลท่ีมีคุณภาพท่ีบ้านและในชุมชน โดยกาหนด
กิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม
ประกอบด้วย 1) การปฏิรูปการจัดการภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข รวมถึงโรคระบาดระดับชาติ และโรคอุบัติใหม่
เพ่ือความมั่นคงแห่งชาติด้านสุขภาพ 2) การปฏิรูปเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการสร้างเสริม
สุขภาพ ความรอบรู้ด้านสุขภาพ การปูองกันและดูแลรักษาโรคไม่ติดต่อสาหรับประชาชนและผู้ปุวย 3) การปฏิรูป
ระบบบริการสุขภาพผู้สูงอายุด้านการบริบาลการรักษาพยาบาลท่ีบ้าน/ชุมชน และการดูแลสุขภาพตนเองในระบบ
สุขภาพปฐมภูมิเชิงนวัตกรรม 4) การปฏิรูประบบหลักประกันสุขภาพและกองทุนท่ีเก่ียวข้องให้มีความเป็นเอกภาพ
บูรณาการ เป็นธรรม ทั่วถึง เพียงพอและย่ังยืนด้านการเงินการคลัง และ 5) การปฏิรูปเขตสุขภาพให้มีระบบ
บริหารจัดการแบบบูรณาการ คล่องตัว และการร่วมรับผิดชอบด้านสุขภาพระหว่างหน่วยงานและท้องถิ่น
ท้ังน้ี ในการดาเนินการดังกล่าวจะส่งผลให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขที่มีประสิทธิภาพอย่างทั่วถึง
รัฐบาลมกี ารบรกิ ารสาธารณสุขใหม้ ีคณุ ภาพและมีมาตรฐานสงู ขน้ึ อย่างต่อเนื่อง
(8) ดา้ นส่อื สารมวลชน เทคโนโลยสี ารสนเทศ
มีเปูาประสงค์เพ่ือมุ่งเน้นการสร้างดุลยภาพระหว่างเสรีภาพในการทาหน้าท่ีของสื่อ
บนความรบั ผิดชอบกับการกากับที่มีความชอบธรรม และการใช้พ้ืนที่ดิจิทัลเพ่ือการสื่อสารอย่างมีจรรยาบรรณ
ดารงรักษาเสรีภาพของการแสดงออก การรับรู้ของประชาชน ด้วยความเชื่อว่าเสรีภาพของการสื่อสาร
คือเสรีภาพของประชาชนตามแนวทางของประชาธิปไตย และมุ่งเน้นให้สื่อเป็นโรงเรียนของสังคมในการให้ความรู้
แกป่ ระชาชน ปลูกฝงั วัฒนธรรมของชาติ และปลูกฝังทัศนคติท่ีดี โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศท่ีจะส่งผล
ให้เกิดการเปล่ียนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 3 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) การพัฒนาระบบ
คลังข้อมูลข่าวสารเพ่ือการประชาสัมพันธ์เชิงรุกและการจัดการ 2) การกากับดูแลสื่อออนไลน์ และ 3) การยกระดับ
การร้เู ทา่ ทนั ส่อื ท้ังนี้ ในการดาเนินการดังกล่าวจะยกระดับความรู้เท่าทันสื่อในกลุ่มนักเรียน นักศึกษา และประชาชน
สามารถแยกแยะเนื้อหาของข้อมูลข่าวสารจากช่องทางที่หลากหลาย เลือกเสพสื่ออย่างมีประสิทธิภาพ
และเป็นผู้ผลิตส่ือที่มีคุณภาพ สามารถเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารที่มีประโยชน์สู่สังคม ประชาชนได้รับข้อมูลข่าวสาร
ท่ีถูกต้องและปูองกันการเผยแพร่ข่าวสารท่ีเป็นเท็จหรือข่าวปลอมท่ีส่งผลกระทบต่อชีวิตและทรัพย์สิน
ของประชาชนอย่างเป็นวงกว้าง นอกจากนี้ ยังมีการอานวยความสะดวกแก่ประชาชนในการรับข้อร้องเรียน
ท่ีเกิดจากการใช้สื่อออนไลน์ ซ่ึงประชาชนผู้บริโภค สื่อและผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมสื่อจะได้รับการดูแล
และคมุ้ ครองตามสิทธิทีพ่ งึ มใี นการทาธรุ กรรมการสื่อสารทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ
16
(9) ด้านสงั คม
มีเปูาประสงค์เพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนและความเหล่ือมล้าในสังคม การคุ้มครอง
กลุ่มเปราะบางในสังคมตลอดจนการสร้างความเป็นธรรมในการเข้าถึงทรัพยากรและแหล่งทุนของประชาชน
โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศท่ีจะส่งผลให้เกิดการเปล่ียนแปลงต่อประชาชน อย่างมีนัยสาคัญ
จานวน 5 กจิ กรรม ประกอบด้วย 1) การมีระบบการออมเพื่อสร้างหลักประกันรายได้หลังวัยเกษียณที่เพียงพอ
และครอบคลุมในกลุ่มแรงงานท้ังในและนอกระบบ 2) ผลักดันให้มีฐานข้อมูลทางสังคมและคลังความรู้
ในระดับพื้นท่ีเพื่อให้สามารถจัดสวัสดิการและสร้างโอกาสในการประกอบอาชีพท่ีตรงตามความต้องการ
ของกล่มุ เปูาหมาย 3) การปฏิรูปการขึ้นทะเบียนคนพิการ เพ่ือให้คนพิการได้รับสิทธิสวัสดิการและความช่วยเหลือ
ได้อย่างครอบคลุมและท่ัวถึง 4) การสร้างกลไกที่เอ้ือให้เกิดชุมชนเมืองจัดการตนเอง และ 5) การสร้างมูลค่า
ให้กับท่ีดินที่รัฐจัดให้กับประชาชน ท้ังน้ี ในการดาเนินการดังกล่าวจะส่งผลให้ประชาชนมีความม่ันคงด้านรายได้
เม่ือถึงวัยเกษียณอายุ/หลังพ้นวัยทางาน คนพิการทุกคนไม่มีข้อจากัด ด้านการเข้าถึงการขึ้นทะเบียนคนพิการ
ทุกภาคสว่ นสามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ข้อมูลในการกาหนดนโยบาย และแก้ไขปัญหาที่ตอบสนองความต้องการ
ของประชาชนในแต่ละพ้ืนที่ชุมชนในเขตเมืองสามารถบริหารจัดการทรัพยากรได้ด้วยตนเอง เกษตรกร
และคนยากจนที่ได้รับการจัดสรรท่ีดินจากรัฐสามารถนาเอกสารแสดงสิทธิในที่ดิน หรือหนังสือ/เอกสาร
ให้ใช้ทดี่ ินท่ีไดร้ บั จากรฐั ไปใชเ้ ป็นหลักประกันการเขา้ ถึงแหลง่ ทุนสาหรบั การประกอบอาชีพ
(10) ด้านพลงั งาน
มเี ปาู ประสงค์เพอ่ื ใหก้ ิจการพลังงานมีการแข่งขันอย่างเป็นธรรมมากขึ้น ภายใต้กลไกตลาด
ท่ีเหมาะสม หน่วยงานภาครัฐมีการใช้พลังงานอย่างรับผิดชอบ ประหยัด คุ้มค่า และมีประสิทธิภาพ ตลอดจน
มีการใชพ้ ลังงานสะอาดท่เี ปน็ มติ รกับสง่ิ แวดลอ้ ม รวมท้ังมีการเผยแพร่ ส่ือสารข้อมูลการวิเคราะห์ด้านพลังงาน
เพื่อสนับสนุนการวางแผนและเตรียมความพร้อมระบบโครงสร้างพ้ืนฐานของประเทศ และสนับสนุนการเติบโต
ของพลังงานทางเลือก และสรา้ งความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องแก่ประชาชนอย่างต่อเน่ือง โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูป
ประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย
1) ศูนย์อนุมัติอนุญาตเบ็ดเสร็จด้านกิจการไฟฟูาท่ีแท้จริง 2) การพัฒนาศูนย์สารสนเทศพลังงานแห่งชาติ
3) การใช้มาตรการบริษัทจัดการพลังงานสาหรับหน่วยงานภาครัฐ 4) การพัฒนาปิโตรเคมีระยะที่ 4 เพ่ือการ
เปล่ียนผ่านสู่ระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนและสร้างฐานทางเศรษฐกิจใหม่ และ 5) ปรับโครงสร้างกิจกการไฟฟูา
และธุรกิจก๊าซธรรมชาติเพื่อเพิ่มการแข่งขัน ท้ังน้ี ในการดาเนินการดังกล่าวจะส่งผลให้พลังงานของประเทศ
มคี วามมน่ั คง ปรมิ าณเพยี งพอ ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงได้ และได้รับการบริการท่ีมีคุณภาพในระดับราคา
ท่เี ป็นธรรม
(11) ดา้ นการปอ้ งกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤตมิ ชิ อบ
มีเปูาประสงค์เพื่อแก้ปัญหาการทุจริตและประพฤติมิชอบ ให้มีการส่งเสริมสนับสนุน
และให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับการทุจริตประพฤติมิชอบ และให้มีมาตรการควบคุม กากับ ติดตาม
การบริหารจัดการของหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน โดยเฉพาะการปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต
ของบุคลากร ใช้ดุลยพินิจโดยสุจริต ภายใต้กรอบธรรมาภิบาลและการกากับกิจการท่ีดีอย่างแท้จริง รวมถึง
การเปิดเผยข้อมูลข่าวสารภาครัฐให้ประชาชนสามารถเข้าถึงและตรวจสอบได้ และสนับสนุนแนวร่วมปฏิบัติ
ของภาคเอกชนในการต่อต้านการทุจริตเพื่อขจัดปัญหาการทุจริตที่เกี่ยวข้องกับการติดต่อกับหน่วยงานภาครัฐ
โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปล่ียนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม
ประกอบด้วย 1) ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการต่อต้านการทุจริต 2) พัฒนาระบบคุ้มครอง
ผู้แจ้งเบาะแสการทุจริตท่ีมีประสิทธิภาพ 3) พัฒนากระบวนการยุติธรรมที่รวดเร็ว โปร่งใส ไม่เลือกปฏิบัติ
17
ในการดาเนินคดีทุจริตท้ังภาครัฐและภาคเอกชน 4) พัฒนาระบบราชการไทยให้โปร่งใส ไร้ผลประโยชน์
และ 5) พัฒนามาตรการสกัดกั้นการทุจริตเชิงนโยบายในการดาเนินโครงการขนาดใหญ่ ท้ังนี้ ในการดาเนินการดังกล่าว
จะสง่ ผลให้ประชาชนได้รับการบริการภาครัฐอย่างมีประสิทธิภาพ และได้รับการส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้
แก่ประชาชนถึงภยั ทเ่ี กิดจากการทุจริต ตลอดจนจัดให้มีกลไกที่มีประสิทธิภาพและกลไกในการส่งเสริมการรวมตัว
และมีส่วนร่วมของประชาชนเพือ่ สอดสอ่ งและปูองกันการทุจริต เป็นกาลังสาคัญในการขับเคล่ือนประเทศให้บรรลุ
เปาู หมายแผนแม่บทภายใตย้ ุทธศาสตรช์ าติ และยุทธศาสตร์ชาติต่อไป
(12) ด้านการศึกษา
มเี ปูาประสงคเ์ พือ่ ยกระดับคุณภาพของการจัดการศึกษา ลดความเหล่ือมล้าทางการศึกษา
มุ่งความเป็นเลิศและสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ และปรับปรุงระบบการศึกษาให้มี
ประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากร เพ่ิมความคล่องตัวในการรองรับความหลากหลายของการจัดการศึกษา
และสร้างเสริมธรรมภิบาล ซึ่งการศึกษาที่จะได้รับการปฏิรูปจะครอบคลุมถึงการเรียนรู้ตลอดชีวิต มิได้จากัด
เฉพาะการจัดการศึกษาเพ่ือคุณวุฒิตามระดับเท่าน้ัน โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิด
การเปล่ียนแปลงต่อประชาชนอย่างมีนัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) การสร้างโอกาสและ
ความเสมอภาคทางการศึกษาตั้งแต่ระดับปฐมวัย 2) การพัฒนาการจัดการเรียนการสอนสู่การเรียนรู้
ฐานสมรรถนะ เพ่ือตอบสนองการเปล่ียนแปลงในศตวรรษท่ี 21 3) การสร้างระบบการผลิตและพัฒนาครู
และบุคลากรทางการศึกษาที่มีคุณภาพ 4) การจัดอาชีวศึกษาระบบทวิภาคีและระบบอ่ืน ๆ ท่ีเน้นการฝึกปฏิบัติ
อย่างเต็มรูปแบบ นาไปสู่การจ้างงานและการสร้างงาน และ 5) การปฏิรูปบทบาทการวิจัยและระบบธรรมาภิบาล
ของสถาบันอุดมศึกษา เพ่ือสนับสนุนการพัฒนาประเทศไทยออกจากกับดักรายได้ปานกลางอย่างย่ังยืน ท้ังน้ี
ในการดาเนินการดังกล่าวจะส่งผลให้ประชาชน/ผู้เรียนทุกกลุ่มวัยจะได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพตาม
มาตรฐานสากล มีทักษะที่จาเป็นของโลกอนาคต สามารถแก้ปัญหา ปรับตัว สื่อสาร และทางานร่วมกับผู้อ่ืน
ได้อย่างมีประสิทธิผล มีวินัย มีนิสัยใฝุเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต รวมท้ังเป็นพลเมืองท่ีรู้สิทธิและหน้าท่ี
มีความรับผิดชอบและมีจิตสาธารณะ เป็นกาลังสาคัญในการขับเคลื่อนประเทศให้บรรลุเปูาหมายยุทธศาสตร์ชาติ
ต่อไป
(13) ดา้ นวัฒนธรรม กีฬา แรงงาน และการพฒั นาทรพั ยากรมนษุ ย์
มีเปูาประสงค์เพื่อให้ประชาชนมีคุณธรรมจริยธรรม เพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจฐานวัฒนธรรม
ประชาชนออกกาลงั กายและเลน่ กีฬาอยา่ งสมา่ เสมอ รวมถึงมีความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อพัฒนาสุขภาพให้แข็งแรง
และเป็นฐานในการพัฒนากีฬาชาติ และกาลังคนของประเทศมีทักษะท่ีเอ้ือต่อการสร้างผลิตภาพแรงงานและ
คุณภาพชีวิตที่ดี โดยกาหนดกิจกรรมปฏิรูปประเทศที่จะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อประชาชนอย่างมี
นัยสาคัญ จานวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) การส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมในทุกช่วงวัย ผ่านการปฏิรูป
อุตสาหกรรมบันเทิงและการใช้กลไกร่วมระหว่างภาครัฐและเอกชนในการขับเคลื่อน 2) การพัฒนาการเรียนรู้และ
เศรษฐกิจชุมชนบนฐานวัฒนธรรมแบบบูรณาการ 3) การส่งเสริมประชาชนเป็นศูนย์กลางในการสร้างวิถีชีวิต
ทางการกีฬาและการออกกาลังกายอย่างท่ัวถึงและเท่าเทียม และการสร้างโอกาสทางการกีฬาและการพัฒนา
นักกีฬาอาชีพ 4) การพัฒนาระบบการบริหารจัดการกาลังคนของประเทศแบบบูรณาการ และ 5) การบริหาร
จัดการศักยภาพบุคลากรของประเทศ ท้ังน้ี ในการดาเนินการดังกล่าวจะส่งผลให้ประชาชนได้รับการพัฒนา
ในทุกมิติ ให้เป็นคนดี เก่ง และมีคุณภาพ โดยมีความพร้อมท้ังกาย ใจ สติปัญญา และมีสุขภาวะที่ดี นอกจากน้ี
ยงั มีรายไดเ้ พ่มิ ขนึ้ จากการนาทุนทางวฒั นธรรมมาเพมิ่ มูลค่า
18
1.3.3 แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ที่ 12
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 พ.ศ. 2560-2564 ได้น้อมนาหลัก
“ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” มาเป็นปรัชญานาทางในการพัฒนาประเทศอย่างต่อเน่ืองจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9-11 โดยการจัดทาแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 ครั้งนี้
สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สคช.) ได้จัดทาบนพื้นฐานของกรอบ
ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) ซ่ึงเป็นแผนหลักของการพัฒนาประเทศ และเปูาหมายการพัฒนา
ที่ย่ังยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) รวมท้ังการปรับโครงสร้างประเทศไทยไปสู่ประเทศไทย 4.0
ตลอดจนประเดน็ การปฏิรูปประเทศ นอกจากน้นั ไดใ้ หค้ วามสาคัญกับการมีส่วนร่วมของภาคีการพัฒนาทุกภาคส่วน
เพื่อรว่ มกันกาหนดวสิ ยั ทัศน์และทิศทางการพัฒนาประเทศ รวมทงั้ ร่วมจดั ทารายละเอียดยุทธศาสตร์ของแผนฯ
เพื่อมุ่งสู่ “ความมงั่ คง ม่ังคัง่ และยั่งยนื ”
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 ได้กาหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ
ไว้ท้ังหมด 10 ยุทธศาสตร์ โดยมียุทธศาสตร์ตามกรอบยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี จานวน 6 ยุทธศาสตร์
และอกี 4 ยทุ ธศาสตร์ ทีเ่ ปน็ ปัจจยั สนบั สนุน ดงั นี้
1. ยุทธศาสตร์การเสริมสร้างและพัฒนาศกั ยภาพทนุ มนษุ ย์
2. ยทุ ธศาสตร์การสรา้ งความเป็นธรรมและลดความเหล่อื มลา้ ในสังคม
3. ยุทธศาสตรก์ ารสรา้ งความเขม้ แขง็ ทางเศรษฐกจิ และแขง่ ขนั ได้อยา่ งยัง่ ยนื
4. ยทุ ธศาสตรก์ ารเติบโตท่ีเปน็ มิตรกับสงิ่ แวดล้อมเพอื่ การพฒั นาทยี่ ่ังยนื
5. ยุทธศาสตรก์ ารเสรมิ สร้างความมั่นคงแหง่ ชาตเิ พ่ือการพัฒนาประเทศสู่ความมั่งคั่งและยั่งยืน
6. ยทุ ธศาสตรก์ ารบริหารจัดการในภาครัฐ การปอู งกันการทุจริตประพฤติมิชอบ และธรรมาภิบาล
ในสังคมไทย
7. ยุทธศาสตรก์ ารพฒั นาโครงสรา้ งพ้ืนฐานและระบบโลจิสตกิ ส์
8. ยทุ ธศาสตร์การพฒั นาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิจยั และนวตั กรรม
9. ยุทธศาสตร์การพัฒนาภาค เมือง และพน้ื ท่ีเศรษฐกิจ
10. ยทุ ธศาสตร์ความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่อการพฒั นา
19
1.3.4 นโยบายและแผนระดับชาติวา่ ดว้ ยความม่นั คงแห่งชาติ (พ.ศ. 2562 - 2565)
โดยที่คณะรัฐมนตรีได้พิจารณาเห็นชอบให้ประกาศใช้นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วย
ความมั่นคงแห่งชาติ (พ.ศ. 2562 - 2565) ตามบทบัญญัติมาตรา 13 แห่งพระราชบัญญัติสภาความม่ันคง
แห่งชาติ พ.ศ. 2559 เพ่ือเป็นแผนหลักของชาติที่เป็นกรอบทิศทางการดาเนินการปูองกัน แจ้งเตือน แก้ไข
หรอื ระงบั ยับยงั้ ภัยคกุ คามเพื่อธารงไวซ้ ึ่งความม่ันคงของชาติ ประกอบด้วย 16 นโยบาย ดงั นี้
นโยบายที่ 1 : เสริมสร้างความม่ันคงของสถาบันหลักของชาติและการปกครองระบอบ
.........................ประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษัตริยท์ รงเปน็ ประมขุ
นโยบายท่ี 2 : สร้างความเปน็ ธรรม ความปรองดอง และความสมานฉันท์ในชาติ
นโยบายท่ี 3 : ปูองกนั และแก้ไขการก่อเหตรุ ุนแรงในจงั หวัดชายแดนภาคใต้
นโยบายท่ี 4 : จัดระบบการบรหิ ารจัดการชายแดนเพ่ือปูองกนั และแก้ไขปัญหาขา้ มพรมแดน
นโยบายท่ี 5 : สร้างเสรมิ ศักยภาพการปูองกนั และแก้ไขปญั หาภัยคุกคามข้ามชาติ
นโยบายที่ 6 : ปกปูอง รักษาผลประโยชนแ์ หง่ ชาติทางทะเล
นโยบายท่ี 7 : จดั ระบบ ปอู งกนั และแกไ้ ขปญั หาผู้หลบหนีเข้าเมือง
นโยบายท่ี 8 : เสรมิ สรา้ งความเขม้ แข็งและภูมิคุ้มกันความม่นั คงภายใน
นโยบายท่ี 9 : เสรมิ สรา้ งความมนั่ คงของชาตจิ ากภยั การทุจริต
นโยบายท่ี 10 : เสรมิ สร้างความมัน่ คงปลอดภยั ไซเบอร์
นโยบายท่ี 11 : รักษาความมั่นคงของฐานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อม
นโยบายที่ 12 : เสรมิ สรา้ งความม่ันคงทางพลงั งานและอาหาร
นโยบายที่ 13 : พฒั นาระบบการเตรียมพรอ้ มแหง่ ชาติเพ่อื เสรมิ สรา้ งความม่ันคงของชาติ
นโยบายที่ 14 : เสรมิ สร้างและพัฒนาศกั ยภาพการปูองกนั ประเทศ
นโยบายที่ 15 : พัฒนาระบบงานขา่ วกรองให้มีประสิทธภิ าพ
นโยบายท่ี 16 : เสริมสรา้ งดลุ ยภาพในการดาเนนิ ความสมั พันธ์ระหวา่ งประเทศ
แผนปฏบิ ัตกิ าร ด้าน.../แผนปฏิบัตริ าชการ
พระราชบัญญัติการจัดทายุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2560 มาตรา 5 วรรค 2 ระบุไว้ว่าหน่วยงานรัฐ
ทุกหน่วยมีหน้าท่ีดาเนินการเพ่ือให้บรรลุเปูาหมายตามท่ีกาหนดไว้ในยุทธศาสตร์ชาติ และมาตรา 10 วรรค 3
ระบุว่า หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องจะต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ รวมทั้ง
การจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณต้องสอดคล้องกับแผนแม่บทด้วย จึงทาให้หน่วยงานของรัฐ
ทุกหน่วยจะต้องดาเนินการตามพระราชบัญญัติการจัดทายุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2560 ตามแผนแม่บท
ในประเด็นทหี่ น่วยงานของตนเองเกี่ยวข้อง โดยถา่ ยทอดสแู่ ผนระดับตา่ ง ๆ
20
ความเชอ่ื มโยงของแผนระดับ 3 กบั แผนอ่ืน ๆ
แผนระดับท่ี 3 หมายถึง แผนท่ีจัดทาขึ้นโดยหน่วยงานรัฐ ส่วนราชการ และหน่วยงานอ่ืน ๆ
เพอื่ สนับสนุนการดาเนินงานของแผนระดับท่ี 1 และแผนระดับท่ี 2 สู่การปฏิบัติให้บรรลุเปูาหมายท่ีกาหนดไว้
หรือจัดทาข้ึนตามที่กฎหมายกาหนด หรือจัดทาขึ้นตามพันธกรณีหรืออนุสัญญาระหว่างประเทศ โดยนับตั้งแต่
วันท่ี 4 ธันวาคม 2560 คณะรัฐมนตรีมีมติกาหนดการต้ังชื่อแผนในระดับที่ 3 ให้ใช้ช่ือว่า “แผนปฏิบัติการด้าน …
ระยะท่ี ... (พ.ศ. .... - ....)” เว้นแต่ได้มีการระบุช่ือแผนไว้ในกฎหมายก่อนที่จะมีมติคณะรัฐมนตรี วันท่ี 4
ธันวาคม 2560 เช่น พระราชบญั ญตั ิ พระราชกาหนด พระราชกฤษฎกี า กฎกระทรวง มติคณะรัฐมนตรี เป็นต้น
ว่าใหใ้ ชช้ อ่ื แผนวา่ แผนแมบ่ ทด้าน... แผนพฒั นา... หรอื แผนอื่น ๆ ... จึงจะสามารถใช้ชื่อแผนตามที่บัญญัตไิ ว้ใน
กฎหมายน้ัน ๆ สาหรับองค์การมหาชน องค์กรอิสระ รัฐวิสาหกิจ และอื่น ๆ (ตามกฎหมายเก่ียวข้อง) ให้ใช้ชื่อ
“แผนปฏิบตั กิ าร….. (ชอ่ื หนว่ ยงาน)........” เวน้ แต่ไดม้ กี ารระบไุ วใ้ นกฎหมายให้ใช้ช่อื อื่น
บทท่ี 2
การติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลแหง่ ชาติ
พระราชบัญญัติการจัดทายุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2560 และพระราชบัญญัติแผนและขั้นตอน
การดาเนนิ การปฏิรูปประเทศ พ.ศ. 2560 กาหนดให้หน่วยงานของรัฐรายงานผลการดาเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ
และการปฏิรูปประเทศ ตามระยะเวลาและรายการท่สี านักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติกาหนด
สศช. ไดน้ าระบบสารสนเทศท่ีใช้ติดตาม ตรวจ และประเมินผลการดาเนินงานกับหน่วยงานต่าง ๆ
เพื่อให้เป็นไปตามยุทธศาสตร์ ซ่ึงระบบน้ันชื่อว่า ระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR)
ภายใต้ระเบียบว่าด้วยการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผล การดาเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ และแผนการปฏิรูป
ประเทศ พ.ศ. 2562 ได้กาหนดให้การรายงานดังกล่าว ผ่านระบบสารสนเทศ ซ่ึง “หน่วยงานของรัฐทุกหน่วย”
(หน่วยงานที่เป็นของรัฐไม่ว่าจะเป็นส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ องค์การมหาชน หรือในรูปแบบอื่นใด และไม่ว่า
จะเป็นองค์กรในฝ่ายบริหาร ฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายตุลาการ หรือเป็นองค์กรอิสระ หรือองค์กรอัยการ) มีหน้าท่ี
ดาเนินการเพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามที่กาหนดไว้ในยุทธศาสตร์ชาติและรายงานผลการดาเนินการดังกล่าวต่อ
สานักงานฯ ผ่านระบบ eMENSCR โดยหน่วยงานจะต้องเป็นผู้ดาเนินการรวบรวมและจัดทาข้อมูลรายละเอียด
แผนงาน/โครงการ หรือการดาเนินการต่าง ๆ ในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ และแผนการปฏิรูปประเทศ
เป็นระบบข้อมูลขนาดใหญ่ที่เช่ือมโยงข้อมูลจากส่วนราชการต่าง ๆ ได้อย่างบูรณาการ ดังนั้น การรายงานผล
การดาเนินการตามยทุ ธศาสตร์ชาติ จงึ เป็นหน้าทข่ี องหน่วยงานของรัฐทกุ หนว่ ย
ทั้งนี้ นอกจากระบบ eMENSCR จะเป็นระบบติดตามประเมินผลหน่วยงานราชการแล้ว ยังเป็น
ระบบที่จัดทารายงานสรุปผลการดาเนินงานที่เก่ียวข้องให้ประชาชนทราบได้อีกด้วย ซึ่งจะก่อให้เกิดการมีส่วนร่วม
ของประชาชนในการติดตามประเมินผลการดาเนินงานตามยุทธศาสตร์ชาติและแผนการปฏิรูปประเทศ
และช่วยลดต้นทุนการดาเนินงาน รวมท้ังช่วยลดภาระการให้ข้อมูลเพื่อประกอบการช้ีแจงต่าง ๆ ของหน่วยงาน
อกี ดว้ ย
1. ประเภทของผู้ใชง้ านระบบฯ (User)
ระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR) จาแนกประเภทของผู้ใช้งานระบบฯ
ตามบทบาทหน้าที่ ดังตอ่ ไปนี้
1) ผู้นาเข้าข้อมูลโครงการ คือ ส่วนราชการระดับสานัก/กอง โดยความรับผิดชอบของ
ผู้อานวยการสานัก/กองหรือเทียบเท่า ทาหน้าที่ในการนาเข้าข้อมูลโครงการหรือการดาเนินงาน ตลอดจนการรายงาน
ความกา้ วหน้าเปน็ รายไตรมาส และส่งข้อมลู เพื่อขอรับการอนมุ ตั ิจาก “ผู้อนมุ ตั ”ิ
2) ผนู้ าเข้าขอ้ มูลแผน คอื สว่ นราชการระดับสานกั /กองท่ีได้รับมอบหมายในการนาเข้าแผน
ระดบั 3 ของหน่วยงานเข้าสู่ระบบฯ เช่น กองแผนงาน กองนโยบายและแผน โดยหน่วยงานระดับกรมหรือเทียบเท่า
และระดบั กระทรวงจะได้รับเพียง Username เดยี วต่อหน่งึ หนว่ ยงาน
3) ผู้อนุมัติ คือ ผู้ใช้งานระบบฯ ท่ีสามารถพิจารณาให้ความเห็นชอบข้อมูลโครงการที่ส่วนราชการ
ระดับสานัก/กองนาเข้ามาในระบบฯ เพื่อเป็นการยืนยันความถูกต้องก่อนจะนาข้อมูลดังกล่าวมาใช้ประกอบ
การจดั ทารายงานเสนอต่อคณะรัฐมนตรีและรัฐสภาต่อไป (รายละเอียดในส่วนนี้จะถูกอธิบายในหัวข้อ “ลาดับ
การอนมุ ตั ิ (M7)”)
22
4) ผ้ปู ระสานงานระดับกระทรวง (ป.ย.ป.) คือ กลุ่มงาน ป.ย.ป. หรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย
ให้ทาหน้าที่ ป.ย.ป. ของหน่วยงาน ซึ่งเป็นผู้ใช้งานระบบฯ ท่ีสามารถดูภาพรวมของทุกโครงการในทุกสถานะ
ภายในกระทรวงได้ เพอื่ เปน็ ประโยชน์ในการประสานงานและตดิ ตามความคบื หน้าในการนาข้อมลู เข้าสู่ระบบฯ
5) ผูต้ ิดตามและตรวจสอบ คอื ผู้ใช้งานระบบฯ ที่มีอานาจหน้าที่ในการติดตามและตรวจสอบ
การดาเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติและแผนการปฏิรูปประเทศ ตามกฎหมายหรือระเบียบท่ีเก่ียวข้อง เช่น
คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ, คณะกรรมการปฏิรูปประเทศ, คณะรัฐมนตรี, สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร,
สมาชิกวุฒสิ ภา เป็นตน้
หน่วยงานของรัฐจะต้องนาข้อมูลเข้าสู่ระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR)
ใน 2 ส่วน ได้แก่ การนาเข้าข้อมูลโครงการหรือการดาเนินงาน และการนาเข้าแผนระดับ 3 (แผนปฏิบัติการด้าน...,
แผนปฏิบตั ิราชการ) ของหนว่ ยงาน
ส่วนท่ี 1 การนาเขา้ ข้อมลู โครงการหรอื การดาเนินงาน
1) การเพ่มิ โครงการใหม่ (M1-M5)
เม่ือหน่วยงานของรัฐมีโครงการท่ีจะเร่ิมดาเนินการในปีงบประมาณหน่วยงานระดับ
สานัก/กอง โดยความรับผิดชอบของผู้อานวยการกองหรือเทียบเท่าจะต้องส่งข้อมูลเกี่ยวกับรายละเอียด
โครงการ/การดาเนินงานเข้าในระบบฯ ภายในไตรมาสที่ 1 ของปีงบประมาณน้ัน ทั้งนี้ หากเป็นโครงการที่มีการริเร่ิม
ระหว่างปีงบประมาณ ให้หน่วยงานนาเข้าข้อมูลดังกล่าวภายใน 30 วัน หลังสิ้นไตรมาสท่ีมีการริเร่ิมโครงการ
โดยขอ้ มลู ทจ่ี ะต้องนาเข้าในระบบฯ ประกอบด้วย 5 สว่ นหลัก (5 Module) ไดแ้ ก่
M1 : ความเชื่อมโยงกบั แผนระดับต่าง ๆ
M2: ขอ้ มลู ทั่วไป
M3: รายละเอียดโครงการ
M4: กจิ กรรม
M5: แผนการใชง้ บประมาณ
โครงสรา้ งข้อมูลระบบติดตามและประเมินผล
โดยข้อมูลโครงการในส่วน M1-M5 จะถูกบันทึกเข้าสู่ระบบฯ ในสถานะ “ร่างโครงการ”
กล่าวคือ ข้อมูลโครงการจะยังไม่ถูกเผยแพร่และผู้กรอกข้อมูลยังสามารถแก้ไขข้อมูลได้อยู่เสมอ จนกว่า
ร่างโครงการดังกล่าวจะถูกส่งไปยัง “ผู้อนุมัติ” และเปล่ียนสถานะจากร่างโครงการเป็น “โครงการรออนุมัติ”
(รายละเอียดในสว่ นนี้จะถกู อธบิ ายในหัวข้อ “ลาดบั การอนุมัติ (M7)”)
23
2) การรายงานความกา้ วหน้า (M6)
เมื่อโครงการที่ได้นาข้อมูลรายละเอียดโครงการ/การดาเนินงาน (M1-M5) เข้าในระบบแล้ว
ถูกดาเนินการหรือมีความคืบหน้า หน่วยงานผู้กรอกข้อมูลข้างต้นจะต้องรายงานผลการดาเนินการ (M6) ที่เกิดข้ึน
เป็นรายไตรมาส โดยมีระยะเวลา 30 วัน หลังส้ินไตรมาสในการรายงานผล โดยข้อมูลดังกล่าวจะต้องผ่าน
การอนมุ ัตติ ามลาดับ (M7) ดว้ ยเช่นกัน
ท้ังน้ี กระทรวงมหาดไทยได้กาหนดให้หน่วยงานภายในสังกัดรายงานความก้าวหน้า
ผลการดาเนินงานในระบบ eMENSCR ภายในวันที่ 5 (การอนุมัติระดับผู้อานวยการสานัก/กอง) วันที่ 10
(การอนุมัติระดับกรม) และวันที่ 15 (การอนุมัติระดับรองปลัดกระทรวงท่ีกากับดูแล) โดยนับถัดจากวันสิ้นสุด
แตล่ ะไตรมาสตามปีงบประมาณ
ส่วนท่ี 2 การนาเข้าแผนระดบั 3 (แผนปฏิบตั ิการดา้ น.../แผนปฏบิ ัตริ าชการ) ของหนว่ ยงาน
นอกจากการนาเข้าข้อมูลโครงการดังที่ได้อธิบายไปแล้วข้างต้นน้ัน ยังมีอีกส่วนหนึ่งท่ี
หน่วยงานของรัฐจะต้องนาเข้าสู่ระบบฯ ได้แก่ การนาเข้าแผนระดับ 3 (แผนปฏิบัติการด้าน.../แผนปฏิบัติราชการ)
ของหน่วยงาน โดยข้อมูลทจี่ ะต้องนาเข้าระบบฯ ประกอบดว้ ย 2 ส่วน ดังน้ี
การกรอกขอ้ มลู ตามแบบฟอร์ม กรอกขอ้ มูลแผนระดับ 3 ของหน่วยงานในส่วนท่ีเกี่ยวข้อง
เพื่อแสดงถึงความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ และแผนระดับ 2 และแผนระดับ 3 อ่ืน ๆ (ถ้ามี) รวมทั้ง
ทิศทางการขับเคล่อื นภารกิจของสว่ นราชการเพ่ือบรรลเุ ปา้ หมายตามยทุ ธศาสตร์ชาติ
การอัพโหลดไฟล์ (.pdf) แผนระดับ 3 ฉบับเต็ม ท่ีหน่วยงานได้จัดทาเข้าสู่ระบบฯ ในรูปแบบ
pdf file โดยหน่วยงานสามารถกาหนดโครงสร้างของแผนระดับ 3 ได้ตามความเหมาะสม โดยขอให้มีข้อมูล
ตามแบบฟอร์มที่กาหนดให้ครบถ้วน ทั้งน้ี การนาเข้าแผนระดับ 3 ให้หน่วยงานมอบหมายกองนโยบายและแผน
หรือกองที่เก่ียวข้อง เพียง Username เดียว ในการนาเข้าข้อมูลโดยต้องผ่านการอนุมัติตามสายการบังคับ
บัญชา (M7)
24
ใหห้ นว่ ยงานของรัฐดาเนนิ การเช่ือมโยงฐานข้อมูลที่อยู่ในความรับผิดชอบเข้ากับระบบ eMENSCR
เพ่ือให้ระบบฯ มีข้อมูลครบถ้วนสมบูรณ์อันเป็นประโยชน์ต่อการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการดาเนินการ
ตามยุทธศาสตร์ชาติ และแผนการปฏิรูปประเทศ และให้หัวหน้าหน่วยงานของทุกแห่งดาเนินการรายงานผล
การดาเนินการตามยุทธศาสตร์ และแผนการปฏิรูปประเทศในระบบตามรายการ และภายในระยะเวลาท่ี สศช.
กาหนด
ซ่งึ สศช. ได้กาหนดรายละเอียดการรายงานผลการดาเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติ และแผนการ
ปฏิรปู ประเทศในระบบ eMENSCR ดังนี้
1. ระยะเวลา (สานกั งานฯ กาหนด) ระยะเวลาในการรายงานภายใน 1 เดอื น หลังสิ้นสดุ ไตรมาส
2. การรายงาน (สานกั งานฯ กาหนด) อยา่ งนอ้ ยประกอบด้วย รายละเอียดแผนงานโครงการ/
ความสอดคลอ้ งกบั ยทุ ธศาสตรช์ าติและแผนการปฏิรปู ประเทศ/ความก้าวหน้าและผลสัมฤทธ์ิ/ปัญหาอุปสรรค/
ข้อเสนอแนะแก้ไข
3. กรณีท่ีไม่รายงานตามระยะเวลาที่กาหนด หรือไม่ครบถ้วน สานักงานฯ แจ้งรัฐมนตรีเจ้าสังกัด
หรือหวั หน้าองค์กรในฝา่ ยนิติบัญญตั ิ ฝ่ายตลุ าการ องค์กรอิสระ และองค์กรอยั การ ทราบพรอ้ มด้วยเหตุผลโดยเร็ว
โดยสรุปส่ิงทห่ี น่วยงานตอ้ งปฏบิ ัติตามระเบียบฯ
(1) นาเข้าข้อมูลเก่ียวกับรายเอียดโครงการ/การดาเนินงาน (M1-M5) ภายในไตรมาสท่ี 1
ของปีงบประมาณ หากเป็นโครงการทเ่ี ริ่มตน้ ไตรมาสอ่ืน ให้นาเข้าขอ้ มลู ภายใน 30 วนั หลังสนิ้ ไตรมาส
(2) รายงานผลการดาเนนิ การเป็นไตรมาส เขา้ ในระบบฯ ใหแ้ ล้วเสรจ็ ภายใน 30 วัน หลังส้ินไตรมาส
(3) Upload แผนระดบั 3 และกรอกข้อมูลตาม template ได้ตลอดเวลา หลังจากแผนได้รับ
การอนุมัติและประกาศใช้ โดยมอบหมายกองแผนงาน หรือกองท่ีเก่ียวข้องในการนาข้อมูล โดยต้องผ่าน
การอนุมตั ติ ามลาดบั (M7)
การนาข้อมูลเข้าสู่ระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ ท้ังในส่วนของข้อมูลโครงการ
และในส่วนของการนาเข้าแผนระดับ 3 ล้วนต้องผ่านการอนุมัติข้อมูลตามลาดับข้ัน (M7) เพ่ือเป็นการยืนยัน
ความถูกต้องครบถ้วนของข้อมูล ซึ่งรูปแบบลาดับการอนุมัติจะมีความแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะ
ของหนว่ ยงาน โดยสามารถจาแนกได้ดังน้ี
ลาดับการอนมุ ัตขิ ้อมูลหน่วยงานส่วนกลาง
25
1) ร่างโครงการ หมายถึง โครงการที่ผู้ใช้กรอกข้อมูลเข้าในระบบฯ ครบถ้วนแล้ว แต่ยังไม่ได้ส่งข้อมูล
เพอ่ื ขอรับการอนุมัติ ซึง่ ในส่วนนี้ผ้กู รอกข้อมลู ยงั สามารถแก้ไขหรือเพิม่ เติมรายละเอียดภายในโครงการไดอ้ ยู่เสมอ
2) ร่างโครงการ (ไม่สมบูรณ์) หมายถึง โครงการที่ผู้ใช้กรอกข้อมูลเข้าในระบบฯ ยังไม่ครบถ้วน
จึงไมส่ ามารถส่งขอ้ มลู เพ่อื ขอรบั การอนุมัติได้
3) รออนุมัติ หมายถงึ โครงการที่ผ้นู าเขา้ ขอ้ มูลโครงการได้ส่งข้อมูลไปยังผู้อนุมัติแล้ว และผู้อนุมัติ
อยู่ระหว่างพิจารณาใหค้ วามเหน็ ชอบ
4) รอแก้ไข หมายถึง โครงการท่ีผู้อนุมัติพิจารณาแล้วว่าข้อมูลยังไม่ถูกต้องครบถ้วน และได้
ส่งกลบั ไปใหผ้ ู้นาเข้าขอ้ มลู โครงการดาเนนิ การแก้ไขเพ่ิมเตมิ
5) อนมุ ัติแลว้ หมายถึง โครงการที่ได้รับการอนุมัติแล้วตลอดสายการบังคับบัญชา และข้อมูล
โครงการถูกเผยแพร่ออกสสู่ าธารณะ
ในกรณที หี่ น่วยงานใดยังไม่มี ช่ือผู้ใช้ (Username) สาหรับ Login เข้าใช้งานระบบฯ หรือลืมรหัสผ่าน/
ต้องการเปล่ยี นรหัสผา่ น สามารถดาเนนิ การไดโ้ ดยการกรอกข้อมูล ตามแบบฟอร์มการขอ Username และ Password
และแบบฟอร์มการ Reset Password ซ่ึงดาวน์โหลดได้ทางเว็บไซต์ http://nscr.nesdb.go.th/ระบบemenscr สามารถ
สอบถามรายละเอยี ดเพิ่มเตมิ ได้ทาง email : [email protected]
1) นาเข้าข้อมูลเกี่ยวกับรายละเอียดโครงการ/การดาเนินงาน (M1-M5) ภายในไตรมาสท่ี 1
ของปีงบประมาณ หากเป็นโครงการที่เร่ิมต้นในไตรมาสอื่น ให้นาเข้าข้อมูลภายใน 30 วัน
หลงั สน้ิ ไตรมาส
2) รายงานผลการดาเนินการเป็นรายไตรมาส เข้าในระบบฯ ให้เสรจ็ สนิ้ ภายใน 30 วนั หลังส้ินไตรมาส
3) Upload แผนระดับ 3 และกรอกข้อมูลตาม template ได้ตลอดเวลา หลังจากแผนได้รับการอนุมัติ
และประกาศใช้ โดยมอบหมายกองนโยบายและแผนหรือกองท่ีเก่ียวข้องในการนาเข้าข้อมูล
โดยต้องผา่ นการอนมุ ตั ิตามลาดับ (M7)
4) ให้หน่วยงานของรัฐดาเนินการเชื่อมโยงฐานข้อมูลเข้ากับระบบฯ เพื่อให้ระบบฯ มีข้อมูล
ครบถ้วน สมบูรณ์
บทท่ี 3
การเขา้ สรู่ ะบบ และบนั ทกึ ขอ้ มูลในระบบ eMENSCR
(สาหรับผนู้ าเขา้ ข้อมลู โครงการ)
(1) ขั้นตอนการเขา้ ใชง้ านระบบ
ลงชือ่ เขา้ ใช้ระบบด้วยช่ือผู้ใช้งานและรหัสผ่าน ในการลงช่ือเข้าใช้ระบบ หน่วยงานแต่ละ
สานัก/กองจะมีช่ือผู้ใช้งานและรหัสผ่านเป็นของตัวเองเพ่ือเป็นการขออนุญาตหรือแสดงตัวตนในการเข้าใช้ระบบ
ซ่งึ ชื่อผใู้ ชง้ านและรหสั ผ่านจะถูกสรา้ งโดยสานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ
1) ผู้ใช้ระบบระบุ URL ในส่วนของ Address bar ของ Internet Explorer หรือ
Google Chrome เปน็ https://emenscr.nesdc.go.th
ภาพท่ี 1 ระบุ URL เข้าใช้ระบบบน Address bar ของ IE
27
ภาพท่ี 2 เข้าสู่ระบบ eMENSCR
2) แสดงหนา้ จอลงชื่อเขา้ ใช้ระบบ
3) พิมพ์ชื่อผู้ใช้งานและรหัสผ่าน (แต่ละสานัก/กอง มีชื่อผู้ใช้งานและรหัสผ่าน ตามท่ี
สานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติกาหนด) ในกรณีท่ีเป็นการเข้าสู่ระบบคร้ังแรกจะต้อง
เปลย่ี น Password ก่อน
4) เมื่อระบุชื่อผู้ใช้งานและรหัสผ่านเรียบร้อยแล้ว กดปุ่ม “เข้าสู่ระบบ” เม่ือเข้าสู่ระบบแล้ว
ท่านจะเข้าหน้าหลักของระบบในขั้นตอนแรกผู้ใช้ระบบจะต้องคลิกปุ่ม “เพิ่มโครงการ” เพ่ือเข้าสู่การกรอก
ข้อมูลโครงการของทา่ น
28
M 1 การเพม่ิ โครงการใหม่
1
1. เพ่มิ โครงการ
การเพิ่มโครงการใหม่ (M1-M5) เม่ือหน่วยงานมีโครงการที่จะเร่ิมดาเนินการในปีงบประมาณ หน่วยงาน
ระดับสานัก/กอง โดยความรับผิดชอบของผู้อานวยการสานัก/กองหรือเทียบเท่าจะต้องส่งข้อมูลเก่ียวกับ
รายละเอยี ดโครงการ/การดาเนินงานเข้าในระบบฯ ภายในไตรมาสท่ี 1 ของปีงบประมาณนั้น
ท้ังน้ี หากเป็นโครงการท่ีเกิดข้ึนใหม่ระหว่างปีงบประมาณ ให้หน่วยงานที่รับผิดชอบนาเข้าข้อมูลดังกล่าว
ภายใน 30 วนั หลังส้ินไตรมาสทีม่ กี ารรเิ ร่ิมโครงการ
29
30
M 1 ความเชือ่ มโยงกบั แผนระดับต่างๆ
2
3
4
5
2. กรอกชื่อโครงการ/ชือ่ การดาเนนิ งาน
3. ในส่วนของ “ยุทธศาสตร์ชาติ” ซ่ึงเป็นแผนระดับ 1 จะถูกเช่ือมโยงผ่าน “แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ”
ใหโ้ ดยอัตโนมตั ิ ดงั น้นั กรุณาเลอื กแผนแม่บทภายใตย้ ทุ ธศาสตรช์ าติ
4. คลิกท่ี แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ เพื่อเลือกความสอดคล้อง ทั้งน้ี สามารถเลือกแผนระดับ 2 อ่ืน ๆ
เช่น แผนการปฏิรูปประเทศ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 เพิ่มเติม หากโครงการ
มีความสอดคล้อง
5. เพม่ิ ความสอดคล้องกบั แผนระดับ 3 (ไม่บงั คบั )
31
M 1 การเลอื กความสอดคลอ้ งกบั แผนแมบ่ ทภายใตย้ ุทธศาสตรช์ าติ และยุทธศาสตรช์ าติ
สาหรับการเลือกความสอดคล้องกับ แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ นั้น ระบบได้เชื่อมโยง
ความสัมพันธ์ระหว่างยุทธศาสตร์ชาติกับแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติไว้แล้ว ระบบจะแสดง
เฉพาะยทุ ธศาสตรช์ าตดิ ้านท่ีเกี่ยวข้องเท่าน้ัน
6
7
8
6. คลิก “แผนแม่บทภายใตย้ ทุ ธศาสตรช์ าติ”
7. คลิก เลือกความสอดคล้องโดยตรง (ในกรณีที่โครงการสอดคล้องมากกวา่ 1 ประเดน็ ใหเ้ พิม่ ประเดน็ รอง)
8. คลิก เลือกความเช่อื มโยงกับแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตรช์ าติ ใหค้ รบทุกหัวข้อ* เม่ือเลอื กความเชื่อมโยงแล้ว
คลิก* “ถดั ไป”
- แผนแมบ่ ทภายใตย้ ุทธศาสตรช์ าติ
- แผนยอ่ ย
- เป้าหมายแผนยอ่ ย
- แนวทางการพฒั นาภายใตแ้ ผนย่อย
- เป้าหมายของแผนแม่บทภายใต้ยทุ ธศาสตรช์ าติ
32
M 1 การเลือกความสอดคลอ้ งกบั แผนแมบ่ ทภายใตย้ ทุ ธศาสตร์ชาติ และยทุ ธศาสตรช์ าติ
9 10
0
11
9. ยุทธศาสตร์ชาติในส่วนของประเด็นยุทธศาสตร์ โดยระบบจะแสดงเฉพาะยุทธศาสตร์ชาติและประเด็น
ยทุ ธศาสตร์ฯ ทส่ี อดคลอ้ งกับแนวทางการพฒั นาที่ทา่ นเลือกเทา่ นัน้
10. คลิก เลือกความเช่ือมโยงกับเป้าหมายยุทธศาสตร์ชาติแล้วคลิก “ถัดไป” ท้ังน้ี เป้าหมายยุทธศาสตร์ชาติ
ทเ่ี กี่ยวขอ้ งจะปรากฏขนึ้ เมอ่ื ทา่ นเลือกยุทธศาสตร์ชาติและประเด็นยุทธศาสตรท์ ่เี กีย่ วข้องแล้ว
11. กรอกข้อมูลเพื่ออธิบายว่าโครงการของท่านสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ด้านที่ท่านเลือกอย่างไร
...... และมีส่วนในการสนบั สนนุ ให้บรรลุเป้าหมายของยุทธศาสตร์ชาติได้อยา่ งไร
33
M 1 สรุปความสอดคล้องของโครงการกับเป้าหมายและตวั ชว้ี ดั ของแผนแมบ่ ท
12
2
13
14
15
12. กรอกข้อมลู เพอ่ื อธิบายว่า โครงการสอดคล้องกับเป้าหมายแผนย่อยที่ท่านเลือกอย่างไร และมีส่วนในการสนับสนุน
ใหบ้ รรลเุ ป้าหมายไดอ้ ย่างไร
13. กรอกข้อมูลเพื่อแสดงให้เห็นว่า เมื่อสิ้นสุดโครงการ โครงการนี้จะมีส่วนในการสนับสนุนให้สามารถบรรลุ
เปา้ หมายไดม้ ากน้อยเพียงใด
14. กรอกข้อมูลเพ่ืออธิบายว่า โครงการสอดคล้องกับเป้าหมายของแผนแม่บทฯ ประเด็นท่ีท่านเลือกอย่างไร
และมสี ว่ นในการสนับสนนุ ให้บรรลเุ ป้าหมายได้อยา่ งไร
15. กรอกข้อมูลเพื่อแสดงให้เห็นว่า เม่ือส้ินสุดโครงการ โครงการน้ีจะมีส่วนในการสนับสนุนให้สามารถบรรลุ
เปา้ หมายไดม้ ากน้อยเพยี งใด
34
M 1 สรุปความสอดคล้องของโครงการกับยุทธศาสตร์ชาติ
16
16. คลิก “บนั ทกึ ” สรุปความสอดคล้องของโครงการกับยุทธศาสตรช์ าติ
35
M 1 การเลอื กความสอดคลอ้ งกบั แผนการปฏริ ูปประเทศ
17
18
17. กรณีโครงการที่เก่ียวข้องกับแผนปฏิรูปประเทศ คลิก แผนปฏิรูปประเทศ หากโครงการไม่เกี่ยวข้องกับ
แผนการปฏริ ปู ประเทศกไ็ ม่ตอ้ งเลอื กแผนการปฏิรปู ประเทศ ใหพ้ ิจารณาแผนระดบั ท่ี 2 อ่นื ต่อไป
18. คลิก เลือกแผนการปฏิรูปประเทศด้านท่ีเก่ียวข้องโดยตรงเพียง 1 ด้านและคลิกเคร่ืองหมาย + เพื่อเลือก
เป้าหมายรวม และเลือกประเด็นของแผนการปฏิรูป หากด้านหน้าของหัวข้อย่อยท่ีท่านเลือกยังมี
เคร่ืองหมาย “+” ท่านจะต้องคลิกเคร่ืองหมาย “+” ต่อไปจนกว่าจะแสดงข้อมูลในระดับที่ย่อยท่ีสุดโดย
ต้องคลิกเลือกในช่อง หน้าข้อมูลในระดับที่ย่อยที่สุดท่ีต้องการ และทาตามขั้นตอนที่ผ่านมาข้างต้น
ใหค้ รบถว้ นทกุ ประเด็นท่ตี อ้ งการ
36
M 1 การเลอื กความสอดคล้องกบั แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ ฉบับที่ 12
19
20
19. กรณโี ครงการที่เก่ียวข้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี 12
20. คลิก เลือกแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 และเลือกเป้าหมายรวม และยุทธศาสตร์
และหากด้านหน้าของหัวข้อย่อยที่ท่านเลือกยังมีเคร่ืองหมาย “+” ท่านจะต้องคลิกท่ีเครื่องหมาย “+” ต่อไป
จนกว่าจะแสดงข้อมูลในระดับที่ย่อยที่สุดโดยต้องคลิกเลือกในช่อง หน้าข้อมูลในระดับที่ย่อยที่สุด
ทต่ี อ้ งการ และทาตามขั้นตอนทผี่ า่ นมาขา้ งตน้ ใหค้ รบถ้วนทกุ ประเด็นท่ตี อ้ งการ
37
M 1 การเลอื กความสอดคลอ้ งกบั แผนความมนั่ คงแห่งชาติ
21
22
21. กรณีโครงการท่เี กีย่ วข้องกบั แผนความมั่นคงแห่งชาติ
22. คลิก เลือกแผนความมั่นคงแห่งชาติ และเลือกด้านท่ีเก่ียวข้อง หากด้านหน้าของหัวข้อย่อยท่ีท่านเลือกยังมี
เคร่ืองหมาย “+” ทา่ นจะตอ้ งคลิกทเี่ คร่อื งหมาย “+” ต่อไปจนกว่าจะแสดงข้อมูลในระดับที่ย่อยที่สุดโดย
ต้องคลิกเลือกในช่อง หน้าข้อมูลในระดับที่ย่อยท่ีสุดที่ต้องการ และทาตามข้ันตอนท่ีผ่านมาข้างต้น
ใหค้ รบถว้ นทุกประเดน็ ทตี่ ้องการ
38
M 1 การเลอื กความสอดคลอ้ งกบั นโยบายรฐั บาล / นโยบายเรง่ ดว่ นของรฐั บาล
23
24
23.-24. นอกจากแผนทั้ง 3 ระดับแล้ว ท่านสามารถเลือกความสอดคล้องกับส่วนอื่น ๆ ได้ (ไม่บังคับ) ได้แก่
ความสอดคล้องกับนโยบายหลักของรัฐบาล, นโยบายเร่งด่วน, กฎหมายท่ีเก่ียวข้อง และมติคณะรัฐมนตรี
ทเ่ี กย่ี วข้อง หากเกี่ยวข้องด้านหน้าของหัวข้อย่อยท่ีท่านเลือกมียังมีเครื่องหมาย “+” ท่านจะต้องคลิก
ท่ีเครื่องหมาย “+” ตอ่ ไปจนกวา่ จะแสดงข้อมูลในระดับท่ีย่อยท่ีสุดโดยต้องคลิกเลือกในช่องหน้าข้อมูล
ในระดบั ท่ียอ่ ยทส่ี ุดท่ีต้องการ และทาตามขัน้ ตอนท่ผี ่านมาข้างตน้ ให้ครบถว้ นทุกประเดน็ ที่ต้องการ
39
M 2 ขอ้ มูลทั่วไป
25
26
27
28
29
30
25. คลิก เลือกว่าข้อมูลที่นาเข้าในระบบฯ มีลักษณะการดาเนินงานเป็น “โครงการ” หรือ “การดาเนินงาน”
เลือกอย่างใดอย่างหน่ึง
26. ใส่ช่ือ แผนงาน กรณีโครงการ/การดาเนินงาน อยู่ภายใต้แผนงาน (โดยเลือกจากแผนการปฏิบัติงานและ
แผนการใชจ้ า่ ยงบประมาณ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. .... ของกรมทดี่ ิน)
27. กรณีเป็นโครงการที่อยู่ภายใตโ้ ครงการใหญ่ ให้ระบรุ หัสของโครงการใหญ่ในระบบ eMENSCR (ถา้ มี)
28. เลอื กลกั ษณะการดาเนนิ งานวา่ เป็นโครงการ/การดาเนินงาน ท่ีใชง้ บประมาณ หรือ ไมใ่ ชง้ บประมาณ
29. เลือกวธิ ีการดาเนินงาน ดาเนนิ การเอง/จดั จา้ ง หากดาเนินการทั้ง 2 วิธี ใหเ้ ลือกทัง้ สองตวั เลือก
30. ระบรุ หัส GFMIS ของโครงการ (ถา้ มี)
40
M 2 ขอ้ มลู ทัว่ ไป
31
32
31. กรอกรายละเอียดข้อมูลผู้อานวยการกองหรือเทียบเท่า (“ * ” บังคับให้ต้องกรอกข้อมูลลงไป หากกรอกไม่ครบ
หรือไม่กรอก ไม่สามารถไปหนา้ ถดั ไปได้)
32. กรอกรายละเอียดข้อมูลเจ้าหน้าที่ผู้ประสานงานหลัก จะต้องเป็นผู้ท่ีมีความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับโครงการ
เปน็ อย่างดี
41
M 3 รายละเอยี ดโครงการ
33
35
34
33. กรอกข้อมลู เพ่ือแสดงรายละเอยี ดข้อมูลตามทป่ี รากฏ
34. ระบพุ ้ืนทีด่ าเนนิ โครงการ (ในกรณที ี่เป็นโครงการเชิงพน้ื ท่ี) โดยการคน้ หาพ้ืนทีใ่ นช่อง “คน้ หา”
35. กรอกขอ้ มูลในกรณที ี่ดาเนินโครงการมากกวา่ หน่ึงพ้ืนที่ หรือต้องการระบรุ ายละเอียด เกีย่ วกบั พ้ืนที่ดาเนินการ
42 37
39
M 4 กจิ กรรมภายใต้โครงการ
36
38
36. เพ่ิมกิจกรรมโดยการ คลิกเคร่ืองหมาย “+” ถ้าหากมีกิจกรรมย่อย ก็สามารถคลิกเครื่องหมาย “+”
ภายใตก้ จิ กรรมหลกั เพ่ิมเตมิ ได้
37. ระยะเวลาการดาเนนิ กจิ กรรมจะสอดคล้องกับ ระยะเวลาเริ่มตน้ – ส้นิ สดุ โครงการตามปงี บประมาณ
38. คลิกเพือ่ แกไ้ ข/ลบ กจิ กรรม
39. เล่อื น/ยอ่ /ขยาย แถบสีฟา้ เพอ่ื กาหนดกรอบระยะเวลาของกิจกรรม (ปีงบประมาณ)
43
M 5 แผนการใชจ้ ่ายงบประมาณ
40
42 41
43
44 45
46
47
40. กรอกข้อมลู งบประมาณทห่ี นว่ ยงานเป็นผขู้ อรับจัดสรร
41. กรอกข้อมูลงบประมาณที่หนว่ ยงานขอผ่านหนว่ ยงานอ่นื และระบชุ ื่อหน่วยงานนนั้ (ถ้าม)ี
42. กรอกเงินงบประมาณแผ่นดิน (เฉพาะกรณสี ่วนราชการท่ไี ดร้ ับงบประมาณจากจังหวดั /กล่มุ จงั หวัด)
43. กรอกข้อมูลงบประมาณกรณหี นว่ ยงานใช้งบประมาณจากเงินรายไดข้ องหน่วยงานเอง ตามวงเงนิ โครงการ
44. กรอกข้อมลู กรณีใช้เงินกู้จากในประเทศ หรือต่างประเทศตามวงเงินโครงการ (ถา้ มี)
45. กรอกขอ้ มลู งบประมาณจากแหลง่ อืน่ (ถา้ มี) (งบประมาณจากแหล่งอน่ื เช่น เงนิ บริจาค เปน็ ต้น)
46. กรอกข้อมลู สรุปรวมเงินงบประมาณท้ังหมด
47. กรอกข้อมูลแผนการใช้จา่ ยงบประมาณโดยแยกเป็นรายไตรมาส โดยใช้ข้อมูลจากแผนการปฏิบัติงานและ
แผนการใช้จ่ายงบประมาณประจาปี พ.ศ. .... ของกรมท่ีดิน (กรณีที่กรอกข้อมูลในไตรมาส 1-4 เรียบร้อยแล้ว
ระบบจะดาเนินการรวมยอดใหอ้ ตั โนมตั ิ) และคลกิ บนั ทึกร่างโครงการ
44
M 6 การรายงานความกา้ วหนา้ /การรายงานผลการดาเนนิ การรายไตรมาส
รายงานความก้าวหน้าเป็นรายไตรมาส เข้าในระบบฯ ใหเ้ สรจ็ สนิ้ ภายใน 30 วันหลงั สน้ิ ไตรมาส
โดยแบ่งเป็น ระดับสานัก/กอง ภายในวันท่ี 5 หลงั ส้นิ ไตรมาส
ระดับกรม ภายในวันที่ 10 หลงั สน้ิ ไตรมาส
ระดับรองปลัดกระทรวง ภายในวันที่ 15 หลังสน้ิ ไตรมาส
48
48. คลิกท่ี “รายงานความก้าวหน้า” บริเวณแถบเมนู เพ่ือรายงานความก้าวหน้าของโครงการเปน็ รายไตรมาส
45
M 6 การรายงานความกา้ วหนา้ /การรายงานผลการดาเนนิ การรายไตรมาส
49
50
51
52
49. คลกิ รายงานความก้าวหนา้ ประจาไตรมาส
50. กรอกความกา้ วหนา้ ต่อเป้าหมายเชงิ ผลผลติ (Output) ของโครงการท่ีท่านระบุไว้ใน (M3)
51. กรอกความก้าวหน้าต่อเป้าหมายเชิงผลลัพธ์ (Outcome) ของโครงการท่ีทา่ นระบุไว้ใน (M3)
52. กรอกความก้าวหนา้ ต่อดัชนชี วี้ ดั ความสาเร็จของโครงที่ท่านระบุไวใ้ น (M3)
46
M 6 การรายงานความกา้ วหนา้ /การรายงานผลการดาเนนิ การรายไตรมาส
53
54
55
56
57
53. กรอกความก้าวหน้าของกจิ กรรมตามแผนงานประจาไตรมาสทผ่ี า่ นมา
54. กรอกจานวนเงนิ งบประมาณทเ่ี บิกจ่ายจรงิ (ใช้ขอ้ มลู การเบิกจ่ายจากระบบ GFMIS)
55. ระบสุ าเหตทุ ไี่ มส่ ามารถเบิกจา่ ยงบประมาณไดต้ ามแผนการ
56. “คลิก” เพ่ือกรอกข้อมูลความก้าวหน้าของโครงการ/การดาเนินงาน ต่อเป้าหมายของยุทธศาสตร์ชาติ
และแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตรช์ าติ ทงั้ ที่สอดคลอ้ งโดยตรงและโดยรอง
57. กรอกข้อมลู ความก้าวหน้าของโครงการ/การดาเนินงาน ต่อแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติและแผนระดับ 2
เช่น แผนการปฏิรปู ประเทศ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ หรอื อืน่ ๆ ทเี่ ก่ียวข้อง
47
M 6 การรายงานความก้าวหน้า/การรายงานความกา้ วหนา้ รายไตรมาส
58
59
60
61
58. กรอกข้อมลู สรุปผลการดาเนนิ งานของโครงการ/การดาเนนิ งาน
59. กรอกข้อมลู ปญั หาและอุปสรรคในการดาเนนิ งานของโครงการ/การดาเนนิ งาน
60. ใสร่ ายละเอยี ดขอ้ เสนอแนะของโครงการ
61. กดเพือ่ บนั ทกึ ร่างโครงการในระบบ eMENSCR